فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:35
فهرست مطالب:
مقدمه
فرضیه
جستجوی منابع
او به این نتایج دست یافت
سخنرانی
آزمایش
پرسشنامه
تحلیل
منابع و مآخذ:
مقدمه
چندین سال است که پاورپوینت[1] را برای کلاسهای آموزشی کتابخانه به کاربرده ام.دربهارسال 2000، یک دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی به نام لین،[2] مرا به پروژه ای که باید برای کلاس تحقیقش درمقطع کارشناسی ارشد تکمیل میکرد، دعوت کرد.وی درکلاس آموزشی روانشناسی کتابخانه حضوریافته بود و تحت تاثیر استفاده ای که من ازپاورپوینت جهت تاکید برنکات مهم میکردم،قرارگرفت.پرسش پژوهش او این بود که آیا فراگیری دانشجویان ازطریق سخنرانی توسط پاورپوینت بیشتراست یا ارائه یک سخنرانی توسط اورهد[3] یا یک سخنرانی سنتی.دعوت اورا پذیرفتم و عضوی ازگروه تجربی وی شدم.
فرضیه
گروه پروژه لین، شامل استاد روانشناسی اش که باید نمره نهایی را به او میداد و من میشد.لین متقاعد شد که ازطریق ارائه سخنرانی به وسیله پاورپوینت بیشتر درباره کتابخانه مطلب می آموزند تا اینکه سخنرانی مستقیم و بی پرده و بدون استفاده ازمواد دیداری باشد یا یک سخنرانی که درآن فقط ازاورهد ازاورهد یا تخته گچی استفاده شود.اولین وظیفه او این بود که درمنابع روانشناسی،علوم تربیتی یا رایانه ای جستجو نماید تا اگرمطالعات مشابهی درزمینه موضوع تحقیقش انجام شده آنها را استخراج نماید.وی مطالعات مشابهی درباره پروژه اش نیافت.لین، با درنظر داشتن این مورد،طرح یک بررسی سه روزه را درذهن داشت؛ به طوریکه من باید درمجموع، 9 سخنرانی ارائه میکردم.سه مورد بدون مساعدت گرفتن ازمواددیداری،سه مورد توسط اورهد و/یا نوشتن روی تخته گچی و سه مورد توسط پاورپوینت که قابلیت چندرسانه ای بودن را دربرداشت.
جستجوی منابع
تصمیم گرفتم جستجوی مجزای منابع درباره پاورپوینت یا استفاده ازچندرسانه ایها و هرارتباطی را با آموزش کتابخانه ای اداره کنم.مطالعاتی که جستجوی لین را به گونه ای خاص پوشش دهد و با آن همخوانی داشته باشد نیافتم؛ درعین حال تعداد اندکی مقاله را که درباره رواج استفاده ازفرارسانه ها درکلاس سخن به میان آورده بودند، پیداکردم. آزمایشهای دیلون[4](1998)، یافته های منتشرشده را ازمطالعات تجربی کمی که برفرارسانه تاکید میکردند و روشهای تجربی ارزیابی نتایج یادگیری، ارائه میداد. مطابق کاری که دیلون انجام داده بود،مزایای به دست آمده ازفناوری فرارسانه ها درجریانهای یادگیری با محدودیت زیاد نمایان میشود و عموما موافق واکنش رضایتمندانه ای برای این فناوری درعرصه حرفه ای نیست.
او به این نتایج دست یافت:
کنترل افزوده یادگیرنده فرای دسترسی، به گونه ای قابل تشخیص، برای کاربران،مطابق توانایی آنان،سودمند است.دانشجویانی که قدرت و توانایی کمتر و پائین تری دارند، بزرگترین مشکلات را با فرارسانه ها خواهندداشت.
3. شاید تعامل سبک یادگیرنده درکاربرد خصایص متعدد چندرسانه ایها، اساسا توضیحی را برای نتایج گیج کننده کلی درمنابع، درقیاس محیطهای یادگیری فرارسانه ای و غیرفرارسانه ای، ارائه میدهدخصوصا یادگیرندگان ناشکیبا ممکن است به وسیله اشاعه اطلاعات مناسب بیشترتحت تاثیرقراربگیرند وممکن است ترکیب توانایی و استعداد یادگیرنده به منظورپی گیری، تشخیص دهد که چگونه یادگیرندگان خوب میتوانند ازاین فناوری بهره برداری نمایند.(دیلون و دیگران،1998)
ربکا گاتلین-واتز[5]( و دیگران) درمقاله شان درسال 1999 اظهار داشتند که کاربرد چندرسانه ایها، تمایل بالقوه ای را جهت دستیابی به دریایی ازگرافیکهای پرزرق و برق و صدای مطلوب که میتوانست حقیقتا ازاطلاعاتی که میخواست ارائه شود بکاهد، ایجاد میکند.جایگزینی فناوری فرای ماده اصلی، باید اجتناب ناپذیرباشد.چندرسانه ایها نباید بگذارند که یک موضوع با اهمیت ،درحد یک سرگرمی ،ضعیف باشد و نمایش داده شود.برای آموزش دهنده اهمیت دارد تاکید کند که کاربرد چندرسانه ایها شیوه ای ازیادگیری را فراهم میکند.هنگام استفاده چندرسانه ایها به صورت متقابل،آموزش دهندگان باید مراقبت اعمال کنند و اطمینان حاصل نمایند که هردانشجو،تصویرجامع را دریافت میدارد.آنها به یک بخش مطالعاتی دفاعی استناد کردند که معلوم ساخت که آموزش دیدن ازطریق چندرسانه ایها تقریبا 40 درصد مؤثرترازروشهای سنتی با یک میزان نگهداری که سی درصد بیشتراست و یک نموداریادگیری که سی درصد کمتراست، میباشد.مطلب استناد شده دیگر، یک بررسی است است که توسط تیم مک کی[6] ازبخش جنوب شرقی مؤسسه پژوهش عملیاتی و مدیریت مجموعه مقالات علوم، اداره میشد که ادعا میکرد که هشتاد درصد ازدانشجویانی که او بررسی نموده است با این امرموافقت دارند که ? استفاده ازپاورپوینت ارزش رشته را افزایش داد.?به علاوه، 82 درصد ازدانشجویان پاسخگو برگزیدن رشته ای را که درآن ازپاورپوینت استفاده میشود به رشته ای که درآن پاورپوینت مورد استفاده قرارنمیگیرد ترجیح میدهند.(گاتلین-واتز،1999
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
فهرست مطالب:
پیشگفتار
مقدمه
تعریف رهبری
عناصر رهبری
نفوذ رهبری
هدف و نیاز به رهبری
خصوصیات رهبری
فعالیت های رهبری
مهارت های رهبری
شیوه های نفوذ رهبری
روش های رهبری
فردی
تعاملی
موقعیتی
سبک های رهبری
نتیجه گیری
نمایه
وازه نامه
منابع و مؤاخذ
پیشگفتار
در اینجا با توجه به اهمیت رهبری در مدیریت و بویژه مدیریت کتابخانه این موضوع را برای تحقیق اتخاب نمودم و در این راه از راهنمایی های جناب آقای پاپی و همچنین از بسیاری از منابع مهم و معتبر در حوزه کتابداری و بویژه مبحث های مربوط بهرهبری استفاده نمودم . امیدوارم که این تحقیق مورد استفاده علاقه مندان به حوزه کتابداری واقع گردد.
مقدمه
واژه های رهبر و مدیر یکی نیستند بلکه رهبری یکی از صفات بسیار مهم مدیر است.بعد رهبری مدیر مسأله ای معنوی ، فرهنگی و اخلاقی است که باید در یک مدیر خواه یا ناخواه متجلی شود.رهبری را می توان جذبه و حالت معنوی فرد دانست که او را نسبت به دیگران متمایز می کند . این حالات در رفتار اکتسابی افراد که ناشی از استعدادها و تواناییهای آنها است آشکار و نمایان می شود و هر کس این حالات را در خود اندوخته وآنها را در رفتار و کردار ، بینش ، خلق و خوی و رفتار روزمره خود بروز می دهد . این رفتار یا حالات به طور معمول و بالقوه در هر فردی وجود دارد ولی به صورت بالفعل در برخی وجود دارد و در برخی دیگر وجود ندارد و یا اگر وجود دارد کم رنگتر است و یا با شکل دیگری در او نمایان می شود . اما پرسش مهمی که به ذهن می رسد این است که چرا این حالت درمدیر باید با اهمیت تر باشد ؟ چرا به عنوان یکی از ابعاد رفتاری ویژه مدیر مطرح می شود ؟ در جواب می توان گفت در هر فردی شاخصه های رفتاری ویژه ای وجود دارد که در جای خود به کار می آید و او را نسبت به افراد دیگر مستثنی می کند . ولی آنچه که برای یک مدیر مهمتر است این است که در سازمان و اداره تعدادی چشم به او دوخته اند و رفتار و کارهایش زیر ذره بین قرار دارد و هر کاری انجام دهد مورد پرسش قرار می گیرد . بنابراین وجود این حالات از شاخصه های رفتاری مدیر بوده و او را نسبت به دیگران نمایان و برجسته می کند . از طرفی این رفتار و منش ها باید مورد نیاز زیردستان نیز باشد تا رفتار مدیر برای آنها برجسته بوده و آنها در سلوک کاری خود این رفتارها را به کار گیرند . در این صورت افراد مدیر را به عنوان پیشوا و رهبر معنوی خود انتخاب می کنند.
بنابراین رهبری یکی از شاخصه های رفتاری است که به طور اکتسابی در رفتار ، گفتار ، عمل و کردار کاری مدیران نمایان وآشکار می شود . این رفتار و سلوک باید به گونه ایی باشد که مدیر را به صورت الگوه و اسوه در آورد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
چکیده:
پژوهش حاضر وضعیت کیفی کتابخانه های آموزشگاهی ( دبیرستانی) شهر ایذه را از لحاظ مدیریت، نیروی انسانی, بودجه، منابع، و فضا و جایگاه این کتابخانه ها در بدنه آموزش و پرورش در سال تحصیلی 85 - 1384مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری این پژوهش 150 دبیرستان دولتی عمومی فعال شهر ایذه می باشد.تعداد 50کتابخانه آموزشگاهی به روش نمونه گیری تصادفی ساده - 5 دبیرستان پسرانه و 5 دبیرستان دخترانه از هر ناحیه - از نواحی پنجگانه شهر ایذه، انتخاب و با روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این پژوهش یک پرسشنامه محقق ساخته است که بین مدیران دبیرستانها توزیع گردید .اطلاعات حمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مهمترین یافته های پژوهش نشان داد که : 70 درصد کتابخانه های آموزشگاهی کتابدار ندارتد. کتابداران 30 درصد باقی مانده از نیروهای مازاد آموزش و پرورش و یا از مربیان پرورشی هستند. 4 درصد این کتابداران دارای تحصیلات کتابداری می باشند. بیشتر موضوعات کتابهای این کتابخانه ها مذهبی و کمترین آنها ورزشی هستند. 48 درصد این کتابخانه ها کمتر از 50 متر مربع و 42 درصد بین 50 تا 100 متر مربع مساحت دارند.70 درصد کتابخانه های مدارس در تابستان بسته هستند. 80 درصد این کتابخانه ها قادر به برطرف نمودن نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان و دبیران بطور کامل نیستند. کتابخانه های آموزشگاهی تحت پوشش سرانه پرورشی بوده و آئین نامه اجرائی و بودجه مستقلی ندارند. این کتابخانه ها در ساختار تشکیلاتی آموزش و پرورش نقش حاشیه ای دارند. در انتها پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت این کتابخانه ها ارائه گردیده است.
کلیدواژه ها : کتابخانه آموزشگاهی / آموزش و پرورش / دبیرستان / ایذه
مقدمه:
هدف آموزش و پرورش، پرورش فکر و اندیشه و توسعه ذهن انسان ها است، تا در شرایط گوناگون بهتر بیاندیشند، بهتر زندگی کنند و رفتار و کردار مناسب و مفید برای خود و جامعه داشته باشند.آموزش و پرورش انسان، ریشه در گذشته های دور دارد و آموزش و پرورش امروزی، حاصل تجربه ها، اندیشه ها، دانش ها، سنت ها و عبادت های انسانهاست .امروزه کتابخانه های آموزشگاهی ضمن وابستگی به نظام آموزشی از اهمیت خاص در آموزش نوین برخوردارند. گسترش بی امان دامنه دانش و افزایش روزافزون مواد کتابی و غیر کتابی، و پیدایش انواع ابزار و وسایل نوین اطلاعاتی سبب شده است تا زمان ما را « عصر اطلاعات » یا « عصر ارتباطات » نام گذاری کنند. بنابراین، معلم امروزی، نیازمند دسترسی به منابع و اطلاعات گوناگون و فراوان است. ( مجیدی ، 1382، ص 17)
آموزش یک بعدی که فقط به حفظ و یادگیری چند کتاب درسی محدود شود نمی تواند کمک چندان موثری باشد. امروز هیچ برنامه آموزشی کامل شمرده نمی شود مگر اینکه علاوه بر مطالعه کتاب های درسی، برنامه ریزی مناسب برای استفاده دانش آموزان از مجموعه های غیر درسی نیزوجود داشته باشد، بطوری که دانش آموزان بتوانند به کمک مربیان خود با استفاده از مجموعه کتابخانه نقش فعال و پویایی در آموزش و یادگیری داشته باشند.
کتابخانه های آموزشگاهی نقش حیاتی در آموزش دارند و می توانند به حمایت کامل از برنامه های آموزشی بپردازند و در حقیقت این کتابخانه ها باید به عنوان آزمایشگاه یادگیری تلقی شوند و همگام با پیشرفت های قرن بیست و یکم پویایی داشته باشند.( مرتضوی ، 1379) پویایی نظام آموزشی کشور در گرو بهره گیری از کتابخانه های آموزشگاهی در نقش یک ابزار آموزش است. در این پژوهش سعی گردیده، قضیه از جنبه مدیریتی بررسی گردد. ابتدا باید مدیران و مسئولان آموزش و پرورش را نسبت به اهمیت وجود این کتابخانه ها آگاه نمود، تا دربرنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها و تخصیص بودجه و نیروی انسانی متخصص به این کتابخانه ها با دید بازتری بنگرند.
بیان مسئله
.اهداف یک نظام آموزشی خوب آماده کردن افرادی برای ایفای نقش موثر در جامعه است .کتابخانه تلاش میکند تا اهداف مدرسه را پیش ببرد.هدف یک کتابخانه خوب مدرسه، آن است که به عنوان نیرویی در افزایش کیفیت آموزشی مطرح گردد.در همه دوره ها و مقاطع تحصیلی، کتاب به عنوان ابزاری که پاسخگوی پرسشها و گره گشای مشکلات است، باید به فراوانی و نیز بر پایه سیاستی که بر تمامی مراکز آموزشی حاکم باشد، از طریق کتابخانه های مناسب در اختیار آموزندگان قرار گیرد. ( کومار، 1373) به رغم تاثیر مهمی که کتابخانه های آموزشگاهی می توانند در جریان آموزش وپرورش داشته باشند، هنوز فلسفه وجودی و نقش و وظائف آنها در بدنه نظام آموزش و پرورش کشورمان بدرستی تعیین نشده است. مسئولین آموزش و پرورش ما به کتابخانه های مدارس به عنوان پدیده ای جنبی می نگرند که حداکثر نقش آن به پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان محدود می شود و بر اساس همین نگرش برای آن سرمایه گذاری می کنند. در کلیات طرح نظام جدید آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، مصوب شورای تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش، اصولی که به صراحت از وجود کتابخانه های آموزشگاهی صحبت کند و جایگاه آن را در پیاده سازی مجموعه ای از اهداف و سیاست های آموزش و پرورش بیان کند به چشم نمی خورد..(بهمن آبادی ،1371). طبق آمار و شواهد، وضعیت نابسامانی در کتابخانه های موجود به چشم می خورد. در برخی مدارس کتابخانه قفسه کتابی است که در دفتر مدرسه، نمازخانه، و یا در راهرو و یا زیر پلکان قرار دارد و اکثر ساعات قابل بهره گیری نیست.( خسروی،1373) وضعیت موجود کتابخانه های آموزشگاهی کشور ما از لجاظ کمی و کیفی اصلا رضایت بخش نیست و این کتابخانه ها خواسته یا ناخواسته رشد نکرده و تاثیر محسوسی در روند یادگیری نداشته اند. یکی از دلایل مهم این امر وجود نقصان در نظام فعلی آموزش و پرورش کشور است).بهمن آبادی ، 1371)
درنظامهای آموزشی کشورهای پیشرفته، به کتابخانه آموزشگاه بهای فراوان داده، و ازآن به درستی در راه پیشبرد اهداف آموزش و پرورشی خویش استفاده می کنند. کتابخانه های مدارس، بخش جدایی ناپذیر از نظام آموزشی آنان به حساب می آیند.( بهمن آبادی ، 1371)
اهمیت و ضرورت موضوع
امروزه نقش کتابخانه های آموزشگاهی ، گسترش مفهوم آموزش و ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای مطالعه و تحقیق است و از آنجا که ذهن فعال دانش آموز سوالاتی مطرح می کند که کتابهای درسی قادر به پاسخگویی به آنها نیستند، بنابراین نیاز به کتابخانه های آموزشگاهی غنی یک ضرورت اساسی است. تفکر خلاق زاییده و محصول آموزش و پرورش خلاق و پویا ست. فرد متفکر، خلاق و نوآور می اندیشد جستجو می کند و به پدیده های تازه و بدیع دست می یابد. نوجوانان و جوانان ما باید چگونه اندیشیدن را بیاموزند نه اندیشه را، زیرا یکی از هدفهای تعلیم و تربیت رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان، نوجوانان و جوانان کشور است که از طریق کاوشگری و تحقیق و تفکر خلاق و کاری می تواند تحقق یابد. هر مدرسه ای که بنواند با برنامه ریزی های دقیق کوتاه و دراز مدت به طریقی مبتکرانه دانش آموزان یا دانش پژوهان خود را به سمت خود باوری و خود شناسی که در نهایت همان خداشناسی است سوق دهد و خلاقیت و ابتکارات آنها را به ظهور برساند و آنان را در قبال جامعه و مملکت خود مسئولیت پذیر نماید و از انحرافات بری سازد که همان دستیابی به جامعه ای پویا است توانسته است به اهداف اصلی خود برسد. چنین مدرسه ای قدرت تفکر و اندیشیدن و توانایی تصمیم گیری را در دانش آموزان ایجاد و تقویت می نماید و به فناوری و تکنولوژی آموزشی و توسعه مهارتهای علمی و انسانی توجه ویژه دارد.( حج فروش ، 1384) امروزه آموزش به شکل یک خط مستقیم که در یک طرف آن معلم و در طرف دیگر آن دانش آموز قرار گرفته باشد معنی ندارد، بلکه آموزش به شکل مثلثی است که رئوس آن را دانش آموز، معلم و کتابخانه تشکیل می دهند و برای بررسی در مورد نحوه کار هر راس لازم است فعالیت و روشهای دو راس دیگر در ارتباط تعاملی مطالعه شود.( مرتضوی ،1379) همچنین کتابخانه های آموزشگاهی به دلیل موقعیت سنی مراجعه کنندگان خود که در دوران فعال نوجوانی و جوانی هستند می بایست بتوانند به صورت چشمگیر با برنامه های متنوع و جذاب خود هر روز مشتریان بیشتری را جلب نمایند. یکی از وظایف کتابخانه های آموزشگاهی عادت دادن دانش آموزان به مطالعه است، این عادت رفته رفته و با تکرار به صورت یک خصلت ماندگار تبدیل خواهد شد.
آشنایی با استفاده از کتابخانه و در نهایت رفتار اطلاع یابی و چگونه بدنبال جواب گشتن و به اصطلاح آموزش سواد اطلاعاتی باید از همان دوران ابتدایی بتدریح به دانش آموزان آموزش داده شده وتا مراحل آخر دبیرستان جزو ا هداف اساسی آموزش قرار گیرد.
اهداف پژوهش
هدف این پژوهش بررسی وضعیت کیفی کتابخانه های دبیرستانی شهر ایذه از لحاظ مدیریت، نیروی انسانی, بودجه، منابع، و فضا و جایگاه کتابخانه های آموزشگاهی در بدنه آموزش و پرورش در حال حاضر، و نمایاندن اهمیت وجود این کتابخانه ها درنظر مسئولین آموزش و پرورش میباشد تااز این طریق در برنامه ریزی ها، تصمیم گیری ها، و بودجه بندی ها به این کتابخانه ها بها داده وآنها را تقویت نمایند.
پرسش های اساسی
1- وضعیت موجود کتابخانه های آموزشگاهی شهر ایذه چگونه است؟
2 - آیا کتابخانه های آموزشگاهی شهر ایذه به تنهایی قادر به برطرف نمودن نیاز های اطلاعاتی دانش آموزان و معلمان هستند؟
3 -آیا تدریس کتابهای درسی به تنهایی می تواند در پیشبرد اهداف آموزش و پرورش موثر باشد؟
4- کتابخانه های آموزشگاهی تا چه میزان در ترغیب و تشویق دانش آموزان به مطالعه موثرهستند؟
5- جایگاه کتابخانه های آموزشگاهی در ساختار تشکیلاتی آموزش و پرورش کجاست؟
روش پژوهش و جامعه آماری
پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن، تعداد 150 کتابخانه آموزشگاهی مدارس دخترانه و پسرانه دوره متوسطه عمومی شهر ایذه میباشد.
روش نمونه گیری
تعداد50 کتابخانه آموزشگاهی به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. بدین صورت که 5 دبیرستان پسرانه و 5 دبیرستان دخترانه از هر ناحیه از نواحی پنجگانه شهر ایذه، مورد بررسی قرار گرفتند. انتخاب نمونه ها بگونه ای بوده است که نواحی برخوردار و غیر برخوردار شهر، در جامعه آماری این پژوهش قرار بگیرند.
فرمت فایل :docx(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
چکیده :
مقاله حاضر به تعریف ، تاریخچه وکاربرد پست الکترونیکی دربخشهای مختلف کتابخانه ازجمله کاربرد آن در واحد مرجع، واحد انتخاب وسفارش ، سازماندهی اطلاعات ، تهیه مجلات الکترونیکی،اشاعه اطلاعات ،گروهای مباحثه ونیاز کتابداران به آن می پردازد ودرپایان مزایا و مشکلات استفاده از پست الکترونیکی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ذکر شده است.
کلید واژه ها
پست الکترونیکی – کتابخانه ها و مراکزاطلاع رسانی - پست الکترونیکی ، انتخاب وسفارش- پست الکترونیکی ، سازماندهی اطلاعات- پست الکترونیکی ،کتابداران- اشاعه اطلاعات - گروه های بحث الکترونیکی
مقدمه :
هزاران سال است که دیگر ، دیدار و گفتگوی حضوری تنها برآورنده نیاز انسان به ارتباط نیست و بشر همواره به دنبال سریع ترین راه برای برقراری ارتباط بوده است ، شبکه ها بر اساس همین تمایل انسان به برقراری ارتباط با دیگران بنا نهاده شده اند.(مدیری،1376،49)
پست الکترونیکی یکی از مهمترین و پراستفاده ترین خدمات شبکه ارتباطی اینترنت محسوب می شود و قابلیت ارسال و دریافت هرنوع پیام اعم از متن ، تصویر ، صوت ،... را به شکل الکترونیکی ( رقومی ) دارد. پست الکترونیکی شباهت زیادی به پست معمولی دارد. پست الکترونیکی همچون پست معمولی دارای فرستنده ، گیرنده ، محمل و پیام است با این تفاوت که تمامی اجزای آن کامپیوتری می باشد. (شیری ، 1378 ، 32 )
پست الکترونیکی ، امکان ارتباط همزمان افراد را فراهم می سازند ، به عبارت دیگر فرستنده هر وقت بخواهد پیام خود را ارسال می کند و گیرنده نیز هروقت بخواهد پیام مورد نظر را بخواند. در واقع لازم نیست فرستنده و گیرنده پیام ، ارتباط همزمان داشته باشند. هنگام ارسال یک نامه الکترونیکی ، پیام از یک رایانه به رایانه دیگر می رود تا به مقصد برسد و در مقصد به صندوق پستی سیستم گیرنده می رود و در یک فایل(inbox) ذخیره می شوند.
در روزگاران قدیم به لحاظ محدودیت جغرافیایی هر یک از کشورها و عدم نیاز به ارتباط با خارج از محدوده زندگی خود ، پست فقط نقش یک رابط داخلی را بر عهده داشت ولی تحولاتی که بعد از انقلاب صنعتی در اروپا بوجود آمد و گسترده شدن روابط اجتماعی ، صنعتی و بازرگانی و نیز ضرورت ارتباط با خارج از کشور، پست نیز به تبع این تغییرات دچار تحولاتی شد و انسان به این نتیجه رسید که دیگر وسایل حمل و نقل قدیمی از چاپاروکبوترنامه گرفته تا وسا یل ارتباطی دیگر ، جوابگوی رشد سریع ارتباط انسانی نیست و با گسترش این ارتباطات بود که وسیله ارتباطی سریعی به نام پست الکترونیک که حاصل تحولات فناوری اطلاعات در اینترنت بود ، بوجود آمد تا جائیکه امروزه ما به وسیله این ابزار ارتباطی در ظرف چند ثانیه می توانیم نامه ای را به آن سوی دنیا بفرستیم.
پست الکترونیکی چیست ؟
پست الکترونیکی یکی از روشهای ارسال نامه ، پیام و فایل به صورت الکترونیکی ، از طریق رایانه ها و یا شبکه ها می باشد. پست الکترونیکی از مشهورترین خدمات اولیه و عمومی اینترنت است. این سیستم در شبکه های مختلف و اینترنت بین رایانه ها ارتباط غیر همزمان را بوجود آورده است. پیامها به صورت الکترونیکی از طریق دروازه های (Gateway ) شبکه به شکل های مختلف و گوناگون دیگر هدایت می شود. مبادلات الکترونیکی می تواند متنی ساده و با حجم بسیار کم و یا پرونده های صدا ، تصویر و فیلم و هر چیز دیگر را شامل می شود.
ابزار و امکانات جدیدی چون فهرستهای پستی ، گروههای خبری ، کنفرانسهای الکترونیکی ، سیاهه های الکترونیکی و گروههای هم علاقه برگرفته از پست الکترونیکی می باشد.( ابراهیمی ، 1380 ، 204 – 259 ).
تاریخچه استفاده از پست الکترونیکی
پست الکترونیکی یا ( Electronic mail = E – mail ) یکی از نخستین خدمات اساسی اینترنت به عنوان پراستفاده ترین ابزار شبکه اینترنت مطرح است. قدمت این سرویس به دهه های 70 و 80 میلادی برمی گردد ( ابراهیمی ، 1379 ، 47 ). این ابزار ارتباطی در حوالی سال 1965 زمانی اختراع شد که « فرناندو کوریاتو » و همکارانش در مؤسسه تکنولوژی ماساچوست ( mit ) برنامه ای را درست کردند که به کاربران رایانه های دانشگاه اجازه می داد پیام های خود را مبادله کنند. برای بیشتر مردم پست الکترونیکی پدیده ای نسبتاً جدید است. اما جالب است که بدانیم نخستین پست الکترونیکی ( E – mail ) جهان 30سال پیش ، پس از آنکه یک برنامه نویس علامت را به عنوان آدرس پست الکترونیکی به کار گرفت ، فرستاده شد.( بشیری ، 1380)
« ری تا مینسون » را پدر پست الکترونیکی خوانده اند و به این علت او را پدر پست الکترونیکی نام نهاده اند که او در سال 1971 برنامه ای اختراع کرد که اجازه می داد پیامهای الکترونیکی میان رایانه ها رد و بدل شود. البته سیستم پست الکترونیکی اختراع او نیست بلکه همانطوریکه ذکر شد پست الکترونیکی در حوالی سال 1965 زمانی اختراع شد که « فرناندو کوریاتو » و همکاران وی در مؤسسه تکنولوژی ماساچوست ( mit ) برنامه ای را درست کردند که به کاربران رایانه های دانشگاه اجازه می داد پیام های خود را مبادله کند.( بشیری ، 1380)
کاربرد پست الکترونیکی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی
پست الکترونیکی به عنوان یکی از ابزارهای مهم ارتباطی دارای مزایا و کاربردهای ویژه ای در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی می باشد. از کاربردهای پست الکترونیکی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به موارد زیر می توان اشاره کرد از جمله:
- امکان ارسال همزمان چند کاربر از طریق کنفرانس پست الکترونیکی
- امکان ارسال همزمان پیام برای چند نفرازطریق گروههای مباحثه وفهرست های پستی
- امکان عضویت در گروه های مباحثه ، گروه های خبری و فهرست های پستی
- سرعت بالای ارسال و دریافت نامه ها و پیام برای گروه ها و اشخاص
- عضویت در خدمات آگاهی رسانی جاری و اشاعه اطلاعات گزیده ناشران ، و...
- ارسال درخواستهای امانت بین کتابخانه ای و سایر مکاتبات اداری مربوط به درخواست و ارسال منابع اطلاعاتی
- ایجاد گروه های مباحثه و خبری در موضوعات مختلف کتابخانه ، کتابداری و اطلاع رسانی و تبادل تجربیات علمی و کاربردی
- پایین بودن هزینه
- حذف محدودیت های زمانی و جغرافیایی
- دریافت بعضی از مجلات الکترونیکی رایگان که از طریق پست الکترویکی توزیع می شود.
- تولید بولتن خبری و یا فهرست تازه های کتابخانه و ارسال آن از طریق فهرستهای پستی به مشترکین
- استفاده از پست الکترونیکی برای دسترسی به بسیاری از اطلاعات موجود در اینترنت
- سهولت ، سرعت و قابلیت های استفاده از پست الکترونیکی باعث شده که اکثر کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی علاوه بر مکاتبات شخصی که از بدیهی ترین خدمات پست الکترونیکی است ، برای اشاعه جدیدترین اطلاعات به مشتریان خود ، این ابزار پر قدرت اطلاع رسانی را به خدمت بگیرند.
کاربرد پست الکترونیکی در بخش ها و واحدهای کتابخانه متفاوت است و هر بخش یا واحد می تواند با توجه به نیازها و انجام یکسری اقدامات به تناسب کاربرد پست الکترونیکی در آن قسمت بکار برد. از جمله کاربردهای پست الکترونیکی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی عبارتند از :
کاربرد پست الکترونیکی در واحد مرجع؛ ارائه خدمات مرجع از طریق پست الکترونیکی
از قدیمی ترین روش هایی است که برای ارائه خدمات مرجع الکترونیکی از سال 1990 مورد استفاده قرار گرفته است. در ابتدایی ترین طریقه ارائه خدمات مرجع از طریق پست الکترونیکی ، پیوندی در سایت اصلی کتابخانه یا مؤسسه ای که می خواهد خدمات مرجع از طریق آن ارائه شود ، قرار داده می شود که با انتخاب آن ، یک صفحه ساده پست الکترونیکی باز می شود و کاربر می تواند نیازهای اطلاعاتی خود را در آن صفحه وارد کند(حمیدی ، 1385، 119)
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
مقدمه:
احداث کتابخانه های عظیمی را به ایانیان نسبت داده اند،از آن جمله اند:کتابخانه “دژ نپشت”یا گنجینه آثار و مواریث مکتوب در تخت جمشید و دیگر”گنج شیپیکان”یا “آرشیو شیزیکان” در آذربایجان است. این گنجینه ها محل نگهداری منابع آثار و مواریث فرهنگی و علمی ایرانیان بوده و در حفاظت و حراست از آنها همانند مراقبت از کاخ های سلطنتی و گنجینه های پولی هخامنشیان،کوشش و دقت می شده است.در تاریخ از گنجینه یا آرشیوی به نام “اگره” در هگمتانه (همدان) نام برده شده است که محل نگهداری نوشته ها،اسناد و دفاتر شاهی بوده است.روایت شده است در گنج دژ نپشت مخازن کتاب در زمینه های علوم مختلف همراه با نوشته های دینی ایرانیان نگه داری می شده که پس از بر افتادن ایران به دست اسکندر و سربازان مقدونی،این گنجینه بر اثر آتش سوزی،به کلی نابود و به تلی از خاکستر تبدیل شد.
هرودت نیز در تواریخ خود از وجود دفاتر دقیق شاهی در ایران سخن گفته است. کما اینکه کتزیاس از دفاتر،اسناد و نوشته هایی که در مخزن دربار بود استفاده کرد و تاریخ را نوشت.
وجود این گنجینه های ذی قیمت علمی و فرهنگی در ایران توسط دیودور سیسیلی و پلو تارک نیز تایید شده است.
داریوش یکم در دربار خود دارای یک بایگانی منظم و گسترده ای بوده است که در آن اسناد مالی و فرهنگی پیش از وی نیز نگه داری می شده است،از جمله اسناد مربوط به یازسازی معابد یهودیان در اورشلیم و مناطق دیگر. از داریوش فهرستهای به جای مانده که در آن از چگونگی ساختن بناها و اجرت کارگران و معماران و نوع تغذیه آنها صحبت شده است.
طبق نظر باستان شناسان در گنجینه های اکباتان که پیشینه آن به زمان مادها و شاید پیش از آن نیز میرسد،تنها طلا،زیور آلات و نقدینه های دولتی در آن نگه داری نمی شده است بلکه انواع فرمان های شاهان،یادداشتهای سیاسی،پیمان نامه های نظامی و قرار دادهای اقتصادی و تجاری،تشویق نامه ها و احکام و ابلاغ های مقامات نظامی و سیاسی نیز نگه داری می شده. با توجه به اهمیت دوشهر شوش و اکباتان در عصر هخامنشی،وجود بایگانی های گسترده و فراگیر در این دو پایتخت بیش از جاهای دیگر قابل تصور است.در گنجینه های شیز و مانند آن بیشتر اسناد و مدارک فرهنگی و نوشته های دینی نگه داری میشده و در بایگانی شوش و اکباتان اسناد و مدارک سیاسی و امنیتی و اقتصادی و نظامی را حفظ می کرده اند. بر اساس روایات یونانیان شاهدان پارسی نظارت مستقیم و دقیقی بر این بایگانی ها داشته و احتمالا با توجه به نظر دندامایف در کتا تاریخ سیاسی و اقتصادی هخامنشیان،شیوه حفظ و بهره برداری و نظام و ترتیب آنها د این گنجینه ها بیشتر به وسیله عوامل عیلامی و بابلی صورت می پذیرفته است.ازسویی میدانیم که در نظم دیوانی هخامنشیان،عیلامی ها و بابلیها محاسب و پارسی ها مراقب بر اجرای دقیق وظایف آنها بوده اند.پس از ساخته شدن کاخ های تشریفاتی تخت جمشید، بسیاری از الواح و اسناد و مدارک هخامنشیان از زمان داریوش یکم به بعد در بایگانی های متعدد تخت جمشید نگه داری می شده است.مکمل این اسناد و مدارک کتیبه های شاهان هخامنشی در بیستون،تخت جمشید،نقش رستم،شوش، مصر، ترکیه، و… می باشند.کتیبه ها در مقایسه با مدارک آرشیوی در بایگانی های نام برده این برتری را دارند که کمتر آسیب پذیرند و به همین دلیل پس از گذشت دو هزاره و نیم کماکان قابل دسترسی و مطالعه صاحب نظران و علاقه مندان هستند.مزیت دیگری که کتیبه ها نسبت به اسناد و مدارک موجود در بایگانی ها دارند این است که محتوای کتیبه ها قابل دخل و تصرف نیستند،کما اینکه مثلا نوشته خدای نامه که اصل آن متعلق به دوره های پیش از ساسانی است،وقتی به دست ساسانیان رسید،مورد دست خوردگی واقع شد و از نیمی از عمر دولت اشکانی کاسته گردید.
بی تردید اساس ترقی و پیشرفت واقعی امروز را باید در ترویج فرهنگ و دانش جست وجو کرد که امروزه رسیدن به این هدف از راه مطالعه کتب و آثار متفکران و اندیشمندان و بهره گرفتن از آن ها ممکن شده است، زیرا می توان در مدتی کوتاه ثمره و نتیجه یک عمر تلاش، تجربه و دانش بزرگان جهان را در هر رشته به دست آورد. از این رو مشخص می شود که پیشرفت و تکامل ملی ارتباط مستقیم و نزدیک با انتشار کتب حاوی علوم و فنون دارد که از گذشته دور به صورت های مختلف این امر میسر شده است.
شاید بتوان لوح های گلی را که در بابل و آشور به دست آمده است قدیمی ترین نوع کتاب دانست، اما قدیمی ترین اطلاعات پیرامون کتابخانه در جهان مربوط به مجموعه لوح های گلی است که 21 قرن قبل از میلاد نوشته شد. پس از آن کتابخانه های معابد مصریان و آشور بانی پال در شهر نینوا را باید نام برد. هم چنین در یونان از قرن ششم قبل از میلاد مراکز خصوصی برای نگهداری کتاب به وجود آمد و از اواسط قرن چهارم قبل از میلاد کتابخانه های عمومی سازمان یافت.
مشهورترین کتابخانه بزرگ قدیمی، کتابخانه اسکندریه است. در قرون وسطی نیز در دیرها و مؤسسات مذهبی کتابخانه هایی به وجود آمد.
در قرن 15 میلادی کتابخانه واتیکان که قدیم ترین کتابخانه عمومی اروپاست، تأسیس شد. کتابخانه سوربن (Sorbonne) پاریس در سال 1257 میلادی بنیاد گرفت. چند کتابخانه بزرگ دیگر، وابسته به دانشگاه ها در قرن 14 میلادی، به وجود آمد. رفته رفته کتابخانه های زیادی در سراسر جهان تأسیس شد، از جمله کتابخانه ملی پاریس، کتابخانه موزه بریتانیایی لندن، کتابخانه بودلیان (Bodelian) آکسفورد، کتابخانه لنین مسکو، کتابخانه کنگره واشنگتن و کتابخانه عمومی نیویورک از دیگر کتابخانه هایی است که برای ترویج علم و دانش به وجود آمد.
ایرانیان در تمام ادوار تاریخ، به امر کتاب و کتاب خوانی علاقه ای ویژه داشته اند. روزگاری در تخت جمشید کتابخانه بزرگی ترتیب داده شده بود. اسکندر مقدونی، پس از آتش زدن پایتخت سلاطین هخامنشی، قسمتی از این کتابخانه را معدوم ساخت. حتی گفته می شود که مقادیری از لوح ها و کتیبه ها را به کتابخانه اسکندریه منتقل کرد؛ اکنون مقداری از این لوح ها در موزه های دنیا موجود است. در عهد ساسانیان نیز توجه به کتب و به ویژه کتب مذهبی زیاد شد و خلفای عباسی نیز نسبت به کتاب و کتابخانه توجهی ویژه داشتند به گونه ای که مأمون خلیفه عباسی، کتابخانه بزرگی در دارالحکمه ایجاد کرد.
صرف نظر از خرید و استنساخ کتاب، بسیاری از دانشمندان و علاقه مندان به فرهنگ، کتاب های خود را وقف مساجد و مدارسی می کردند تا به رایگان در دسترس طالبان علم و دانش قرار گیرد.