12 ص
ابریشم:
جزو الیاف حیوانی است.(حدود 98 درصد وزن ابریشم را پروتیین تشکیل میدهد.) الیاف ابریشم دارای قدمتی بسیار طولانی میباشد.(2700 سال قبل از میلاد) ابتدا الیاف ابریشم توسط چینی ها بدست امده و به سایر نقاط جهان گسترش داده شده است .( به خصوص کشورهای همجوار) ایران نیز در 2400 قبل از میلاد به این الیاف دسترسی پیدا کردند .(ابریشمی که در ایران هست رنگش کدر و ضخامتش بیشتر است.)
الیاف ابریشم از کرم ابریشم (پیله) بدست میاید. این کرمها از برگ درختان توت تغذیه میکنند که نژادهای مختلفی دارند. این کرمها بعد از رشد کردن و بزرگ شدن شروع به تغییر رنگ دادن و تنیدن تار به دور خود میکنند و پیله را درست میکنند. کرم ابریشم بعد از رشد کامل در مرحله تنیدن مایع لزجی از غده نزدیک دهان خارجکرده ( ابریشمی است دارای 2 فیلامنت که در اطراف آن صمغی به نام سیریسینوجود دارد.) که در مجاورت هوا خیلی زود سفت و سخت میشود. (هر پیله حدود 900 متر است.)
کرمها بعد از سه هفته تبدیل به پروانه میشود و از پیله خارج میشود. پروانه ها برای اینکه به بیرون پیله بیایند پیله را بعد از تنیدن در مجاورت بخار قرار میدهند باعث میشود که کرمها در پیله کشته شوند. البته بعضی از کرمها را به پروانه تبدیل میکنند برای تخمگذاری کرمهای بعدی . تخمهای کرم ابریشم سیاه رنگ و وزن 47/0 میلی گرم و طول (ابعاد) 2 تا 3 میلی گرم در محیط سرد نگه داشته میشود. برای تخم کشی 24 روز پیله را نگه میدارند. در 24 ساعت 400 الی 500تخم می گذارد. سپس برای نرم کردن الیاف پیله ها را داخل آب گرم قرار میدهند. در مراحل بعدی الیاف را از پیله جدا کرده به صورت کلاف در می آورند. معمولا از هر 250 کیلو گرم پیله حدود 20 کیلو گرم ابریشم خام بدست می آید.
مراحل پرورش کرم ابریشم:
گراد به مدت 3 الی 4 روز .
دو نوبت در روز به کرم ابریشم برگ توت میدهند – به این دوره (ریزه داری) می گویند.
می کند. ( پوست اندازی دوم )
خصوصیات فیزیکی الیاف ابریشم :
الیاف طبیعی و حیوانی و پروتیینی هستند و دارای اسیدهای آمینه می باشند. الیافی نرم و شفاف و ظریف و محکم هستند. این الیاف کاربرد زیادی در منسوجات و فرشهای مرغوب دارد. خاصیت ارتجاعی ابریشم از پنبه بیشتر و از پشم کمتر است. پرورش ابریشم در استانهای مختلفی مانند خراسان و گیلان و... صورت میگیرد و در کارخانه ها به نام (( نوغان ))دایر است. این کارخانه ها همه ساله در فصول بهار و تابستان بیشترین ابریشم کشی را دارند. رنگ الیاف ابریشم زرد کمرنگ یا کرم است. الیاف ابریشم بسیار شفافند و برق جلای بسیار خوبی دارند و تقریبا الیاف گرانقیمتی هستند.
ساختار داخلی الیاف ابریشم :
الیاف ابریشم از فیبریل و میکروفیبریل و زنجیره های پلیمری تشکیل شده است. که هر فیبریل از 1000 تا میکروفیبریل تشکیل شده و خود میکروفیبریل از زنجیره های پلیمری تشکیل شده است. الیاف ابریشم دارای طول و قطرهای متفاوتی هستند.
طول الیاف ابریشم:
طول بسیار بلند و درازی دارند. این طول بین 400 تا 800/1 متر است.
قطر الیاف ابریشم:
قطر الیاف ابریشم 16 میکرون میباشد. از نظر استحکام – الیاف ابریشم از استحکام بسیار بالایی برخوردار است. این الیاف به اندازه 20 تا 50 درصد طول خود کش می آیند. از دیگر خصوصیات ابریشم این است که رطوبت را به خوبی به خود جذب میکند و می تواند تا 35 درصد وزن خود آب جذب کند و در مقابل حرارت 175 درجه سانتی گراد متلاشی میشود و از بین می رود. در مقابل بید زدگی مقاومت بسیار خوبی دارد . تا 140 درجه سانتی گراد حرارت را به خوبی تحمل میکند. عرق بدن باعث کم رنگ و بی رنگ شدن الیاف ابریشم میشودو قابلیت ریسندگی و تابندگی خوبی دارد. سطح مقطع الیاف به صورت بیضی نایکنواخت است. الیاف ابریشم بعد از هر عملیات شیمیایی و در آب بردن تا 5 درصد از استحکامالیاف را از بین می برد.
42 اسلاید
یکی از قدیمی ترین مشاغل بشری نوغانداری یا پرورش کرم ابریشم بمنظور تولید پیله است . این رشته کشاورزی
بر پایه تبدیل علوفه (برگ توت) به لیف (نخ) و ایجاد ارزش افزوده از یک ماده ارزان به محصول پر ارزش استوار
است.
و دگردیسی کامل که چهار مرحله Bombix mori کرم ابریشم درخت توت ، حشره ایست کوچک با نام علمی
رشد و تکامل (تخم ، لارو ، شفیره ، پروانه ) را در یک نسل دارا می باشد.زمان مناسب برای شروع پرورش کرم
ابریشم در بهار هنگامی است که هر جوانه برگی دارای حداقل 5 الی 6 برگ کاملا باز شده داشته باشد.چنانچه
دیرتر اقدام به پرورش گردد میزان برداشت برگ بمنظور پرورش کرم در تابستان و پائیز کاهش می یابد. کرم
40 درجه - ابریشم نیز مانند سایر حشرات خونسرد می باشد. درجه حرارت قابل رشد برای کرم ابریشم 15
30 درجه – سانتیگراد است . در این محدوده حرارتی درجه حرارت مناسبی که کرم قادر به رشد می باشد از 20
سانتیگراد است و چنانچه میزان حرارت از 30 درجه بالاتر رود موجب کوتاه شدن دوره رشد کرم و اگر از 15
درجه پائینتر باشد موجب تاخیر در رشد آن و در نتیجه وارد آمدن لطماتی به آن می گردد.
نور بر روی خصوصیات کمی رشد کرم ابریشم تاثیر قابل ملاحظه ای ندارد ولی از نظر کیفی و بویژه بر روی
فیزیولوژی کرم تاثیر بسزایی دارد. البته نور دائم در محیط پرورش برای رشد مناسب نیست. بطوریکه گفته می
شود وجود نور موجب افزایش دوره پوست اندازی و یا ظهور کرمهایی که قادر به تنیدن پیله نیستند می گردد و
برعکس ، تاریکی مسائل فوق را کاهش می دهد. بطور کلی می توان گفت که میزان نور مناسب برای پرورش کرم
ابریشم در هر شبانه روز عبارتست از 15 ساعت روشنایی و 9 ساعت تاریکی ، چنانچه بستر پرورش از روشنایی
یکنواخت برخوردار نباشد ، همه کرمها به سمت نقطه ای که دارای نور است کشیده شده و روی هم جمع شده ،
این امر باعث ایجاد اختلال در تغذیه و رشد آنها می گردد. ولی چنانچه بستر از روشنایی یکنواختی برخوردار باشد
، تمامی کرمها بطور یکنواخت نیز از برگ داده شده تغذیه نموده و رشدشان هماهنگ می شود
81 صفحه
گونه اهلی کرم ابریشم که پرورش آن از آغاز تا به امروز متداول بوده و تقریباً در چهار هزار و ششصد سال پیش به طور اتفاقی توسط ملکه چین ( سی لینگ شی ) در هنگام قدم زدن در جنگلی با پیدا کردن پیله ای از روی درخت توت و تنیدن تارهای آن به دور انگشت خود کشف و بدین ترتیب رازی از طبیعت آشکار گردید.
در حقیقت این پدیده اتفاقی به تدریج پایه گذار صنعت پرورش و تهیه ابریشم در جهان شده و بعدها این شاهزاده خانم در تاریخ به الهه ابریشم ، ملقب گردید. تا مدتها پس از کشف ابریشم راز تهیه آن در انحصار چین بود امپراطوران چین در طی قرون متمادی همواره سعی کردند تا اسرار تهیه آن را از جهانیان پنهان دارند، حتی حکومت چین برای کسانی که می خواستند راز تهیه ابریشم را به خارج از کشور انتقال دهند مجازات مرگ تعیین کرده بودند . با وجود این سختگیریها تا نیم قرن ، چین تنها کشور تولید کننده ابریشم در جهان بود.
استقبال وسیع و همه جانبه مردم دنیا از ابریشم و سود آوری تجارت این کالا آن چنان مورد توجه واقع گردید که برای تجارت آن جاده ای ساخته شد که یازده هزار کیلومتر طول داشت و شهر هسیان چین را به رم شرقی متصل می کرد. این جاده از ترکستان ـ سمرقند گذشته و به مرزهای ایران می رسید و پس از عبور از طوس ، دامغان ، گرگان و ری به قزوین و از آنجا به شعباتی متصل می شد که شاخه ای از آن به ترکیه و بعد به اروپا متصل می گشت . در ضمن برای اینکه کاروان های حامل ابریشم به سلامت مسیر تا اروپا را طی نمایند مرتباً بین ایران و چین نمایندگانی در رفت و آمد بودند.
در تمام این مدت سختگیری های امپراطوران چین ، به منظور حفظ انحصار تهیه ابریشم زیادتر می شد و هر روز مقررات سخت تری وضع می کردند با وجود چنین سیاست وحشت و استتاری ، نوشته اند به سال 419 میلادی شاهزاده خانم دیگری از چین که به ازدواج فرمانروای کشور ترکستان در آمده بود ، برای نشان دادن درجه محبت و فداکاری خود با استقبال از مرگ چندین عدد تخم نوغان را در لابلای موهای خود پنهان و به عنوان هدیه ای در ترکستان تقدیم همسرش کرد.
و بدین ترتیب تهیه ابریشم از انحصار چین خارج گردید .
در حال حاضر با گذشت قرن ها هنوز چین بزرگترین تولید کننده ابریشم در جهان است.
هندوستان دو مین کشور تولید کننده ابریشم بوده و ژاپن سومین کشور تولید کننده ابریشم و شوروی سابق مقام بعدی را در جهان دارا بوده است.
فرانسه نیز زمانی از تولید کنندگان عمده ابریشم جهان بود ولی پس از شیوع بیماری واگیردار پبرین در سال 1850 ، خسارات فراوانی به این صنعت وارد شد این بیماری چنان دامنه وسیعی پیدا کرد که ناپلئون سوم ، لویی پاستور را مأمور مطالعه روی این بیماری و پیدا کردن راههای مبارزه با آن نمود.
پس از چهار سال تحقیق پاستور ، دانشمند فرانسوی موفق به شناسایی و کشف عامل بیماری و راه مبارزه با آن گردید. با وجود این ، این توفیق تربیت و پرورش کرم ابریشم دیگر در فرانسه پا نگرفت ، زیرا واردات آن از کشورهای دیگر توسعه زیادی یافته بود.
وضعیت ابریشم در ایران
تولید ابریشم ایران در حال حاضر 400 تن در سال است طبق مدارک موجود میزان ابریشم تولیدی در گذشته در حدود 3000 تن در سال بوده حتی زمانی از ایران تخم نوغان جهت پرورش به کشورهای خارج بویژه اروپا صادر می شده است.
فهـرست مطالب
عنــوان صفحه
فصل اول
پیشگفتار
تاریخچه کرم ابریشم
وضعیت ابریشم در ایران
چگونگی پرورش کرم ابریشم در ایران
برخی مشکلات صنعت ابریشم در ایران
مراکز تهیه و توزیع ، تولید تخم نوغان تا مرحله ابریشم در ایران
فصل دوم
توتستان
کلیاتی راجع به درخت توت و توتستان
روشهای تولد نهال توت
بذر کاری
پیوند زنی
خوابانیدن شاخه
قلم چوب نرم
قلم چوب سخت
خزانه نهال
انتخاب نهالهای توت و روش انتقال آن
ایجاد توتستان
وضعیت هواشناسی
بررسی خاکشناسی
روش پیداکردن بیماریهای پوسیدگی و ریشه
انتخاب نهال توت
فاصله درختان
کاشت
روشهای داشت ، هرس و برداشت
روش بهره برداری از توتستان ویژه کرم جوان
نحوه برداشت از توتستان برای کرم بالغ
نگهداری توتستان
فصل سوم
بررسی کرم ابریشم از نظر جانورشناسی و سیر تکامل آن
لارو
مراحل رشد
اندامهای درونی کرم ابریشم
اعضای گوارشی
دستگاه گردش خون
دستگاه دفع کرم ابریشم
دستگاه تنفس
دستگاه عصبی
دستگاه تولید مثل
غده های ابریشم
فصل چهارم
کرم ابریشم
تخم کرم ابریشم
تعیین جنس
تولید تخم
نگهداری و به کاربردن تخم کرم ابریشم
تفریخ مصنوعی تخم کرم ابریشم
روش اجرایی تفریخ تخم
فصل پنجم
پرورش کرم ابریشم
مشخصات کرم ابریشم
فصل پرورش
آماده سازی پرورش
انتخاب واریته کرم ابریشم
ضد عفونی
آغاز پرورش
پرورش کرم جوان
پرورش کرم بالغ
پیله رفتن لارو
برداشت پیله و حمل آن
خشک کردن پیله
فصل ششم
بیماری های کرم ابریشم
بیماریهای های قارچی
بیماریهای فلاشری
بیماریهای پیرین
آفات کرم ابریشم
منابع
در سه ھزار سال قبل از میلاد مسیح ، یک امپراطوریس چینی کشت درخت توت و پرورش کرم
ابریشم را تشویق می کرد. او خود آزمایشھای متعددی درباره بستن نخ ابریشم به قرقره انجام
داد و برخی اختراع صنعت بافندگی را به او نسبت می دھند.
کرم ابریشم بیش ازچھار ھزارسال توسط مردم پرورش داده می شد این کارنخستین بار در چین
در حدود 2600 سال قبل از میلاد مسیح آغازشد چینی ھا رازتھیه ابریشم را سالھا مخفی نگه
داشتند ودر اروپا و خاورمیانه تجارت می کردند.
pdf و شامل 24 صفحه