فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:101
فهرست مطالب:
فصل اول: زمینه های ظهور مطبوعات
فصل دوم: پیدایش روزنامه
الف-ظهور روزنامه در جهان
ب-ظهور روزنامه در ایران
1)روزنامه نگاری در ایران باستان
2)ظهور اولین روزنامه نوین در ایران
3)ظهور روزنامه های دیگر
4)گسترش مطبوعات دولتی
5)انتشار روزنامه های فارسی در خارج
6)نقش مطبوعات در لغو انحصار توتون و تنباکو
7)تاریخ ایجاد مطبوعات در شهرهای ایران
8)ظهور روزنامه های تخصصی
9)ظهور اولین روزنامه یومیه و اولین مجله
فصل سوم: مطبوعات در دوران مشروطیت
الف- مطبوعات و دوره اول انقلاب مشروطه
ب-مطبوعات دوره اول انقلاب
ج-مطبوعات و دوره دوم انقلاب مشروطه
د-وضع مطبوعات در دوره استبداد صغیر
ذ-اولین قانون مطبوعات
س-تاسیس وزارت مطبوعات
ش-تاریخ سانسور در مطبوعات فارسی
هـ-مطبوعات و روزنامه نگاری زنان
و-انقلاب مشروطه و روزنامه نگاری فکاهی
ی-وضعیت مطبوعات در اواخر دوران قاجار
فصل چهارم- مطبوعات دوران پهلوی
الف- دوره پهلوی اول
1)مطبوعات پس از کودتای 1299
2)مطبوعات دوره رضا شاه
3)سانسور در دوره رضاشاه
4)قانون مطبوعات در دوره رضا شاه
ب-دوره پهلوی دوم
1)وضعیت مطبوعات در این دوره
2)قانون مطبوعات در دوره محمد رضا شاه
3)اقدامات کنترلی بر مطبوعات
4)اوضاع مطبوعات بعد از کودتای 28 مرداد 1332
5)ویژگی مطبوعات از کودتای 28 مرداد 1332 تا 1357
6)تحولات نو ظهور ارتباطات در این دوره
7)نشریات نیمه دوم دوره محمد رضا شاه
فصل پنجم: تحولات مطبوعات پس از انقلاب اسلامی
الف- مطبوعات دوره پیروزی انقلاب اسلامی
1)چهارمین قانون مطبوعات ایران
2)ویژگی های مطبوعات در این دوره (1359-1357)
ب-مطبوعات دوره جنگ ایران و عراق (1367-1359)
-پنجمین قانون مطبوعات ایران
ج-مطبوعات دوره بازسازی اقتصادی (1376-1368)
د-مطبوعات در دوره پس از خرداد ماه 1376
1)قانون فعلی مطبوعات
2)ویژگی های مطبوعات در این دوره (1379-1376)
3)وضعیت فعلی نشریات
نتیجه
منابع
پیشگفتار
وقتی که تاریخ را ورق می زنیم با دوران هایی برخورد می کنیم که نقاط عطفی در تاریخ زندگانی بشر محسوب میشوند و به عنوان منشا تحولات عظیم فرهنگی قرار می گیرند. پیدایش مطبوعات در زمره این دوران ها میباشد.
اندیشه مندان علوم ارتباطات، تاریخ تمدن بشری را از تاریخ روزنامه نگاری و ارتباطات اجتماعی جدا نمی دانند. تاریخ تمدن از دیدگاه پروفسور مولانا، همانا تاریخ مسیر افکار و عقاید بشر است و تاریخ روزنامه نگاری نیز انتشار و نفوذ آگاهی های فکری به شمار میرود، چرا که از طریق وسایل ارتباط جمعی بوده که بشر متمدن توانسته است اندیشه های برآمده از تفسیر و تعبیر خود را از محیط پیرامونی به اعضای مختلف جامعه انسانی منتقل کند و جامعه بشری را به پیشرفت های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی برساند. این امر را می توان به راحتی با مطالعه تاریخ بشری دریافت و مشاهده کرد که چگونه رشد مطبوعات در افزایش آگاهی مردم از مسایل پیرامونی خویش تاثیر گذار بوده و تحولات شگرفی را رقم زده است.
با این حال باید اذعان نمود که تحولات اجتماعی و اقتصادی قرن هجدهم و نوزدهم در تکامل و پیشرفت مطبوعات بسیار اثر گذار بوده است. رویدادهای این قرون به شکلی اجتناب ناپذیر، بستر رشد مطبوعات را فراهم آورده است. انقلاب کبیر فرانسه مطبوعات را در مبارزه علیه استبداد و کسب آزادی به صورت یک سلاح مهم سیاسی درآورد و این امر موجب گشت تا در رژیم های دموکراسی آزادی گرا، به مطبوعات در کنار ارکان سه گانه مقننه قضائیه و مجریه، عنوان رکن چهارم دموکراسی داده شود. رواج مطبوعات مسلکی در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، نشانه نقش ویژه آنها در مبارزات سیاسی این دوره است.
در این برهه از زمان، به سبب توسعه مدارس و دادن حق رای در انتخابات به مردم، مطبوعات فعالیت وسیع تری پیدا کردند. و از جانب دیگر توسعه صنعتی کشورهای غربی باعث افزایش جمعیت شهرها و دگرگونی وضع اجتماعی گردید. عواملی همچون افزایش فعالیت های صنعتی، مهاجرت توده ای روستائیان به شهرها موجب گشت تا پیوند اجتماعی افراد در این جوامع بزرگ بر خلاف پیوند لفظی مستقیم در جوامع کوچک و فشرده به صورت پیوند و ارتباطات ثانویه درآید. پیوندی که برای انجام آن، ظهور پدیده ای را به نام مطبوعات و وسایل ارتباط جمعی می طلبید که البته این طرز زندگی و این نوع روحیه با نتایج اجتماعی زید و رو کننده خود، در سرنوشت مطبوعات نیز تاثیر قاطع گذاشت. در واقع مطبوعات به عامل اصلی ارتباط اجتماعی تبدیل گردید. در چنین جوامع گسترده ای، مطبوعات وظیفه یافتند که به عنوان مهمترین وسیله ارتباطی به زبان همه مردم تبدیل شوند، افراد پراکنده را آگاه سازند و بین آنها پیوند ایجاد کنند و در مجموع همان نقش را که بیان شفاهی در روابط مستقیم انسانی بازی میکند، بر عهده بگیرند.
با گذشت زمان و با مشاهده نقش مطبوعات در زمینه های مختلف اجتماعی، دیگر جوامع نیز به این پدیده ظهور روی آوردند. در این میان بی شک ایران زمین نیز نمی توانست نسبت به این امر بی اعتنا بماند. یادآوری این مطلب لازم است که هر یک از کشورها در زمانی اقدام به استفاده از مطبوعات نمودند که به ظرفیت و آمادگی برای پذیرش این تکنولوژی ارتباطی رسیدند. کشور ایران نیز به مثابه بخشی از جامعه جهانی که نمی توانست از پذیرش این فن آوری بی نصیب بماند در برهه ای از زمان شروع به بهره برداری از مطبوعات نمود و نقش آن را در بسیاری از وقایع و حوادث تاریخی همچون نهضت مشروطه مشاهده کرد. این مجموعه به آن است تا نحوه ورود ایران به قافله تمدن، شیوه بهره گیری از مطبوعات و نیز سیر تحول مطبوعات را در دوره های مختلف تاریخی به اجمال بازگو و بررسی نماید.
فصل اول: زمینه های ظهور مطبوعات
پیش از آغاز بحث پیرامون تاریخ مطبوعات، بررسی تحول دو عامل مهم که در پیدایش مطبوعات نقش بسزایی داشته اند (تهیه کاغذ و صنعت چاپ)، ضروری به نظر میرسد.
تهیه کاغذ اولین تحول بزرگ در توسعه ارتباطات اجتماعی و سرفصل صنعت چاپ و روزنامه نگاری محسوب میشود. هر چند پیش از پیدایش کاغذ، بشر از همان ابتدای اختراع به منظور انتقال دانش و مکتوبات ارزشمند خود، از پوست حیوانات، برگ درختان و کتیبه های سنگی سود می برده است؛ لیکن اختراع کاغذ بود که ابزار نوینی را برای توسعه اطلاعات و اخبار در سراسر جهان در اختیار گذاشت و کشورهایی که به این صنعت جدید دست یافتند توانستند آثار علمی و اجتماعی خود را به طور منظم و آسان و در گستره ای وسیع بین جوامع انتشار دهند.
مورخان بر این اعتقادند که در سال 105 میلادی صنعت تولید کاغذ در چین اختراع شد. و در قرن بعد به سایر نقاط آسیا و اروپا راه پیدا کرد. در حدود سال 750 میلادی در سمرقند و در حدود سال 900 میلادی در بغداد کاغذ ساخته شد. ولی در اروپا اولین بار اسپانیایی ها و ایتالیایی ها در اوایل قرن دوازدهم میلادی به تهیه کاغذ پرداختند. نکته جالب در اینجاست که صنعت کاغذ سازی موقعی در سمرقند رواج یافت که ایرانی ها به کمک خاندان عباسی، حکومت بنی امیه را سرنگون ساختند و نفوذ خویش را در عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در تمدن اسلام توسعه دادند. در حقیقت نفوذ ادبی و سیاسی ایرانی ها از آغاز خلافت عباسی (750 میلادی) با توسعه صنعت کاغذ سازی، انقلاب فرهنگی بزرگی در خاورمیانه به وجود آورد و توسعه تمدن ایران و اسلام در قرون بعدی مرهون این آمیزش تاریخی است. صنعت کاغذ سازی که در این دوره منحصر به ایران و اعراب بود موجب شد آثار علمی و فلسفی و ادبی ایرانیان و دنیای اسلام توسعه یافته و راه خود را به اروپا و کشورهای اروپایی بگشاید.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:89
چکیده:
مطبوعات از نظر قدمت تاریخی و همچنین گستردگی مخاطبان وضعیت متمایزی نسبت به دیگر دیگر رسانه های گروهی دارند. در سالهای اخیر مطبوعات با خبرها، مقالات و گزارشهای خود در تحولات اجتماعی نقش مهمی را ایفا نموده اند و در این راستا معمولاً با استفاده از افکار عمومی و عقاید گوناگون و منتقل نمودن نظرات و نارضایتی عموم از برخی از سیاستهای هیات حاکم در ثبات اجتماعی، سیاسی و امنیتی جامعه تحول ایجاد نموده اند و در حقیقت به یکی از سلاحهای سیاسی تبدیل شده اند. در کنار این فواید مهمی که مطبوعات برای جامعه به ارمغان می آورند، گاهی اوقات از حدود و وظایف خود خارج شده و به نوعی در تقابل با هیات حاکم بر می خیزند و به همین جهت قانونگذار به وضع مقررات ویژه ای درخصوص مطبوعات پرداخته است.
در اینجاست که این پرسش مطرح می شود که جرم مطبوعاتی چیست؟ آیا اساساً امکان ارتکاب جرایم علیه امنیت از طریق مطبوعات وجود دارد یا خیر؟ در صورت امکان ارتکاب ماهیت این جرایم، نوع رسیدگی قضایی و دادگاه صالح به این جرایم و حدود مسئولیت گردانندگان اصلی مطبوعات چگونه است؟ این پژوهش به پاسخگویی پرسشهای مذکور پرداخته است، البته قبل از بیان امکان ارتکاب و ماهیت ارتکابی این گونه جرایم و دادگاه صالح، شایسته است که تاریخ تحولات قانونگذاری در زمینهی جرایم مطبوعاتی و امنیتی و مفاهیم بنیادی این دو از قبیل جرم مطبوعاتی، جرم امنیتی، جرم سیاسی و جاسوسی بررسی و بیان می شود.
از این رو در فصل اول این پژوهش، با عنوان کلیات به موضوعات مذکور پرداخته است.
پس از شناخت کلیات بحث، جهت پیگیری پرسشهای اصلی وفرضیههای اصلی و فرعی، موجه می نماید که این امر در فصل دوم و طی سه مبحث مورد مداقه و بررسی قرار گیرد.
در این فصل به بررسی ماهیت ارتکابی جرایم امنیتی از طریق مطبوعات پرداخته شده و آیین رسیدگی به جرایم مطبوعاتی، مراجع صالح به رسیدگی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. و همچنین به بیان امکان ارتکاب جرایم امنیتی از طریق مطبوعات و حدود مسئولیت صاحب امتیاز، مدیر مسئول و نویسنده پرداخته شده است. قابل ذکر است که در ضمن بررسی هر کدام از جرایم، نمونههای عملی نیز بیان گردیده است. در پایان در قسمت نتیجهگیری، ضمن بیان مختصری مطالب پژوهش و نتایج حاصله، پیشنهادهایی که به نظر در تدوین قانون مطبوعات جدید موثر و سازنده است، مطرح شده است.
فهرست مطالب:
چکیده۱
مقدمه۲
فصل اول- کلیات۵
۱-۱- تعاریف و مفاهیم۶
۱-۱-۱- معنای لغوی و تعریف جرم۶
۱-۱-۱-۱- معنای لغوی جرم۶
۱-۱-۱-۲- تعریف جرم۶
۱-۱-۱-۲-۱- تعریف جرم از دیدگاه حقوقدانان خارجی۶
۱-۱-۱-۲-۲- تعریف جرم از دیدگاه اسلام۷
۱-۱-۱-۲-۳- تعریف جرم از دیدگاه جرم شناسی۸
۱-۱-۱-۲-۴- تعریف جرم در حقوق موضوعه ایران۹
۱-۱-۲- معنای لغوی و تعریف جرم مطبوعاتی۱۱
۱-۱-۲-۱- معنای لغوی۱۱
۱-۱-۲-۲- تعریف جرم مطبوعاتی۱۱
۱-۱-۲-۲-۱- تعریف جرم مطبوعاتی از دیدگاه حقوقدانان و صاحب نظران۱۲
۱-۱-۲-۲-۲- تعریف جرم مطبوعاتی از دیدگاه قانون۱۳
۱-۱-۳- معنای لغوی و تعریف جرم سیاسی۱۵
۱-۱-۳-۱- معنای لغوی سیاست۱۵
۱-۱-۳-۲- تعریف جرم سیاسی۱۵
۱-۱-۳-۲-۱- تعریف جرم سیاسی در کشورها و مجامع بین المللی۱۷
۱-۱-۳-۲-۲- تعریف جرم سیاسی در حقوق اسلام(بغی۱۸
۱-۱-۳-۲-۳- تعریف جرم سیاسی از دیدگاه حقوق موضوعه ایران۱۹
۱-۱-۴- معنای لغوی و تعریف جرم امنیتی و برخی از مصادیق آن۲۲
۱-۱-۴-۱- معنای لغوی امنیت۲۲
۱-۱-۴-۲- تعریف جرم امنیتی و برخی از مصادیق آن۲۳
۱-۱-۴-۲-۱- تعریف جرم۲۳
۱-۱-۴-۲-۲- جاسوسی۲۶
۱-۱-۵- وسیله ی ارتکاب جرم۲۸
۱-۱-۵-۱- نقش وسیله در تحقیق جرم۲۹
۱-۱-۵-۲- نقش وسیله در میزان مجازات۳۰
۱-۲- پیشینه و تحولات قانونگذاری در زمینه جرایم مطبوعاتی و امنیتی۳۲
۱-۲-۱- پیشینه و تحولات قانونگذاری در زمینه جرایم مطبوعاتی۳۲
۱-۲-۱-۱- قانونگذاری در جرایم مطبوعاتی قبل از انقلاب اسلامی۳۲
۱-۲-۱-۲- قانونگذاری در جرایم مطبوعاتی بعد از انقلاب اسلامی۳۵
۱-۲-۲- پیشینه و تحولات قانونگذاری در زمینه جرایم امنیتی۳۶
۱-۲-۲-۱- قانونگذاری در جرایم امنیتی قبل از انقلاب اسلامی۳۶
۱-۲-۲-۲- قانونگذاری در جرایم امنیتی بعد از انقلاب اسلامی۳۷
فصل دوم- بیان ماهیت، نحوه ارتکاب و مسئولیت در جرایم امنیتی ارتکابی به وسیله مطبوعات۴۰
۲-۱- ماهیت ارتکاب جرایم امنیتی از طریق مطبوعات و آثار آن۴۱
۲-۱-۱- ماهیت۴۱
۲-۱-۲- آثار۴۲
۲-۱-۲-۱- اثر تغییر ماهیت در صلاحیت رسیدگی۴۲
۲-۱-۲-۲- اثر تغییر ماهیت در شکل و نحوه رسیدگی۴۵
۲-۱-۲-۳- اثر تغییر ماهیت در اعمال مجازات۴۵
۲-۲- تبیین امکان ارتکاب جرایم امنیتی فصل پنجم قانون مجازات اسلامی از طریق مطبوعات۴۷
۲-۲-۱- تحریک و تشویق به ارتکاب جرایم علیه امنیت کشور۴۷
۲-۲-۱-۱- عنصر مادی۴۸
۲-۲-۱-۲- عنصر معنوی۴۹
۲-۲-۱-۳- مجازات۵۰
۲-۲-۱-۴- پرونده عملی۵۱
۲-۲-۲- تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروههای مخالف جمهوری اسلامی ایران۵۶
۲-۲-۲-۱- عنصر مادی۵۷
۲-۲-۲-۲- عنصر معنوی۵۸
۲-۲-۲-۳ – مجازات ۵۹
۲-۲-۲-۴- پرونده عملی۵۹
۲-۲-۳- جاسوسی۶۵
۲-۲-۳-۱- عنصر مادی۶۶
۲-۲-۳-۲- عنصر معنوی۷۴
۲-۲-۳-۳- مجازات۷۵
۲-۲-۳-۴- پرونده عملی(موضوع مواد ۵۰۱ و ۵۰۵ قانون مجازات اسلامی۷۸
۲-۳- بررسی مسئولیت کیفری صاحب امتیاز، مدیر مسئول و نویسنده در جرایم مطبوعاتی۸۱
۲-۳-۱- مسئولیت صاحب امتیاز۸۱
۲-۳-۲- مسئولیت مدیر مسئول۸۳
۲-۳-۳- مسئولیت نویسنده۸۴
نتیجه گیری و پیشنهادات۸۶
فهرست منابع۸۹
خلاصه انگلیسی
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:77
مقدمه:
تاریخ مطبوعات
عهد ناصری
آغاز تاریخ مطبوعات به معنای اعم را در ایران، باید از سال ۱۲۳۲ هـ .ق که نخستین اثر چاپی از کتاب در تبریز پدید آمد و یا به طور اخص از سال ۱۲۵۳ هـ .ق دانست که روزنامه میرزاصالح در تهران انتشار یافت١. اولین روزنامه ایران به نام کاغذ اخبار از سال ۱۲۵۳ هـ .ق تا چند سال بعد به طور نامنظم و به فاصلههای طولانی چند شماره منتشر شد، در سال ۱۲۶۷ هـ .ق میرزا تقی خان وقایع اتفاقیه را منتشر کرد، از شماره ۴۷۲ به نام روزنامه دولت علیه ایران موسوم گردید.
سپس این میرزا حسین خان مشیرالدوله بود که در زمان تصدی وزارتخانههای عدلیه و جنگ، روزنامههای علمیه و نظامیه را منتشر کرد که هر دو از روزنامههای خوب آن عهد محسوب میگردند ـ در روزنامه نظامیه سه موضوع خاطرنشان شده بود که بیسابقه بود قید غیردولتی بودن نشریه، درخواست شرکت مردم در تحریر مقالات ـ و تشکیل هیات تحریریه ـ روزنامه نظامی به طور هفتگی انتشار مییافت ولی عمر آن به دو سال نکشید و تعطیل شد، مشیرالدوله به انتشار یک روزنامه دوزبانه به نام وطن هم دست زند که امورات آن قرار بود توسط بارون دونرمان بلژیکی انجام شود و امتیاز هم به نام او صادر شد اما این روزنامه فقط یک شماره منشتر شد و شاه از مطالب آن دلگیر شده و دستور تعطیلی آن را صادر کرد.
آغاز پیدایش روزنامه به زبان فارسی را باید از هند دانست، … مرآتالاحوال بوسیله «راموهان روی» مصلح مذهبی در ۱۲۸۰ میلادی مطابق با ۱۲۲۴ هـ .ق در کلکته منتشر شد که بر تاریخ ظهور روزنامه در ایران توسط میرزا صالح قریب سی سال تقدم زمانی دارد. به نقل از محیط طباطبائی، محمد: تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران ـ تهران ـ بعثت ۱۳۶۳ ـ ص ۱۶٫
فهرست مطالب:
مقدمه
تاریخ مطبوعات
از فرمان مشروطه تا پایان حکومت قاجار
تعاریف قانونی مطبوعات
تاسیس اداره سانسور
چگونگی نظارت بر مطبوعات از انحلال وزارت انطباعات تا کودتای ۱۲۹۹
مطبوعات در دهة ۵۰ (دوران انقلاب و بعد از انقلاب)
مطبوعات در دهة ۶۰
مطبوعات در دهة ۷۰ (دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی)
تعریف و رسالت مطبوعات
رسالت مطبوعات
حقوق مطبوعات
آیا حقوق مطبوعات محدود به موارد اعلام شده در قانون است
حقوق مطبوعات از دید قانون¬گذار
حدود مطبوعات
اختلاف متن ماده ۶ قانون مطبوعات با اصل بیست و چهارم قانون اساسی
دوباره¬گوئی حدود مطبوعات در فصل جرائم
موارد اخلال به مبانی اسلام و حقوق عمومی
جرائم مطبوعات
مفهوم و سابقه جرائم مطبوعاتی در حقوق ایران
تحلیل جرائم مطبوعاتی
نقد و نتیجه
چگونگی صدور پروانه انتشار و نظارت بر نشریات
شرائط متقاضی و صدور پروانه انتشار
شرائط اشخاص حقیقی متقاضی انتشار نشریه
شرائط اشخاص حقوقی متقاضی انتشار نشریه
کسانی که از داشتن نشریه محرومند
شرائط صدور پروانه انتشار
شرائط صدور پروانه انتشار برای اشخاص حقیقی
شرائط صدور پروانه برای اشخاص حقوقی
شرائط صدور مجوز انتشار برای سازمان¬های آزادی¬بخش اسلامی کشورهای دیگر
شرائط انتشار نشریات داخلی سازمان¬ها، موسسات و شرکت¬های دولتی یا خصوصی
شرائط انتشار نشریات دولتی
نقد و نتیجه
عدم تناسب میان صلاحیت علمی و نوع نشریه مورد تقاضا
چه کسانی خدمتگزاران تبلیغاتی رژیم گذاشته¬اند؟
عدم هماهنگی منطقی در عبارات ماده ۱۵ آئین¬نامه اجرائی قانون مطبوعات
هیات نظارت بر مطبوعات
اعضاء هیات نظارت
چگونگی تشکیل جلسات و تصمیم¬گیری هیات
وظایف هیات نظارت
نقد و نتیجه
در صورت رد تقاضای انتشار نشریه تکلیف متقاضی روشن نیست
رسیدگی به «موارد تخلف نشریات» بدون حضور هیات منصفه خواهد بود
سازمان اداری و شرح وظایف دستگاه فعلی ناظر بر مطبوعات
وظایف راجع به نظارت بر مطبوعات
معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی
اداره کل مطبوعات داخلی
نتیـــــجه
چند پیشنهاد
فهرست منابع
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:238
فهرست مطالب:
بخش اول: پیشینه تاریخی مطبوعات و قوانین مطبوعاتی در ایران
فصل اول: تاریخچه مطبوعات در ایران
1-1-1ملاحظات تاریخی
1-1-1-1 مطبوعات در ایران باستان تا قاجار
1-1-1-2مطبوعات از قاجار تا انقلاب مشرو.طه
1-1-1-3 مطبوعات ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی
1-1-2 سیر تحول قانون مطبوعاتی ایران از ابتدا تا بعد از انقلاب اسلامی
1-1-2-1 قوانین مطبوعاتی از ابتدا تا انقلاب اسلامی
الف) قانون مطبوعاتی 1286 ه . ش
ب) قانون مطبوعات 1301 ه . ش
ج) قانون محاکمه وزرا و هیئت منصفه 1307 ه . ش
د) قانون هیئت منصفه 1310 ه . ش
ذ) قانون اصلاح قسمتی از قانون مطبوعات سال 1321 ه . ش
ن) لایحه راجع به توقیف جرائد و تسریع در محاکمه آنها 1327 ه . ش
و) طرح مربوط به الغاء قوانین مطبوعاتی به استثناء قانون 1326 ه . ش
ه) لایحه قانون مطبوعاتی 1331 ه . ش
ی) لایحه قانون مطبوعات 1334 ه . ش
1-1-2-2 قوانین مطبوعاتی بعد از انقلاب اسلامی
الف) لایحه قانون مطبوعات 1358 ه . ش
ب) قانون مطبوعات 1364 و اصلاحیه 1379 ه . ش
فصل دوم: مطبوعات و جرائم مطبوعاتی
1-2-1 تعریف مطبوعات و جرائم مطبوعاتی
1-2-1-1 تعریف مطبوعات
1-2-1-2 تعریف جرائم مطبوعاتی
1-2-2 جرائم مطبوعاتی ( جرائم علیه اشخاص)
1-2-2-1 تهمت و افترا از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-2-2 توهین مطبوعاتی و اقسام آن
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-2-3 توهین به اشخاص عادی از طریق مطبوعات
1-2-2-4 توهین به مقامات دولتی از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب)عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-2-5 توهین به اموات از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-2-6 توهین به رهبر و مراجع مسلّم تقلید از طریق مطبوعات
1-2-2-7 توهین به ادیان از طریق مطبوعات
الف) توهین به اسلام
ب) توهین به سایر ادیان رسمی کشور
1-2-3 حمایت های حقوقی از زیان دیده به علت توهین و افتراء مطبوعاتی
1-2-3-1حق پاسخگویی
1-2-3-2مطالبه خسارات
الف) خسارت مادی
ب) خسارت معنوی
1-2-3-3 نحوه جبران خسارت معنوی
1-2-3-4 تهدید از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-4 جرایم علیه مصالح عمومی کشور از طریق مطبوعات
1-2-4-1 افشاء اسرار و اسناد نظامی
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-4-2 انتشار مذاکرات غیر علنی مجلس، محاکم و تحقیقات مراجع اطلاعاتی و قضایی
الف) افشاء مذاکرات غیر علنی مجلس
ب) افشاء مذاکرات غیر علنی محاکم
ج) افشاء تحقیقات مراجع اطلاعاتی و قضایی
1-2-4-3 تحریک به ارتکاب جرم علیه امنیت کشور از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-4-4 انتشار مطالب و صور منافی عفت از طریق مطبوعات
الف) عنصر قانونی
ب) عنصر مادی
ج) عنصر معنوی
د) مجازات
1-2-4-5 انتشار نشریه بدون پروانه
1-2-4-6 تقلید نام یا علامت نشریه دیگر
1-2-4-7 سرقت ادبی
1-2-4-8 اجاره دادن امتیاز پروانه نشریه به غیر و هرگونه واگذاری به افراد فاقد صلاحیت
بخش دوم: مسوول و مسوولیت کیفری در قانون مطبوعات و نحوه دادرسی در جرایم مطبوعاتی
فصل اول: مسوول و مسوولیت کیفری در قانون مطبوعات
2-1-1 مسوولیت کیفری در قوانین مطبوعاتی سابق
2-1-2 مسوولیت کیفری در قانون مطبوعات 1364 و اصلاحیه 1379 ه . ش
2-1-2-1 مسوولیت کیفری صاحب امتیاز
2-1-2-2 مسوولیت کیفری مدیر مسوول
2-1-2-3 مسوولیت نویسنده و سایر پدید آورندگان
2-1-2-4 مسوولیت سایر دست اندر کاران
فصل دوم: نحوه و جریان دادرسی در جرائم مطبوعاتی
2-2-1صلاحیت دادگاه مطبوعات
2-2-2 تشریفات و شیوه دادرسی
2-2-2-1 علنی بودن دادرسی
2-2-2-2 لزوم حضور هیئت منصفه در دادرسی
الف) سابقه تاریخی هیئت منصفه
ب) قضاوت نقادانه پیرامون هیئت منصفه
1- دلایل مخالفان
2- دلایل موافقان
2-2-3 نحوه انتخاب اعضای هیئت منصفه و وظایف آنها قبل از اصلاح قانون اخیر التصویب 1379
2-2-3-1 نحوه انتخاب اعضای هیئت منصفه
2-2-3-2نحوه شرکت هیئت منصفه
2-2-3-3 رای هیئت منصفه
2-2-4 نحوه انتخاب اعضای هیئت منصفه با توجه به قانون اخیر التصویب 1379
2-2-4-1 شرایط اعضای هیئت منصفه
2-2-4-2 وظایف هیئت منصفه و رای آنها
2-2-4-3 پژوهش خواهی
بخش سوم: نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه:
اصل 24 قانون اساسی: نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنکه فحل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد، تفصیل آن را قانون معین می کند.
آزادی و آزادی بیان یکی از حقوق طبیعی انسان است که خداوند، همزاد با وی آفریده است. سلطه گران برای سلب آزادی انسانها و جوامع، شریفترین آزادیخواهان جهان حتی موسی (ع) ، عیسی (ع) ،محمد (ص) ، علی و حسین (ع) را متهم می کردند تا آنها را از مردم و صحنه مبارزات آزادیخواهانه بیرون کنند. آزادی بیان ریشه خونینی دارد و گوهر گرانبهایی است که شاید هیچ راهی این مقدار قربانی و مبارزه به خود ندیده است. آزادی بیان، اندیشه و تفکر و انتشار آن از طریق رسانه های مکتوب نظیرمطبوعات و کتب از پایه ای ترین واصلی ترین حقوق بشر است که نگهبانی و پاسداری از آن به مثابه بستر اصلی رشد و تعالی جامعه بشری و شرط لازم و پایه توسعه و یکی از مبرزترین و مبرم ترین وظیفه دولتها وملتهاست.
اهمیت و نقش رسانه های گروهی در طرح مسائل یک جامعه در تمام ابعاد آن با وسعتی که دارد موجبات پویایی و اعتلاء فکری، فرهنگی، عاملی برای رشد و تواناییهای شهروندان برای مشارکت در زندگی اجتماعی و سیاسی می شود، عاملی است که جلو خودکامگی سیاسی و اجتماعی و انحصار قدرت را می گیرد. و با ایجاد امکان نقد برای جامع باز و پویا یاری می رساند، تبادل اندیشه زیاد می شود، موجب توسعه نهضتها، بیداری خلق می گردد، نظارت و کنترل برحکومت بیشتر می شود، موجب وحدت و ایجاد همبستگی و وحدت ملی و بین المللی ایجاد همگرایی بین اقوام و ادیان می گردد. مطبوعات از جمله نمودار رشد و ترقی و طرز فکر آن جامعه است و از سوی دیگر راهنمای همان افراد جامعه است. برخورد و نحوه برخورد با مطبوعات به تناسب میزان دموکراتیک یا مستبد بودن حکومتها و دولتها متفاوت بوده و هست، تا آنجا که وضعیت مطبوعات یک کشور، شاخصی برای محک زدن میزان دموکراسی آن کشور است. امروز نقش مطبوعات از وسیله اطلاع رسانی وخبر فراتر رفته و به کانونهای قدرتمند تبدیل گردیده است.شاید مطبوعات نتوانند به مردم بگویند که چگونه بیاندیشند ولی میتوانند بگویند که به چه بیاندیشند و چه اموری را مهم وحیاتی فرض نمایند. آری توسعه نیاز به مطبوعات دارد ومطبوعات نیاز به دموکراسی. در غیر این صورت جو بیگانگی در جامعه حاکمیت پیدا میکند و بازار تخطئه پر رونق میگردد. بدیهی است که در چنین وضع نامطلوبی، امکان توسعه و تحکیم برادری و برابری وجود نداشته و حقیقت و عدالت در پرده ابهام وپندار محبوس خواهد ماند. در نگاه دیگر، این پدیده میتواند در حکم یک عنصر فعال و خطرناک قادر خواهد بود تا با قدرت ذاتی خود، تباهیهای فراوانی را متوجه جامعه سازد و معضلاتی همچون نابودی ارزشهای انسانی، تحمیل الگوهای ضد ارزشی، انحراف وبزهکاری افراد جامعه، تضعیف امنیت ملی، تحریک به عداوتهای نژادی وقومی و ادیانی، تضعیف قوای مملکت، توهین و هتک حرمت اشخاص و در کل توان بالقوه برای آسیب رساندن به اجتماع را دارد. مطبوعات به همان اندازه که سازنده و عامل رشد و توسعه است به همان میزان نیز میتواند موجب گمراهی، ضلالت و فلاکت یک ملت را به دنبال داشته باشد.
علی ایحال، حساسیت و حیاتی بودن موضوع مطبوعات، جامعه بین المللی و آخر الامر حکومتها ی ملل مختلف را علی رغم میل آنان وادار کرد که به دنبال مکانیسمی باشند که از یک طرف اهالی قلم و اندیشه، خصوصا مطبوعات و اصحاب جراید را در مقابل عصبانیت کانونهای قدرت ایمن کنند و از طرف دیگر ازآثار تخریب هولناک مطبوعات بکاهند لذا مهمترین راه خروج از این وضعیت را در شناخت زوایای گوناگون پدیده مطبوعات و به رسمیت شناختن آنان و از همه مهمتر تدوین قانون مطبوعات شد. تا از این طریق مطبوعات، دیگر محدودیتهای غیر منطقی که نتیجه ای جز کندی توسعه ندارد نشود و از طرف دیگر با بی تدبیری و نبودن قانون در این زمینه، جامعه دچار هرج و مرج و خروج از اعتدال نباشد. در کشور ما ایران، اگرچه با تصویب حدوداً 6 قانون و دهها تکمله و تبصره رکوردار است ولی این بخش حقوقی هنوز از لحاظ نظری، رویه عملی و قضایی، فقیر نا هماهنگ با تحولات جامعه جهانی است طوری که در حال حاضر هنوز مطبوعات و جرایم مطبوعات به روشنی تعریف نشده اند و مسئولیت کیفری افراد نشریه دقیقا تبیین نشده است. و جایگاه هیات منصفه در دادگاه مطبوعات در حاله ای از ا بهام است. وبه سبب وجود عبارات و کلمات قابل تفسیر، سلایق خصوصی امکان حضور دارد و از این طریق به حقوق اصحاب فکر و اندیشه صدمه میزند. چرا که در سالهای اخیر، مساله مطبوعات و نحوه برخورد با جرایم مطبوعاتی از چالش های فرهنگی به یکی از دغدغه های اصلی جامعه ایران تبدیل شده است. لذا ضرورت شفاف سازی و بیان کامل و دقیق موضوع به نظر حاد می آید و هدف این پایان نامه تلاشی است برای پرتوافکنی و تنویر نقاط مبهم این پیکره عظیم و مهم است پایه های نظری موضوع (ن والقلم ما یسطرون)، خداوند سوگند یاد مینماید، اما چه سوگند عجیبی! سوگند به یک قطعه نی یا چیزی شبیه آن! سوگند به ماده سیاه رنگ! و سوگند به سطوری که بر صفحه کاغذ ناچیزرقم زده میشود! اما این همان است که سرچشمه پیدایش تمامی تمدنهای انسانی است.
چکیده: