صنعت بورس
گروه اقتصادی : بورس اوراق بهادار تهران که در سال 1346 تاسیس گردیده، هماکنون در آستانه تبدیل شدن به صنعتی با عنوان"بورس" قرار گرفته است. با اجرای کامل قانون جدید بازار سرمایه و تبدیل بورسهای کالایی به شرکت سهامی عام تحت اختیار سازمان بورس اوراق بهادار، این مهم تحقق مییابد. در این صورت، نقش وزارتخانهها در اداره بورس کالایی و انحصاری عمل کردن برخی از این نوع بورسها نیز در ایران برچیده میشود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی "مهر"، بخش مالی اقتصادی هر کشور تامینکننده منابع مالی و فعالیتهای حقیقی اقتصادی است که به دو بازار پولی و سرمایه تقسیم میشود.
بازار پولی که عمدتا بهوسیله نظام بانکی اداره میشود، مهمترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است. در همین حال، کارکرد اصلی بازار سرمایه هم تامین مالی بلند مدت مورد نیاز در فعالیتهای تولیدی و خدماتی مولد است.
برهمین اساس، تاریخچه تاسیس اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند بر میگردد. در ایران نیز سازمان بورس اوراق بهادار تهران که پانزدهم بهمن ماه سال 1346 فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد، درحال حاضر 38 ساله شده است. الله وردی رجایی سلماسی اولین دبیر کل بورس اوراق بهادار تهران پس از انقلاب بوده است که در سال 59 وارد این بورس شد
این بورس در سالهای پس از انقلاب اسلامی و قبل از اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی کشور شاهد تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که براساس آن، بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند.
سپس براساس تصمیماتی، شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی در آمدند. همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر 1358 موجب شد تا تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند ، به گونه ای که تعداد آنها از 105شرکت و موسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت .
اولین دبیر کل بورس اوراق بهادار تهران پس از انقلاب نیز الله وردی رجایی سلماسی بود که تا سال 1376 در این سازمان فعالیت کرد.
فعالیت بورس اوراق بهادار تهران از سال 1368 در چهارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی ، مورد توجه قرار گرفت.
البته گرایش سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس ، افزایش چشمگیر شمار شرکت های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت و شرکت های پذیرفته شده در بورس و فعال در آن به دو دسته شرکتهای تولیدی و شرکتهای سرمایهگذاری تقسیم شدند.
رجایی سلماسی در سال 1376 از بورس اوراق بهادار تهران کنار رفت و احمد میرمطهری روی کار آمد. در عین حال، تا قبل از تصویب برنامه سوم و اجرای آن(1379) کشور ما برای راه اندازی بورسهای کالا با خلاء قانونی مواجه بود، تا اینکه دستاندرکاران تدوین لایحه و قانون برنامه سوم توسعه به تدوین و تصویب قانونی اقدام کردند.
این موضوع در ماده 94 برنامه سوم توسعه گنجانده شد تا یک بازار متشکل و سازمان یافتهای تشکیل شود که به طور منظم کالای معینی با ساز و کاری خاص مورد معامله قرار میگیرند . البته طبقهبندیهای متعددی برای یک بورس کالایی وجود دارد، اما گسترش بازارهای بخش مالی و حقیقی اقتصاد سبب شده چندین نوع از بررسی ها در قالب یک تشکل متمرکز قرار داشته باشند.
بورس کشاورزی که قرار بود قبل از بورس فلزات راه اندازی شود، به دلیل اختلافاتی که در کابینه دولت اصلاحات بهوجود آمد، به تاخیر افتاد. با شدت گرفتن اختلافات در دولت اصلاحات، زمینههای راه اندازی بورس فلزات مهیا شد و بالاخره این که با راهاندازی این نوع بورس در شهریور 1382 ، بورس فلزات اولین بورس منطقهای ایران نام گرفت. هم اکنون این نوع بورس از اهداف اولیه خود فاصله گرفته و براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، به صورت انحصاری اداره میشود.
بورس کشاورزی نیز برمبنای تجربه از بورس فلزات در سال 83 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد که بنابرگفته دبیرکل بورس کالای کشورزی، اهداف این نوع بورس هم در سال اول فعالیت تحقق نیافته است.
تعداد صفحه :8
تعداد صفحات : 82
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
فهرست مطالب:
پژوهش 1
بازده، ریسک و تنوع بخشی 1
مقدمه 1
بازده 1
ریسک 1
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک 2
تنوع بخشی 2
مقدمهای بر صندوقهای سرمایهگذاری مشاع 4
بخش اول – شرکتهای سرمایهگذاری: تعریف و انواع آنها 7
1- تعریف شرکت سرمایهگذاری 7
2- انواع شرکتهای سرمایهگذاری 8
بخش دوم- صندوق سرمایهگذاری مشاع- ماهیت، فرایند شکلگیری و ارکان صندوق 9
2- ارکان صندوق 10
بخش چهارم- ویژگیهای صندوقهای سرمایهگذاری مشاع و اوراق مشاع 16
بخش پنجم- شرکتهای سرمایهگذاری در ایران 28
فهرست منابع 37
الزام فرهنگ سازی و آموزش در بازار سرمایه 43
راهبری شرکتها 54
تعریف راهبری شرکتها 56
هدف راهبری شرکتها 57
الگوی راهبری شرکتها 59
نظام راهبری شرکتی؛ 63
پژوهش 69
صندوقهای قابل معامله در بورس 69
مقدمه
دو موضوع ریسک و بازده، موضوع ¬های اساسی در نظریات سرمایه ¬گذاری هستند و در این مورد دو دیدگاه بسیار مهم وجود دارد که بر اساس آن، نخست، سرمایه گذاران فقط زمانی ریسک را تحمل می کنند که بازده اضافی به دست آوردند و بعد ریسک با تنوع بخشی کاهش می¬یابد.
بازده
سرمایه ¬گذاران د ربازارهای سهام در پی حداکثر بازده خود هستند. آنان در پی سهامی هستند که به نظر آن¬ها، بهترین سهام باشند و همواره تمایل دارند تنها این سهام نگه¬داری کنند. اما بیشتر سرمایه –گذاران قادر به این کار نیستند زیرا آنان نمی¬توانند با اطمینان بهترین سهام را بشناسند و در حقیقت، همواره این امکان نیز وجود دارد که سهام خوب انتخاب شده توسط سرمایه ¬گذاران به سهام بد تبدیل شود.
ریسک
سرمایه¬گذاران با توجه به تأثیر شرایط عدم اطمینان روی پیامدها، علاوه بر در نظر گرفتن بازده، ریسک سرمایه¬گذاری را مورد توجه قرار می¬دهند. نگه¬داری تعدادی سهام مختلف، ریسک سرمایه¬گذاری را کاهش می¬دهد زیرا همۀ سهام در بازار دارای رفتار همسانی نیستند.
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
ما می¬دانیم که با نوسان قیمت¬ها در بازار سهام، قیمت بیشتر سهام¬ها نیز مشابه با نوسان قیمت¬¬های بازار تغییر می¬کند. اما میزان تغییر قیمت سهام به طور دقیق با همان میزان اندازۀ تغییر قیمت¬ها در بازار یکسان نیست به و حتی در برخی مواقع در زمان نزول قیمت¬ها در بازار ما شاهد افزایش قیمت بعضی از سهام هستیم و برعکس. مشاهده این رفتار منجر به طرح این سؤال مهم می¬شود که چرا در بازار سهام، چنین رفتارهایی وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت که، هر کس که در سهام سرمایه¬گذاری می¬کند دو نوع ریسک، ریسک سیستماتیک یا بازار، و ریسک غیرسیستماتیک یا خص را تحمل می¬کند. برای هر سهمی، هر دو نوع این ریسک¬ها وجود دارد وهر شرکتی دارای ریسک خاص خود است و سهام آن شرکت نیز تحت تأثیر این ریسک خام قرار می¬گیرند. شرکت¬ها در معرض ریسک محیط اقتصادی خود قرار می¬گیرند و از آن جا به سایر شرکت¬ها نیز این ریسک را تحمیل می¬کنند بنابراین همۀ شرکت¬ها دارای ریسک مشترک همسانی هستند.
تنوع بخشی
اگر در یک سبد سرمایه¬گذاری تشکیل شده، تعداد سهام افزایش یابد از میزان نوسان-پذیری بازده سبد سرمایه¬گذاری کاسته می¬شود. برای مثال، گرم شدن آب و هوا، بازار چتر را خراب می¬کند ولی باعث رونق فروش بستنی می¬شود. بنابراین، اگر کسی مالک سهام شرکت¬هایی در هر دو این صنعت¬ها باشد می¬تواند خود را از تأثیرات آب و هوا حفظ کند اما اگر سهام یکی از این دو را داشته باشد گرمای هوا، او را تحت تأثیر قرار می¬دهد.
باید توجه داشت که تنوع بخشی سهام، تمام ریسک را از بین نمی¬برد و ریسک سیستماتیک یا بازار را نمی¬توان با تنوع بخشی از بین برد. در رابطه با تنوع بخشی سهام، این سؤال نیز مطرح است که این کار با چه سرعتی، ریسک سهام را کاهش می¬دهد؟
مطالعات متعدد نشان می¬دهد که برای کاهش ریسک سهام، به ضرورت لازم نیست که در سبد سرمایه¬گذاری، تعداد زیادی سهام وجود داشته باشد و با داشتن 10 یا به طور تقریبی 20 سهم هم می¬توان به میزان زیادی ریسک غیرسیستماتیک را حذف کرده و سبد سرمایه¬گذاری را به طور اساسی از ریسک سیستماتیک غیرقابل اجتناب دور کرد.
به همین دلیل در برخی از متون آموزشی گفته شده است که سرمایه¬گذاری برای به دست آوردن مزایای تنوع بخشی سهام تنها به داشتن 10 الی 20 سهم در سبد سرمایه-گذاری خود نیاز دارند.
لازم به توضیح است که تجزیه و تحلیل¬های پیش گفته با این فرض صورت می¬گیرد که انتخاب اوراق بهادار در سبد سرمایه¬گذاری به صورت تصادفی انجام شود.
بنابراین اوراق بهاداری که بازدۀ آن¬ها همراه با سایر اوراق بهادار (مانند سهام شرکت-های یک صنعت) تغییر می¬کند نسبت به اوراق بهاداری که بازدۀ آن¬ها کمتر به سایر اوراق بهاداری که بازدۀ آن¬ها کمتر به سایر اوراق بهادار وابسته است تأثیرپذیری کمتری از تنوع بخشی اوراق بهادار دارند.اهمیت تنوع بخشی در ساختار سبد سرمایه¬گذاری و اهمیت هم بستگی بازده¬های بین دارایی¬ها، برای اولین بار توسط هری مارکوتیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. او نشان داد که هر کس برای ساختن یک سبد سرمایه¬گذاری کارا دارای بالاترین ریسک برای یک بازدۀ خاص، نیاز دارد که بازدۀ مورد انتظار هر دارایی، انحراف معیار و هم بستگی بازدۀ دارایی¬ها را بشناسد.
مقدمه¬ای بر صندوق¬های سرمایه¬گذاری مشاع
سایه موسوی
چکیده
بازارهای مالی در دهه¬های اخیر با تحولات چشم¬گیری مواجه شده¬اند. با پیدایش واسطه-های مالی جدید و ابزارهای مالی جدید رفته رفته از نقش انحصاری واسطه¬های مالی خاص و به ویژه بانک¬ها تا حدودی کاسته شده است و جایگاهی خاص برای واسطه¬هایی چون صندوق¬های سرمایه¬گذاری مشاع (investment trust unit) و شرکت¬های سرمایه¬گذاری با سرمایۀ باز (Funds Mutual)، باز شده است. به عبارتی بسیاری از مشتریان بانکی با پذیرش ریسک بیشتر به جای آن که صرفاً سپرده¬گذاری بوده و به سود کم بانکی اکتفا نمایند، تمایل به سرمایه¬گذاری در بازار از طریق چنین واسطه¬هایی برای کسب سود بیشتر و یا ریسک بالاتر نموده¬اند.
در ایران نیز با رونق بیشتر بازار سهام شاهد چنین گرایشی هستیم. نقش شرکت¬های سرمایه¬ذاری از این جهت حایر اهمیت است که خود به عنوان یک مدیر سبد دارایی برای سرمایه¬گذاران در چنین شرکت¬هایی نیز عمل می¬کنند.
سرمایه¬گذار خود به دلیل عدم اطلاعات کامل، نبود دانش و وقت برای بررسی وضعیت شرکت¬ها جهت تصمیم¬گیری در خرید، با خرید سهام شرکت¬های سرمایه¬گذاری این کار را به مدیران شرکت واگذار می¬کند. مدیران شرکت نیز با تنوع بخشی به سبد از ریسک خرید تک سهمی و یا چند سهمی توسط سرمایه¬گذار جلوگیری کرده و در نتیجه زمینه را برای سرمایه¬گذاری مطمئن¬تر فراهم می¬کنند.
این مقاله با اقتباس از قانون آمریکا به بررسی این نوع واسطه¬ها و به ویژه صندوق¬های سرمایه¬گذاری مشاع می¬پردازد. در پایان نیز با توجه به گسترش شرکت¬های سرمایه¬گذاری و تمایل به ایجاد چنین صندوق¬هایی، به بررسی امکانات و محدودیت¬های قوانین در ایجاد این تشکل¬ها خواهیم پرداخت.
به نام خدا
آییننامة فعالیت کارگزار معرف و کارگزارمتعهد خرید در بورس اوراق بهادار
(مصوب کمیسیون فرعی شورای بورس)
تعاریف
مادة 1 اصطلاحات به کار رفته در این آییننامه به شرح زیر است:
سازمان: سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران است.
هیئت پذیرش: هیئت پذیرش اوراق بهادار است.
کارگزار: شرکت کارگزاری عضو "سازمان" است.
عرضة اولیة عام: عرضة اوراق بهادار به عامة سرمایهگذاران برای اولین بار است که میتواند در بورس یا خارج از آن انجام شود.
عرضة اولیه در بورس: عرضة اوراق بهاداری است که "عرضة اولیة عام" آن قبلاً خارج از بورس انجام شده، و برای اولین بار جهت معامله در بورس عرضه میشود.
عرضة اولیه: اصطلاحی است که "عرضة اولیة عام" و "عرضة اولیه در بورس" هر دو را شامل میشود.
کارگزار معرف: "کارگزاری" است که با مجوز "سازمان" برای پذیرش اوراق بهادار شرکتهای متقاضی پذیرش در بورس و "عرضة اولیة" اوراق بهادار آنها اقدام مینماید.
تعهد خرید: تعهد خرید ماندة اوراق بهاداری است که "عرضة اولیة عام" آن در بورس انجام شده و تا پایان دورة عرضه، فروش نرفته است. منابع مالی لازم برای ایفای تعهد خرید از محل وجوه "کارگزار" یا سایر متقاضیان خرید خواهد بود. در صورتیکه "عرضة اولیة عام" مربوط به افزایش سرمایه باشد، از عنوان "تعهد پذیرهنویسی" بهجای "تعهد خرید" استفاده خواهد شد.
کارگزار متعهد خرید: "کارگزار معرفی" است که با مجوز "سازمان،" "تعهد خرید" را نیز انجام میدهد. در صورتیکه "عرضة اولیه" مربوط به افزایش سرمایه باشد، کارگزار متعهد خرید عنوان "کارگزار پذیرهنویس" خواهد داشت.
سندیکای خرید: مجموعهای از "کارگزاران متعهد خرید" است که مشترکاً مسؤولیت "تعهد خرید" را برعهده میگیرند.
کارگزار مُقدم متعهد خرید: "کارگزار متعهد خرید" رابط سندیکای خرید با "سازمان" است که از طرف اعضای سندیکا بهعنوان کارگزار مُقدم به "سازمان" معرفی میشود، و کلیة مسؤولیتها را در قبال "سازمان" برعهده دارد.
امیدنامه: سندی است که اهداف، نرخ بازدة مورد انتظار، شرایط و کلیة ویژگیهای مربوط به اوراق بهادار موضوع "عرضة اولیه" را شرح میدهد، و تصویری از آیندة سرمایهگذاری برای تصمیمگیری در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد. این سند قبل از انتشار عمومی باید به تأیید "سازمان" برسد.
حداکثر مساعی: تعهد "کارگزار معرف" بهتلاش برای فروش هرچه بیشتر اوراق بهادار به بهترین قیمت ممکن به عامة سرمایهگذاران است.
شرایط اعطای مجوز
مادة 2 اعطای مجوز فعالیت "کارگزار معرف" بهپیشنهاد دبیرکل و توسط هیئتمدیرة "سازمان" صورت میگیرد. متقاضی باید با تکمیل فرمهای طراحیشده توسط "سازمان،" تقاضای خود را ارائه دهد.
مادة 3 "کارگزار معرف" موظف است برای انجام امور مربوط به معرفی اوراق بهادار شرکتها بهمنظور پذیرش و "عرضة اولیه،" بخش مطالعاتی و اجرایی جداگانهای در شرکت کارگزاری خود فراهم آورد.
مادة 4 "کارگزار" متقاضی دریافت مجوز، مکلف است حداقل یک نفر با گواهینامة "تحلیلگری در بازار سرمایه" را به صورت تمام وقت برای انجام امور مربوط به معرفی شرکتهای متقاضی پذیرش در اختیار داشته باشد.
تبصره: در صورتیکه به تشخیص دبیرکل "سازمان" تعداد دارندگان گواهینامة "تحلیلگری در بازار سرمایه،" کافی نباشد، "کارگزار معرف" میتواند کارشناس موضوع مادة 4 را از میان دارندگان گواهینامة "اصول مقدماتی کارگزاری" انتخاب کند.
مادة 5 دبیرکل "سازمان" ظرف حداکثر 30 روز پس از دریافت مدارک متقاضی، به ترتیب مقرر در مادة 2 آییننامه نظر هیئتمدیره را به وی ابلاغ میکند. در صورت اعطای مجوز به متقاضی، وی حداکثر 60 روز پس از دریافت مجوز، ملزم به تشکیل و تجهیز بخش مربوطه و ارائة خدمات است. تعداد صفحه :11
به نام خدا
آییننامة شرایط و ضوابط پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار
متن مصوب جلسات مورخ
3/10/80، 10/10/80، 17/10/80، 1/11/80، 15/11/80
و 29/11/80 و 17/5/84 شورای بورس
مادة 1 در اجرای مواد 4 و 6 قانون تأسیس بورس اوراق بهادار مصوب اردیبهشت 1345، سهام شرکتهای متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار براساس شرایط و ضوابط مقرر در این آییننامه در سه تابلو به شرح زیر پذیرفته و در چهار تابلو طبقهبندی خواهند شد.
مادة 2 ضوابط پذیرش سهام شرکتها در تابلو دوم تالار اصلی
1 – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.
2- شرکت باید سهامی عام باشد.
3 – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حق رأی باشد و 100 درصد بهای اسمی آن پرداخت شدهباشد و هیچگونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.
تبصره: شرکتی که دارای سهام با شرایط ویژه باشد، در صورت تأیید هیئت پذیرش اوراق بهادار و تصویب شورای بورس، قابلپذیرش خواهد بود.
4 – حداقل، دو سال از تاریخ بهرهبرداری شرکت گذشته باشد.
5 – حداقل سرمایة شرکت ده میلیارد ریال باشد.
6 – در زمان پذیرش نباید بیشتر از 80 درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از 10 سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به 75 درصد کاهش یابد. بهعلاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس درج میباشد، بایستی حداقل 500 سهامدار داشته باشد.
تبصره: در مورد شرکتهای دولتی که طبق مقررات قانونی و در اجرای سیاست خصوصیسازی، سهام آنها بایستی از طریق بورس اوراق بهادار به مردم واگذار شود، رعایت این بند در زمان پذیرش الزامی نیست. شرکتهای یاد شده موظفند ظرف مدت شش ماه از تاریخ پذیرش شرایط خود را با مقررات این بند تطبیق دهند.
7 – مجموع سهام متعلق به دولت، وزارتخانهها، مؤسسه ها و شرکتهای دولتی موضوع مادة 4 قانون محاسبات عمومی کشور، نباید از 49 درصد سهام شرکت بیشتر باشد.
تبصره: شرکتهای دولتی مذکور در این بند موظفند حداکثر ظرف مدت 2 سال از تاریخ درج نام شرکت در فهرست نرخهای بورس، وضعیت خود را با شرایط فوقالذکر تطبیق دهند.
8 – شرکت باید در دو دورة متوالی سودآور بوده و امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد و زیان انباشته نداشته باشد.
9 – نسبت حقوق صاحبان سهام شرکت به کل داراییها، از حدمناسب برخوردار بوده و از 30 درصد کمتر نباشد. در صورتیکه نسبت مذکور از حداقل تعیین شده در این بند کمتر باشد، لیکن به تشخیص هیئت پذیرش از حدمطلوب برخوردار باشد، باید نسبت حقوق صاحبان سهام به داراییهای ثابت – به قیمت تمام شده – حداقل از 50 درصد کمتر نباشد.
10 – اساسنامة شرکت باید طوری تنظیم شده باشد که به تشخیص هیئت پذیرش، حقوق سهامداران جزء در آن محفوظ باشد.
11 – شرکت باید دارای نظام حسابداری مطلوب باشد و به تشخیص هیئت پذیرش، در مورد شرکتهای تولیدی، روش حسابداری قیمت تمام شده (حسابداری صنعتی) استقرار داشته باشد. بهعلاوه دفاتر و حسابهای شرکت باید براساس استانداردهای حسابداری مصوب در کشور، نگهداری شود.
12 – شرکت متقاضی پذیرش باید گزارشهای حسابرسی دو دورة مالی متوالی پیش از زمان پذیرش را ارائه نماید. اینگونه گزارشها بایستی توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران که واجد ویژگیهای خاص مصوب شورای بورس نیز باشند، تهیه شده باشد.
13 – برای شرکتهای فعال در تالار فرعی که متقاضی ورود به تابلو دوم تالار اصلی هستند، علاوه بر دارا بودن شرایط فوق، سهام شرکت و میزان فعالیت آن شامل حجم دادوستد و گردش سهام آن در شش ماهه منتهی به زمان ورود، به تشخیص دبیرکل سازمان بورس اوراق بهادار تهران، باید از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد. در غیر اینصورت مراتب جهت اتخاذ تصمیم به هیئت پذیرش گزارش شود.
مادة 3 ضوابط ارتقای سهام شرکتها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی
شرکتهای متقاضی ورود به تابلو اول باید علاوه بر رعایت شرایط مذکور در بندهای 1، 2، 3، 7، 9، 10 و 11 مادة یک این آییننامه مربوط به پذیرش در تابلو دوم، شرایط زیر را نیز داشته باشند:
1 – شرکت باید دو سال متوالی قبل از پذیرش، در تابلو دوم فعالیت سودآور داشته باشد.
تبصره: چنانچه شرکت قبل از مدت دو سال قابلیت پذیرش در تابلو اصلی را داشته باشد، بهدرخواست شرکت و تصویب هئیت پذیرش، امکانپذیر میباشد.
2 – میزان سرمایة شرکت از 25 میلیارد ریال کمتر نباشد.
3 – بیش از 70 درصد از سهام شرکت نباید در اختیار کمتر از 10 سهامدار باشد. علاوه براین، تا زمانی که نام شرکت در تابلو اول بورس درج میباشد بایستی حداقل 1000 سهامدار داشته باشد.
4 – حجم دادوستد و گردش سهام شرکت، در شش ماهة منتهی به تاریخ بررسی در هیئت پذیرش به تشخیص هیئت مذکور، باید از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد.
5 – در مواردی که دبیرکل بورس وضعیت شرکتی را برای انتقال به تابلو اول واجد شرایط تشخیص بدهد، مراتب را جهت بررسی و اتخاذ تصمیم نهایی به هیئت پذیرش اعلام میدارد.
6 – ارتقاء سهام شرکتها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی، با تصویب هیئت پذیرش خواهد بود.
مادة 4 ضوابط پذیرش سهام شرکتها در تالار فرعی
1 – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.
2 – شرکت باید سهامی عام باشد.
3 – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حقرأی باشد و 100 درصد بهای اسمی آن پرداخت شده باشد و هیچگونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.
تبصره: شرکتی که دارای سهام با شرایط ویژه باشد، در صورت تأیید هیئت پذیرش اوراق بهادار و تصویب شورای بورس، قابلپذیرش خواهد بود.
تعداد صفحه :13
تعاریف:
مادة ۱ اصطلاحات به کار رفته در این آییننامه به شرح زیر است:
سازمان: سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران است.
هیئت پذیرش: هیئت پذیرش اوراق بهادار است.
کارگزار: شرکت کارگزاری عضو “سازمان” است.
عرضة اولیة عام: عرضة اوراق بهادار به عامة سرمایهگذاران برای اولین بار است که میتواند در بورس یا خارج از آن انجام شود.
عرضة اولیه در بورس: عرضة اوراق بهاداری است که “عرضة اولیة عام” آن قبلاً خارج از بورس انجام شده، و برای اولین بار جهت معامله در بورس عرضه میشود.
عرضة اولیه: اصطلاحی است که “عرضة اولیة عام” و “عرضة اولیه در بورس” هر دو را شامل میشود.
کارگزار معرف: “کارگزاری” است که با مجوز “سازمان” برای پذیرش اوراق بهادار شرکتهای متقاضی پذیرش در بورس و “عرضة اولیة” اوراق بهادار آنها اقدام مینماید.
تعهد خرید: تعهد خرید ماندة اوراق بهاداری است که “عرضة اولیة عام” آن در بورس انجام شده و تا پایان دورة عرضه، فروش نرفته است.
منابع مالی لازم برای ایفای تعهد خرید از محل وجوه “کارگزار” یا سایر متقاضیان خرید خواهد بود. در صورتیکه “عرضة اولیة عام” مربوط به افزایش سرمایه باشد، از عنوان “تعهد پذیرهنویسی” بهجای “تعهد خرید” استفاده خواهد شد.
کارگزار متعهد خرید: “کارگزار معرفی” است که با مجوز “سازمان،” “تعهد خرید” را نیز انجام میدهد. در صورتیکه “عرضة اولیه” مربوط به افزایش سرمایه باشد، کارگزار متعهد خرید عنوان “کارگزار پذیرهنویس” خواهد داشت.
سندیکای خرید: مجموعهای از “کارگزاران متعهد خرید” است که مشترکاً مسؤولیت “تعهد خرید” را برعهده میگیرند.
کارگزار مُقدم متعهد خرید: “کارگزار متعهد خرید” رابط سندیکای خرید با “سازمان” است که از طرف اعضای سندیکا بهعنوان کارگزار مُقدم به “سازمان” معرفی میشود، و کلیة مسؤولیتها را در قبال “سازمان” برعهده دارد.
امیدنامه: سندی است که اهداف، نرخ بازدة مورد انتظار، شرایط و کلیة ویژگیهای مربوط به اوراق بهادار موضوع “عرضة اولیه” را شرح میدهد، و تصویری از آیندة سرمایهگذاری برای تصمیمگیری در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد. این سند قبل از انتشار عمومی باید به تأیید “سازمان” برسد.
حداکثر مساعی: تعهد “کارگزار معرف” بهتلاش برای فروش هرچه بیشتر اوراق بهادار به بهترین قیمت ممکن به عامة سرمایهگذاران است.
شرایط اعطای مجوز:
مادة ۲ اعطای مجوز فعالیت “کارگزار معرف” بهپیشنهاد دبیرکل و توسط هیئتمدیرة “سازمان” صورت میگیرد. متقاضی باید با تکمیل فرمهای طراحیشده توسط “سازمان،” تقاضای خود را ارائه دهد.
مادة ۳ “کارگزار معرف” موظف است برای انجام امور مربوط به معرفی اوراق بهادار شرکتها بهمنظور پذیرش و “عرضة اولیه،” بخش مطالعاتی و اجرایی جداگانهای در شرکت کارگزاری خود فراهم آورد.
مادة ۴ “کارگزار” متقاضی دریافت مجوز، مکلف است حداقل یک نفر با گواهینامة “تحلیلگری در بازار سرمایه” را به صورت تمام وقت برای انجام امور مربوط به معرفی شرکتهای متقاضی پذیرش در اختیار داشته باشد.
تبصره: در صورتیکه به تشخیص دبیرکل “سازمان” تعداد دارندگان گواهینامة “تحلیلگری در بازار سرمایه،” کافی نباشد، “کارگزار معرف” میتواند کارشناس موضوع مادة ۴ را از میان دارندگان گواهینامة “اصول مقدماتی کارگزاری” انتخاب کند.
مادة ۵ دبیرکل “سازمان” ظرف حداکثر ۳۰ روز پس از دریافت مدارک متقاضی، به ترتیب مقرر در مادة ۲ آییننامه نظر هیئتمدیره را به وی ابلاغ میکند. در صورت اعطای مجوز به متقاضی، وی حداکثر ۶۰ روز پس از دریافت مجوز، ملزم به تشکیل و تجهیز بخش مربوطه و ارائة خدمات است.
مادة ۶ حداقل سرمایة پرداختشدة شرکت کارگزاری متقاضی دریافت مجوز “کارگزار معرف،” ۱۰ میلیارد ریال میباشد.
مادة ۷ مجوز فعالیت “کارگزار معرف” برای دورة دوساله اعطا میشود و پس از اتمام دورة مزبور، مجوز قابل تمدید است.
تبصره: هزینة اعطا و تمدید مجوز فعالیت “کارگزار معرف” سالانه توسط شورای بورس تعیین و توسط “سازمان” دریافت میشود.
مادة ۸ شرایط و مراحل اعطای مجوز به “کارگزار متعهد خرید” همانند “کارگزار معرف” است، با این تفاوت که حداقل سرمایة پرداختشدة کارگزار متقاضی دریافت مجوز “کارگزار متعهد خرید” ۳۰ میلیارد ریال میباشد.
مادة ۹ اعطای مجوز “کارگزار متعهد خرید” به کارگزاری که قبلاً مجوز “کارگزار معرف” را نداشته است، بهمعنای اعطای همزمان هر دو مجوز است.