درآمد
یکی از مهمترین ویژگیهای رژیمهای مردمسالار، مشارکت دادن مردم در صورتبندی قدرت و امور عمومی است و اینکه شهروندان یک رژیم هم حق انتخاب کردن نمایندگان و کارگزاران حاکمیت را و هم حق انتخاب شدن به این سمتها را داشته باشند. در این نوع از رژیمها، مردم به عنوان صاحبان اصلی حق حاکمیت بر سرنوشت خویش و مرجع تشخیص و تنفید مشروعیت تلقی میگردند و رعایت نظر و عقیده اراده عمومی در اعمال حاکمیت از شروط استمرار و تداوم قدرت در دست هیأت حاکمه منتخب مردم به شمار میآید، به همین دلیل مراجعه به آراء مردم و نظرخواهی از آنان در مواقع لازم، از اهمیت ویژهای برخوردار است، به ویژه در شرایط خاص که گاه رژیمها مواجه مستقیم به مردم را در پاسخگویی به پرسش، بر شیوههای دیگر نظرخواهی ترجیح میدهند. رفراندوم یکی از فنون حقوقی مراجعه مستقیم به مردم است که در این گفتار به این موضوع میپردازیم.
الف ) مفهوم رفراندوم
رفراندوم یا همه پرسی در لغتنامهها به روش مستقیم مراجعه به مردم در حل مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی به جای حل مسائل از طریق نمایندگان در مجلس
تعریف شده است. [1] در ترمینولوژی حقوق رفراندوم به معنای مراجعه به آرای ملت در امور مربوط به قانونگذاری و غیر آن تعریف و انواع آن از نظر حقوقی به شرح زیر برشمرده شده است:
رفراندوم الزامی : رفراندومی است که نمایندگان ملت مجبورند به آن ترتیب اثر دهند و در مقابل رفراندوم مشورتی به کار میرود که نمایندگان ملت قانوناً مجبور نیستند به آن ترتیب اثر دهند بلکه رأی فقط جنبه مشورتی دارد.
رفراندوم تأسیسی (Constituant) : که مربوط به قانون اساسی است و در مقابل رفراندوم تقنینی (legislatif) که راجع به قانون عادی است به کار میرود. [2]
ب) انواع رفراندوم
در رژیمهای نمایندگی نیمه مستقیم که ترکیبی از دموکراسی مستقیم و نماینده سالار [3] میباشد و یا به عبارت دیگر قدرت سیاسی به دو وجه موازی، هم توسط نمایندگان و هم مستقیماً توسط خود مردم اعمال میشود، اگرچه اعمال این حق از طریق مجالس مقننه که مرکب از نمایندگان انتخابی مردم است و تصمیمگیری درباره سیاستگزاریهای کلی کشور و تصویب قوانین را برعهده دارند. صورت میپذیرد، اما خود شهروندان نیز میتوانند طبق ضوابطی حق اعمال قدرت مستقیم خود را از طریق زیر عملی سازند.
برای دریافت متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.
دانلود پایان نامه رشته حقوق همه پرسی یا رفراندوم در ایران با فرمت ورد و قابل ویرایش تعداد صفحات 30
دانلود پایان نامه آماده
مقدمه
حق حاکمیت ملت یا حق مردم در تعیین سرنوشتشان، بخشی از حقوق و آزادیهای اساسی مردم مبتنی بر حقوق طبیعی انسان میباشد، چنین حقوقی ریشه در عمیقترین لایههای هویت و ویژگیهای متمایز انسان دارد.اعمال این حق بنیادین بشری تنها در رژیمهای مردم سالار معنا پیدا میکند.در این راستا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل پنجاه و ششم ضمن توجه به ضرورت حاکمیت خداوند به حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش توجه داشته است:«حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمیتواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد. و ملت این حق خدا داد را از طرقی که در اصول بعد میآید اعمال میکند.»
فهرست مطالب
عنوان .................................................................................................... صفحه
مقدمه
بخش اول: بررسی زمینههای موضوعی همهپرسی....................................... 3
1ـ مفهوم همهپرسی....................................................................................... 3
2ـ ضرورت مراجعه به همهپرسی................................................................. 7
3ـ ماهیت همهپرسی و پیشینة تاریخی آن در ایران....................................... 8
بخش دوم: بررسی نظام حقوق همهپرسی.................................................. 11
1ـ همهپرسی تقنینی (موضوع اصل 59)..................................................... 11
2ـ همهپرسی تأسیسی (موضوع اصل 177)............................................... 15
3ـ همهپرسی سیاسی................................................................................... 21
نتیجهگیری .................................................................................................. 24
منابع و مآخذ................................................................................................ 26