مقاله سیری در زندگانی حکیم خیام نیشابوری

اختصاصی از یارا فایل مقاله سیری در زندگانی حکیم خیام نیشابوری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:50

فهرست مطالب:

 مقدمه. ۱

۱- زیستواره علمی و کارنامه درخشان خیامی.. ۲

۲- ایران در روزگار حکیم نیشابوری.. ۲

۳- حکیم خیامی نیشابوری از نگاه دیگران. ۶

۴- آثار ریاضی حکیم خیامی.. ۷

۱- الرساله فی البراهین علی مسائل علم الجبر و المقابله . ۷

۲- رساله فی قسمه ربع دایره / رساله در تحلیل یک مسئله . ۷

۳- رساله فی شرح ما اشکل من مصادرات اقلیدس… ۹

۴- مشکلات الحساب.. ۱۰

۵- رساله در صحت طرق هندی برای استخراج جذر و کعب.. ۱۰

تحلیل علمی محتوای جبری رساله حکیم خیامی.. ۱۰

۱- مقدمه کتاب جبر و مقابله. ۱۰

۲- متن کتاب جبر و مقابله. ۱۱

۲-۱- بعضی اصطلاح های جبری.. ۱۱

۲-۲- طبقه بندی معادلات.. ۱۳

۲-۳ حل و بحث معادلات.. ۱۶

۲-۳-۱ حل معادله درجه اول. ۱۶

۲-۳-۲ حل معادله درجه دوم. ۱۹

۲-۳-۲-۱- بحث در مورد جواب های معادله درجه دوم. ۲۱

۲-۳-۲-۲- روش حل هندسی حکیم خیامی نیشابوری.. ۲۲

۲-۳-۳- گفتاری در مقاطع مخروطی.. ۲۴

۲-۳-۳-۱- سهمی.. ۲۸

۲-۳-۳-۲- هذلولی.. ۳۰

محاسبه شعاع های حامل در هذلولی: ۳۱

۲-۳-۴-۱- حل معادلات درجة سوم سه جمله ای به روش حکیم خیامی.. ۳۱

روش علمی حکیم خیامی.. ۴۰

۳-۳- استفاده خواجه طوسی از روش حکیم خیامی.. ۴۳

۳-۴- بهره ساکری، دانشمند ایتالیایی از روش حکیم خیامی.. ۴۳

منابع: ۵۰

مقدمه
مطالعات آثار و دست نوشته های به جای مانده از اندیشمندان ، نوایغ و مشاهیر برای عموم مردم خصوصاً نسل آینده ساز ، جوانان فرهیخته و فرهنگ دوست امروز ایران ، ضروری است . زیرا بررسی آثار علمی ، ادبی ، فکری و تاریخی اندیشمندان میهن اسلامی موجب می شود تا آنان بدانند نیاکانشان از چه پیشینه تمدنی درخشانی برخوردار بوده ، چگونه می اندیشیده ، چگونه می زیستند و چگونه توانسته تمام فرهنگ ها بویژه تمدن دنیای غرب را چنانکه بزرگان آنها بارها اعتراف کرده اند . طی قرون پنجم تا نهم مدیون خود سازند و در علوم و متون مختلف اعم از طب ، ریاضی، فیزیک ، شیمی ، معماری و ادبیات پیشتاز همگان باشند .
این گذشته تابناک و غرور آفرین در آینه کتیبه های سنگی و سفالینه ها و آثار نقش بستته بر لوحه ها و اسناد و نسخه های خطی نمایان و آشکار است . لیکن به رغم تلاش های گسترده ای که برای معرفی این آثار شده ، باید که این میراث گرانبها از دسترس و اطلاع نسل جوان امروز به دور مانده ، به طوری که بسیاری از جوانان این مرز و بوم حتی اسامی برخی دانشمندان مشهور هم وطن خود را که منشا تحول دانش بشری بوده اند ، نشنیده اند و آثار و کتایبهای آنان را نمی شناسند .
خوشبختانه در عصر نظام شکوهمند اسلامی فرصتی پدید آمده است تا برای بازیابی هویت فرهنگی و احیای تمدن پرشکوه ، اسلامی و ملی تلاش هایی از سوی همه فرهنگ دوستان و فرهیفتگان کشور صورت پذیرد . بی شک مهمترین هدف همه دست اندرکاران ، هویت دار کردن نسل امروز و ایجاد و ارتباط بین نسل ها ، بویژه با گذشته درخشان کشور است .
امید است نسل جوان کشور با مطالعه این آثار که متناسب با فهم و اطلاعات آنان است، با شناخت بیشتر از گذشته پرافتخار خود به سوی آینده ای روشن تر گام بردارند .
1- زیستواره علمی و کارنامه درخشان خیامی
غیاث الدین ، ابوالفتح عمر ابن ابراهیم خیامی نیشابوری ، از بزرگترین ریاضیدانان و اندیشمندان اسلامی ، نیمه دوم قرن پنجم و ربع اول قرن ششم است  ؛ عمر نام خاص اوست و ( غیاث الدین ) عنوانی افتخاری است که بعدها در زندگی دریافت نمود . لقب ( خیامی ) نشان می دهد که پدر یا سایر بستگان وی ، پیشینه خیمه دوزی داشته اند .  وی در خانواده ای نیشابوری به دنیا آمد و در همان جا نیز تعلیم و تربیت یافت .
2- ایران در روزگار حکیم نیشابوری
خیام اندک زمانی پس از اینکه خراسان ، توسط سلجوقیان اشغال شد ، به دنیا آمد . سلجوقیان ، خوارزم ، ایران و آذربایحان را نیز تاراج کردند . آنها امپراتوری بزرگ متزلزلی را بنا نهادند . این دولت را « ابوطالب طغرل یک ) بنیاد نهاد و در سال 590 قمری به فرمان خلیفه عباسی و به دست خوارزمشاهیان انقراض یافت . در آغاز عصر خیامی ، اروپای غربی در نیمه دوم قرن یازدهم و نیمه اول قرن دوازدهم میلادی ، در تعصب جنگ های صلیبی می سوخت . این امر باعث بحران و ایجاد وحشت میان مردم شده بود . فرقه های مختلف سنی و شیعه ، اشعری و نعتزلی ، سرگرم بحث ها و مجادلات اصولی ، فقهی و کلامی بودند ، به طوری که در گوشه و کنار نواحی و حدود وسیع سلطنت سلجوقیان ، جوامع درس و بحث دینی و مجالس مناظره و مناقصه زیاد شد .
خیام در همان شهر نیشابور تعلیم و تربیت یافته و بزرگ شده است . داستان معروف
( سه یار دبستانی ) یعنی داستان رفاقت حسن صباح ، خواجه نظام الملک طوسی و خیامی نیشابوری ، افسانه ای خودساخته و بی اساس است .  در آن روزگار خراسان بزرگ و شهر های معتبر آن چون نیشابور ، کانون علم و ادب بوده است . خیامی در حوزه درس ( امام موفق نیشابوری ) حاضر می شده است . اما او در یکی از رساله هایش خود را پیرو ( شیخ الرئیس ) حسین بن عبدالله سینا می خواند . چون خیامی هم عصر آن حکیم نبوده این گفته را باید حمل بر آن کرد که وی خود را شارگزد معنوی و از پیروان مکتب تفکر ابن سینا می دانسته است . او با بیشتر د انشمندان زمان خود ، مراوده ، ملاقات و مباحثه داشته است . محسوس ترین خصوصیتی که از تاریخ زندگی خیامی ، به نظر می آید ، احترام و تکریم تمام کسانی است که از وی به مناسبتی یاد کرده اند و او را به بزرگی ستوده اند و عنوان همایی از قبیل « حجت الحق، اما ، رستور ، فیلسوف و سید الحکماء المشرق و مغرب » به وی داده اند . آوازة علمی خیامی سبب شد که به دربار سلجوقیان راه یابد . امیر سلجوقی عموماً و خصوصاً سلطان ملک شاه ، خیامی را محترم می داشته اند و او را هم مرتبه ندمای خویش می دانسته اند .
سرنوشت دانش پژوهان در آن زمان غالباً تیره و تار بود ، مگر آن که ثروتی می داشتند . آنها ، تنها در صورتی می توانسته که تحقیقات و مطالعات منظمی داشته باشند که به دربار پادشاهان مقتدر یا نجیب زادگان وابسته می شدند . در این شرایط کارسان به میل صاحب منصبان ، درباریان و سرنوشت جنگ ها بستگی داشت . با این حال ، خیامی توانست در این شرایط نامساعد رساله مشکلات الحساب ، رساله ای بدون عنوان در جبر [ بعد ها موسوم به رساله در تحلیل یک مسئله ] و رساله ای در آموزه موسیقی القول علی جناس التی بالاربعه را به رشته تحریر در آورد .
نگاهی به فهرست کارهای علمی خیامی ما را به مقام او آگاه می سازد . او در تالیف کتاب ها و رساله های خویش ، جر به ضرورت اقدام نمی کرده است . خیامی در سال 467 قمری به همراه عده ای دیگر ریاضیدانان و اخترشناسان نامدار به دعوت سلطان ملک شاه سلجوقی به اصفهان می رود . او تقریباً هجده سال که احتمالاً این مدت ، آرام ترین دوران زندگی اشن بوده ، در اصفهان اقامت داشته است . از جمله فعالیت های ضمنی او در این مدت ، اتمام شرح خودش در آموزه خطوط موازی اقلیدس و آموزه نسبت ها در سال 470 قمری به نام شرح ما اشکان من مصادرات کتاب اقلیدس است . این اثر به همراه کتب « الرساله فی البراهین علی مسائل الجبر و المقابله » از جمله مهمترین کارهای علمی اوست . او در طول این سال ها ، در موضوع های فلسفی هم آثاری نوشته است . در سال 485 قمری اقبال از خیامی روی می گرداند زیرا در آن زمان ملک شاه فوت کرده و وزیرش نظام الملک نیز به قتل می رسد . پس از مرگ شاه ، خیامی مورد بی مهری قرار گرفته و در زمان سلطان سنجر ، در سال 482 قمری ، اصفهان را ترک می کند . روزگاری نیز در مرور زندگی می کند . چایی که احتمالاً خیامی ، میزان الحمکه و فی القسطاس المستقیم را با همکاری خواجه عبد الرحمن خازنی مروزی ، نوشته است .

گزارش کاراموزی پروژه خیام 18

اختصاصی از یارا فایل گزارش کاراموزی پروژه خیام 18 دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود گزارش کاراموزی رشته عمران  پروژه خیام 18 بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 35

گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی

این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد

گزارش کارآموزی ( 1 )

رشته عمران را که بعد از پیمودن 2 ترم در تابستان سال 1384 که همراه با خلاصه ای از مطالب در مورد ساختمان سازی و همچنین گزارش کار روزانه و نقشه های اجرایی و نقشه های شهرداری و نیز حاوی تعدادی عکس از ساخت و ساز پروژه است را تقدیم به استاد ارجمند جناب آقای امیری دلوئی می کنم .  قبل از آغاز مطالب جا دارد از استاد راهنما جناب آقای مهندس امیری دلوئی کمال تشکر و قدردانی را داشته باشم و همچنین مهندس دانشور حسینی که قبول کردند تا بنده در پروژه خیام 18 دوره کارآموزی خود را بگذرانم و تجربیاتی کسب کنم و جناب آقای هادیخانی معمار پروژه که در تمامی طول دوره به سوالات بنده پاسخ می گفتند تشکر می کنم.  امید عبدالله زاده   کلیاتی در مورد ساخت و ساز ساختمان :  این ساختمان از نوع مسکونی می باشد و جزء ساختمانهای فلزی بشمار می رود . در این نوع ساختمان برای ساختن ستونها و پلها که از پروفیل فولادی استفاده می شود و بار سقفها و دیوارها و جدا کننده ها بوسیله تیرهای اصلی به ستون منتقل شده و بوسیله ستونها به زمین منتقل می گردد .  همچنین برای اتصالات از نبشی و تسمه و برای زیر ستونها از صفحه فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به یکدیگر متصل می نمایند و سقف این ساختمان از نوع تیرچه بلوک می باشد .   بتن :  بتن که یکی از عوامل و اساسی ترین مصالح در ساختمان سازی است باید به خوبی و در شرایط ایده آل تشکیل شود . پس در اینجا لازم است که مقداری درباره بتن بحث شود .  بتن : به مخلوطی از سنگدانه ها که با سیمان به یکدیگر چسبیده شده اند بتن گفته می شود . چون قسمت اعظم بتن از ذرات سنگهای شکسته و ماسه تشکیل شده است ، به آنها سنگدانه گفته می شود . ماده ای که سنگدانه ها را به هم می چسباند سیمان نام دارد و به آن ماتریس یا خمیر گفته می شود .  مخلوط های بتن : در Bs5328 ( 1981 ) مشخصات مخلوط های مختلف بتن شامل بتن مخلوط آماده ارائه شده است . یک مجموعه از مخلوط های بتن مطرح شده در این استاندارد یعنی مخلوط های مقرر معمولی برای کارهای عمومی ساختمان مانند پی ها و کف ها مناسبند . از این مخلوط ها باید به جای مخلوط های اسمی ، حجمی ، سنتی گذشته ( مانند مخلوط 6 : 3 : 1 سیمان – سنگدانه ریز و سنگدانه درشت ) استفاده کرد . مخلوط های مقرر که با وزن خشک سنگدانه های لازم برای 100 کیلوگرم سیمان به سنگدانه ها به دست می دهند و چون مخلوط ها بر اساس وزن خشک سنگدانه ها اندازه گیری می شوند . امکان کنترل دقیق محتوای آب و بنابراین مقاومت بتن وجود دارد .  مخلوط های مقرر با حروف و شماره به صورت C15P , C10P , C7.5P , C30P , C25p , C20P مشخص می شوند .   حرف C بیانگر ‹‹ فشاری Compressive›› ، حرف P بیانگر (( مقرر- ثابت presribed )) و عدد نشانگر مقاومت خرد شدگی قابل انتظار نمونه مکعبی 28 روزه بتن بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع N/mm2 است . مخلوط مقرر ، نسبت های مخلوط را جهت ایجاد درجه مقاومت بتن مناسب اکثر کارهای ساختمانی به جز بتن مسلح ( بتنی که در آن از تیکه های فلزی کوچک نیز به کار رفته باشد ) طراحی شده مشخص می سازد .   پی : وظیفه پی ساختمان تحمل بارها و انتقال آنها به زمین است . پی بخشی از دیوارها ، جرزها و ستونها است که در تماس مستقیم با دیوارها ، جرزها و ستونها به عنوان پی و بخشی از دیوار ، جرز یا ستون که در زیر زمین و در زیر لایه افقی عایق رطوبتی قرار دارد به عنوان دیوار ، جرز یا ستون یا فونداسیون شناخته می شود .  پی این ساختمان از نوع پی نقطه ای بوده ( پی نقطه ای برای ساختمانهایی که بار آن به طور متمرکز به زمین متصل می شود ، ساخته می شود )   لایه های پی های نقطه ای به شرح زیر است : 1-    زمین مناسب  2-    بتن مگر 3-    میلگردهای کف پی 4-    بتن اصلی  5-    صحفه زیر ستون   زمین مناسب  زمینی برای پی سازی مناسب است که قدرت مجاز آن تاب تحمل وزن ساختمان را داشته باشد و از طریق آزمایش مکانیک خاک تعیین میگردد .  برای انتخاب پی مناسب از روی جداول یا طراحی یک پی باید بارهای روی پی را محاسبه کرد و ماهیت خاک زیرین ، ظرفیت باربری آن ، رفتار احتمالی آن تحت تاثیر تغییرات فصلی و سطح آب زیر زمینی و احتمال حرکت زمین را مشخص نمود .   بتن مِگر : اولین قشر پی سازی در پی های نقطه ای پی مِگر می باشد . مقداری سیمان در بتن مِگر ، در حدود 100 الی 150 کیلوگرم در متر مربع است و به دو دلیل از آن استفاده می کنند .  1-    برای جلوگیری از تماس مستقیم با خاک  2-    برای ایجاد سطح صافی برای ادامه پی سازی   میلگردهای کف پی :  برای جلوگیری از ترکیدن بتن ، در محل تارهای کششی میلگردهای فولادی قرار میدهند . این آرماتورهای شبکه ای را از قبل به اندازه مناسب ( در حدود 5 سانتی متر کوچکتر از ابعاد پی ، 5/2 سانتی متر از هر طرف ) بافته شده است . در کف پی قرار داده و زیر آن را با تکه های کوچک سنگ و یا تکه های بتن قدری بالاتر از کف پی قرار میدهند به طوریکه در موقع بتن ریزی این شبکه کاملاً در بتن غرق شود .   بتن اصلی :  بتن از مخلوط شن و ماسه و سیمان و آب و مواد مضاف با درصدهای خاص خودشان تشکیل میگردد.  صفحه زیر ستون :  چنانچه پی ریخته شده جهت ستون فلزی باشد برای آنکه فشار وارده از ستون در سطح پی تقسیم شود زیر ستون روی پی صفحه ای فلزی که ابعاد آن با محاسبات تعیین می شود قرار می دهند . چون ممکن است به ستون بجز بارهای عمودی نیروهای جانبی نیز وارد شود .  صفحه زیر ستون را بوسیله میلگردهائی در بتن محکم می کنند .  برای این منظور به طریق زیر میتوان عمل کرد :  4 عدد میلگرد با نمره زیاد مثلاً 20 یا 22 یا بیشتر که سر آن به صورت چنگک یا گونیا خم شده و سر دیگر آنرا پیچ و مهره کرده اند در بتن قرار می دهند و در صفحه زیر ستون نیز چهار عدد سوراخ درست مقابل این چهار میلگرد ایجاد می نماییم و میلگردها را از داخل سوراخ صفحه رد نموده و با مهره محکم می نماییم . به این میلگردها بولت می گویند.  شناژ :  این ساختمان دارای 8 شناژ می باشد .  برای آنکه پی های نقطه ای به همدیگر متصل بوده و در موقع نشت ساختمان و یا تکانهای ناگهانی با همدیگر کار کنند پی های نقطه ای را بوسیله شناژ به همدیگر متصل می نمایند .  اجزاء تشکیل دهنده ساختمانهای فلزی :  ساختمانهای فلزی از اجزاء مهم زیر تشکیل می شود :  1-    ستونها  2-    پل یا تیرهای اصلی  3-    تیرچه ها  4-    پروفیلهای اتصال و میله مهار    ستونها : در ساختمانهای فلزی به آن قسمت از اجزاء که تحت نیروی فشاری واقع هستند را ستون می گویند . بار سقفها بوسیله پلها به ستونها منتقل شده بوسیله ستونها به زمین  منتقل می گردد .  قسمت های مختلف ستون : الف – قسمتهای اصلی ستون  ب – تسمه های اتصال دهنده  ج – صفحه های تقویتی  د – جوش  هـ – اتصال ستون به صفحه زیر ستون   الف – قسمتهای اصلی ستون  قسمت اصلی ستون عبارت است از آنروفیلی که بارهای فشاری را تحمیل می کند .  ب – تسمه های اتصال دهنده :  در ساختمان فلزی ممکن است ستون از دو عدد تیر آهن I و یا دو عدد ناودانی و یا چهار عدد نبشی و غیره تشکیل شده باشد که این پروفیل ها می باید به یکدیگر متصل شود . معمولاً این پروفیلها را بوسیله تسمه به یکدیگر متصل می نمایند.  ج – صفحه های تقویتی :  گاهی ممکن است ستون انتخاب شده از لحاظ شماره تیرآهن برای کلیه طبقات مناسب بوده و فقط برای یک یا دو طبقه پایین که بار بیشتری را تحمل می نماید ضعیف باشد . در این صورت ممکن است مهندس محاسب برای تقویت ستون ورقهای تقویتی سراسری پیشنهاد نماید . در این صورت دیگر برای اتصال ستون در این قسمت از تسمه استفاده نمی گردد .  اگر نیروهای وارده در پای ستون زیاد باشد و احتمال خم شدن نبشی ها در محل اتصال ستون با صفحه زیر ستون موجود باشد دو یا سه قطعه تسمه بصورت لچکی ( مثلثی ) بین دو بال نبشی قرار داده و بخوبی جوش می دهند تا از خم شدن نبشی جلوگیری نمایند .

دانلود کتاب نایاب ترجمه عربی رباعیات خیام از ودیع البستانی با یادداشتی از مصطفی منفلوطی چاپ قدیمی مصر

اختصاصی از یارا فایل دانلود کتاب نایاب ترجمه عربی رباعیات خیام از ودیع البستانی با یادداشتی از مصطفی منفلوطی چاپ قدیمی مصر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

در اینجا می توانید ترجمه نایاب و شعری ودیع البستانی از رباعیات خیام را به صورت اسکن شده دانلود کنید. با یادداشتی از ادیب مشهور مصری مصطفی منفلوطی.

دانلود تحقیق در مورد خیام

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق در مورد خیام دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بخشی از متن اصلی :

خیام

زندگی نامه

امام غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری یکی از حکماء و ریاضی دانان و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم است . سال ولادت او دقیقا" مشخص نیست . او در شهر نیشابور به دنیا آمد . به این علت به او خیام می گفتند چون پدرش به شغل خیمه دوزی مشغول بوده است . او از بزرگترین دانشمندان عصر خود به حساب می آمد ، او دارای هوشی فوق العاده بوده و حافظه ای نیرومند و قوی داشته . او در دوران جوانی خود به فراگیری علم و دانش پرداخته به طوری که در فلسفه ، نجوم و ریاضی به مقامات بلندی رسید و در علم طب نیز مهارت داشته به طوری که گفته شده او سلطان سنجر را که در زمان کودکی به مرض آبله گرفتار شده بود معالجه کرد . او به دو زبان فارسی و عربی نیز شعر می سرود و در علوم مختلف کتاب های با ارزشی نوشته است . خیام در زمان خود دارای مقام و شهرت بزرگی داشته و معاصران او همه وی را به لقب های بزرگی مانند امام ، فیلسوف ، حجه الحق ستوده اند . او در زمان دولت سلجوقیان زندگی می کرد که قلمرو حکومت آنان از خراسان گرفته تا کرمان ، ری ، آذربایجان و کشورهای روم ، عراق و یمن و فارس را شامل می شد . او معاصر با حکومت آلپ ارسلان و ملکشاه سلجوقی بود . در زمان حیات خیام حوادث مهمی به وقوع پیوست از جمله جنگ های صلیبی ، سقوط دولت آل بویه ، قیام دولت آل سلجوقی . خیام بیشتر عمر خود را در شهر نیشابور گذراند اما در طی دوران حیاط خود دو بار به قصد سفر از نیشابور خارج شد که یکی از این سفرها برای انجام دادن مراسم حج بود و سفر دوم به شهر ری و بخارا بوده است .

این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمتword در اختیار شما قرار می‌گیرد

تعداد صفحات : 16

دانلود تحقیق خیام نیشابوری

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق خیام نیشابوری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:23

فهرست مطالب:
•    ۱ زندگی
•    ۲ مرگ خیام
•    ۳ خیام شاعر
o    ۳.۱ تصحیحات رباعیات خیام
o    ۳.۲ مضمون اشعار و مشرب فلسفی خیام
•    ۴ خیام و ریاضیات
o    ۴.۱ مهم‌ترین دست‌آوردها
•    ۵ پیروان خیام
•    ۶ چهره جهانی خیام
•    ۷ خیام در افسانه
o    ۷.۱ ای رفته و باز آمده بل هم گشته
o    ۷.۲ سه یار دبستانی
•    ۸ آثار
•    ۹ دیگران دربارهٔ خیام
•    ۱۱ پانویس
•    ۱۲ منابع

زندگی
 
آرامگاه خیام که در محله کهن شادیاخ در نیشابور است.
عمر خیام در سده پنجم هجری در نیشابور زاده شد. فقه را در میانسالی در محضر امام موفق نیشابوری آموخت؛ حدیث، تفسیر، فلسفه، حکمت و اختر شناسی را فراگرفت. برخی نوشته‌اند که او فلسفه را مستقیما از زبان یونانی فرا گرفته بود.
در حدود ۴۴۹ تحت حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضی‌القضات سمرقند، کتابی دربارهٔ معادل‌های درجهٔ سوم به زبان عربی نوشت تحت نام رساله فی البراهین علی مسائل ‌الجبر و المقابله[۱۰]با نظام الملک طوسی رابطه‌ای نیکو داشت، این کتاب را پس از نگارش به خواجه تقدیم کرد. پس از این دوران خیام به دعوت سلطان جلا‌الدین ملکشاه سلجوقی و وزیرش نظام ‌الملک به اصفهان می‌رود تا سرپرستی رصدخانهٔ اصفهان را به‌عهده گیرد. او هیجده سال در آن‌جا مقیم می‌شود. به مدیریت او زیج ملکشاهی تهیه می‌شود و در همین سال‌ها (حدود ۴۵۸) طرح اصلاح تقویم را تنظیم می‌کند. تقویم جلالی را تدوین کرد که به نام جلال الدین ملکشاه شهره‌است، اما پس از مرگ ملکشاه کاربستی نیافت. در این دوران خیام به‌عنوان اختربین در دربار خدمت می‌کرد هرچند به اختربینی اعتقادی نداشت.[۱۱] در همین سال‌ها(۴۵۶) مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اثر ریاضی خود را با نام رساله فی شرح مااشکل من مصادرات اقلیدس[۱۲] *را می‌نویسد و در آن خطوط موازی و نظریهٔ نسبت‌ها را شرح می‌دهد. پس از درگذشت ملکشاه و کشته شدن نظام‌الملک، خیام مورد بی‌مهری قرار گرفت و کمک مالی به رصدخانه قطع شد بعد از سال ۴۷۹ اصفهان را به قصد اقامت در مرو[۱۳] *که به عنوان پایتخت جدید سلجوقیان انتخاب شده بود، ترک کرد. احتمالا در آن‌جا میزان الحکم و قسطاس المستقیم را نوشت. رسالهٔ مشکلات الحساب (مسائلی در حساب) احتمالا در همین سال‌ها نوشته شده است .
غلامحسین مراقبی گفته‌است که خیام در زندگی زن نگرفت و همسر بر نگزید . البته برخی از داماد خیام سخنانی نقل کرده‌اند و در این باره نظری دیگر داشته‌اند.[
مرگ خیام
 باغی که آرامگاه خیام در آن قرار دارد، تصویر از کنار آرامگاه امامزاده محروق گرفته شده‌است و در ورودی قدیمی این باغ در تصویر دیده می‌شود.
مرگ خیام را میان سال‌های ۵۱۷-۵۲۰ هجری می‌دانند که در نیشابور اتفاق افتاد. گروهی از تذکره نویسان نیز وفات او را ۶۱۵ نوشته‌اند،اما پس از بررسیهای لازم مشخص گردیده که تاریخ وفات وی سال ۵۱۷ بوده‌است .مقبرهٔ وی هم اکنون در شهر نیشابور،در باغی که آرامگاه امامزاده محروق در آن واقع می‌باشد، قرار گرفته‌است.