گزارش کامل کارآموزی رشته حسابداری بانک ملت شعبه شیروان

اختصاصی از یارا فایل گزارش کامل کارآموزی رشته حسابداری بانک ملت شعبه شیروان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلودگزارش کامل  کارآموزی  رشته حسابداری بانک ملت شعبه شیروان بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات105

گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی


این پروژه کارآموزی بسیار دقیق طراحی شده وقابل ارائه جهت واحد درسی کارآموزی

مقدمه طبق مندرجات ماده یک اساس نامه تصویب شده در مجمع عمومی بانکها،بانک ملت به موجب تصویب نامه مورخه 29/5/1358 مجمع عمومی بانکها با اجازه حاصل از ماده 17 لایحه قانونی اداره امور بانکها با ادغام بانکها ی داریوش- تهران ،پارس – اعتبارات تعاونی وتوزیع – ایران وعرب – بین الملل ایران – عمران – بیمه ایران – تجارت خارجی ایران وفرهنگیان تشکیل گردید.       دراین میان شهرستان شیروان نیز با داشتن دو شعبه بانک ملت بنامهای شعبه مرکزی وشعبه خیابان امام خمینی سهم بسزایی در ارائه خدمات به مشتریان داشته وکارکنان این شعبات با شعار ادب،دقت وسرعت خدمتگزاری به مردم شریف وفهیم منطقه را افتخار می دانند.    موقعیت جغرافیایی شعبه مرکزی  بانک ملت  شعبه مرکزی با مساحتی حدود 2000متر مربع در ضلع شمال غربی میدان انقلاب شیروان  قرار داشته که حدود 500متر مربع فضای اداری ونزدیک 1000متر مربع مهمانسرا و500متر مربع زیر زمین می باشد.                                                       چارت سازمانی وتعداد کارکنان شعب تعداد کارکنان این شعبه 15 نفر بوده که به صورت چارت سازمانی زیر ایفاء وظیفه می نمایند.      رئیس شعبه  معاون شعبه  رئیس دایره صندوق      رئیس دایره اعتبارات    رئیس دایره حواله جات        ممیز حساب      تحصیلدار   بایگان   خدمتگزار                                   کارمند اعتبارات   مختصری از شرح وظایف کارکنان شعبه : رئیس شعبه :  مسئولیت شعبه با رئیس می باشد که مدیریت ونظارت  به کلیه امورات شعبه وارتباط با مشتریان وجذب منابع  وتصویب اعتبار رابه عهده دارد. معاون شعبه:  در واقع مدیر داخلی بوده که مسئولیت ونظارت برعملکرد سایر پرسنل وامورات داخلی  بانک را دارد.   رئیس دایره صندوق :  مسئولیت کلیه عملیات مربوط به خزانه وصندوق شعبه را بر عهده داشته وکنترل ، تامین وجه نقد مورد نیاز شعبه،تقسیم اسکنا س وایران چک بین تحویلداران با شروع روز کاری ،کنترل وتحویل مانده موجودی صندوق کلیه تحویلداران در پایان روز کاری واعاده آن به خزانه ،  مطابقت مانده خزانه با خلاصه   دفتر کل رابه عهده دارد.  تحویلداران: امورمربوط به افتتاح انواع حسابهای بانکی ، دریافت و پرداخت وجه نقد و ایران چک، واریز وجه به حساب مشتریان ، پرداخت چکهای مشتریان ، صدور گواهی نامه عدم پرداخت چک ، صدور دسته چک ، فروش تمبر مالیات دریافت قبوض اب و برق و گاز و تلفن ثابت و همراه و ... و سرویس دهی و پول گذاری دستگاههای خودپرداز را انجام می دهند.  مثلا اگر مشتری A  مبلغ 10000 ریال به حساب جاری 120 خود واریز می نماید سند ذیل توسط تحویلدارصادر و ماشین می گردد.     بدهکار      بستانکار حساب صندوق     10000   حساب جاری مشتری             10000 یا اگر مشتری B  مبلغ 5000 ریال از حساب پس انداز قرض الحسنه خود برداشت نماید سند به شرح ذیل صادر می شود.   بدهکار  بستانکار              حساب سپرده پس انداز    5000      صندوق شعبه      5000 دایره حوالجات : کلیه امورات مربوط به حواله وجوه مشتریان به سایر شهرستانها دریافت حواله از سایر شهرستانها و واریز به حساب مشتری ، وصول چکهای سایر شهرستانها از طریق فاکس ،  وصول چکهای عمده شعب شهرستان از طریق اتاق اسناد پایاپای و ... را انجام می دهد. مثلا اگر برای یک مشتری به حساب جاری 130 حواله ای به مبلغ 50000 ریال از شهرستان کرج وصول می گردد سند ذیل صادر می نماید.   بدهکار                         بستانکار حوالجات عمده ما      50000   حساب       50000 ممیز حساب:  عملیات مربوط به حسابداری شعبه را انجام می دهد که کلیه اسناد صادره از واحد های صندوق ، اعتبارات و حوالجات و سایر قسمتها را جمع آوری نموده و پس از ممیزی و تفکیک به ترتیب سر فصل های خلاصه دفتر کل و جمع اسناد هر سر فصل و مطابقت با خلاصه دفتر کل و بالانس حسابها اسناد را تحویل بایگان می دهد. تهیه صورت مغایرت بانکی ، درخواست وجه از خزانه دارای مدیریت شعب خراسان شمالی را و کنترل اقلام  باز مثل بستانکاران وبدهکاران ، صدور انواع چکهای بانکی ، صدور اسناد حقوق و چکهای مالیات و ... بر عهده حسابدار شعبه می باشد. تحصیلدار :  تحصیلدار شعبه کار نامه رسان و روابط بین بانکها و ادارات شهرستان و سایر امور محوله از طرف رئیس ومعاون شعبه را بر عهده دارد. خدمتگزار شعبه :  امورات مربوط به خدمات و پذیرایی و تنظیفات را انجام می دهد. دایره اعتبارات : اهم وظایف قسمت اعتبارات که در واقع بیشترین امور حسابداری و اسناد حسابداری در این قسمت انجام می گردد به شرح ذیل می باشد: 1- مطالعه دقیق دستوالعملهای صادره و رعایت سیاستهای اعتباری سالیانه ، کنترل و نظارت دائم حدود اعتبارات تعیین شده برای شعبه در رابطه با عقود مختلف 2- اخذ و بررسی تقاضاهای واصله از مشتریان در خصوص تقاضای تسهیلات و بررسی آنها و موافقت با اعطای تسهیلات ، تنظیم پیشنهاد مربوطه و ارسال به مراجع تصویب اعتبار. 3- تشکیل پرونده اعتباری پس از تصویب تسهیلات و اخذ مدارک لازم در خصوص هر یک از تسهیلات  4- استعلام میزان تعهدات و بدهی متقاضیان وبررسی وضعیت حساب و چک برگشتی آنها قبل از اعطای تسهیلات. 5- اعطای تسهیلات با توجه به مطابقت شغلی مشتری با انواع تسهیلات مثل فروش اقساطی ، مشارکت مدنی ، مضاربه ، سلف ، اجاره به شرط تملیک ، جعاله و .... 6- صدور انواع ضمانتنامه بانکی جهت شرکتها ، پیمانکاران و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی باتوجه به نوع درخواست مشتری. 7- اخذ تضمین کافی ( سفته ، غیر منقول ، اوراق بهادار و ....) از مشتریان با ضامن معتبر و نگهداری آنها در محیط ایمن تا هنگام تسویه بدهی مشتری 8- تنظیم کلیه قردادهای عقود اسلامی با مشتریان و امضاء آنها 9- اعطا انواع تسهیلات به مشتریان پس از طی مراحل فوق 10-پیگیری وصول اقساط مشتری در سررسید و اقدامات جهت وصول تسهیلاتی که در سررسید پرداخت نشده و اقساط معوق گردیده است. 11- صدور و امضاء اسناد حسابداری مربوط به کلیه تسهیلات و ثبت کد هر سر فصل کل و معین حساب مربوطه در اسناد و اوراق صادره و تحویل آنها به واحد حسابداری 12- ورود اطلاعات مشتری و ثبت تسهیلات اعطایی در سیستم های رایانه ای 13- شناسایی سود و درآمد اقساط سررسید شده در اول روزکاری و ثبت اسناد در سیستم رایانه ای 14- بالانس نمودن دفاتر معین کلیه تسهیلات با خلاصه دفتر کل شعبه در پایان هر روز. 15- تسویه حساب با مشتریان در سر  رسید تسهیلات  واعاده تضمین آنان پس از تسویه کامل بدهی . 16 – حفظ اطلاعات محرمانه مشتریان که سرمایه های بانک بوده و تکریم و احترام ارباب رجوع . معرفی انواع محصولات خدمات بانک ملت : 1-    حساب جاری الکترونیک (جام) :  نوعی حساب قرض الحسنه جاری است که واریز و برداشت از حساب در تمامی شعب این بانک که به صورت لحظه ای (on line )  امکان پذیر است با استفاده از حساب جام فاصله ها کوتاه گردیده و مشتریان نیاز به مراجعه حضوری به شعبه افتتاح کننده حساب نداشته و می توانند با مراجعه به نزدیکترین شعبه بانک ملت نسبت به دریافت خدمات متنوع (دریافت دسته چک ، واریز و دریافت وجه ، واگذاری چک ، دریافت موجودی ، گردش حساب و ...) از حساب جام اقدام نماید .

پایان نامه ارشد مدیریت ارزیابی عملکرد بانک ملت با استفاده از مدل تعالی سازمانی

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه ارشد مدیریت ارزیابی عملکرد بانک ملت با استفاده از مدل تعالی سازمانی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه آماده 

دانلودپایان نامه ارشد مدیریت ارزیابی عملکرد بانک ملت با استفاده از مدل تعالی سازمانی بافرمتpdfتعدادصفحات206

این پایان نامه بسیار دقیق و ویرایششده است و نمره کامل را در دفاع کسب مینماید
این پایان نامه فقط جهت آشنایی شما با مطالب ارائه شده است و تنها جنبه آموزشی دارد

دانلود نمونه سوالات تخصصی و عمومی استخدامی بانک ملت

اختصاصی از یارا فایل دانلود نمونه سوالات تخصصی و عمومی استخدامی بانک ملت دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

کاملترین نمونه سوالات تخصصی و عمومی بانک ملت

  دانلود  سوالات استخدامی بانک   آمادگی برای آزمون استخدام بانک ملت بخش اول:

عمومی  

محتویات بسته سوالات عمومی استخدامی بانک ملت بشرح زیر است

   زبان و ادبیات فارسی 

یک فایل پی دی اف حاوی 270 نمونه سوال به همراه پاسخنامه

الهیات و معارف اسلامی

یک فایل پی دی اف در 52 صفحه از نکات کلید مرتبط با الهیات و معارف اسلامی به صورت ساده و خلاصه که مختص آزمون های استخدامی گرداوری شده است.  همانطور که گفته شد به طور متوسط بیش از 50% سوالات آزمون های استخدامی سازمان های دولتی را سوالات عمومی تشکیل می دهد، از این جهت مطالعه این فایل ها از اهمیت خاصی برخودار است، برای تسلط بر این بخش از سوالات عمومی توصیه می شود ابتدا این فایل را به دقت مطالعه کرده و سپس به سراغ تست زنی بروید دانش قانونی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی

  ICDL 

یک فایل پی دی اف حاوی 200 نمونه سوال به همراه پاسخنامه

هوش و استعداد سنجی   یک فایل شامل 340 سوال به همراه پاسخنامه 

یک فایل شامل 340 سوال به همراه پاسخنامه

زبان انگلیسی یک فایل شامل 264 سوال به همراه پاسخنامه

یک فایل شامل 200 سوال به همراه پاسخنامه  

دانش کامپیوتر آمار سوالات چهار گزینه ای

آمار ویژه آزمونهای استخدامی 

یک بسته سوال استخدامی پر اهمیت :  ( تمامی سوالات دارای پاسخنامه میباشد)  مجموعه ی زیر شامل سوالات زیر است : 

200 سوال زبان و ادبیات فارسی 200سوال احکام و معارف اسلامی 200 سوال زبان انگلیسی 200 سوال کامپیوتر 200 سوال هوش و استعداد تحصیلی 298 سوال آمار و ریاضی

بخش دوم:

جزوات و نمونه سوالات تخصصی استخدامی بانک ملت

جزوه دانش علوم بانکی - ویژه آزمونهای استخدامی بانک آزمونهای استخدامی بانکهای دولتی و خصوصی یک منبع اختصاصی ثابت دارند و آن چیزی نیست جز  دانش علوم بانکی.

دانش علوم بانکی به چندین موضوع مختلف قابل تقسیم و تطبیق می باشد  ولی در کل به  دانشی اطلاق میشود که موضوع آن بانکداری با تقسیم بندیهای داخلی و خارجی ( ارزی ) و موضوعات حول و حوش آن می باشد.

سرفصل این کتاب عبارت است از : پول و بانک تاریخچه بانکداری در جهان و ایران بانکداری بدون ربا تحولات بانکداری در ایران در ۵۰ ساله اخیر حسابداری بانکها و صندوقهای وابسته به آن شامل صندوقهای  اجاره ای انواع سپرده ها و مباحث مربوط به آن چک و قانونهای مربوط به آن اوراق مشارکت وکالت نامه ها حساب مرکز حواله ها اوراق و اسناد تجاری اموال منقوله 

نمونه سوالات دانش علوم بانکی -

600 سئوال مهم دانش علوم بانکی در آزمون های استخدامی بانک ها معمولاً سوالاتی با عنوان دانش علوم بانکی وجود دارد.

برای پاسخگویی به این سوالات می توانید این نمونه سوالات را دانلود نمایید و آمادگی خود را افزایش دهید.   

جزوه استخدامی بانک ها، چک ، قانون چک، بانکداری دولتی و غیردولتی یک فایل فشرده تشکیل شده از چهار فایل پی دی اف شامل انواع چک، قانون چک، قانون پولی و بانکداری و بانک دولتی و غیر دولتی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران می باشد  

جزوه پول و بانک یک فایل پی دی اف حاوی موضوعات تاریخچه بانکداری در جهان، تاریخچه بانکداری در ایران، اهداف و وظایف بانک ها، تحول بانکداری در ایران، اسلامی کردن بانک ها و... ، در بخش اول که در پایان هر بخش سوالات مرتبط با مطالب آن بخش طراحی شده است

این فایل حاوی 256 صفحه و چندین فصل می باشد دانلود رایگان جزوه بانکداری بین المللی یک فایل پی دی اف حاوی مطالبی در زمنه بانکداری بین الملی به طور مفصل که برای پاسخگویی به سوالات فایل بعدی که حاوی سوالات استخدمی بانکداری می باشد، مطالعه این فایل موثر می باشد .

  سوالات بانکداری آزمونهای استخدامی حاوی 120 سوال چهار گزینه ای از استخدامی بانک های که برای پاسخگویی به سوالات این فایل توصیه می شود در ابتدا فایل اول را مطالعه کنید    

نمونه سوالات جدید آزمون استخدامی بانک ها  -

255 سوال کامپیوتر + پاسخنامه - 200 سوال زبان انگلیسی + پاسخنامه - 293 سوال معارف اسلامی + پاسخنامه - 330 سوال اطلاعات اجتماعی، تاریخی، سیاسی و قانونی + پاسخنامه - 291 سوال زبان و ادبیات فارسی + پاسخنامه - 298 سوال ریاضیات و آمار + پاسخ تشریحی - 210 سوال هوش و استعداد تحصیلی + پاسخنامه 

دانلود گزارش کارآموزی در بانک ملت

اختصاصی از یارا فایل دانلود گزارش کارآموزی در بانک ملت دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

گزارش کارآموزی در بانک ملت

در زیر به مختصری ازعناوین و چکیده آنچه شما در این فایل دریافت می کنید اشاره شده است :

مقدمه

طبق مندرجات ماده یک اساس نامه تصویب شده در مجمع عمومی بانکها،بانک ملت به موجب تصویب نامه مورخه 29/5/1358 مجمع عمومی بانکها با اجازه حاصل از ماده 17 لایحه قانونی اداره امور بانکها با ادغام بانکها ی داریوش- تهران ،پارس – اعتبارات تعاونی وتوزیع – ایران وعرب – بین الملل ایران – عمران – بیمه ایران – تجارت خارجی ایران وفرهنگیان تشکیل گردید.

دراین میان شهرستان شیروان نیز با داشتن دو شعبه بانک ملت بنامهای شعبه مرکزی وشعبه خیابان امام خمینی سهم بسزایی در ارائه خدمات به مشتریان داشته وکارکنان این شعبات با شعار ادب،دقت وسرعت خدمتگزاری به مردم شریف وفهیم منطقه را افتخار می دانند.
موقعیت جغرافیایی شعبه مرکزی
بانک ملت  شعبه مرکزی با مساحتی حدود 2000متر مربع در ضلع شمال غربی میدان انقلاب شیروان  قرار داشته که حدود 500متر مربع فضای اداریونزدیک 1000متر مربع مهمانسرا و500متر مربع زیر زمین می باشد.

                                              خ  امام رضا
                   خ سعدی                                                         خ کاشانی
                                               خ امام خمینی

چارت سازمانی وتعداد کارکنان شعبه

تعداد کارکنان این شعبه 15 نفر بوده که به صورت چارت سازمانی زیر وظیفه می نمایند.

رئیس شعبه ، معاون شعبه ، رئیس دایره، رئیس دایره،رئیس دایره ، ممیز حساب، تحصیلدار،بایگان،خدمتگزار،صندوق ،اعتبارات کارمند ،اعتبارات

مختصری از شرح وظایف کارکنان شعبه :

1.    رئیس شعبه : مسئولیت شعبه با رئیس می باشد که مدیریت ونظارت  به کلیه امور است شعبه وارتباط با مشتریان وجذب منابع  وتصویب اعتبار رابه عهده دارد.
2.    معاون شعبه: در واقع مدیر داخلی بوده که مسئولیت ونظارت برعملکرد سایر پرسنل وامورات داخلی باشد را دارد.
3.    رئیس دایره صندوق : مسئولیت کلیه عملیات مربوط به خزانه وصندوق شعبه را بر عهده داشته وکنترل ، تامین وجه نقد مورد نیاز شعبه،تقسیم اسکنا س وایران چک بین تحویلداران با شروع روز کاری ،کنترل وتحویل مانده موجودی صندوق کلیه تحویلداران در پایان روز کاری واعاده آن به خزانه ،  مطابقت مانده خزانه با  دفتر کل رابه عهده دارد.

 تحویلداران:

امورمربوط به افتتاح انواع حسابهای بانکی ، دریافت و پرداخت وجه نقد و ایران چک ، واریز وجه به حساب مشتریان ، پرداخت چکهای مشتریان ، صدور گواهی نامه عدم پرداخت چک ، صدور دسته چک ، فروش تمبر مالیات دریافت قبوض اب و برق و گاز و تلفن ثابت و همراه و ... و سرویس دهی و پول گذاری دستگاههای خودپرداز را انجام می دهند.
مثلا اگر مشتری A  مبلغ 10000 ریال به حساب جاری 120 خود واریز می نماید سند ذیل توسط تحویلدارصادر و ماشین می گردد.

حساب صندوق                            بدهکار                                                    بستانکار
                                         10000 حساب جاری مشتری                            10000
                                                  
یا اگر مشتری B  مبلغ 5000 ریال از حساب پس انداز قرض الحسنه خود برداشت نماید سند به شرح ذیل صادر می شود.
حساب سپرده پس انداز                                                                     بدهکار
                                                         50000
                                                         صندوق شبکه                 50000
دایره حوالجات :

کلیه امورات مربوط به حواله وجوه مشتریان به سایر شهرستانها دریافت حواله از سایر شهرستانها و واریز به حساب مشتری ، وصول چکهای سایر شهرستانها از طریق فاکس ، است و وصول چکهای عمده شعب شهرستان از طریق اتاق اسناد و پایاپای و ... را انجام می دهد.
مثلا اگر برای یک مشتری به حساب جاری 130 حواله ای به مبلغ 50000 ریال از شهرستان کرج وصول می گردد سند ذیل صادر می نماید.
حوالجات عمده ما                        بدهکار                                     بستانکار
                                              50000 حساب جاری                      50000  

این فایل شامل : صفحه نخست ، فهرست مطالب و متن اصلی می باشد که با فرمت ( word ) در اختیار شما قرار می گیرد.
(فایل قابل ویرایش است )

نکته : گزارش فوق آخرین و کاملترین نسخه از کارآموزی در بانک ملت می باشد.
تعداد صفحات :18

مقاله ملت سازی در افغانستان

اختصاصی از یارا فایل مقاله ملت سازی در افغانستان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:35

فهرست مطالب:

مقدمه
1. جغرافیای انسانی
2. تبیین وضعیت جامعه‏شناسی سیاسی
تغییرات عمودی و مؤلفه‏های ساختار طبقاتی
3. روند تطور روابط ج.ا. ایران با افغانستان
4. چالش‏ها و فرصت‏های روند نوین ملت سازی در افغانستان
6. ملاحظات راهبردی جمهوری اسلامی ایران
منابع:

«چالش‏ها، فرصت‏ها و تهدیدها» روند ملت سازی در افغانستان

مقدمه

روندهای جهان کنونی به گونه‏ای است که الگوهای کنش‏های متقابل، همواره در حال باز تولیدند. این امر ایجاد چارچوبی از محدودیت‏ها و فرصت‏ها را امکان‏پذیر می‏سازد که کشورها و دولت‏ها باید خود را با آن سازگار کنند. ارزیابی علمی، تحلیل و تبیین چالش‏ها، فرصت‏ها، آسیب‏ها و تهدیدها، مبتنی بر «نگرشی واقع بینانه» ضرورتی انکار ناپذیر است که هر کشور باید الگوی رفتاری خود را مبتنی بر آن تدوین و پیگیری کند. شناخت واقعی از قابلیت‏ها و امکانات واحد ملی از یک سو و از طرف دیگر، ترسیم اهداف و منافع معطوف به تأمین امنیت ملی، بر اساس واقعیت‏ها و هست‏ها و نه آنچه که باید باشد، اصلی است که چراغ راهنمای هر بازیگر بین‏المللی محسوب می‏شود.

الزامات استراتژیک ناشی از موقعیت «افغانستان»، همواره عنصر مهمی در تصمیم‏گیری بازیگران منطقه‏ای و فرا منطقه‏ای در خاور میانه بوده است؛ از این رو می‏توان گفت که «بازی بزرگ استراتژیک» کنونی در افغانستان، ترسیم کننده معادلات آینده امنیتی و استراتژیک خاورمیانه و حتی مناطق پیرامون آن طی قرن 21 خواهد بود. در سطح تحلیل کلان، استراتژی هژمونیک آمریکا و متحدین در منطقه، الزامات منافع ملی کشورهای همسایه؛ در سطح میانی تغییرات شکلی و به ویژه ماهوی در ساختار سیاسی افغانستان و در سطح خرد، جا به جایی متغیرهای تأثیر گذار بر ساختار سیاسی افغانستان نوین، موجد هنجارها و ساختارهای جدیدی در سیستم تابع منطقه‏ای شده است. در شرایط کنونی، مهم‏ترین ویژگی ماهوی تحولات در افغانستان، فرآیندی است تحت عنوان «دولت ـ ملت سازی».

«ملت سازی»، روندی جامعه شناختی ـ تاریخی است که از طریق آن، با کم رنگ شدن تمایزهای قومی، قبیله‏ای، نژادی، جنسیتی، زبانی و...، تعداد متنابهی از «مردم»، در «سرزمینی مشخص»، به «هویت مشترک تاریخی» دست می‏یابند و حفظ ارزش‏های آن را از وظایف حیاتی خود تلقی می‏کنند.

اصطلاح ملت سازی در دهه‏های 1320 تا 1330، در میان اندیشمندان علوم سیاسی که رهیافتی تاریخی داشتند، رواج یافت. نظریه ملت سازی، نخست به منظور توصیف فرآیندهای انسجام و پیوستگی ملی که منجر به استقرار دولت ـ ملت‏های مدرن که از اشکال متنوع سنتی دولت‏ها مثل دولت‏های فئودالی و پادشاهی، دولت‏های کلیسایی و امپراتوری متمایز است، به کار رفته است. (همشهری: 8/8/1385، ص 11).

«دولت سازی» نیز فرآیندی است که از طریق آن، رابطه بین دولت و مردم تنظیم شده، در قالب ساختارهای مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اساسا حقوقی تعریف و نهادینه می‏شود.

قطع نظر از مبانی نظری ملت سازی، به لحاظ جغرافیای تاریخی، افغانستان در منطقه حساس آسیای مرکزی قرار گرفته است؛ از یکسو به شبه قاره هند، از سوی دیگر، به آسیای مرکزی و چین و از سمت دیگر به آسیای غربی مرتبط است. سلسله جبال هندوکش که قسمت وسیعی از خاک کشور را پوشانده، همواره سد محکمی در مقابل مهاجمان بوده است. این کشور در دو قرن گذشته، حایلی میان امپراتورهای شرق و غرب بوده است. جدایی این منطقه از ایران و پیدایش کشوری به نام افغانستان به همین منظور بود. مقصود آن بود که دیوار مستحکمی بین مرزهای شرق و غرب وجود داشته باشد.

این منطقه در قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم، حایلی میان متصرفات انگلیس و روسیه بود. در این مدت، افغانستان بین مستملکات آن دو قدرت فاصله می‏انداخت و مانع از برخوردهای رویاروی آنها می‏شد؛ حتی در منطقه شمال غربی افغانستان نیز تنگه واخان را ضمیمه خاک افغانستان نگاه داشتند، تا بین هندوستان که در استعمار انگلیس بود، با آسیای مرکزی که در تصرف روسیه قرار داشت، فاصله و جدایی بیندازد.

در نیمه دوم قرن بیستم نیز افغانستان حایلی میان آمریکا و شوروی بود. حکومت افغانستان برای مدت‏ها نسبت به شرق و غرب حالت «بی طرفی» داشت. این بی طرفی را شرق و غرب نیز پذیرفته بودند و دولت‏های افغانستان نیز آن را اجرا می‏کردند، زمانی هم که این بی طرفی از سوی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) نقض شد، مشاجرات و درگیری‏های سختی آغاز گردید و این کشور به عنوان یکی از کانون‏های اصلی منازعه بلوک شرق و غرب تبدیل شد. اگر بخواهیم این گزاره کلی را به روابط افغانستان ـ آمریکا تعمیم دهیم، سه دوره مهم و اساسی در روابط دو کشور قابل شناسایی است.

دوره اول از سال 1357 تا سال 1371 را شامل می‏شود، در این دوره، آمریکا در چار چوب رقابت‏های دوران جنگ سرد، نوعی «جنگ نیابتی» را از طریق نیروهای جهادی افغانستان علیه شوروی (سابق) و حکومت کمونیستی کابل شروع کرده بود. در این دوره، اسلام گرایی و کاپیتالیسم در کنار هم و علیه کمونیسم عمل می‏کردند .

دوره دوم، از سال 1371 ـ با فرو پاشی اتحاد شوروی و پایان جنگ سرد ـ تا سال 1380 را شامل می‏شود. در این دوره، امریکا محیط منازعه‏آمیز داخلی افغانستان را به حال خود رها می‏کند؛ بدینسان، افغانستان برای مدت حدود یک دهه از مرکز توجه قدرت‏های جهانی خارج شد و به محلی برای منازعه گروه‏های مختلف تبدیل گردید نتیجه این دوره صف‏آرایی اسلام گرایان در مقابل هم بود که تا سال 1374 در شکل‏گیری بین گروه‏های جهادی و از سال 1373 تا سال 1381 در شکل‏گیری بین نیروهای جهادی ائتلاف شمال و طالبان تجلی یافت.

دوره سوم، از سال 1381 به بعد را شامل می‏شود که آمریکا به عنوان یک قدرت مداخله گر وارد عمل می‏شود و پس از حوادث یازدهم سپتامبر (2001) که فرصتی بنیادین را در اختیار امریکا قرار داد، در ائتلاف با جهادی‏ها، علیه طالبان قرار می‏گیرد.

با آشکار شدن تهدیدات ناشی از گروه «القاعده» برای امنیت جهان، به ویژه امنیت کشورهای غرب، این کشور بار دیگر در مرکز توجه بین المللی قرار گرفت. این مداخله به سقوط طالبان در کابل منجر شد؛ اما به فرو پاشی این گروه منجر نشد؛ زیرا این گروه به رغم عقب نشینی فاحش اولیه ـ به سمت مرزهای جنوبی افغانستان ـ اکنون سازماندهی مجدد شده است و در قالب سه گروه «القاعده»، «طالبان» و «حزب اسلامی حکمتیار»، علیه آمریکا و دولت مرکزی کابل عمل می‏کنند. (بررسی‏های راهبردی: 251، ص 4).

در مجموع، حمله آمریکا به افغانستان و سقوط حکومت «طالبان» موجب آغاز روند نوین «دولت ـ ملت سازی» در این کشور شد؛ این روند با چالش‏ها و موانعی رو به رو است که متأثر از عوامل مختلفی چون زمینه تاریخی ملت سازی، وضعیت جامعه‏شناسی سیاسی افغانستان، به خصوص شکاف‏های قومی ـ مذهبی و نقش بازیگران منطقه‏ای و بین‏المللی آن است.

هدف نوشته حاضر، بررسی ابعاد «روند ملت سازی در افغانستان»، مبتنی بر رهیافت جامعه‏شناسی ـ تاریخی و همچنین بر شماری چالش‏ها، تهدیدات و فرصت‏های ناشی از آن برای جمهوری اسلامی ایران است. بدین منظور، نخست به زمینه شکل‏گیری دولت در افغانستان می‏پردازیم و در بخش‏های بعدی به تبیین وضعیت جامعه‏شناسی سیاسی افغانستان، روند تطور روابط دو جانبه ایران با این کشور، چالش‏ها، فرصت‏ها و تهدیدات، روند جدید دولت سازی در افغانستان و در پایان «الزامات راهبردی جمهوری اسلامی ایران» خواهیم پرداخت.

به طور کلی به لحاظ تاریخی، روند دولت سازی در افغانستان شامل پنج مرحله عمده است: مرحله اول، جدایی افغانستان از ایران و استقلال آن است. مرحله دوم، تجاوز شوروی به افغانستان و تشکیل حکومت کمونیستی است. مرحله سوم، خروج شوروی (سابق) از افغانستان و در پی آن تشکیل حکومت اسلامی مجاهدین است. مرحله چهارم، تشکیل حکومت توسط طالبان است و مرحله کنونی (پنجم) نیز تشکیل دولت به واسطه مداخله آمریکا در این کشور است.

صرف نظر از فرایند تاریخی ملت سازی ـ که شرح مختصر آن گذشت ـ در بخش‏های بعدی، به ویژگی‏های جامعه شناختی روند دولت ـ ملت سازی در افغانستان خواهیم پرداخت.

1. جغرافیای انسانی

میزان جمعیت افغانستان حدود 20 تا 29 میلیون نفر (بسته به تعداد آوارگان)، متفاوت است. بر آورد می‏شود که از این میزان 38 درصد پشتون (طبق منابع دیگر حدود 50 درصد)، 25 درصد تاجیک، 19 درصد هزاره، 6 درصد ازبک و 12 درصد سایر گروه‏های قومی هستند.

از منظر مذهبی 84 درصد مردم مسلمان سنی، 15 درصد مسلمان شیعه و بقیه اقلیت‏های مذهبی 1 درصد را تشکیل می‏دهند. زبان‏های افغانستان پشتو، دری و عربی برای مراسم دینی است. نرخ باسوادی (افراد دارای 15 سال یا بیشتر که می‏توانند بخوانند یا بنویسند) در مردان 47 درصد و در زنان 15 درصد است. از جمعیت افغانستان 420 درصد بالای 14 سال، 55 درصد بین 15 تا 64 و 3 درصد 65 سال به بالا سن دارند و متوسط عمر نیز 46 سال است. (کورنا، 114: 1383).