تحقیق در مورد از پویایی میادین قدیم تا مرگ مجموعه های شهری امروزی

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد از پویایی میادین قدیم تا مرگ مجموعه های شهری امروزی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:WORD(قابل ویرایش)تعداد 9صحفه

چکیده

بی کیفیتی فضاهای امروزی بسیاری از شهرهای کشورمان حاصل اجازه و تغییرات ناشی از ورود مولفه های بیگانه با هویت شهر می باشد . همانطور که میدانیم در عرصه شهری دو عامل فعالیت و کالبد بیشترین تاثیر را روی طراحی جداره و بافت شهری گذاشته است که پاسخ معمارانه و شهرسازانه به این دو مولفه در قالب فرمی و  جهت رفع نیازهای شهری ومعماری همان خیابان ها و میادین هستند . با توجه به آنچه که گفته شد چهره شهرهای امروزه ما  با گذر از دوره های مختلف تاریخی و معماری خواسته یا ناخواسته دچار تغییراتی گشته که میادین نیز از این تغییرات بی بهره نمانده اند .

میدان ها که در گذشته نقش نقطه مکث ، گره های تصمیم گیری و رفع احتیاجات روزمره ، نقاط تنفس شهری و عنصر نمادین شهری بوده اند امروزه با حذف بسیاری از فضاهای کاربردی روبرو شده که این از میان بردگی فضایی و کاربری به دنباله خود حذف بسیاری از الگو های رفتاری یک شهروند را به همراه داشته و در نهایت منجر به خلق شکافی میان میدان و مردم و شهرگشته است . در نتیجه آنچه که به وضوح مشاهده می گردد غیر کاربردی بودن میادین امروزی ، جایگزینی اشتباه فلکه به جای میدان و یا تبدیل شدن میادین به محلی صرفا برای پارک ماشین و دیگر مواردی از این قبیل است .  در این مقاله سعی بر آن است تا با مروری اندک بر تاریخ میادین ایران و بررسی آنها به عنوان مرکز محلات ؛ نقص های میادین امروزی شناسایی و راه حل هایی در جهت برطرف کردن این نقوص ارائه گردد.

1. مقدمه

همه آنچه که امروزه تحت عنوان خاطره جمعی به یک شهروند شناسانده میشود نتیجه عملکرد مثبت یا منفی معماران و البته شهرسازان هر منطقه است . معضل  از آنجایی آغاز می گردد که با گذشت زمان و عبور از مراحل تاریخی جنس این خاطره ها عوض شده و رو به بی ارزشی سوق داده شده است . اگر پا را فراتر بنهیم و با کنکاشی بیشتر در این موضوع متوجه خواهیم شد که بی ارزشی خاطره های جمعی ریشه در بی معنایی عناصر شهری و در نهایت کالبد شهری دارد . با نگاهی کوتاه متوجه می شویم که رفته رفته طراحی رو به بیراهه رفته و به جای در نظر گرفتن مفاهیم پایه و نیازهای شهری و شهروندی به خلق فضاهای ساخته شده و بدون فکرگرایش پیدا نموده است . میدان ها و گره های شهری نیز از این امر مستثنی نبوده است . میادین ما که زمانی مکان آمد و شد شهری بوده و در تعاملات اجتماعی - تاریخی شهری تاثیرشگرفی داشته اند امروزه به گره ها و فلکه هایی خلاصه گشته که جز مسیر گردش ماشین عملکرد دیگری ندارند .

    تامل در تاریخ و بررسی سیر تغییرات فرم و عملکرد میدان ، بیانگر آن بوده که همواره فضاهای شهری مبین آثار یک تمدن و یا جامعه بوده و می بایست کلیت عوامل دخیل در این تغییرات از جمله سیاست ، صنعت ، اجتماع و مواردی از این دست مورد بررسی واقع گردند . باتوجه به این نکته یکی از مهمترین اتفاقات تاریخی اثر گذار روی چهره شهری وقوع انقلاب صنعتی در اروپاست که در ایران  با دوره قاجار مقارن می باشد . مهمترین دستاورد این دگرگونی (انقلاب صنعتی) ماشین بود که با ورود خود نابودی فضاهای شهری را به ارمغان آورد . ورود اتومبیل شرایط جدیدی را بر شهرها حکم فرما نمود ، خیابانهایی تازه احداث گشت و فضا برای عابرین پیاده تنگ تر شده و واژه نا امنی  به ادبیات عبور از خیابان یا میادین اضافه گشت .عملکردی که تا ان دوره میادین شهری داشتند به دیگر عرصه ها واگذار شد  . ایران نیز از این  سلطه اتومبیل بر فضای شهری بی نصیب نماند و دستخوش تغییرات عمده ای گشت از جمله احداث خیابان های سراسری ، نادیده گرفتن بافت فضایی و دگرگونی شرایط اجتماعی ، اقتصادی و ... . در این میان احداث پی در پی خیابان ها گشودگی های تازه ای را بوجود آورد که « فلکه » نام گرفت . دایره ای در وسز این گشودگی ها و ایجاد پوشش گیاهی  و آب نما ، سپس فواره و بعد از آن مهم و غیر مهم شدن این عناصر با نصب مجسمه شاهان . عملکرد موثر این گشودگی ها حرکت اتومبیل بوده و آنچه مطرح نبود حضور انسان و مفاهیم عمیق نهفته در فضاهای عمومی شهری بود . در بسیاری از شهرها احداث معابر جدید به ستون فقرات شهرها (بازار) و فضاهای اصلی مرتبط با آن صدماتی جدی وارد آورد و درهم ریزی یا کمرنگ شدن اهمیت و مفهوم اهمیت و مفهوم عمومی و خصوصی در فضایابی شهری علاوه بر میدان های اصلی شهرها ، میادین محلی را نیز تدریجا از محتوای عمیق خود خالی کرد .

       هدف از این پژوهش بازنگری میادین امروزی و یافتن مولفه های فراموش شده یا حذف شده از این عناصر شهری در جهت احیای نقش میدان ها در رفع نیاز شهروندان و پاسخگویی به فعالیت های روزمره شهری می باشد.

1. تاریخچه و تعاریف مفاهیم

      طبق عنوان پژوهشی که در پیش رو داریم برای دستیابی به نتایج مستند و محکم ابتدا باید با مفاهیم لغات کلیدی آن آشنا شویم . در همین راستا در بحث تعاریف مفاهیم رجوع به تاریخ شکلگیری هر عنصر امری اجتناب ناپذیر می باشد .

بررسی تاریخی میدان در اروپا :

بررسی تاریخی میدان را می توان با مروری کوتاه از تمدن های کهن اروپایی آغاز نمود. مجموعه دوره های قابل تشخیص عبارتند از : یونان،روم،قرون وسطی و رنسانس.تقریبا چهار عنصر اصلی تشکیل دهنده ی شهرهای کهن یونان هستند، که از زمان تشکیل اولین پولیس ها «Polis » ردگیری می شوند. (گوتن، 1358 ) محلات مسکونی، مراکز اجتماعی، آکروپلیس (مرکز مذهبی) و آگورا «Agora » یا میدان که نظام مبتنی بر اداره همگانی شهر، میدان یا آگورا را به مهم ترین فضای شهر بدل می ساخت، که صحنه اصلی حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روزانه جامعه شهری بوده است. مرکزیت نسبی فیزیکی و محصور بودن از ویژگی های اصلی میدان در یونان به شمار می رود. در مواردی که امکان محصور بودن آگورا با ابنیه وجود نداشت، رواقی به دور آگورا آن را محصور می کرد. آگورا غالبا مستطیل شکل بوده و 20/1 تا 30/1 سطح شهر را اشغال می کرد. (گاردنر، 1384 ) فضای شهری در روم باستان شباهت فراوانی به تمدن یونان دارد. با این تفاوت که مراکز اجتماعی و مذهبی با اجتماع در اطراف میدان یا فوروم «Forum » مرکزیت نیرومندتری به میدان می دهد و پیشرفت تکنیک ساختمانی، مراکز گذراندن اوقات فراغت مانند حمام و آمفی تئاتر را نیز شاخص می سازد. نقش اصلی مبادلات بازرگانی و تجاری به میدان سپرده می شود و برای کارکرد بهتر آن، غالباً با ایجاد موانعی از ورود وسایل نقلیه جلوگیری می شد. اگر آگورا بر سر راه ارتباط دروازه اصلی شهر با آکروپلیس واقع بود، فوروم معمولا از تقاطع دو معبر اصلی شکل می گرفت. دوره بعدی دوره ای است، که از سده های 10و11 آغاز می شود. فئودالیسم و کلیسا دو عنصر اصلی قرون وسطی به شمار می روند، که مناسبات هر یک آثار معینی در شهرها بر جای گذاشته است. عناصر اصلی و مهم شهرها در این دوره عبارتند از: فضاهای مذهبی، فضای تجاری و فضای حکومتی که نقش مهمی را در سازماندهی و مکان یابی میدان ها بر عهده دارند. علی رغم بافت ارگانیک و بی نظمی عمومی شبکه معابر، جهت گیری به سمت میدان با درجه اهمیت متفاوت با عرض معبر ارتباط می یابد و هر چه به محوطه مسکونی نزدیک تر می شود، عرض معبر هم کم تر می شود. ( گیدیون، 1381 ) شهرهای این دوره اگر چه بزرگتر از شهرهای یونان و روم هستند، ولی به دلیل ضرورت استفاده بیشتر از زمین، وسعت میادین کمتر از آگورا و فوروم است. دوره ی موثر بعدی در تاریخ شهرنشینی اروپا از دوران رنسانس آغاز شده و تا انقلاب صنعتی ادامه می یابد. توجه عمیق به مفاهیم زیبا شناسی در معماری و طراحی شهری، تاکید بر نظم و تقارن، به شکل و نظم کشیدن بی نظمی های قرون وسطی، باور عمیق به تاثیر در زندگی انسان از طریق به کارگیری نظم هندسی از نکات بارز شهرسازی این دوره است. شهرسازی مفهومی تازه یافته و اهتمام بسیاری از هنرمندان به عناصر اصلی عملکردی و پیوند ارگانیک آنها در زندگی شهری با یکدیگر معطوف می شود.

میدان در ایران باستان:

میدان ها معمولا در محل تلاقی مسیرهای ممتد به دروازه های شهر پدید می آمد که این مسیرها، خود به دلیل ارتباط مستقیم با دروازه های شهر پدید می آمد که این مسیرها، خود به دلیل ارتباط مستقیم با دروازه ورودی شهر، مکانی برای داد و ستد و تجارت بودند. گشودگی پدید آمده از تلاقی این مسیرها، معمولاً  میدان را علاوه بر مرکز ارتباطات اقتصادی – اجتماعی به مرکز فیزیکی شهر بدل می ساخت. (ابن بطوطه، 1361 ) علاوه بر این، شهرها همواره یک میدان تجمع دیگر نیز با نقش کاملاً  مذهبی داشته اند. این گونه میدان ها، معمولا خارج از حصار شهر و مقابل آتشکده ها پدید می آمد. (فلاندن،1324 ) میدان در شهرهای ایران باستان عمدتاً فضایی برای باخبر شدن از تصمیمات گردانندگان شهر بوده و نه مکانی برای تبادل نظر و تصمیم گیری.

دوران بعد از اسلام:

 شهر دوره اسلامی فاقد عنصر مرکزی به عنوان عنصر تعیین کننده است، بلکه این ستون فقرات شهرها است که شکل آن را تعیین می بخشد و سایر عناصر در ارتباط با این عنصر اصلی شکل می گیرند. (سعیدی رضوانی، 1368 ) میدان، مسجد، مدرسه و حمام عناصر غیر قابل تفکیک این ستون فقرات هستند، که هر یک نقش و وظیفه ای در تکمیل دیگری دارند. میدان رفته رفته اهمیت ویژه ای می یابد و از این دوره با نقش و عملکردهای متفاوتی چون تجاری، ورزشی، مذهبی، اداری و حکومتی کار اتصال شهر کهن و توسعه جدید آن را برعهده می گیرد. در این دوره میدان های اصلی به خاطر ارتباط با مسجد جامع، به عنوان اصلی ترین مکان تجمع مذهبی قرار گرفته و رفته رفته نقش چند منظوره ای می یابند که همواره حضور مردم مهم ترین عامل زندگی بخش آن است. علاوه بر میدان های مرکزی و بناهای اطراف آن در هر محله ای نیز به تناسب امکانات ساکنین آن گشودگی هایی پدید می آید، که به ترتیب میدان های محله ای و میدانچه های اجتماع ساکنین واحدهای همسایگی از این نوع هستند. (تاورنیه،1336 )

 شهرسازی در دوره ی قاجار به اوج شکوفایی خود می رسد و میدان نقش مهم تری را در سازماندهی فضایی شهر بر عهده می گیرد. نقش نمادین میدان بر عهده میدان مرکزی واگذار می شود و میدان ها و میدانچه ها محلی با سادگی هر چه بیشتر، رفع نیازهای ساکنین تقسیمات محله ای و زیر محله ای را با داشتن بازارچه، حمام، مسجد و مواردی از این دست را بر عهده می گیرند. میدان های این دوره بر حسب عملکرد و نقش شهری، وسعت های مختلفی دارند. (نقی زاده، 1382 ) مثلاً میدان های نظامی بسیار بزرگ، میدان های حکومتی نسبتاً بزرگ و میدان ها تجاری بزرگ بوده اند.یکی از موارد مهم اینکه شهر تهران در دوران قاجار دارای 5 میدان مهم به نام های توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق و مشق می شود، که از یادگارهای دوران امیرکبیر به شمار می روند.

مفهوم میدان :

میدان بر حسب ضرورت های مکانی و زمانی نقش و عملکردهای مختلفی به خود گرفته است. گاهی به صورت مکانی برای عرضه ی کالا بوده و زمانی فضایی حکومتی و دیوانی یا مذهبی داشته است. ( دهخدا،1378 ) در دوران معاصر بسیاری از عملکردهای کلاسیک آن به بناها منتقل شده، که به علت وضعیت و موقعیت فعلی، نمی توان عملکردهای گوناگون اجتماعی دوران گذشته را از آن انتظار داشت. آن چه امروزه در مورد میدان های شهری مطرح است، چگونگی فرم، نوع استفاده و پیوند آنها  با بافت شهری است. در حالی که اکثر میدان های نوساز شهری در ایران فاقد طراحی صحیح برای این ویژگی ها می باشد و تنها از جنبه معماری قابل بررسی است و بیشتر محوطه ای است که به آن میدان اطلاق می شود و در عمل به اشغال وسایل نقلیه درآمده و به کل تغییر شکل یافته است. ( بحرینی، 1377 ) میادین براساس تقسیم بندی به چهار دسته : میدان شهری ، میدان محلی ، میدان تشریفاتی وفلکه تقسیم می گردد که این چهار عنصر در مولفه ای به نام گره شهری شناسانده می گردند . با نگاهی گذرا به نظام سنتی شهرهای ایران و سلسله مراتب خاص موجود در آنها شاید بتوان ادعا کرد که ما در فرهنگ سنتی خود با دو نوع اصلی میدان روبرو بوده ایم : میادین محلی و میادین رسمی-تشریفاتی (پاکزاد 1391).

میدان شهری : میدان شهری برای شهروندان و تبلور زندگی جمعی آنهاست و باید پاسخگوی نیاز زندگی اجتماعی و جمعی آنها در مقیاسی بالاتر از حد محلات باشد . در این نوع میادین شهروندان بدون آنکه یکدیگر را بشناسد و یا حضور آنها مقید به روابط محیط زندگی خویش با یکدیگر برخوردهای اجتماعی چهره به چهره دارند و به همین دلیل نحوه حضور و رفتارهای آنها بسیار متنوع تر و راحت تر از سایر میادین میباشد . تصویر ذهنی شهروندان از این نوع میادین و مقیاس آنها به گونه ای است که فضایی عام تر، متنوع و پر از رویداد را توقع دارند . میدان شهری فضایی است که مخاطبین آن را طیف وسیعی از اقشار اجتماعی ، گروههای سنی و ... تشکیل می دهند (پاکزاد 1391) .

میدان تشریفاتی : این میادین در گذشته محل بیعت گرفتن ، مجازات مجرمین ، ساندیدن ، حضوربزگان ومسئولین حکومتی واعلان اخبار ومواضع مسئولین بوده است. این میادین همیشه در ارتباط با سیستم های حکومتی شکل گرفته وشکل گیری آنهاتدریجی نبوده است . بلکه دفعتا ساخته می شدند. چون ساخت ونحوه قرارگیری آنها در شهرها ، بیتوجه به مسایل شهروندان وتمایلات آنهاست. متقابلا شهروندان هم در مسایل مربوط به ان از جمله : ساخت وسازنگهداری ومحافظت ، تغیرات بعدی ، تنظیم فعالیتهای داخل آن،آماده سازی برای جشنها وعزاداری هاو... مشارکت ندارند وهمه این مسایل به عهده نهادهای حکومتی وشهرداری است . در گذشته هر شهر برای خود یک چنین میدانی داشت.امروزه نیز اساسا نیازی به این نوع میادین نیست. این میادین در حال حاضر در روزهائی خاص جهت انجام تشریفات سالانه، مراسم ویژه ملی، تجلیل از شخصیت ها وخوش آمدگویی ، استماع نظرات مسولین مملکتی و...فعال می شوند (پاکزاد 1391) .                                                                                                                                

میدان محلی :   در گذشته عنصر اجتناب ناپذیر هر محله میدانی بود که در قلب آن جای می گرفت و عمومی ترین و مردمی ترین فضای آن محسوب می شد و عمدتا نام آن محله را برخود داشت . این میدان برای ساکنان محله بستری مناسب جهت برقراری روابط اجتماعی فراهم می کرد . زیرا فعالیت ها و فضاهای مرتبط با زندگی روزمره آنها در آن مستقر بود و معمولا چند عنصر حیاتی مانند آب انبار، مسجد، حمام، تعدادی مغازه و ... گرد هم میآمدند که خود عامل موثری در جذب ساکنان به میدان محلی محسوب می گشت  (پاکزاد 1391) .

فلکه :  فلکه یکی از انواع تقاطع ها برای توزیع حرکت های سواره می باشد . فلکه ها در بدو ورود خودرو به شهرها جهت توزیع روان و ایمن تر ترافیک سواره شکل گرفتند . این فضاها در محل تقاطع دو یا چند خیابان شکل می گرفتند .آنها دارای صحن آسفالتی بالنسبه وسیع بودند که در میان آن فضای سبز با گلکاری ، آب نما ، مجسمه و سایر عناصر تزئینی قرار می گرفت . بدنه های فضا را عملا کاربری های عمومی و دولتی اشغال می کردند که به نوعی مبلغ توسعه و نوگرایی بودند  (پاکزاد 1391) .

1. بررسی وضع موجود میادین ، انتظارات ، راهکار ، راهبرد

    وضع موجود میادین امروزی :

در بررسی میدان از نگاه کالبد و فعالیت در شهرهای امروزی به سهولت متوجه معضلاتی متعددی می شویم . معضلاتی همچون مشخص نبودن جداره میدان ، وجود هرج و مرج و فعالیتهای بی برنامه در حاشیه میدان ، متناسب نبودن المان های مرکز میدان و یا مرتبط نبودن با موضوع زمینه ، گاها در برخی از شهرها مشاهده مینماییم که نسبت دهانه یا قطر میدان به ارتفاع جداره های اطراف آن آنقدر زیاد است که به شهروند احساس دلتنگی یا محصوریت دست میدهد . در این مورد آخر میتوان بالعکس قضیه را هم ذکر کرد که گاهی اوقات آنقدر نسبت دهانه به ارتفاع زیاد است که احساس رها شدگی و یا سردر گمی شهروند را کلافه میکند . در همین زمینه نسبت ها ؛ از دیگر معضلاتی که امروزه به وفور مشاهده میگردد نبود نسبت ارتفاعی مناسب میان المان و ساختار مرکزی میدان به قطر آن میباشد . این برهم زدن تناسبات با به وجود آمدن المان های یک شبه که ما از آنها به عنوان المان یاد نکرده و به آنها میگوییم سازه های یک شبه ، مشکلات اساسی را در امر میدان های شهری ایجاد نمود . وجود دستفروشان دوره گرد در حاشیه میادین چهره شهری را مخدوش نموده است و در همین زمینه نیز میتوان از تبلیغات بی حد و مرز در حاشیه میادین نام برد که بر آشفتگی این عناصر دامن زده اند . از گذشته و تاریخ درمیابیم که میدان های شهری ما مکانی بالقوه و مناسب جهت برگزاری اجتماعات مردمی بوده و یا اینکه باتوجه به نوع حریم های اطرافش نقش مهمی در تاریخ هر شهر داشته است این وظیفه هم اکنون از میادین امروزی ما حذف شده و غریبگی و تفرق جایگزین همبستگی گشته است . از دیگر مشکلاتی که با ورود ماشین گریبان گیر این عناصر شهری گشت ، تبدیل شدن میدان ها به ترمینال های کوچک و یا ایستگاه تاکسی و ... باید گفت که این امر نیز یکی از بزرگترین مشکلاتی است که منجر به آشفتگی میان پیاده و سواره گشته و در نتیجه آشفتگی در میدان را به همراه آورده است.

انتظارات ، راهکار و  راهبرد  :

در این بخش به راه حلهایی جهت رسیدگی به مشکلات بوجود آمده در میادین امروزی اشاره ای نموده ایم ، البته همه به این امر کاملا واقف هستیم که مشکلات شهری ما امروزه بی شمار است و با تعداد اندکی مقاله راهگشا نخواهد بود بلکه نیاز به پژوهشی مفصل و گسترده تر میباشد و از سویی دیگر این راهکارها به صورت کلی بیان گشته و جهت اعمال آن بر روی میادین ابتدا باید نوع میدان (شهری ، تشریفاتی ، محلی ، فلکه) را تعیین نموده و با توجه به ضوابط و اهم آن اقدام نمود :

الف ) حفظ و نگهداری :

• جهت حفظ هویت میدان برای هرگونه تغییرات و ساخت و ساز باید به جنبه تاریخی زمینه نیز توجه نمود .
• در صورت وجود نماها و بنا های مخالف با شخصیت میدان باید جداره را متناسب با موضوع آن جداره سازی نمود .
• کلیه وجوه خاطره انگیز باید حفظ و تقویت گردد .

ب ) فواصل :

• فاصله مناسب میان میدان و پارکینگ شهری باید رعایت گردد .
• رعایت فاصله مناسب میان ایستگاه اتوبوس، تاکسی و میدان

ج ) کاربری و فعالیت ها :

• تعبیه و ساماندهی باجه ها و تابلو های اعلانات جهت برگزاری مراسم
• عدم حضور کاربری و صنایع مزاحم چه از لحاظ شنیداری ، بو و ...
• ساماندهی به فعالیت دستفروشان حاشیه میدان ( توضیح : جهت حفظ پویایی میادین باید این قشر را نگهداشت اما به آن رسیدگی کرد ) .
• حضور باجه های مطبوعات ، نیروی انتظامی ، گلفروشی و اطلاعات جهت کاربردی نمودن هرچه بیشتر میادین برای همه سنین و قشرها الزامیست .
• برگزاری نمایشگاه های موقت و روباز ، معرکه گیری و اجرای نمایش به پویاتر نمودن میدان ها کمک شایانی میکند.

د )  شکل میدان :

• از پیچیدگی فضایی و هندسه پنهان برخوردار نباشد .
• صحن میدان به ریز فضاهای متعدد تقسیم نگردد .
• از اختلاف سطح در کف باید جلوگیری نمود .
• مربع ، مستطیل ، بیضی ، دایره
• از تنوع بیش از حد در جداره ها تا حدیکه انقطاع در بافت شهری و یا کالبد میدان به وجود آید؛ باید پرهیز نمود .(دارای تداوم بصری باشد )
• در محصوریت نسبت ارتفاع بدنه به قطر رعایت گردد .
• تاکید بر محورهای تقارن میدان
• دارای یک الگوی پایه باشد .

ه ) پوشش گیاهی ، نور ، صوت :

• پوشش گیاهی انبوه و متراکم مجاز نمیباشد .
• پوشش گیاهی نباید مانع تجمع در میدان گردد .
• پوشش گیاهی باید دارای هندسه و الگو باشد .
• استفاده از نورهای تاکیدی با شدت نور و زاویه تابش متناسب
• روشنایی هیچ قسمتی از آن نباید بیشتر از روشنایی معابر حاشیه آن باشد .
• هرگونه فعالیتی که منجر به تولید اصوات مزاحم گردد در حاشیه میدان مجاز نیست .

1. نتیجه گیری

میادین با فرم دایره ای شکل خود در بافت شهر نقش نقاط مکث و تنفس شهری را دارند . بسیاری از تاریخ ما در همین میادین رقم خورده است . اما امروزه آنچه که مشاهده میگردد از بین رفتن هویت این گره های شهری و پیدایش عناصر بیگانه با محیط در آن است . از جمله نیاز های اساسی میدان ها امروزه ما وجود منومان های مرتبط با زمینه ، حفظ اصالت شهری و خاطره جمعی از طریق تقویت چهره قدیم میادین ، ایجاد پیوستگی با بافت اصلی شهر ، رعایت تناسبات درونی و بیرونی ، پیوستگی میان کاربریها و فعالیت های درون میدان ، بهره گیری از اصول نوین و استاندارد طراحی میادین ، و ... میباشد . در همین زمینه دیگر موارد را به شرح زیر میتوان خلاصه نمود :

• توجه به کیفیت محیط ، ارزش های اجتماعی و ارتباط با طبیعت
• حفظ عناصر طبیعی و ارزش های زیبایی شناختی
• توجه همزمان به کیفیت محیطی و کارکردی
• توجه به همجواریها ، معنا ، سرزندگی ، کاهش بار ترافیک از حلقه اول میادین
• لزوم ایجاد مناظر و دید های زیبا و ایجاد گونه های متنوع گیاهی ، تلفیق همزمان اجتماع و آرامش .

1. منابع

• بحرینی، سید حسین، فرآیند طراحی شهری، دانشگاه تهران، 1377
• لینچ ،کوین ، سیمای شهر ، ترجمه : دکتر منوچهر مزینی ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ هشتم ،1387

3 –      پاکزاد، جهانشاه ،راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران ، انتشارات شهیدی،چاپ ششم،1391

4-        دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، اتتشارات دانشگاه تهران، 1378

5-       گوتن، آندره، شهرسازی در خدمت انسان ،ترجمه : هوشنگ ناقی،انتشارات دانشگاه ملی ایران، 1358

6-       گاردنر، هلن، هنر در گذر زمان، انتشارات نگاه و آگاه (مشترک)،تهران، 1384

7-       گیدیون، زیگفرید ، فضا،زمان،معماری ،ترجمه : منوچهر مزینی، انتشارات علمی و فرهنگی،1381

8-       ابن بطوطه، محمد بن عبدالله ، سفرنامه ابن بطوطه ، سفرنامه ابن بطوطه ، ترجمه : محمد علی موحد ، انتشارات علمی و فرهنگی ایران ،1361

9-      فلاندن ، اوژن ، سفرنامه اوژن فلاندن (1840-41) ، ترجمه : حسین نور صادقی ، روزنامه نقش جهان اصفهان،1324

10-     سعیدی رضوانی ، عباس ، بینش اسلامی و پدیده های جغرافیایی ، بنیاد پژوهش های اسلامی مشهد ، 1368

11- تارونیه ، سفرنامه تارونیه (1632-68) ، ترجمه ابوتراب نوری ، نظم الدوله ، کتابفروشی تایید اصفهان ، 1236
12-     نقی زاده ، محمد ، ملاحظاتی در باب فضاهای شهری تاریخی و معاصر ایرانی ، مجله هنرنامه ، شماره 21 ، ص 98-119 ، 1382