فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:67
فهرست مطالب:
پیشگفتار:
تقدیر و سپاس داری
سعدی و آرمانهای اخلاقی و انسانی وی در بوستان
چکیده
بخش اول:
فصل اول:
- مفاهیم اخلاق در فرهنگ نامه ها و سایر منابع ادبی
- تعریف علم اخلاق از دیدگاه علما
- سعدی مرد عاطفه و اخلاق
- سعدی معلم اخلاق و انسانیت
فصل دوم: انسان و انسان کامل
- انسان در تصور سعدی
- انسان کامل از دیدگاه سعدی
- دیدگاه غربیان و اسلام و سعدی در مورد انسان مداری
فصل سوم: آرمان و آرمانی
- مفهوم آرمان در فرهنگ ها
- آرمانی و آرمان در تصور سعدی
- انسان آرمانی
- انسان آرمانی در تصور سعدی
- ویژگی های جامعه آرمانی مدینه فاضله سعدی
فصل چهارم : بوستان
- آرزوهای خوبی و زیبایی سعدی در بوستان
- دیدگاههای سعدی شناسان ایرانی و خارجی درباره سعدی و بوستان
فصل اول: درباب عدالت و تدبیر و رای
- معنای عدالت
- عدالت در دیدگاه اسلام
- عدالت در قرآن
- عدالت در معاملات
- شیخ اجل، منادی عدالت اجتماعی
- آرمانگرایی سعدی در باب عدالت (اوصاف حاکم عادل در بوستان)
- نتیجه فصل
فصل دوم: آرمانهای اخلاقی و انسانی سعدی در باب احسان
- احسان در لغت
- احسان به پدر و مادر
- احسان به یتیم (یتیم نوازی احسان به منت)
- احسان و عفو گناه
- تأثیر احسان در دوست و دشمن
- نتیجه فصل
فصل سوم:
آرمانهای اخلاقی و انسانی سعدی در باب عشق، مستی ، شور
- عشق در لغت
- عشق، تحمل، صبر
- غلبه عشق در عقل
- عشق به اخلاق بهتر از عشق به ظاهر
- ارتباط تواضع و عشق
- عافیت عشق از نظر سعدی
- نتیجه فصل
فصل چهارم: در باب تواضع (آرمانهای اخلاقی و انسانی سعدی در باب تواضع)
- تواضع از دیدگاه قرآن
- نظر سعدی درباره تواضع با افراد زشت و پست
- تواضع از صفات والای آدمی است نه شیطانی
- فضیلت تواضع (تواضع پستی نیست بلکه هستی است)
- نتیجه فصل
فصل پنجم : (در باب رضا )
- معنی رضا
- رضا تسلیم به مقدرات الهی
- رضا، راضی به اجل
- رضا در برابر قضا
فصل ششم : (در باب قناعت)
- معنی و مفهوم قناعت
- قناعت در خوردن و فوائد آن
- قناعت، مقابله با نفس اماره
- قناعت صفت شاهی است در گدا
- نکاتی چند به درویش سلطان پرست
- نتیجه فصل
فصل هفتم: (در باب تربیت)
- اهمیت تربیت در نهج البلاغه
- اهمیت تربیت از دیدگاه سعدی
- مقدم بودن تربیت خویش بر دیگران
- انسان با تربیت نباید ناسزا گوید
- در مذمت سخن چینی
- در تربیت فرزند
- نتیجه فصل
فصل هشتم: (در باب شکر)
- نکاتی پیرامون اصطلاح شکر
- شکر در قرآن
- شکر در نهج البلاغه
- اقسام شکر
- ارج گذاری شکر
- در شکر خداوند و شکر عافیت
- در ناسپاس از مادر
- شکر بر آزادی
- نتیجه فصل
فصل نهم: (توبه و راه صواب)
- مفهوم توبه و اهمیت آن از دیدگاههای معتبر
- توبه در نهج البلاغه
- دعوت سعدی به راه توبه و صواب
- حکایت نصیحت پیر و جوان در اغتنام فرصت توبه
- سودمندی توبه قبل از مرگ
- نتیجه فصل
فصل دهم: (دعا و مناجات)
- معنای دعا و مناجات
- حافظ در اهمیت و فضیلت دعا گوید
- تضرع و مناجات سعدی در بوستان
- مناجات سیه چرده با خدا
- قبولی دعای بت پرست از جانب خداوند
نتیجه گیری پایانی:
پیشگفتار:
شیخ مشرف الدین، مصلح بن عبدالله، سعدی شیرازی یکی از ستارگان قدر اول آسمان ادب ایران است که در نظم و نثر زبان فارسی را به اعلی درجه ی فصاحت رسانید وی از جوانی روح نا آرام داشت و به گردش در اکتاف جهان و دیدن مردمان راغب بود: گذشته از این میل، هجوم مغول و وجود کشمکشها بین ارکان حکومت خوارزمشاهیان و اتابکان باعث شد که سعدی دل از زادگاه خود بکند و به جهانگردی بپردازد.
سعدی از عصر خود تاکنون جز مشاهیر ادب دنیا و پیوسته در تمام ممالک به عنوان یک بالغه ی عالم ادب شناخته شده است ولی از درخشان ترین چهره های ادب ایران در سراسر دوره هاست در نام و لقب سعدی اختلاف کرده اند. برخی ولی مصلح الدین و برخی مشرف الدین دانسته اند
ای که پنجاه رفت و در خوابی مگر این پنج روز دریابی
که در گلستان آمده، تولد او را سال 606 ه دانسته اند این شاعر بزرگ در شب سه شنبه 27 ذی العقده سال 691 در شیراز وفات یافت و در سعدیه شیراز که زیارتگاه صاحب دلان است مدفون شد.
در واقع زندگی سعدی به سه دوره تقسیم می شود: دوران تحصیل، دوران مسافرت، دوران عزلت و عبارت سعدی پس از سفرهای طولانی بار دیگر به شیراز برگشته و به تدوین و تصنیف و سرودن آثار خود پرداخته است کلیات او شامل 23 کتاب و رساله است از مشهورترین و نامدار ترین آنها یکی گلستان است که در 8 باب تصنیف شده است و دیگری بوستان است که در 10 باب سروده شده است.
سعدی و آرمانهای اخلاقی و انسانی وی در بوستان
چکیده
اخلاق زیر بنای، زندگی بشر است و انسانیت در پرتو اخلاق و در سایه ی آن به تکامل می رسد. دو مقوله مهم ((اخلاق و انسانیت)) از جمله ی آرمان هایی هستند که سعدی شیرازی در قالب آرزوهای بزرگ خود، در بوستان برای بشریت طلب می نماید. این دو آرمان بزرگ در ده باب بوستان در لابلای ابیات و در قالب حکایات متنوع به وصف کشیده شده است. در ابواب ده گانه، سعدی ده صفت بارز و پسندیده ی اخلاقی را که رعایت آنها ازجگذاری و تکریم انسانیت و راه رشد و تکامل معنوی بشریت است، یادآور شده است که عبارتند از: عدالت، احسان، عشق، تواضع، رضا، قناعت، تربیت، شکر، توبه، مناجات. در حقیقت بنای با عظمت و ساختمان سعادت اجتماع و ملل و در کل، بشریت در روی ده ستون قرار گرفته که هر یک از بابهای بوستان شیخ اجل، مانند یک ستون این ساختمان با عظمت به شمار می رود. در کل، بوستان سعدی آیینه تمام نمای سعادت بشری است. سعدی شاعر ای کاش و آرزوها و حسرت خورده ی زمان خویش است او رفته ولی آرمانهایش برای بشریت و سعادت آنان هنوز هم به جا مانده است. در یک جمله بگویم: سعدی در بوستان معلم اخلاق و انسانیت و آرمان گرای سعادت و صلح و دوستی برای همه ملل و بشریت است.
بخش اول:
فصل اول:
- مفاهیم اخلاق در فرهنگ نامه ها و سایر منابع ادبی
- تعریف علم اخلاق از دیدگاه علما
- سعدی مرد عاطفه و اخلاق
- سعدی معلم اخلاق و انسانیت
مفاهیم اخلاق در فرهنگ نامه ها و سایر منابع ادبی
الف) اخلاق در لغت نامه دهخدا: اخلاق به معنی خلق و خویها – پسندیده ترین افعال و اخلاق مردمان تقوی است.
پیامبر گرامی فرمود: ((بعثت لا تهم مکارم الاخلاق)) فیلسوفان هستند که ایشان را طبیبان اخلاق دانند که نهی کنند از کارهای سخت و زشت. اخلاق سئیه، اخلاق نکوهیده، خلق به معنی خوش خوی – علم اخلاق: دانش بد و نیک خویها، علم معاشرت با خلق و آن از اقسام حکمت عملیه است و آنرا تهذیب اخلاق و حکمت گویند
ب) اخلاق در فرهنگ نظام: به معنی خویها، خواه نیک باشند و خواه بد
پ) اخلاق در فرهنگ نفیسی: خوی و طبیعت و عادت و طبع و مزاج، عادات و خصال و سلوک
- تعریف علم اخلاق از دیدگاه علما:
الف) علم اخلاق: دانش اخلاق و سجایایی است که موجب می شود جمیع کردار انسان زیبا باشد و در عین حال آسان و سهل از او صادر شود
ب) علم اخلاق: دانش صفات مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متلق گردیدن به صفات نجات بخش و رها شدن از صفات هلاک کننده می باشد.
ج) علم اخلاق : علمی است به آنکه نفس انسانی، چگونه خلقی اکتسابی تواند کرد که جملگی احوال و افعال که به اراده او از او صادر می شود جمیل و محمود بود
د) علم اخلاق: مجموع قوانین رفتاری که انسان بواسطه ی مراعات آن می تواند به هدفش برسد.
سعدی مرد عاطفه و اخلاق
عاطفه گرایی در اخلاق شرط اساسی است و اخلاق پسندیده و عاطفه لازم و ملزم یکدیگرند و سعدی و اخلاق و عاطفه نیز لازم و ملزم همدیگرند و بوستان سعدی دریچه ای است به سوی دنیای عواطف و اخلاقیات. گفتیم که عاطفه گرایی در اخلاق شرط اساسی است زیرا رفتار اخلاقی هر انسانی مبتنی بر حس هم دردی یا هم دلی است نیرویی که موجب می شود تا انسان در لذت و الم و شادی و غم دیگران شرکت کند ((سعدی به نظریه عواطف اخلاقی بسیاری پای بند است و به همدردی اهمیت فراوان می دهد))
سعدی معلم اخلاق و انسانیت:
سعدی معلم بزرگ و سراینده ی ممتاز شعر تحقیقی و تعلیمی عرفانی در تمام اعصار شعر فارسی است. سعدی معلم اخلاق است و منادی اخوت انسانی، آن جا که می گوید:
بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش زیک پیکرند
و مبشر عدالت اجتماعی است و او این هر دو را لازمه درک درست از مفهوم آدمیت می داند و هرم آدمیت را چنین تشریح می کند:
توضیح این که اگر آدمیت در جامعه رشد می کند، در کنار آن برادری هم نوع گرایی و هم دردی و نیز عدالت اجتماعی شکوفا خواهد شد در نتیجه راه برای ورود به جامعه ی سعادتمند باز خواهد بود. سعدی دنیای عصر را گمراه، بیمار و محتاج هدایت و تربیت یافته، یاور دارد که تا وقتی نیاز به رفع ظلم و تبعیض و توهم باقی است، تعلیم راستین خود را جز به آنچه بر تربیت و اخلاق و انسانیت دارد، به کار نگیرد.
عشق در کلام سعدی، از عشق به انسان تجاوز می کند و عشق به انسانیت و عالم انسانی می شود و از آنها هم می گذرد به تمام کانیات تسری پیدا می کند و سرانجام به عشق الهی منجر می گردد. سعدی به عنوان معلم اخلاق و انسانیت، گاهی درشتی و نرمی را در تعلیم خود با هم بکار می گیرد و آنجا که می گوید:
درشتی و نرمی به هم در، به است چو رگ زن که جراح و مرهم نه است
سعدی در عالم اخوت و عدالت و آدمیت، این اصل را مطابق آیه ((انما المومنون اخوه فاصلحوا بین اخویکم)) یعنی مومنان برادر یکدیگرند، پس در بین برادرانتان صلح برقرار کنید. جایز نمی داند که برادری از نوع پرخوری آماس کند و برادر دیگر از گرسنگی جز رمقی نداشته باشد زیرا در باور معلم اخلاق و انسانیت چنین نابرابری جای ندارد.