یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

دانلود متن کامل پروژه ای درباره جنگ رایانه ای – رشته کامپیوتر

اختصاصی از یارا فایل دانلود متن کامل پروژه ای درباره جنگ رایانه ای – رشته کامپیوتر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود متن کامل پروژه ای درباره جنگ رایانه ای – رشته کامپیوتر


دانلود متن کامل پروژه ای درباره جنگ رایانه ای – رشته کامپیوتر

دانلود متن کامل پایان نامه رشته کامپیوتر با فرمت ورد word

 

 

 

 

 

جنگ رایانه ای

جنگ رایانه ای اشاره به وضعیتی دارد که در آن عملیات نظامی بر اساس اطلاعات رایانه ای کنترل شوند و یا به منظور جلوگیری از عملیات دشمن برای ایجاد اختلال در ارتباطات و جلوگیری از دسترس وی به اطلاعات تلاش شود. معنای دیگر جنگ رایانه ای، تلاش برای کسب اطلاعات هر چه بیشتر درباره دشمن و جلوگیری از کسب اطلاعات توسط وی درباره شما است یا به تعبیری، تلاش برای تغییر توازن اطلاعات و دانش به نفع شما، به خصوص در وضعیتی که توازن نیروهای نظامی به نفع شما نیست و در نهایت جنگ رایانه ای به معنای استفاده از اطلاعات برای به حداقل رساندن سرمایه، جنگ افزار و نیروی انسانی مورد نیاز برای کسب پیروزی در جنگ است. این نوع جنگ، نیازمند تکنولوژی های مختلفی است. به خصوص برای صدور فرمان ها و کنترل میدان جنگ، جمع آوری هوشمندانه اطلاعات و پردازش صدور آنها، ارتباط تاکتیکی، موقعیت یابی، تشخیص دوست از دشمن و در نهایت برای استفاده از سلاحهای هوشمند که قادرند به صورت اتوماتیک بر اساس اطلاعات دریافتی از ماهواره بر علیه دشمن بجنگند.

استراتژی رخنه رایانه ای

دولت آمریکا ماه ها پیش از شروع جنگ علیه عراق، در راستای جنگ اطلاعاتی و عملیات روانی خود علیه این کشور، استراتژی معینی را تحت عنوان «استراتژی رخنه و ایجاد اختلال در سیستم های رایانه ای دشمن» تصویب کرده بود. بر اساس این استراتژی، ماه ها و هفته ها پیش از شروع جنگ، باید سیستم های ارتباطی رایانه ای عراق شناسایی می شد و عملیات لازم برای نفوذ و ایجاد اختلال در عملکرد آنها صورت می گرفت. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی که دو هفته پیش از شروع جنگ در عراق منتشر کرد، فاش نمود که آمریکا سرگرم بررسی و طرح ریزی برای دست زدن به حملات اینترنتی علیه کشورهایی مانند عراق است. این حملات قرار بود پیش ازشروع عملیات نظامی یا همزمان با آن صورت گیرد. سایت اینترنتی BBC دو روز پس از انتشار گزارش واشنگتن پست، چنین نوشت : «درهر گونه نبرد اینترنتی علیه عراق باید نقشی رایانه ها که در اداره اموراین کشور ایفا می کنند، مد نظر قرار داد». دی کی ماتای، مدیر شرکت اینترنتی «MIZJ» می گوید : «عراق دارای تأسیسات ارتباطی نسبتاً پیشرفته ای است و هر گونه حمله رایانه ای ممکن است خدمات اضطراری این کشور را فلج کرده و غیر نظامیان و نظامیان را از ارتباط با یکدیگر محروم سازد.»

تروریسم رایانه ای

«تروریسم رایانه ای» واژه جدیدی می باشد که به ادبیات سیاسی جهان وارد شده است.این نوع عملیات تروریستی به هر گونه اقدامات خرابکاری اطلاق می شود که نفوذ گران و اخلالگران رایانه ای علیه شبکه های رایانه ای و اینترنتی یک کشور انجام می دهند. اکنون شبکه اینترنت، بستر و وسیله مناسبی جهت نفوذ اخلالگران به شبکه ها شده است.

اخلالگران رایانه ای دارای اهداف گوناگونی هستند، برخی با هدف کسب پول و سود به شبکه ها نفوذ می کنند و مثلاً با هک کردن کارت های اعتباری، پول سرشاری به جیب می زنند، بعضی دیگر هدفشان سرگرمی، تفریح و به رخ کشیدن توان فنی و رایانه ای شان است، اما بسیاری از هکرها Activities گفته می شود. هدف عمده این گروه از نفوذ کننده ها، اخلال در سیستم های رایانه ای سازمان ها، وزارت خارجه، پلیس، کاخ ریاست جمهوری ، شبکه های رادیو و تلویزیون، بانک مرکزی، احزاب سیاسی، پارلمان و کنگره و سایر دستگاههای سیاسی از عمده ترین اهداف Activities یا نفوذ گران سیاسی به شمار می روند. یکی از شگردهای اخلالگران رایانه ای، «خودداری از ارائه خد مات» است. در این شیوه دستگاه مورد هدف، آنقدر با نامه های الکترونیک بمباران می شود که عملاً، توانایی خود را از دست می دهد. «اتفاقی که در طول جنگ بالکان برای پایگاههای رایانه ای سازمان ناتو افتاد و آنقدر توسط نامه های الکترونیک مخالفان جنگ ، بمباران شد که عملاً از کار افتاد.»

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است


دانلود با لینک مستقیم

پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک


پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

 

 

 

 

 

 

 


فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:175

 پایان نامه دوره کارشناسی اطلاعات عملیات

عنوان  پروژه:
رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

فهرست مطالب:
 
فصل اول
1-1- عنوان تحقیق.2
1-2- مقدمه و تاریخچه.2
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق5
1-4- اهداف کلی.6
1-5- هدفهای ویژه.6
 
فصل دوم
ادبیات تحقیق.8
مقدمه.8
2-1 آشنایی با رادار مونو پالس.13
2-1-1-  اصول اولیه رادار13
2-1-2-  تکنیک های راداری.17
2-1-3- رادار جستجو و رادار تعقیب19
2-1-4- رادارهای تک پالس.21
2-1-5- فاصله یابی در رادار مونو پالس.25
2-1-6- اندازه گیری زاویه در رادار مونو پالس.35
2-2- 1-مقدمه.46
2-2-2- اقدامات پشتیبانی الکترونیکی (ESM)51
2-2-3- اقدامات ضد پشتیبانی الکترونیکی.52
2-2-4- اقدامات ضد الکترونیکی ضدضد الکترونیک (ECM-ECCM)56
2-3- آشنایی با یک نوع رادار مونو پالس.63
2-3-1- کلیات.63
2-3-2- تعقیب تلویزیونی هدف66
2-3-3- بررسی روش تغییر فرکانس67
2-4- بررسی عملکرد رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک68
2-5- اخلالگرهای فعال74
2-5-نویز نقطه ای.74
2-5-2- نویز رگباری75
2-5-3- اختلال در باند تصویر 77
2-5-4- نویز قطع و وصل شده .76
2-5-5- کشیدن دریچه فاصله به عقب 79
2-5-6- موددگان83
2-5-7- اختلال اشتراکی 85
2-5-8- شمارش معکوس87
2-5-9- اختلال کناره .88
2-5-10- پس زنی از زمین .88
2-5-11- پلاریزاسیون متعامد 90
2-5-12- چشم متعامد 93
2-6- اخلالگرهای غیرفعال .96
2-6-1- چف Chaf 96
2-6-2- چف روشن شده 100
2-6-3- دکویی 101
2-6-4- دکوی آویزان 102
2-6-5- دکوی قابل پرتاب 104
2-6-6- فیلرها .105
2-6-7- اهداف با سطح مقطع راداری کم 106
2-7- بررسی عملکرد رادار مونوپالس 107
2-8- بررسی عملکرد رادار در مقابل گیرنده ESM .111
2-8-1- بررسی توانایی گیرنده ECM در آشکار سازی رادار.113
2-8-2، بررسی توانایی گیرنده ESM در شناسایی رادار و کاهش این توانایی.117
2-9- بررسی قابلیت ECCM مگنترون های با فرکانس متغیر 119
2-10- کانال ارتباطی موشک با رادار .122
2-11- تصادفی نمودن PRF رادار .124
2-12- استفاده از APGPO126
2-13- افزایش توانایی رادار در تعقیب اهداف با RCS کم126
2-14- بررسی لزوم چگونگی انتخاب تقویت کننده127
2-14-1 فرستنده های مگنترونی.127
2-14-2 فرستنده با زنجیر تقویت کننده.128
2-5- حذف کلایر 130
2-5-1- حذب کلاتر در رادارهای با فرکانس متغیر 131
2-15-2- تغییر فرکانس بین دو دسته از پالس ها.132
2-15-3- MTI ناهمدوس133
2-15-4- روش دو پالسی137
2-15-5- روش جدا سازی.138
2-15-6- روش جبرانسازی.142
بررسی روش های مقابله با ARM….145
2-16- ARM هوا به زمین146
2-17- تکنیک های ضد ARM149
2-17-1 کشف شلیک ARM149
2-17-2- مشکل کردن کار آشیانه یاب ARM…150
2-17-3- ایجاد اختلال در درگیری رادار توسطARM .155
2-17-4 تلاش برای انهدامARM .157
2-18-1 جبران سازی شتاب.159
2-18-2- انتگرال گیری بعد از فیلتر MTI….160
 
فصل سوم
یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن168
 
فصل چهارم
یافته تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها 171
 
فصل پنجم
5-1- نتیجه گیری173
5-2- پیشنهادات.173
5-3- محدودیت ها.173
مراجع و منابع.174
اختصارات175
 

 

 

فصل اول

عنوان تحقیق:

بررسی عملکرد رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

 

1-2- مقدمه و تاریخچه:

در مورد تاریخچه رادار که نمونه هایی از آن میلیون ها یال پیش در طبیعت و اطراف ما وجود داشته اند خفاش و بعضی موجودات دریایی مانند بالن دارای نوعی رادار هستند که آنها را در جهت یابی و تهیه --- میکند و به آنها کمک میکند تا از موانع موجود بر سر راه خود مطالع شوند البته رادار این موجودات امواج صوتی را ارسال می کنند که چنین امواجی در مقایسه با امواج الکترومغناطیس تولید شده توسط انسان کندتر بوده و فاصله کمتری را طی می کند.

پیدایش و توسعه رادار را نباید به یک شخص یا سازمان خاص نسبت دهیم زیرا دانشمندان با آزمایشگاه های متعددی در کشورهای مختلف بطور همزمان به پیشرفت های زیادی در زمینه توسعه رادار دست یافتند، دانشمندان زیادی در زمینه تئوری انتشار امواج بررسی ها و مطالعات گوناگونی را انجام دادند.

اگر چه با ظهور اکتشافات بتدی این تئوری ها تغییر نمود ولی این نظریه ها هنوز دارای اعتبار اساسی هستند. برای مثال در سال 1888 هنریش هرلز بیان کرد که امواج رادیویی قادرند تولید شوند، از آنتن انتشار یابند، منعکس شوند و دوباره دریافت گردند. کار هرتز با معادلات ماکسول که معادلات اساسی امواج می باشد ادغام و نظریه یکسانی در خصوص انتشار امواج الکترومغناطیس ارائه گردید.

در سال 1922 مارکونی روش کشف رادیویی را ارئه نمود که امواج می توانند از یک ایستگاه ارسال و از یک کشتی در لنگوگاه منعکس و دوباره به گیرنده باز گردند. ولی دریافت انرژی ارسالی باید به اندازه کافی قوی باشد و انتشار رادیویی در یک جهت متمرکز و گیرنده از حساسیت زیادی برخوردار و زمان تکرار بین پالس انرژی ارسالی و اکوی دریافتی بسیار کوتاه و سریع باشد با پیشرفت ارتباطات رادیویی و ایجاد طول موجهای کوتاهتری مسائل زیادی مورد توجه قرار گرفت به این مفهوم که وقتی کشتی یا هواپیما بطور تصادفی بین فرستنده و گیرنده قرار گرفته و امواج با آنها برخورد می نمود این عمل باعث ایجاد یک موج با دامنه متغیر در گیرنده می شود.

در سال 1934 رادار پالسی توسط نیروی دریایی امریکا ساخته شد که قادر به کشف هواپیما در فاصله چندین مایلی بود. واتسون وات در سال 1935 کشف هواپیما را با استفاده از یک سیستم 6 مگا هرتزی با محاسبه زمان بین اکو برگشتی و سیگنال مستقیم دریافتی امکان پذیر نمود. در ژانویه 1935 انگلستان یک تکنیک پالسی جهت اندازه گیری فاصله هواپیما هدف بکار گرفت. کشور امریکا و انگلیس در سال 1940 توانستند با همکاری هم توانستند کارخانجات تولید نموده رادار های که از لامپ قدرت مگنترون استفاده می نمود را راه اندازی کنند که مگنترون راندول و بوت با طول موج 10 سانتیمتر و قدرت یک کیلو وات کار می کرد. کشورهای دیگر از جمله المان، ایتالیا، ژاپن و شوروی نیز تحقیقات گسترده ای ما در این زمینه انجام می دادند.

در سال 1941 کشور شوروی رادار تجسس هوایی با فرکانس 80 مگا هرتز را جهت دفاع از مسکو در مقابل حمله المانها به خدمت گرفت. بعدها کاربرد رادار در دو بخش جستجو هدف و اینکه داشتن موقعیت هدف، آنرا دنبال نماید تقسیم شد.

محور اساسی کاربرد های رادار عبارتند از:

  • رادارهای تجسسی
  • رادارهای اخطار اولیه
  • رادارهای ارتفاع یاب
  • رادارهای ردیاب
  • رادار اجتناب از طوفان
  • رادار کنترل آتش
  • رادار کنترل ترافیک هوایی،

با بوجود آمدن سیستم های نظامی جدید و خروج شیوه جنگ های از حالت دیرینه و سنتی خود و با وجود به اینکه در سیستم های جدید از علم الکترونیک و مدارات الکترونیکی بطور بسیار وسیع استفاده می شد و اینکه این مدارات بسیار حساس و آسیب پذیر می باشند دانشمندان به فکر آسیب رساندن و مختل کردن این مدارات که مغز متفکر تسلیحات می باشند اجازه ندهند این سیستم ها وظیفه خود را به درستی انجام دهند.

بتدریج جنگ الکترونیک با نامهای جنگ جادویی، نبرد الکترونیک، و دفاع الکترونیک نیز یاد شده است. مزیتهای جنگ الکترونیک بطور واضح و آشکار می باشد از همان بدو پیدایش رادار نیاز به اقدامات ضد الکترونیکی (ECM) آشکار گردید. با این حال هر زمان که (ESM) توسعه پیدا می کرد اقدامات ضد ضد الکترونیک (ECCM) نیز رو به تکامل می گذاشت. به موازات تکامل صنعت رادار اقدامات ضد ضد الکترونیکی نیز پیشرفت نموده به طوری که در سیستمها اغلب از بهترین سریع ترین کامپیوترها استفاده می گردد. در هر صورت ضرورتی ندارد که تمدیدی را با استفاده از گلوله سرکوب و منهدم نمائیم. و در صورتی که از جنگ الکترونیک به شکل خوبی استفاده شود می توان تسلیحات و مأموریتهای آنها را ناکام و بی اثر نمود.

هدف اساسی جنگ الکترونیک بهره برداری از انتشارات الکترومغناطیس دشمن در تمامی بخشهای طیف فرکانس رادیویی به منظور تأمین اطلاعات لازم در زمینه آرایش نظامی، اهداف، قابلیتها و بکارگیری اقدامات ضد الکترونیکی با هدف خنثی نمودن توان تسلیحاتی و مخابراتی دشمن می باشد.

تاریخچه: جنگ الکترونیک از گذشته های نسبتاً دور تاکنون مورد استفاده قرار گرفته بطور خیلی خلاصه اشاره می گردد: رهگیری اطلاعات از سیمهای تلگراف در جنگهای داخلی آمریکا (1865-1861)، جنگ میان روسیه و ژاپن (1905-1904)، رهگیری رادیویی پیامهای روسها توسط آلمانها در تاتنبرگ (1914)، جنگ کره (1953-1950)، جنگ ویتنام (1973-1957)، جنگ سوریه و اسرائیل (1982)، عملیات طوفان صحرا در خلیج فارس(1991-1990)،جنگ کوزوو(1999)، جنگ افغانستان(2001)، عملیات آزادسازی عراق (2003)

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: با توجه به این که کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران همواره کشوری صلح طلب بوده و قصد تجاوز به هیچ کشوری را نداشته اما بدلیل داشتن منابع سرشار همواره از شر استعمارگران و متجاوزانی که چشم طمع به این کشور را داشته اند در امان نبوده است بنابراین باید همواره آماده دفاع بوده و برای مقابله با حملات هوایی باید مجهز به سیستم های هوایی بوده که یکی از این ابزار بسیار مهم رادار می باشد و برای گسترش دادن و قدرتمند نمودن سیستم پدافندی باید انواع رادار و کاربرد آنها را بطور کامل شناخت یکی از انواع رادارهای کارآمد که از تکنولوژی پیشرفته ای سود می برد رادارهای مونو پالس می باشد. در این پروژه سعی در بررسی کاربرد، نقاط ضعف و قوت، و همچنین عملکرد این رادار در جنگهای نوین که در آن از اقدامات جنگ الکترونیکی بطور گسترده استفاده می شود، نموده ایم.

 

1-4 اهداف کلی: هدف این پروژه این است که عوامل کاهنده دقت رادار را به خوبی شناسایی کرده به این منظور ابتدا به شناسایی رادار مونو پالس پرداخته و همچنین با موضوع جنگ الکترونیک آشنا خواهیم شد بعد به تهدیدات مختلفی که در محیط جنگ الکترونیک بر رادار مونو پالس را بررسی می کنیم و راههای مقابله با هر یک از این تهدیدات را نیز بیان خواهیم کرد.

بعد به بررسی روشهای حذف کلاتر در رادارهای مونو پالس با فرکانس متغیر پرداخته در گام بعدی ضمن آشنایی با موشکهای ضد تشعشع(ARM) که تهدید جدی علیه انواع رادار می باشد راههای مقابله با آن در رادارهای مونو پالس و توانایی آن را در آشکارسازی(ARM) بررسی می کنیم.

 

1-5 هدفهای ویژه:

اهداف ویژه در این تحقیق عبارتند از:

  • آشنایی با رادار.
  • آشنایی با رادار مونو پالس.
  • آشنایی با جنگ الکترونیک.
  • رادار مونو پالس در جنگ الکترونیک.
  • تهدیدات بکار رونده علیه رادار مونو پالس.    

دانلود با لینک مستقیم

تحقیق بررسی علت اتحاد انگلستان و شوروی طی جنگ جهانی دوم

اختصاصی از یارا فایل تحقیق بررسی علت اتحاد انگلستان و شوروی طی جنگ جهانی دوم دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تحقیق بررسی علت اتحاد انگلستان و شوروی طی جنگ جهانی دوم


تحقیق بررسی علت اتحاد انگلستان و شوروی طی جنگ جهانی دوم

 

 

 

 

 

 

 



فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:56

 فهرست مطالب:
علت اتحاد روسیه شوروی و انگلستان در طی جنگ جهانی دوم چه بود؟ 2
سابقه تحقیق 4
((تئوری موازنه قوا)) 8
نظام امنیت دسته جمعی : 12
اهداف و وظایف نظام امنیت دسته جمعی: 14
حفظ صلح: 14
احیای صلح: 15
ایجاد صلح: 15
((تئوری واقع گرایان)) 17
مفروضات امنیتی واقع گرایی: 18
همکاری دریک جهان واقع گرا: 19
اقدامات آلمان در جهت افزایش قدرت 25
ویژگی هیتلر تا جائیکه به این بحث مربوط میشود به دو نحو بوده است: 26
بهبود وضع قوای سه گانه 27
ب)اقتصاد رایش سوم 31
1-مقدمات جنگ وآغاز تهاجم وسیع هیتلر 41
2-جنگ و تحولات آن 43
ج)تشکیل جبهه ضد هیتلری 46
د) دگرگونی در آرایش نیروها 48
3- توافق متفقین در دنیای پس از جنگ 50
نتیجه گیری: 52
منابع درون متن 53

 

 

 

سوال پژوهش

علت اتحاد روسیه شوروی و انگلستان در طی جنگ جهانی دوم چه بود؟

((فرضیه))

تهدید آلمان و مقابله با حملات آن, در طی جنگ جهانی دوم علت اصلی اتحاد انگلستان و شوروی در آن دوره بوده است.

در طی جنگ جهانی دوم از سال 1939 تا 1945 دو کشور آلمان و روسیه شوروی در دورانی متحد بودند (1939 تا 1941) و گاهی در مقابل یکدیگر قرار داشتند.

از جمله زمانهای اتحاد این دوکشور عبارتند از حمله به لهستان .هردو کشور با توافق لهستان را اشغال کردند و بسیاری از سربازان لهستان را با هم به اسارت گرفتند.

از سویی آلمان به تنهایی نروژ را گرفت و نروژ پایگاه خوبی بود برای همه به انگلستان . از تابستان 1940 جنگ شدید علیه انگلستان شروع شد در حالیکه انگلستان در مقابل آلمان تنها بود.هرچند انگلستان هم با استفاده از انحصار رادار توانست صدمه زیادی به نیروی هوایی آلمان بزند. و در همین مدت فتوحات هیتلر در دیگر کشورها هم در حال گسترش بود از جمله بلژیک,هلند , لهستان و ...

موسولینی که دچار حسادت شده بود تصمیم گرفت به یونان حمله کند ولی یونانی ها از انگلیس ها کمک گرفتند و قوای موسولینی را به آلبانی پس راندند و او هم مجبور شد از هیتلر کمک بگیرد که به دنبال حمله هیتلر به کرت نیروهای انگلیسی این منطقه را ترک گفتند.

در همین زمان نیروهای شمال آفریقا که هیتلر و موسولینی به منظور سدکردن راه انگلستان به چاههای نفت خاور میانه و نیز هندوستان و همچنین ممانعت از استفاده از کانان سوئز آغاز کرده بودند با موفقیت نسبی نیروهای انگلیسی و برقراری توازن قوای نظامی به حالت رکورد درآمده بود در چنین حالتی هیتلر در یک اقدام عجیب به شوروی حمله کرد.

از طرفی قبل از آن بعد از اشغال شدن فرانسه توسط آلمان , انگلستان در مقابل آلمان تنها ماند و در تابستان 1940 اتفاقاتی که بطور مختصر بیان شد , اتفاق افتاد.

ذکر این موضوع هم قابل توجه است که هیتلر از سال 1940 تدارک حمله به شوروی را به عهده یکی از ژنرالهایش گذاشته بود و این برنامه نشان میدهد که هیتلر از آغاز قصد سازش با شوروی را نداشته است و مسائل بالکان (در مرز سالهای 1940و 1941 کم کم مرکز ثقل جنگ به حوزه بالکان منتقل شد) حمله به شوروی را به تاخیر انداخت.

در هر صورت ورود شوروی به جنگ و متعاقب آن حمله ژاپن به بندر((پرل هاربور)) و ورود نظامی آمریکا به جنگ, اوضاع جنگ به کلی عوض شد بطوری که از سال 1942 آلمانها قدم به قدم در مقابل نیروهای متفقین عقب نشینی کردند و در این جریان اتحاد انگلیس تنها در سال 1940 با شوروی وضع را تغییر میداد و تا پایان جنگ و شکست آلمان ادامه داشت.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

سابقه تحقیق

آنچه که مشخص است این است که در قرن بیستم, وقوع دو جنگ , بسیاری از جریانات طبیعی را تحت تاثیر قرارداد و به گونه ای عجیب دنیا و به خصوص کشورهای شکست خورده در دو جنگ را به عقب راند. صرفنظر از بحثهای مربوط به جنگ جهانی اول که در این مقال , جایگاهی ندارند, جنگ جهانی دوم هم وضع آشفته ای را که از بقایای جنگ جهانی اول باقی مانده بود , آشفته تر کرد .

محققان و نویسندگان متعددی به بررسی علل, عوامل, ریشه ها , اهداف,استراتژی و ... جنگ جهانی دوم پرداخته اند. آنچه که ساختار کلی این نظریات را تشکیل میدهد این است که در هر حال این جنگ هم مثل هر جنگ دیگری و چه بسا بدتر از آن. خساراتی به بار آورد بدون آنکه عاملان اصلی آن به اهداف قطعی خود برسند.

جان پل کندی در کتاب خود به نام ((پیدایش و فروپاشی قدرتهای بزرگ )) پیرامون وقوع و نتیجه جنگ میگوید:

((عامل اساسی در این دوره بکارگیری گسترده علوم و تکنولوژی درامور نظامی بود که ماهیت و شکل سیستم تسلیحاتی را در همه ارتشهای دنیا دگرگون ساخت; مثلا در مدت زمان کوتاهی هواپیماهای جنگی از مدل دوموتوره که قدرت مانور داشتند (ولی سلاح سبک در آنها کارگذارده شده و بدنه آن با فلز کم وزن پوشانده شده بود) و تا دویست مایل در ساعت پرواز میکردند, به یک موتوره با بدنه آلومینیومی تبدیل گردید.در هواپیماهای بمب افکن نیز تغییراتی به وجود آمد.

هواپیماهای دو موتوره با برد کوتاه و متوسط به هواپیماهای چهارموتوره گرانتر تبدیل شدند. کشتیهای جنگی که بعد از عهدنامه واشنگتن ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گرفت, سریع السیرتر,مسلحتر از کشتیهای قبلی بوده و با سلاح قوی تری مجهز بودند , ناوهای هواپیمابر جدیدتر, بزرگتر شده بودند و .. و این در حالی بود که وضع اقتصادی کشورهایی مثل ایتالیا و بعضا ژاپن و بسیاری از کشورهای دیگر, بسیاز پایینتر از سطح قابل قبول قرارداشت و حال سئوال اینجا بود که این تسلیحات چگونه خرج خود را درمی آورند؟ این خودنوعی گره خوردن دربعد مالی و تسلیحاتی بود که به تنهایی انگیزه ای برای جنگ و فتح نقاط جدید برای به دست آوردن اموال و دارایی ها وغنیمتهایی که بتوانند مخارج این تقویت نظامی را تامیین کنند.

از بعد دیگر دکتر نقیب زاده در بیان علل و عوامل وقوع جنگ جهانی دوم میگوید:

(( پس از پایان جنگ جهانی اول در سال 1918, کشورهای فاتح نتوانستند روابط بین الملل را بعد از جنگ جهانی اول بر اصول معتبری پایه گذاری کنند و مشکلات بعد از جنگ نیز فرصت مناسبی برای طرح یک چهارچوب اصولی و محکم که ناظم روابط بین کشورهای بزرگ و تامین کننده نظیات آنها باشد, پیش نیاورد. کشورهای مهمی چون آلمان, شوروی و ایتالیا از بنایی که صلح ورسای پی افکنده بود, ناراضی بودند. در چنین وضعیتی که اوضاع بین المللی با آشفتگیهای داخلی آلمان همخوانی داشت, هیتلر با استفاده از این اوضاع به قدرت رسید و از اولین روز به قدرت رسیدن , پایه های متزلزل بین المللی را یکی پس از دیگری نشانه گرفت. در همین حال کشورهای غربی خطای بزرگ را مرتکب شدند و آن عدم مقاومت در مقابل خواستهای هیتلر بود و انگلستان از این نظر بیشترین بار مسئولیت را به دوش میکشد))

نویسنده کافی که به این موضوع پرداخته اند گاه یکی از دو سه عامل فوق را بهای بیشتری بخشیده و گاه نیز یکی را عنوان تنها عامل مطرح کرده اند.

پیرامون اتحاد روسیه و انگلیس هم نظرات مختلفی مطرح است.

عده ای بر این عقیده اند که هیتلر حتی در زمان صلح با شوروی هم, قصد ادامه صلح را نداشتند و به عبارتی از همان ابتدا خواستار حمله به آن بوده که اینکار را در 1941 صورت میدهد. خصوصا که هیچگاه برنامه هایی مندرج در را از یاد نبرده بود. بر این قضایا باید احساس شخصی هیتلر و شکستن آلمان در مقابل انگلستان در جبهه های شمال آفریقا , خاورمیانه و مقاومت مردم انگلیس را نیز افزود.این مسائل فرضیه های حیاتی را دوباره در ذهن هیتلر جانی تازه بخشید و به بهانه همدستی بلشویکها با یهودیان به شوری حمله کرد و از سویی انگلستان هم که خود را از تابستان 1940 در اثر اشغال فرانسه بوسیله آلمان و امضای قرارداد ترک مخاصمه بین دو کشور تنها دید, با شوروی که از آلمان رکب خورده بود, همدست شد و اتحادی تشکیل داد که این علیرغم اختلاف در ایدئولوژی های دو کشور بود, در واقع اتحادی بود بر علیه((خطر آلمان)) !

از دید کندی توزیع نامتوازن قدرت بعد از جنگ جهانی اول یافتن جایگاه ((مناسب)) آلمان در اروپا مشکل پیچیده ای شد. بعد از سال 1919, آلمان علی رغم اینکه سرزمینهای زیادی را از دست داده بود و محدودیتهایی بر ارتش آن کشور اعمال گردیده بود, و اقتصادی بی ثبات هم داشت, اما هنوز یک قدرت بالقوه بود ,هنوز جمعیت آن به مراتب بیشتر از فرانسه بود و ظرفیت تولید آهن و فولاد آن هم به سه برابر فرانسه میرسید وبسیاری از تواناییهایش مثل شبکه ارتباطی و دانشگاهها و ... دست نخورده باقی مانده بود و همانطور که تیلور اشاره میکند, موازنه قدرت که از قدیم در اروپا وجود داشت و از توسعه طلبی آلمان جلوگیری میکرد, اکنون دیگر از میان رفته بود و اینها عواملی بودند برای قدرتیابی آلمان و حمله های مکرر به نقاط مختلف و برانگیختن واکنش کشورها مثل شوروی و انگلیس بصورت اتحاد که بتوانند از طریق اتحاد با یکدیگر به منابع و قدرتی همانند آنچه آلمان داشت و چه بسا بیشتر از آن برسند تا جلوی توسعه طلبی ارضی آلمان را در مقابله به          مثل بگیرند.

هنری میشل هم در کتاب خود تحت عنوان ((تاریخ جنگ جهانی دوم)) میگوید: برای شروع جنگها همیشه بهانه وجود دارد. در آلمان متفقین پس از جنگ جهانی اول معاهده شرم آوری بنام ورسای را به ملت آلمان تحمیل نمودند. مقداری از سرزمین آن را به زور گرفتند; البته تا 1939 مقداری از خساراتی که در جنگ اول به آلمان وارد شده بود ترمیم گشته بود ولی در هر حال آلمانها به خاطر جمعیت زیاد و کمبود زمین , آنها مجبور بودند برای خود یک ((فضای حیاتی)) فراهم نمایند وبه این طریق نداشتن مستعمرات را جبران کنند و بتوانند مواد اولیه و غذایی را تهیه کنند و اصولا شوروی بیشتر از کشورهای دیگر مورد تهدید قرار گرفته بود. زیرا آلمانها تصمیم داشتند کمونیسم را از بیخ و بن برکنند و ((فضای حیاتی)) در اروپای شرقی جستجو نمایند و این مزید بر علت شد که انگلستان و شوروی در یک حرکت شگفت انگیز متحد شوند , شگفت انگیز به این دلیل که این دو کشور از مدت ها پیش به لحاظ تئوریک و استراتژیک اختلاف داشتند و حالا در مقابل یک خطر مشترک بنام ((آلمان)) متحد شدند.

عده ای دیگر از جمله عزیزالله حاتمی در کتاب بیست سال آشوب علت جنگ و سپس ایجاد اتحاد را عامل ((رقابت بازرگانی )) دانسته اند . به این ترتیب که مرکز انقلاب صنعتی , انگلستان بود و به همین جهت این کشور از رقیبان خود پنجاه سالی جلوتر بود و با کمک وسایل شگرفی که در دست داشت , بر نقاط ثروتمند زمین تسلط یافته و پایه بازرگانی وسیع و اقتصادی بسیار محکمی برای خود بنهاد. کشور فرانسه هم در همین حال به توسعه نقاط متصرفی خود مشغول بود و در بسیاری از جاها مثل کانادا و هندوستان مجبور شد جای خود را به انگلیس ها بسپارد.

انقلاب صنعتی در نقاط دیگر دنیا نیز آثار معجزه آسای خود را به ظهور رساند. نخست نزدیکترین کشورها به انگلستان یعنی آلمان از آن استفاده کرد و سپس در نقاط دیگر.پس کشورهایی که بدین ترتیب عنوان ((صنعتی)) یافته بودند, محلی برای به دست آوردن مواد اولیه جهت صنعت و بازاری برای فروش مصنوعات خود لازم داشتند. از یک طرف در داخل آلمان محلی برای فروش محصولات و به کار بردن ماشین های عظیم نبود و از طرف دیگر صنایع تمام دولتهای جزء آلمان متحد شده و رو به ترقی سریع نهاد پس عاملی شد برای دست اندازی آلمان به نقاط دیگر از جمله شوروی که خودش محیط مناسبی فراهم می کرد برای توسعه طلبی آلمان و در مقابل شوروی و انگلیس سعی کردند با هم یک واحد اقتصادی و بازرگانی جدید شکل دارند تا بتوانند جلوی این گسترش فضای حیاتی را بگیرند. خود هیتلر در ((نبرد من)) نظرات خود را مطرح کرد و گسترش داد و به ویژه درباره این مساله نظر داد که مقام آلمان مغلوب شوریده حال نه تنها بار دیگر به ماه و ثریا و به منزلتی بزرگتر از آنچه در گذشته داشت رسید بلکه کشوری نو, بنیاد کند. مملکتی که بر پایه نژاد استوار باشد و تمامی آلمانهایی را که آن زمان خارج از مرزهای رایش میزیستند در برگیرد و در آن حکومت مطلقه ((پیشوا)) -خود او- مستقر گردد و این پیشوا, گروهی رهبر کهتر زیر دست داشته باشد که از او فرمان گیرد و فرمانها را به زیردستان خود ابلاغ کند. هیتلر در نخستین جلد ((نبرد من)) در مورد این مساله فضای حیاتی با شرح و بسط بسیار سخن میگوید و فضای حیاتی موضوعیت که تا واپسین دم حیات, در خاطرش وجود داشت.

آنچه که از این بررسی برمی آید, این است که محققین و نویسندگان مختلف به عوامل متعددی اشاره کردند عواملی که در تحلیلهای بعدی بعضا قابل قبول است. مثلا در جاییکه عزیز الله حاتمی علت بروز جنگ را مسائل اقتصادی و بازرگانی میداند و به طبع آن علت اتحاد انگلستان و شوروی را هم از همین دیدگاه بررسی میکند که به دلیل بهبود وضع بازرگانی و یافتن بازار برای کالاها و ... متحد شدند و به این ترتیب به شکلی کلی اصل موضوع جنگ را از حالت سیاسی و نظامی خارج کردند و در بعد اقتصادی و سیاسی قرار داده است. در حالی که اصولا علل وقوع جنگها سیاسی است که ابعاد کوچکتر اقتصادی, فرهنگی و ... را نیز در برمیگیرد و محدود کردن علت جنگ به مسائل اقتصادی و بازرگانی تبیین چندان درستی از زمینه های وقوعش بدست نمیدهد.

ولی پیرامون یافتن ((فضای حیاتی)) در بین علل جنگ جهانی دوم, میتوان ارزیابی بهتری داشت و تا حدودی آنرا پذیرفت چون آلمان در طی قرارداد ورسای بخشهایی از سرزمین خود را از دست داده بود و از طریق ساماندهی به این جنگ در صدد بازیابی بخشهای ازدست رفته و نیز دستیابی به منابع اولیه و فضاهای جدیدتری برای بهبود وضعیت خود داشت و این دید را میتوان با دیدگاه کندی همراه کرد که در این امر دستیابی به تکنولوژی و علوم از سویی و دستیابی به منابع و امکاناتی برای هزینه کردن در راه جمع آوری و بهبود کیفیت صنایع و تسهیلات اشاره میکند.

در هر حال آنچه که مشخص است این است که علت اصلی وقوع جنگ سیاسی بود نه اقتصادی و از سویی علت اتحاد انگلستان و اتحاد جماهیر شوروی هم , علیرغم اختلافات دیرینه ایدئولوژیس و استراتژیک , بهبود وضعیت و تقویت جبهه خودشان در مقابل آلمان بود که سرانجام هم توانستند در جبهه نورماندی جلوی آلمان را گرفته و آنرا وادار به تسلیم کنند.

البته همانگونه که قبلا هم اشاره شد نباید علل و عوامل دیگر(اقتصادی, فرهنگی, اجتماعی و ...) را نادیده گرفت بلکه باید در راستا و در زیرمجموعه علت اصلی و سیاسی جنگ آنها را مورد بازشناسی قرارداد.

در حوزه گسترده تر نیز عده ای از محققین به تلفیقی از دو جریان اقتصادی و سیاسی دست میزنند و گاها یکی را بردیگری ترجیح میدهند .اما آنچه که از مجموع این تحقیقات و تفکرات که ذهن محقق را ساخت این است که میبایست تمامی عوامل را در بررسی پیرامون بوجود آمدن ((خطر آلمان)) و ((اتحاد انگلستان با اتحاد جماهیر شوروی))در نظر گرفته و تعدادی را از جمله مسائل اقتصادی , فضایی حیاتی و ... برجسته تر کنیم. آلمان در پی قرارداد ورسای, شکست تلخی را در محیط بین المللی تجربه کرد که این شکست برای آلمانی که به لحاظ قدرت و جمعیت و معادن و تسلیحات ,توانایی بالقوه ای داشت , بسیار گران تمام شد, این با شعارهای نژاد پرستانه هیتلر تلفیق شد و زمینه ای فراهم کرد که هیتلر به بهانه یکدست کردن آلمان و پاک کردن نژاد آلمانی از یکسو و از بین بردن کمونیسم از سوی دیگر, دست به حمله بزند. البته حمله ای که از قبل مقدماتش به خوبی فراهم شده بود , با یک برنامه دوستی و مدون که شامل نازی کردن تمام آلمان بود از ابعاد مختلف, ابعاد فرهنگی و ایجاد آموزش و پرورش با اهداف نازیسم, نظارت بر مطبوعات و صدا و سیما و ...) اقتصادی(مقابله با بیکاری و ایحاد اردوگاههای کار اجباری ) صنعتی(کارخانجات و ایجاد صنایع سنگین) و ... و از سویی همانطور که قبلا هم ذکر شد عامل اتحاد دو کشور انگلستان و شوروی شد.

پس آنچه مهم است برررسی چند بعدی است چون اصل حرکت هیتلر, چند بعدی بود نه تک بعدی و به عبارتی میتوان با کنار هم قراردادن تکه پازل حرکت هیتلر, به جمعبندی صحیح و واقع بینانه ای دست یافت.

جمع بندی که از ابعاد مختلف به بررسی این موضوع بپردازد; همانطور که نویسنده این تحقیق در صفحه قبل به آن پرداخت.


دانلود با لینک مستقیم

مقاله جنگ روانی بین جناح‌های سیاسی

اختصاصی از یارا فایل مقاله جنگ روانی بین جناح‌های سیاسی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مقاله جنگ روانی بین جناح‌های سیاسی


مقاله جنگ روانی بین جناح‌های سیاسی

 

 

 

 

 

 

 


فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:44

فهرست مطالب:

بخش اول: تعاریف 1
1-1. جنگ روانی 1
2-1. انواع جنگ روانی 3
2. جنگ روانی تاکتیکی: 4
3. جنگ‌های روانی تحکیمی یا تثبیتی: 5
بخش دوم: عملیاتی سازیی جنگ روانی 5
1-2. اهداف جنگ روانی 6
2-2. نشانگاه‌های جنگ روانی 8
نمودار شماره 1. نشانگاه‌های جنگ روانی در ابعاد داخلی 8
3-2. فشارهای عملی در جنگ روانی 12
نمودار شماره 2. فشارهای عملی در جنگ روانی داخلی 13
بخش سوم: تبلیغات ابزار جنگ روانی 15
1-3. استراتژی‌های تبلیغاتی در جنگ‌های روانی 16
2-3. تکنیک‌های تبلیغاتی در جنگ روانی 18
1. ارائه نظر به عنوان حقیقت 19
2. برجسته‌سازی 20
3. انگ زدن و متهم کردن رقیب 20
4. واکنش زنجیره‌ای 21
5. جعل خبر 21
6. تعمیم ناروا 22
7. مصادره به مطلوب 22
8. تکذیب خبر 22
9. پیش‌بینی 23
10. جاذبه ترس 23
11.  حدس و گمان 23
12. استفاده از منابع غیرموثق 23
12. اثر تلقیح 24
14. همراهی 24
15. اطلاع‌رسانی 25
16. تحریف در اثر تفسیر غیرواقی 25
17. نفی برای اثبات 25
18. ایجاد شبهه و ابهام 26
20. عدم مشخص بودن خبر از تفسیر 26
21. استناد به ادعاهای کذب 26
22. پاره حقیقت‌گویی 27
23. تظاهر به بی‌طرفی 27
24. ایجاد نفاق در گروه رقیب 27
25. تخطی از قانون 28
26. قرینه‌سازی 28
27. تجاهل عمدی 28
28. تمسک به قانون 29
بخش چهارم: رسانه‌ها و جنگ روانی 29
1-4. مطبوعات و جنگ روانی 30
2-4. رادیو، تلویزیون و جنگ روانی 32
3-4. اینترنت و جنگ روانی 34
بخش پنجم: شیوه‌های مقابله با جنگ روانی 36
1-5. افشاگری 37
2-5. واکسیناسیون یا تلقیح 38
3-5. سواد رسانه‌ای 39
نتیجه‌گیری 40
فهرست منابع 43
 
 
 
 

بخش اول: تعاریف

جنگ روانی امروزه یکی از پیچیده‌ترین روش‌های تبلیغاتی محسوب می‌شود که با توجه به سوژه‌ها و شرایط گوناگون، تعاریف متفاوتی دارد و به این دلیل لازم است که چارچوب واژگاه و عبارات در هر تعریف تعیین و مشخص باشد. هر چقدر که محدوده تعاریف و واژگان مشخص و محدود باشد عملیاتی سازی مفهوم جنگ روانی به وسیله پژوهشگران آسان‌تر خواهد شد.

اما اگر محدوده تعاریف جنگ روانی مشخص نباشد، تداخل بین حوزه‌های مختلف جنگ روانی پیش خواهد آمد و هر کس می‌تواند تعریفی متفاوت از دیگران ارائه کند و دیگران نیز به راحتی می‌تواند براساس سلیقه و دانش خود از جنگ‌های روانی به قضاوت درخصوص فعالیت دیگران بپردازد. بدین لحاظ برای جلوگیری از خلط مبحث در این مثال سعی شده است تا حد امکان جنگ روانی که قابلیت بهره‌برداری در فعالیت سیاسی احزاب و گروه‌های سیاسی دارد مورد بررسی قرار گیرد.

1-1. جنگ روانی

جنگ روانی از واژه‌هایی است که تاکنون تعاریف متنوع و گوناگونی براساس شرایط استفاده از آن ارائه شده است، صلاح نصر نویسنده مصری در تعریف جنگ روانی می‌گوید: جنگ روانی همان جنگ کلمه و عقیده است، خواه به صورت مخفی، آشکار، شفاهی و یا کتبی باشد. اساساًَ سلاحی است که به انسان و عقل او توجه دارد و هر گاه امکان برقراری ارتباط عاطفی را داشته باشد می‌تواند به اعماق او نفوذ کند. (شیرازی 1376، ص 14).

ارتش امریکا در مارس 1955 در آیین‌نامه رزمی خود تعریف جالب توجه و تقریباً کامل از جنگ روانی در عرصه بین‌المللی ارائه کرد. جنگ روانی در آیین‌نامه یاد شده این گونه تعریف شده است: جنگ روانی استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و دیگر اعمالی است که منظور اصلی آن تأثیرگذاری بر عقاید، احساسات، تأملات و رفتار دشمن، گروه بی‌طرف و یا گروه دوست است به نحوی که پشتیبانی برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی باشد.

دیدگاهی دیگر جنگ روانی را این چنین توصیف کرده‌اند: جنگ روانی عبارت است از یک جریان ارتباطی که در آن دو طرف انسانی شرکت داشته و یک طرف یا هر دو طرف سعی دارد تا با تأثیر گذاردن بر افکار، عواطف و تمایلات طرف دیگر او را وادار به انجام رفتاری مطابق خواست خود که هدف نهایی اوست بنماید. (شیرازی 1376، ص 14).

جان کالیز نظریه‌پرداز و استاد سابق دانشگاه ملی جنگ امریکا در تعریف جنگ روانی می‌نویسد: جنگ روانی عبارت است از استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای نفوذ در خصوصیات فکری دشمن با توجه به شیوه‌هایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی مجری می‌شود. (شیرازی 1376، ص 14 و 15).

به اعتقاد ویلیام داقراتی جنگ روانی عبارت است از مجموع اقدامات یک کشور که به منظور اثرگذاری و نفوذ بر عقاید و رفتار دولت‌ها و مردم خارجی در جهت مطلوب و یا ابزارهایی غیر از ابزار نظامی، سیاسی واقتصادی انجام می‌شود. طرفداران این نگرش اغلب بر این باورند که تبلیغات جزء اصلی و اساسی جنگ روانی است نه همه آن، نگرش دومی وجود دارد که معتقد است جنگ روانی طیف وسیعی از فعالیت‌ها نظیر ترور و خشونت سمبلیک (که به منظور ارعاب یا ترغیب مخالفان طراحی می‌شوند) را در برمی‌گیرد. معتقدان به این نگرش، فعالیت‌های پنهان نظیر جاسوسی، براندازی، آدم کشی و دیگر اشکال تروریزم و سانسور را زمانی که برای قالب‌بندی افکار و رفتار گروه‌های خاص طراحی شده باشد در قلمرو جنگ روانی قرار می‌دهند (حسینی 1372، ص 2).

با توجه به تعاریف مذکور می‌توان گفت: جنگ روانی عبارت از مجموعه اقدامات تبلیغی ـ روانی یک کشور یا گروه به منظور اثرگذاری و نفوذ بر عقاید و رفتارهای دولت‌ها و مردم در جهت مطلوب خود به پشتیبانی زمینه‌ها و ابزارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی است.

2-1. انواع جنگ روانی

جنگ روانی براساس اهداف و مقاصد تعیین شده تقسیم‌بندی خاصی دارد و استفاده از یک تقسیم‌بندی برای کلیه جنگ‌های روانی منطقی به نظر نمی‌رسد. اولین سطح در تحلیل جنگ‌های روانی حوزه جنگ روانی است. حوزه جنگ روانی به دو دسته ملی و فراملی تقسیم می‌شود. حوزه ملی، جنگ روانی بین احزاب و گروه‌های سیاسی داخلی است که درصدد به دست آوردن قدرت از هر طریق ممکن می‌باشند. سطح دوم جنگ روانی در عرصه‌های فراملی است که در این نوع جنگ‌های تبلیغاتی، درگیری و تخاصم بین کشورها است و این دولت‌ها می‌باشند که برای غالب شدن برطرف مقابل درصدد استفاده از جنگ‌های روانی برمی‌آیند. البته لازم به یادآوری است که همیشه جنگ‌های فراملی برای تسخیر کشورهای دیگر نیست بلکه با توجه به این اصل که در روابط بین‌الملل دوست و دشمن دائمی وجود ندارد، به همه کشورها به چشم دشمنان بالفعل یا بالقوه نگاه می‌شود لذا برای گرفتن امتیازات از کشورها طرف مقابل نیاز به استفاده از شیوه‌های مسالمت‌آمیز جنگ روانی با اهداف محدودی دارد.

محمد شیرازی در سطح دوم جنگ روانی را به سه نوع استراتژیک، تاکتیکی و تحکیمی (یا تثبیتی) به شرح زیر تقسیم می‌کند:

  1. جنگ روانی استراتژیک: این نوع جنگ شامل فعالیت‌های گسترده و بلندمدتی است که با استفاده از نقاط آسیب‌پذیر سیاسی،‌اقتصادی، اجتماعی،‌ فرهنگی و امنیتی حقوقی و غیره علیه بخش عمده و یا تمامی مخاطبان یک گروه یا جامعه به کار می‌رود و باعث سستی عقاید و آرمان‌ها می‌شود. شهروندان را نسبت به فرهنگ، تمدن و اصولی که براساس آن حرکت می‌کنند مشکوک و مردود می‌سازد. به عبارتی اراده یا روحیه آن شهروندان را خدشه‌دار و شکننده می‌کند. زیرا از بین بردن اراده دشمن یا رقیب که قصد پایداری دارد بسیار با ارزش‌تر و مهمتر از قدرت و توانایی‌های مادی اوست، بسیاری از اوقات سعی برای تلاشی مادی دشمن و رقیب بر اراده مردم تأثیر معکوس دارد و آنان را برای مبارزه مقاوم‌تر می‌کند. بنابراین متخصصان جنگ روانی استراتژیک باید بکوشند تا شرایطی را فراهم آورند که طی آن دشمن با میل و اراده خود از آنان پیروی کند.

جنگ‌های روانی استراتژیک چون در بلندمدت اجرا می‌شوند به راحتی و بدون پژوهش‌های علمی قابل رؤیت نیستند به طور مثال افتتاح شبکه‌های مختلف خبری اینترنتی فعالیتی خیلی ساده و کم ضرر برای رقبا محسوب می‌شود و کمتر گروهی درصدد مقابله با این شبکه‌ها است اما در بلندمدت این تأثیرات با نشان دادن کارایی خود باعث موفقیت گروه منبع یا مرجع خواهد شد.

  1. جنگ روانی تاکتیکی: این نوع از جنگ روانی معمولاً در محدوده کوچک‌تر و با اهدافی مشخص انجام می‌شود و افراد وفادار به رقیب یا دشمن را مورد توجه و هجوم قرار می‌دهد. موفقیت در جنگ روانی تاکتیکی که عمدتاً متوجه بخش‌هایی معینی از نیروهای دشمن و رقیب است باعث افزایش کارایی و توان مانور نیروهای خودی می‌شود. هدف از اجرای این نوع از جنگ روانی وادار ساختن نیروهای رقیب به تسلیم و سازش به صورت فردی یا گروهی، کاهش روحیه، تضعیف اراده و پایداری و در نهایت گمراهی رؤسای دشمن است. مجریان جنگ روانی تاکتیکی بر آن می‌باشند که رؤسای دشمن را وادار سازند تا عملی را قبول و انجام دهند که نتیجه‌اش به ضرر خودشان و نفع مجریان جنگ روانی باشد.

نمونه‌های این نوع جنگ روانی فشارهایی است که گروه‌ها به یکدیگر در موارد سیاسی وارد می‌سازند مانند تعابیر ناصواب از گفته‌های حریفان، تعمیم ناروای آن‌ها به افراد و گروه‌هایی که مورد نفرت یا بیزاری مردم و غیره می‌باشند. در این نوع از جنگ روانی تکنیک‌های تبلیغاتی به خوبی قابل شناسایی می‌باشند و حتی شهروندان غیرسیاسی که تنها کمی کنجکاوی و دقت نظر داشته باشند نیز توان شناسایی تمهیدات و شگردهای تبلیغاتی را دارند.

  1. جنگ‌های روانی تحکیمی یا تثبیتی: به این نوع از جنگ‌های روانی، استقراری و استحکامی نیز گفته می‌شود که معمولاً به منظور پیشرفت و سهولت عملیات و افزایش میزان همکاری شهروندان در زمان تسلط یک گروه یا حزب سیاسی اجرا می‌شود. هدف نهایی از طراحی و اجرای جنگ روانی تحکیمی، تداوم پیروزی و حفظ دستاوردها است. در این نوع از جنگ مجریان فعالیت‌های و اقدام‌های خود را به جلب اعتماد و پشتیبانی شهروندان و همچنین ارائه آموزش‌های لازم به آنان به منظور افزایش سطح آگاهی و شناخت نسبت به اقدام‌ها و دسیسه‌های رقبا و ایستادگی در برابری شایعات و اکاذیب معطوف می‌دارند. رهبران فکری به ویژه رهبران محبوب شهروندان، نقش بسیار مؤثری در پیشبرد اهداف جنگ‌های روانی تحکیمی بر عهده دارند (شیرازی 1376، ص 20-17).

بخش دوم: عملیاتی سازیی جنگ روانی

جنگ روانی از زیرمجموعه‌های علوم ارتباطات و به خصوص تبلیغات است که تا به امروز درخصوص آن نظریه‌پردازی‌های فراوانی شده است بیشتر این نظریه‌پردازی‌ها با هدف محدودسازی حوزه جنگ روانی به عرصه فراملی انجام شده است. محدودیت حوزه جنگ روانی باعث کم شدن مصداق‌های جنگ روانی و تمایل نظریه‌پردازی به جای فعالیت‌های کاربردی و یا اظهارنظر پیرامون مصداق‌های جنگ روانی و تمایل نظریه‌پردازی به جای فعالیت‌های کاربردی و یا اظهارنظر پیرامون مصداق‌های آن می‌شود. برای نمونه اولین جنگ روانی حرفه‌ای، جنگ روانی آمریکا در ویتنام و آخرین آن جنگ روانی آمریکا و انگلیس علیه عراق در سال 2003 است که حتی خیلی‌ها موفقیتی برای آن در نظر نمی‌گیرند ولی به عنوان یک جنگ روانی مطرح است.

اما جنگ روانی در حوزه‌های ملی از موارد نادری است که کمتر گروه یا حزبی این شیوه را تأیید می‌کند. مشاهده تحقیقات در اکثر کشورها نشان می‌دهد که کلیه مطالب مربوط به جنگ روانی فراملی است و درگیری‌های داخلی بین احزاب و گروه‌ها در قالب تبلیغات و به خصوص تبلیغات منفی مطرح می‌شود. لذا برای اولین بار در این گزارش تحقیقی سعی می‌شود جنگ روانی در بعد داخلی عملیاتی شود.

سه مرحله جنگ روانی در داخل عبارتند از بررسی اهداف، بررسی نشانگاه‌ها و در نهایت بررسی فشارهای عملی.

1-2. اهداف جنگ روانی

جنگ روانی همچون تمامی فعالیت‌های ارتباطی دیگر است که تعیین هدف در آن مهمترین مرحله محسوب می‌شود و هر مقدار هدف با امکانات و توانایی‌های دست‌اندرکاران جنگ روانی و شرایط جامعه تطابق داشته باشد احتمال دسترسی به آن نیز امکان‌پذیرتر خواهد بود و اگر همخوانی و انطباقی بین امکانات و تجهیزات با اهداف تعیین شده وجود نداشته باشد دسترسی به اهداف نیز مقدور نخواهد بود. برای تعیین اهداف واقع‌بینانه در جنگ‌های روانی در ابعاد ملی به چند موضوع باید توجه شود.

اولین موضوع وضعیت و شرایط کارگزاران جنگ روانی است. هر کارگزار جنگ روانی دارای امکانات، ابزار، هزینه و مقاصد خاصی است که اهداف جنگ روانی براساس این عناصر باید تعیین شود به طور مثال اگر گروهی فاقد رسانه‌های همگانی برای تبلیغات در سطح ملی است نمی‌تواند اهدافی برای سطوح ملی طراحی کند و یا اگر گروه یا حزبی فاقد رسانه‌های الکترونیک است نمی‌تواند روی نشانگاه عامه تأکید زیادی داشته باشد و می‌باید نشانگاه‌های خود را بیشتر به قشر تحصیل کرده که از رسانه‌های مکتوب استفاده می‌کنند معطوف کند.

نکته دیگر داشتن بودجه لازم برای جنگ‌های روانی است. هر جنگ روانی نیازمند سیستم برنامه‌ریزی، سیستم‌های اطلاعاتی، سیستم‌های ارتباطی، اهرم‌های غیرتبلیغاتی مانند پول و سرمایه، داشتن امکانات رسانه‌ای و غیره است که تمامی این موارد نیازمند به بودجه مالی لازم است و نمی‌توان بدون صرف اعتبارات مالی آن‌ها را تحقق بخشید و در آخر برآورد مقاصد است، خاطرنشان می‌شود که در جنگ روانی آمال و آرزوهای گروه‌ها و احزاب به عنوان اهداف جنگ روانی محسوب نمی‌شوند بلکه با توجه به دیگر عوامل کلیه یا تنها بخشی از آمال و آرزوها به عنوان هدف تعیین می‌شوند.


دانلود با لینک مستقیم

مقاله جنگ ایران و عراق

اختصاصی از یارا فایل مقاله جنگ ایران و عراق دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مقاله جنگ ایران و عراق


مقاله جنگ ایران و عراق

 

 

 

 

 

 

 


فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:79

فهرست مطالب:

علل شروع جنگ    3
سوابق تاریخی اولیه    4
دوره عثمانی (1922-1500 م)    7
دوره استقلال عراق    8
اندیشه جداسازی خوزستان و الحاق آن به خاک عراق    12
تضعیف ساختار ارتش    13
تاریخ مختصر شکل گیری جنگ ایران و عراق    15
سیاست صدور انقلاب اسلامی    17
تجاوزات عراق پیش از جنگ    18
* بحث اصلی کودتای نوژه    19
حمله ارتش عراق به خاک ایران    19
آیت الله خامنه ای نماینده امام در ارتش در پیام رادیویی اعلام کرد:    21
مقاومت ۳۵ روزه مردم خرمشهر    24
میانجی‌گری بین‌المللی    25
عملیات بیت المقدس(آزادسازی خرمشهر)    26
عملیاتهای جنگ ایران و عراق    27
ماجرای مک فارلین    28
علل دوباره قدرت گرفتن عراق    28
قطعنامه ۵۹۸    30
پس از آتش‌بس    31
مقایسه قدرت نظامی ایران و عراق    31
حامیان عراق    32
حامیان ایران    33
تامین کنندگان اسلحه    33
روابط ایران و اسرائیل در جنگ ایران و عراق    33
جنایات جنگی    34
استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط عراق    34
شکنجه و قتل عام اسرای ایرانی    37
بررسی دوران زمینه‌سازی جنگ ایران و عراق    37
قسمت اول    37
ضرورت تقسیم‌بندی جنگ به مراحل و مقاطع مختلف    38
زمینه‌سازی جنگ    41
وضعیت عراق    45
قسمت دوم    51
وضعیت کشورهای منطقه    51
وضعیت قدرتهای بزرگ    51
آشنایی با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران (1359-1367)    62
بازخوانی تاریخ جنگ    63
پیش درامدی درباره جنگ ایران و عراق    66
تاریخچه نزاع:    67
قرارداد الجزایر:    67
انقلاب اسلامی ایران:    68
رهبری جهان عرب:    69
ناگفته های جنگ، لایه های پنهان جنگ    69
نتیجه گیری:    79
منابع:    79








جنگ ایران و عراق
جنگ عراق با ایران که در ایران با نام‌های دفاع مقدس، جنگ تحمیلی، و جنگ هشت‌ساله؛ و نزد اعراب با نام‌های‌ قادسیه صدام و جنگ اول خلیج (به عربی: قادسیّة صدّام، حرب الخلیج الأولى) شناخته می‌شود، جنگی است که از شهریور ۱۳۵۹ تا مرداد ۱۳۶۷ میان نیروهای مسلح دو کشور ایران و عراق جریان داشت. جنگ هشت‌ساله ایران و عراق یکی از فاجعه‌های تاریخ بشری در قرن بیستم است. جنگی که پس از جنگ ویتنام، طولانی‌ترین جنگ تاریخِ جهانِ قرن بیستم بوده‌است.
علل شروع جنگ
به نظر می‌رسد تحولات بعد از انقلاب ۵۷ در ایران منجر به تصمیم عراق در حمله به ایران شد. ضعیف شدن ارتش بعد از انقلاب در ایران، اشغال سفارت آمریکا و گروگان‌گیری اعضای آن که باعث منزوی شدن ایران در صحنه بین‌المللی شد و سیاست «صدور انقلاب» که از سوی آیت‌الله خمینی و رهبران ایران پیگیری می‌شد، و نیز تضعیف ارتش ایران پس از انقلاب و اندیشه جداسازی خوزستان و الحاق آن به خاک عراق، صدام حسین را به اندیشه سرکوب نظامی حکومت جدید ایران انداخت.
جنگ ایران وعراق بی شباهت به بسیاری از جنگ های نوین، برآیند عوامل و متغیرهای پیچیده و تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اعتقادی - ایدئولوژیک است. برخی از این عوامل به اختلافات تاریخی و طولانی بین دو قوم ماد و آشور در عصر باستان و بعدها بین دو فرهنگ و دو ملت عرب و عجم باز می گردد و برخی دیگر به تحولات سیاسی، اجتماعی و نظامی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی در مقطع زمانی پیش از جنگ هشت ساله (1367-1359) مربوط می شود. شناخت این عوامل اعم از عینی یا ذهنی زمینه ساز جنگ، به اندازه دستاورد و نتیجه جنگ به عنوان مجموعه ای از تصمیمات سیاسی و نظامی و فناوری که در صحنه نبرد واقعی به کار گرفته می شوند، مهم است. اساسا شروع جنگی بزرگ و طولانی بدون وجود عوامل تاریخی، فرهنگی و استراتژیک غیر محتمل است. این نوشتار خواهد کوشید، چشم اندازی از تاریخچه اختلافات ایران و عراق از ابتدا تا وقوع "جنگ تحمیلی" در 31 شهریور 1359 (22 سپتامبر 1980 م) را ترسیم کند.
سوابق تاریخی اولیه
به شهادت تاریخ، پیشینه اختلافات بین ایران و عراق به عصر باستان و اختلاف وتنش بین مادها و آشوریها باز می گردد. در این دوره، دو جنگ رسمی بین این دو تمدن درگرفت که در جنگ نخست (715 ق. م) آشوری ها ساکنان سرزمین های شمال عراق برای اولین بار آشوریها را در سال (15-614 ق .م) شکست دادند و گستره قلمرو خود را وسعت بخشیدند. در دوره هخامنشیان نیز، کوروش در سال 538 ق.م با تصرف بابل، جنوب و مرکز عراق فعلی حکومت بین النهرین را منقرض کرد و تمام غرب آسیا از جمله سرتاسر سرزمین عراق فعلی را به قلمرو ایران ضمیمه نمود. این مناطق تا زمان حمله اسکندر مقدونی (335 ق .م) جزو قلمرو ایران باقی ماند.
در زمان اشکانیان و پارت ها نیز، بابل بار دیگر به تصرف پادشاهان اشکانی درآمد و اکثر سرزمین های از دست رفته در غرب ایران که به تصرف اسکندر در آمده بود، به سرزمین ایران آن زمان پیوست. پادشاهان اشکانی تا سال (116.م) زمان حمله روم بر بین النهرین، تیسفون و سلوکیه حکمرانی داشتند؛ حتی فرهاد سوم، پادشاه اشکانی، در سال 64 ق .م بابل را پایتخت دوم اشکانیان قرار داد.
در عصر ساسانیان، رقابت دو امپراطوری ایران و روم بر سر سرزمین های غرب آسیا شدت یافت. سرانجام شاپور اول، پادشاه ساسانی، در سال 260 م رومیان را شکست داد و شخص امپراطور والرین را اسیر کرد و به جندی شاپور برد. به دنبال این پیروزی، بار دیگر قلمرو ایران به تمام سرزمینهای غرب آسیا گسترش یافت و تیسفون (مداین) به عنوان پایتخت رسمی زمستانی ساسانیان، به مدت چهار قرن (637-260 م) پایتخت رسمی ساسانیان باقی ماند. این وضع تا ظهور اسلام ادامه داشت و ایرانیان بر بین النهرین حاکمیت مطلق داشتند.
با ظهور اسلام و در دوران خلفای راشدین 41-11 ق (660-632 م) بویژه در دوره خلیفه دوم که حکومت اسلامی در عربستان (مکه و مدینه) تثبیت شده بود، اعراب مسلمان به سوی ایران حمله ور شدند و با شکست ارتش نیرومند ایران، به فرماندهی رستم فرخزاد، در جنگ قادسیه، و انقراض سلسله ساسانی، به سمت آسیای مرکزی پیش رفتند. با شهادت حضرت علی (ع) در سال 41. ق، امویان قدرت خود را از شام (سوریه فعلی) به سراسر دنیای اسلام آن زمان گسترش دادند و حدود یک قرن (136-41 ق) بر آن حکم راندند. اما انحراف روز افزون خلفای اموی از اسلام راستین سبب شد که ایرانیان به طرفداری از آل علی (ع) که در تمام دوره اموی به شدت مورد بی مهری قرار داشتند،به فرماندهی ابومسلم خراسانی در سال 132 ق (747 م) علیه سلطه اموی قیام کنند و پس از حدود سه سال جنگ، در سال 136 ق (750 م)، حکومت امویان را منقرض کرده و عباسیان را به جای آنها به خلافت بنشانند. عباسیان مرکز خلافت را از دمشق (شام) به بغداد که کاملاً تحت نفوذ و سلطه ایرانیان قرار داشت، انتقال دادند. در این دوره، امور حکومتی خلفای عباسی را به تمامی توسط ایرانیان اداره می شد و حکومت های منطقه ای ایران، اختیارات فوق العاده ای در حکومت اسلامی داشتند. در تمام این دوره حدودا 505 ساله، خلیفه تنها خلافت می کرد و ایرانیان حکومت می کردند و تمام خلفای عباسی نیز تقریبا دست نشانده ایرانیان بودند.
در این دوره، آمیختگی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی، سبب پیشرفت علوم، فرهنگ و تمدن شد و تمدن اسلامی به اعلاء درجه خود رسید. در این زمان بغداد پس از قسطنطنیه (استانبول) بزرگترین شهر جهان محسوب می شد. با مرگ هارون رشید اختلاف بر سر خلافت بین دو پسرش، امین ومأمون، بالا گرفت. مردم عراق از امین و ایرانیان از مأمون حمایت می کردند. مأمون به کمک ایرانیان و سردار ایرانی، طاهر ذوالیمینین، به بغداد لشکر کشید و با شکست امین و بدست گرفتن خلافت، پایتخت را از بغداد به مرو انتقال داد. وی با هدف جلب پشتیبانی شیعیان ایران و عراق، امام رضا(ع) را از مدینه به مرو آورد و ولایتعهدی خود را به وی تحمیل کرد. اما مدتی بعد هنگامی که از مرو عازم بغداد بود، از ترس گسترش دامنه نفوذ امام، ایشان را در بین راه خراسان در محله ای بنام طوس با زهر مسموم کرد و به شهادت رساند. مأمون با انتقال پایتخت از مرو به بغداد، به قلع و قمع کارگزاران ایرانی در دستگاه حکومتی خود پرداخت: در پی این اقدامات مأمون، ایرانیان بتدریج نسبت به خلافت عباسی دلسرد شدند و به قیام علیه آن دست زدند. از مهمترین این قیامها می توان به قیام طاهریان، صفاریان و سامانیان اشاره کرد. در ادامه این قیامها، سرانجام ایرانیان شیعه ساکن در دیلمان علیه خلیفه عباسی شوریدند و بغداد را به تصرف در آوردند، اما به خلیفه اجازه دادند که همچنان بر مسند خود باقی بماند. به این ترتیب، بار دیگر خلافت اسلامی تحت نفوذ ایرانیان قرار گرفت.
در زمان سلطنت سلجوقیان نیز طغرل پس از تصرف بغداد اجازه داد که خلیفه بصورت دست نشانده بر خلافت باقی بماند و خلیفه نیز در عوض او را «شاه شرق» لقب داد. سلجوقیان که به امور مملکت داری آشنایی چندانی نداشتند، متوسل به دانشمندان ایرانی شدند تا حکومت خود را قوام و دوام بخشند. این امر موجب قدرت گیری مجدد ایرانیان در امور خلافت و نیز زمینه ساز تجدید حیات علمی و ادبی ایران و عراق گردید. در این دوره با تلاش و کیاست وزیر کاردان ایرانی، خواجه نظام الملک طوسی، عمر خیام نیشابوری، ریاضی دان و شاعر ایرانی، تقویم جلالی را تنظیم کرد و امام محمد غزالی طوسی به بغداد دعوت شد و به آموزش علوم اسلامی پرداخت. در پی آن، مدارس دینی فراوانی در بغداد ساخته شد. این وضع کم و بیش تا انقراض حکومت سلجوقی و حمله مغول و پس از آن حمله تاتارها و تیمور لنگ از اتابکان سمرقند ادامه داشت. تیمور در سال 1401 م با اشغال بغداد، مردم آن دیار را قتل عام کرد و تمام آثار و ابنیه اسلامی را به همراه صدها شهر به ویرانه تبدیل کرد.
دوره عثمانی (1922-1500 م)
از قرن شانزدهم میلادی، با ظهور دو قدرت و امپراطوری عثمانی و صفوی در جهان اسلام با دو مذهب متعارض اولی از اهل تسنن و دومی شیعی مذهب ، عراق بار دیگر به صحنه کشمکش و جنگ تبدیل شد. این بار، دو امپراطوری بزرگ در جهت تحقق اهداف خود به صف آرایی علیه یکدیگر پرداختند. دولت سنّی عثمانی که خود را وارث خلافت اسلامی می دانست، در صدد اعمال حاکمیت بر سراسر جهان اسلام و از جمله ایران بود. در مقابل، دولت شیعی صفوی در ایران نیز، تصرف شهرهای شیعه مذهب عراق از جمله کربلا، نجف، سامرا و بویژه بغداد را در نظر داشت. در نتیجه این تعارضات، نیروهای مسلح دو کشور بارها در مقابل یکدیگر صف کشیدند و جنگ های طولانی بین آنها در گرفت. (یادآوری این نکته ضروری است که قدرتهای اروپایی برای تضعیف این دو امپراطوری اسلامی آتش بیار معرکه بودندو به اختلافات آنها دامن می زدند.) اختلافات دو امپراطوری ایران و عثمانی کم و بیش حدود چهارصد سال به درازا کشید و تا پایان جنگ دوم جهانی به انحاء مختلف ادامه داشت.(4) نتیجه چهارصد سال جنگ و درگیری، بیش از 18 معاهده صلح و چندین پروتکل مرزی بود. از مهمترین این معاهدات می توان به شرح زیر نام برد:
1. قرارداد 1639 م مابین دولتهای صفوی و عثمانی که مرز دو کشور را بطور مبهم و نامشخص تعیین کرده بود.
2.معاهده 1746 م بین نادر شاه و سلطان عثمانی که همان ابهامات قرارداد دولت صفوی و عثمانی را داشت.
3.پیمان صلح ارزرم که متعاقب جنگهای دو ساله 1823-1821 م به امضاء رسید و شرایط قرارداد 1746 م را مورد تأیید قرار داد و نتوانست نقطه پایانی بر اختلاف مرزی دو کشور باشد.
4.پیمان مهم ارزرم که در سال 1847 م با میانجیگری بریتانیا بین ایران وعثمانی منعقد و مقرر گردید که کمیسیونی مرکب از نمایندگان طرفین، کار تعیین دقیق خطوط مرزی را به عهده گیرد.
5.پروتکل 21 دسامبر 1911 م تهران و پروتکل 1913 م قسطنطنیه که موجب آن کمیسیون تحدید حدود متشکل از نمایندگان ایران - عثمانی، روسیه و انگلستان، کار تعیین مرزها و تنظیم صورتجلسات را به عهده گرفت.
اما تمامی این معاهدات در برقراری صلح و ثبات در مناسبات ایران وعثمانی بی نتیجه ماند و اختلافات دو کشور بیش از قرنها ادامه یافت و با تجزیه امپراطوری عثمانی و تأسیس دولت عراق در سال 1932 م، این اختلافات به این کشور به ارث رسید.
دوره استقلال عراق
کشور عراق در سال 1920 م پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراطوری عثمانی از سه ایالت بصره، بغداد و موصل تحت قیمومیت انگلستان تأسیس شد و در سال 1932 م استقلال سیاسی خود را به دست آورد. آخرین وضعیت مرزهای آبی و خاکی را که دولت عراق وارث آن شد، بوسیله پروتکل 1913 م اسلامبول و کمیسیون تحدید حدود 1914 م تعیین شده بود. براساس پروتکل مزبور که با دخالت و اعمال نفوذ مستقیم دو دولت روسیه و انگلستان به ایران تحمیل شد، شط العرب و تمام جزایر آن که زمانی بصورت مشترک توسط دو دولت ایران و عثمانی اداره می شد، تحت حاکمیت دولت عثمانی قرار گرفت؛ زیرا این کشور قبل از این، طی قراردادی امتیاز کشتیرانی در اروندرود را به دولت انگلستان واگذار کرده بود. لذا دولت انگلستان در حمایت از دولت عثمانی، به ایران فشار آورد و این کشور را مجبور به پذیرش حاکمیت کامل عثمانی بر شط العرب کرد. در حالیکه در همین زمان «خط تالوگ» یا «خط القعر» بعنوان عرف بین المللی مورد پذیرش همسایگان واقع شده و در بسیاری موارد به مورد اجرا گذاشته شده بود.
بنابراین با توجه به تحمیلی بودن پروتکل 1913 م. و عدم توجه به حقوق ایران در اروندرود، از همان ابتدای تأسیس دولت عراق، ایران خواستار حل و فصل مناقشات مرزی و به رسمیت شناخته شدن حقوق مسلم خود بر شط العرب و تعیین خط تالوگ (خط القعر) بعنوان خط مرز آبی دو کشور شد. و پروتکل 1913 م. و صورت جلسات منضم به آن را به دلیل لغو آن از سوی دولت ترکیه (جانشین دولت عثمانی) و عدم تصویب آن در مجلس ایران باطل و بلااثر اعلام کرد. در پی آن، دولت ایران به رسمیت شناختن استقلال عراق را موکول به پذیرش حقوق ایران در اروندرود کرد. در مقابل، دولت عراق نه تنها به خواسته های ایران وقعی نگذاشت، بلکه اقدام به آزار و اذیت اتباع ایرانی در آن کشور نمود و به مانند سلف خویش، سیاست دفع الوقت را پیش گرفت. این مسئله تا سال 1929 م. ادامه داشت تا اینکه دولت انگلستان که در هر دو کشور دارای نفوذ بود و اختلافات رو به تزاید ایران و عراق را خطری برای امنیت منافع خود در منطقه و آبراه خلیج فارس می دید، حل و فصل اختلافات دو کشور را پیش گرفت. وزیر مختار انگلیس در 11 مارس 1929 م. طی یادداشتی به وزیر امور خارجه وقت ایران خاطر نشان کردکه:
«اگر دولت ایران، عراق را به رسمیت بشناسد دولت من که به طور مشروح از نظرات دولت ایران در مورد مشکلات عملی که از وضع موجود جریان انجام امور در شط العرب دارد و تضمین هایی که می خواهد آگاهی یافته است، اقدامات لازم را با دولت عراق به عمل خواهد آورد تا با دولت ایران مساعدت نماید که خواست های معقول خود را به دست آورد.»
پس از این اعلام اطمینان رسمی دولت انگلستان ، دولت وقت ایران استقلال کشور عراق را به رسمیت شناخت. به دنبال آن ایران در تیر ماه 1308 ش (ژوئیه 1929 م) اولین سفارتخانه خود را در بغداد گشود. اما برغم این اقدام دولت ایران، دولتین انگلستان و عراق، بر خلاف وعده های خود هیچگونه اقدامی در جهت تأمین خواسته های ایران انجام ندادند و به این ترتیب، دولت ایران فریب سیاست های استعماری انگلستان را خورد و مصالح و منافع ملی آن نادیده گرفته شد. دولت ایران پس از قریب به دو سال صبر و انتظار، برای جبران اشتباه خود، در آذر ماه 1310 ش طی یادداشتی به دولت عراق «تحدید حدود 1914 م» بین دو کشور، که براساس آن حاکمیت شط العرب تماماً به عراق واگذار شده بود، را فاقد اعتبار دانست و آن را یکطرفه لغو کرد. در پی این اقدام ایران، برخوردهای شدیدی بین نیروهای مرزی دو کشور رخ داد و روابط دیپلماتیک ایران و عراق به شدت تیره شد. با تشدید زد و خوردهای مرزی و تیره تر شدن روابط دو کشور، دولت عراق در چهاردهم دسامبر 1934 م طی شکایتی به جامعه ملل ادعا کرد که ایران تعهدات خود را نادیده گرفته است. به دنبال شکایت عراق، شورای جامعه ملل در پنجم خرداد 1314 ش (1935 م) تشکیل جلسه داد و پس از بحث و مذاکره، توصیه کردند که «طرفین سعی نمایند با مذاکرات مستقیم به اختلاف خود پایان دهند و از انجام هر عملی که موجب تشدید مخاصمات می شود، خودداری کنند.»
به دنبال ناتوانی جامعه ملل در حل و فصل اختلافات ایران و عراق، دولت انگلستان که در این زمان از گسترش نفوذ آلمان نازی در منطقه هراس داشت و درصدد ایجاد پیمانی بین کشورهای تحت نفوذ خود در منطقه برای مقابله با تحرکات آلمان بود و تداوم کشمکش و اختلافات ایران و عراق را به ضرر سیاست های منطقه ای خود می دید تلاش کرد تا به مناقشات دو کشور خاتمه دهد. شورای سلطنتی انگلستان در سال 1936م در جلسات خود نظر داد که «برای بهبود روابط دو کشور ایران و عراق، خط تالوگ بعنوان خط آبهای مرزی دو کشور در شط العرب شناخته شود. اما وزارت دریاداری آن کشور حاکمیت ایران را بر شط العرب زیانبخش» دانست و این نظر را رد کرد و به جای آن پیشنهاد کرد که خط تالوگ، فقط در مقابل آبادان (حدود پنج کیلومتر)به مورد اجرا گذاشته شود. در اجرای این طرح، دولت انگلستان، ایران را وادار کرد از دعاوی خود نسبت به تجدید نظر در خطوط مرزی، به ویژه حاکمیت بر اروندرود، دست بردارد. دولت ایران به این سیاست توأم با فشار تن داد و در تاریخ سیزدهم تیر ماه 1316ش (4 ژوئیه 1937 م) عهدنامه مرزی جدیدی با عراق امضاء کرد که بر اساس آن، نه تنها حقوق مسلم ایران در اروندرود نادیده گرفته شد، بلکه «تحدید حدود 1914م» که بر اساس آن قسمتی از اراضی ایران به دولت عثمانی و سپس به دولت عراق واگذار می شد، به تأیید ایران رسید.
چهار روز بعد از امضای قرارداد چهارم ژوییه 1937 ایران وعراق، دولت انگلستان "پیمان سعدآباد" را به امضای چهار دولت ایران، عراق، ترکیه و افغانستان رسانید. به این ترتیب یک بار دیگر مصالح ملی ایران و منافع حیاتی آن در شط العرب فدای وابستگی رضا شاه و رژیم ایران و منافع و مطامع استعماری دولت انگلستان شد. بعدها روزنامه لوموند در مورخه 29 سپتامبر 1980 در این باره نوشت:
« در ژوئیه 1937 طی موافقتنامه مرزی ای که زیر نظر دولت انگلستان منعقد شد، خط مرزی به عقب و به ساحل ایرانی شط العرب برده شد و تمامی شط به عراق تعلق گرفت.»


دانلود با لینک مستقیم