لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:18
عصر امروز را از این رو به نام عصر اطلاعات نامیده اند که در سال های اخیر- به خصوص پس از سال 1970- سرعت انتقال اطلاعات بر سرعت انتقال فیزیکی پیشی گرفته است.
شاید بتوان آغاز عصر اطلاعات را اختراع مورس دانست که در سال 1837 اتفاق افتاد. به دنبال آن، ماشین حساب مکانیکی، تلفن و سپس ضبط صوت و تلویزیون ابداع شد. اما آنچه نقطه عطفی در شکل گیری عصر اطلاعات محسوب می شود، اختراع کامپیوتر شخصی در دهه 1980 است که پیامدهای گسترده ای را در تمام سطوح زندگی انسان به همراه آورد؛ پیامدهایی که اصطلاحاً انقلاب دیجیتال خوانده می شود.
استفاده از واژه انقلاب یادآور انقلاب صنعتی است. در واقع تأثیر انقلاب دیجیتال در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری به اندازه ای است که با انقلاب صنعتی قابل مقایسه است. این دو دگرگونی در تاریخ جوامع بشری دارای نقاط اشتراک و تفاوتی است که ذکر پاره ای از آنها می تواند درکی جدید از تغییر برخی مفاهیم، به خصوص قدرت به دست دهد.
انقلاب صنعتی
انقلاب صنعتی به مجموعه تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری گفته می شود که در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم در انگلستان رخ داد. اساس این دگرگونی، جایگزینی اقتصاد مبتنی بر صنعت و تولید ماشینی به جای اقتصاد مبتنی بر نیروی کار دستی بود.
تا پیش از این، زور بازوی انسان و دام، موتور محرک اقتصاد کشاورزی مدار بود. طبعاً کشاورزی به روش "دستی و دامی" ، مبتنی بر تولید انبوه نبود. از نظر اجتماعی، ویژگی این دوره درهم تنیدگی کار و خانه بود. به عبارت دیگر کار از طریق خانه و در بسیاری موارد توسط زن و شوهر انجام می شد. از این رو، حوزه عمومی و خصوصی به طور دقیق از هم تفکیک نشده و هم پوشانی زیادی داشت.
اما آغاز انقلاب صنعتی با تفکیک حوزه خصوصی از عمومی همراه بود؛ یعنی زندگی کاری و زندگی خانه تدریجاً از هم جدا شد. چنین تغییری نیازمند آن بود که یکی از زوجین، متکفل امور خانه و دیگری عهده دار شغل و نان آور خانواده شود.
طبعاً در بیشتر موارد، زن خانه را می گرداند و مرد، نان آور خانه بود. از این رو، قسمت اعظم درآمد خانواده را مرد کسب می کرد و این امر سبب شد تا قدرت مرد نسبت به زن افزایش یابد. الگوی یادشده تأثیر زیادی بر تعریف نقش جنسیتی زوجین و آنچه بعداً خانواده سنتی خوانده شد، داشت.
موتور بخار
تصویری که از انقلاب صنعتی در ذهن بسیاری نقش می بندد، با موتور بخار همراه است.
اختراع موتور بخار به جیمز وات منتسب می شود، هر چند که آنچه وی ساخت، در واقع صورت تکامل یافته دستگاهی بود که کسان دیگری در تکمیل آن مشارکت کرده بودند. موتور بخار با مهار انرژی سوخت سنگواره ای (زغال سنگ) و استفاده از چرخ دنده، انسان را از به کارگیری انرژی جسمی خود و حیوانات تا حد زیادی راحت کرد. صنعت در انگلیس و تدریجاً در سایر کشورهای غربی جایگزین کشاورزی- به عنوان صورت غالب فعالیت اقتصادی- شد.
وجه برجسته دیگر انقلاب صنعتی، پیدایش طبقه صاحبان صنایع و سرمایه داران صنعتی بود. تولید انبوه کالا در کارخانجات، محصول سرمایه گذاری طبقه جدید سرمایه داران بود. این سرمایه داران در واقع جانشین مالکان شده بودند.
در نظام اقتصادی کشاورزی مدار، زمین داران بزرگ بستر تولید را در اختیار کشاورزان خرده پا قرار می دادند که در ازای برداشت سهمی از محصولات، در زمین زراعت می کردند و درآمد اصلی نصیب فئودال می شد.
حال در نظام اقتصادی صنعت مدار، نوبت سرمایه داران بود که با ساخت کارخانه و خرید ابزارآلات، امکان تولید انبوه را با استفاده از نیروی کار کارگران فراهم آورند. در کنار نیروی جسمی، سرمایه نیز نقش مهمی پیدا کرد. سرمایه به اندازه نیروی کار و شاید بیشتر از آن اهمیت پیدا کرد؛ چون نیروی کار همه جا پیدا می شد، اما سرمایه نزد هر کسی پیدا نمی شد.
مقاله درباره از موتور بخار تا موتور جست‌وجو