فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:144
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی (M.A)
فهرست مطالب:
عنوان
چکیده
فصل اول:کلیات
مقدمه
طرح مساله
ضرورت و اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
پیشینه تحقیق
قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
محدودیتهای و موانع تحقیق
فصل دوم:مبانی نظری
تعریف لغوی و اصطلاحی نگرش
عناصر و ابعاد نگرش
ویژگیهای نگرش
مفاهیم مرتبط با نگرش
نگرش و واقعیت
نگرش و عقاید و باورها
نگرش ها و علایق
نقش و نگرش
نگرش و رفتار
ساختار نگرش
ساختار درون-نگرشی
ساختار بین-نگرشی
کارکردهای نگرش
کارکرد دانشی
کارکرد فایده بخشی
کارکرد هویت اجتماعی
کارکرد حفظ حرمت خود
نظریه های روانشناسی اجتماعی
نظریه ناهم سازی شناختی
نظریه یادگیری
نظریه شرطی شدن کلاسیک
مکتب تفهمی:ویلهلم دیلتای و ماکس وبر
-نظریه کنش متقابل نمادین:جورج هربرت مید
هربرت بلومر
چارچوب نظری: نظریه عمومی کنش پارسنز
سطوح سه گانه انتزاع
نظام اجتماعی و ابعاد چهارگانه
نظام شخصیت و ابعاد چهارگانه
شبکه ی مبادلاتی نظام شخصیت و نظام جامعه ای
مدل نظری
فرضیه های تحقیق
فصل سوم- روش شناسی تحقیق
روش تحقیق
تکنیک گردآوری اطلاعات
تعیین جامعه آماری و حجم نمونه
روش نمونه گیری
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها
اعتبار و پایائی شاخصها
روش تجزیه و تحلیل
فصل چهارم
مقدمه
آمار توصیفی
آمار استنباطی
فصل پنجم
نتیجه گیری و ارائه راهکار
پیوست
منابع
پرسش نامه
جداول
نقشه ها
چکیده انگلیسی
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان « بررسی جامعه شناختی نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری» (مطالعه ی موردی منطقه پنج تهران) انجام پذیرفته است، که در پنج فصل تدوین گردیده:
در فصل اول مباحثی کلی راجع به موضوع تحقیق ارائه شده است. طرح مسأله، ضرورت و اهمیت تحقیق، اهداف، پیشینه قلمرو زمانی و مکانی و محدودیتها مطرح گردیده¬اند. شناخت مدیریت شهری از نگرش شهروندان، مدیریت نگرش شهروندی از جمله مباحثی بوده است که بدان پرداخته شده است.
فصل دوم به مبانی نظری اختصاص دارد، در ابتدا مباحثی راجع به نگرش مطرح شده و سپس نظریه¬های روان شناسی اجتماعی و نظریات جامعه شناختی ارائه شده اند و در آخر نیز از نظریه¬ی عمومی کنش
پارسنز به عنوان چارچوب نظری برای تحلیل موضوع استفاده شده است چرا که هم به سطوح خرد کنش و نظام شخصیت توجه دارد و هم به ساختارهای اجتماعی در سطح کلان .
فصل سوم مربوط به روش تحقیق است ، جامعه ی آماری در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر از شهروندان ساکن در منطقه ی پنج شهر تهران در سال 1387 بوده و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله¬ای و روش پژوهش بررسی اسناد و مدارک علمی و پیمایش می باشد به منظور گردآوری اطلاعات پس از تعیین اهداف و ارائه فرضیات و مشخص شدن متغیرهای اصلی،پرسشنامه ای تنظیم شد که ابتدا در یک گروه 26 نفره توزیع گردید و پس از جمع آوری آن و تعیین روایی و پایائی با استفاده از فرمول کرونباخ و رفع نواقص برخی گویه ها، تست نهایی در میان چهار صد نفر از شهروندان انجام گردید، سپس اطلاعات بدست آمده در محیط spss پانچ و مورد پردازش قرار گرفت.
فصل چهارم مربوط به عملیات میدانی تحقیق می باشد که در دو قسمت تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی ارائه شده است در تحلیل توصیفی از جداول یک بعدی و نمودار میله ای استفاده گردیده و در تحلیل استنباطی از جداول دو بعدی و پارامترهای میانگین، انحراف معیار و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.
در آخر به این نتیجه رسیدیم که بین فعالیتهای شهرداری در چهار بعد عمرانی- خدماتی ، برنامه ریزی ، تعاملی، تربیتی و نگرش شهروندان در سه بعد شناختی، عاطفی یا احساسی ، تمایل به عمل، رابطه وجود دارد . با این تفاوت که میان نگرش شهروندان در بعد تمایل به عمل با فعالیتهای اجتماعی در چهار بعد، همبستگی کمتری در مقایسه با سایر ابعاد نگرش وجود دارد. از سوی دیگر با تقسیم بعد تمایل به عمل به سه بعد همکاری، همفکری و مالی به این نتیجه رسیدیم که بیشترین میزان تمایل به عمل در بعد همکاری است و در بعد همفکری و مالی شهروندان به نسبت کمتر تمایل به عمل با شهرداری دارند.
نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دهنده ی آن است که دو متغیر میزان فعالیت در بعد عمرانی- خدماتی با وزن بتای 427% و میزان فعالیت در بعد تربیتی با وزن بتای 30/0 بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته اند اما دو متغیر میزان فعالیت در بعد برنامه ریزی با وزن بتای 024/0 و میزان فعالیت در بعد تمایلی با وزن بتای 058/ کمترین تأثیر را داشته اند به عبارتی تأثیر مثبت اما ضعیف روی متغیر وابسته داشته اند.
رابطه ی میان متغیرهای زمینه ای با متغیر وابسته نیز مورد بررسی قرار گرفته و تحلیلها نشان می دهند که بین سن پاسخگویان و نگرش آنها نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری رابطه وجود دارد واین رابطه به اینگونه است که هر چه میزان سن پاسخگویان کاهش می یابد، میزان نگرش آنان نسبت به فعالیتهای اجتماعی افزایش می یابد و بر عکس، همچنین بین میزان تحصیلات و نگرش شهروندان رابطه وجود نداشت و فرضیه ی پژوهشگر مبنی بر وجود رابطه رد شد.
همچنین تفاوت معناداری بین نگرش مجرد و متأهل ها مشاهده نشد و فرضیه ی پژوهشگر مبنی بر وجود تفاوت رد شد. همچنین بین جنس و نگرش نیز تفاوت معناداری مشاهده نگردید و فرضیه ی پژوهشگر مبنی بر وجود رابطه معنادار رد گردید.
فصل اول:
کلیات
مقدمه :
مدیریت شهری از جمله مفاهیمی است که برای نخستین بار در اندیشه ی متفکران یونانی هم چون ارسطو و افلاطون به عنوان ابزاری در دست یابی به جامعه ی مدنی معرفی شده است . اما در معنای مدرن ، مدیریت شهری ، تلفیقی است از مدیریت ارتباطات اجتماعی ،طراحی شهری و .. که با برنامه ریزی ، سازمان دهی ، بسیج امکانات ، هدایت ، کنترل منابع انسانی و اقتصادی می کوشد تا ضمن در نظر گرفتن نظام ارزشی هر جامعه زمینه ی لازم برای دست یابی هر یک از شهروندان را به رفاه و آسایش فراهم سازد و به آنچه که مد نظر ماست یعنی مدیریت نگرش شهروندی نائل شود .
به اعتقاد ما مدیریت شهری و نگرش شهروندی دو جزء لاینفک برای دستیابی به توسعه¬ی شهری ، انسانی و اجتماعی می باشد چرا که مدیریت شهری بدون توجه به نگرش شهروندان نسبت به خود و فعالیتهایش نخواهد توانست به مدیریت شهروند مدار دست پیدا کند . در واقع مدیریت نگرش شهروندی فرایندی است که طی آن بین مدیریت شهری در سطح کلان و نگرش شهروندی در سطح خرد ارتباط بر قرار می نماید تا براساس ایجاد یک هماهنگی منسجم میان این دو جزء وحدت رویه در توسعه ی شهری فراهم آید . زمانی که شهروندان برای خود هویت و گروه های خودی و غیر خودی را تعریف می¬کنند ، بسته به اینکه مدیریت شهری در کدام گروه قرار بگیرد و آیا خودی حساب می شود یا غیر خودی، نتایج عملکرد مدیریت شهری متفاوت خواهد بود . بنا براین مدیریت شهری قبل از هر چیز باید به یک شناخت از تعریف شهروندان نسبت به خود دست پیدا کند ، و در صورت لزوم در جهت اصلاح این تعریف گام بردارد . به درستی که هر چه تعریف شهروندان از مدیریت شهری و تعریف مدیریت شهری از شهروندان به هم نزدیک باشد ما شاهد رشد و شکوفایی در شهر خواهیم بود اما اگر میان تعریف این دو جز از هم گپی وجود داشته باشد ،در واقع ما با دو جزء متناقض رو برو خواهیم بود که به هیچ وجه با هم جمع نمی گردند .
آنچه در این تحقیق مد نظر ما می باشد ، آشنایی با نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای شهرداری است تا با رسیدن به این مهم و انتقال آن به مدیریت شهری توانسته باشیم گامی هر چند کوچک در راستای مدیریت شهروند مدار بر داشته باشیم .
طرح مسأله:
رشد سریع و گسترش نامشخص شهرها موجب بروز بحرانهایی شده است که بیش از پیش به وخامت میگراید و وخیمتر آن که تاکنون هیچ گونه راه حل منطقی برای پایان دادن به آن پیدا نشده است و چون شهر به عنوان چارچوب عمومی فعالیتهای انسانی هر روز گسترش بیشتری مییابد، همواره مسائلی را مطرح میسازد که پیچیدگی روزافزون آن موفقیت هر گونه برنامه و طرح شهری را نامعین و احتمالی میسازد. بر حسب نظر برخی از جامعهشناسان، توسعهی زندگی شهری ریشهی بسیاری از نابسامانیهای کنونی است و عمومیت یافتن نوع زندگی شهری نیروی عظیمی برای بر هم زدن همهی تعادلهای اجتماعی به وجود خواهد آورد در حالی که وضع موجود و پایههای تحول و دگرگونی شهرها هنوز به درستی شناخته نشده است (توسلی، 171:1374)
افراد انسانی در این فضای شهری با مسائل متعددی روبرو میشوند به گونهای که گیدنز از «ناامنی هستیشناختی» سخن میگوید یعنی این احساس که مردم درک بسیار اندکی دارند از فرآیندهایی که بر زندگی درونی و روزمرهی آنان تأثیر میگذارد و نیز این احساس به ندرت در آنان یافت میشود که کی هستند و به کجا تعلق دارند؟ (دیکنز، 13:1377)
بنابراین مسائلی همچون احساس بیهویتی، مشکلات روحی و روانی، عدم تعادل اجتماعی افراد، عدم احساس تعهد نسبت به دیگران و... در میان شهروندان باعث شده تا مدیریت شهری با انجام فعالیتهایی در ابعاد مختلف بر حل این دسته از مشکلات شهروندان اقدام کند، با این همه خود شهرداری نیز برای انجام بهتر فعالیتهایش نیازمند اطلاع از نگرش شهروندان است. این که شهروندان چه نگرشی نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری دارند؟ و چه رابطهای میان ابعاد نگرش شهروندان و ابعاد فعالیتی شهرداری وجود دارد؟ از جمله مسائلی است که ما را ناگزیر به انجام این تحقیق میکند.
ضرورت و اهمیت تحقیق:
تجزیه و تحلیل شهر به عنوان یک واقعیت اجتماعی موضوع جامعهشناسی شهری است. یک شهر از جنبهی مادی و خارجی و جنبهی اجتماعی تشکیل شده است. شهر بدواً انبوهی از جمعیت انسانی و فضایی را که در آن سکونت گزیدهاند شامل میشود. در اینجا نظم جاری مربوط به مسائل زیر است: جمعیت شهری، طرز پراکندگی و قرار گرفتن جمعیت در فضای شهر و اصول تمایز بین قسمتهای مختلف فضای شهر و تاثیرات آن بر زندگی اجتماعی افراد و گروههایی که در آن زندگی میکنند. از جهت دیگر شهر عبارت از یک سازمان اجتماعی پیچیده است. یعنی شهر تنها از تجمع افراد تشکیل نمیشود بلکه مشتمل بر گروهها و نهادهای اجتماعی مختلف است. واقعیتهای اجتماعی فوق بدون شک نتایج مهمی برای پدیدههای فرهنگی- اجتماعی و نگرش شهروندی به همراه دارد به گونهای که میتوان سخن از یک نوع (روحیه شهری) یا (فرهنگ شهرنشینی ) به میان آورد که با خصوصیات اجتماعات غیر مشابه فرق دارد (توسلی، 171:1374)
مفهوم (شهروندی) یا (نگرش شهروندی) جزئی از جنبهی اجتماعی شهر است که توجه نهادهای اجتماعی مختلف در شهر را به خود جلب نموده است. شهروندی حاوی یک منطق درونی است که میگوید منافعش حتماً باید هرچه بیشتر همگانی و مساواتگرایانه بشوند.
بر خلاف بردهها، رعیتها یا اتباع که موقعیتهایشان بر سلسله مراتب و سلطه دلالت میکند، شهروندان رسماً از عضویت مشروع و برابر در یک جامعه بهرمندند. برای اینکه شهروندی از معنا و جوهره واقعی برخوردار باشد نباید به رفتار خودسرانه اجازهی بروز دهد. به عبارت دیگر، شهروندان باید بر مبنای معیارهای عینی و شفاف مورد قضاوت قرار گیرند. همچنین نگرش شهروندی توانایی افراد را برای قضاوت در مورد زندگی خودشان تصدیق میکند. موقعیت شهروند بر یک حس عضویت داشتن در یک جامعه گسترده دلالت دارد این موقعیت، کمکی را که یک فرد خاص به آن جامعه میکند میپذیرد، در حالی که به او استقلال فردیاش را نیز ارزانی میدارد. این استقلال در مجموعهای از حقوق انعکاس مییابد که هرچند از نظر محتوا در زمانها و مکانهای مختلف متفاوتند لیکن همیشه بر پذیرش کارگزاری و فاعلیت سیاسی- اجتماعی دارندگان آن حقوق دلالت دارند. بنابراین ویژگی کلیدی معرف شهروندی که آن را از تابعیت صرف متمایز میکند وجود یک اخلاق مشارکت است. شهروندی نه یک موقعیت منفعلانه بلکه یک موقعیت فعالانه است.
اما جذابیت شهروندی صرفأ به خاطر منافعی نیست که به فرد میرساند. شهروندی همواره یک ایدهی دو جانبه و بنابراین یک ایدهی اجتماعی است. این ایده نمیتواند صرفا مجموع حقوقی باشد که فرد را از تعهد به دیگران رها کند. حقوق همیشه به چارچوبی برای پذیرششان و مکانیسمهایی برای تحققشان نیاز دارند. چنین چارچوبی، که شامل دادگاه، مدارس، شهرداری و ... میشود، به آن نیاز دارد که همه شهروندان وظیفه خود را در حفظ آن ایفا کنند. این بدان معنی است که شهروندی علاوه بر حقوق بر وظایف و تعهدات نیز دلالت دارد. (فالکس، 15:1381-13)
در این میان شهرداری به عنوان یک نظام اجتماعی، که سهم عمده و نقش اساسی در شکلگیری مفهوم و نگرش شهروندی دارد، دارای فعالیتهایی است که این فعالیتها در ابعاد مختلف بروز مینماید. آنچه مسلم است این فعالیتها در راستای تحقق حقوق شهروندان میباشد، بنابراین لازمهی این امر آن است که میان فعالیتهای شهرداری و نگرش شهروندان به آنها، ارتباطی برقرار گردد تا بدینسان حقوق واقعی شهروندان برآورده شود.
از سوی دیگر شهرداری با آگاهی از نوع نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای اجتماعی خود میتواند مسیر و جهت فعالیتهایش را در جهت هرچه بیشتر برآورده شدن حقوق شهروندان هدایت کند و بر این اساس هرچه بیشتر نگرش مثبت شهروندان را به فعالیتهای خود جلب نموده و احساس تعهد شهروندی را به فعالیتهای خود افزایش دهد.
ضرورت پژوهش در این موضوع از نظر علمی، کمکی است به بسط و گسترش ادبیات نظری، که موجب توسعهی علم و دانش در این زمینه شده و چارچوب مفهومی آن را کاملتر میسازد، و کاربری دستاوردهای این پژوهش ارائه پیشنهادات لازم جهت اتخاذ شیوههای مناسبتر مدیریت شهری در راستای تحقق هر چه بیشتر نگرش « شهروندمدار» میباشد.
اهداف تحقیق:
در این تحقیق یک هدف اصلی وجود دارد و بر اساس آن سه هدف جزئی مطرح میشود: هدف اصلی این تحقیق عبارت است از:
1- بررسی نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری.
بر این اساس اهداف جزئی زیر مد نظر میباشد:
1-1بررسی نوع نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری.
2-1 بررسی ابعاد فعالیتهای اجتماعی شهرداری.
3-1 بررسی رابطه میان ابعاد نگرش شهروندان و ابعاد فعالیتهای اجتماعی شهرداری.
پیشینه ی تحقیق:
دامنه موضوع تحقیق به حدی گسترده است که ناچار می سازد در پیشینه تحقیق غور و تفحص بیشتری نمائیم.لذا در بحث پیشینه تحقیق به طور مختصر به تحقیقاتی که در زمینه نگرش انجام شده اشاره خواهد شد و بحث مربوط به مبانی نظری نگرشها را در فصل مبانی نظری تحقیق خواهیم آورد.
سنجش نگرشها و گرایشها یکی از مهمترین روشهای پژوهش اجتماعی است که در حوزه روانشناسی اجتماعی و جامعه شناسی مورد استفاده قرار می گیرد.پژوهشگران با به کارگیری ابزارها و طیفهای گوناگون نگرش سنجی اقدام به مطالعه گروههای کوچک و بزرگ و نیازهای افراد می نمایند.مطالعات مربوط به نگرشها و گرایشهای افراد و گروههای مختلف اجتماعی در طول سالهای اخیر بسط فراوانی یافته است. توجه جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی به مفهوم نگرش و رواج آنها بدین جهت است که این مفهوم به جنبه های اساسی مسائل عمیق اجتماعی توجه می نماید.پژوهشهایی که در مورد سنجش نگرشها صورت گرفته است به دو دسته کلی تقسیم می شود:
نخست؛ پژوهشهای بنیادی که درصدد تئوری پردازی و مدل سازی برای نگرشها به طور عام بوده است.این پژوهشها از سوی روانشناسانی همچون فستینگر، لوین، هایدر، مورنو و جامعه شناسانی نظیر مید، بلومر، وبر، پارسنز و...مطرح گردیده است.
دوم؛ پژوهشهایی کاربردی که در نگرش سنجی های مربوط به مذهب،سیاست،نژاد اقوام و ملل صورت پذیرفته است.این پژوهشها غالباً خاستگاهی جامعه شناختی و روان شناسی اجتماعی و تا حدودی مردم شناسانه دارند.به عنوان نمونه می توان به مطالعات ساترلند، راجرز، لازار سفلد و زنانیکی و...اشاره نمود. بیان تفضیلی پژوهشهای بنیادی در بخش مبانی نظری تحقیق خواهد آمد.
سنجش نگرشها در ایران غالباً از سوی سازمانهایی که متکلف تبلیغات و ارتباط جمعی بوده اند(نظیر روابط عمومی برخی از موسسات دولتی و مرکز سنجش افکار عمومی دانشجویان ایران)صورت پذیرفته است.این سنجش ها بیشتر به منظور بهره برداری داخلی و با هدف دریافت بازخورد اجتماعی نسبت به فعالیتهای سازمان ذیربط انجام شده است.با این توضیح مختصر به تحقیقاتی که در زمینه نگرش سنجی انجام شده اشاره می شود:
-پژوهشی با عنوان: «مقایسه نگرش دانش آموزان ایرانی و آمریکایی نسبت به دوستی با دانش آموزان ناتوان، توسط«محسن شکوهی یکتا، استادیار دانشگاه آیوا»و«شهین کاووسی و علی اکبری زاده کارشناسان ارشد روان شناسی کودکان استثنایی»صورت گرفت.
هدف از پژوهش حاضر مقایسه نگرش دانش آموزان عادی دبیرستانی ایرانی و آمریکایی نسبت به امکان دوستی آنها با دانش آموزانی با ناتوانی شدید و چگونگی تسهیل چنین دوستی هایی بوده است و از داده های مربوط به289 دانش آموز ایرانی و 656 نفر دانش آموز آمریکایی استفاده شده است.نتایج بدست آمده از مقایسه داده های دو گروه نشان می دهد علاوه بر نقاط مشترک،در بسیاری از موارد بین نگرش دانش آموزان ایرانی و آمریکایی تفاوت وجود دارد.از جمله این که هر دو گروه آزمودنی ها دوستی با دانش آموزانی با ناتوانی شدید را ممکن دانسته و حاضرند در جهت ایجاد چنین دوستی هایی تلاش کنند.در ایجاد و تسهیل اینگونه دوستی ها،دانش آموزان آمریکایی بر نقش بزرگسالان و دانش آموزان ایرانی،به ویژه بر نقش متخصصان،تاکید داشتند.
از جمله موارد مشترک بین نگرش دو گروه آزمودنی ها می توان به تمایل به انجام کارهایی در جهت ایجاد دوستی با دانش آموزان با ناتوانی شدید اشاره کرد،اگر چه دانش آموزان آمریکایی تمایل به انجام کارهای بیشتری در این زمینه از خود نشان داده اند.در ضمن از آنجائیکه در فرهنگ ایرانی توجه به منافع خود در ایجاد رابطه با دیگران کمتر تاکید می شود و از خود گذشتگی و ایثار بیشتر از فرهنگ آمریکایی مورد تشویق قرار می گیرد،آزمودنی های ایرانی در ارایه دلایل ایجاد دوستی با همسالان ناتوان خود کمتر به نفع شخصی اشاره کرده اند.
در آخر نیز محققان پیشنهاد کرده اند که در پژوهش های آینده،نگرش دانش آموزان به تفکیک جنسیت و پایه تحصیلی مورد بررسی قرار گیرد تا شناخت بیشتری نسبت به نگرش اقشار مختلف دانش آموزی در اختیار پژوهشگران قرار دهد.(مجله روان شناسی و علوم تربیتی، 1380: 201-181)
-عنوان پژوهش: «بررسی نگرش شهروندان از مشارکت در مدیریت شهری،مطالعه ای در منطقه7شهر تهران» پژوهشگر:دکتر علیرضا کلدی.
یافته های این تحقیق که بر روی یک نمونه370 نفری از ساکنین منطقه7شهرداری تهران صورت گرفته است نشان میدهد، در مجموع میزان مشارکت2/29 درصد از پاسخگویان پایین،4/56درصد متوسط و تنها4/5 درصد بالا می باشد.نتایج این تحقیق حاکی از آن است که؛میزان مشارکت زنان بیش از مردان،افراد جوان بیش از افراد مسن،مجردین بیش از متاهلین و ساکنین قدیمی منطقه و محله بیش از تازه واردین است. همچنین بین میزان تصور فرد از کارایی اش(اعتماد به نفس سیاسی-اجتماعی)و میزان مشارکت او ارتباطی معنی دار وجود دارد.
سایر نتایج تحقیق مذکور نیز حاکی از آن است که میزان رضایت پاسخگویان از خدمات شهری و نیز میزان تعلق اجتماعی آنان در حد ضعیف ارزیابی شده است و از بین معانی مختلف مشارکت،نزدیک ترین مفهومی که در ذهن شهروندان وجود دارد مشارکت عملی و اجرایی در پروژه ها و برنامه های شهری بوده است. بعلاوه هر گاه طرز تلقی از این مفهوم به مشارکت مالی یا مشارکت عملی و اجرایی تعبیر شود میزان مشارکت کاهش می یابد.(فصلنامه جمعیت،1381)
عنوان پایان نامه: سنجش نگرش دانشجویان نسبت به اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران شمال، تهران پزشکی،تهران علوم و تحقیقات.راهنما دکتر سید محمد صادق مهدوی، مشاور:دکتر حمید پور یوسفی، نگارش:نوشین ایل بیگی، تابستان1383.
این پژوهش در راستای سنجش نگرش دانشجویان نسبت به اساتید و بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر نگرش دانشجویان صورت پذیرفته است این تحقیق از آن جهت اهمیت دارد که می توان بر اساس آن، راهکارهایی را در جهت ایجاد روابط نزدیک و سازنده بین دانشجویان و اساتید مورد توجه قرار داد.نگارنده در این تحقیق از تئوریهایی نظیر تئوری فیش باین و آیزن(عمل مستدل)،تئوری سازگاری شناختی،تئوری پاسخ شناختی،تئوری روزن اشتیل،تئوری ساپ و هارود،تئوری تسری از گرونبرگ(Gruneberg)، تئوری تماس، تئوری کنش متقابل نمادین در شکل دهی نگرش دانشجویان به اساتید استفاده نموده است.بمنظور بررسی تجربی این مطلب جامعه دانشجویان شاغل به تحصیل در واحدهای تهران شمال،تهران پزشکی، تهران علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی را به عنوان جامعه آماری انتخاب نموده و با استفاده از ابزار پرسشنامه به تحقیق پیمایشی اقدام کرده است.در نهایت به این نتیجه رسیده است که رضایت دانشجو از دانشگاه،ارزشهای دانشجویان،آموزه هایی که دانشجویان از خانواده و مدرسه و جامعه و...کسب نموده اند، تجارب قبلی دانشجویان در رابطه با اساتید و معلمین،توقعاتی که از اساتید دارند و نگرش همکلاسی های آنان به اساتید،بر نگرش دانشجو به استاد تاثیر دارد و لذا با تقویت عوامل مذکور،می توان نگرش دانشجویان به اساتید را تقویت کرد.
-عنوان پژوهش: بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره بهینه امور شهری منطقه17 شهرداری. این تحقیق که به سفارش معاونت اجتماعی شهرداری منطقه17، توسط مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران در سال82 انجام شده است به یافته های زیر دست پیدا نموده:
چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه کنش آیزن و فیش باین طرح ریزی شده است.آنها در پی یافتن یک تئوری برای تبیین رفتار به نقش گرایش اشاره می کنند.به نظر آنها رفتار در پی زنجیره ای از عوامل بوجود می آید.حلقه ما قبل بروز رفتار«قصد و نیت»و هنجار ذهنی است،که بوجود آمدن«قصد و نیت»نیز بنوبه خود تابع دو متغیر گرایش به سوی رفتار و هنجار ذهنی است.متغیر اول(گرایش به سوی رفتار)یک متغیر فردی و شخصی است که طی آن فرد،انجام یک رفتار را از نظر خود ارزیابی می کند که آیا خوب یا بد است.متغیر دوم(هنجار ذهنی)منعکس کننده نفوذ و فشار اجتماعی است که شخص آن را برای انجام یک رفتار احساس و ادراک می کند.
در مجموع بر اساس یافته های تحقیق سه متغیر شناخت ابعاد مشارکت،ارزیابی از پیامدهای مشارکت و تصور از قضاوت دیگران؛ در مورد مشارکت به صورت منفرد در ایجاد گرایش به مشارکت موثر تشخیص داده شده اند و بصورت جمعی نیز از میان متغیرهای شکل دهنده گرایش ها تنها دو متغیر شناخت و ارزیابی سهم اصلی در بروز گرایشات مشارکتی بر عهده دارند.
-عنوان پژوهش: دیدگاه شهروندان تهرانی درباره عملکرد شورای شهر،مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران، 1385،این طرح نظر سنجی که در سال85 صورت گرفت و جامعه آماری آن کلیه شهروندان بالای15سال از کلیه اقشار و گروههای مناطق22گانه شهر تهران را در بر می گرفت به نتایج زیر دست یافته است:
میزان آشنایی پاسخگویان با وظایف شورای شهر:5/7درصد از افراد نمونه آشنایی زیاد و بسیار زیادی با وظایف شورای شهر داشتند،4/20درصد آشنایی متوسط و در نهایت1/72 درصد از افراد نمونه آشنایی کم و خیلی کم با وظایف شورای شهر داشتند.
میزان اهمیت وجود شهرداری:8/40 درصد از افراد نمونه معتقدند که وجود شورای شهر اهمیت زیاد و بسیار زیادی دارد،1/18 درصد اهمیت آن را متوسط و در نهایت2/19 درصد از افراد نمونه گفته اند که وجود شورای شهر اهمیت کم و خیلی کم دارد.ضمناً22درصد از افراد نمونه در این زمینه اظهار بی اطلاعی نموده اند.
رضایت پاسخگویان از عملکرد شورای شهر:8/12 درصد از افراد مورد بررسی رضایت زیاد و بسیار زیادی از عملکرد شورای شهر داشتند،1/30درصد رضایت متوسط و در نهایت7/51 درصد نیز رضایت کم و بسیار کمی از عملکرد شورای شهر داشته اند.در ضمن4/5 درصد از افراد نمونه در این زمینه اظهار بی اطلاعی کرده اند.
هنگامیکه رضایت مردم را بر اساس مدل کانو بر حسب دو نمره اهمیت شورای شهر و رضایت فعلی محاسبه نمودیم،نمره کلی رضایت مردم از شورای شهر حدود42 درصد بدست آمده است که این نمره گویای این است که رضایت مردم از شورای شهر تهران حدود متوسط می باشد.
حجم نمونه این طرح1115 نفر می باشد که با روش نمونه گیری چند مرحله ای نسبت به انتخاب
نمونه ها اقدام گردید.
-عنوان پژوهش: بررسی میزان رضایت شهروندان از خدمات شهری،مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران،1382.هدف اصلی این نظر سنجی کسب اطلاع از میزان رضایت شهروندان تهرانی از خدمات شهری بوده است.روش تحقیق پیمایشی و از نوع تحقیقات کاربردی بوده و واحد تحلیل آن شهروندان می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه شهروندان تهرانی می باشند که در مقطع زمانی انجام تحقیق ساکن شهر تهران بوده اند.حجم نمونه این تحقیق1196 نفر بوده که به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند.شیوه تحلیل اطلاعات با نرم افزارspss می باشد.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که مراجعه شهروندان به شهرداری در حدود32 درصد بوده و8/22 درصد مراجعه کنندگان میزان همکاری شهرداری را خوب و2/49 درصد متوسط ارزیابی کرده اند.همچنین9/26 درصد اعلام کرده اند که شهرداری با آنها همکاری خوبی نداشته است.از سوی دیگر بیش از70درصد آنان شهرداران مناطق شان را نمی شناسند و در همین مورد از فعالیتهای شهرداری مناطق شان آگاهی ندارند و یا اظهار بی اطلاعی کرده اند.از نکات جالب دیگر عدم شناخت شورای محله است که بیش از80درصد اعلام کرده اند که شورای محله شان را نمی شناسند و نزدیک به80درصد شهروندان از عملکرد کارگران شهرداری (مامورین جمع آوری زباله و رفتگران)رضایت داشته اند.
اما چند نکته از تحقیقات انجام شده به دست می آید که در این تحقیق سعی خواهد شد تا این نکات رعایت گردد اول اینکه برخی از تحقیقات از بعد نظری، تقلیلگرا، خردگرا بوده اند ثانیاً ارتباط میان مباحث نظری و عملی زیاد قوی نبوده است، ثالثاً: اکثراً به ارائه نتایج واضح، آشکار اکتفا نموده اند و چندان به واکاوی علل و عوامل هم در سطح خرد و هم در سطح کلان(هر دو)نپرداخته اند. البته این بدان معنی نیست که این تحقیقات فاقد قدرت توضیحی و پیش بینی هستند.بالعکس هر کدام از آنها در جای خود و با توجه به مساله کانونی شان ارزش خاص خود را دارند.
اما با این همه هیچ کدام، عوامل کنشی و ساختاری را در یک منظومه منسجم مفهومی نمی بینند،به همین دلیل اغلب آنها از نوعی تقلیل گرایی مفهومی و وجود شناختی رنج می برند.چارچوب مفهومی که در این تحقیق مطرح می شود عمدتاً متاثر از نظریه عمومی کنش است که به گونه ای سیستماتیک هم کنش را مورد توجه دارد و هم عوامل ساختاری در سطح کلان را.
قلمرو مکانی و زمانی تحقیق :
پژوهش حاضر در سطح منطقه ی 5 شهر تهران انجام یافته است . این منطقه در شمال غرب پایتخت به مساحت 1/5287 هکتار از جنوب به جاده مخصوص کرج ، از شمال به دامنه ی کوههای البرز ، از غرب به رودخانه کن و منطقه 22 و از شرق به بزرگراه محمد علی جناح و اشرفی اصفهانی محدود می شود . این منطقه که به پهنه ی توسعه شهر تهران معروف است ، پس از انقلاب اسلامی به دلایل مختلف از جمله سر ریز جمعیت تهران از منطقه مرکزی و جنوبی و سیل مهاجرین به تهران ، با افزایش جمعیت و توسعه روبرو بوده است . رشد سریع جمعیت این منطقه در سالهای پس از پیروزی انقلاب ، نشان دهنده میل مردم به سکونت در این منطقه ی جوان بوده و بر اساس بر آورد جمعیت منطقه تا پایان سال 83 حدود 625000 نفر تخمین زده شده است. این منطقه از 7 ناحیه شهری و 29 محله تشکیل شده است. طبق آخرین اطلاعات که در سال 85 بدست آمده میزان جمعیت این منطقه 676680 نفر می باشد که از این تعداد 343775 نفر مرد و 334600 نفر زن می باشند . در صد با سوادان زن 0/89 و مردان 74/90 می باشد . این تحقیق در نیمه ی اول سال 1387 اجرا شده است .
محدودیت ها وموانع تحقیق :
معمولأ هر تحقیقی با توجه به اهمیت ، ضرورت و اهدافی که بر آن مترتب است ، مشکلات و موانع خاص خود را دارد . در پژوهش حاضر با توجه به ماهیت و حساسیت های موجود نسبت به بررسی مسایل نگرشی محدودیت های خاصی وجود داشت . کافی نبودن تحقیقات تجربی صورت گرفته در داخل کشور ، جلب اعتماد شهروندان موانع و مشکلات اجرایی پژوهش بود . از سوی دیگر جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در مورد منطقه مورد پژوهش نیز بر سختی کار افزوده بود به گونه ای که زمان زیادی به دنبال نقشه¬ی منطقه و محلات و میزان جمعیت و.... بودیم چرا که اطلاعات سایت منطقه به روز نبود ، اما با همکاری مسئولین مربوطه و بعدصحبتهای زیاد توانستیم از سوی معاونت امور اجتماعی شهرداری تهران به اطلاعات لازم دست پیدا کنیم .