دانلود مقاله درمورد آداب و معاشرت

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله درمورد آداب و معاشرت دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

نکاتی در آداب معاشرت

مقاله ای مفید و کامل

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب* 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:41

چکیده :

نشستهای اجتماعی بخش مهمی از کار و زندگی افراد را تشکیل می دهند ، در گردهمائی ها است که می توان به همراه دوستان تفریح کرد، با مشتری های جدید آشنا شد و قراردادهای مختلف بست، رعایت برخی آداب پسندیده به شما کمک خواهدکرد تا شأن و منزلت اجتماعی تان ارتقاء یابد و فردی خوش محضر محسوب شوید.

همیشه مودب باشید ، نسبت به همه نزاکت را رعایت کنید.

• هیچ گاه دشنام ندهید: ناسزا گویی مطلقاً ممنوع است چون نشان می دهد شما قادر نیستند. برای بیان عقاید خود از واژه ها و لغات مناسب تری بهره ببرید.
• با صدای بلند صحبت نکنید: هنگامی که با صدای بلند صحبت می کنید موجب بالا رفتن سطح استرس میان اطرافیان خود می گردید بلند صحبت کردن بیانگر آن است که شما قادر به بحث منطقی با دیگران نیستید و عجز شما را در استدلال معقولانه نشان می دهد و این که می خواهید حرف خود را با توسل به زور و خشونت به کرسی بنشانید.

کنترل خود را از دست ندهند و همواره خونسردی خود را حفظ کنید.

• به دیگران خیره نشوید: زل زدن به دیگران و چشم جرانی نوعی تعرض به دیگران محسوب می شود.
• صحبت کسی را قطع نکنید: پیش از آن که اظهار عقیده ای بکنید اجازه دهید صحبت دیگران به پایان برسد. میان صحبت کسی بریدن بی نزاکتی و عدم برخورداری از مهارت های اجتماعی فرد است اگر نمی خواهید خود بین و از خود راضی به نظر آیید هیچ گاه صحبت کسی را قطع نکنید و اگر مجبور به انجام این کار شدید گفتن جمله ی معذرت می خواهم را از یاد نبرید. مودب بودن به مفهوم آن است که برای موقعیت، عقاید و احساسات دیگران احترام قائلید.
• همیشه وقت شناس باشید: مهم است که به وقت دیگران احترام بگذارید. سر موقع در قرار ملاقاتها ، جلسات و موقعیتهای شغلی و اجتماعی حضور یابید. علاوه بر این یک فرد متشخص می داند که چه زمانی باید یک میهمانی را ترک کند.
• حرمت بزرگترها را نگه دارید.
• به اشتباهات دیگران نخندید: هنگامی که شما مرتکب اشتباهی می شوید و یا خرابکاری می کنید تنها انتظاری که از دیگران دارید این است که اشتباهات و خطاهای شما را به رویتان نیاورند و شما به واسطه ی آنها موردتمسخر قرار نگیرید.
• هرگز فخر فروشی نکنید.
• مرتب به ساعتتان نگاه نکنید: هنگامی که در محفلی هستید مرتب به ساعت خود نگاه نکنید مگر آن که بلافاصله قصد ترک محل را داشته باشید وقتی به ساعتتان نگاه می کنید و دیگران این گونه برداشت می کنند که شما خسته و بی حوصله هستید.
• نکاتی که در هنگام معاشرت باید از آنها دوری کرد:

عدم توجه: روی برگرداندن از شخصی که در حال صحبت با شماست نشانه ی بی ادبی است . بذل توجه یکی از اصلی ترین نشانه های آداب معاشرت و بهترین تمجید از طرف مقابل است برای کسب نتیجة بهتر می توانید با حرکات بدن و حالتهای مختلف دست و صورت نشان دهید، علاقه مند به بحث هستید.

مثل دست دادن: این حرکت نشان دهندة عدم اطمینان شما به خود است، به نرمی دست بدهید این کار بیانگر اعتماد به نفس ، خونسردی ، خونگرمی ، گشاده رویی و صداقت است.

ولی باید مراقب باشید زیاده روی نکنید و دست طرف را خیلی محکم نفشارید چون آن وقت فکر می کند شما آدمی سلطه جو و طالب برتری هستید.

پشت کردن به دیگری               سیگار کشیدن

برداشتن نوشیدنی با دست راست: همیشه نوشیدنی را با دست چپ بردارید، به این ترتیب می توانید هنگام برخورد با دیگری بدون دردسر ریختن نوشیدنی روی لباسهای خود یا طرف مقابل با او دست بدهید.

نپوشیدن کت: هیچ وقت لباسی مانند کت رادرنیاورید یا اگر کراوات دارید، گرة کراوات خود را شل نکنید مگر این که میزبان پیش از شما چنین کاری بکند.

بیش از حد نزدیک ایستادن : هر یک از ما برای خود یک حدآسودگی داریم و دوست نداریم دیگران بدون اجازه به این فضای شخصی تجاوز کنند.

صحبت همزمان: وقتی شخص دیگری صحبت می کند بهترین شیوة اهانت کردن پریدن وسط حرف اوست.

زمان پایان میهمانی: یک میهمانی رسمی هیچ وقت نباید بیش از 2 ساعت طول بکشد. ساعت 6 بعدازظهر شروع می شود و حداکثر 8 به پایان می رسد.

وضعیت ظاهری در محیط کار:

برچسب نام: بخشی از اینفورم هر کارمند است، بنابراین همیشه باید به لباس وصل باشد در بعضی از ادارات این برچسب به شکل کارت نام، روی میز کارمندان قرار داده می شود.

بهداشت شخصی: استحمام روزانه، استعمال بوی خوش و مراقبت دقیق از دندان ها

اندازه موها : موهای آقایان باید تا بالای یقه کوتاه باشد و نباید به پایین تر از خط میانی یقه برسد، خط ریش نباید از لاله ی گوش پایینتر بیاید و سبیل ها باید به خوبی آراسته شود و از لب پایین نیاید.

استفاده از لباس مناسب با محیط کار (اینفورم):

کفش مناسب و استاندارد: (استفاده از کفش های تنیس ، صندلی و کتانی برای محیط کار غیر استاندارد است.

آداب معاشرت در کار:

• محققان معتقدند مهارت های انسانی بیش از مهارتهای فنی و دانش در پیشرفت کاری افراد تاثیر دارد.
• جنسیت افراد در مناسبات کاری نقشی ندارد ولی مرتبه ی شغلی بسیار حائز اهمیت است
• هنگام تعارف به دیگران صادقانه رفتار کنید و هنگام پذیرش تعارف دیگران با قدر شناسی تشکر بگوئید.
• در سال 1788 شخصی به نام آدولف فرانتس فریدریش کنیگه کتابی بنام اندر آداب معاشرت با مردم منتشر کرد که در آن غیر از ادب و قوانین نشست و برخاست در مجالس اروپایی مجموعه ای از پندها و اندرزهای خردمندانه عرضه شده بود مثلا هرگز ضعفهای دیگری را آشکار نکن یا وقت شناس ، منظم و کوشا باش.

آداب میهمانی :

هدیه ای برای میزبان آوردن و بابت دعوت تشکر کردن نشانه ی ادب اوست، اما این کار راه و رسمی دارد، اگر کل هدیه می شود؛ بهتر است با معنی و مفهوم گل های کمی آشنا بود:

• گل سرخ نشانة عشق است و برای هدیه به یک همکار مناسب نیست.
• هدیه کردن گلهایی که معمولا در مراسم خاکسپاری از آنها برای تزئین استفاده می شود به یک آدم مسن ممکن است باعث سوء تفاهم شود.
• دسته گل به خانم میزبان تقدیم می شه اگر کاغذ به دو روش پیچیده شده باید مهمان کاغذ را قبل از دادن دسته گل به میزبان بردارد.
• به آقایون معمولا گل هدیه داده نیمش ود ، مگر آقای مجردی که به مناسبت خرید خانه میهمانی گرفته یا در بیمارستان.
• برای هر 6 تا 8 میهمان به یک پیش خدمت نیاز هست که غذا را سرو کند. «در یک مهیمانی رسمی هرگز میزبان به پیش خدمت کمک نمی کنه.»
• دیس های غذا همیشه از طرف راست جلوی میهمان نگه داشته میشوند، اگر دیس غذا جلوی مهمان گرفته شود باید ملاقه یا کف گیر یا انبر به طرف مهمان باشد که براحتی بتواند غذا بردارد . هرگز نباید انگشتان با غذا تماس پیدا کند.
• خانم میزبان اول از همه دست به غذا می برد آقای میزبان اول از همه جام مشروبش رو بلند می کنه ؛ اگر فقط یک نفر میزبان باشد ؛ هر دو وظیفه را به عهده می گیرد.
• پیش غذا و سوپ فقط یکبار تعارف می شوند: از غذای اصلی می توان 2 بار برداشت
• همیشه پیش از صرف غذا منتظر بمانید همه مهمانها سر جایشان بنشینند.
• مهمترین قانون برای نشستن و قوز نکردن است. فاصله با لبه میز باید تقریبا به اندازه ی پهنای یک دست باشد.
• بازوها نزدیک به بدن هستند و هیچ و قسمتی از ساعد را می شود روی میز گذاشت وقتی کارد و چنگال در دست گرفته می شوند گذاشتن مچ و ساعد روی میز ممنوع است گذاشتن آرنجهای روی میز اکیدا ممنوع است.
• قبل از شروع غذا مسلما ابتدا باید منتظر میزبان شد.

بعد دستمال از روی میز (یا از روی بشقاب) برداشته می شود . روی زانوها گذاشته می شود.

اگر پارچه ای باشعد بعد از غذا باید آن را طوری تا کرد که کله ها دیده نشوند، اگر کاغذی باشد تا می شود و روی بشقاب گذاشته می شود.

بهتر است آقا و خانم میزبان در انتهای میز نهار خوری و یادر وسط میز روبروی یکدیگر بنشینند.

زوجهای متاهل باید روبروی یکدیگر و زوج های نامزد باید کنار یکدیگر بنشینند.

باید سعی شود گروههای سنی کنار یکدیگر بنشینند طوری که بزرگترهای فامیل در راس میز و جوان تر ها در سمت دیگر.

اگر چیزی را از روی میز خواستید بردارید و دستتان نرسید، هرگز دستتان را برای برداشتن آن دراز نکنید بلکه از میهمان دیگری که به آن نزدیک است بخواهید آن را به شما بدهد.

هیچ گاه بشقابتان را به سمت جلو هل ندهید این عمل خلاف آداب معاشرت است.

برای بریدن و یا خرد کردن غذا چنگال را با دست چپ کار را با دست راست گرفته و سپس آنها را با چنگال نگه داشته و با کارد ببرید

آداب معاشرت درقران

قسمت اول

بحث درباره آداب معاشرت است. در این باره در قرآن کریم مسائلى مطرح شده که بعضى از آنها عمومیت دارد و بعضى درباره رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله وسلم است که شاید با بیانى که عرض مى‏کنیم کمابیش قابل توسعه باشد.

۱- آداب عمومى

آنچه مربوط به عموم افراد است، آدابى چند است که در این جا به بعضى از آنها اشاره مى‏کنیم:

در سوره نور چندین آیه هست که کما بیش با هم مربوط است و از آیه ۲۷ شروع مى‏شود: «یا ایها الذین آمنوا لاتدخلوا بیوتا غیر بیوتکم حتى تستانسوا و تسلموا على اهلها ذلکم خیر لکم لعلکم تذکرون × فان لم تجدوا فیها احدا فلاتدخلوها حتى یؤذن لکم و ان قیل لکم ارجعوا فارجعوا هو ازکى لکم والله بما تعملون علیم; اى کسانى که ایمان آورده‏اید، به خانه‏هایى که خانه‏هاى شما نیست داخل مشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام گویید. این براى شما بهتر است، باشد که پند گیرید. و اگر کسى را در آن نیافتید پس داخل مشوید تا به شما اجازه داده شود و اگر به شما گفته شد: «برگردید»، پس برگردید، که آن براى شما سزاوارتر است و خدا به آنچه انجام مى‏دهید داناست.»

1 - ۱ - ورود به خانه‏ها

وارد شدن به خانه دیگران به چند صورت تصور مى‏شود: الف - شخص علم دارد به این که صاحب خانه راضى است. ب - مورد شک است. ج - علم دارد به این که راضى نیست.

روشن است در جایى که انسان، علم به عدم رضایت دارد یا اذن بگیرد ولى جواب رد بشنود نباید وارد بشود: «و ان قیل لکم ارجعوا فارجعوا» اگر کسى خواست وارد منزل کسى بشود و اجازه خواست و گفتند «برگردید» یعنى اجازه ندادند اصرار نکند و برگردد. این براى شما بهتر و براى مصالح جامعه اسلامى مفیدتر است.

صورت دیگر این است که علم دارد به این که طرف راضى است‏یا قبلا چنین اجازه‏اى را گرفته یا از نحوه رفتار و گفتار صاحب‏خانه به دست آورده است، در آن‏جا هم ورود جایز است منتهى آدابى دارد: یکى از آدابى که مى‏بایست رعایت‏بکند این است که سرزده وارد نشود اگر دوستانى با همدیگر روابطى دارند یا کسانى براى حاجتى - مادى یا معنوى - به کسى مراجعه مى‏کنند، چون ممکن است‏شخص در داخل خانه‏اش آمادگى براى پذیرش نداشته باشد یا در حالى باشد که نمى‏خواهد کسى او را در آن حال یا به آن صورت ببیند این است که در اسلام تاکید مى‏شود که «استیناس‏» کنید. استیناس کردن; یعنى انجام دادن کارى که توجه را جلب بکند و در روایات در توضیحش آمده که صدا بزنید یا تنحنح بکنید تا خودش را آماده کند. ضمنا دستور مى‏دهد که سلام هم بکنید «حتى تستانسوا و تسلموا على اهلها» که بعدا جداگانه درباره آن بحث‏خواهیم کرد.

اما اگر شخصى خواست وارد اتاق یا خانه‏اى بشود که کسى در آن نیست و مثلا در زد و کسى جواب نداد و فهمید که کسى آن جا نیست که از او اجازه بگیرد در این صورت هم وارد نشود: «فان لم تجدوا فیها احدا فلاتدخلوها حتى یؤذن لکم‏» طبعا وقتى کسى نباشد اذن هم تحقق نمى‏یابد پس شما باید وارد نشوید تا کسى پیدا شود و به شما اذن بدهد.

مواردى هست که رفت و آمد افراد با هم خیلى زیاد است; مثلا اهل یک خانه که در اتاقهاى متعددى زندگى مى‏کنند رفت و آمد متعارف دارند: بچه‏ها وارد اتاق پدر و مادرشان مى‏شوند یا کسانى که در خانه کار مى‏کنند مانند کلفت و نوکر و عبید و امایى که سابقا بودند و در خانه کار مى‏کردند، آیا هر دفعه‏اى که مى‏خواهند بیایند لازم است اذن بگیرند یا نه؟ در آیه ۵۸ سوره نور مى‏فرماید: «یا ایها الذین آمنوا لیستاذنکم الذین ملکت ایمانکم والذین لم یبلغوا الحلم منکم ثلاث مرات‏» کسانى که مملوک شما هستند و در خانه شما کار مى‏کنند و همین طور بچه‏هایى که به حد تکلیف نرسیده‏اند سه مرتبه در شبانه روز اذن بگیرند: پیش از نماز صبح، موقع ظهر و بعد از نماز عشا. اینها مواقعى است که معمولا انسان استراحت مى‏کند و دلش مى‏خواهد تنها باشد. و در آیه بعد مى‏فرماید: «و اذا بلغ الاطفال منکم الحلم فلیستاذنوا کما استاذن الذین من قبلهم‏» اما اگر بچه‏ها به حد تکلیف رسیدند باید مثل سایرین اجازه بگیرند; یعنى غیر از سه مرتبه‏اى که گفته شد هر وقت دیگر هم مى‏خواهند وارد بشوند باید اجازه بگیرند.

۱ - ۲ - آداب غذا خوردن

و اما درباره غذاخوردن در خانه دیگران، مواردى هست که هر چند اذن صریحى از طرف صاحب خانه نباشد جایز است و آنها مواردى است که معمولا انسان علم به رضایت طرف دارد و اگر کسى راضى نباشد باید تصریح کند. در آیه ۶۱ از همین سوره پس از اشاره به افرادى که معذوریتهایى دارند «لیس على الاعمى حرج و لا على الاعرج حرج و لا على المریض حرج‏» مى‏فرماید: «و لا على انفسکم ان تاکلوا من بیوتکم او بیوت آبائکم او بیوت امهاتکم او بیوت اخوانکم او بیوت اخواتکم او بیوت اعمامکم او بیوت عماتکم او بیوت اخوالکم او بیوت خالاتکم او ما ملکتم مفاتحه او صدیقکم لیس علیکم جناح ان تاکلوا جمیعا او اشتاتا» مفسران فرموده‏اند که منظور از «بیوتکم‏» بیوت فرزندانتان است; یعنى خانه فرزندان به منزله خانه خودتان است. از این آیه شریفه استفاده مى‏شود که خویشاوندان نزدیک براى استفاده از ماکولات در خانه یکدیگر نیازى به اذن گرفتن ندارند همچنین خانه دوستى که کلیدش را در اختیار شما گذاشته است و در واقع در این موارد «اذن فحوى‏» وجود دارد «لیس علیکم جناح ان تاکلوا جمیعا او اشتاتا» وعده‏اى مشغول غذا خوردن باشند یا تنها باشید اما وقتى مى‏خواهید وارد بشوید این آداب را رعایت کنید: «فاذا دخلتم بیوتا فسلموا على انفسکم تحیة من عندالله مبارکة طیبة‏» وارد خانه که مى‏شوید سلام کنید «فسلموا على انفسکم‏» مفسران فرموده‏اند که این آیه از مواردى است که همه مؤمنین به منزله یکدیگر حساب شده‏اند. و سلام کردن به دیگران سلام کردن به خودتان تلقى شده است و بعضى گفته‏اند که از این آیه استفاده مى‏شود که اگر کسى هم در خانه نباشد بر خودتان سلام کنید.

«تحیة من عندالله مبارکة طیبة‏» این سلام کردن تحیتى است از ناحیه خدا و هم مبارک و پربرکت است و هم طیب و خوش; پربرکت است‏یعنى آثار خیرى بر آن مترتب مى‏شود و طیب است‏یعنى نفوس مى‏پسندند و خوششان مى‏آید و احساس آرامش مى‏کنند. از این جهت مناسب است‏بحثى درباره سلام کردن و آیات مربوط به آن داشته باشیم.

۱ - ۳ - آداب سلام

سلام که با سلامت، هم خانواده است معنایش نفى خطر یا ملزوم آن است. این شعار اسلامى که به عنوان تحیت ادا مى‏شود و در قرآن کریم مورد تاکید قرار گرفته، شاید یکى از حکمتهایش این باشد که هر انسانى در زندگى دایما نگرانیها، خوفها و دل واپسیهایى دارد و با هر کسى مواجه مى‏شود چون احتمال مى‏دهد که از ناحیه وى ضررى به او برسد این نگرانى را دارد. پس اولین چیزى که در هر برخوردى مطلوب است رفع این نگرانى است، یعنى انسان احساس کند که از طرف آن شخص ضررى به او نمى‏رسد و هیچ چیز براى انسان مهمتر از دفع ضرر نیست و بعد نوبت مى‏رسد به جلب منفعت. این است که در اولین برخورد بهترین چیزى که باید رعایت‏بشود همین تامین دادن به طرف است که از ناحیه من به شما ضررى نمى‏رسد.

بد نیست اشاره بکنیم به مکتب اگزیستانسیالیسم که پیروان آن معتقدند: اصولا زندگى با دلهره و اضطراب، توام است و حیات بدون دلهره و اضطراب امکان ندارد. البته آنان در این باره افراط و مبالغه کرده‏اند ولى این حقیقتى است که یک موجود ذى شعور اولین چیزى که موجب توجهش قرار مى‏گیرد این است که سلامتى و امنیت داشته باشد; یعنى ضررى به او نرسد و جان و مال و سایر چیزهاى مورد علاقه‏اش محفوظ باشد.

پس در روابط اجتماعى اولین چیزى که باید تامین بشود سلامت و امنیت است که اگر این نباشد زندگى اجتماعى هیچ ارزشى ندارد. از این رو در موارد زیادى «سلام‏» با «آمین‏» در قرآن کریم تواما ذکر شده است. مى‏دانید یکى از اسمهاى خداى متعال «سلام‏» است و آن جا که این اسم در قرآن کریم ذکر شده به دنبالش «مؤمن‏» هم آمده است: «السلام المؤمن المهیمن‏» (۱) خداست که سلامتى را تامین و خطر را از دیگران رفع مى‏کند. «مؤمن‏» در این جا یعنى کسى که ایجاد امن مى‏کند. و در روز قیامت‏به مؤمنین گفته مى‏شود: «ادخلوها بسلام آمنین; (۲) با سلام و امن وارد بهشت‏شوید.»

به هر حال اهمیت موضوع سلام به خاطر این است که به طرف، احساس آرامش و امنیت‏خاطر مى‏دهد و این در زندگى اجتماعى خیلى مهم است. گاهى منظور از سلام این نیست که از ناحیه من سلامتى براى شما تامین مى‏شود یا خطرى ایجاد نمى‏شود بلکه منظور این است که از خدا براى شما سلامت و دفع ضررها و خطرها را مى‏خواهم; یعنى وقتى مى‏گوییم «سلام علیکم‏» ممکن ست‏به قصد دعا باشد; یعنى از خدا مى‏خواهم که سلامتى را براى شما تامین کند و برگشتش به این است که سلام از ناحیه چه کسى باشد: وقتى مى‏گوییم «سلام علیکم‏» یعنى سلام منى علیکم یا «سلام من الله علیکم‏» آنچه در بین عموم مردم متعارف است معنایش این است که از ناحیه سلام‏کننده خطرى به شما نمى‏رسد ولى کسى که بینش توحیدى دارد و در هر حال توجهش به خدا هست این سلام را از ناحیه خدا مى‏داند و از خدا درخواست مى‏کند که براى او سلامت ایجاد کند و او را از خطرها حفظ نماید. اگر به این قصد باشد هم تحیت است‏براى او و هم دعا.

خداى متعال به پیغمبر اکرم‏صلى الله علیه وآله وسلم مى‏فرماید: «و اذا جائک الذین یؤمنون بآیاتنا فقل سلام علیکم‏» (۳)

ممکن است این آیه ناظر به مؤمنینى باشد که مهاجرت مى‏کردند و از مکه به سوى پیغمبر اکرم‏صلى الله علیه وآله وسلم مى‏آمدند ولى مورد، مخصص نیست و حکم فراگیر است.

در قرآن کریم در ضمن داستانهاى انبیا نقل شده که ملائکه به ایشان سلام گفتند; مثلا در داستان حضرت ابراهیم‏علیه السلام در چند مورد در قرآن کریم تکرار شده که موقعى که ملائکه براى خراب کردن شهر لوط آمدند اول خدمت‏حضرت ابراهیم‏علیه السلام رسیدند و هنگام ملاقات با آن حضرت سلام کردند. یکى آیه‏۶۹ سوره هود و دیگرى آیه ۵۲ سوره حجر و سومى آیه‏۲۵ سوره والذاریات.

همچنین هنگامى که حضرت ابراهیم‏علیه السلام مى‏خواست از آزر جدا بشود: «قال سلام علیک ساستغفر لک ربى‏» (۴)

و این از موارد سلام وداع است. همان طور که انسان موقع برخورد، سلام مى‏کند در موقع جدا شدن هم خوب است‏سلام بکند الآن هم در میان اعراب مسلمان کمابیش مرسوم است که موقع جداشدن از یکدیگر سلام مى‏کنند.

مواردى هست که خداى متعال به بندگانش سلام فرموده است; از جمله در آیه ۴۷ سوره طه مى‏فرماید: «والسلام على من اتبع الهدى‏». و در دو آیه بطور عموم بر همه انبیا سلام فرستاده است: یکى آیه ۱۸۱ سوره والصافات که مى‏فرماید: «سلام على المرسلین‏» و دیگرى هم آیه ۵۹ سوره نمل: «و سلام على عباده الذین اصطفى‏» همچنین سلامهایى راجع به اشخاص خاصى هست: یکى در مورد حضرت یحیى‏علیه السلام در آیه ۱۵ سوره مریم «و سلام علیه یوم ولد و یوم یموت و یوم یبعث‏حیا.» و مشابهش از حضرت عیسى‏علیه السلام است که خودش مى‏فرماید: «و السلام على یوم ولدت و یوم اموت و یوم ابعث‏حیا.» (۵) در چند مورد هم در سوره والصافات بعد از ذکر داستان چند نفر از انبیاءعلیه السلام مانند حضرت نوح و حضرت ابراهیم و حضرت موسى و حضرت هارون و حضرت الیاس برایشان درود مى‏فرستد (سوره والصافات: ۷۹، ۱۰۹، ۱۲۰، ۱۳۰) نیز در آیه ۴۸ سوره هود بعد از ذکر فرونشستن توفان مى‏فرماید: «قیل یا نوح اهبط بسلام منا و برکات علیک‏».

و...

NikoFile

پایان نامه آداب معاشرت در قرآن

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه آداب معاشرت در قرآن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل :word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:276

فهرست مطالب:

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………….  1

کلیات…………………………………………………………………………………………………….. 2

تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………… 2

اهمیت و ضرورت موضوع…………………………………………………………………………… 2

انگیزه انتخاب موضوع ………………………………………………………………………………… 2

پیشینه موضوع ………………………………………………………………………………………….. 3

سؤالات ………………………………………………………………………………………………….. 3

روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………. 3

فرضیه ……………………………………………………………………………………………………. 4

چکیده ……………………………………………………………………………………………………. 5

فصل اول ………………………………………………………………. 6

الف : شناخت لغوی …………………………………………………………………………………. 7

1- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. 7

2- روابط………………………………………………………………………………………………… 9

ب : کاربرد قرآنی ……………………………………………………………………………………. 11

1- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. 11

2- روابط ……………………………………………………………………………………………….. 12

ج : شناخت حوزه معاشرت انسان ………………………………………………………………. 15

الف : معاشرت اختیاری …………………………………………………………………………….. 15

ب : معاشرت اضطراری ……………………………………………………………………………. 15

الف : معاشرتهای نیک ………………………………………………………………………………. 16

1- خردمند و کریم ………………………………………………………………………………….. 16

2- خوش اخلاق ……………………………………………………………………………………… 16

3- صادقان …………………………………………………………………………………………….. 16

ب : معاشرتهای بد …………………………………………………………………………………… 17

1- کافران ……………………………………………………………………………………………… 17

2- استهزاء گران دین ……………………………………………………………………………….. 18

3- فاسقان ……………………………………………………………………………………………… 18

4- عصیانگران ………………………………………………………………………………………… 19

چگونگی معاشرت …………………………………………………………………………………… 19

حفظ عزت انسانی در روابط و معاشرت ………………………………………………………. 20

اعتدال در معاشرت ………………………………………………………………………………….. 21

د : هدف از معاشرت ……………………………………………………………………………….. 21

هـ : انواع معاشرت ………………………………………………………………………………….. 22

فصل دوم ………………………………………………………………. 24

بخش اول : آداب معاشرت در حوزه عمومی ………………………………………………… 25

الف : آداب وارد شدن به خانه …………………………………………………………………… 26

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 26

استیذان …………………………………………………………………………………………………… 26

امنیت و آزادی در محیط خانه ……………………………………………………………………… 29

کنترل نگاه ………………………………………………………………………………………………. 33

چشمهای بی بها ……………………………………………………………………………………….. 33

2-  آداب سلام و تحیت …………………………………………………………………………… 36

اهمیت سلام نمودن در قرآن ……………………………………………………………………….. 36

اهمیت سلام نمودن در سنت ……………………………………………………………………….. 37

کیفیت سلام وتحیت ………………………………………………………………………………….. 39

فلسفه سلام کردن …………………………………………………………………………………….. 40

آداب فقهی سلام کردن ………………………………………………………………………………. 42

لزوم پاسداری از این سنت اسلامی  ………………………………………………………………. 43

3- آداب غذا خوردن ………………………………………………………………………………. 45

بخش دوم : بررسی معاشرت در حوزه مسلمانان …………………………………………….. 48

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 49

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه قرآن ………………………………………………………. 49

1- مسالمت و بخشش ………………………………………………………………………………. 50

2- فرو بردن خشم  و احسان ……………………………………………………………………… 53

3- دوری از تکبر و فخر فروشی ………………………………………………………………….. 55

4- پرهیز از بدگویی و عیب جویی ……………………………………………………………….. 56

5- صداقت …………………………………………………………………………………………….. 59

6- دوری از تمسخر و گمان بد ……………………………………………………………………. 59

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه روایات ……………………………………………………. 63

اعتدال ودوری از حسادت وتملق …………………………………………………………………. 63

حق مسلمان بر مسلمان ………………………………………………………………………………. 65

محبت , مهم ترین عامل در معاشرتها …………………………………………………………….. 66

انفاق مال برای رضای محبوب ……………………………………………………………………… 70

بخش سوم : آداب معاشرت در حوزه خانواده و خویشاوندان …………………………… 73

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 74

1- آداب معاشرت با والدین و فرزندان …………………………………………………………….. 75

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 75

الف – آداب معاشرت با والدین …………………………………………………………………… 76

معاشرت با والدین از دیدگاه قرآن ………………………………………………………………… 76

وظایف فرزندان ……………………………………………………………………………………….. 76

دقت فوق العاده در احترام به پدر و مادر ………………………………………………………… 79

احسان به والدین ………………………………………………………………………………………. 80

دعا برای پدر و مادر ………………………………………………………………………………….. 82

معاشرت با والدین از دیدگاه روایات …………………………………………………………….. 85

معاشرت با پدر از دیدگاه روایات …………………………………………………………………. 86

حق پدر بر فرزند ……………………………………………………………………………………… 86

معاشرت با مادر از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………. 87

معاشرت با مادر از دیدگاه روایات ………………………………………………………………… 88

هشدارها در مورد والدین ……………………………………………………………………………. 89

نیکی به والدین در حیات و ممات ………………………………………………………………… 91

افضل اعمال در ارتباط با والدین …………………………………………………………………… 91

اقسام پدران …………………………………………………………………………………………….. 91

 پیامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع ) دو پدر این امت اسلامی  ……………………………. 92

ب – روابط و وظایف متقابل والدین به فرزندان………………………………………………… 95

بررسی وظایف والدین و فرزندان از دیدگاه قرآن ……………………………………………… 95

بررسی وظایف  و حق فرزند از دید گاه روایات ………………………………………………. 99

محبت به فرزند ………………………………………………………………………………………… 99

اجرای عدالت ………………………………………………………………………………………….. 100

توجه بیشتر به دختر …………………………………………………………………………………… 101

ب : آداب معاشرت زوجین ……………………………………………………………………….. 102

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 102

بررسی معاشرت زوجین از دیدگاه قرآن …………………………………………………………. 103

1- وفاداری به پیمان ازدواج ……………………………………………………………………….. 103

2- مودت و مهربانی و ایجاد آرامش ……………………………………………………………… 103

3- حفظ و پوشانیدن عیوب یکدیگر ……………………………………………………………… 106

ادای حقوق یکدیگر …………………………………………………………………………………… 107

معاشرت نیکو ………………………………………………………………………………………….. 116

هدایت و فضاسازی معنوی …………………………………………………………………………. 118

حق همسر در روایات ……………………………………………………………………………….. 119

نظر ابن مسکویه رازی درباره معاشرت با همسر ( زوجه ) ………………………………….. 120

3- آداب معاشرت در حوزه خویشاوندان …………………………………………………….. 122

بررسی معاشرت در حوزه خویشاوندان از دیدگاه قرآن ………………………………………. 123

1- رعایت تقوای الهی ……………………………………………………………………………….. 123

2- صله رحم …………………………………………………………………………………………… 123

3- احسان ………………………………………………………………………………………………. 124

4- انفاق …………………………………………………………………………………………………. 126

معاشرت با خویشاوندان از دیدگاه روایات ………………………………………………………. 129

قطع رحم از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………………. 130

زیان کاران واقعی ……………………………………………………………………………………… 134

اهمیت صله رحم در اسلام…………………………………………………………………………… 136

قطه رحم نشانه فسق …………………………………………………………………………………. 137

اولو النهی از دیدگاه پیامبر ( ص ) ………………………………………………………………… 138

عاقبت قطع از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… 139

ائمه معصومین ( ع ) مصداق اولوالارحام ………………………………………………………… 139

آداب معاشرت با ارحام هم کیش ………………………………………………………………….. 141

4- آداب معاشرت برادران و خواهران …………………………………………………………. 143

انواع نسبت ……………………………………………………………………………………………… 143

انواع اخوت …………………………………………………………………………………………….. 143

بررسی معاشرت با خواهران و برادران نسبی و رضاعی از دیدگاه روایات ……………….. 144

رعایت حقوق خواهران و برادران …………………………………………………………………. 144

بخش چهارم : آداب معاشرت در حوزه مرتبطان غیر خویشاوند ………………………… 145

الف : معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………. 146

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 146

معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………………… 146

انواع همسایه و حقوق آنها ………………………………………………………………………….. 149

حق همسایه از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… 149

روابط همسایگان و حقوق آنان بر یکدیگر ………………………………………………………. 151

حد همسایگی ………………………………………………………………………………………….. 152

عاقبت همسایه آزاری ………………………………………………………………………………… 152

رفتار با همسفر ذمی ( صاحب بالجنب ) ………………………………………………………… 153

پرهیز از مصاحبت بعضی از هم نشین ها ………………………………………………………… 153

2- معاشرت با دوستان ……………………………………………………………………………… 155

آداب معاشرت در حوزه دوستی …………………………………………………………………… 155

آیین دوست یابی از نظر دیل کارنگی …………………………………………………………….. 158

آیین دوست یابی از دیدگاه قابوسنامه و حکما و بزرگان …………………………………….. 159

لقمان حکیم و وصیت او به پسرش پیرامون دوستی …………………………………………… 160

صفات و ویژگیهای دوست خوب در اسلام …………………………………………………….. 160

آداب رفاقت ……………………………………………………………………………………………. 164

3- معاشرت با معلمان و مربیان …………………………………………………………………… 166

معاشرت با مربی از دیدگاه قرآن …………………………………………………………………… 166

معاشرت با مربی از دیدگاه روایات ……………………………………………………………….. 168

لزوم دقت در انتخاب استاد …………………………………………………………………………. 169

4- معاشرت با مومنان و برادران دینی ………………………………………………………….. 171

الف – اصلاح بین مردم و عدالت ورزی ………………………………………………………… 171

ب- اخوت و تقوی …………………………………………………………………………………… 173

د- برآوردن نیازهای مومنان …………………………………………………………………………. 181

5- معاشرت با مسئولان و نهادهای اجتماعی ………………………………………………….. 184

الف – رعایت حقوق متقابل ………………………………………………………………………… 184

ب- حفظ وحدت و نظم عمومی ………………………………………………………………….. 185

ج- پیروی از فرمانروایان صالح ……………………………………………………………………. 186

د- عدم توجه به گزارش فاسقان …………………………………………………………………… 187

رعایت ادب گفتار دربرابر پیامبر ( ص ) …………………………………………………………. 189

بخش پنجم : آداب معاشرت در حوزه غیر مسلمانان ……………………………………….. 192

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 192

اصل عدم تسلط کفار بر مسلمانان …………………………………………………………………. 192

انواع کافران …………………………………………………………………………………………….. 193

کفار غیر محارب ( غیر جنگنده ) ………………………………………………………………….. 193

احسان به کفار غیر حربی ……………………………………………………………………………. 194

معاشرت با کافران غیر حربی ( سالم ) …………………………………………………………… 194

تعادل در روابط با کافران غیر حربی ……………………………………………………………… 196

تعادل در محبت ……………………………………………………………………………………….. 196

نهی از دوست داشتن والدین کافر از دیدگاه قرآن …………………………………………….. 197

معاشرت با کافر ذمی …………………………………………………………………………………. 201

چگونگی معاشرت با اهل ذمه ………………………………………………………………………. 205

معاشرت با کافران حربی از دیدگاه قرآن ………………………………………………………… 206

مبارزه با کفر ……………………………………………………………………………………………. 209

مقاومت درجنگ با کفار  ……………………………………………………………………………. 210

خلاصه و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… 215

همنوع دوستی ولی نه به هر بها …………………………………………………………………….  215

فصل سوم : جایگاه ، آثار و پیامدهای معاشرت …………………………… 217

بخش اول : انسان موجودی اجتماعی …………………………………………………………… 218

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 218

آیا انسان بالطبع اجتماعی است …………………………………………………………………….. 219

اجتماعی شدن فرد ……………………………………………………………………………………. 222

بخش دوم : جایگاه روابط اجتماعی از نظر اسلام …………………………………………… 224

بخش سوم : آثار روانشناختی آداب معاشرت ………………………………………………… 228

اهمیت گفتار در ارتباطات …………………………………………………………………………… 229

الف : تاثیر گفتار ………………………………………………………………………………………. 231

ضرورت توجه به سطح مخاطب در گفتار ……………………………………………………….. 232

ب : تاثیرات رفتاری ………………………………………………………………………………….. 238

عدم افشای « اسرار » یا گفتار بیرون از حد تحمل …………………………………………….. 239

انطباق کردار با گفتار شرط اصلی تاثیر گفتار ……………………………………………………. 240

نقش معاشرت در برآوردن نیازهای اساسی ……………………………………………………… 242

نیاز به محبت …………………………………………………………………………………………… 243

نیاز به بستگی و تعلق به گروه ……………………………………………………………………… 244

نیاز به بیان و ابراز خود ………………………………………………………………………………. 245

نقش معاشرت در رشد اجتماعی …………………………………………………………………… 255

نقش معاشرت در توسعه ارتباط با دیگران ………………………………………………………. 256

نقش معاشرت در رشد اخلاقی …………………………………………………………………….. 257

رشد و توسعه تمایلات به گروهها و موسسات اجتماعی …………………………………….. 259

نقش معاشرت در احساس نشاط وسرزندگی ( شادمانی و سرور ) ……………………….. 264

خلاصه و نتیجه گیری فصل ……………………………………………………………………….. 265

نتیجه رساله …………………………………………………………………………………………….. 267

منابع و مأخذ ………………………………………………………………………………………….. 270

مقدمه:

معاشرت نیکو بستگی به علم و تعلیم و حلم و تربیت نیکو و عمل صالح ، صبر و تحمل و مهر و محبت و اخلاق حسنه دارد . آنکه علمش بیشتر و تربیتش نیکو تر است عملش صالح تر است و مطمئنا از رذائل اخلاقی همچون خشم و شهوت ، بخل و حسادت ، افراط و تفریط و عصبیت و تکبر و خود بینی به دور است . در این حالت چنین شخصی نه تنها از سلامت جسم وروان برخوردار است بلکه معاشرانش نیز از این چشمه فیاض بهره کافی می برند ، و معاشرت با چنین فردی سعادت دو دنیا را به همراه دارد .

از پیامبر ( ص ) روایت شده :

« مومنی که با مردم می آمیزد و آزار آنها را تحمل می کند در پیشگاه الهی اجرش بزرگتر است از آن مومنی که با مردم آمیزش ندارد و بر اذیت آنها صبر نمی کند . »

درباره معاشرتهای اجتماعی ، حضرت علی ( ع ) در توصیه خود به فرزندشان امام مجتبی ( ع ) چنین فرمود :

« به اتکاء روابط دوستانه و رفاقت صمیمانه ، حق برادرت را ضایع مکن ، چه در زمینه تضییع حقوق ، روابط دوستی نابود می شود و آنکس که حقش را تباه ساختی ، برای تو برادر نخواهد شد . »

روابط افراد با همدیگر در کلیه سطوح اجتماعی ، باید رفتاری برادرانه و دوستانه باشد همراه با عدل و انصاف ، تا بقاء و دوام یابد و البته در سایه چنین معاشرتهایی جامعه رو به تکامل و امنیت و سعادت پیش می رود . البته هرگز نمی توانیم با تمام افراد جامعه رفتاری برادرانه داشته باشیم مگر اینکه به فرموده خداوند در قرآن کریم گوش جان دهیم و دستورات ایشان را آمیزه گوش خود نماییم .

کلیات

تبیین موضوع

از آنجایی که آدمی بالطبع موجودی اجتماعی است و به صورت اجتماعی زندگی می کند و زندگی فردی آن تقریبا امکان پذیر نمی باشد آداب معاشرت و روابط اجتماعی در اسلام دارای اهمیت مضاعفی است و قرآن کتابی است که برای هدایت بشر آمده لذا در تنظیم روابط بین انسان و خدا ، انسان با طبیعت و انسان با انسانهای دیگر او را یاری می کند و به بیان دستوراتی برای تحسین روابط اجتماعی می پردازد که این آداب گاهی جنبه حقوقی دارد و گاهی جنبه اخلاقی ما بنا داریم در این رساله آداب معاشرت را مورد بررسی قرار داده ، شأن نزول ، نظرات مفسران و روایاتی که در بیان آیات آمده است را مورد کنکاش قرار دهیم .

اهمیت و ضرورت موضوع

انسان در همه عرصه ها به روابط و معاشرت با یکدیگر نیازمند است ، اقتصاد ، سیاست و … در برقرری ارتباط در این حوزه ها به معاشرت می پردازد و اکنون سوال اساسی آن است که چگونه باید این ارتباط انجام بپذیرد از آنجا که همه در عرصه های مختلف نیازمند به ارتباط و معاشرت هستند و باید این معاشرت و ارتباط بر طبق دستور دین و قرآن باشد و پژوهش در این موضوع ضروری است و اهمیت بسیاری دارد ما در این رساله به این موضوع می پردازیم .

انگیزه انتخاب موضوع

با توجه به اینکه در معاشرتها خیلی از مسائل رعایت نمی شود و از سوی دیگر اسلام به آداب معاشرت صحیح تأکید کرده است ما به بررسی این مساله می پردازیم و امیدواریم که در رفع مشکلات اجتماع مؤثر باشیم .

پیشینه موضوع

چون معاشرت و ارتباط از آغاز خلقت انسان بین افراد رایج بوده است قرآن به عنوان کتاب هدایت ، در آیات زیادی به آن پرداخته است . همچنین در روایات نبوی هم از آن بحث شده است بدین روی این دو ، منبع مهم برای بررسی مسائل مورد بحث ما شناخته می شوند . در تبیین پیشینه باید نخستین پیشینه ها را در موضوعات مطرح شده در کتب تفاسیر و کتب اخلاقی جستجو نمود که به تدریج در این مورد کتب مستقلی تألیف یافته است و در دوران اخیر نیز این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که می توان به برخی از کتب مستقل در دوران معاصر اشاره نمود . ازجمله : اخلاق معاشرت ( جواد محدثی ) ، اخلاق و معاشرت در اسلام ( علی قائمی )

سؤالات

1- معاشرت از نظر واژگان و اصطلاح چیست ؟

• کاربرد و بسامد واژگان و محتوای این موضوع در قرآن چه میزان است ؟
• اقسام و انواع معاشرت کدامند ؟
• آداب معاشرت در حوزه عمومی جهان اسلام ( بین مسلمانان) و جهان انسان چگونه باید باشد؟
• آداب معاشرت در حوزه خاص ( اقارب ، همسایگان ، همسفران ، دوستی و …) چگونه صورت می پذیرد ؟
• آثار و پیامدهای رعایت و عدم رعایت آداب معاشرت کدام است ؟

روش تحقیق

این تحقیق به روش کتابخانه ای صورت گرفته است که با مراجعه به کتابخانه و بررسی کتب مختلف و در بعضی موراد مراجعه به اینترنت تدوین شده است .

فرضیه

قرآن ، کتاب هدایت است ، در کتاب هدایت روابط اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و در انواع معاشرت ها آداب و دستور العملهایی در این زمینه ارائه شده است که با سیره نبوی تجسم یافته و قرآن در حوزه عمومی و خاص ، آداب و مقررات خاصی رابیان نموده که در این رساله ما به آن می پردازیم .

 چکیده

 در فصل اول شناخت حوزه معاشرت که انسان در اجتماع با چه گروههایی باید معاشرت کند و هدف معاشرت و انواع معاشران با توجه به آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفت .

در فصل دوم آداب معاشرت در حوزه های مختلف در بخشهای پنج گانه به شرح ذیل آمده   است :

بخش اول در حوزه عمومی شامل آداب وارد شدن به خانه ، آداب غذا خوردن ، آداب تحیت و سلام ، مطرح گردید .

دانلود پایان نامه آداب معاشرت در قرآن

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه آداب معاشرت در قرآن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:276

مقدمه:

معاشرت نیکو بستگی به علم و تعلیم و حلم و تربیت نیکو و عمل صالح ، صبر و تحمل و مهر و محبت و اخلاق حسنه دارد . آنکه علمش بیشتر و تربیتش نیکو تر است عملش صالح تر است و مطمئنا از رذائل اخلاقی همچون خشم و شهوت ، بخل و حسادت ، افراط و تفریط و عصبیت و تکبر و خود بینی به دور است . در این حالت چنین شخصی نه تنها از سلامت جسم وروان برخوردار است بلکه معاشرانش نیز از این چشمه فیاض بهره کافی می برند ، و معاشرت با چنین فردی سعادت دو دنیا را به همراه دارد .
از پیامبر ( ص ) روایت شده :
« مومنی که با مردم می آمیزد و آزار آنها را تحمل می کند در پیشگاه الهی اجرش بزرگتر است از آن مومنی که با مردم آمیزش ندارد و بر اذیت آنها صبر نمی کند . »
درباره معاشرتهای اجتماعی ، حضرت علی ( ع ) در توصیه خود به فرزندشان امام مجتبی ( ع ) چنین فرمود :
« به اتکاء روابط دوستانه و رفاقت صمیمانه ، حق برادرت را ضایع مکن ، چه در زمینه تضییع حقوق ، روابط دوستی نابود می شود و آنکس که حقش را تباه ساختی ، برای تو برادر نخواهد شد . »
روابط افراد با همدیگر در کلیه سطوح اجتماعی ، باید رفتاری برادرانه و دوستانه باشد همراه با عدل و انصاف ، تا بقاء و دوام یابد و البته در سایه چنین معاشرتهایی جامعه رو به تکامل و امنیت و سعادت پیش می رود . البته هرگز نمی توانیم با تمام افراد جامعه رفتاری برادرانه داشته باشیم مگر اینکه به فرموده خداوند در قرآن کریم گوش جان دهیم و دستورات ایشان را آمیزه گوش خود نماییم .

کلیات

تبیین موضوع

 از آنجایی که آدمی بالطبع موجودی اجتماعی است و به صورت اجتماعی زندگی می کند و زندگی فردی آن تقریبا امکان پذیر نمی باشد آداب معاشرت و روابط اجتماعی در اسلام دارای اهمیت مضاعفی است و قرآن کتابی است که برای هدایت بشر آمده لذا در تنظیم روابط بین انسان و خدا ، انسان با طبیعت و انسان با انسانهای دیگر او را یاری می کند و به بیان دستوراتی برای تحسین روابط اجتماعی می پردازد که این آداب گاهی جنبه حقوقی دارد و گاهی جنبه اخلاقی ما بنا داریم در این رساله آداب معاشرت را مورد بررسی قرار داده ، شأن نزول ، نظرات مفسران و روایاتی که در بیان آیات آمده است را مورد کنکاش قرار دهیم .

اهمیت و ضرورت موضوع

 انسان در همه عرصه ها به روابط و معاشرت با یکدیگر نیازمند است ، اقتصاد ، سیاست و … در برقرری ارتباط در این حوزه ها به معاشرت می پردازد و اکنون سوال اساسی آن است که چگونه باید این ارتباط انجام بپذیرد از آنجا که همه در عرصه های مختلف نیازمند به ارتباط و معاشرت هستند و باید این معاشرت و ارتباط بر طبق دستور دین و قرآن باشد و پژوهش در این موضوع ضروری است و اهمیت بسیاری دارد ما در این رساله به این موضوع می پردازیم .

انگیزه انتخاب موضوع

 با توجه به اینکه در معاشرتها خیلی از مسائل رعایت نمی شود و از سوی دیگر اسلام به آداب معاشرت صحیح تأکید کرده است ما به بررسی این مساله می پردازیم و امیدواریم که در رفع مشکلات اجتماع مؤثر باشیم .

 پیشینه موضوع

 چون معاشرت و ارتباط از آغاز خلقت انسان بین افراد رایج بوده است قرآن به عنوان کتاب هدایت ، در آیات زیادی به آن پرداخته است . همچنین در روایات نبوی هم از آن بحث شده است بدین روی این دو ، منبع مهم برای بررسی مسائل مورد بحث ما شناخته می شوند . در تبیین پیشینه باید نخستین پیشینه ها را در موضوعات مطرح شده در کتب تفاسیر و کتب اخلاقی جستجو نمود که به تدریج در این مورد کتب مستقلی تألیف یافته است و در دوران اخیر نیز این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که می توان به برخی از کتب مستقل در دوران معاصر اشاره نمود . ازجمله : اخلاق معاشرت ( جواد محدثی ) ، اخلاق و معاشرت در اسلام ( علی قائمی )

فهرست مطالب:

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………….  ۱

کلیات…………………………………………………………………………………………………….. ۲

تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………… ۲

اهمیت و ضرورت موضوع…………………………………………………………………………… ۲

انگیزه انتخاب موضوع ………………………………………………………………………………… ۲

پیشینه موضوع ………………………………………………………………………………………….. ۳

سؤالات ………………………………………………………………………………………………….. ۳

روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………. ۳

فرضیه ……………………………………………………………………………………………………. ۴

چکیده ……………………………………………………………………………………………………. ۵

فصل اول ………………………………………………………………. ۶

الف : شناخت لغوی …………………………………………………………………………………. ۷

۱- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. ۷

۲- روابط………………………………………………………………………………………………… ۹

ب : کاربرد قرآنی ……………………………………………………………………………………. ۱۱

۱- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. ۱۱

۲- روابط ……………………………………………………………………………………………….. ۱۲

ج : شناخت حوزه معاشرت انسان ………………………………………………………………. ۱۵

الف : معاشرت اختیاری …………………………………………………………………………….. ۱۵

ب : معاشرت اضطراری ……………………………………………………………………………. ۱۵

الف : معاشرتهای نیک ………………………………………………………………………………. ۱۶

۱- خردمند و کریم ………………………………………………………………………………….. ۱۶

۲- خوش اخلاق ……………………………………………………………………………………… ۱۶

۳- صادقان …………………………………………………………………………………………….. ۱۶

ب : معاشرتهای بد …………………………………………………………………………………… ۱۷

۱- کافران ……………………………………………………………………………………………… ۱۷

۲- استهزاء گران دین ……………………………………………………………………………….. ۱۸

۳- فاسقان ……………………………………………………………………………………………… ۱۸

۴- عصیانگران ………………………………………………………………………………………… ۱۹

چگونگی معاشرت …………………………………………………………………………………… ۱۹

حفظ عزت انسانی در روابط و معاشرت ………………………………………………………. ۲۰

اعتدال در معاشرت ………………………………………………………………………………….. ۲۱

د : هدف از معاشرت ……………………………………………………………………………….. ۲۱

هـ : انواع معاشرت ………………………………………………………………………………….. ۲۲

فصل دوم ………………………………………………………………. ۲۴

بخش اول : آداب معاشرت در حوزه عمومی ………………………………………………… ۲۵

الف : آداب وارد شدن به خانه …………………………………………………………………… ۲۶

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۲۶

استیذان …………………………………………………………………………………………………… ۲۶

امنیت و آزادی در محیط خانه ……………………………………………………………………… ۲۹

کنترل نگاه ………………………………………………………………………………………………. ۳۳

چشمهای بی بها ……………………………………………………………………………………….. ۳۳

۲-  آداب سلام و تحیت …………………………………………………………………………… ۳۶

اهمیت سلام نمودن در قرآن ……………………………………………………………………….. ۳۶

اهمیت سلام نمودن در سنت ……………………………………………………………………….. ۳۷

کیفیت سلام وتحیت ………………………………………………………………………………….. ۳۹

فلسفه سلام کردن …………………………………………………………………………………….. ۴۰

آداب فقهی سلام کردن ………………………………………………………………………………. ۴۲

لزوم پاسداری از این سنت اسلامی  ………………………………………………………………. ۴۳

۳- آداب غذا خوردن ………………………………………………………………………………. ۴۵

بخش دوم : بررسی معاشرت در حوزه مسلمانان …………………………………………….. ۴۸

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۴۹

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه قرآن ………………………………………………………. ۴۹

۱- مسالمت و بخشش ………………………………………………………………………………. ۵۰

۲- فرو بردن خشم  و احسان ……………………………………………………………………… ۵۳

۳- دوری از تکبر و فخر فروشی ………………………………………………………………….. ۵۵

۴- پرهیز از بدگویی و عیب جویی ……………………………………………………………….. ۵۶

۵- صداقت …………………………………………………………………………………………….. ۵۹

۶- دوری از تمسخر و گمان بد ……………………………………………………………………. ۵۹

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه روایات ……………………………………………………. ۶۳

اعتدال ودوری از حسادت وتملق …………………………………………………………………. ۶۳

حق مسلمان بر مسلمان ………………………………………………………………………………. ۶۵

محبت , مهم ترین عامل در معاشرتها …………………………………………………………….. ۶۶

انفاق مال برای رضای محبوب ……………………………………………………………………… ۷۰

بخش سوم : آداب معاشرت در حوزه خانواده و خویشاوندان …………………………… ۷۳

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۷۴

۱- آداب معاشرت با والدین و فرزندان …………………………………………………………….. ۷۵

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۷۵

الف – آداب معاشرت با والدین …………………………………………………………………… ۷۶

معاشرت با والدین از دیدگاه قرآن ………………………………………………………………… ۷۶

وظایف فرزندان ……………………………………………………………………………………….. ۷۶

دقت فوق العاده در احترام به پدر و مادر ………………………………………………………… ۷۹

احسان به والدین ………………………………………………………………………………………. ۸۰

دعا برای پدر و مادر ………………………………………………………………………………….. ۸۲

معاشرت با والدین از دیدگاه روایات …………………………………………………………….. ۸۵

معاشرت با پدر از دیدگاه روایات …………………………………………………………………. ۸۶

حق پدر بر فرزند ……………………………………………………………………………………… ۸۶

معاشرت با مادر از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………. ۸۷

معاشرت با مادر از دیدگاه روایات ………………………………………………………………… ۸۸

هشدارها در مورد والدین ……………………………………………………………………………. ۸۹

نیکی به والدین در حیات و ممات ………………………………………………………………… ۹۱

افضل اعمال در ارتباط با والدین …………………………………………………………………… ۹۱

اقسام پدران …………………………………………………………………………………………….. ۹۱

 پیامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع ) دو پدر این امت اسلامی  ……………………………. ۹۲

ب – روابط و وظایف متقابل والدین به فرزندان………………………………………………… ۹۵

بررسی وظایف والدین و فرزندان از دیدگاه قرآن ……………………………………………… ۹۵

بررسی وظایف  و حق فرزند از دید گاه روایات ………………………………………………. ۹۹

محبت به فرزند ………………………………………………………………………………………… ۹۹

اجرای عدالت ………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰

توجه بیشتر به دختر …………………………………………………………………………………… ۱۰۱

ب : آداب معاشرت زوجین ……………………………………………………………………….. ۱۰۲

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۲

بررسی معاشرت زوجین از دیدگاه قرآن …………………………………………………………. ۱۰۳

۱- وفاداری به پیمان ازدواج ……………………………………………………………………….. ۱۰۳

۲- مودت و مهربانی و ایجاد آرامش ……………………………………………………………… ۱۰۳

۳- حفظ و پوشانیدن عیوب یکدیگر ……………………………………………………………… ۱۰۶

ادای حقوق یکدیگر …………………………………………………………………………………… ۱۰۷

معاشرت نیکو ………………………………………………………………………………………….. ۱۱۶

هدایت و فضاسازی معنوی …………………………………………………………………………. ۱۱۸

حق همسر در روایات ……………………………………………………………………………….. ۱۱۹

نظر ابن مسکویه رازی درباره معاشرت با همسر ( زوجه ) ………………………………….. ۱۲۰

۳- آداب معاشرت در حوزه خویشاوندان …………………………………………………….. ۱۲۲

بررسی معاشرت در حوزه خویشاوندان از دیدگاه قرآن ………………………………………. ۱۲۳

۱- رعایت تقوای الهی ……………………………………………………………………………….. ۱۲۳

۲- صله رحم …………………………………………………………………………………………… ۱۲۳

۳- احسان ………………………………………………………………………………………………. ۱۲۴

۴- انفاق …………………………………………………………………………………………………. ۱۲۶

معاشرت با خویشاوندان از دیدگاه روایات ………………………………………………………. ۱۲۹

قطع رحم از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………………. ۱۳۰

زیان کاران واقعی ……………………………………………………………………………………… ۱۳۴

اهمیت صله رحم در اسلام…………………………………………………………………………… ۱۳۶

قطه رحم نشانه فسق …………………………………………………………………………………. ۱۳۷

اولو النهی از دیدگاه پیامبر ( ص ) ………………………………………………………………… ۱۳۸

عاقبت قطع از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… ۱۳۹

ائمه معصومین ( ع ) مصداق اولوالارحام ………………………………………………………… ۱۳۹

آداب معاشرت با ارحام هم کیش ………………………………………………………………….. ۱۴۱

۴- آداب معاشرت برادران و خواهران …………………………………………………………. ۱۴۳

انواع نسبت ……………………………………………………………………………………………… ۱۴۳

انواع اخوت …………………………………………………………………………………………….. ۱۴۳

بررسی معاشرت با خواهران و برادران نسبی و رضاعی از دیدگاه روایات ……………….. ۱۴۴

رعایت حقوق خواهران و برادران …………………………………………………………………. ۱۴۴

بخش چهارم : آداب معاشرت در حوزه مرتبطان غیر خویشاوند ………………………… ۱۴۵

الف : معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………. ۱۴۶

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۴۶

معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………………… ۱۴۶

انواع همسایه و حقوق آنها ………………………………………………………………………….. ۱۴۹

حق همسایه از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… ۱۴۹

روابط همسایگان و حقوق آنان بر یکدیگر ………………………………………………………. ۱۵۱

حد همسایگی ………………………………………………………………………………………….. ۱۵۲

عاقبت همسایه آزاری ………………………………………………………………………………… ۱۵۲

رفتار با همسفر ذمی ( صاحب بالجنب ) ………………………………………………………… ۱۵۳

پرهیز از مصاحبت بعضی از هم نشین ها ………………………………………………………… ۱۵۳

۲- معاشرت با دوستان ……………………………………………………………………………… ۱۵۵

آداب معاشرت در حوزه دوستی …………………………………………………………………… ۱۵۵

آیین دوست یابی از نظر دیل کارنگی …………………………………………………………….. ۱۵۸

آیین دوست یابی از دیدگاه قابوسنامه و حکما و بزرگان …………………………………….. ۱۵۹

لقمان حکیم و وصیت او به پسرش پیرامون دوستی …………………………………………… ۱۶۰

صفات و ویژگیهای دوست خوب در اسلام …………………………………………………….. ۱۶۰

آداب رفاقت ……………………………………………………………………………………………. ۱۶۴

۳- معاشرت با معلمان و مربیان …………………………………………………………………… ۱۶۶

معاشرت با مربی از دیدگاه قرآن …………………………………………………………………… ۱۶۶

معاشرت با مربی از دیدگاه روایات ……………………………………………………………….. ۱۶۸

لزوم دقت در انتخاب استاد …………………………………………………………………………. ۱۶۹

۴- معاشرت با مومنان و برادران دینی ………………………………………………………….. ۱۷۱

الف – اصلاح بین مردم و عدالت ورزی ………………………………………………………… ۱۷۱

ب- اخوت و تقوی …………………………………………………………………………………… ۱۷۳

د- برآوردن نیازهای مومنان …………………………………………………………………………. ۱۸۱

۵- معاشرت با مسئولان و نهادهای اجتماعی ………………………………………………….. ۱۸۴

الف – رعایت حقوق متقابل ………………………………………………………………………… ۱۸۴

ب- حفظ وحدت و نظم عمومی ………………………………………………………………….. ۱۸۵

ج- پیروی از فرمانروایان صالح ……………………………………………………………………. ۱۸۶

د- عدم توجه به گزارش فاسقان …………………………………………………………………… ۱۸۷

رعایت ادب گفتار دربرابر پیامبر ( ص ) …………………………………………………………. ۱۸۹

بخش پنجم : آداب معاشرت در حوزه غیر مسلمانان ……………………………………….. ۱۹۲

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۹۲

اصل عدم تسلط کفار بر مسلمانان …………………………………………………………………. ۱۹۲

انواع کافران …………………………………………………………………………………………….. ۱۹۳

کفار غیر محارب ( غیر جنگنده ) ………………………………………………………………….. ۱۹۳

احسان به کفار غیر حربی ……………………………………………………………………………. ۱۹۴

معاشرت با کافران غیر حربی ( سالم ) …………………………………………………………… ۱۹۴

تعادل در روابط با کافران غیر حربی ……………………………………………………………… ۱۹۶

تعادل در محبت ……………………………………………………………………………………….. ۱۹۶

نهی از دوست داشتن والدین کافر از دیدگاه قرآن …………………………………………….. ۱۹۷

معاشرت با کافر ذمی …………………………………………………………………………………. ۲۰۱

چگونگی معاشرت با اهل ذمه ………………………………………………………………………. ۲۰۵

معاشرت با کافران حربی از دیدگاه قرآن ………………………………………………………… ۲۰۶

مبارزه با کفر ……………………………………………………………………………………………. ۲۰۹

مقاومت درجنگ با کفار  ……………………………………………………………………………. ۲۱۰

خلاصه و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… ۲۱۵

همنوع دوستی ولی نه به هر بها …………………………………………………………………….  ۲۱۵

فصل سوم : جایگاه ، آثار و پیامدهای معاشرت …………………………… ۲۱۷

بخش اول : انسان موجودی اجتماعی …………………………………………………………… ۲۱۸

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۲۱۸

آیا انسان بالطبع اجتماعی است …………………………………………………………………….. ۲۱۹

اجتماعی شدن فرد ……………………………………………………………………………………. ۲۲۲

بخش دوم : جایگاه روابط اجتماعی از نظر اسلام …………………………………………… ۲۲۴

بخش سوم : آثار روانشناختی آداب معاشرت ………………………………………………… ۲۲۸

اهمیت گفتار در ارتباطات …………………………………………………………………………… ۲۲۹

الف : تاثیر گفتار ………………………………………………………………………………………. ۲۳۱

ضرورت توجه به سطح مخاطب در گفتار ……………………………………………………….. ۲۳۲

ب : تاثیرات رفتاری ………………………………………………………………………………….. ۲۳۸

عدم افشای « اسرار » یا گفتار بیرون از حد تحمل …………………………………………….. ۲۳۹

انطباق کردار با گفتار شرط اصلی تاثیر گفتار ……………………………………………………. ۲۴۰

نقش معاشرت در برآوردن نیازهای اساسی ……………………………………………………… ۲۴۲

نیاز به محبت …………………………………………………………………………………………… ۲۴۳

نیاز به بستگی و تعلق به گروه ……………………………………………………………………… ۲۴۴

نیاز به بیان و ابراز خود ………………………………………………………………………………. ۲۴۵

نقش معاشرت در رشد اجتماعی …………………………………………………………………… ۲۵۵

نقش معاشرت در توسعه ارتباط با دیگران ………………………………………………………. ۲۵۶

نقش معاشرت در رشد اخلاقی …………………………………………………………………….. ۲۵۷

رشد و توسعه تمایلات به گروهها و موسسات اجتماعی …………………………………….. ۲۵۹

نقش معاشرت در احساس نشاط وسرزندگی ( شادمانی و سرور ) ……………………….. ۲۶۴

خلاصه و نتیجه گیری فصل ……………………………………………………………………….. ۲۶۵

نتیجه رساله …………………………………………………………………………………………….. ۲۶۷

منابع و مأخذ ………………………………………………………………………………………….. ۲۷۰

پایان نامه آداب معاشرت در قرآن

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه آداب معاشرت در قرآن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل :word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:276

فهرست مطالب:

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………….  1

کلیات…………………………………………………………………………………………………….. 2

تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………… 2

اهمیت و ضرورت موضوع…………………………………………………………………………… 2

انگیزه انتخاب موضوع ………………………………………………………………………………… 2

پیشینه موضوع ………………………………………………………………………………………….. 3

سؤالات ………………………………………………………………………………………………….. 3

روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………. 3

فرضیه ……………………………………………………………………………………………………. 4

چکیده ……………………………………………………………………………………………………. 5

فصل اول ………………………………………………………………. 6

الف : شناخت لغوی …………………………………………………………………………………. 7

1- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. 7

2- روابط………………………………………………………………………………………………… 9

ب : کاربرد قرآنی ……………………………………………………………………………………. 11

1- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. 11

2- روابط ……………………………………………………………………………………………….. 12

ج : شناخت حوزه معاشرت انسان ………………………………………………………………. 15

الف : معاشرت اختیاری …………………………………………………………………………….. 15

ب : معاشرت اضطراری ……………………………………………………………………………. 15

الف : معاشرتهای نیک ………………………………………………………………………………. 16

1- خردمند و کریم ………………………………………………………………………………….. 16

2- خوش اخلاق ……………………………………………………………………………………… 16

3- صادقان …………………………………………………………………………………………….. 16

ب : معاشرتهای بد …………………………………………………………………………………… 17

1- کافران ……………………………………………………………………………………………… 17

2- استهزاء گران دین ……………………………………………………………………………….. 18

3- فاسقان ……………………………………………………………………………………………… 18

4- عصیانگران ………………………………………………………………………………………… 19

چگونگی معاشرت …………………………………………………………………………………… 19

حفظ عزت انسانی در روابط و معاشرت ………………………………………………………. 20

اعتدال در معاشرت ………………………………………………………………………………….. 21

د : هدف از معاشرت ……………………………………………………………………………….. 21

هـ : انواع معاشرت ………………………………………………………………………………….. 22

فصل دوم ………………………………………………………………. 24

بخش اول : آداب معاشرت در حوزه عمومی ………………………………………………… 25

الف : آداب وارد شدن به خانه …………………………………………………………………… 26

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 26

استیذان …………………………………………………………………………………………………… 26

امنیت و آزادی در محیط خانه ……………………………………………………………………… 29

کنترل نگاه ………………………………………………………………………………………………. 33

چشمهای بی بها ……………………………………………………………………………………….. 33

2-  آداب سلام و تحیت …………………………………………………………………………… 36

اهمیت سلام نمودن در قرآن ……………………………………………………………………….. 36

اهمیت سلام نمودن در سنت ……………………………………………………………………….. 37

کیفیت سلام وتحیت ………………………………………………………………………………….. 39

فلسفه سلام کردن …………………………………………………………………………………….. 40

آداب فقهی سلام کردن ………………………………………………………………………………. 42

لزوم پاسداری از این سنت اسلامی  ………………………………………………………………. 43

3- آداب غذا خوردن ………………………………………………………………………………. 45

بخش دوم : بررسی معاشرت در حوزه مسلمانان …………………………………………….. 48

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 49

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه قرآن ………………………………………………………. 49

1- مسالمت و بخشش ………………………………………………………………………………. 50

2- فرو بردن خشم  و احسان ……………………………………………………………………… 53

3- دوری از تکبر و فخر فروشی ………………………………………………………………….. 55

4- پرهیز از بدگویی و عیب جویی ……………………………………………………………….. 56

5- صداقت …………………………………………………………………………………………….. 59

6- دوری از تمسخر و گمان بد ……………………………………………………………………. 59

بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه روایات ……………………………………………………. 63

اعتدال ودوری از حسادت وتملق …………………………………………………………………. 63

حق مسلمان بر مسلمان ………………………………………………………………………………. 65

محبت , مهم ترین عامل در معاشرتها …………………………………………………………….. 66

انفاق مال برای رضای محبوب ……………………………………………………………………… 70

بخش سوم : آداب معاشرت در حوزه خانواده و خویشاوندان …………………………… 73

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 74

1- آداب معاشرت با والدین و فرزندان …………………………………………………………….. 75

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 75

الف – آداب معاشرت با والدین …………………………………………………………………… 76

معاشرت با والدین از دیدگاه قرآن ………………………………………………………………… 76

وظایف فرزندان ……………………………………………………………………………………….. 76

دقت فوق العاده در احترام به پدر و مادر ………………………………………………………… 79

احسان به والدین ………………………………………………………………………………………. 80

دعا برای پدر و مادر ………………………………………………………………………………….. 82

معاشرت با والدین از دیدگاه روایات …………………………………………………………….. 85

معاشرت با پدر از دیدگاه روایات …………………………………………………………………. 86

حق پدر بر فرزند ……………………………………………………………………………………… 86

معاشرت با مادر از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………. 87

معاشرت با مادر از دیدگاه روایات ………………………………………………………………… 88

هشدارها در مورد والدین ……………………………………………………………………………. 89

نیکی به والدین در حیات و ممات ………………………………………………………………… 91

افضل اعمال در ارتباط با والدین …………………………………………………………………… 91

اقسام پدران …………………………………………………………………………………………….. 91

 پیامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع ) دو پدر این امت اسلامی  ……………………………. 92

ب – روابط و وظایف متقابل والدین به فرزندان………………………………………………… 95

بررسی وظایف والدین و فرزندان از دیدگاه قرآن ……………………………………………… 95

بررسی وظایف  و حق فرزند از دید گاه روایات ………………………………………………. 99

محبت به فرزند ………………………………………………………………………………………… 99

اجرای عدالت ………………………………………………………………………………………….. 100

توجه بیشتر به دختر …………………………………………………………………………………… 101

ب : آداب معاشرت زوجین ……………………………………………………………………….. 102

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 102

بررسی معاشرت زوجین از دیدگاه قرآن …………………………………………………………. 103

1- وفاداری به پیمان ازدواج ……………………………………………………………………….. 103

2- مودت و مهربانی و ایجاد آرامش ……………………………………………………………… 103

3- حفظ و پوشانیدن عیوب یکدیگر ……………………………………………………………… 106

ادای حقوق یکدیگر …………………………………………………………………………………… 107

معاشرت نیکو ………………………………………………………………………………………….. 116

هدایت و فضاسازی معنوی …………………………………………………………………………. 118

حق همسر در روایات ……………………………………………………………………………….. 119

نظر ابن مسکویه رازی درباره معاشرت با همسر ( زوجه ) ………………………………….. 120

3- آداب معاشرت در حوزه خویشاوندان …………………………………………………….. 122

بررسی معاشرت در حوزه خویشاوندان از دیدگاه قرآن ………………………………………. 123

1- رعایت تقوای الهی ……………………………………………………………………………….. 123

2- صله رحم …………………………………………………………………………………………… 123

3- احسان ………………………………………………………………………………………………. 124

4- انفاق …………………………………………………………………………………………………. 126

معاشرت با خویشاوندان از دیدگاه روایات ………………………………………………………. 129

قطع رحم از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………………. 130

زیان کاران واقعی ……………………………………………………………………………………… 134

اهمیت صله رحم در اسلام…………………………………………………………………………… 136

قطه رحم نشانه فسق …………………………………………………………………………………. 137

اولو النهی از دیدگاه پیامبر ( ص ) ………………………………………………………………… 138

عاقبت قطع از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… 139

ائمه معصومین ( ع ) مصداق اولوالارحام ………………………………………………………… 139

آداب معاشرت با ارحام هم کیش ………………………………………………………………….. 141

4- آداب معاشرت برادران و خواهران …………………………………………………………. 143

انواع نسبت ……………………………………………………………………………………………… 143

انواع اخوت …………………………………………………………………………………………….. 143

بررسی معاشرت با خواهران و برادران نسبی و رضاعی از دیدگاه روایات ……………….. 144

رعایت حقوق خواهران و برادران …………………………………………………………………. 144

بخش چهارم : آداب معاشرت در حوزه مرتبطان غیر خویشاوند ………………………… 145

الف : معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………. 146

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 146

معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………………… 146

انواع همسایه و حقوق آنها ………………………………………………………………………….. 149

حق همسایه از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… 149

روابط همسایگان و حقوق آنان بر یکدیگر ………………………………………………………. 151

حد همسایگی ………………………………………………………………………………………….. 152

عاقبت همسایه آزاری ………………………………………………………………………………… 152

رفتار با همسفر ذمی ( صاحب بالجنب ) ………………………………………………………… 153

پرهیز از مصاحبت بعضی از هم نشین ها ………………………………………………………… 153

2- معاشرت با دوستان ……………………………………………………………………………… 155

آداب معاشرت در حوزه دوستی …………………………………………………………………… 155

آیین دوست یابی از نظر دیل کارنگی …………………………………………………………….. 158

آیین دوست یابی از دیدگاه قابوسنامه و حکما و بزرگان …………………………………….. 159

لقمان حکیم و وصیت او به پسرش پیرامون دوستی …………………………………………… 160

صفات و ویژگیهای دوست خوب در اسلام …………………………………………………….. 160

آداب رفاقت ……………………………………………………………………………………………. 164

3- معاشرت با معلمان و مربیان …………………………………………………………………… 166

معاشرت با مربی از دیدگاه قرآن …………………………………………………………………… 166

معاشرت با مربی از دیدگاه روایات ……………………………………………………………….. 168

لزوم دقت در انتخاب استاد …………………………………………………………………………. 169

4- معاشرت با مومنان و برادران دینی ………………………………………………………….. 171

الف – اصلاح بین مردم و عدالت ورزی ………………………………………………………… 171

ب- اخوت و تقوی …………………………………………………………………………………… 173

د- برآوردن نیازهای مومنان …………………………………………………………………………. 181

5- معاشرت با مسئولان و نهادهای اجتماعی ………………………………………………….. 184

الف – رعایت حقوق متقابل ………………………………………………………………………… 184

ب- حفظ وحدت و نظم عمومی ………………………………………………………………….. 185

ج- پیروی از فرمانروایان صالح ……………………………………………………………………. 186

د- عدم توجه به گزارش فاسقان …………………………………………………………………… 187

رعایت ادب گفتار دربرابر پیامبر ( ص ) …………………………………………………………. 189

بخش پنجم : آداب معاشرت در حوزه غیر مسلمانان ……………………………………….. 192

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 192

اصل عدم تسلط کفار بر مسلمانان …………………………………………………………………. 192

انواع کافران …………………………………………………………………………………………….. 193

کفار غیر محارب ( غیر جنگنده ) ………………………………………………………………….. 193

احسان به کفار غیر حربی ……………………………………………………………………………. 194

معاشرت با کافران غیر حربی ( سالم ) …………………………………………………………… 194

تعادل در روابط با کافران غیر حربی ……………………………………………………………… 196

تعادل در محبت ……………………………………………………………………………………….. 196

نهی از دوست داشتن والدین کافر از دیدگاه قرآن …………………………………………….. 197

معاشرت با کافر ذمی …………………………………………………………………………………. 201

چگونگی معاشرت با اهل ذمه ………………………………………………………………………. 205

معاشرت با کافران حربی از دیدگاه قرآن ………………………………………………………… 206

مبارزه با کفر ……………………………………………………………………………………………. 209

مقاومت درجنگ با کفار  ……………………………………………………………………………. 210

خلاصه و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… 215

همنوع دوستی ولی نه به هر بها …………………………………………………………………….  215

فصل سوم : جایگاه ، آثار و پیامدهای معاشرت …………………………… 217

بخش اول : انسان موجودی اجتماعی …………………………………………………………… 218

مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 218

آیا انسان بالطبع اجتماعی است …………………………………………………………………….. 219

اجتماعی شدن فرد ……………………………………………………………………………………. 222

بخش دوم : جایگاه روابط اجتماعی از نظر اسلام …………………………………………… 224

بخش سوم : آثار روانشناختی آداب معاشرت ………………………………………………… 228

اهمیت گفتار در ارتباطات …………………………………………………………………………… 229

الف : تاثیر گفتار ………………………………………………………………………………………. 231

ضرورت توجه به سطح مخاطب در گفتار ……………………………………………………….. 232

ب : تاثیرات رفتاری ………………………………………………………………………………….. 238

عدم افشای « اسرار » یا گفتار بیرون از حد تحمل …………………………………………….. 239

انطباق کردار با گفتار شرط اصلی تاثیر گفتار ……………………………………………………. 240

نقش معاشرت در برآوردن نیازهای اساسی ……………………………………………………… 242

نیاز به محبت …………………………………………………………………………………………… 243

نیاز به بستگی و تعلق به گروه ……………………………………………………………………… 244

نیاز به بیان و ابراز خود ………………………………………………………………………………. 245

نقش معاشرت در رشد اجتماعی …………………………………………………………………… 255

نقش معاشرت در توسعه ارتباط با دیگران ………………………………………………………. 256

نقش معاشرت در رشد اخلاقی …………………………………………………………………….. 257

رشد و توسعه تمایلات به گروهها و موسسات اجتماعی …………………………………….. 259

نقش معاشرت در احساس نشاط وسرزندگی ( شادمانی و سرور ) ……………………….. 264

خلاصه و نتیجه گیری فصل ……………………………………………………………………….. 265

نتیجه رساله …………………………………………………………………………………………….. 267

منابع و مأخذ ………………………………………………………………………………………….. 270

مقدمه:

معاشرت نیکو بستگی به علم و تعلیم و حلم و تربیت نیکو و عمل صالح ، صبر و تحمل و مهر و محبت و اخلاق حسنه دارد . آنکه علمش بیشتر و تربیتش نیکو تر است عملش صالح تر است و مطمئنا از رذائل اخلاقی همچون خشم و شهوت ، بخل و حسادت ، افراط و تفریط و عصبیت و تکبر و خود بینی به دور است . در این حالت چنین شخصی نه تنها از سلامت جسم وروان برخوردار است بلکه معاشرانش نیز از این چشمه فیاض بهره کافی می برند ، و معاشرت با چنین فردی سعادت دو دنیا را به همراه دارد .

از پیامبر ( ص ) روایت شده :

« مومنی که با مردم می آمیزد و آزار آنها را تحمل می کند در پیشگاه الهی اجرش بزرگتر است از آن مومنی که با مردم آمیزش ندارد و بر اذیت آنها صبر نمی کند . »

درباره معاشرتهای اجتماعی ، حضرت علی ( ع ) در توصیه خود به فرزندشان امام مجتبی ( ع ) چنین فرمود :

« به اتکاء روابط دوستانه و رفاقت صمیمانه ، حق برادرت را ضایع مکن ، چه در زمینه تضییع حقوق ، روابط دوستی نابود می شود و آنکس که حقش را تباه ساختی ، برای تو برادر نخواهد شد . »

روابط افراد با همدیگر در کلیه سطوح اجتماعی ، باید رفتاری برادرانه و دوستانه باشد همراه با عدل و انصاف ، تا بقاء و دوام یابد و البته در سایه چنین معاشرتهایی جامعه رو به تکامل و امنیت و سعادت پیش می رود . البته هرگز نمی توانیم با تمام افراد جامعه رفتاری برادرانه داشته باشیم مگر اینکه به فرموده خداوند در قرآن کریم گوش جان دهیم و دستورات ایشان را آمیزه گوش خود نماییم .

کلیات

تبیین موضوع

از آنجایی که آدمی بالطبع موجودی اجتماعی است و به صورت اجتماعی زندگی می کند و زندگی فردی آن تقریبا امکان پذیر نمی باشد آداب معاشرت و روابط اجتماعی در اسلام دارای اهمیت مضاعفی است و قرآن کتابی است که برای هدایت بشر آمده لذا در تنظیم روابط بین انسان و خدا ، انسان با طبیعت و انسان با انسانهای دیگر او را یاری می کند و به بیان دستوراتی برای تحسین روابط اجتماعی می پردازد که این آداب گاهی جنبه حقوقی دارد و گاهی جنبه اخلاقی ما بنا داریم در این رساله آداب معاشرت را مورد بررسی قرار داده ، شأن نزول ، نظرات مفسران و روایاتی که در بیان آیات آمده است را مورد کنکاش قرار دهیم .

اهمیت و ضرورت موضوع

انسان در همه عرصه ها به روابط و معاشرت با یکدیگر نیازمند است ، اقتصاد ، سیاست و … در برقرری ارتباط در این حوزه ها به معاشرت می پردازد و اکنون سوال اساسی آن است که چگونه باید این ارتباط انجام بپذیرد از آنجا که همه در عرصه های مختلف نیازمند به ارتباط و معاشرت هستند و باید این معاشرت و ارتباط بر طبق دستور دین و قرآن باشد و پژوهش در این موضوع ضروری است و اهمیت بسیاری دارد ما در این رساله به این موضوع می پردازیم .

انگیزه انتخاب موضوع

با توجه به اینکه در معاشرتها خیلی از مسائل رعایت نمی شود و از سوی دیگر اسلام به آداب معاشرت صحیح تأکید کرده است ما به بررسی این مساله می پردازیم و امیدواریم که در رفع مشکلات اجتماع مؤثر باشیم .

پیشینه موضوع

چون معاشرت و ارتباط از آغاز خلقت انسان بین افراد رایج بوده است قرآن به عنوان کتاب هدایت ، در آیات زیادی به آن پرداخته است . همچنین در روایات نبوی هم از آن بحث شده است بدین روی این دو ، منبع مهم برای بررسی مسائل مورد بحث ما شناخته می شوند . در تبیین پیشینه باید نخستین پیشینه ها را در موضوعات مطرح شده در کتب تفاسیر و کتب اخلاقی جستجو نمود که به تدریج در این مورد کتب مستقلی تألیف یافته است و در دوران اخیر نیز این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که می توان به برخی از کتب مستقل در دوران معاصر اشاره نمود . ازجمله : اخلاق معاشرت ( جواد محدثی ) ، اخلاق و معاشرت در اسلام ( علی قائمی )

سؤالات

1- معاشرت از نظر واژگان و اصطلاح چیست ؟

• کاربرد و بسامد واژگان و محتوای این موضوع در قرآن چه میزان است ؟
• اقسام و انواع معاشرت کدامند ؟
• آداب معاشرت در حوزه عمومی جهان اسلام ( بین مسلمانان) و جهان انسان چگونه باید باشد؟
• آداب معاشرت در حوزه خاص ( اقارب ، همسایگان ، همسفران ، دوستی و …) چگونه صورت می پذیرد ؟
• آثار و پیامدهای رعایت و عدم رعایت آداب معاشرت کدام است ؟

روش تحقیق

این تحقیق به روش کتابخانه ای صورت گرفته است که با مراجعه به کتابخانه و بررسی کتب مختلف و در بعضی موراد مراجعه به اینترنت تدوین شده است .

فرضیه

قرآن ، کتاب هدایت است ، در کتاب هدایت روابط اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و در انواع معاشرت ها آداب و دستور العملهایی در این زمینه ارائه شده است که با سیره نبوی تجسم یافته و قرآن در حوزه عمومی و خاص ، آداب و مقررات خاصی رابیان نموده که در این رساله ما به آن می پردازیم .

 چکیده

 در فصل اول شناخت حوزه معاشرت که انسان در اجتماع با چه گروههایی باید معاشرت کند و هدف معاشرت و انواع معاشران با توجه به آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفت .

در فصل دوم آداب معاشرت در حوزه های مختلف در بخشهای پنج گانه به شرح ذیل آمده   است :

بخش اول در حوزه عمومی شامل آداب وارد شدن به خانه ، آداب غذا خوردن ، آداب تحیت و سلام ، مطرح گردید .