دانلود مقاله بهره وری ایمنی صنعتی

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله بهره وری ایمنی صنعتی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:47

چکیده:

بهره وری ایمنی صنعتی :
در محیط های صنعتی با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان ، غالبا کارگران در معرض خطرات گوناگون قرار دارند ، با پیشرفت فن آوری و افزایش کاربرد ماشین آلات در تولید نیز مخاطرات و احتمال بروز حوادث در این گونه محیطها فزونی می گیرد .
ایمنی صنعتی علمی است که در پیشگیری از بروز حوادث در محیط کار به یاری انسان
می شتابد و همواره در راستای حفاظت و حراست از نیروی کار و سرمایه گام بر می دارد .
تعاریف و محتوا :
اصولا ایمنی صنعتی رشته ای است گسترده که به مجموعه تدابیر ، اصول و مقرراتی گفته می شود که با به کارگرفتن آنها می توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیط های صنعتی به گونه ای موثر و کارا نگه داری کرده و به این وسیله یک محیط کار بی خطر و سالم برای افزایش کارایی کارکنان بوجود آورد .
بهره وری ایمنی :
تعریف ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر ، واژه ( hazard ) که در تعریف علمی ایمنی آمده است در واقع شرایطی است که دارای پتانسیل رساندن آسیب به کارکنان ، تجهیزات و ساختمانها از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک وظیفه از پیش تعیین شده می باشد .
هنگامی که ( hazard ) وجود دارد امکان وقوع اثرات منفی یاد شده وجود خواهد داشت .
کلمه ( danger ) گویای قرار گرفتن در معرض یک (  hazard ) است بدین ترتیب ایمنی متضاد ( danger ) بوده است و درصدد حذف خطرات بالفعل موجود در محیط کار می باشد ایمنی به طور صد در صد و متعلق وجود ندارد و عملا هم هیچ گاه حاصل نخواهد شد از این روست که گفته می شود ایمنی حفاظت نسبی در برابر خطرات است .
منظور از بهره وری ایمن و غیر ایمن چیست ؟
یک مکان ، یک کار معین و یا یک دستگاه زمانی ایمن انگاشته می شود که احتمال خطر مرگ ، مجروح شدن و یا ابتلا به بیماری برای کسانیکه در آنجا بوده یا با آن دستگاه کار می کنند در حد قابل قبول پایین باشد . به طور کلی می توان چنین گفت که میزان خطر قابل قبول با پایین آمدن سطح ایمنی ، افزایش و با افزایش سطح ایمنی کاهش می یابد در واقع بهداشت حرفه ای بیماری ها را کاهش می دهد و ایمنی صنعتی به کاهش تمام خطرات می پردازد .
مهندسی بهره وری ایمنی صنعتی :
با توجه به تعریف ایمنی ، مهندسی ایمنی عبارت است از « مقررات یا نظامی که برای کاهش وقوع حوادث از طریق حذف یا کنترل خطرات به کار می روند » در مهندسی ایمنی صنعتی مسائلی که ایمن کردن محیط کار مورد توجه قرار می گیرند عبارتند از : الف ) پیشگیری از حوادث . ب ) عوامل انسانی . ج ) طراحی و جانمایی دستگاهها و تجهیزات . د) مدیریت و راهبری ایمنی . چ) آموزش و بازرسی
حیطه فعالیت مهندسی ایمنی امروزه گسترده تر شده است و به شاخه ها و گرایش های گوناگون دانشگاهی گسترش یافته است که عبارت است از : 1- مدیریت خطر 2- پیشگیری از خطرات 3- مهندسی آتش سوزی 4- کنترل خطر
بهره وری مدیریت و راهبری ایمنی :
مدیریت ، مسئول ایمنی و بهداشت کارکنان است همان گونه که یک مدیر برای بهره وری و سودآوری مسئولیتی سنگین دارد ، در مورد ایمنی و بهداشت نیز چنین وضعیتی صادق است تولید از دست رفته ممکن است از طریق بهبود مدیریت مجددا به دست آید اما هیچ راهی برای جبران تلفات انسانی که در نتیجه بروز حوادث حاصل می شود ، وجود ندارد این نکته مورد توافق متخصصان علم مدیریت است که تنها 15 درصد از مشکلات سازمان یا کارخانه ممکن است به وسیله کارکنان حل و کنترل شود در صورتیکه 85 درصد این مشکلات را
می توان از طریق مدیریت مهار کرد .
عوامل اصلی در بهره وری مدیریت ایمنی :
1- برنامه ریزی ایمنی 2- سازماندهی ایمنی و فعالیت های آن 3- هدایت برنامه های ایمنی 4- کنترل عملکردها و نتایج حاصله
بهداشت و ایمنی :
بهداشت به معنای مصون داشتن کارکنان از بیماری و سالم نگهداشتن وضعیت جسمانی و روانی آنهاست ایمنی به معنای محافظت کردن کارکنان از آسیب های مربوط به حواد کاری است . این عوامل حائز اهمیت است زیرا کارکنانی که از سلامتی برخوردارند و در محیطی ایمن کار می کنند ثمر بخش ترند به این دلیل مدیران آینده نگر حامی برنامه های پیشرفت بهداشت و ایمنی هستند .
امروزه به دلیل ملاحظات قانونی تمام سازمان ها موظف به مراقبت بهداشت و ایمنی کارکنان خود هستند .
ایمنی در افزایش بهره وری :
لازم به ذکر است که اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای نیز علاوه بر اثرات غیر مستقیم بر بهره وری و بازده اقتصادی واحدهای صنعتی به طور مستقیم بر این موارد تاثیر دارد .
به طور کلی خسارات مالی یا جانی ، عواقب و پیامدهای منفی تمامی حوادث صنعتی را تشکیل می دهند .
بنابراین وقوع حوادث یا سبب آسیب دیدن دستگاهها و تجهیزات مواد خام مصولات یا محیط کار می شود و یا صدمات غیرقابل جبران جسمی و جانی را به همراه خواهد داشت .
مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای به شرح زیر است :
برای کارگر :
1- افزایش روحیه 2- کاهش فشار کار 3- کاهش جراحات و صدمات 4- کاهش حوادث
5- افزایش راحتی 6- افزایش حفظ رفاه و سلامتی 7- افزایش سطح بهداشت کار
برای کارفرما :
1- کاهش حوادث 2- افزایش کیفیت محصول 3- افزایش کارایی کارکنان 4- کاهش خطاها 5- کاهش مخارج درمانی کارگران 6- استفاده بهتر از نیروی انسانی 7- کاهش مخارج تولید
حفاظت و ایمنی :
وظیفه مدیریت در امر حفاظت و ایمنی در محیط کار چیست ؟
لازم است مدیران و کارفرمایان به اهمیت و ارزش حفاظت صنعتی پی ببرند باید از زیان های مادی ناشی از حوادث صنعتی ( اعم از مستقیم و غیر مستقیم ) آگاهی داشته باشند مضافا از همه مهمتر به ارزش و منزلت عامل انسانی و سلامت او توجه کند . لازم است مدیریت بر تمام کارکنان و محیط کار تاثیر داشته باشد و عوامل ایمنی محیط را که در کم کردن حوادث موثرند به نحو مطلوب بشناسند و کوشش و توان خود را در حفظ و سلامت کارکنان و ماشین آلات به نحو مطلوب مصرف کند .
ایمنی محیط کار :
ایمنی شرایطی است که منابع انسانی را از عوامل مضری که می تواند سلامتی آنان را به خطر اندازد مصون می دارد مسئولیت عمده ایمن سازی محیط کار به عهده مدیران سطوح بالای سازمان بویژه مدیران پرسنلی است البته اهمیت همکاری کلیه کارکنان را در محیط امن نمی توان نادیده گرفت .
به عبارت دیگر ایمنی کار عبارت است از : فراهم آوردن موجباتی که از بیماری ها و حوادث ناشی از کارهای صنعتی جلوگیری می کند یعنی هرچه تعداد حوادث ناشی از کار کمتر باشد می توان گفت که ایمنی بیشتری در محیط کار وجود دارد .


حوادث ناشی از کار :
هرسال میلیون ها حادثه ناشی از کار در دنیا اتفاق می افتد . برخی از این حوادث باعث مرگ و برخی دیگر موجب از کار افتادگی موقت می شوند که ممکن است ماهها دوام یابد . حوادث ناشی از کار سبب ناراحتی افراد بشر و زیانهای اقتصاد می گردند و جامعه متحمل خسارات فراوان می شود به همین جهت جلوگیری از آنها وظیفه ای مهم و اساسی است .
الف ) تعریف حادثه :
آنچه انسان را ناخواسته از مسیر زندگی طبیعی منحرف ساخته و برای او ناراحتی جسمی و روانی و یا خسارات مالی ایجاد نماید ، حادثه نامیده می شود . در دایره المعارف سازمان بین المللی کار حادثه چنین تعریف شده است : « حادثه عبارت است از یک اتفاق پیش بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسیب گردد » تعریف حادثه ناشی از از کار عبارت است از حادثه ای که در حین انجام کار وبه سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد . مقصود از حین انجام کار اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه ، موسسات وابسته ، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری می شود . ضمنا تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزء اوقات کار محسوب می شود .
دلایل ایجاد حوادث :
حوادث معمولا نتیجه شرایط و یا عملیات نامطمئن و ناایمن است شرایط نا ایمن است . شرایط ناایمن شامل استفاده از تجهیزات بد طراحی شده و غیرمجهز ، محیط پر خطر به عنوان نمونه ، لیزبودن زمین به دلیل ریختن آب ، یا ابزار و تجهیزات قدیمی و مستهلک است . عملیات نامطمئن و ناایمن است از سوی کارکنان و به دلیل استفاده نامناسب از ابزار و تجهیزات است . باید توجه داشت که تمام عملیات غیرایمن منتهی به حادثه در محیط کار نمی شود و تمام حوادث به آسیب و صدمه ختم نخواهد شد بسیاری از مسئولین رسیدگی و بررسی حوادث معتقدند که اکثر حوادث در نتیجه خطای انسانها به وجود می آیند . البته حوادثی نیز به دلیل نقص ابزار و تجهیزات و محیط مطمئن از سوی کارکنان توجهی نشده یا توصیه های ایمنی و احتیاط های لازم نادیده گرفته شده اند .
ب ) انواع روش طبقه بندی حوادث :
حوادث ناشی از کار را می توان به روش های گوناگونی طبقه بندی نمود :
1- حوادث بر حسب افراد به وجود آورنده طبقه بندی می گردند ، مانند : مدیر ، استاد کار و کارگر
2- حوادث را برحسب علل آنها طبقه بندی می نمایند . مانند : ماشین آلات ترابری ، انفجار و آتش سوزی و مواد سمی
3- حوادث را بر حسب کیفیت عملی که باعث حادثه گردیده ، طبقه بندی می کنند ،
 مانند : برداشتن حفاظ از روی دستگاه ، عدم احتیاط لازم هنگام کار و راه اندازی دستگاه بدون اجازه .
4- حوادث را براساس شرائط محیط به وجود آورنده طبقه بندی می کنند . مانند :
عدم روشنایی کافی ، تهویه نامناسب ، سروصدا در محیط کار
ج ) روشهای پیشگیری از حوادث :
1- وضع مقررات قانونی 2- تعیین اصول و میزانها 3- بازرسی 4- تحقیقات فنی 5- تحقیقات پزشکی 6- تحقیقات روانشناسی 7- تحقیقات کاری 8- آموزش
چگونه می توان به بهره وری مطلوب دست یافت ؟
ما می توانیم از منابع طبیعی ، ماشین آلات و نیروهای انسانی در جهت تولید کالا و محصولات و ارائه خدمات استفاده بهینه کنیم .
هنگامی که از بهره وری در منابع طبیعی صحبت می شود نظر ما می تواند میزان برداشت محصول در هر هکتار یا استحصال گاز در هر متر مکعب باشد . بهره وری ماشین آلات و دستگاهها و میزان تولید توسط این ماشین آلات در هر ساعت است . بهره وری افراد
می تواند در نحوه کار و بزرگی افکار آنها مطرح باشد . برای مثال مقدار و تعداد قطعاتی که یک صنعتگر در یک نوبت کاری می سازد میزان بهره وری وی را در کار مشخص می کند . همچنین عقاید و ایده های بزرگی که هر فرد در طول زندگی خود دارد می تواند معرف
بهره وری ذهنی و فکری وی باشد در طول قرون متمادی افراد بشر در جهت افزایش کارایی و بهره وری تلاش فراوان کرده اند یک کشاورز در صد سال پیش آذوقه چهار نفر را تامین می کرد اما حالا قادر به تولید آذوقه 90 نفر می باشد . همچنین یک معدن چی ذغال سنگ در صد سال پیش می توانست 16 تن ذغال سنگ را در یک دوره استخراج کند .
شرکتهای تولیدی تمایل دارند که از رقبای ضعیف خود پیشی گیرند زیرا هزینه های آنها برای بازدهی و استحصال کالا بسیار پایین تر از رقبای آنهاست
چگونه مدیریت می تواند بهره وری را افزایش دهد ؟
1- مطمئن شوید که همه جوانب کار و مدیریت سازمان صحیح و شفاف است . اگر یک راه غیرمستقیم و پیچ در پیچ به سوی هدف خود پیش بگیرید انرژی و وقت خود را هدر داده اید
2- مطمئن شوید که ارتباطات در سازمان شما شفاف ، کامل و واضح است . اگر نیروی کار در رتبه و ردیف خاص شغلی خود قرار گیرد ، آنگاه انرژی و وقت خود را تلف نخواهد کرد
3-  مطمئن شوید که زودتر و سریعتر از بقیه افراد به مشکلات پی می برید . بسیار تیزبین و دقیق باشید و در جهت رفع آنها بکوشید .
4- مطمئن باشید که وقت و نیروی کارکنان خود را برای رفع مشکلات غیرواقعی و ساختگی صرف نکرده اید اگر شما از چارتهای کنترلی برای رسیدن به فرایندهای کلیدی استفاده کنید قادر خواهید بود بین تغییرات و مشکلات واقعی در محیط کاری و فرایندها ئ تغییرات طبیعی تمایز قائل شوید .
5- از افکار و عقاید کارکنان خود به طور بهینه استفاده کنید آنها معمولا می دانند که چه عواملی آنها را تحت فشار قرار می دهد و از کار کرده باز می دارد . از کارکنان خود سوال کنید به پاسخ های آنها گوش دهید زمینه ای فراهم کنید تا خودشان برای یافتن راه حل مشارکت کنند .
6- موانع موجود در راه پیشرفت کار خود را به طور منظم و برنامه ریزی شده از میان بردارید .
7- هزینه های واقعی سازمان خود را دریابید یک نیروی کاری واقعا چقدر ارزش دارد ؟ آیا یک فرایند و روند کاری می تواند در خارج از سازمان بهتر انجام شود ؟
همه این روش ها به افزایش بهره وری کمک قابل توجهی می کنند . این روش ها در کنار یکدیگر می توانند به یک روش واحد و منسجم تبدیل شوند که سرانجام به مدیریت صحیح و مطلوب منتهی می شود .
نیروی انسانی به لحاظ قدرت تفکر و خلاقیت همه چیز سازمان است چرا که هرگونه
بهره وری تغییر و بهبود در نظم ها و فرایندهای فنی و سازمانی توسط انسان ها صورت
 می گیرد بهره برداری از توان فکری و توانمندیهای کارکنان سازمان را در راستای تحقق اهداف فعلی و آینده سازمان سوق دهد مشارکت دادن افراد یک سازمان در زمینه مدیریت بهره وری و تصمیم گیری چیزی نیست که فقط به عنوان یک شعار مدیریتی مطرح باشد بلکه باید از طریق به وجود آوردن مکانیضم های مربوطه آن را عملیاتی و عینی کرد و از آن طریق افراد کم کار در سازمان را به سمت انجام یک سری مسئولیت ها سوق داد و به این ترتیب سازمان به حالت پویا و فعال درآمده و همه افراد در زمینه رسیدن سازمان به هدفش که برای همه مشترک است فعالیت می کنند و در نتیجه سازمان بهتر و سریعتر به هدف خود هم می رسد این موارد در مورد کلاس درس و کارگاه نیز کاملا صدق می کند که کارگاه حکم همان سازمان را دارد و انسانی که در کارگردانی امور سازمان یا کارگاه شرکت جوید و اندیشه خود را به کار گیرد و در جهت بالندگی و شکوفایی هستی خود نیز گام بر می دارد و در چنین وضعی انسان راه بالندگی را می پوید و به دگرگونی فکر می پردازد و پیوندهای تازه می آفریند و سرانجام هدفهای بزرگ اجتماعی را در دایره هدف های مشخص خویش جای می دهد و حتی آنها را برتر می شمارد استفاده از نظریات افراد در سازمان ها یا حتی کارگاه ها ( نظر دانش آموزان ) می تواند بر این اساس باشد که کلیه افراد یا دانش آموزان از بالاترین سطح تا پایین تر سطح پیشنهادات ایده ها ابتکارات و نظرات خود را برای رفع مشکلات و نارسائیهای موجود در روند کارهای سازمان یا کارگاه مربوطه ارائه دهند در نظام پیشنهادات انتقاد از عرضه و ارائه فکرها ممنوع است بلکه شعار این است که سیستم پیشنهادات مساوی با بسیج اندیشه به علاوه بسیج فکر و نظام پیشنهادات در واقع تجلیگاه ابتکارات و خلاقیت های فردی و گروهی در بین کارکنان برای به وجود آوردن و گسترش روحیه مشارکت در میان افراد یا دانش آموزان در جهت پویای و بهبود فرایند کیفیت محصول با ارائه خدمات است از فواید پیاده کردن نظام مشارکت در سازمان یا حتی
کارگاه ها می توان موارد زیر را بر شمرد .
* اشاعه فرهنگ همکاری داوطلبانه و خود جوش
* تقویت تعهد افراد نسبت به هدف مشخص شده
* سالم سازی محیط و جلوگیری از اظهار شرطهای غیررسمی
* بهبود مداوم تجهیزات
* تقویت انگیزه کارکنان در اظهار نظر
* ایجاد فضای کاری پرانگیزه و شاداب
* ایجاد فرهنگ بهسازی و بهبود مستمر در کل سازمان یا کارگاه
* کارکنان با مساله یابی آشنا می شوند
* کارکنان اولویت بندی مسائل را یاد می گیرند
* با شیوه علمی حل مسئله آشنا می شوند
* تحقیق گروهی شکل می گیرد
* روحیه تحقیق نهادینه همه گیر می شوند
* شکوفا کردن استعدادهای پنهان افراد یا دانش آموزان
* پرورش کارکنان مشکل یاب به جای کارکنان مشکل حل کن
* پس از جمع آوری نظرات و پیشنهادات مختلف افراد یک کلاس یا کارکنان سازمان
الف ) پیشنهادهایی که مناسب هستند
ب ) پیشنهادهایی که امکان اجرا شدن وجود دارد
ج ) پیشنهادات اجرایی و عملی
در سازمان در جهت بهبود بهره وری آن پیاده و اعمال خواهد شد
و نتیجه اینکه استفاده از نیروی فکر ذهنی و توانمندی های کارکنان در سازمان یا دانش آموزان در کارگاه در گرو طراحی نظام های مطلوب مشارکتی است که به خوبی بتواند توانمندیهای مذکور را به عنوان سرمایه اصلی سازمان ، سازمان دهی و جهت دهی کند .
همانطور که در بحث بهره وری گفته شد یکسری عوامل در بهره وری موثر می باشند .
در یک کارگاه آموزش نیز عوامل گوناگون موثر می باشد .