نوع فایل: word
قابل ویرایش 35 صفحه
چکیده:
گرچه مدّت زمان بسیاری از طرح نظری و اجرای بانکداری بدون ربا نمی‌گذرد، در این مدّت کم توانسته است با ارائه روشهای تأمین مالی اسلامی به جای تأمین مالی با بهره، افزون بر توجه بانکداران، صاحبان سرمایه و کارگزاران مسلمان، توجه دانشمندان و پژوهشگران متخصّص را در سراسر دنیا به خود جلب کند.
گسترش روز‌افزون بانکداری اسلامی گرچه در اعتقادات مسلمانان ریشه دارد، توانایی روشهای آن در تأمین نیازهای مردم و برتری نسبی آن روش‌ها در مقایسه با روش تأمین مالی با بهره نیز در توسعه آنها بی‌تاثیر نبوده است؛ به‌طوری که امروزه شاهد شکل‌گیری بانک‌های اسلامی در کشورهای گوناگون حتی کشورهای غیراسلامی هستیم.
بانک‌های اسلامی کنار توفیق‌های چشمگیر، با برخی مشکلات جدّی مواجه هستند که نیازمند تلاش علمی اندیشه‌وران و کارشناسان باتجربه است. تأخیر در بازپرداخت بدهی‌ها و یافتن راه‌حلّی برای ایجاد انگیزه برای پرداخت بموقع آنها و جبران خسارت بانک، وابستگی نرخ‌های سود بانک‌های اسلامی به نرخ‌های بهرة بین‌المللی، عدم تصوّر زیان در سپرده‌های سرمایه‌گذاری از سوی مردم، تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خطر اخلاقی گیرندگان تسهیلات، تأمین مالی دولت و سرمایه‌گذاری در ارز، برخی از این مشکلات است.
در این مقاله کوشیده شده با تبیین مشکلات مذکور، راهکارهای مناسب برای حلّ آن ارائه شود.
مقدمه:
عملیات بانکداری اسلامی الحمدلله با توفیق چشمگیری همراه بوده و روشهای تأمین مالی اسلامی که جایگزین تأمین مالی با بهره شده، نه‌تنها مورد توجه بانکداران و صاحبان سرمایه و کارگزاران، بلکه مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران متخصّص در هر جا قرار گرفته است. دلیل آن جز این نیست که این‌گونه تأمین مالی مزایای برتری بر روشهای تأمین مالی ربوی در سطح فردی و اجتماعی دارد. با این‌که بیشتر این مزایا از جهت نظری روشن و آشکار است، از جهت عملی اندک و کم‌اهمیت به‌نظر می‌رسد. علت آن نیز پاره‌ای از مشکلات و دشواری‌هایی است که بر این نوع بانکداری مترتب شده، و فعالیت‌های بانکداری اسلامی را به انواع خرید و فروش محدود کرده است و دارایی‌ها و موجودی‌های بانک را فقط دیونی تشکیل می‌دهد که از عملیات مرابحه پدید آمده‌اند. همواره باید توجه داشته باشیم که بانک، واسطه مالی است و مناسب نیست و چه بسا ممکن است به این وظیفه عمل نکند در صورتی که بخواهد به فعالیتی همچون کار بازرگانان بپردازد. با این همه، قاطعانه معتقدیم که دادوستد دیون از بلاهای بانکداری سنتی است که باید آن را از نظام اسلامی دور ساخته، بانک‌های اسلامی را از آن رها کنیم؛ از این‌رو بانک‌ها باید در جست‌وجوی راه‌حلّی برای مشکلاتی باشند که بانک را از وضعیت مطلوب آن دور می‌سازد و باید به سوی روشهای مشارکتی و مضاربه‌ای که اساس روشهای تأمین مالی است گرایش یابند و از روشهای مبادله‌ای که باعث پدیدآمدن دیون می‌شود، به‌ویژه فروش مرابحه برای دستوردهنده خرید تا جایی که ممکن است بپرهیزند.
این مقاله کوششی برای بیان پاره‌ای از مشکلات بانکداری و پیشنهادهایی برای حلّ آنها است. از خداوند توفیق کارگزاران با اخلاص در این بانک‌ها را دارم و این‌که گام‌های آنها را استوار دارد و کوشش آنان را با توفیق قرین فرماید. همانا او شنوا و اجابت‌کننده است.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
اوّل. مشکل تأخیر در بازپرداخت بدهی‌ها
تعریف مسأله
آثار منفی این مشکل بر کار بانکداری اسلامی
پیشنهادهایی برای حلّ مشکل
دوم. مشکل وابستگی به نرخ‌های بهره بین‌المللی
پاره‌ای از عوامل پیروی نرخ سود با نرخ‌های بهره
آیا استفاده از نرخ‌های بهره بین‌المللی برای تعیین نرخ سود جایز است؟
آثار منفی این مشکل بر بانکداری اسلامی
راه‌حلّ‌های پیشنهادی برای مقابله با این مشکل
آثار منفی این مشکل بر بانک‌های اسلامی
پیشنهاد حلّ این مشکل
چهارم. دشواری‌های تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری
آثار منفی این مشکل بر بانکداری اسلامی
پیشنهادهایی برای حلّ این مشکل
پنجم. مشکل خطر اخلاقی
بیان مشکل
آثار منفی این مشکل بر فعالیت بانک‌های اسلامی
پیشنهادهایی برای حلّ مشکل
ششم. مشکل تأمین مالی دولت
تفاوت تأمین مالی دولت از سایر انواع تأمین مالی
پیشنهادهایی برای حلّ این مشکل
هفتم. مشکلات سرمایه‌گذاری در ارز
بیان مشکل
پروژه مشکلات بانک‌های اسلامی و راه‌حلّ آنها. doc
