دانلود مقاله مرمت و مقاوم سازی ساختمانها

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله مرمت و مقاوم سازی ساختمانها دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:14

فهرست مطالب:

در عملیات مرمت و مقاوم سازی ساختمانهای با
تعمیر دیوار ها :
مرمت شکافهای بزرگ :
- تعمیر و مقاوم سازی محل تقاطع دیوارها :
مقاوم سازی دیوارهای آجری با محدود سازی
مقاوم سازی دیوارها توسط محدود سازی با مقاطع فولادی .
مقاوم سازی دیوارها با پوششهای بتن مسلح :
- مقاوم سازی ویافراگمهای افقی ونیروهای کششی
مقاوم سازی فونداسیون ها :

مقدمه :

در عملیات مرمت و مقاوم سازی ساختمانهای با مصالح بنایی ، آجری و سنگی ، از روشهای متعددی استفاده می شود ساختمانهای بنایی از جمله سیستمهای دیواری جمال بوده وخسارات لرزه ای یکی از طریق زیر به آنها وارد می شود :

الف ) عدم استحکام و طبیعت کافی ودیافراگم های سقف و کف

ب) عدم وجود شناژعل و کمربند ها یا نیروی کششی بتنی مسلح

ج ) عدم وجود تیرهای کشش بین دیوارهای خارجی سیستم های سقف و کف که دراین صورت دیوار تحت زاویه 90 درجه نسبت به صفحه اش فرو می ریزد همچنین عدم استحکام کافی وناپایداری دیوار ، در مورد سازه های با مصالح سنگی ممکن است به خاطر عدم اتصال کافی درتقاطع دیوارها ، ناپایداری به وجود آید .

اقدامات اضطراری ممکن است شامل آماده نمودن تکیه گاههای تا غرو هماریهای دیواری عرضی جهت جلوگیری از ریزش دیواری لازم باشد تکیه گاههای موقتی ممکن است برای بالکن ها یا کتیبه هایی که به دیوار آسیب دیده متصل شده باشند در محلی که دیوار ما لا بنده شده وبه عنوان موازنه عمل می کند مورد نیاز باشند .

به طور کلی طرحهای مقاوم سازی ساختمانهای با مصالح بنایی باید استحکام

واتصال دیافراگمهای سقف و کت به دیوارها را فراهم ساخته تا در برابر زمین لرزه مقاومت نمایند . در تکامل این روش ها مهندسین در صورت وجود ضعف آشکار در کل سازه نه تنها باید قسمتهای آسیب دیده را تقویت نمایند بلکه دیافراگمهای سقف و کف را درصورت نیاز باید تقویت نمایند ویا ممکن است شناژهای جدیدی اضافه کرده ویا در صورت نیاز مقاطع آسیب دیده در زلزله تخریب و باز سازی شوند .

توجه در پایان گذارش شکلهایی که شماره های آنها در متن ذکر شده است ضمیمه شده اند .

دانلود تحقیق شیوه های مرمت نقاشی رنگ روغن و نقد آن (با تأکید برموزون سازی رنگی)

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق شیوه های مرمت نقاشی رنگ روغن و نقد آن (با تأکید برموزون سازی رنگی) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:40

فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول. پژوهشی در تاریخ مرمت نقاشی
1ـ1. پیشینه ی مرمت نقاشی در جهان
1ـ2. نگاهی گذرا به پیشینه ی مرمت در ایران
فصل دوم. بررسی مبانی نظری و علمی مرمت و رتوش در نقاشیها
2ـ1. بازسازی و موزون سازی کمبودها در آثار نقاشی
2ـ1ـ1. دیدگاههای موجود در زمینه ی موزون سازی و بازسازی بخشهای کمبود آثار نقاشی
2ـ1ـ1ـ1. دیدگاه سنتی
2ـ1ـ1ـ2. دیدگاه متضاد با دیدگاه سنتی
2ـ1ـ1ـ3. دیدگاه مبتنی بر اصل 6 اینچ و 6فوت
2ـ1ـ1ـ4. دیدگاه مبتنی بر تشخیص دستگاهی
2ـ2. انواع کمبود در آثار نقاشی
2ـ3. انواع بازسازی رنگی
2ـ3ـ1. موزون سازی قسمتهای کمبود در قشر کهنگی
2ـ3ـ2. موزون سازی ریختگی های لایه ی رنگ
2ـ3ـ3. پر کردن قسمتهای کمبود و بازسازی رنگی
فصل سوم. مطالعه و بررسی تعدادی از تابلوهای موزه ی امام علی (ع) و موزه ی هنرهای زیبا ـ مجموعه ی فرهنگی سعد آباد
3ـ1. تابلوهای بررسی شده در موزه ی امام علی (ع)
3ـ1ـ1. جوانمرد قصاب (حسین قوللر آقاسی)
3ـ1ـ2. جنگ خیبر
3ـ1ـ3. وقایع کربلا
3ـ1ـ4. بارگاه سلیمان
3ـ1ـ5. جوانمرد قصاب (حسن اسماعیل زاده)
3ـ2. تابلوهای بررسی شده در موزه ی هنرهای زیبا ـ مجموعه ی فرهنگی سعد آباد
3ـ2ـ1. مجلس شیرین و فرهاد
3ـ2ـ2. جشن مشروطیت
3ـ2ـ3. پرنده ی شکار شده
3ـ2ـ4. مصیبت کربلا
3ـ2ـ5. چوپان و گوسفندان
3ـ2ـ6. مهتاب در جنگل
3ـ2ـ7. منظره

مقدمه:

فرآیند درمان و مرمت تابلوهای نقاشی، بویژه آنهایی که در ابعاد بزرگ کار شده اند، جزو پیچیده ترین و دشوار ترین فرآیندهای مرمتی است. در این میان موزون سازی رنگی مرحله ای بسیار حساس است.

در مرمت یک اثر و خصوصاً یک تابلوی نقاشی هدف مرمتگر این است که مراحل عملیاتی مانند آسترگیری، نوارگیری یا وصالی است در نهایت از نظر بیننده قابل شناخت نباشد، ولی در مرحله ی موزون سازی رنگی که باید به صورت علمی و موافق با معیارهای مرمتی انجام گیرد هدف اصلی این است که قسمت تعمیری با بدنه ی اصلی هماهنگ شود، نه این که کاملاً مشابه آن باشد (جزدر آثار خاص).

امروزه در اکثر موزه های دنیا اصل 6 اینچ و 6 فوت مرسوم است. بدین معنی که ناظران، اشیاء قرار گرفته در فاصله ی 6 فوتی خود را کامل مشاهده می کنند، اما متخصصین از فاصله ی 6 اینچی اشیاء می توانند تشخیص بدهند که کدام قسمتها جدید و کدام قدیمی اند.

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که آیا در موزه های کشور ما نیز چنین اصلی در مورد آثار نقاشی رعایت می شود و اساساً چه اصول و مبانی در این مورد خاص رعایت می شود؟ گزارشی که در پیش روست ما حصل تحقیقی است که در همین زمینه انجام گرفته است. این تحقیق در دو بخش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته و با توجه به تعدد تصاویر آورده شده در بخش گزارش تحقیقات میدانی، سعی گردیده است تا از زیاده گوئی پرهیز شود و تنها به توضیحاتی کوتاه در باب هر تابلو بسنده گردد، آنچنانکه تصاویر خود گویای همه چیز هستند.

این گزارش پربار تر می شد اگر قوانین دست و پا گیر و بعضاً بی ـ منطق در موزه هائی که به عنوان جامعه ی آماری در ابتدای راه انتخاب شده بودند وجود نمی داشت. کما این که قرار بر این بود تا از آثار نقاشی موجود در موزه ی وزارت امور خارجه و نیز مجموعه ی کاخ گلستان نیز تصاویری تهیه گردیده و مورد مطالعه قرار گیرند. اما به دلیل در معرض دید عموم نبودن موزه ی وزارت امور خارجه و نیز عدم امکان عکسبرداری از دیگر مجموعه و با در نظر گرفتن زمانی که برای تحقیق در نظر گرفته شده بود، نیزعدم وجود شناسنامه های مرمتی و بعضاً در اختیار نگهداشتن آنها و در مواردی عدم همکاری مسئولین با توجه به دیدگاهشان نسبت به موضوع اجباراً بررسی تنها به مواردی محدود شد که امکان بازدید و مستند نگاری و مطالعه در مورد آن ها وجود داشت. با تمام این تفاسیر و نتایجی که به دست آمده است و حساسیت موضوع، این تحقیق تنها گام اول است و بس. اما بدین جا هم نمی رسید اگر همراهی اساتید و عزیزانی نبود که نامشان در ذیل می آید:

جناب آقای دکتر وطن دوست استاد راهنمای گرامی این پروژه که در واقع پیشنهاد طرح از جانب ایشان بوده است. جناب آقای نعمت ا... کیکاووسی ریاست محترم کاخ موزه ی ملت مجموعه ی فرهنگی سعد آباد که اطلاعات مربوط به تابلوهای مرمت شده توسط جناب آقای نظریان را در اختیار اینجانب گذاشتند، جناب آقای حکمت موزه دار موزه ی امام علی (ع) که حاصل مساعدتهای بی دریغ ایشان مستند نگاری چند تابلو از این مجموعه را فراهم آورد وجناب آقای حسینعلی جعفریان که آثار موجود در موزه ی امام علی (ع) را معرفی نمودند. در این جا از همه ی ایشان سپاسگزاری می کنم.

دانلود تحقیق شیوه های مرمت نقاشی رنگ روغن و نقد آن (با تأکید برموزون سازی رنگی)

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق شیوه های مرمت نقاشی رنگ روغن و نقد آن (با تأکید برموزون سازی رنگی) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:40

فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول. پژوهشی در تاریخ مرمت نقاشی
1ـ1. پیشینه ی مرمت نقاشی در جهان
1ـ2. نگاهی گذرا به پیشینه ی مرمت در ایران
فصل دوم. بررسی مبانی نظری و علمی مرمت و رتوش در نقاشیها
2ـ1. بازسازی و موزون سازی کمبودها در آثار نقاشی
2ـ1ـ1. دیدگاههای موجود در زمینه ی موزون سازی و بازسازی بخشهای کمبود آثار نقاشی
2ـ1ـ1ـ1. دیدگاه سنتی
2ـ1ـ1ـ2. دیدگاه متضاد با دیدگاه سنتی
2ـ1ـ1ـ3. دیدگاه مبتنی بر اصل 6 اینچ و 6فوت
2ـ1ـ1ـ4. دیدگاه مبتنی بر تشخیص دستگاهی
2ـ2. انواع کمبود در آثار نقاشی
2ـ3. انواع بازسازی رنگی
2ـ3ـ1. موزون سازی قسمتهای کمبود در قشر کهنگی
2ـ3ـ2. موزون سازی ریختگی های لایه ی رنگ
2ـ3ـ3. پر کردن قسمتهای کمبود و بازسازی رنگی
فصل سوم. مطالعه و بررسی تعدادی از تابلوهای موزه ی امام علی (ع) و موزه ی هنرهای زیبا ـ مجموعه ی فرهنگی سعد آباد
3ـ1. تابلوهای بررسی شده در موزه ی امام علی (ع)
3ـ1ـ1. جوانمرد قصاب (حسین قوللر آقاسی)
3ـ1ـ2. جنگ خیبر
3ـ1ـ3. وقایع کربلا
3ـ1ـ4. بارگاه سلیمان
3ـ1ـ5. جوانمرد قصاب (حسن اسماعیل زاده)
3ـ2. تابلوهای بررسی شده در موزه ی هنرهای زیبا ـ مجموعه ی فرهنگی سعد آباد
3ـ2ـ1. مجلس شیرین و فرهاد
3ـ2ـ2. جشن مشروطیت
3ـ2ـ3. پرنده ی شکار شده
3ـ2ـ4. مصیبت کربلا
3ـ2ـ5. چوپان و گوسفندان
3ـ2ـ6. مهتاب در جنگل
3ـ2ـ7. منظره

مقدمه:

فرآیند درمان و مرمت تابلوهای نقاشی، بویژه آنهایی که در ابعاد بزرگ کار شده اند، جزو پیچیده ترین و دشوار ترین فرآیندهای مرمتی است. در این میان موزون سازی رنگی مرحله ای بسیار حساس است.

در مرمت یک اثر و خصوصاً یک تابلوی نقاشی هدف مرمتگر این است که مراحل عملیاتی مانند آسترگیری، نوارگیری یا وصالی است در نهایت از نظر بیننده قابل شناخت نباشد، ولی در مرحله ی موزون سازی رنگی که باید به صورت علمی و موافق با معیارهای مرمتی انجام گیرد هدف اصلی این است که قسمت تعمیری با بدنه ی اصلی هماهنگ شود، نه این که کاملاً مشابه آن باشد (جزدر آثار خاص).

امروزه در اکثر موزه های دنیا اصل 6 اینچ و 6 فوت مرسوم است. بدین معنی که ناظران، اشیاء قرار گرفته در فاصله ی 6 فوتی خود را کامل مشاهده می کنند، اما متخصصین از فاصله ی 6 اینچی اشیاء می توانند تشخیص بدهند که کدام قسمتها جدید و کدام قدیمی اند.

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که آیا در موزه های کشور ما نیز چنین اصلی در مورد آثار نقاشی رعایت می شود و اساساً چه اصول و مبانی در این مورد خاص رعایت می شود؟ گزارشی که در پیش روست ما حصل تحقیقی است که در همین زمینه انجام گرفته است. این تحقیق در دو بخش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته و با توجه به تعدد تصاویر آورده شده در بخش گزارش تحقیقات میدانی، سعی گردیده است تا از زیاده گوئی پرهیز شود و تنها به توضیحاتی کوتاه در باب هر تابلو بسنده گردد، آنچنانکه تصاویر خود گویای همه چیز هستند.

این گزارش پربار تر می شد اگر قوانین دست و پا گیر و بعضاً بی ـ منطق در موزه هائی که به عنوان جامعه ی آماری در ابتدای راه انتخاب شده بودند وجود نمی داشت. کما این که قرار بر این بود تا از آثار نقاشی موجود در موزه ی وزارت امور خارجه و نیز مجموعه ی کاخ گلستان نیز تصاویری تهیه گردیده و مورد مطالعه قرار گیرند. اما به دلیل در معرض دید عموم نبودن موزه ی وزارت امور خارجه و نیز عدم امکان عکسبرداری از دیگر مجموعه و با در نظر گرفتن زمانی که برای تحقیق در نظر گرفته شده بود، نیزعدم وجود شناسنامه های مرمتی و بعضاً در اختیار نگهداشتن آنها و در مواردی عدم همکاری مسئولین با توجه به دیدگاهشان نسبت به موضوع اجباراً بررسی تنها به مواردی محدود شد که امکان بازدید و مستند نگاری و مطالعه در مورد آن ها وجود داشت. با تمام این تفاسیر و نتایجی که به دست آمده است و حساسیت موضوع، این تحقیق تنها گام اول است و بس. اما بدین جا هم نمی رسید اگر همراهی اساتید و عزیزانی نبود که نامشان در ذیل می آید:

جناب آقای دکتر وطن دوست استاد راهنمای گرامی این پروژه که در واقع پیشنهاد طرح از جانب ایشان بوده است. جناب آقای نعمت ا... کیکاووسی ریاست محترم کاخ موزه ی ملت مجموعه ی فرهنگی سعد آباد که اطلاعات مربوط به تابلوهای مرمت شده توسط جناب آقای نظریان را در اختیار اینجانب گذاشتند، جناب آقای حکمت موزه دار موزه ی امام علی (ع) که حاصل مساعدتهای بی دریغ ایشان مستند نگاری چند تابلو از این مجموعه را فراهم آورد وجناب آقای حسینعلی جعفریان که آثار موجود در موزه ی امام علی (ع) را معرفی نمودند. در این جا از همه ی ایشان سپاسگزاری می کنم.

دانلود مقاله اشنایی با مرمت انبیه

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله اشنایی با مرمت انبیه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:20

فهرست مطالب:

شهر اصفهان:
کلاه قاضی از شرق قلعه:
دیواره های کلاه قاضی:
راه دسترسی:
جغرافیای انسانی شهر اصفهان:
نقش اقلیم در شهر نشینی اصفهان:
هشت بهشت:
زیباترین کاخ عالم:
ساختمان کاخ:
کاخ هشت بهشت:

شهر اصفهان:

شهر اصفهان در جنوب شرقی ایران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. طول جغرافیایی آن از رصد خانه گر ینویچ 51 درجه و35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی آن از استوا 32 درجه و40 دقیقه شمالی است. از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.

شهر اصفهان از روزگاران کهن تاکنون به نامهای: آپادانا، آصف هال، اسباهان، اسبهان، اسپاتنا، اسپادنا، اسپاهان، آسپدان، اسپدانه، اسپهان، اسپنیر، اسفاهان، اصفربان، اصاهان، اصبهان، اصپدانه، اصفاهان، اصفهان، اصفهانک، انزان، بسفاهان، پارتاک، پارک، پاری، پاریتاکن، پرتیکال، جی، دارالیهودی، رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، صفاهون، گابا، گابیان، گابیه، گبی، نصف جهان و یهودیه سرک ناس بوده است.

بعد از ورود اسلام، نام شهره عرب شده با نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسنکدر مرکزیکی از ایالات ایرانی بود در سال 21 هجری و در دوران خلافت عمر فتح شد. در جریان مغول، مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند. در عصر صفویه پایتخت ایران بود(قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، به اوج عظمت خود رسید. اما بر اثر تهاجم افغانها در سال 1722 میلادی از رونق کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران متصل شد.

اصفهان یکی از شهرهای مبنایی بای کشور ایران در طول تاریخ بوده و هست. این شهر از معدود مرکاز باستان شناسی ارزشمند جهانی و بسیاری از آثار باستانی آن در لیست آثار بشری به ثبت رسیده است. اگر از تاریخ این شهر سخن به میان آید سرگذشت آن تا اعماق اساطیر و افسانه ها ریشه دارد تاریخ این شهر از یک سو به سلیمان و نوح متصل و از سوی دیگر پایگاه نهضت کاوه آهنگر برعلیه ضحاک خونخوار معرفی گردد. اهمیت اصفهان به اندازه ای است که در اکثر دایرة المعارف های بزرگ جهان مدخلی به آن اختصاص یافته وسفرنامه هایی از محاسن و شکوه ظاهری و باطنی آن از پژوهندگانی چون تاورنیه و شاردن و.... به نگارش درآمده و مظاهر تمدن آن همانند سبک معماری و مکتب فلسفی و منهج آن چشم گیر است. در هر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده و سپس به گابیان یاگی تبدیل شده است. در دوران عیاامیان شعبه ای از مادها به سوی اصفهان ره سپار شدند و با توجه با این که اصفهان در ابتدا انزان بوده تحت تسلط عیاامیان قرار داشت از پیشرفت آنها جلوگیری به عمل آمد.

در این دوران جاده تجارتی که خلیج فارس را به ناحیه اصفهان مربوط می ساخت به این شهر اهمیت خاصی می بخشید. یاقوت حموی اصفهان را شهر سواران نامیده که مشتق از واژه های اسوجان و سپاه است. احتمالاً وجه تسمیه این شهر به دلیل وجود پادگان نظامی است. در سال 1000هجری قمری به دستور شاه عباس اول پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان انتقال یافت در این زمان جمعیت اصفرمان به یک میلیون نفر رسیده و به شدت از نظر مراکز تجاری و فرهنگی ترقی نمود.

کلاه قاضی از شرق قلعه:

در دره ای به نام دره شاهین که در قسمت جنوب خاوری کوه واقع شده گروه کوهنوردی چکار کوهستان اصفهان به همت سایر علاقه مندان در صدد ایجاد محلی با گذرگاه های متنوع آموزشی است که 18 خط آن احداث شده است.(سال 1381)

دیواره های کلاه قاضی:

1) دیواره پلیس راه در شمال غربی پلیس راه اصفهان- شهرضا- مبارکه دارد.

2) دیواره محیط زیست در شمال پاسگاه محیط زیست کلاه قاضی قرار دارد.

راه دسترسی:

از میدان دروازه شیراز اصفهان به وسیله خودروهای دربستی یا خودروهایی که به شهر مبارکه یا شهرضا می روند می توان به دیواره ها دسترسی پیدا کرد.

اصفهان در 32 درجه شرقی و 38 دقیقه، عرض شمالی و 51 درجه و 39 دقیقه، طول شرقی در مرکز ایران با ارتفاع متوسط 1570 متر از سطح دریا در ساحل زاینده رود قرار گرفته است. جلگه اصفهان از آبرفت رودخانه زاینده رود تشکیل شده و در پای دامنه های شرقی ارتفاعات زاگرس که در این ناحیه ارتفاع خود را به طور محسوسی از دست داده و بیشتر تپه های مرتفعی است که کمتر به کوه واقع شباهت دارد قرار گرفته است. این ارتفاعات با فواصل چند کیلومتر بدون هر پوشش گیاهی و با رنگ های متنوع و با تضاریس فراوان در هاله ای از بخارات رودخانه بر زیبایی موقع طبیعی اصفهان می افزاید. این زیبایی از فراز عمارت عالی قاپو یا از قله کوه آتشفشان دو چندان است.

پایان نامه بررسی نسخ چاپ سنگی حفاظت و مرمت یک نسخه قرآن طوماری موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی همراه با عکس و ضمائم دیگر

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی نسخ چاپ سنگی حفاظت و مرمت یک نسخه قرآن طوماری موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی همراه با عکس و ضمائم دیگر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:90

فهرست مطالب:

مقدمه
* فصل اول:مطالعات تاریخی
*  دلایل و ضرورت ورود چاپ به ایران
*  تاریخچه چاپ سنگی
*  معرفی اولین نمونه های چاپ سنگی و نسخ طوماری
*  دلایل ظهور کاغذ سازی ماشینی

* فصل دوم:فن شناسی
*  تکنیک چاپ سنگی
*  بررسی کاغذ نسخ چاپ سنگی
*  بررسی تزئینات نسخ چاپ سنگی
*  بررسی نحوه شکل گیری قرآن طوماری

* فصل سوم:آسیب شناسی
*  بررسی آسیبهای وارده و ارائه راه حل درمان آن
*  بررسی عوامل آسیب رسان و ارائه راه حل پیشگیری

* فصل چهارم:اجرای عملیات مرمتی و ارائه راهکارهای حفاظتی انجام شده

چکیده:

دلایل و ضرورت ورود چاپ به ایران

کتاب در ایران از طریق خوشنویسی و نسخه نویسی تکثیر می شد و هم اینک در کتابخانه های کشور از این گونه کتابها زیاد است. در دوران قاجار بعد از بازگشت محصلان ایرانی از اروپا و گسترش افکار و نظریات جدید در زمینه های مختلف آموزشی، علمی و فرهنگی که حاصل تجارب آنها از تحصیل در غرب بود، ضرورت تاسیس مدارس جدید به شیوه غربی و آموزش جوانان از اقشار مختلف مورد توجه قرار گرفت. با تاسیس دارالفنون و دیگر مدارس، از آنجایی که اصیل ترین ابزار و مواد آموزشی در مدارس جدید کتاب بود، نیاز به تاسیس چاپخانه هایی در کشور برای چاپ و انتشار کتابهای درسی و سایر مکتوبات احساس شد. [1]

دوره کتاب خطی تقریبا با آمدن صنعت چاپ به ایران به سر می رسد. سابقه چاپخانه در ایران به عهد صفویه می رسد که این چاپخانه درجلفای اصفهان توسط خاچاطور گیساراتسی تاسیس شد (1636م) و اینک بعضی از آثار چاپی آن در موزه کلیسای وانک جلفا موجود است. اولین کتاب (زبور داوود) ایران در این چاپخانه به چاپ رسیده است که تاریخ آن به 200 سال بعد از اختراع گوتنبرگ می رسد. در سال 1227 ه.ق مقارن با سلطنت فتحعلی شاه قاجار، اولین چاپخانه سربی در تبریز ایجاد شد و اولین کتابی که در آن به چاپ رسید کتاب فتح نامه تالیف میرزا ابوالقاسم قائم مقام بود. تا قبل از تاسیس این چاپخانه کتب چاپی فارسی و عربی در هندوستان، مصر و شهرهای اروپایی انتشار می یافت و سپس وارد ایران می شد. نخستین چاپخانه سربی در تهران در سال 1239 ه.ق دایر گردید که از جمله آثاری که در آنجا به چاپ رسید می توان به کتاب محرق القلوب اشاره کرد. صنعت چاپ در زمان ناصرالدین شاه رواج بیشتری یافت و کتب متعددی در آن زمان به چاپ رسید. اولین کتاب چاپ سنگی ( قرآن مجید ) که در سال 1248ه.ق به چاپ رسید، نتیجه همین ترویج است.[2]

تاریخچه چاپ سنگی

در سال 1798م، آلویز سنیفلدر[3] یک ماشین ساده و کوچک دستی برای چاپ لیتوگرافی اختراع کرد. درسال 1808 م این اختراع برای تکثیر طرح های آلبرت دورر[4] آلمانی وارد بازار شد. این اختراع پس از 346 سال از اختراع چاپ توسط گونتبرگ (1452 م) به منصه ظهور رسید.[5]

چنانچه از مواخذ و منابع برمی آید، چاپ سنگی ده سال بعد از ورود چاپ سربی وارد ایران شد که در این باب عباس میرزای نایب السلطنه پیشقدم بود. وی در سال 1240 ه.ق میرزا جعفر تبریزی را به مسکو فرستاد تا صنعت چاپ سنگی را بیاموزد و وسایل و ابزار لازم را به تبریز آورد. پایتخت از تبریز پیروی کرد و میرزا صالح شیرازی را به همین منظور به سنت پترزبورگ روسیه فرستاد. اولین کتابی که میرزا اسدالله شیرازی در تبریز به چاپ رسانید، قرآن کریم (درسال1248 ه.ق) و کتاب بعدی زادالمعاد (درسال1251ه.ق) بود. در سال 1259 ه.ق اولین کتاب مصوری که با چاپ سنگی درآمد، کتابی با عنوان لیلی و مجنون مکتبی شیرازی بود که چهار تصویر داشت. درهمین سال کتاب معجم فی آثار کتاب العجم تالیف میرزا فضل الله الحسین با چاپ سنگی از چاپ گردید. پنج سال بعد به دستور محمد شاه قاجار، چاپخانه میرزا اسدالله از تبریز به تهران انتقال یافت و اولین کتابی که در آنجا به چاپ رسید، دیوان شعرعبدالوهاب نشاط بود. متاسفانه هیچ نمونه چاپی از دستگاه چاپ سنگی که میرزاجعفر تبریزی به ایران آورد و در تبریز به کار انداخت، در دست نیست.