لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
موارد ادغام نون ساکن وتنوین:
ادغام کامل: ادغام نون در راء،لام، نون،میم
ادغام ناقص:ادغام نون در واو و یاء
ادغام باغنه:ادغام نون درنون، میم، واو، یاء
ادغام بدون غنه:ادغام نون در لام و راء
ادغام نون ساکن در نون و میم:
اگر بعد از نون ساکن حرف نون یا میم بیاید، نون ساکن در حرف بعدی ادغام می شود چه نون ساکن و حرف بعدی در یک کلمه باشند چه در دو کلمه.
این ادغام ادغامی با غنه است که به اندازه ی دو حرکت کشیده باید غنه ی آن را رعایت کرد.
آیا ادغام نون ساکن در نون و میم ادغام کامل است یا ناقص:گفته اند ابن کیسان و عده ای دیگردر مورد ادغام نون ساکن در میم ،غنه ی باقی مانده را از آن نون می دانند. ولی دانی و ابن جزری بر این اعتقادند که غنه از آن میم است.با این تعبیر ادغام نون در میم ادغامی کامل است چون نون به میم تبدیل شده و این صفت غنه هم از آن میم مبدل شده از نون و میم مدغم فیه است.ولی در مورد ادغام نون در نون ، نمی توان گفت نون اول تبدیل به حرفی دیگر شده و لذا صفت خود را باقی گذاشته است و این در میزان غنه ی این ادغام مشخص است که به اندازه ی غنه ی دو حرف می باشد/
از نظر مکی حکم واو و یاء از نون و میم جداست. به این صورت که ادغام نون ساکن در نون و میم با اظهار غنه در خود حرف اول همراه است،از این رو تشدید این ادغام کامل نیست زیرا بخشی از حرف که غنه است در آن باقی مانده است.بنا به گفته ی وی سبب ادغام نون در نون اجتماع دو حرف همانند است که اولی ساکن است وسبب ادغام نون در میم،مشارکت این دو در صفت غنه است.
در اصل بنا بر قاعده باید در ادغام کامل مخرج و کلیه ی صفات مدغم از بین برود در حالی که اینجا بقاء غنه وجود دارد. حال اگر این غنه از آن نون حذف شده باشد ادغام ناقص است و اگر این غنه را از حرف بعدیا میم مبدل شده از نون بدانیم می توان ادغام را کامل دانست.( با این برداشت که نون اول با صفت غنه اش حذف شده و نون دوم یا میم باقی مانده ،که غنه ی موجود هم مربوط به همین حرف ابقاء شده است).
بررسی های جدید در باره ی آوا ها نیز،در مورد ادغام نون ساکن در میم،اکثر دانشمندان را بر آن داشته است که غنه را از آن میم بدانند و می گویند نون با انتقال مخرجش به لب ها تبدیل به میم شده است و وجود خارجی ندارد پس غنه از آن میم است با این حال ابن جزری در مورد ادغام نون در میم اظهار می کند که این ادغام ادغامی ست که تشدید آن کامل نیست وعلت آن بقای غنه است که بخشی از حرف می باشد(با اینکه در جای دیگر غنه را مربوط به حرف ما بعد می داند.در حقیقت می توان گفت هرگاه دو حرف غنه دار در هم ادغام شوندتشدیدشان به همین صورت و با غنه ادا می شود و شاید نتوان ادغام با غنه را به طور کلی ادغامی ناقص دانست *
نظر مکی:
ادغام نون ساکن دردو حرف یاء و واو : مِن وَاق، محمدٍ وآل محمد
وقتی نون ساکن به واو یا حرف یاء می رسد ادغام صورت می گیرد که باید با غنه همراه باشد.در اصل این ادغام ، ادغامی ناقص است چون می بینیم که صفت غنه باقی ست و از آنجایی که خود واو و یاء غنه ندارند پس مشخص می شود که غنه صفت باقی مانده ی حرف مدغم است که نون باشد و چون صفت نون باقی مانده این ادغام،ادغامی ناقص است . ودر تلفظ واو و یاء با غنه ی باقی مانده از نون خوانده می شوند .
میزان غنه در ادغام نون در 4حرف ی م و ن
دغام نون ساکن در لام و راء:
وقتی نون ساکن به لام یاراء می رسد ادغام کا مل صورت می گیرد و اثری از حرف قبل و صفاتش باقی نمی ماند و به تبع غنه ی نون از بین می رود پس این ادغام ادغامی کامل و بدون غنه است.در مورد ادغام نون ساکن و تنوین در لام باید دقت کرد که لام بدون غنه و کشش تلفظ گردد و فقط به اندازه ی میزان معمول تشدید که تکرار یک حرف است روی آن مکث شود.در مورد راء هم باید دقت شود تا صفت تکریر آن بیش از حد نشود
حرف مدغم فیه
حالت ادغام
نوع ادغام
میزان غنه
نون
کامل-باتشدید کم
با غنه
دو حرکت کشیده
میم
کامل-با تشدید کم
با غنه
دو حرکت کشیده
یاء
ناقص
با غنه
یک حرکت کشیده
واو
ناقص
با غنه
یک حرکت کشیده
راء
کامل
بدون غنه
غنه ندارد
لام
کامل
بدون غنه
غنه ندارد
ابدال یا اقلاب نون ساکن و تنوین:منظور تبدیل کردن نون ساکن است به میم ،وقتی که به باء برسد
در صورتی که بعد از نون ساکن یا تنوین حرف باء بیاید،نون ساکن تبدیل به میم می شود.و با نوعی اخفاء و غنه ادا می شود.
نحوه ی تلفظ نون ساکن نزد باء:در اصل نون تبدیل به میم شده است و باید دانست چگونه این میم را نزد باءتلفظ کنیم .ابتدا باید توجه داشت که میم با غنه تلفظ می شود و از طرفی چون میم و باء نمی توانند در هم ادغام شوندلذا با نوعی اخفا همراه می شود.با این مقدمه می توان دریافت که تلفظ این میم با میم معمولی کمی تفاوت دارد .ما در تلفظ عادی میم باید دو لب را به یکدیگر بچسپانیم و با فشار لب ها بر هم میم را تلفظ کنیم ، اما در این حالت برای تلفظ میم، لب ها را فقط به هم نزدیک می کنیم به طوری که کاملا نزدیک شوند ولی به هم نچسپند،و در این حالت میم را به صفت غنه اش تلفظ می کنیم و فقط هنگام تلفظ باء هست که لب ها را بر هم می گذاریم و باء را به صورت معمول تلفظ می کنیم باید توجه شود لب ها با صدای میم بر هم نیایند و تا موقعی که میم با غنه در حال تلفظ است وجود فا صله ی کمی میان لب ها ضروری ست هم بما (البته مثل حالت واو لب ها نباید جمع شوند بلکه باید به هم نزدیک شوندو کمی بینشان فاصله باشد مثلا به اندازه یک ورق کاغذ)
علت ابدال:
اخفاء نون ساکن و تنوین:
اگر نون ساکن یا تنوین به حروفی به جز یرملون و باء و حروف حلقی برسد ،اخفاء می شود(15 حرف)منظور از اخفاء کردن نوعی پنهان کردن حرف است به طوری که در هنگام تلفظ ، آن حرف از مخرج خود تلفظ نمی شود و فقط صدای حرف است که در قالب صفتش که همان غنه ی نون باشد باقی می ماند.بنا به قول مشهور،نون اخفا شده در حقیقت از مخرج خیشوم تلفظ می شود.ابن جزری در این مورد می گوید سبب اخفاء این است که نون دارای دو مخرج شده است. مخرجی برای خود نون و مخرجی برای غنه ی آن.به همین خاطر مخرج آن گسترش یافته و ضمن آن، بر حروفی که از موضع دهان تلفظ می شود احاطه پیدا کرده و با آنها مشارکت می یابد. در نتیجه نزد حروفی که از دهان تلفظ می شوند اخفا می گردد.اکثرا در تعریف حالت اخفاء گفته اند چیزی ست بین ادغام و اظهار اما می توان اخفاء را در حقیقت مخفی کردن مخرج حرف دانست با ابقاء صفت حرف و فرقش با ادغام ناقص در این است که در حالت ادغام ناقص مخرج حرف از بین می رود و حرف تبدیل می شود در حالی که صفت حرف باقی می ماند ولی در اخفاء مخرج حرف به حرف دیگری تبدیل نمی شود بلکه تا حدی مخفی می ماند و صفت حرف هم که باقی می ماند.
نحوه ی تلفظ نون اخفا شده:اولین نکته این است که هنگام تلفظ نون اخفاء شده زبان به مخرج نون نمی خورد و دوم اینکه نون با کمی غنه که به آن غنه ی طبیعی هم گفته اند ادا می شود(که میزانش کمتر از غنه ی ادغام نون در نون و نون در میم است).سومین نکته این است که در هنگام تلفظ نون اخفا شده و قبل از اینکه حرف بعدی تلفظ شود ،دهان بایدحالت حرف بعدی را به خود بگیرد مثلا مشخص باشد که بعد از نون حرف کاف تلفظ می شود یا تاء و یا قاف. إن کان، انتُم ، من قَبل.دیگر اینکه کشش صدا و غنه در تلفظ نون اخفا شده بیش از نون معمولی ست که گفته شد.
میزان اخفاء نون بسته به اینکه حرف مابعدش از لحاظ مخرج به نون نزدیک باشد یا دور،فرق می کند.مخرج نون ساکن و تنوین هر اندازه به مخرج حرف ما بعد نزدیکتر باشد،اخفایش نزد آن حرف کمتر است وهر اندازه دورتر باشدبیشتر.مثلا اخفاء نون در تاءیا حروفی که با نون قریب المخرجند و مقایسه ی آن با اخفاء نون وقتی به کاف یا فاء برسد، این مطلب را مشخص می کند.
اظهار نون ساکن و تنوین:
در صورتی که بعد از نون ساکن حرف حلقی بیاید نون ساکن اظهار می گردد.و این بیشتر به خاطر دوری مخرج این حروف از نون است که اجازه ی ادغام یا اخفا نمی دهد
نکاتی در مورد تلفظ نون اظهار شده :
عدم مکث بیش از حد بر نون:وقتی نون اظهار می شود فقط به اندازه ی یک حرف باید بر آن مکث داشت .نگه داشتن زبان بر مخرج نون و یا کشش صدا ومکث بر نون ساکن در حالت اظهار جایز نیست
عدم لغزش در مخرج حرف به هنگام تلفظ: باید توجه داشت تا نون ساکن اظهار شده در مخرج خود نلغزد و هیچ نوع قلقله ای نگیرد
موارد ادغام نون ساکن وتنوین
