31 ص
این مطلب راهنمای عملی و تجربی برای انجام تحقیق است. هدف اصلی آن کمک به افراد کمتجربهای است که پروژههای تحقیقاتی با مقیاس کوچک انجام میدهند. در عین حال، مطالعة این مطلب هم برای کسانی که درس روش تحقیق میخوانند، هم برای کسانی که پروژة تحقیقاتی در دست اجرا دارند، و هم برای کسانی که درس روش تحقیق را تدریس میکنند یا راهنمایی دانشجویان و پژوهشگران تازه کار را به عهده دارند، مفید است.
مطلب به زبانی ساده و بدون استفاده از اصطلاحات پیچیدة فنی و علمی نگاشته شده و برای ارائه مطالب، شیوههای مختلف و سادهای را برگزیده است. متن کتاب به بخشهای کوتاه ولی به دقت به هم پیوسته تقسیم شده است. برای هر بخش تمرینهایی به منظور توسعة تفکر تحقیق در میان خوانندگان طراحی شده است. مطالب هر بخشی با تعداد قابل توجهی مثال، نمودار، جدول و خانه (box)های حاوی مطالب مهم به منظور تبیین بهتر و درک مطلوبتر آنها، به علاوة توصیههای ضروری و نقل قولهای مرتبط با موضوع از زبان محققان، نقل و همراه شدهاست.
فهرست کتابهایی که برای مطالعة بیشتر و عمیقتر در ارتباط با موضوع هر فصل ضروری به نظر رسیده در پایان آن فصل آمده است ولی منابع ومآخذ مورد استفاده در متن کتاب در آخر کتاب درج شده است.
این مطلب اگرچه به روشهای تحقیق پرداخته، تأکید ویژة آن بر فرایند تحقیق است. هدف اصلی این بوده که از فرایند تحقیق رمز و راز زدایی بشود و به صورت یک مهارت عادی روزمره به خوانندگان شناسانده شود. در واقع این کتاب تحقیق را به صورت یک فرایند دارای مراحل به هم پیوسته معرفی میکند بدون آنکه آن را امری ساده و دارای مراحل خطی تلقی کند. با اینکه کتاب برای کسانی تدوین شدهاست که در زمینة علوم اجتماعی پژوهش میکنند، دانشجویان دیگر رشتههای مرتبط، مانند علوم تربیتی، مدیریت بازرگانی، روانشناسی، بهداشت و مددکاری اجتماعی، نیز میتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین، میتوان گفت که یک کتاب چند رشتهای (multidisciplinary) است.
هدف این فصل آغازین کشف ماهیت فرایند تحقیق در علوم اجتماعی، معرفی محتوای کلی کتاب و ارائة توصیههایی در مورد به کار بردن آنهاست. آنچه در این فصل میخوانید به صورت زیر سازماندهی شده است:
ما همه روزه مطالبی نظیر آنچه در خانة شماره یک آمده است در عنوان درشت روزنامهها میخوانیم (خانة 1) و یا داستانهایی دربارة موضوعات مختلف میشنویم که به احتمال زیاد نتیجة یک تحقیق هستند. همة شما قطعاً با مسائل تحقیق و نتایج آن آشنایی دارید و بارها با نتایج تحقیقاتی که به صورتهای مختلفی مانند نظریه، مقاله، گزارش و... از طریق کتاب، روزنامه، حتی برنامههای رادیو یا تلویزیونی ارائه شدهاند، برخورد کردهاید. بنابراین، وقتی میخوانیم که مثلاً انگلستان دارای بالاترین نرخ طلاق در میان کشورهای اروپایی است، یا قیمت اتومبیل و بنزین در این کشور نسبت به بقیة کشورهای اروپایی بالاست، درمییابیم که اینها حقایقی هستند که از طریق تحقیق به دست آمدهاند.
اگر شما دانشجو بودید یا هستید، احتمالاً برای برخی از دروس خود به عنوان تکلیف مقاله یا گزارش تهیه کردهاید که در آنها نظریهها و یافتههایی را با هم مقایسه کردهاید؛ یا تحلیلهای انتقادی برای برخی رخدادها نوشتهاید، و یا نتایج تحقیقات دیگران را نقد و بررسی کردهاید.