در ایران از 5000 هزار سال قبل از میلاد مسیح آثار شهرنشینى وجود دارد.
تپه ها و شهرک هاى ماقبل تاریخ درایران سیلک در کاشان،گیان در نهاوند، زاغه در قزوین،شوش و هفت تپه در خوزستان
نکات مشترک این شهرها وجود حصارى مرتفع و مستحکم به دور شهر،جهت حفاظت آن در مقابل قواى دشمن
نقش شهرها در جامعه آن زمان :
1. مقر حکومتى
2. مرکز فعالیت هاى غیر کشاورزى
3. مرکز امور مذهبى و ملى
4. محل سکنى افراد غیر کشاورز
مقر حکومتى
پیش از اسلام کهندژ
پس از اسلام ارگ حکومتى
کهندژ داراى دیوارى قطور، اغلب بزرگتر از دیوار خارجى شهر، و خندقى عمیق بوده است.
مفهوم کاخ از گذشته تا امروز :
بنا هایى منفرد با نوعى معمارى برتر از دیگر بنا ها با کاربردهاى متعدد( زمانى به عنوان معبد و نیایشگاه، گاه به عنوان قلعه دفاعى، سرانجام براى سکونت حکمرانان چغازنبیل)
کم کم کاخ ها تغییر ماهیت یافتند(مقر حکومت سلسله هاى مختلف شدند)
در زمان هخامنشى تخت جمشید(تخت جمشید پایتخت سیاسى-مذهبى هخامنشیان براى مدت قریب به 200 سال بوده است)
در زمان اشکانىکاخ آشور
درزمان ساسانى تیسفون
کسرى
سروستان
در زمان اسلام براى سکونت و امور حکومتى
در زمان صفوى
کاخ چهلستون در اصفهان
کاخ هشت بهشت در اصفهان
کاخ عالى قاپو در اصفهان
کاخ صفى آباد در بهشر
باغ فین در کاشان
باغ فرح آباد در سارى
در زمان افشاریه
کاخ خورشید کلات
در زمان قاجاریه
کاخ صاحبقرانیه
کاخ شمس العماره
مهمترین ویژگى کاخ ها به ویژه از عهد صفوى به بعد:
- تزیین با کاشیکارى،گچ برى، آینه کارى و سنگ کارى
کاخ ها در ایران نقشه هاى گوناگونى داشته اند :
1. کوشکى
2. با پلان مربع و مستطیل
3. با پلان چند ضلعى
کاخ ها را مى توان در 4 دسته زیر قرار داد:
1.کاخ به عنوان کوشک برون شهرى
2.کاخ به عنوان مرکز ادارى و زندگى تشریفاتى
3.کاخ به عنوان جایگاه سلطنتى با تاکید بر سایر عملکرد ها
4.کاخ به عنوان خلوتگاه کوچک و موقت
ارگ بم
موقعیت بنا:
درشمال شرقى بم، بین دو رشته کوه کبودى و کوه بارز
زمان ساخت:
2500 سال پیش،دوره اشکانی
مساحت مجموعه ارگ بم:
مجموعه ارگ بم قریب به 6 هزار هکتار وسعت دارد(طول ضلع غربى ارگ 520 و عرض آن 430 متر مى باشد.
مساحت ارگ و قلعه :
مساحت ارگ و قلعه، قریب به 6 هزار هکتار است و بر فراز تپه ای به ارتفاع 61 متر واقع شده است. و دیوار هایى به بلندى 6تا 7 متر و درازاى 1518 متر آن را احاطه کرده اند.
ارگ کریمخانى
ارگ شامل سه بخش است:
1. بخش سیاسى : عمارت کلاه فرنگى و دیوان خانه
2. بخش اقتصادى: بازار وکیل
3. بخش نظامى : میدان مشق
سال ثبت میراث فرهنگى : 1350 ه.ش
از نظر معمارى شامل دو بخش است :
1. نظامى
2. مسکونى
کاخ چهلستون
موقعیت بنا : اصفهان،خیابان استاندارى( خیابان سپه کنونى)
سال ساخت بنا : 1057 ه.ق،زمان شاه عباس اول
سال اتمام ساخت : 1057 ه.ق، زمان شاه عباس دوم
مساحت: 6700 متر مربع
ویژگى هاى بنا:
واحد هاى شناخته شده بنا :
-تالار 18 ستون
-تالار آینه
-دو اتاق بزرگ شمالى و جنوبى تالار آینه
-ایوان هاى طرفین سالن پادشاهى
-حوض بزرگ مقابل بنا
وجه تسمیه کاخ :
انعکاس 20 ستون بر استخر بزرگ عمارت(بازى بصرى)
نقش عدد 40 در ادب فارسى(این عدد نماد تعدد و کثرت است.)
طبق روایتى در 21 رمضان 1118 ه.ق بر اثر آتش سوزى 20 ستون آن از بین رفته است،آثار سوختگى در غرب عمارت دیده مى شود.
عالیقاپو
کاخ صفى آباد
کاخ باغ شاه :
ارگ تاریخى تهران(یادگار عهد صفوى)
مجموعه کاخ گلستان
تالار برلیان یا تالار تشریفات
عمارت بادگیر و حوضخانه آن
شامل 79 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت بناهاى حکومتى
