9 ص
سی و سه پل
این پل که در نوع خود شاهکارى بىنظیر از آثار دوره سلطنت شاه عباس اول است، به هزینه و نظارت سردار معروف او الله وردىخان بنا شده. این پل در حدود 300 متر طول و 14 متر عرض دارد و طویل ترین پل زاینده رود است که در سال 1005 هجرى ساخته شده است. در دوره صفویه،مراسم جشن آبریزان یا آبپاشان ارامنه در کنار این پل صورت میگرفت. ارامنه جلفا، مراسم «خاج شویان» را نیزدر محدوده همین پل برگزار میکردهاند. پل مزبور یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران و جهان محسوب میشود.
به روایتی دیگر:
این پل در سال (1011 ه.ق) باهتمام اللهوردیخان سپهسالار شاه عباس و بنا به فرموده شاه مزبور شروع به ساختمان گردید و به طورى که در عالم آراى عباسى نوشته شده داراى چهل چشمه (دهانه) بوده که از هر چشمه آب خارج مىگردیده، پلى بسیار عریض و طویل و مرتفع، شالوده آن با سنگ و آهک ریخته شده و با آجر و گچ بالا رفته و دو طرف پل غرفات و غلام گردشهاى بلند فوقانى ساخته و چشمه هاى زیرینش زیاد با عرض و مرتفع و طول آن 350 قدم و عرضش بیست قدم و شش معبر باین شرح داشته است:
1- راه وسط که مخصوص عبور سواره و گردونهها بوده است. 2 و 3 دو طرف پل که از میان گالالریها ى زیبا مىگذشت و به پیادهرو تخصیص داشت. 4 و 5 پشت بامهاى گالارى از دو طر ف که دور آن نرده داشته و موقع طغیان رود تفرجگاه باشکوهى بوده است، سرانجام گالاریهاى پل به وسیله پلههاى ظریف بزیر پل متصل مىشد و از زیر پل هم موقع کم آبى عبور مىکردند. 6 از زیر پل بود.
مساحت این پل را سیاحان انگلیسى چهارصد و نود یارد تعیین کردهاند. هفت دهانه این پل گرفته شده و اکنون 33 دهانه دارد و از این رو به پل 33 چشمه شهرت دارد.
این پل را بنامهاى: پل شاه عباسى - پل اللهوردیخان - پل جلفا - پل چهل چشمه - پل سى و سه چشمه خواندهاند و وجه تسمیه هر یک چنین است: 1- پل شاه عباسى از آن جهت گویند که شاه عباس اول دستور بناى آن را داده است و چون بمباشرت و اهتمام اللهوردیخان ساخته شده به پل اللهوردیخان معروف گردیده و از لحاظ اینکه معبر مردم به جلفا بوده آن را پل جلف هم گفتهاند و چون در ابتداء چهل چشمه داشته پل چهل چشمه و اینک سى و سه چشمه دارد به پل سى و سه چشمه اشتهار دارد.
این پل براى اتصال خیابان چهار باغ کهنه عباسى به خیابان چهارباغ بالا و باغ هزار جریب و عباس آباد ساخته شده است. این پل در جشن آبریزگان و آب پاشان محل اجتماع شاه و بزرگان و شعراء و رجال و سایر مردم بوده است.
شرحى را که سرپرسى سایکس انگلیسى راجع به این پل نوشته از نظر اینکه بسیار دقیق و وضع پل را در آخر قرن سیزدهم و اوائل قرن چهاردهم هجرى مجسم مىنماید عیناً در اینجا نقل مىگردد:
خیابان با شکوه چهارباغ از یک طرف به پل اللهوردیخان کشیده مىشود، که با این که حالیه روى بویرانى نهاده معذا از پل هاى درجه اول عالم به شمار مىآید، اینجا از یک شاهراه سنگ فرش شده وارد مدخل عمومى پل مىشوند شکل فوق العاده و شگفت آور این پل که 388 یارد طول آنست مقابل یک جاده سنگ فرش شدهاى به عرض 30 پا بدین قرار ایت که در آن سه معبر در سه سطح مختلف تعبیه شده که یکى از آنها راه معمولى روى پل است که در دو طرف آن طاق نماهاى سرپوشیده ساختهاند. طاقنماها از طرفى برودخانه و از طرفى به همین جاده مشرف مىباشند، در بالا و پائین این طاقنماها که با تابلوى نقاشى شده تزیین یافته بود هر کدام یک پیاده روهائى است که با پله کانها باین راه اصلى وصل مىشود و در کنار سطح رودخانه معبر دیگرى است که به طول رودخانه امتداد مىیابد. تنها انتقاد مخالفى که براى ساختمان این پل مىشود کرد و آن از تصویر هم نمایان است آنکه، پل مزبور در مقابل جریان ضعیف و باریک زنده رود در بیشتر فصول سال بیش از، انداغزه جنبه ظرافت دارد.
9 ص
اوکراین
اوکراین ( Ukraine ) واقع است در شرق اروپا ، غرب روسیه ، شرق مولداوی ، جنوب بلاروس ، شرق لهستان ، اسلوواکی و مجارستان ، شمال رومانی و در کنار دریای سیاه ( شمال دریای سیاه ) . پایتخت اوکراین ، شهر کیف ( Kyiv Or Kiev ) با 2 میلیون و 800 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت اوکراین 603.700 کیلومتر مربع و جمعیت آن 46 میلیون و 300 هزار نفر می باشد . از مهمترین شهرهای اوکراین می توان به ، خارکوف 1 میلیون و 470 هزار نفر ، دنیپروپتروفسک 1 میلیون و 064 هزار نفر ، اودسا 1 میلیون و 029 هزار نفر ، دونتسک 1 میلیون و 016 هزار نفر و زاپوروژیه 814 هزار نفر اشاره کرد . جنوب غرب اوکراین رشته کوههای کاراپتیان ( Carapethian Mountains ) واقع شده و از جمله نواحی کوهستانی اوکراین به شمار می رود ، در جنوب این کشور نیز شبه جزیره ی کریمه ( Crimean Peninsula ) قرار دارد . اوکراین دارای زمستان هایی سرد و تابستان هایی معتدل می باشد ، غرب و جنوب غرب اوکراین در زمستان ها بسیار سرد می باشد ، آب و هوای جنوب اوکراین نیز به دلیل همجواری با دریای سیاه ، مدیترانه ای بوده و از تابستان هایی نسبتا گرم برخوردار است . بلندترین نقطه ی اوکراین ، قله ی هورا هوورلا ( Hora Hoverla ) می باشد که در میان رشته کوههای کاراپتیان در جنوب غرب اوکراین واقع شده و 2061 متر ارتفاع دارد . اوکراین سابقا با نام " کیفان روس " ( Kievan Rus ) تا قرن 16 میلادی شناخته می شده است . در قرن 9 میلادی ، کیف یکی از مهمترین مراکز سیاسی و فرهنگی اروپای شرقی بوده است . کیفان روس در در قرن 10 میلادی به اوج قدرت خود رسید و آیین مسیحیت را از امپراطوری روم شرقی ( بیزانس ) اقتباس نمود . پیروزی مغولان در سال 1240 میلادی به نزدیک به دو قرن قدرت کیفان روس در اروپای شرقی خاتمه داد . بین قرون 13 تا 16 میلادی کیف تحت نفوذ لهستان و قدرت های اروپای غربی بود . مذاکرات اتحادیه ای موسوم به ، اتحادیه ی برست - لیتووسک ( Union of Brest-Litovsk ) در سال 1596 منجر به تقسیم اوکراین به دو قسمت " اوکراین ارتدکس " و " اوکراین کاتولیک " شد . در سال 1654 اوکراین از تزار مسکو خواستار کمک برای محافظت از اوکراین در برابر لهستان شد و پیمان پریاساو ( Treaty of Pereyasav ) بین دو طرف امضا شد ، مسکو از این پیمان اینگونه برداشت کرد که اوکراین پذیرفته است که حکومت آن را مسکو بر عهده گیرد ، از آن پس به بعد اوکراین در خاک روسیه حل گشت و به نوعی به یکی از استان های این کشور تبدیل شد . پس از انقلاب بلشوییکی سال 1917 میلادی ، اوکراین در 28 ژانویه ی 1918 از روسیه اعلام استقلال کرد . پس از چند سال جنگ بین دو طرف نیروهای ارتش سرخ شوروی بر اوکراین فائق امدند . در سال 1920 اوکراین به یکی از جماهیر شوروی تبدیل شد ، در سال 1922 اوکراین به عنوان یکی از بنیان گذاران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیست شناخته شد ، در سال 1930 دولت اوکراین دستور اشتراکی کردن زمین های کشاورزی را صادر کرد ، بسیاری از کشاورزان با این دستور به مخالفت پرداختند ، ولی دولت به زور زمین های آنان را مصادره کرد ، نتیجه ی این امر گرسنگی بیش از 5 میلیون نفر بود . پس از جنگ جهانی دوم ، اوکراین از جمله مناطقی بود که بیشترین خسارات و ویرانی ها را متحمل شد .