فرمت فایل : word(قابل ویرایش) , ppt همراه با تصاویر
تعداد صفحات:15
فهرست مطالب:
طیف نورسنجی جذاب اتمی :
طیف نورسنجی جذب اتمی: ASS
دستگاه هوری
منبع تابش :
لامپ کاتد تو خالی:
لامپ تخلیه بدون الکترود:
اتم ساز :
1- شعله:
مشعلها:
جدول 1- مشخصات برخی از شعله های متداول
کوره :
تکفام ساز :
آشکار ساز :
دستگاه های تک پرتوی و دوپرتوی :
بررسی اثر مزاحمتها در طیف سنجی اتمی:
طیف نورسنجی جذاب اتمی :
اتمهای آزاد بر خلاف مولکولها، دارای ترازهای چرخشی و ارتعاشی نیستند و در آنها فقط جهشهای الکترونی صورت خواهد گرفت. بدین ترتیب هنگامی که انرژی توسط اتمها جذب یا نشر می گردد، خطوط طیفی مجزا مشاهده خواهد شد که اساس روشهای طیف سنجی اتمی را تشکیل می دهد.
روشهای طیف سنجی اتمی تحت عنوان نشر اتمی، جذب اتمی و فلوئرسانس اتمی مورد بررسی قرار می گیرند. گاهی روشهای اتمی را بر حسب اتمی شدن، یعنی فرآیندی که در آن اجزای محلول به یون و اتمهای گازی و یا یک پلاسما تبدیل می شوند، تقسیم بندی می کنند. این روشهای ممکن است شامل شعله، کوره، پلاسماهای مختلف، قوس الکتریکی و جرقه الکتریکی باشد. پس از اینکه اتمها و ایجاد شدند، می توان بر مبنای روش نشری، جذبی و یا فلوئورسان اتمی اندازه گیریها را انجام داد و غلظتهای مورد نظر را تعیین نمود.
طیف نورسنجی جذب اتمی: ASS
طیف نورسنجی جذب اتمی بر مبنای اندازه گیری جذب اتمهای حاصله می باشد. حساسیت و دقت زیاد از ویژگیهای این روش است.
در طیف نورسنجی جذب اتمی میزان شدت نور جذب شده توسط اتمهای بوجود آمده در شعله اندازه گیری می شود که با غلظت نمونه متناسب می باشد رابطه جذب و نشر بدین صورت بیان شده که تمام موارد، نور را در طول موجی که جذب می کند نشر می کنند. بنابراین نور قابل جذب برای اتمهای یک عنصر باید توسط اتمهای آزاد همان عنصر که به حالت برانگیخته هستند منتشر گردد.
دستگاه هوری
اجزا اصلی یک طیف سنج جذب اتمی در شکل 1 نشان داده شده است. قسمتهای مختلف دستگاه عبارتند از:
-1منبع تابش
-2اتم ساز
-3 تکفام ساز
-4آشکار ساز
-5ثبات
پرتو نشری حاصل از منبع تابش از بین بخار اتمی ( جایی که اتمهای جزء مورد نظر تابش منبع را جذب می کنند) عبور می کنند. سپس خط طیفی مورد نظر توسط تکفام ساز جدا شده و به آشکار ساز می رسد. نهایتا سیگنال حاصله توسط یک تقویت کننده مناسب تقویت شده و توسط ثبات، ثبت می گردد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:14
فهرست مطالب:
مقدمه
شاتکریت مخلوط خشک) )Dry mix shotcrete
(شاتکریت مخلوط تر)Wet mix shotcrete
مزایای استفاده از روش شاتکریت مخلوط تر:
مقاومت مکانیکی:
چسبندگی بین بتن و ارماتور:
کاهش نفوذ پذیری و اب بندی:
نتیجه گیری :
مقایسه الیاف فولادی با الیاف مصنوعی در مخلوط شاتکریت:
مقدمه
2. چه نوع الیافی را برای ساخت شاتکریت الیافی بکار گیریم
3.معرفی
به طور کلی می توان مزایای بتن الیافی را نسبت به بتن معمولی در غالب موارد ذیل برشمرد:
علاوه بر این شاتکریت مصلح به الیافی مزیتهای شایان ذکر دیگری نیز دارد:
6-توصیف صنایع الیاف مصنوعی HPP s-152
جدول1:مشخصات الیاف HPP
7- استنادات:
جدول 2: مقایسه مخلوطهای مختلف
ب ) مرجع شماره 2 : N.Banthia and C.Yan
نحوه و نتایج آزمایش:
نتیجه :
ج)مرجع شماره 3 ( “AGRA Ltd Dr R.Morgan)
د)مرجع شماره 4 : افریقای جنوبی، Geopractica c.c
جدول 4 : نتایج میانگین 3 پانل برای هر
نتایج:
جدول 5: طرح مخلوط شاتکریت فوم سیلیکایی مسلح –فیبر فولادی و مخلوط تر
8- مراجع:
مقدمه:
شاتکریت رامیتوان یکی از دستاوردهای پیشرفت تکنولوژی بتن دانست که دهها سال است در پروژه های مختلف عمرانی نقش موثری دارد.تاریخچه تکنولوژی شاتکریت به سال 1910 باز می گردد. در این سال کارل اکلی دستگاهی ترایپاشدن مخلوط ماسه و سمان ساخت و انرا گانایت نامید . این سیستم بعدها نامهایی چون کان کریت. پنو کریت . بلاست کریت. بلوکریت وجت کریت یافت . اما در سال1930 بود که واژه شاتکریت از طرف انجمن مهندسین راه اهن امریکا بکار برده شد وو تاکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد. شاتکریت در دو نوع مخلوط تر و مخلوط خشک در تمام دنیا تکنولوژی شناخته شده ای برای استقرار بتن است. از نظر موسسه بین المللی بتن شاتکریت عبارت است از ملات ویا بتنی ه با فشار و سرعت بالا ته سطح مورد نظر پاشیده می شود.
شاتکریت هم اکنون در بخشهای مختلفی از فعالیتهای مرتبط با تکنولوژی بتن کاربرد دارد که از ان جنله متوان به موارد زیر اشاره کرد:
اجرای سازه های بتنی. تعمیرات. تقویت. بهینه سازی. مرمت. کارهای هنری و تزئینی. تثبیت پوششهای محافظی
اجرای شاتکریت بر روی سطح داخلی سازه
شاتکریت مخلوط خشک) )Dry mix shotcrete
در روش شاتکریت مخلوط خشک مصالح شامل:ماسه و سیمان توسط پمپ شاتکریت بداخل لوله انتقال هدایت شده و به لوله پاشنده سلات منتقل می گردند. اب مورد نیازدر این حالت در حین خروج مصالح از سر نازل به انها اضافه می گردد که با توجه به سرعت بسیارزیاد خروج مصالح از سر نازل این عمل افزودن اب در کسریاز ثانیه صورت می پذیرد.در این حال ممکن است اب به بعضی ا دانه های سیمان نرسیده و در نتیجه این دانه ها هیدراته نشوند. و بخش قابل توجهی از ملات پاشیده شده به سطح زیر کار نچسبیده و جزو پرت کار محسوب می شود. به همین دلیل از این روش تنها در عملیات تثبیت قبل از تونل ها و کارهای روکش و تعمیراتی با ضخامت کمتر از 10 سانتیمتر استفاده می گردد از طرفی دیگر بعلت فقدان مصالح منگی درشت دانه این درش عمولا برای کارهائیکه مقاومتهای مکانیکی در انها مطرح می باشد استفاده بعمل نمی اید.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
روشهای نگهداری گوشت بدون خنک سازی 3
خشک کردن جزئی - غذاهای نیمه مرطوب 6
درجه حرارت بالا - در طی زمان کوتاه (HTST) 11
آسیب تغذیه ای 11
محاط کردن چربی 12
درخشندگی ایانیزینگ 13
توسعه های اخیر در فرآوری گوشت 14
فرآورده های گوشتی اصلاح شده 15
استخراج پروتئین 16
منابع
مقدمه :
تولیدات حیوانات جذاب و خوشمزه اند -غذاهای حیوانی وعده غذای اصلی آمریکائیها را تشکیل می دهد آنها تامین می کنند از پروتئین کلی ، انرژی کلی ، ca ، و فسفرشان را و همچنین میزان قابل ملاحظه ای از مواد معدنی دیگر و ویتامین ها را از محصولات حیوانی - مثلاً ویتامین B که در منابع گیاهی یافت نمی شود و میزان آهن این فرآورده ها (گوشت ) 2 برابر مقدار آن در گیاهان است در حدود مقدار پروتئین در جهان تامین می شود ازگیاهان و از منابع حیوانی سازمان ملل متحد گزارش داده است که نیاز به پروتئین حیوانی در رژیم غذایی روزانه معادل کل نیاز پروتئین است گیاهان غلات به خصوص در مورد بعضی آنزیم های مثل لیزین دارای کمبود هستند و اسن کمبود باید تامین شود با مصرف گوشت ،ماهی ،پروتئین تغلیظ شده اما به زودی افراد درآمدهای بالایی کسب می کنند و به تدریج از نشاسته روی برمی گرداندند و از یک غذای روزانه برپایه ی نشاسته به یک غذای غنی از پروتئین حیوانی روی آورده این اتفاق در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا ،کانادا، نیوزلند،سوئد و ژاپن افتاده است .
پروتئین های حیوانی ارزش بالاتری دارند نسبت به پروتئین های گیاهی زیرا آنها هر آمینواسید لازم برای رشد را دارا می باشند بنابراین حیوانات بهبود می بخشند کیفیت پروتئین را از طریق تبدیل پروتئین گیاهی به حیوانی ارزش پروتئین حیوانی زمانی آشکار می شود که بدانیم 5/3 OZ پخته شده گوشت لخم هست معادل 1402 پخته شده لوبیا فتوسنتز و نشخوار کنندگان با مانند تیمی فراهم می کنند هر اونس غذایی را که ما مصرف می کنیم و سهم بزرگی از ویتامین های Bکمپلکس و آمینواسیدهای ضروری که ما نیاز داریم بدون وجود آنها ما نمی توانستیم زنده بمانیم .
در حال حاضر عادت و ذائقه قشر مصرف کننده تغییر کرده است و تقاضا برای مصرف گوشت لخم لذیذ و خوشمزه افزایش یافته است و همچنین مصرف فرآورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس در سالهای اخیر رشد خوبی داشته است اگر چه هنوز به مصرف استاندارد جهانی نرسیده ایم .
فرآوری گوشت :
وقتی بر روی گوشت فرآوری انجام شده باشد حقیقتاً جنبه شیمایی پیگمانهای غذایی بسیار مهم است محصولات فرآوری گوشت خیلی زیاد است یکی از مسائل مهم و قابل توجه در این صنعت زنگ گوشت است .
تشکیل رنگ در گوشت معمولاً در درجه حرارت پختن بحرانی و بالا تشکیل رنگ تا حدودی در گوشت فرآوری شده حفظ شده و همچنین بسته بندی گوشت فرآوری بسیار مهم است گوشت به دلیل 5 هدف اصلی بسته بندی می شود :
1- محافظت محصول از آلودگی به باکتری و دیگر آلودگی ها
2- کند کردن ئ به تاخیر انداختن و یا جلوگیری نمودن از کاهش رطوبت
3- حفاظت محصول از تماس اکسیژن و نور
4- آسان کردن فرآوری (خردشده ،چرخ شده ، جدا شده از استخوان و چربی )
5- کمک به نگهداری در جاذبیت و مقبولیت
تا حال راههایی برای بسته بندی گوشت تازه ،نگهداری و انبارمانی طولانی مدت وجود ندارد .
درسال 1899 نمان ثابت کرد رنگ صورتی گوشت فرآوری شده به علت وجود نیتریت بوده و از واکنش بین اسید نیتریک با رنگدانه ی گوشت حاصل می شود در سال 1978 به پیشنهاد کمیته مواد افزودنی و آلوده کننده ها حداکثر مجاز نیتریت و نیترات در انواع فرآورده های گوشتی اعلام شد که این مقدار برای سوسیس : نیتریت 50 میلی گرم در کیلوگرم و نیترات 400 میلی گرم در کیلوگرم .در استفاده از نیتریت و نیترات باید دقت کرد چون مصرف زیاده از حد باعث ضایعه کبدی می شود - درهنگام فرآوری گوشت پیگمانهای زیادی تشکیل میشوندکه ان پیگمانها در دو واکنش آشکار می شوند .
a - واکنش بیوشیمیایی که در آن نیتریت به اکسید نیتریک تبدیل شده و آهن هم به وضعیت فرو می رود .
b- دناتوراسیون حرارتی گلوبین
چرخه ترکیبات رنگی در گوشت تازه قابل برگشت بوده و فعال است گوشت تازه که در معرض هوا قرار می گیرد در سطح خود یک رنگ قرمز روشن را می سازد که ناشی از اکسی میوگلوبین است بنابراین افزودن مواد گوناگون برای حفظ رنگ و طعم فرآورده های گوشتی باید به اندازه و مجاز باشد و مواد گوناگون آن رعایت شود .
روش های نگهداری گوشت بدون خنک سازی (تبرید )
میکروارگانیسم ها نمی توانند رشد کنند مگر اینکه رطوبت کافی ثابل دسترس داشته باشند برای آنها و خشک کردن گوشت تحت دما ورطوبت طبیعی با کمک جریان هوا و به کمک آفتاب قدیمی ترین روش نگهداری می باشد . (FAO- 1990) آب آزاد فرآورده های غذایی و e10 به جز آب باند شده توسط پروتئین ها که آب فعال نامیده می شود (aw) آب آزاد بخشی است که می تواند حرکت کند و مانند بخار آب( آن محتوای کل رطوبت نیست ) آب فعال بدین صورت تعربف شده که نسبت اندازه گیری شده فشار بخار آب در محصول به فشار اتمسفر بخار آب اشباع شده در دمای یکسان کمترین محتوای رطوبت لازم یا ضروری برای رشد انواع باکتریها همراه نوع موجود زنده است پایین ترین مقدار آب فعال برای باکتری ها 91% برای خمیر ترش (خمیر مایه ) هست 88% برای کپک 80% و برای باکتری مقاوم به شوری (هالوفیلمیک) 77% می باشد بنابراین برای حفظ و سالم ماندن غذا آب فعال باید به زیر این سطوح برسد. گوشت ماهیچه تقریباً به هیچ صورتی نمی تواند خشک شود اما ضروریست قبل از اینکه چربیها فاسد شوند در طی و در مسیر فرآیند خشک کردن قرار بگیرند.
خشک کردن شامل انتقال رطوبت از لایه خارجی تر و جابجایی رطوبت از داخل به خارج، بنابراین تکه های غذا باید نازک شوند گوشت ها به تکه ها (نوارها)ی نازک و بلند یا نازک و پهن بریده می شوند و ترجیحاً آن را در محلول نمکی فرو برده و از رشد باکتری ها جلوگیری می نمایند و حفظ می شوند از حشرات. تکه هایی از گوشت به طور آزادانه در جریان هوا معلق اند و از آلودگی و گرد و غبار محافظت شده برای چند روز اگر هوای گرم و رطوبت پائین است همراه نوسانات کم درجه حرارت روز و شب، زمان مورد نیاز کوتاهتر می شود (برای عمل خشک کردن). خشک کردن به آرامی اجازه می دهد که میکروارگانیسم ها قبل از اینکه تکثیر یابند، کاهش یافته، در مراحل اولیه در حالیکه محتوای رطوبت بالاست یک اشکال عمده در عمل استفاده از گوشت گوساله هایی که سرد نشده اند در کشورهای در حال توسعه، این است که در حالیکه درجه حرارت هنوز بالاست گوشت بعمل آمده بسرعت تغییر می یابد (در این زمان گوشت بسرعت می رود به سمت تغییر در طعم) در این زمان چربیها اکسید شده بنابراین کیفیت محصوص پایانی کم تر می شود در مناطق گوناگون فرآورده های خشک شده ی سنتی وجود دارند برای مثال، بیلتون در آفریقای جنوبی که از گوشت گاو یا بز کوهی (antelop) درست می کنند گوشت ها را به نوارهای به ضخامت cm 2-1 سانتی متر می برند، به آن نمک،نیترات و تیتریق و ادویه جات می افزایند و در هوا خشک می کنند به مدت 2-1 هفته لایه خارجی بیلتون سخت و قهوه ای رنگ و درونی قرمز و نرم دارد که آن را خام مصرف کرده که اگر در بسته بندیهای هوا بندی شده نگه داری شوند برای یکسال می توان آنها را نگاه داشت آنالیز هر gr 100 از آن بدین صورت: آب gr 5/11 ، چربی gr 9/11 ، خاکستر gr 5/12 ، پروتئین gr 65، انرژی j 6/3/1 jerk beef مورد استفاده در آمریکای جنوبی است که از گوشت گاو، لاما، گوسفند، و آلپا استفاده می کنند.
گوشت تازه را به قطعات بزرگ بریده با ضخامت کمتر از 5 سانتی متر، به آن نمک زده و چند روز تحت فشار قرار داده و خشک می کنند، ولی هنوز آن رطوبت دارد. پس آنرا نگه میدارند در فضای حرارتی برای چندمین ماه و در این زمان به هجوم حشرات و رشد کپک ها مقاوم است. pemmican گوشت خشکانده، ادویه زده شده و خردشده ای است که با چربی مخلوط کرده و بصورت فرآورده جامد در می آورند، نمونة آنالیز هر gr 100، آب gr 3، چربی gr 45، پروتئین gr 40، انرژی pemmican یک غذای روتین و سریع بود تا اینکه بوسیلة فرآورده های خشک شده مدرن جایگزین شدند.
محصولات خشک شده صنعتی دیگر شامل pastrima (ترکیه، مصر، ارمنستان)، odka (سومالی و دیگر کشورهای افریقای شرقی)، qwanta (اتیوپی و افریقای شرقی)، kilishi (نیجریه و افریقای غربی) در این محصولات زمان های خشک کردن، طولانی است که می توانند با استفاده از تکنیک های مدرن خشک کردن، کوتاه شوند. همچنین یک دازر کار، خشک کردن انجمادی است که مقدار کمتری ویتامین هدر رفته واز نظر بافت و طعم بیشتر به گوشت تازه نزدیک اند. تا گوشت خشک شده ی سنتی اما با وسایل و تجهیزات ویژه انجام می شوند.
خشک کردن جزئی- غذاهای نیمه مرطوب
در گوشت های خشک شده، آب فعال زیر سطوح مورد نیاز برای رشد میکروب هاست بنابراین محصول در بسته های ثابت ومحکم می باشد اما هنوز تغییرات فیزیکی و شیمیایی باعث بیرنگی و ترشیدگی ماده می شوند.
بعضی فرآورده ها مانند سوسیس و ران و کفل (ران خوک) نمی توانند خشک شوند به اندازه کافی و بدون فاسد شدن فرآورده غذایی. که آنها نیمه خشک نامیده می شوند بنابراین ترکیب لازم است کاهش ناقصی در آب فعال همراه روش های دیگر همانند پائین تر رفتن PH یا افزودن نیترات صورت می گیرد. در یک تحقیق در بافت های نبستاً فقیر و طعم فرآورده های گوشتی خشک شده، یک پیشرفت مدرن ایجاد شده، خشک کردن ناتمام به محتوای رطوبتی 15 تا 50% درصد می باشد و سپس کاهش سطح آب آزاد به اندازه مورد نیاز توسط افزودن مبردهایی نظیر گلیسرول، سوربیتول یا دیگر الکل های پلی هیدریک که با آب آزاد ترکیب می شوند بنابراین توسط میکروارگانیسم ها نمی توانند مصرف شوند.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:24
مقدمه:
دستورالعمل بی نقشه:
ثبت های خارج از ساخت و ساز:
تجربه آمریکایی:
تعجیل:
ضرر و هزینه:
اضافه زمان:
نتیجه:
پیوست:
چکیده:
دلایل تأخیر موجه در قراردادهای ساختمانی بدون ثبت ساخت
مقدمه: ضمن یک مقدمه، باید در وحله اول مراجعه ای به تصمیم اخیر بارکر انجام شود. در این مورد، قرارداد 2 ماه برای اجرا زمان داشت و با توجه به دستورالعمل پیمان کار 2 ماه در تأخیر بود. این تأخیر ناشی از چند دلیل بود که یکی از آنها مربوط به مسؤلیت کارفرما می باشد. به هر حال کارفرما از پیمانکار خواست که به موقع کار را تمام کندو در تنیجه او با پیمانکار وارد یک قرارداد (موافقتنامه) تعجیلی گردید، بمجرد انجام کار برای مبلغ 90000 دلار، پیمانکار باید کار را پیش می برد و بموقع آنرا تمام می کرد دستورالعمل مؤثر بود و باعث شد که کا ر6 هفته بعد تمام شود از 12 جولای تا 26 آگوست.
قرارداد در مورد 200 اتاق خواب و حمام بود که در کنار یک راهرو بلند و مرکز تأسیسات در هر 10 طبقه از یک برج هتل قرار داشتند. برای پیمانکار به پایان رساندن کاری که 5/3 ماه وقت می برد در 6 هفته بسیار سخت بود ولی غیر ممکن نبود. قصد پیمانکار این بود که 2 تیم از هر حرفه را انتخاب نماید. یک تیم روی طبقات 11-6 کار نمی کرد و گروه دیگر روی طبقات 2-5. در بعضی مواقع روزهای کاری دوشیفته نیزمورد نظر بود. پیمانکار یک دستورالعمل بی نقشه را در یک دوره پرشتاب 6 هفته ای به انجام رساند و چگونگی تصمیم گیری برای کامل کردن 26 آگوست رانشان داد . به هر حال در روز اول طرح تعجیلی ، پیمانکار راهنمائی هائی را دریافت کرد که در ابتدای 29 دگرگونی و بی ثباتی بودند که بطور حتم روی طرح تعجیلی درطی 6 هفته آینده تأثیر می گذاشتند. بیشتر این دگرگونی ها بطور رسمی تأئید نشدند و تا چند ماه بعد و بعضی دیگر اصلاً تأئید نشدند. پیمانکار وقت فوق العاده ای را در ثبت همزمان پیشرفت محل درنظر گرفت و کار 5/4 هفته دیرتر از آنچه پیش بینی شده بود به پایان رسید در 26 سپتامبر چند ماه بعد از اتمام کار در پی چند بار ملاقات و گفتگو، معمار 26 رویداد و البته که سبب چند روز تأخیر زمانی می شدند را تصدیق کرد. ضرر و زیان های محاسبه شده از پولی که به پیمانکار پرداخت شد کسر شدند بعنوان تأخیر باقیمانده تا اتمام کار در پی یک معاینه دقیق روی اوراق قرار داد که شامل سنجش استاندارد کار بود، پیمانکار در حقیقت مستلزم به انجام آنچه که در اصل پیمان بسته می شد اثبات این موضوع امکانپذیر بود که 3 دگرگونی اضافی ناشی از حوادث وابسته بوجود آمده است.
یک تحلیل در مورد دستورالعمل بی نقشه که فعالیت بحرانی را نشان میداد مشخص کرد که یکی از آنها دگرگونی ها که معمار بعنوان یک اتفاق انتظارش را نداشت، در حقیقت عمده ترین فاکتور ممانعت پیمانکار در رسیدن به زمان اتمام پروژه بود.
دستورالعمل بی نقشه:
نقطه آغازین هر تحلیلی در مورد پیشرفت یک پیمانکار و دلائل مؤثر روی تأخیر و شکست او دستورالعمل بی نقشه می باشد. نباید فقط برآورد مدلل یک پیشرفت متحمل در کار شرح داده شود بلکه باید همچنین دستورالعمل و برنامه ریزی کاری برای دوره ای اثر شدید اتفاقات وابسته به پروژه رخ می دهند مشخص وتعیین شود.
تشخیص این که دستورالعمل بی طرح و نقشه بیشتر از یک شرح مقاصد آتی نیست بسیار مهم است. بطور واضح، آن می تواند در حقیقت در مقابل اتفاقاتی که در محل می افتد رد شود به دلایل بسیار مثل:
-دستورالعمل بی طرح و نقشه ممکن است بر پایه یک تصور غلط از نیازهای عملی پروژه باشد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
چکیده:
دیباچه
با گذشت نزدیک به سه سده از پیدایش موسسات مالی و بانکی، امروزه بانک ها از سودمندترین نهادهای حقوقی و مالی در همه جامعه های بشری شناخته شده اند، نقش مهم بانکها در تنظیم بازارهای پولی و روند اقتصادی هر کشوری کاملا روشن است، این موسسات پولی، در روابط خود با مردم چه در زمینه پذیرش و گردآوری سپرده ها و چه در زمینه دادن وام به اشخاص و موسسات تولیدی و صنعتی دارای نقش ارزشمندی هستند.
در قرن نوزدهم، شکوفائی صنعت، بهره برداری از معادن، احداث راه آهن ،گسترش دریا نوردی از طریق توسل به سرمایه های خصوصی امکان پذیر گردید. عامل کلیدی در گردآوری سرمایه های کوچک و تبدیل آنها به سرمایه های بزرگ، بانکها بوده اند. این موسسات هنگامی می توانند به هدفهای خود برسند که از قوانین و مقررات روشن، معقول و با ثبات برخوردار باشند. به ویژه در روابطی که بانکها با سپرده گذاران یا وام گیرندگان برقرار می کنند.حقوق و تعهدات طرفین باید از پیش روشن و مدون باشد تا از هرگونه ستمگری زیاده روی و سوء استفاده از اقتدارات مالی بانکها جلوگیری به عمل ِآید. دستابی به این هدفها مستلزم این است که مقررات بانکی در همه زمینه ها جامعیت داشته و همه نیازهای قراردادی را به گونه روشن و بی ابهام پیش بینی کنند قوانین بانکی و مقررات پولی که در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر هستند می بایست بر پایه قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال 1351 که از قوانین پیشرفته برگرفته شده است. استوار گردد و هیچ چیزی در این زمینه حساس نمی تواند به تعبیر و تفسیرهای شخصی، آیئن نامه های خلق الساعه عملی مسئولین بانکها و یا به دستگاههای شبه قضایی چون « تعزیرات حکومتی » و غیر آنها واگذار شود.
قوانین بانکی ایران و تاسیس بانکها در کشور ما، برپایه سیستم بانکی بین اللملی استوارشده بود و امکان پیشرفت و هماهنگی با دستاوردهای تازه نظام بانکی جهانی را در اختیار داشت. این قوانین در خلال سالهای طولانی که از تصویب آنها می گذشت کارائی خود را نشان داده و مسائل سپرده گذاری و پرداخت وامهای بانکی با بهره های معتدل به مردم و موسسات تولیدی را سامان بخشیده و تا حدود زیادی باعث برچیده شدن بازارهای مالی غیر بانکی که در آنها بهره های سنگین و ظالمانه به وام گیرندگان تحمیل می شد گردیده بود . با وجود دگرگونیهای سیاسی ناشی از انقلاب ،این سیستم مالی، حقوق می توانست بی هیچ اشکالی به کار خود ادامه دهد واز دستکاری های نسنجیده در امان بماند، با این حال به دلیل تصوراتی که از نظر مذهبی در زمینه حرمت ربا در اذهان عمومی وجود داشت و طبعا پس از پیروزی انقلاب به اینگونه افکار دامن زده می شد تصویب یک قانون جدید در این زمینه مطرح گردید . چنین قانونی در شهریور ماه سال 1362 به تصویب مجلس و شورای نگهبان رسید و از آغار سال 1363 به مورد اجرا گذارده شد نویسندگان این قانون از سابقه تاریخی عملیات بانکی و قواعد نوین حاکم بر آن و دگرگونی ژرف اندیشه های اجتماعی در زمینه ربا و بهره و بحث های فراوانی که در طول قرنها در این مورد به وجود آمده است غفلت کرده و با یک برخورد ایده آلیستی وبی توجه به نیازهای اقتصادی و اجتماعی جامعه امروزی در صدد حذف عنوان ربا و بهره از سیستم بانکی جامعه ما برآمدند.
به هنگام تصویب این قانون، یک نظر خواهی گسترده از حقوقدانان کشور انجام نشد و تا این تاریخ نیز هیچگاه یک بررسی حقوقی از چارچوب و شیوه های به کار گرفته شده در اجرای این قانون صورت نپذیرفته است. اینک هشتمین سمیناری که برای بررسی پی آمدها و دستاودهای این قانون برگزار می شود فرصت مناسبی است که بررسی حقوقی این قانون در دستورکار این سمینار قرار می گیرد. یک پژوهش حقوقی باید همراه با بیطرفی و برپایه موازین و قواعد حقوقی معتبر در کشود ما باشد و هدف از آن این است که نظام بانکی عادلانه و متکی به روشهای پذیرفته شده جهانی که در آن حقوق سپرده گذاران ، بانکها و وام گیرندگان حفظ شود در میهن ما برپا گردد.مسائل حقوق سپرده گذاران بانکی را برپایه مندرجات فصل دوم قانون مورد بحث (تجهیز منابع پولی ) مورد بررسی قرار میدهیم. بررسی فصل سوم در زمینه « تسهیلات اعطائی » به دلیل محدودیت وقت سمینار به فرصتی دیگر واگذار می شود.
پیشینه تاریخی:
گرفتن ربا دربرابر وام پول از گذشته های دور نکوهیده و شرم آوردانسته شده است . قوانین هند و چین آن را ممنوع می دانسته اند . در یونان باستان مشروعیت ربا مورد بحث بوده است . ارسطو عقیده بر منع ربا داشته و پول را تنها وسیله مبادله می دانسته و به کار بردن آن را به عنوان ابزار رباخواری نامشروع میدانسته است . ولی مردم آتن یک بهره معتدل را مجاز می دانسته و هر کس بیش از آن و یا بهره افراطی دریافت میکرد مورد سرزنش و تحقیر قرار می گرفته است . در رم باستان ربا ار ممنوع کردند . ولی این منع قانونی ادامه نیافت و قانونگذار رومی در الواح دوازده گانه نرخ بهره محدودی برای وام پول تعیین کدر که در چند سده از پشتیبانی امپراطوران و قانونگذاران رومی برخوردار بود عقد قرض با شرط بهره در رم باستان زیر عنوا ن mutuum به رسمیت شناخته شد واین عقد که علی الاصول مجانی است در وام پول، عموما همراه با بهره بوده است. این وضعیت در سراسر رم باستان که بخشهای اروپائی از جمله فرانسه هم بخشی از آن بود اجرا می شد.