12 ص
شاید سلول چرخش عمومی جو سراسر اعصار Phanerozoic پایدار بوده است. تغییرات روی موضوع اساسی بازی شده است. دما به طور واقعی در طول زمان تغییر کرده است. (شکل 4ـ4). موقعیت و شدت چنین اجزاء کلیدی چون سیکلونهای عرضهای میانه و سلولهای مراکز پرفشار جنب حاره تغییر کرده است و بعضی از اجزاء حاضر مانند موسمیهای آسیا ـ افریقا تضعیف و حتی غیر فعال شده است. (شکل 5-4). اقلیم پرکابرین ممکن است هیچ شباهتی به اقلیم مدرن امروزی نداشته باشد. شرایط طبیعی خیلی متفاوت شده است. چرخش زمین خیلی سریعتر شده است. برای مثال حتی چرخش زمین ممکن است از یک الگوی متفاوتی پیروی کند. جزئیات این تغییرات بعداً توضیح داده شده است. نکته قابل اشاره در اینجا این است که تغییرات اقلیمی شامل یک تغییر ساده مرزهای بین نواحی اقلیمی حاضر نیست. این تغییرات خیلی شبیه به مجدد سازماندهی کردن جو، یخ کره و نظام اقیانوسی میباشد.
تغییر اقلیم تغییر متوسط شرایط جوی در یک مکان یا ناحیه خاص میباشد. تشخیص تغییرات اقلیمی از تغییرپذیری اقلیم بخصوص در اقلیمهای فصلی شدیداً مشکل است. تغییر پذیری اقلیمی تفاوتهای میان میانگین حالتهای جوی از همان نوع است. برای مثال تفاوت میان میانگین دمای جولای یا میانگین بارش زمستانی در سالهای متفاوت. در ناحیه مدیترانه شرایط فصلی از سالی به سال دیگر به طور وسیع نوسان دارد. میانگین دمای تابستان 7-5 درجه سانتیگراد و میانگین دمای زمستان 13-8 درجه سانتیگراد از سالی به سال دیگر تغییر میکند، در صورتیکه بارش فصلی 80% از میانگین طولانی مدت فاصله میگیرد. به طور غیر محتمل تغییر در اقلیم مدرن امروزی به راحتی قابل درک نیست. این تغییرات عموماً داخل اختلاط اندازهگیریهای مستقیم اتفاق افتاده در دورههای کوتاه مدت پنهان شده است. در حالیکه تغییر اقلیم گذشته غیر قابل فراموش است. انسان امروزی ممکن است احساسی از تغییر اقلیم گذشته نداشته باشد زیرا هوای امروزی حداقل در 10000 سال گذشته ثابت بوده است و نسبت به صد میلیون سال گذشته ملایم میباشد.
شکل (4ـ4) دمای جولای (C°) در 18000 و 9000 سال پیش و زمان حال. این شکل بوسیله مدل اقلیمی COHMAP پیشبینی شده است. دمای اکنون به منظور مقایسه میباشد. دمای جولای برای 18000 و 9000 سال پیش تفاوتهای شدیدی نسبت به زمان حال نشان میدهد. نواحی که تفاوتها از نظر اهمیت آماری بالای 95 درصد سطح اطمینان میباشد بوسیله خطوط خاکستری تیره مشخص شده است. هاشورهای روشن یخهای دریایی را نشان میدهد و هاشورهای متراکم یخهای خشکی را نشان میدهد.
بدون شک فیلسوفان و تاریخدانان طبیعی کلاسیک یونان و روم میدانستند که اقلیم یک سال همیشه شبیه اقلیم سال قبل نیست. تأثیر تغییرات زمینشناسی در اقلیم در قرن هفدهم تشخیص داده شده است. سنگوارههای حارهای از زیر خاک درآمده در اقلیم معتدل نشان میدهد که اقلیم حاضر شبیه اقلیم قدیمی نبوده است. در قرن 19 تشخیص نوسانات یخچالی و جنب یخچالی نشان داد که اقلیم بطور جدی نسبت به گذشته تغییر کرده است. تعدادی از نظریههای کوشش میکنند این تغییرات طولانی اقلیم را تبیین کنند. این نظریهها بسیاری از آنها ابداعی است و ارزیابی آن مشکل است، زیرا شواهد اقلیمی گذشته بسیار ناچیز است و تفسیر شاخصهای اقلیمی مشکل است و گاه شماری دقیق از حوادث وجود ندارد. بیشترین این نظریهها سبملیک هستند زیرا بسیاری از روابط و نیروهای پیچیده نظام اقلیمی فقط حدسی و غیر قابل تصور هستند، زیرا دانش ما از منظومه خورشیدی و کهکشان راه شیری محدود است.
در سی سال گذشته مشکلات ناشی از طرح تئوریهای قبلی که سعی میکردند ارزش تخمین هایشان را چاره پذیر ارزیابی کنند آشکار شده است. امروزه تکنیکهای تاریخ نگاری دادهها یک مقیاس زمانی مطلقی از حوادث تهیه کرده است. هستههای یخی، رسوبات عمیق دریایی، رسوبات غاری، هستههای دریاچهای و باتلاقی، حلقههای درختی و Palaeosols حاصل حوادث اقلیم گذشته میباشند. یک درک بهتر از رابطه بین اقلیم و پدیدههای سطح زمین نشان میدهد که شاخصهای اقلیمی برای بازسازی اقلیمهای دیرینه بیشتر قابل اعتماد میباشند. مدلهای رایانهای چرخش عمومی تخمین اقلیم گذشته را ممکن میسازد و اجازه میدهد اثر تغییر حرکت مداری زمین روی دادههای خورشیدی سریع و بدقت محاسبه شود. استفاده ترکیبی همه این روشهای جدید اقلیم شناسی دیرینه یک طیف رنگی دوری از تغییرات اقلیمی که اقلیم شناسان قبلی از آن بی اطلاع بودند آشکار کرده است. اکنون این تصدیق میکند که یکی از دلایل تنوع نظرات این است که تغییرات هوا و اقلیم از یک ساعت تا ده میلیون سال برای پدیدههای اقلیمی به شدت بر روی سرد و گرم شدن هوا مؤثرند. (جدول 1ـ4) در مجموع آنها در قرون گذشته از روندهای عامی پیروی میکنند.
این فایل دربرگیرنده اموزش کامل ساخت نقشه های اقلیمی با نرم افزار ARC GIS می باشد که در 41 صفحه به صورت کاملا تخصصی به اموزش این موضوع می پردازد.
70 ص
(نوسانات اقلیمی در بَطن طبیعت زمین نهفته است.)
مقدمه
تغییر اقلیم یکی از مهم ترین چالش های قرن جاری است وقوع سیل های با شدت بالا، گرم ، سرماهای بی موقع، تکرار بیشتر خشکسالی ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، طغیان آفات و بیماریهای گیاهی، کاهش ضخامت لایه ازن، گرم شدن جهانی هوا و ذوب شدن یخهای دائمی از جمله مواردی است که بحث تغییر اقلیم را در دهه جاری در جهان بیشتر مطرح کرده است.
در سال 2003 سازمان هواشناسی جهانی شعار سالانه خود را تحت عنوانOur future climate اقلیم آینده ما نامگذاری نموده است. که مقدار تغییر اقلیم در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در سال 2003 چندین کنفرانس بین المللی و منطقه ای با عناوین تغییر اقلیم در کشورهای مختلف دنیا برگزار شده است. سازمان هواشناسی کشور سومین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم را با همکاری دانشگاه اصفهان در سال 1382 در دستور کار خود قرار داد.
آب و هوا یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب می شود و با پیشرفت و توسعه در جهان حفاظت از آن روز به روز اهمیت بیشتر می یابد. تغییر آب و هوا یکی از پیچیده ترین مشکلاتی است که بشر در حال و آینده با آن مواجه است. انسان با بی توجهی به قوانین حاکم بر طبیعت و عدم شناخت مسائل زیست محیطی مرتبط با آن عامل اصلی این تغییرات محسوب می گردد. تغییرات ثبت شده در ایستگاههای هواشناسی و کشتی ها نشان می دهد که از اوایل قرن بیستم هوای سطح زمین و دریا به طور متوسط 45/0درجه سانتی گراد گرمتر شده است. عقب نشینی و ذوب شدن یخهای قطبی از پایان قرن 19 شواهد تاریخی مبنی بر گرم شدن هوای کره زمین می باشد. تحقیقات و بررسی های اخیر در ایران نشان می دهد که از بارشهای منجمد کاسته شده و به جای آن بارندگیهای رگباری که اغلب با سیل همراه است در غیر فصل و با شدت بیشتری ریزش می نماید.
در سالهای اخیر همه شاهد وقوع این گونه پدیده های ناگوار در جهان و کشور بوده ایم که حاصل آن خسارات مالی و جانی فراوان بوده است.
در رابطه با تغییر اقلیم و اثرات آن کشور ایران با دارا بودن تنوع اقلیمی نسبتاً زیاد از حساسیت بیشتری برخوردار است و مطالعات مقایسه ای تغییرات بارندگی در دو مقطع زمانی30 ساله 1961 تا 1990 و دوره ده ساله 1981 تا 1990 نشان می دهد که تغییرات شدید بارندگی در نواحی شمال غربی، غربی و بعضی از نواحی مرکزی و نواحی شرقی دریای خزر اتفاق افتاده است که نمایانگر افزایش بارندگیهاست.
کاهش بارندگی در ده سال اخیر در شمال خراسان ـ جنوب سیستان و بلوچستان و اکثر نواحی ساحل دریای خزر مشاهده شده است.
وقوع تغییرات اقلیمی و آثار ناخوشایند آن به نوبه خود اثرات اقتصادی، اجتماعی فراوانی را به همراه دارد که سیاست گذاران و مدیران برنامه ریزکشور بایستی از هم اکنون راه چاره برای مقابله با تغییرات زیانبار این تغییرات بیندیشند.
با مطرح شدن مباحث مربوط به تغییر اقلیم و فعالیت های انسانی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای مانند دی اکسید کربن متان و همچنین مطرح شدن مباحث مربوط به تغییر اقلیم در دانشکده ها و مراکز علمی و تحقیقاتی و خسارات بسیار زیادی که در زمینه تغییرات اقلیم ایجاد می شودو با عنایت به تأثیرات اجتماعی، اقتصادی آن بر محیط زیست در سال 1988 هیئت بین الدول تغییر اقلیم (IPCC) در سازمان هواشناسی جهانی (WMO) و برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) ایجاد گردید.
به طور کلی (IPCC) با توجه به اطلاعات و گزارش ها به اتخاذ سیاست های مناسب در خصوص مباحث مربوط به تغییر اقلیم می پردازد. IPCC یک هیئت بین الدول است که مجموعه اطلاعات ویژه ای در زمینه مباحث علمی، اقتصادی، اجتماعی و فنی تغییر اقلیم برای جامعه جهانی ارائه می نماید و دارای سه گروه کاری است که وظیفه هر کدام از آنهادر زمینه کنترل و تأثیر گازهای گلخانه ای می باشد و در هر گروه کاری یک حمایت کننده فنی نیز وجود دارد.
فهرست
اـ مقدمه 1
2- تحولات اقلیم در دوران زمین شناسی 3
3- نوسانات اقلیمی و تاثیر آن بر تغییرات محیطی 7
4- وضعیت اقلیم جهان در سال 2001 میلادی 7
5- بحرانی شدن دی اکسید کربن و گازهای آلاینده (افزایش دما) 13
6ـ اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب 16
(1ـ6)کمیت منابع آب 19
(2ـ6)بالا آمدن سطح آب دریا 19
(3ـ6)افزایش دما 20
(4ـ6)بارش برف و رواناب 21
(5ـ6)آب زیرزمینی ـ آبرسانی ـ آبیاری 23
(6ـ6)اثرات تغییر اقلیم بر کیفیت آب 24
- نتایج این بحث 26
7- اثر افزایش گرمای زمین در افزایش مصرف آب کشاورزی 27
8ـ پیامدهای نوسان آب و هوا بر بیابان زایی 29
(1ـ8)نگرش بر بیابان زایی 30
(2ـ8)بررسی تاثیر النینو ـ نوسانات جنوبی بر بارندگی 31
(3ـ8)النینو چیست؟ 31
(4ـ8)داده ها و روش محاسباتی 38
نتایج این بحث 42
(5ـ8) ارتباط SOI و بارندگی فصلی 42
(6ـ8) ارتباط SOI و بارندگی پاییزه 43
(7ـ8) ارتباط SOI و بارندگی نواحی شمالی ایران 44
(8ـ8) همبستگی بین SOI و بارندگی در مناطق مرکزی ایران 45
9- تغییرات اقلیمی بر تردد و تصادفات جاده ای 47
- نتایج این بحث 52
26 ص
تغییرات اقلیمی ؛معضل امروز ، بحران فردافعالیت های انسانی تاثیر شدیدی بر آب و هوای محلی دارند. شبکه های گسترده آبیاری و سدها سبب فرسایش خاک و کاهش منابع آبهای زیرزمینی می شوند که این مسئله هم می تواند باعث تغییر کل رژیم آبی منطقه شود.
چکیده :
دریای خزر بزرگترین بدنه آبی محصور در خشکی است که با وسعت سطحی بیش از 370 میلیون متر مربع حدود 44% از آب های محصور در خشکی را در بر میگیرد. باور بر این است که دریای خزر در بر دارنده ذخایر نفتی حدود 50 بیلیون بشکه می باشد که وجود این ذخایر عظیم نفتی و تعدد راههای عبور بین قاره ای و نزدیکی نسبی آن با خلیج فارس بر اهمیت جغرافیای سیاسی و نقش استراتژیک آن افزوده است.
حدود 300 گونه از جانوران آبزی در این دریا زندگی می کنند که از جمله آنها می توان شش گونه از بهترین گونه های ماهیان خاویاری که ارزش اقتصادی بالایی دارند را نام برد. تنوع زیست بوم غنی منطقه شامل تالاب ها، جنگلها، رودخانه ها، دشت های گسترده و چراگاهها، خطوط زیبای ساحلی و دهانه رودخانه ها، موقعیت های مناسبی را برای اکوتوریسم فراهم کرده است که می توانند جاذبه هایی بالقوه برای گردشگران باشند.
فعالیت های انسانی تاثیر شدیدی بر آب و هوای محلی دارند. شبکه های گسترده آبیاری و سدها سبب فرسایش خاک و کاهش منابع آبهای زیرزمینی می شوند که این مسئله هم می تواند باعث تغییر کل رژیم آبی منطقه شود و هم دمای محلی و متعاقب آن بر توان بالقوه تبخیر موثر باشد. فعالیت های اکتشاف نفت و گاز در دریای خزر، نه تنها باعث آلودگی آب و هوا می شود بلکه به انتشار گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن (CO2) و متان (CH4) که موثر در افزایش دمای کره زمین هستند را نیز سبب می شود. کارشناسان تخمین می زنند تولید سوخت های فسیلی در دریا و ساحل خزر سالانه معادل 15 تا 20 میلیون تن دی اکسید کربن منتشر می کنند، به این ترتیب افزایش مورد انتظار در تولید سوخت، افزایش انتشار گازهای گلخانه ای را به دنبال خواهد داشت و به دنبال آن تغییرات اقلیمی و پیامدهای ناخوشایندی به همراه خواهد آورد که این تغییرات می توانند تاثیرات مخربی همچون کاهش دسترسی به آب شیرین ، کاهش حاصلخیزی زمینهای کشاورزی بر اثر طوفانهای شن و به طور کل تاثیرات منفی بسیاری بر فعالیت های اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر بگذارند.
مقدمه :
پیشرفت فن آوری و دستیابی انسان به زندگی مدرن و پیشرفته امروزی به قیمت از بین رفتن و تخریب بسیاری از منابع طبیعی و انقراض نسل تعداد زیادی از گیاهان و جانوران تمام شده است. اما علیرغم پیشرفت بسیار سریع و غیر قابل باور دانش بشری و حتی دستیابی انسان به کرات دیگر و اطلاعات حیرت آوری که از دورترین کهکشانها بدست آورده است، هنوز کره زمین، تنها سیاره قابل سکونت برای انسان و دیگر موجودات زنده به شمار می آید!
رشدسریع و بی مهار جمعیت بشر، بهره برداری بی وقفه از معادن، قطع درختان و نابودی جنگلها، کشتار بی رحمانه حیوانات، تخریب مراتع و پوشش های گیاهی طبیعی زمین و تبدیل آنها به مزارع، استفاده بی رویه از سموم کشاورزی، آلودگیهای منابع آبی و هوا ناشی از فعالیت های صنعتی و بسیاری از فعالیت های نامطلوب دیگر انسانها از سالیان گذشته تا امروز، چرخه زیستی خانه مشترک همه موجودات زنده، زمین را با خطر مواجه ساخته است. شاید انسان هیچ وقت مثل امروز به فکر جبران خساراتی که به محیط زیست و سیاره زمین وارد ساخته و همچنین حفاظت و مراقبت از منابع طبیعی و حیاتی موجود بر روی این کره خاکی نیفتاده باشد .
بد نیست بدانید که جدید ترین و شاید بحرانی ترین تهدید زیست محیطی علیه کره زمین، کاملا نامحسوس بوده و به چشم نمی آید! این تهدید ناشی از یک ماده سمی نیست! تشعشعات رادیواکتیو هم نیست! بلکه در واقع موضوع به ظاهر ساده تغییرات آب و هوایی است. خطرات ناشی از این موضوع به سختی قابل درک است و حتی ممکن است بیشتر شبیه یک شوخی به نظر برسد. اما، مسئله و نکته مهم اینجاست : در قرن آینده، سیاره زمین گرمتر خواهد شد بطوریکه احتمالا طی 30 یا 40 سال آینده آب و هوای زمین بطور میانگین 5/4 درجه سانتیگراد گرمتر از آنچه امروز است خواهد شد.
میزان تشعشعاتی که زمین از خورشید دریافت میدارد یا فصلهای مختلف سال ، عرض جغرافیائی و وضع هندسی مدار گردش زمین به دور خورشید در ارتباط است و هر گونه تغییری که در شدت و ضعف این تشعشعات روی دهد، به دگرگونیهایی در دما و فشار جو زمین منتهی میگردد و در نتیجه روی آب و هوای میهن خاکی ما اثر میگذارد.
باد که بر اثر اختلاف فشار تولید میگردد و هوای سرد و گرم و همچنین بخار آب را از جائی به جای دیگر پراکنده میسازد، از وضع توپوگرافی زمین به شدت متأثر است و پراکندگی قارهها در شرایط اقلیمی نقش آفریننده و کوهها موجبات تکائف و باروری بخار آب را فراهم میسازند و اقیانوسها و دریاها، شرایط اقلیمی را به شدت تحت تأثیر قرار میدهند و همانند خازنی دمای سطح زمین را در خویش ذخیره میکنند و به آرامی آن را به هوای پیرامون خود منتقل میسازند.