فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:48
فهرست مطالب:
چکیده: 2
مقدمه: 3
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آن ها 3
تشخیص عیب های الکتریکی و رفع آن 8
موتورهای سه فازه 9
شناسایی سیم پیچ های اصلی وکمکی : 10
عیب یابی قطعات برقی : 11
عیب یابی قطعات مکانیکی. 14
پیدا کردن سرسیم های موتور آسنکرون UVW-XYZ 17
تنظیم دور موتورهای آسنکرون 18
موتور آسنکرون با روتور سیم پیچی شده (روتور رینگی) 18
روشهای راه اندازی موتورهای سنکرون: 20
تکنولوژی ساخت موتور های پله 21
انواع stepper motor ها : 22
موتور های خطی 23
موتورهای پلهای 25
موتورهای یونیورسال 25
موتور القایی تک فاز 26
موتور القایی AC فاز شکسته 27
موتور القایی با استارت خازنی 27
عیب یابی و تعیین میزان بار در ماشینهای الکتریکی به روش تحلیل ارتعاشات با استفاده از شبکه های عصبی 29
مقدمه ای بر آنالیز مدار موتور و کاربرد آن برای عیب یابی و پایش وضعیت 30
پایش وضعیت ماشینهای الکتریکی درصنعت برق 35
● روش های مراقبت وضعیت: 36
● مراقبت پیوسته 38
● مراقبت گسسته 39
● پایش وضعیت ازدیدگاه اقتصاد 39
نکاتی درمورد نگهداری ماشین های الکتریکی 43
چکیده:
تشخیص عیب و رفع آن در موتورهای الکتریکی اهمیت خاصی دارد. تشخیص عیب در اولین مرحله کار تعمیراتی است و رفع آن در مرحله بعدی قرار دارد.
یافتن عیب موتورها را می توان به تشخیص نوع بیماری یک فرد توسط پزشک تشبیه کرد تا پزشک بیماری را به درستی تشخیص ندهد، نمی تواند برای بهبود بیماری قدم بردارد وتمام نسخه هایی که می نویسد، تاثیری در بهبودی بیمار نخواهد داشت. به همین ترتیب، اگر عیب اصلی شناخته نشود یا ماشین را نمی توان تعمیر کرد و یا اگر به دلیل وجود آن عیب ، عیب دیگری پیدا شود و ما آن عیب دومی را برطرف کنیم ، موتور مجددا معیوب می شود و به همان حالت اول در می آید ، مثلا گر محور موتور لنگی داشته باشد ، بلبرنگ ها و بوش ها را خراب خوهد کرد. در اینجا اگر ، به جای رفع عیب اصلی - فقط به تعویض بلبرنگ ها و بوش ها بپردازیم ، چون محور موتور هم چنان کج است دوباره بعد از مدتی ، رتور بوش ها و بلبرنگ ها را خراب خواهد کرد.
مقدمه:
کسب مهارت در عیب یابی بیش تر در اثر تجربه عملی به دست می آید نه با خواندن کتاب و جزوه اما به هر حال ، آگاهی از برخی نکات لازم و ضروری می باشد که به بعضی از آنها مختصرا اشاره می کنیم .
موتور ها مهمترین اجزایی هستند که در لوازم برقی گردنده بکار می روند.موتور ها انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند. الکتروموتور ها را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد.1-موتور های آسنکرون 2 -موتور های یونیورسال 3-موتور با قطب چاکدار
برای تشخیص عیب ، روش های مختلفی وجود دارد. بعضی عیب ها را فقط با مشاهده ی عینی می توان تشخیص داد. تعداد دیگری را از روی تغییر خصوصیات الکتریکی و تعدادی را با صدای مخصوصی که در هنگام کار تولید می کنند. بنابرای نظریه ی عیب یابی از راه های مختلف صورت می گیرد که ما در این بخش عیب های مکانیکی از روش مشاهده ی عینی و آزمایش با دست در بخش عیب های الکتریکی از روش تغییر خصوصیات الکتریکی برای عیب یابی ماشین ها استفاده خواهیم کرد.
به طور کلی هر وسیله الکتریکی ممکن است دو نوع عیب عمده پیدا کند:
الف- عیب در قطعات مکانیکی (عیب های مکانیکی) ب- عیب در مسیر جریان (عیب های الکتریکی)
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آن ها
عیب های مکانیکی ناشی از خرابی قطعات متحرک و غیر متحرک است. این قطعات را که به دلایل مختلفی ممکن است خراب شوند، باید تعمیر یا تعویض کرد. در این جا به برخی از این خرابی ها و دلایل عمده ی آنها اشاره می کنیم .
1-شکستگی بدنه و درپوش ها (قالپاق ها)
شکستگی بدنه یا درپوش معمولا در اثر ضربه های ناگهانی ناشی از برخورد جسمی به ماشین یا فشار بیش از حد وسیله ای بر روی بدنه یا قالپاق ها آن وعواملی نظیر اینها به وجود می آید . معمولا حجم قطعه شکسته شده کمی افزایش می یابد و شکستگی قطعه ای مانند قالپاق در بعضی مواقع باعث به هم خوردن تعادل ماشین می شود و تعدادی از قطعات متحرک و بعضی قطعات غیر متحرک آن ، جا به جا می شوند.
برای تشخیص این عیب باید همه ی قسمت های بدنه و درپوش ها را دقیقا بررسی کرد، و در صورت مشاهده ترک یا شکستگی در بدنه ، آن را درصورت امکان جوش دهیم و در صورت مشاهد هی شکستگی در در قالپا ق ها باید آ، را عوض کنیم. بنابراین، در هر موتور معیوب باید ابتدا بدنه و درپوش ها را کاملا بازدید کرد و در صورت سالم بودن آنهابه سراغ قطعه های دیگر رفت.
2-خرابی بلبرنگ ها، بوش ها و یاتاقان ها:
این قطعات در موتور دو وظیفه ی مهم به عهده دارند: تکیه گاه هستند و فشار وارد شده را تحمل می کنند، دوم اصطکاک میان قطعات ثابت و متحرک را کاهش می دهند. به همین دلیل، بازرسی منظم و روغنکاری و سرویس مرتب آنها نقش مهمی در کارکرد منسب موتور دارد و امری ضروری است. تناوب روغنکاری و گریسکاری به عوامل مختلفی از جمله زمان کارکر موثر، شرایط آب و هوا و نظیر اینها بستگی دارد. معمولا کارخانه های سازنده ، دستورالعمل مربوط به فواصل منظم روغنکاری ، نوع روغن گریسکاری و نوع گریس و شرایطی که موتور برای کتر کردن در آ، ساخته شده است را در کاالوگ دستگاه ذکر می کنند. باید تا حد ممکن این دستور العمل را به طور دقیق اجرا کرد.
در صورت خرابی وسایل ذکر شده، معمئلا موتور به سختی حرکت می کند یا هنگام کار، لرزشی غیر عای دارد و ممکن است صدایی غیر عادی ایجاد کند.
خرابی بلبرنگ ها، بوش ها و یاتاقان ه به سه دلیل عمده ی زیر ممکناست اتفاق بیفتد:
الف:نرسیدن به موقع روغن یا گریس به این قطعات روغنکری یا گریسکای نامناسب.
ب: استفاده از موتور در محیطی کثیف تر از آن چه موتور برای آن ساخته شده است.
فشار بار بیش از حد روی موتور.
الف: در مورد روغنکاری و گریسکاری به موقع اولین چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد، دستورالعمل سرویس کارخانه سازنده ا ست. رونکای باید با تناوبی که در دستورالعمل و نگه داری وسیله آمده و با همان نوع روغنی که کارخانه ذکرکرده است، انجام گیرد . اگر روغن به موقع و به اندازه ی کافی و نوع مناسب به این قطعات نرسد ، ر محل سایش به یک دیگر و در اثر اصطکاک بیش از حد ، گرمای زیادی ایجاد می شود که ممکن است باعث انبساط و در نتیجه خرابی و شکستگی همان قطعات و حتی دیگر قسمت های موتور بشود.
علاوه بر رعایت فواصل منظم روغنکاری و استفاده از روغن مناسب ، عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود، چگونگی نصب موتور است. گاهی پیش می آید که علیرغم این که موتر را به طور منظم و در فواصل زمانی کم و با روغن مناسب روغنکاری می کنیم اما بلبرینگ موتور مرتبا خراب می شوند. دلیل این امر ممکن است این باشد که موتور به طور صحیح نصب نشده است .
برای مثال ، اگر موتوری را که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه ی افقی نصب کند، به دلیل غلط قرار گرفتن محفظه ی روغن، به رغم روغن کاری مرتب ، روغن به قسمت های لازم نمی رسد و در نتیجه بلبرینگ ها و سایر قطعات خراب شده باید توجه کنیم که موتور تحت همان شایطی نصب شده باشد که برای آن ساخته شده است.
برای مثال، اگر موتوری را که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه ی افقی نصب کنند، به دلیل غلط قرار گرتن محفظه ی روغن ، به رغم روغن کاری مرتب، روغن به قسمت های لازم نمی رسد و در نتیجه بلبرینگ ها و یاتاقان ها خراب می شوند. بنابراین، در مواردی قبل از تعویض بلبرینگ ها و سایر قطعات خراب شده باید توجه کنیم که موتور تحت همان شرایطی نصب شده باشد که برای آن ساخته شده است.
ب- بسته به این که موتور در چه محیطی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا درپوش ها و حفاظ موتور را متناسب با محیطی که موتور در آن مورد استفاده قرار می یرد، می سازند. مثلا نوع بدنه و در پوش موتور پمپی که باید در داخل چاه ›ب قرار گیرد و آب را پمپ کند با بدنه و درپوشهای موتور پمپ یک دستگاه شوفاز که در معرض رطوبت وآب کمتری است، متفاوت ساخته می شود و نمی توان موتوری را که برای کار اول ساخته شده است و در محیط دوم به کاربرد و به عکس یا مثلا نمی توان موتور یک دستگاه ماشین تراش را در یک دستگاه ماشین سنگ خردکنی که محیط غبار آلودی است به کاربرد؛ تی اگر قدرت آنها با هم برابر باشد.
بنبراین؛ اگر به موتوری برخوردیم که به رغم روغن کاری منظم بلبرینگ ها یا سایر قطعات آن زود خراب می شود، قبل از تعویض بلبرینگ ها و سایر قطعات باید توجه کنیم که آیا نوع بدنه در پوش ها، بلبرینگ ها با محیطی که موتور در آن کار می کند متناتسب است یا نه. ر صورت نامنسب بودن موتور$، عاقلانه ترین کار تعویض آن با موتوری است که متناسب با محیط مورد نظر باشد. در صورتی که این کار ممکن نباشد ، باید ابتدا حفاظ مناسبی برای نگهداری موتور در برابر نفوذ آب و گرد غبار وغیره تحت تثیر عوامل خارج از کنترل ما، موتور باید در شرایطی نامطلوب تر از آ، چه برای آن ساخته شده است کار کد، روغنکاری بشتر، به کارکرد بهتر موتور کمک خواهد کرد؛ گرچه این راه حل اصلی مشکل نیست.
پ: وارد شدن فشار و بار بیش از حد روی موتور، چنان چه در یک موتر بهرغم روغن کاری صحیح و کار کرئدن موتور در محیط مناسب با خراب شدن مکرر بلبرینگها و یاتاقان ها ربرو می شویم ، به ویژه اگر این امر همراه با شگستگی بلبرینگ ها و تاب برداشتن محور موتور باشد، دلیل خرابی ، به احتمال زیاد وارد آمدن بار بیش از حد روی موتور است. در این گونه موارد، باید به دو مطلب توجه کنیم : اول این که بار زیادتر از حد مجاز به موتور داده نشود و دوم این که نصب موتور چه از نظر افقی و عمودی بودن و چه از نظر محکم بودن در سرجای خود و عدم لرزش، صحیح باشد. در صورتی که موتور صحیح نصب نشده یا لرزش داشته باشد، فشار بیشتری به بلبرینگ ها و یاتاقان ها وارد می آید و موجب سوختن یا شکستگی آنها می شود. در این گونه موارئ، باید ابتدا موتور را به طرز صحیح و محکم نصب کرده و سپس قطعات خراب شده را تعویض کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده اگر بار قرار گرفته روی محور موتور دارای لنگی باشد، چنین معایبی را سبب می شود. برای تشخیص دادن خرابی بلبرینگها: بوشها و یاتاقانها رش های مختلفی وجود دارد. ابتدا با مشاهده ی عینی و نگاه کردن سالم . یا معیوب بودن ققطعات یاد شده را می توان تشخیص داد. مثلا اگر ساچمه های یک بلبرینگ ریخته باشد به وضوح مشاهده می شود که بلبرینگ خراب است تشخیص یا شکست بوش نیز به همین صورت امکان پذیر است.
در صورتی که با چشم نتوان عیب های فوق را تشخیص داد، باید با آزمایشهای سده معین کرد که این وسایل خراب هستند یا نه. برای این کار ابتدا محور موتور را به چپ و راست می چرخانیم تا ببینیم موتور به راحتی می گردد یا نه یا این که صدای غیر عادی از آن ایجاد می شود یا نه، در صورتی که حرکت رتور سخت بوده یا صدای غیر عادی داشته باشد $، امکان خرابی بوش ها یا بلبرینگ ها وجود دارد. بالاخره در مرحله آخر محور موتور را به سمت بالا یا پایین حرکت می دهیم تا ببینیم محور موتور لقی دارد یا نه (لقی حدود 39. میلی متر طبیعی است). در صورتی که لقی داشته باشد حتما یکی از وسایل آن معیوب شده است که باید آن را تعویض کرد. پس از تعویض نیز باید مجددا آنها را روغنکاری یا گریسکاری نمود و در نهایت ، عللی را که باعث خرابی آنها شده ات مانند کار زیاد از حد، بار نامتعادل روی محور رتور، زنگ زدگی و غیره ). از بین برد.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:21
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
آداب دوستی 1
روشهای عذرخواهی 1
انتقاد را با گشاده رویی بپذیرید 1
آنتراک دهید 2
گذشته را یادآوری نکنید 2
دست یاری نمایید 3
جوی رسانا جهت ارتباط ایجاد کنید 3
مشکلترین کلمه را بزبان آورید 4
جمله ای دلپذیر به او بگویید 4
بگویید که دوستش دارید 5
برای عصر برنامه ریزی کنید 5
ببخشایید، اما همیشه فراموش نکنید 5
آداب دوستی و عوامل جلب محبت 6
دانش دوستی و آداب آن 7
معیار و آداب دوستی و رفاقت در نگاه امامان 15
منابع 21
روشهای عذرخواهی
وضعیت اینگونه می باشد: سکوت، جوابهای سـربـالا، درب قفل شده اتاق خواب، پریشـان خـاطـری، در ایـن شرایط میخواهید موی سر خود را بکنید، رک بگوییـم، دیگر فکری بنظرتان نمیرسد و نمی دانید چه بکنید.
عذرخواهی از همسر یا نامـزدتان ممکن است مشکل بنظر برسد بخصوص زمانی که بر سر موضوعی با هم چندین بار مخالفت کرده باشید. ممکن اسـت در خـود توان گفتن "متاسفم" را نبینید و شاید هم هرکاری را که فکر میکردید به او میفهماند از کرده خود پشـیـمـان هستید را انجام داده اید.
در این قسمت چندین روش جهت عذرخواهی مطرح شده است که تـوسـط حـل و فصل نمودن اختلافات و عبرت گرفتن از تجارب به قضیه خاتمه خواهد داد.
۱- انتقاد را با گشاده رویی بپذیرید
گوش دادن به حرفهای همسرتان یک موضوع مهم برای پایان دادن به جر و بحث بشمار میرود. مجادله هایی که هر دوی شما تصور میکنید، حق با شما است و مشکل مربوط به هر جفتتان می باشد. این بـخصوص زمانی صدق می کند که قبلا" نیز مکررا" بر سر موضوع فعلی بحث کرده باشید.
وقتی وی از شما انتقاد میکند، کمربندتان را از رو نبندید. اینطور نشان دهید که حرف او را می فهمید، همانگونه که انتظار دارید هنگامیکه شما صحبت می کنید، او نیز متـوجه منظورتان شود. باز فکر کنید، نظر خودتان را بدهید، ایده او را لحاظ نموده و جلو روید.
2- آنتراک دهید
در اوج یک مجادله، فشار خونتان بالا میرود، تپش قلبتان بیشتر میشود، و ممکن اسـت چیزهای بگویید که لزوما" از بیان آنها منظوری ندارید. همیشه به "مکانی خـلوت" نـیـاز دارید که در آن از هم جدا شده، آرام گرفته و افکار خود را جمع نمایید. البته هنـگامیـکه خیلی عصبانی هستید، از ماشینتان به عنوان یکی از آن مکان ها استفاده نکنید.
سعی نمایید کمی قدم زده و یا بدوید. یا به آشپزخانه رفته کمی از ظـروف نشـسـته را بشویید. انرژی خود را معطوف فعالیتهای مفیدتر و سودمند تر کنیــد و در عیـن حـال بـه همسر خود مقداری فرصت دهید تا با خودش تنها باشد. برگشتن به بـحـث و مـجـادلـه بعد از یک استراحت کوتاه باعث می شـود در مورد مـوضوع با دیدی باز تر و فکری آزاد تر نگریسته و امیدی بیشتری برای رسیدن به یک نـتـیـجه عـملی و منطقی در شما ایجاد شود.
3- گذشته را یادآوری نکنید
اگر می خواهید به نیتی در آینده دست پیدا کنید، با پیش کشیدن گذشته ها به هیـچ کجـا نخواهید رسید. مهم نیست که او بار آخر فلان چیز را گفته و یا شما چه گفتید. با هم عهد کنید که گذشته ها گذشته.
بچیزی اکنون در حال روی دادن است توجه کنید. آتش آور معرکه شدن راهـی به جـایی نخواهد برد. با فراموش کردن گذشته زود تر به توافق خواهید رسید.
4- دست یاری نمایید
اگر به آرامی در مورد موضوعی بحث میکنید و همسرتان به یکباره صدایش را بالا برده و از کـوره در رفـت، کـافی است به طرفش رفته و او را نوازش کنید. دست خود را به آرامی در دستان او قرار دهید. بگذارید بفهمد که این فقط یک مجادله بی اهمیت است و شمـا برای شنیدن صحبتهای او در کنارش هستید. بعلاوه نوازش نشان دهنده این اسـت کـه شما به او اهمیت داده و دشمن او نمی باشید.
توجه: او را بگونه ای جنسی نوازش نکنید.
5- جوی رسانا جهت ارتباط ایجاد کنید
در حالیکه او به حالت قهر به اتاق خواب میرود، چند عدد شمع روشن کـرده، یک نوشابه باز نموده، چند بالش روی زمین انداخته و از همسرتان بخواهید برای بحث و گفتگـو نزد شما بیاید. او اتاقی را که با سوسو زدن شعله های لطیف شمع روشـن مـی شـود را محلی مناسب برای تبادل نظر و اندیشه یافته و از حالت تدافعیش کاسته خواهد شد. محیط اطراف تاثیر مستقیمی روی احساسات ما دارد. عصبـانـیـت یـک احـساس خشن است اما با مراقبت همراه با توجه محبت آمیز، همیشه میتوان آرا کنترل نمود.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:159
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات تحقیق 3
1-1-مقدمه 3
1-2-بیان مسأله 4
1-2-1- تعریف مشکل 4
1-2-2-اهمیت مشکل 5
1-2-3-نحوه برخورد با مشکل 5
1-2-4-عوارض ناشی از تداوم مشکل 6
1-2-5-معرفی راه حلها و عوامل مؤثر 7
1-2-6-تناقضات موجود در رابطه با طراحی سیستم پیشنهادی 8
1-2-7-فواید ناشی از اجرا و بکارگیری سیستم پیشنهادی 9
1-3-سوالات یا فرضیه های پژوهش 10
1-4-اهداف پژوهش 11
1-5-تعاریف واژه ها 12
1-6- محدودیتهای پژوهش 14
1-8-خلاصه فصل 15
فصل دوم: چارچوب نظری سیستم پیشنهادی و پیشینه تحقیق 17
2-1- چارچوب نظری سیستم پیشنهادی 17
2-1-1-مقدمه 17
2-1-2-مکانیزم عملکرد سیستم ABC 17
شکل شماره (2-1) مکانیزم اجرائی سیستم ABC 19
2-1-3-مراحل طراحی و بکارگیری سیستم پیشنهادی در دانشگاههای مورد مطالعه 20
2-2-ادبیات تحقیق 23
2-2-1-مقدمه 23
2-2-2-پیشینه سیستمهای هزینه یابی و بهای تمام شده خدمات در بخش آموزش 24
2-2-3- پیشینه سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت ((ABC وکاربردهای آن 25
دانشگاه مانتی توبا (Monitoba University) 35
شبکه آموزشی اُهایو 35
دانشگاه اونز کامیونیتی 36
دانشگاه آکرون 37
دانشگاه کنت استیت 38
دانشگاه اوهایو 38
مدرسه مجازی فلوریدا 38
فصـل سوم: آشنایی با مفاهیم نظری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت و چگونگی کاربرد آن در بخش آموزش 41
3-1- مقدمه 41
3-2- سیستمهای هزینه یابی سنتی و نارسائیها آن 42
از دیدگاه کلی مهمترین دلایل نارسایی، سیستم های سنتی بشرح زیر است: 43
3-3-خصوصیات و تفاوتهای سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش با سایر بخشها 44
3-4- سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) 46
3-4-1-دیدگاههای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت 47
3-4-1-1- مدل مقدماتی سیستم ABC 47
شکل شماره (3-1) مدل دو بعدی سیستم ABC 48
1-اطلاعات درباره فعالیتها 49
2-اطلاعات درباره استفاده کنندگان از خدمات 49
3-4-1-2-2- دیدگاه فرآیندی مدل ABC 50
شکل شماره (3-2) زنجیره فعالیتها در دیدگاه فرآیندی مدل ABC 50
3-4-2- اجزاء تشکل دهنده مدل ABC 51
3-4-2-1-اجزا دیدگاه تخصیص هزینه 51
برای درک بهتر عناصر تشکیل دهنده این دیدگاه و مکانیزم عملکرد آن، به تشریح این عناصر می پردازیم. 51
شکل شماره (3-4) اجزاء تشکیل دهنده دیدگاه دوبعدی سیستم ABC 53
3-4-2-1-1- مکانیزم عملکرد عناصر سیستمABC در دیدگاه تخصیص هزینه 55
3-4-2-2-اجزا دیدگاه فرآیندی مدل ABC 56
3-4-3-طبقه بندی و سلسله مراتب هزینه ها و فعالیتها در سیستم ABC 58
هزینه سطح دانشگاه 60
هزینه های 60
سطح واحد 60
هزینه سطح گروه آموزشی 60
هزینه سطح دانشکده 60
مرکز فعالیت واحد آموزش 60
هزینه های ثبت نام و پذیرش دانشجویان 60
هزینه های اینترنت و کامپیوتر 60
هزینه های فوق برنامه 60
هزینه های حسابداری دانشکده 60
هزینه های امور نقلیه 60
مرکز فعالیت انبار 60
مرکز فعالیت دایره حسابداری 60
هزینه های معاونت دانشجویی 60
هزینه های امور اداری و مالی دانشگاه 60
طبقه بندی سطح فعالیتها 61
3-4-4-مراحل طراحی مدل و بکارگیری سیستم ABC 62
3-4-4-5- تعریف و شناسایی محرک منابع 66
3-4-4-6- عملیات هزینه یابی در مراکز فعالیت 66
3-4-4-9- محاسبه بهای تمام شده هدف هزینه 68
3-5-خلاصه فصل 68
فصل چهارم: طراحی عملی سیستم پیشنهادی برای محاسبه بهای تمام شده رشته های گروه پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی مورد بررسی 69
4-1-مقدمه 69
4-2-بررسی ساختار و سیستم موجود دانشگاههای علوم پزشکی جهت عملیات هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده آموزش 69
4-2-1-حوزه ریاست 71
4-2-2-معاونت آموزشی 72
4-2-2-1-واحد تحصیلات تکمیلی 73
4-2-2-2-اداره خدمات آموزشی 74
4-2-2-3-مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی 75
4-2-2-3-مرکز آموزش مهارتهای بالینی 76
4-2-3-5-واحد تغذیه 79
4-2-3-6-اداره رفاه دانشجویی 79
4-2-3-7-واحد تدارکات دانشجویی 80
4-2-3-9-دفتر معاونت دانشجویی 82
4-2-3-11-اداره دانشجویان شاهد و ایثارگر 82
4-2-4-معاونت پشتیبانی 83
4-2-4-3-مدیریت فنی نظارت و طرحهای عمرانی 86
4-4-1-تعریف و شناسایی مراکز فعالیت در سطح دانشکده ها 94
4-4-2-شناسایی و طبقه بندی هزینه ها در مراکز فعالیت دانشکده ها 98
4-4-7-مقایسه هزینه های مورد استفاده در محاسبه بهای تمام شده با بودجه های تخصیصی و تراز عملیات در دانشگاههای مورد بررسی 156
4-5-خلاصه فصل 159
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1-مقدمه
با توجه به اهمیت دسترسی به اطلاعات صحیح در تصمیم گیرهای مدیران و توسعه تکنولوژیهای پیشرفته در ابعاد مختلف توام با افزایش پیچیدگی و تنوع فعالیتها، درک این تغییرات و سنجش تاثیرات آن بر هزینه های سازمانی اهمیت زیادی دارد. اهمیت این امر برای واحدهای خدماتی و خصوصا آموزشی با توجه به اینکه درجه تنوع و تغییرات در آنها، نسبت به فعالیتهای تولیدی بیشتر است، مضاعف می باشد. بدیهی است که شناخت این فعالیتها و سنجش تاثیرات آن بر بهای تمام شده خدمات، مستلزم طراحی یک سیستم مناسب و کارآ هزینه یابی است تا قادر به شناخت تنوع وپیچیدگی فعالیتها و در نظر گرفتن آن بر هزینه های ارائه خدمات باشد. در بخش آموزش عالی کشور و خصوصا دانشگاههای علوم پزشکی تا بحال هیچگونه اقدامات عملی و یا حتی مطالعات نظری در رابطه با شناسایی هزینه ها و محاسبه بهای تمام شده خدمات فعالیتهای آموزشی، انجام نشده است و با توجه به اهمیتی که اطلاعات مالی و بهای تمام شده بر تصمیم گیری های مدیریت از ابعاد مختلف خواهد داشت، لزوم مطالعه و ارائه روشهای عملی و کاربردی در این زمینه بسیار ضروری می باشد. در این بخش علیرغم سایر بخشهای اقتصادی مانند بخش صنعت و یا بعضی از بخشهای خدماتی حتی از سیستمهای سنتی جهت هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده استفاده نگردیده است. بنابراین لزوم مطالعه و بررسی سیستمهای مختلف در این زمینه و استفاده از سیستمهای نوین هزینه یابی که در سطح دنیا معمول می باشد، بعنوان یک ضرورت اساسی مطرح است و باید به آن توجه ویژه ای گردد. یکی از سیستمهای نوین هزینه یابی که کاربردهای گوناگون آن در فعالیتهای خدماتی و بخش آموزش روز به روز در حال گسترش است، سیستم “هزینه یابی برمبنا ی فعالیت“ یا اصطلاحا سیستم ABC"1 است. این سیستم با بکارگیری روشهای مناسب، اثرات حاصل از تغییرات فعالیتها، پیچیدگی، تنوع و ویژگیهای خاص هر فعالیت را در محاسبه هزینه ها بهای تمام شده آن منظور می کند. یکی از ویژگیهای این سیستم که آن را از سایر سیستم ها متمایزمی کند، توانایی شناسایی دقیق هزینه ها و ارائه اطلاعات غیر مالی جهت بهبود عملکرد وافزایش کارآیی فعالیتها می باشد و تا حد ممکن با بکارگیری روشهای مناسب این اثرات را بطور کمّی جذب محاسبه بهای تمام شده خدمات و محصولات می کند. با توجه به اینکه عمده عناصر و منابع مورد استفاده در بخش آموزش، فعالیتهای نیروی انسانی می باشد، استفاده از این سیستم بدلیل قابلیتها و تواناییهای آن بسیار مفید می باشد.
1-2-بیان مسأله
1-2-1- تعریف مشکل
با توجه به ماهیت خدمات و خروجیهای بخش آموزش و غیر قابل ملموس بودن فعالیتهای آن نسبت به سایر بخشها، اهمیت هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده خدمات در این بخش تابحال چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در کشور ما نیز با توجه به غیر انتفاعی بودن خدمات این بخش و حاکم بودن سیستم دولتی در بخش آموزش، استفاده از روشهای هزینه یابی و بهای تمام شده برای آگاهی از چگونگی و نحوه عملکرد دانشگاهها به عنوان یک موضوع مهم تلقی نگردیده است، حتی چارچوب سیستم حسابداری این بخش نیز اطلاعات کافی و مناسب را برای مدیران از ابعاد مختلف فراهم نمی کند، بلکه این سیستم صرفاً نشان دهنده مصرف منابع مالی بر اساس ردیفهای بودجه ای است که باید در برنامه تخصیص داده شده، هزینه گردد.
مونین(Moonen,1997) که در زمینه اثر بخشی سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش عالی تحقیقات وسیعی را انجام داده است برای علت عدم کارآیی اطلاعات تهیه شده توسط سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش عالی، چند دلیل عمده را مطرح می سازد. که عبارت است از:
1-عدم دسترسی به یک سیستم مناسب برای جمع آوری و شناسایی هزینه های ایجاد شده در سازمان. وی معتقد است که سیستمهای مالی و حسابداری خیلی از موسسات بر اساس روش "حسابداری دوطرفه" بنا شده است که با توجه به بودجه سالیانه تخصیص داده شده، صرفا منابع مالی خود را هزینه می کنند، بنابراین این سیستمها قادر نیستد اطلاعات مورد نیاز سیستم بهای تمام شده را به نحو مناسبی فراهم کنند.
2-دلیل دیگری که در این زمینه وجود دارد عبارت است از: عدم توافق و تشریک مساعی در بین محققان در رابطه با اینکه کدام یک از هزینه ها باید در حسابهای مالی و حسابداری بخش دولتی ثبت گردند. علاوه بر این بی ثباتی روشهای مختلف حسابداری، اصل افشاء اطلاعات و محرمانه بودن برخی از اطلاعات هزینه ای از عمده مشکلاتی است که در این زمینه مطرح می باشد. موانع و مشکلات فرهنگی نیز یکی از عوامل عمده ای است که باعث می گردد اطلاعات مورد نیاز سیستمهای هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده به نحو مناسبی در دسترس مدیران قرار نگیرد.
1-2-2-اهمیت مشکل
امروزه با توجه به نقش اطلاعات صحیح در تصمیم گیری ها و خصوصا اطلاعات مالی و هزینه ای، لزوم طراحی و بکارگیری یک سیستم هزینه یابی که قادر به شناسایی و کشف هزینه ها و محاسبه صحیح بهای تمام شده خدمات باشد، از جهات متعددی دارای جایگاه خاصی است، بطوریکه روز بروز بر اهمیت آن افزوده می گردد. در بخش آموزش و نظام دانشگاهی و خصوصا بخش آموزش پزشکی بدلیل اینکه نسبت به سایر بخشها در این زمینه مطالعات و اقدامات عملی مناسب انجام نشده است، توجه به این موضوع بسیار مهم و اساسی می باشد. این مسأله در سطح دنیا و خصوصا کشورهایی که بخش آموزش خصوصی در آن فعال می باشد، بدلیل وجود رقابت بالا در ارائه خدمات بهتر و کسب متقاضیان بیشتر توام با هزینه های پایین تر، نمود بیشتری پیدا می کند. در کشور ما نیز بدلیل اینکه در چند سال اخیر بر اهمیت بکارگیری اطلاعات صحیح در تصمیم گیری ها و لزوم شفاف سازی هزینه ها و منابع درآمدی بخشهای مختلف تاکید گردیده است، توجه به این مسئله اهمیت زیادی دارد. بطوریکه در برنامه سوم توسعه نیز بر این موضوع تاکید زیادی شده است. از طرف دیگر با استفاده و بکارگیری روشهای نوین هزینه یابی و خصوصا سیستم پیشنهادی، اطلاعاتی فراهم می گردد که به واسطه آن می توان مدیریت علمی و برنامه ریزی منابع در دسترس و استفاده بهینه از منابع سازمانی را در سطح جامعه گسترش داد.
در حال حاضر جهت شناسایی هزینه ها و بهای تمام شده خدمات در بخش آموزش از سیستمها و روشهای متعددی استفاده می گردد. اما با توجه به ماهیت فعالیتهای آموزشی و پیچیدگی حجم فعالیتها و امکانات مورد نیاز برای انجام آن، لزوم استفاده از سیستمهای نوین، ضروری می باشد. بنابراین استفاده و بکارگیری سیستم مناسبی که علاوه بر رفع و پوشش نواقص سایر سیستمهای هزینه یابی، زمینه های تصمیمگیری مناسبی را برای مدیران و استفاده کنندگان از اطلاعات قیمت تمام شده و هزینه یابی در بخش آموزش را فراهم کند، امری اجتناب ناپذیر بوده و باید به آن توجه خاصی مبذول گردد[1].
1-2-3-نحوه برخورد با مشکل
یکی از مشکلات اساسی موجود بیشتر سازمانهای دولتی و خصوصی کشور، شیوة بکارگیری و استفاده از روشهای هزینه یابی و اطمینان از بکارگیری این روشها در تهیه و فراهم نمودن اطلاعات مناسب درتصمیم گیری ها می باشد. اهمیت این مشکل زمانی بیشتر می گردد که قوانین موجود در کشور، خصوصاً قوانین مالیاتی و حسابرسی همواره نتوانسته است همگام با سیستمهای نوین هزینه یابی رشد و توسعه پیدا کنند. علاوه بر این، ضعف دانش نظری و تئوری روشهای نوین هزینه یابی نیز در بین مدیران مؤسسات دولتی و خصوصی نیز به عنوان یک کمبود اساسی، مشهود می باشد. این مشکل در بین مؤسسات خدماتی بدلیل اینکه بیشتر عناصر تشکیل دهنده آن، فعالیتهای نیروی انسانی است و خروجی آن تا حد زیادی قابل مشاهده نمی باشد، بیشتر وجود دارد. در مورد بخش آموزش و نظام آموزشی کشور که هدف اصلی از ایجاد آن، ارائه خدمات و فراهم نمودن تسهیلات آموزشی برای متقاضیان جامعه می باشد، این مشکل نمود بیشتری پیدا می کند. بنابراین سیستمهای هزینه یابی باید طوری طراحی شوند تا ضمن دستیابی به اهداف اصلی ایجاد آنها، دسترسی به اطلاعات مناسب را برای تصمیم گیری های مدیریتی فراهم سازند. بنابراین برای برخورد با نارسایی های موجود از دو جنبه می توان عمل نمود، بخشی از این نارساییها مربوط به ضعف مبانی تئوری و نظری سیستم های نوین هزینه یابی در بخش آموزش کشور می باشد که این مسأله از طریق هم اندیشی صاحبنظران علمی و دانشگاهی با مطالعه و تحقیق قابل حل می باشد و بخشی دیگر از مشکلات، مربوط به کمبود و ضعف قوانین و مقررات موجود است که آن نیز از راه حلهای قانونی قابل حل و رفع می باشد. البته در اجرا و پیاده سازی سیستم های نوین علاوه بر دانش نظری بالا، وجود نیروهای آموزش دیده و فرهنگ سازی مناسب برای اجرای سیستمهای جدید نیز لازم و ضروری است که این موضوع نیز از طریق آموزش قابل انجام است. علاوه بر این با توجه به اینکه سیستم حسابداری دانشگاهها نیز بر اساس روش حسابداری دولتی وضع شده است، طبقه بندی هزینه ها در آن تا حدودی با عملیات هزینه یابی و گروه بندی هزینه ها برای محاسبه بهای تمام شده خدمات و خصوصا سیستم پیشنهادی متفاوت می باشد که این موضوع نیز با مراجعه به اطلاعات و عملیات تفصیلی حسابهای مالی در طول دوره مورد نظر قابل حل خواهد بود[3,4].
1-2-4-عوارض ناشی از تداوم مشکل
با توجه به اینکه استفاده کنندگان اطلاعات سیستم بهای تمام شده خدمات و هزینه یابی متفاوت می باشند، بنابراین نواقص سیستم موجود از ابعاد مختلف می تواند بر تصمیم گیری های این گروهها موثر باشد که تداوم آن باعث ایجاد مشکلات جدی برای این بخش خواهد شد. از طرفی دیگر رشد روز افزون رقابت در کلیه فعالیتهای خدماتی و تولیدی، لزوم بکارگیری و استفاده از روشهـای نوین هزینه یابی برای شناخت هزینه ها و تعیین دقیق بهای تمام شده خروجیهای بخش آموزش ضروری است. با توجه به اینکه استفاده کنندگان اطلاعات سیستم بهای تمام شده در بخش آموزش متفاوت می باشند، بنابراین نواقص سیستم موجود از ابعاد مختلف می تواند بر تصمیم گیری های این گروهها موثر باشد که تداوم آن باعث ایجاد مشکلات جدی برای این بخش خواهد شد. به عنوان مثال از آنجا که دولت، بخش خصوصی و مدیران بخش آموزش برای تصمیم گیری و اداره کردن فعالیتهای نظام آموزشی باید به نحوی به اطلاعات دقیق هزینه یابی و بهای تمام شده خدمات آموزشی دسترسی داشته باشند، عدم اطلاعات صحیح که ناشی از نواقص و اشکالات سیستمهای هزینه یابی می باشد، تأثیر زیادی بر تصمیم گیری های آنان دارد و بعضاً در خیلی از موارد، تصمیم گیری ها با مشکل مواجه می شود. این مسأله به نحوی نیز مانع از تصمیم گیری های اصولی دولت و بخش خصوصی در زمینه سرمایه گذاریهای جدید در این بخش گردیده است، از اینرو ادامه این روند نیز به صلاح سیستم آموزشی کشور نبوده و باید تغییرات اساسی درآن ایجاد گردد. از طرفی دیگر اگر بخش آموزش کشورعلاقمند به برنامه ریزی علمی جهت اداره کردن بهینه فعالیتهای آموزشی باشد، دسترسی به اطلاعات صحیح و واقعی از هزینه ها و چگونگی طبقه بندی آن امری ضروری است در حالیکه سیستم موجود به هیچ وجه جوابگوی تهیه و دسترسی به این اطلاعات نمی باشد. بنابراین ارائه یک سیستم هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده بسیارضروری بوده و باید اقدامات لازم در این زمینه صورت گیرد.
با توجه به استفاده کنندگان اطلاعات سیستم هزینه یابی موجود، از آنجا که مدیران وتصمیم گیرندگان نظام آموزشی و دانشگاهی، دولت و بخش خصوصی برای تصمیم گیری و اداره کردن فعالیتهایی که در این سیستم انجام می گردد باید به نحوی به اطلاعات موثق ودقیق دسترسی داشته باشند، عدم اطلاعات صحیح که ناشی از بکارگیری سیستم های نامناسب می باشد، تأثیر زیادی بر تصمیم گیری های آنان دارد و بعضاً در خیلی از موارد، تصمیم گیری ها با مشکل مواجه می شود که این مسأله تا بحال در بخش آموزش کشور بطور کامل مشهود بوده است بطوریکه در حال حاضر در تمامی دانشگاههای کشور(دانشگاههای دولتی، علوم پزشکی، دانشگاههای غیر انتفاعی و...) اصولا هیچگونه سیستم هزینه یابی و طبقه بندی هزینه ها جهت محاسبه بهای تمام شده خدمات وجود ندارد. این مسأله از ابعاد مختلف نیز مانع از تصمیم گیری های اصولی دولت و بخش خصوصی در زمینه سرمایه گذاریهای جدید در این بخش گردیده است.
1-2-5-معرفی راه حلها و عوامل مؤثر
امروزه با توجه به گسترش تکنولوژی اطلاعات و شبکه های ارتباطی در جنبه های مختلف و نقش آن در فراهم نمودن اطلاعات تصمیم گیری مدیران، این امکان ایجاد گردیده است تا با بکارگیری روشهای علمی و نظری در عمل بتوان اطلاعات مورد نیاز را در زمان مناسب فراهم کرد. در زمینه روشهای هزینه یابی و طبقه بندی هزینه ها با توجه به گسترش نرم افزارهای کامپیوتری براحتی می توان گزارشهای مالی و حسابداری را در مقاطع زمانی مورد نظر فراهم نمود و یا با مراجعه به حسابهای معین و تفضیلی اقلام تشکیل دهنده هر کدام از حسابهای مالی را به تفکیک ملاحظه کرد. در زمینه روشــهای هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده در بخشهای تولیدی و خدماتی تابحال روشهای متعددی مطرح و بکار گرفته شده است که "سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت" یکی از این روشها می باشد. این سیستم این قابلیت را دارد تا علاوه بر طبقه بندی هزینه ها و تعیین قیمت تمام شده خدمات، اطلاعات جانبی را برای بهبود عملیات و فعالیتها در اختیار مدیریت و تصمیم گیرندگان قرار دهد و زمینه ایجاد مدیریت بر مبنای فعالیت (ABM) را فراهم سازد.
اما با توجه به الزامات سیستم بهای تمام شده و نوع اطلاعات در سیستم دانشگاهی موجود و خصوصا بخش آموزش پزشکی، اشکالات و نارساییهای عمده ای ملاحظه می گردد که این نواقص دستیابی به یک سیستم مطلوب را با مشکل مواجه می سازد. از جمله اینکه با توجه به ماهیت سیستم حسابداری مالی که در حال حاضر در دانشگاهها و مراکز آموزشی کشور استفاده می گردد، این سیستم در فراهم کردن و تهیه اطلاعات قیمت تمام شده و طبقه بندی هزینه ها از سیستم حسابداری مالی و دولتی برای سیستم محاسبه بهای تمام شده و خصوصا سیستمABC تناسب چندانی نخواهد داشت، برای این منظور می بایست راهکارهای مؤثری ارائه گردد تا بتوان به اهدف مطلوب دست یافت. علاوه بر ضعف و اشکالات سیستم حسابداری مالی، در بیشتر دانشگاهها سیستم نگهداری اموال وتجهیزات تعبیه و بکار گرفته نشده است تا علاوه بر ثبت و نگهداری اموال، هزینه های استهلاک را در محاسبه بهای تمام شده منظور نماید. علاوه بر این در بخش آموزش عالی و نظام دانشگاهی سیستمهای اطلاعاتی مدیریت (MIS) جایگاه و مفهوم مناسبی ندارند که این موضوع خود باعث عدم دسترسی به اطلاعات مورد نیاز از ابعاد مختلف می گردد. سیستمهای انبار داری و کنترل اقلام موجود در انبار نیز دارای نواقص زیادی چه از لحاظ سیستمی و چه از لحاظ محاسبه هزینه ها می باشد. بطوریکه این سیستم در بیشتر دانشگاهها بصورت سیستم دستی وجود دارد و یا در صورت استفاده از سیستمهای کامپیوتری، هزینه ها و اقلام صادره از انبار را بر مبنای مراکز فعالیت تفکیک و طبقه بندی نمی کند. سیستمهای محاسبه حقوق و خدمات منابع انسانی نیز در بیشتر دانشگاهها چندان مناسب نمی باشد و یا اینکه اطلاعات کافی و مناسب را برای سیستمهای هزینه یابی فراهم نمی کنند. با توجه به مشکلات ذکر شده این امکان در سیستم پیشنهادی وجود دارد تا با بکارگیری آن، زمینه را برای رفع نقایص، ایجاد و گسترش سیستمهای جانبی بهای تمام شده فراهم نمود و با در نظر داشتن دیدگاه سیستمی و ارتباط این زیر سیستم ها با یکدیگر بتوان به اهداف مورد نظر دست یافت.
1-2-6-تناقضات موجود در رابطه با طراحی سیستم پیشنهادی
دستیابی به یک سیستم جامع ومناسب هزینه یابی در هر سازمانی مستلزم همکاری و ارتباط متقابل بین چندین زیر سیستم می باشد، بطوریکه این زیر سیستمها با داشتن ارتباطی منطقی بتوانند، هدف نهایی سیستم اصلی را برآورد سازند. طراحی سیستم هزینه یابی در نظام دانشگاهی و بخش آموزش نیز به نحوی مستلزم همکاری وهماهنگی بین بخشهای موجود می باشد تا با داشتن یکسری روابط منطقی و نظام مند بتوانند هدف اصلی را برآورد سازند. با توجه به مشاهدات و اطلاعات جمع آوری شده در محل اجرا سیستم، تناقضاتی وجود دارد که در صورت عدم رفع می تواند باعث کاهش کارآیی سیستم پیشنهادی گردد. برای طراحی سیستم مناسب و انتظارعملکرد مطلوب از آن با توجه به مطالعه موردی انتخاب شده، می بایست این تناقضات تا حد امکان رفع شود. به عنوان مثال سیستم استهلاک اموال و تجهیزات باید با توجه به اصول و مبانی سیستم حسابداری قیمت تمام شده و محاسبه هزینه های استهلاک وضع گردد تا بر این اساس هزینة استهلاک اموال و تجهیزات در سیستم بهای تمام شده خدمات منظور گردد. اما در حال حاضر این مسأله رعایت نمی گردد و هزینه هایی که بابت خرید اموال و تجهیزات پرداخت می شود به عنوان هزینه های همان دوره محسوب می گردد و حتی برخی از اموال و تجهیزات موجود در دانشگاهها از جمله آزمایشگاهها، تجهیزات کتابخانه و... نیز دارای قیمت اولیه نمی باشد و سیستم حسابداری موجود صرفاً برای ثبت اموال است، علاوه بر این، هزینه تعمیرات اساسی اموال که باید به بهای تمام شده تجهیزات و اموال افزوده گردد جزء هزینه جاری تلقی می گردد و در صورتحسابهای همان دوره نشان داده می شود. این مســأله از طرفی باعث می گردد تا هزینه ها در یک دوره بسیار زیاد نشان داده شود(دوره ای که اموال و تجهیزات تعمیر و نگهداری شده اند) و در دورة بعد اصلاً هیچ هزینه ای محاسبه نگردد، این موضوع به نحو چشمگیری بر چگونگی محاسبه و صحت بهای تمام شده مؤثر می باشد. مشکل عمدة دیگری که در این زمینه وجود دارد خرید تجهیزات مورد استفاده در نظام آموزش دانشگاهی کشور بر اساس قیمت دولتی است. از آنجا که بر اساس یکی از اصول اولیه حسابداری که اصل واقعیت می باشد، اموال و تجهیزات خریداری شده باید بر اساس قیمت واقعی خرید و ثبت گردد. ولی در سیستم موجود با توجه به اینکه بیشتر تجهیزات و اموالی که خریداری شده است توسط بخش دولتی دارای هزینه زیادی می باشد تفاوت این دو هزینه در محاسبه ارائه خدمات نشان داده نمی شود. چون اصول حسابداری موجود بر اساس اصل تاریخی خرید اموال و تجهیزات وضع شده است. از طرفی مشکل دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که با گذشت زمان و افزوده شدن عمر دستگاهها و تجهیزات بجای اینکه بهای تمام شده آن کاهش یابد، قیمت دستگاه و تجهیزات افزایش داشته و باعث ایجاد تناقضاتی در قیمت گذاریهای خدمات ارائه شده می گردد.
1-2-7-فواید ناشی از اجرا و بکارگیری سیستم پیشنهادی
با توجه به اینکه در دانشگاهها و آموزش گروه پزشکی هیچگونه عملیات هزینه یابی، طبقه بندی هزینه ها و محاسبه بهای تمام شده بر حسب خروجیهای این بخش انجام نمی شود، بنابراین ارائه سیستمی که بتواند این خواسته ها را برآورده کند، بسیار مفید و اساسی تلقی می گردد. فواید ناشی از اجرای سیستم پیشنهادی، با توجه به استفاده کنندگان اطلاعات سیستم هزینه یابی (مدیران و تصمیم گیرندگان سیستم آموزشی، دولت و بخش خصوصی) متفاوت می باشد. بطور کلی مهمترین فواید ناشی از اجرای سیستم پیشنهادی عبارت است از:
1-این سیستم می تواند با شناسایی، طبقه بندی و تخصیص دقیق هزینه ها به فعالیتهای مورد نیاز برای انجام فعالیتهای آموزشی و سپس محاسبه صحیح بهای تمام شده آموزش بر حسب رشته های درسی در هر دانشگاه، اطلاعات مهمی را برای تصمیم گیرندگان نظام آموزش عالی و سایر استفاده کنندگان آن از ابعاد مختلف فراهم کند.
2-با توجه به اینکه در روش پیشنهادی بهای تمام شده رشته های مختلف گروه پزشکی در سه تیپ مختلف دانشگاهی(دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی فسا و دانشگاه علوم پزشکی یزد) با یکدیگر مقایسه می گردند، این مقایسه اطلاعات مفید و قابل توجهی را در اختیار تصمیم گیرندگان بخش آموزش و بودجه وزارت بهداشت قرار می دهد تا بر این اساس علتهای واقعی افزایش بهای تمام شده در این دانشگاهها بررسی شده و نسبت به اتخاذ روشهای مناسب کاهش هزینه ها تصمیم مناسب گرفته شود.
3-اطلاعات سیستم هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده در بخش آموزش گروه پزشکی با توجه به رشته ها ومقاطع تحصیلی می تواند به سیاستگزاران، مدیران و سرمایه گذاران کمک کند تا دریابند که هزینه های صرف شده در این بخش در مقایسه با خروجیها و بازده آن در چه حد و اندازه ای می باشد و اینکه سیستم آموزشی گروه پزشکی تا چه اندازه از نظر هزینه ای و بودجه تخصیصی به اهدف تعیین شده، دست یافته است.
4- اطلاعات هزینه یابی و تجزیه و تحلیل آنها بر حسب گروههای مختلف آموزش پزشکی می تواند ابزارهای مناسبی را برای تصمیم گیری های مدیران این بخش از ابعاد گوناگون و خصوصا" کنترل هزینه ها" فراهم کند.
5- با اتکا به نتایج اطلاعات هزینه یابی و بهای تمام شده می توان عملکرد آموزش پزشکی را بر حسب گروههای مختلف و مقاطع تحصیلی در سالهای مختلف و یا حتی در دانشگاههای گوناگون را با یکدیگر مقایسه و ارزیابی کرد (BM )و نقاط ضعف و قوت را شناسایی نمود.
6- اطلاعات هزینه یابی می تواند درنظام "بودجه ریزی و برنامه ریزی" آینده آموزش گروههای مختلف پزشکی بکار گرفته شود و همچنین مبنایی را برای نرخهای "جذب هزینه ها" در طول دوره، فراهم کند تا بر این اساس نظام هزینه یابی بتواند بطور واقعی عملکرد مالی آموزش را بر حسب گروهها و مقاطع تحصیلی مختلف نشان دهد.
7- با دسترسی به اطلاعات هزینه یابی و بهای تمام شده بر حسب گروهها و مقاطع تحصیلی مختلف می توان آن گروه و مقاطعی که دارای هزینه ها و بهای تمام شده زیادتری می باشند را تجزیه و تحلیل کرد و از این طریق قسمتها و مراکز فعالیت "پرهزینه و علل ایجاد هزینه ها" را شناسایی و تصمیمات مناسب را برای کاهش این هزینه ها اتخاذ نمود.
8-سیستم هزینه یابی می تواند اطلاعات جانبی برای تصمیم گیرندگان و مدیران بخش آموزش گروه پزشکی، از جمله استاندارد نمودن فعالیتها، آنالیز فعالیتها، شناسایی فعالیتهای دارای ارزش افزوده و بدون ارزش افزوده، تعیین زمان انجام فعالیتها، تعیین مواد ولوازم مصرفی برای انجام هر فعالیت، ابزار وتجهیزات مورد نیاز برای انجام فعالیتها را فراهم نماید.
1-3-سوالات یا فرضیه های پژوهش
با توجه به اینکه پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی می باشد، بنابراین مانند سایر روشهای تحقیق ایجاد فرضیه در این پژوهش کارآیی چندانی نخواهد داشت، اما بطورکلی در رابطه با طراحی و ارائه سیستم پیشنهادی فرضیات زیر را می توان مطرح نمود:
فرضیه اول
در بخش آموزش گروه پزشکی به عنوان یکی از بخشهای مهم نظام آموزشی کشور تابحال هیچ گونه عملیات هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده از خروجیهای این بخش انجام نشده است و حتی در صورت بکارگیری، بیشتر روشها و سیستمهای موجود ناقص بوده و تا حد زیادی باعث غیر واقعی شدن بهای تمام شده خروجیها و عدم شناسایی هزینه ها می گردد. بنابراین این سیستم از ابعاد مختلف اطلاعات کافی و مناسب را در اختیار تصمیم گیرندگان داخلی و بیرونی بخش آموزش گروه پزشکی قرار نمی دهد. لذا ارائه سیستم مناسب هزینه یابی و بهای تمام شده برای رسیدن به این اهداف ضروری می باشد.
فرضیه دوم
با توجه به اینکه اجرا و بکارگیری سیستمهای بودجه ریزی و خصوصا بودجه ریزی عملیاتی مستلزم دسترسی به اطلاعات صحیح و دقیق سیستم هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده خدمات و خروجیهای هر بخش می باشد، بنابراین سیستم موجود هیچگونه اطلاعاتی را برای بودجه ریزی و کنترل بودجه های تخصیص یافته در اختیار مدیران بخش آموزش گروه پزشکی قرار نمی دهد و از این بابت ارائه سیستم مناسب در این زمینه مهم و ضروری می باشد.
فرضیه سوم
با توجه به اینکه ایجاد زمینه مشارکت بخش خصوصی در رابطه با سرمایه گذاری در امر آموزش گروههای مختلف پزشکی مستلزم دسترسی به اطلاعات دقیق و صحیح هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده خدمات می باشد، بنابراین در وضعیت موجود اطلاعات هزینه ای این بخش و خصوصا اطلاعات بهای تمام شده خدمات در آن، شفاف و واضح نمی باشد و از این بابت تصمیم گیری نسبت به سرمایه گذاری در این بخش همراه با تردید می باشد بنابراین ارائه روش و سیستم مناسب برای دستیابی به این هدف ضروری خواهد بود.
فرضیه چهارم
سیستم بهای تمام شده و هزینه یابی موجود اطلاعـــــات لازم را برای ارزیابی عملکرد دانشگاههای مختلف علوم پزشکی بر حسب گروهها و مقاطع تحصیلی مختلف فراهم نمی کند، بنابراین از این بابت دارای ضعف و مشکل می باشد و ارائه روشها و سیستمهای مناسب در این زمینه ضروری می باشد.
فرضیه پنجم
سیستم هزینه یابی موجود هیچ گونه اطلاعاتی را در مورد منابع و ظرفیتهای مورد استفاده در امر آموزش و همچنین ظرفیتهای بلااستفاده در سیستم دانشگاهی را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار نخواهد داد، بنابراین بر این اساس نمی توان نسبت به کاهش ظرفیتهای بلااستفاده تصمیم گیری و اقدام لازم را انجام داد.
1-4-اهداف پژوهش
مهمترین اهداف این پژوهش در دو بعد اصلی قابل طرح می باشد که عبارت است از: 1-اهداف کلی که شامل مفاهیم و مبانی نظری سیستم ABC می باشد و2- اهداف جزئی که شامل ارائه راه حلها و اقدامات مؤثر با توجه به محل اجرای سیستم پیشنهادی است. از نقطه نظر کلی مهمترین اهداف این تحقیق عبارتند از:
1-ارائة مفاهیم نظری در مورد معرفی و شناسایی مبانی روشهای هزینه یابی خصوصا سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) و سازمانهایی که این سیستم را برای هزینه یابی و تهیه اطلاعات مورد نیاز بکار گرفته اند.
2-ارائة یک الگوی کاربردی و عملی مناسب برای شناسایی و طبقه بندی هزینه ها، محاسبه بهای تمام شده خروجیها و خدمات ارائه شده در بین دانشگاههای مورد بررسی با توجه به اینکه سیستم پیشنهادی قادر است، بهای تمام شده خدمات ارائه شده را به نحو صحیحی محاسبه کند.
3-قرار دادن اطلاعات صحیح و بموقع با هزینه مناسب بر اساس سطوح تصمیم گیری برای مدیران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات نظام آموزشی در بخش آموزش پزشکی کشور با توجه به نتایج مقایسه تطبیقی بین دانشگاههای مورد بررسی.
4-بهبود کیفیت تصمیم گیری در حوزه مدیریتی و عملیاتی و کاهش عدم اطمینان در تصمیم گیری ها که عمدتاً ناشی از ضعف اطلاعاتی سیستم های موجود است.
5-فراهم ساختن زمینه و اطلاعات اولیه برای بکارگیری روشهای مختلف بودجه ریزی و خصوصا بودجه ریزی عملیاتی.
6-فراهم ساختن زمینه و اطلاعات اولیه برای مقایسه هزینه ها، بهای تمام شده آموزش، هزینه های سرباری، هزینه های مستقیم و غیر مستقیم در دانشگاههایی که به عنوان پایلوت در نظر گرفته شده اند.
7-فراهم کردن اطلاعات جانبی جهت شناسایی ظرفیتهای بلااستفاده موجود در گروه آموزش پزشکی با توجه به اطلاعاتی که توسط سیستم پیشنهادی تهیه می کند و ارائه اطلاعات مناسب برای کاهش ظرفیتهای بلااستفاده و استفاده بهینه از منابع سازمانی موجود.
علاوه بر اهداف کلی سایر اهداف جزئی این تحقیق عبارتند از:
1-بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمهای موجود طبقه بندی هزینه ها و ثبت اطلاعات مالی و حسابداری دانشگاهها در دانشگاههای مورد بررسی و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن.
2-ارائه اطلاعات مناسب برای برنامه ریزی در فعالیتهای آینده دانشگاهها و نظام آموزشی از ابعاد مختلف.
3-فراهم کردن یک مبنا وپایه برای اجرای سیستم بهبود مستمر از طریق آنالیز اجزا هزینه ای موجود در هر دانشگاه با توجه به نوع رشته جهت کاهش هزینه ها و افزایش عملکرد مناسب.
1-5-تعاریف واژه ها
با توجه به اینکه واژههای بکارگرفته شده در ادبیات تحقیق بر حسب موضوع مورد بررسی ممکن است، تفاوتهایی داشته باشد. در این قسمت اصطلاحات بکار گرفته شده در این پژوهش معرفی می گردد.
منابع : در سیستم ABC منظور از منابع "عناصر اقتصادی" است که برای انجام فعالیتها توسط انسان و یا ماشین مصرف میشوند. منابع در واقع هزینه انجام فعالیت ها است که با جریان یافتن در داخل فعالیتها، موجب انجام کارها میشوند.
محرکهای منابع : محرکهای منابع، موجب ایجاد ارتباط بین منابع مصرف شده و فعالیتهای انجام گرفته با توجه به مبنا های تسهیم فعالیتها می شوند.
فعالیت : در سیستم ABC، منظور از فعالیت، یک واحد کار انجام شده در سازمان است که توسط نیروی انسانی، دستگاهها و یا هردو انجام میشود. فعالیت، عنصر اساسی در سیستم ABC است. چون پس از تخصیص هزینهها از عناصر اقتصادی (منابع) به آنها، این هزینهها به هدف هزینه (خدمات ارائه شده) تخصیص می یابد.
محرک فعالیت : محرک فعالیت نشان دهنده میزان استفاده هدف هزینه از فعالیتها است. محرک فعالیت با استفاده از مبناهای مناسب، میزان فعالیت استفاده شده جهت انجام کارها را به هدف هزینه تخصیص میدهد.
هدف هزینه : در سیستم ABC هدف هزینه منشاء و دلیل اصلی انجام فعالیتها میباشد و باعث به جریان افتادن منابع در چرخه سیستم ABC میشود. هدف هزینه در بخش آموزش می تواند تربیت یک پزشک در دانشکده پزشکی و یا تربیت یک کارشناس رادیولوژی باشد.
محرک هزینه : فاکتورهای علّی هستند که تعیین کننده میزان کار و تلاش مورد نیاز و عناصر اقتصادی برای انجام یک فعالیت میباشند. یک فعالیت بسته به نوع آن، ممکن است دارای چند محرک هزینه باشد.
مرکز فعالیت : در سیستم ABC جهت کنترل و طبقهبندی فعالیتها، فعالیتهای مرتبط به هم که دارای هدف هزینه، سطح هزینه و محرک هزینه مشترک باشند در داخل یک مرکز فعالیت، که نشاندهنده عملکرد آن فعالیت باشد، طبقهبندی میشود. هر مرکز فعالیت معمولاً از چند عنصر فعالیت تشکیل می شود.
عنصر فعالیت : کوچکترین جزء تشکیلدهنده یک فعالیت است که برای انجام کار توسط نیروی انسانی، دستگاه و یا هردو بکار گرفته میشود.
حوزه هزینه : منظور از حوزه هزینه هزینههای تشکیل دهنده مراکز فعالیت است. هر حوزه هزینه از تعدادی عناصر هزینه تشکیل شده است.
تجزیه وتحلیل فعالیت : منظور از تجزیه وتحلیل فعالیت، واکاوی فعالیتها جهت کسب اطلاعات در مورد نوع فعالیت، سطح فعالیت، هدف از انجام فعالیت، چگونگی انجام فعالیت و تأثیر آن در هدف هزینه ها میباشد.
ارزیابی عملکرد : شاخصی است که نشان دهنده کار انجام شده و نتیجه بدست آمده از یک فعالیت است. اندازهگیری عملکرد، معمولاً با توجه به نتیجهای که از انجام فعالیت حاصل شده است، محاسبه می شود. بعنوان مثال، بهای تمام شده ارائه یک واحد درسی در یک دانشکده با واحد درسی مشابه در دانشکده دیگر به عنوان معیار سنجش کارآیی خدمات ارائه شده مطرح می باشد. شاخص اندازهگیری عملکرد میتواند شاخص مالی(مانند هزینه انجام فعالیت، میزان منابع مصرف شده) و یا شاخص غیرمالی (مانند زمان انجام خدمات یا میزان رضایتمندی گیرندگان خدمت ) باشد.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:24
فهرست مطالب:
مقدمه 3
Routing protocols & Routed protocols 4
الگوریتمهای مسیر یابی و پروتکلهای مسیریابی 4
انواع الگوریتمهای مسیریابی 5
شبکههای خودمختار(AS ) 6
اینترنت چیست 7
مسیریابی درونی و بیرونی 7
مبانی پروتکل BGP 9
IBGP 11
EBGP 12
پیکربندی ارتباط EBGP و IBGP 13
پیامهای پروتکل BGP 13
پیام Open 14
پیام KeepAlive 15
پیام Notification 15
پیام Update 15
فیلتراسیون و پیام update 17
صفتهای مسیرBGP ( BGP Path Attribute ) 18
AS – Path 18
Next - hop 19
Origin 19
Local Preference 19
Multi Exit Discriminator (MED) 20
Weight 22
انتخاب بهترین مسیر در پروتکل BGP 22
سیاستهای مسیریابی 23
منابع 24
مقدمه
یک داده زمانی که میخواهد از جایی به جای دیگر انتقال پیدا کند این بسته پس از بستهبندی از طریق پروتکلهای مسیریابی شروع به پیدا کردن مسیر میکند تا به مقصد برسد.اما بسته به اینکه بسته هدایت شده مقصدش درون AS باشد یا بیرون آن نوع مسیریابی متفاوت است.زمانی که مقصد داخلی باشد از پروتکلهای مسیریابی درونی مانند RIP، OSPF استفاده میکنیم. اما زمانی که مسیر آن خارج از مرز AS باشد، از پروتکلهای مسیریابی برونی مانند BGP استفاده میکنیم.
پروتکل BGP در واقع یک پروتکل مسیریابی برونی است که به کمک آن میتوانیم بر اساس خیلی از پارامترها از جمله پرداخت حق اشتراک، امنیت و سیاست مسیریابی کنیم.
در این تحقیق به طور مفصل به پروتکل مسیریابیBGP پرداختهایم و همچنین راههای اعمال سیاست توسط این پروتکل را بررسی کردهایم.
Routing protocols & Routed protocols
اصطلاح Routing protocols اشاره به پروتکلهایی مثل OSPF و RIP و... دارد که برای انتخاب بهترین مسیر درلایه سوم شبکهها مورد استفاده قرار میگیرد. اما اصطلاح Routed protocols اشاره به پروتکلهایی مانند IPX و IP و... داشته که به طور کلی نوع ارسال و دریافت پیامها را تعیین کرده و طرز آدرسدهی شبکه را تعیین مینمایند. هر یک از پروتکل های Routed از تعدادی پروتکل Routing برای انجام وظایف خود بهره میگیرند. جدول زیر برخی از پروتکلهای Routing مربوط به پروتکلهای Routed را نشان میدهد.
Routing protocols Protocols Routed
RIP،IGRP،OSPF،EIGRP، IS -IS IP
RIP،NLSP، EZ6RP IPX
RMTP،AVRP،EIGRP AppleTalk
الگوریتمهای مسیر یابی و پروتکلهای مسیریابی
هر روتر با توجه به پروتکل مسیریابی خود در حافظه خود دارای جدول مسیریابی است که ساختار این جدول برای هر پروتکل متفاوت است.
الگوریتم مسیر یابی، یک فرمول یا پرسهی ریاضی است که با اعمال آن بر روی جدول مسیریابی «مطلوبیت» یا «میزان بهینگی» مسیرهای مختلف محاسبه شده و براساس آن مطلوبترین و بهینهترین مسیر بدست میآید. این کدها نیز در حافظه روتر ذخیره شدهاند و برای هر پروتکل نیز متفاوت است.
انواع الگوریتمهای مسیریابی
الگوریتمهای مسیر یابی را با دو دیدگاه میتوان دسته بندی کرد:
الف) از دیدگاه روش تصمیم گیری و میزان هوشمندی
ب) از دیدگاه چگونگی جمع آوری و پردازش اطلاعات زیر ساخت ارتباطی شبکه
از دیدگاه اول الگوریتمها به دو دسته تقسیم میشوند:
• ایستا
• پویا
از دیدگاه دوم نیز به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
• سراسری متمرکز (LS)
• غیر متمرکز توزیع شده (DV)
پروتکلهای OSPF ،IS-IS از الگوریتم های LS استفاده می کنند.
پروتکلهای RIP، IGRP،IIGRP وBGP از DV استفاده میکنند.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:73
فهرست مطالـب:
مقدمه
تشکر و قدردانی
فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی
1-1. تاریخچه سازمان
1-2. دستاوردها و ویژگی های مهم سازمان
.3 -1محصولات شرکت
.4-1نمودار سازمانی شرکت
فصل دوم: ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته فناوری اطلاعات
2-1. جایگاه فناوری اطلاعات و شرح وظایف در شرکت پتروشیمی تند گویان
2-1-1. بخش شبکه
2-1-2. بخش سخت افزار
2-1-3. بخش نرم افزار
2-2. امور جاری در دست اقدام
2-2-1. شبکه بندی
2-2-2. مدل های شبکه
2-2-3. اجزا شبکه
2-2-4. توپولوژیهای مورد استفاده
2-2-5. ابزار های اتصال دهنده
2-2-6. ارسال سیگنال و پهنای باند
2-2-7. عملکرد شبکه
2-2-8. کابل شبکه
2-3. برنامه های آینده
فصل سوم: آزمون آموختهها، نتایج و پیشنهادات
3-1. آموزش تصویری بستن شبکه در محل کار
3-1-1. تجهیزات مورد نیاز
3-1-2. نرم افزارهای مورد نیاز
.2-3 فعالیت های انجام شده و نحوه انجام فعالیت
نتیجه گیری
پیوست ها
پیوست 1
پیوست 2
فصل اول
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
تاریخچه سازمان
شرکت پتروشیمی تندگویان با تصویب هیِت مدیره محترم شرکت ملی صنایع پتروشیمی جهت احداث طرح های تولید اسید ترفتالیک خالص (PTA) و پلی اتیلن ترفتالات (PET) در تاریخ 6/2/ 1377 تاسیس گردید . شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به مصرف محصولات این طرح در بازارهای داخلی و خارجی جهت انجام بخشی از تعهدات خود در برنامه پنج ساله دوم دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام به اجرای این طرح با اهداف ذیل نموده است :
حرکت در جهت خوداتکایی و قطع وابستگی در زمینه های مهندسی ، تجهیزات ساخت داخل ،ساختمان و نصب و صنایع پایین دستی
افزایش صادرات محصولات پتروشیمی
انتقال فن آوری و تربیت نیروی انسانی
طرح های PTA و PET فاز اول و دوم در ضلع شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان ودر منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در بندر ماهشهر ودر زمینی به وسعت 34هکتار احداث گردیده است .اسید ترفتالیک خالص PTA یکی از مهمترین مواد اولیه برای تولید زرین های پلی اتیلن ترفتالات است که روند رشد تولید و مصرف آن در جهان بسیار چشمگیر میباشد.
پلی اتیلن ترفتالات PET نیز یکی از مهمترین مواد اولیه پلی استرهای قابل استفاده در تولید الیاف و پنبه مصنوعی برای صنایع نساجی ،صنایع تولیدفیلم های پلاستیکی تولید انواع بطری های نوشابه ،قوطی و ظروف مورد استفاده در بسته بندی موادغذایی ، دارویی و بهداشتی می باشد که از روند رشد تولید و مصرف فزاینده ای برخوردار است.
این طرح با فن آوری تولید و مهندسی پایه شرکت میتسوبیشی ژاپن با ظرفیت تولید 350هزار تن اسید ترفتالیک خالص (PTA) در سال طراحی شده است.ودر یکم فروردین سال 1384راه اندازی شده است مواد اولیه و خوراک اصلی این واحد عبارتند از :
پارازایلین به میزان 235هزار تن در سال که از مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا تأمین می گردد.
اسید استیک به میزان 211هزار تن در سال که از مجتمع پتروشیمی فن آوران و واردات تأمین میگردد.
کاتالیست ها و مواد شیمیایی مورده استفاده که از خارج تأمین میشود.
دستاوردها و ویژگی های مهم سازمان :
گواهینامه های اخذ شده شرکت پتروشیمی تندگویان:
1- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت یکپارچه (Ims) به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
2- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت 2008: ISO9001 به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
3- تمدید کواهینامه سیستم مدیریت زیست محیطی 2004 : ISO 14001 به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
4- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای 2007 : OHSAS18001 به مدت 3سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88.
تقدیرهای دریافت شده:
1- گواهی یکصد شرکت برتر در سال 88 با توجه به اسناد مالی سال 87 با رتبه 76
2- گواهینامه تعهد سبز سطح 2 در سال 87
3- گواهینامه سازمان یادگیرنده سطح2در سال 87
4- گواهینامه تعهد به تعالی سازمانی در سال 87
1-1 محصولات شرکت :
محصولات این شرکت عبارتند از :
1. اسید ترفتالیک خالص
2. پلی اتیلین ترفتالات گربد بطری
3. پلی اتیلین ترفتالات گربد الیاف
4. پلی اتیلین ترفتالات گربد فیلم
5. پلی اتیلین ترفتالات گربد آمورف