فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:99
فهرست مطالب:
تقدیر و تشکر د
تقدیم به ذ
فصل اول: طرح تحقیق 1
مقدمه 2
بیان مسئله 5
حال این سؤال مطرح است که چگونه میتوان روحیه همکاری را در اعضای گروه پدید آورد؟ 5
سؤالات پژوهش : 8
فرضیههای پژوهش 8
اهمیت و ضرورت پژوهش 11
اهداف پژوهش: 12
هدف اساسی در این پژوهش : 12
کلی: 13
اهداف ویژه: 13
الف) در آموزش مهارتهای پایه میتوان: 13
ب) در آموزش مهارتهای پیشرفته میتوان: 14
متغیر های تحقیق: 15
تعریف مفهومی و عملیاتی پژوهش: 15
روحیه 15
رقابت: 15
مفهوم رقابت: 16
تعریف مفهومی و عملیاتی تشویق همکاری 16
مفهومی: 16
عملیاتی: 16
پیشرفت درسی 16
مفهومی: 16
عملیاتی: 17
روحیه 17
مفهومی: 17
عملیاتی: 17
ناسازگاری همکاری 17
مفهومی: 17
عملیاتی: 17
جو مدرسه برای ازدیاد روحیه رقابت و همکاری: 18
دانش آموز دوره راهنمائی: 18
تحصیلات والدین (تاثیر در روحیه درسی و روحیه رقابت و همکاری): 18
توانایی فردی: 19
تعریف نظری: 19
تعریف عملیاتی: 19
کسب دانش به وسیله رقابت و همکاری 19
تعریف نظری: 19
تعریف عملیاتی: 20
فصل دوم: 21
ادبیات و پیشینه تحقیق 21
ادبیات یا پیشینهی تحقیق: 22
تاثیر همکاری و رقابت در پیشرفت تحصیلی 22
اول- مبنای اصلی رقابت مقایسه است: 26
دوم- در رقابت همیشه برنده و بازنده وجود دارد: 26
سوم- در رقابت تعداد بازنده ها بیشتر از برنده ها ست: 27
چهارم- در رقابت برنده ها به اندازه ای مورد توجه قرار می گیرند که بازنده ها فراموش می شوند: 27
پنجم- رقابت به نفع قوی ترهاست تا ضعیف ترها. 28
ششم- کنترل رقابت اغلب ناممکن است: 28
خوب این چند دلیل، باز به دلایل بیشتری نیاز دارید؟! 29
نکاتی برای اندیشیدن 29
مبانی نظری: 30
همکاری در امر آموزش: 30
مدیریت آموزشی در امر همکاری و رقابت 31
همکاری دانشآموزان در اداره امور مدرسه 31
همکاری خانوادهها در امر آموزش 32
نکات مثبت و منفی همکاری 32
از طرف دیگر رقابت نکات منفی هم در بر دارد: 33
ارزش همکاری در تمامی مراحل تعلیم و تربیت غیر قابل انکار است. فواید آن برای معلمان و دانش آموزان به شرح زیر میباشند :34
رقابت و همکاری 35
بررسی نقش روحیه همکاری معلم در امر کلاسداری: 37
پیشینة پژوهش 38
تحقیقات خارجی: 38
تحقیقات داخلی: 41
موقعیتهایی که همکاری و رقابت دریک دانش آموز ایجاد میشد: 42
عوامل مؤثردرایجاد همکاری و رقابت در یک دانش آموز: 43
عوامل فردی و شخصیتی که باعث همکاری و رقابت در دانش آموزان میگردد: 43
عوامل آموزشگاهی در روحیه رقابت و همکاری: 44
عوامل خانوادگی در روحیه رقابت و همکاری: 44
زیانهای همکاری و رقابت در این فرد : 45
راهکارهای توصیه شده به والدین: 45
راهکارهای توصیه شده به دبیران: 46
راهکارهای توصیه شده به دانش آموزان: 47
نتایج پژوهش نشان داد: 48
استنباط از پژوهشهای انجام شده 49
روانشناسی تربیتی در مورد روحیه همکاری و رقابت: 50
دید کلی 50
تاریخچه 51
نقش و تاثیر همکاری در زندگی 51
ساختار همکاری در فعالیتهای آموزشی 52
شیوه عمل 52
ارتباط با سایر علوم 52
کاربردها 53
نظریات یادگیری همکاری و رقابت 53
تاریخچه 54
سیر تحولی و رشد همکاری 54
نظریات رفتاری بر همکاری 54
نظریات شناختی بر همکاری 55
عوامل موثر در تعیین جو مدارس( برای همکاری صحیح): 55
شاخص های جو سالم مدارس: 56
مراحل بهبود جو مدارس: 56
نقش روحیه همکاری و رقابت و تاثیر آن در زندگی 57
ارتباط با سایر مباحث 57
کاربردها 58
نتیجهگیری: 59
فصل سوم: 60
روش شناسی پژوهش 60
مقدمه: 61
روش تحقیق 61
1. جامعة آماری 62
2. نمونة مورد مطالعه و حجم نمونه 62
3. ابزار پژوهش 63
روان شناسی پژوهش 63
روش تحقیق 63
روایی و پایایی پرسشنامه 69
روش تجزیه و تحلیل آماری داده ها: 70
محدودیت های پژوهش: 70
فصل چهارم: 72
یافته های پژوهش 72
تجزیه و تحلیل دادهها 73
1. دادههای توصیفی 73
2. آمار استنباطی 74
فصل پنجم: 91
بحث و نتیجه گیری 91
نتیجهگیری 92
پیشنهادات 94
منابع 95
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه
موضوع این پایان نامه اشاره به ضرورتها و فواید مطالعه و رقابت همکاری و رقابت در دوران حیات در جامعة کنونی است. رهایی انسان از زندان تاریک جهل و رقابت، گسترش افق دید وی و تصمیمگیری به دور از شتاب زدگی، پیداکردن راهحلهای مختلف برای مشکلات، برقراری ارتباط با دیگران، همکاری، افزایش اعتماد به نفس، آشنایی با افکار نو، سپری کردن اوقات فراغت، افزایش دانش و تسریع رشد فکری، از مواردی است که در پاسخ به موضوع پایان نامه باید بر آنها تأکید کرد. در زمینه سواد اطلاعاتی در جامعة اطلاعاتی نیز همکاری و رقابت مطالعه و خواندن اهمیت دارد. سواد اطلاعاتی، به امر همکاری در خواندن متکی است و برای تبدیل شدن به خوانندهای فعال، عادت به همکاری در مطالعه در سالهای اولیة زندگی و ممارست کافی لازم است. (اکرمی، 1378)
یکی از هدفهای آموزش وپرورش این است که دانش آموزان رایاری دهد از دانش خویش به طور موثر استفاده کنند. با توجه به پیشرفت های سریع هر رشته از دانش بشری ، دانش آموزان باید به دانش و مهارتهایی فراگیر مجهز شوند و توان خود آموزی پیدا کنند. معلمان هم لزوماً باید روش های نوین تدریس را به کار گیرندتا دانش و مهارت هایی را که برای آن ها و آینده شان مفید است ،فراگیرند. یکی از این روش ها ((طرح تدریس کارایی گروهی)) است. در این نوشته،درباره ی انواع رویکردهای تعاملی دانش آموزان، روش های تدریس فعال و مشارکتی، به ویژه روش همکاری و رقابت و مزایای آن و نیز طرح تدریس کارایی گروهی و مراحل اجرای آن در کلاس ،سخن گفته شده است.
انتخاب دانش آموزان برای همکاری در امر مطالعه از آن جهت اهمیت دارد که در سنینی قرار دارند که اولین تجربههای همکاری را میگذرانند. این تجربههای اولیه از همکاری، تأثیر بسزایی بر روند ادامة آن در طول زندگی و بزرگسالی شان دارد. این که بدانیم دانش آموزان، روش صحیح همکاری و رقابت در آموزش را دوست دارند و چرا میخوانند؛ چه چیزهایی، چه دلایلی و چه شرایطی آنان را به سوی همکاری و رقابت خواندن سوق میدهد و آنان را به انسان های موفق در تمام مراحل زندگی همیشگی و وفادار تبدیل میکند، برای ما بسیار مهم است. تا آنجا که به نظر «لاین برگر»، یکی از مراحل تغییر در عادت همکاری و رقابت، انگیزه است (استیگر، 1377، ص. 45). با تحلیل این انگیزهها و توجه به عوامل درونی و بیرونی که بر این انگیزهها مؤثر است، میتوان به حقایقی پی برد که ما را در برنامهریزیها و استفاده از راهکارهای مختلف در این زمینه برای گروههای مختلف جنسی، مقاطع گوناگون تحصیلی، وضعیتهای اقتصادی ـ اجتماعی مختلف، موقعیتهای درسی گوناگون و … یاری میدهد. (اکرمی، 1378)
در بیان معنای همافزایی (سینرژی)، مهمترین اصل در دستیابی به آن همکاری و مشارکت بیان میشود. در تعاملات میان گروهی که بین اعضای تیم کاری انجام میشود، اولین اصل داشتن روحیه همکاری است به نحوی که اگر این باور در اعضای گروه وجود نداشته باشد به زودی انسجام گروه از هم پاشیده خواهد شد.
با این که در قرن 21 هستیم و زندگی در همه ی ابعادآن در حال تغییر است، روش های آموزشی ما چندان تغییر نکرده اند. تقریباً همه ی ما با روش های سنتی آموزش دیده ایم و لحظاتی را به خاطر می آوریم که نشستن در کلاس، گوش دادن به صدای یکنواخت معلم، و اضطراب های ناشی از امتحان ،محیط کلاس را به میدان مسابقه ی برد و باخت مبدل کرده بود. در چنین شرایطی ، هدف های اساسی آموزش وپرورش ،نظیر توسعه ی روحیه ی رقابت، همکاری و ایجاد انضباط درونی، و رشد همه جانبه ی فردی با توجه به قابلیت های هر فرد (تفاوت های فرد) به دست فراموشی سپرده می شوند.
اگر چه بعضی از معلمان ابزار و شیوه های نوین را به کار می برند، اما برخی نیز هم چنان از روش سنتی سخن رانی بهره می گیرند. به همین دلیل،امروزه موضوع روش های آموزشی فعال و یادگیری فعال،جایگاه ویژه ای یافته است.در این روش ها، به جای آن که دانش آموزان شنونده ی صرف باشند. فعالانه در جریان یادگیری مشارکت می کنند.
از جمله این روش ها، ((روش یادگیری مشارکتی از طریق هم یاری)) است.
زمان آن رسیده است که روش های سنتی را کنار بگذاریم و به جای وادارکردن دانش آموزان به رقابت آن ها را به رقابت بایکدیگر و رقابت باخود ترغیب و تشویق کنیم واز طریق تقویت تعاملات مثبت ، ضمن تقویت مهارت های اجتماعی ، گام های بلند وپایداری در زمینه ی رشد فکری و موفقیت تحصیلی آنان برداریم.
بیان مسئله
اصولاً هر امتحان و آزمونی که زمینه برآورده کرده، رقابت در تدریس است. که همراه هیجان و اضطراب خاص خود را دارد. همۀ هنر انسان در این است که با حداقل اضطراب از عهدۀ انجام بزرگترین امتحانات بر آید. بطور کلی انسان دوست ندارد رفتارهایش در مورد همکاری و رقابت، همواره مورد ارزیابی دیگران واقع گردد. به همین دلیل هر زمان که در موقعیت امتحان و آزمون قرار میگیرد به گونه ای دچار اضطراب می شود که انگیزه ایی برای پیشبرد رقابت میگردد. البته بدیهی است که وجود رقابت به خودی خود امری غیر عادی نیست اما آنچه باید به عنوان یک عامل آزاردهنده و بازدارنده مورد توجه قرار گیرد شدت رقابت منفی و همکاری ناآگاهانه است که به هنگام حضور در محافل اجتماعی یا شرکت در آزمونهای مختلف دامنگیر بعضی از افراد میشود. بنابر این یکی از رسالتهای مهم مربیان توجه به عامل رقابت و اتخاذ تدابیر لازم برای مثبت کردن آن دربین نوجوانان میباشد.
حال این سؤال مطرح است که چگونه میتوان روحیه همکاری را در اعضای گروه پدید آورد؟
برخی از پژوهشگران معتقدند اگر اعضای گروه چهار گزینه زیر را باور داشته باشند تعاملات آنها بر پایه روحیه همکاری خواهد بود؛
هر یک از اعضای گروه، دیگر اعضاء را به عنوان شریک خود بدانند و از رقابت با آنها بپرهیزند، زیرا سود یا زیان گروه متوجه همه اعضاء میشود. شریکها همواره تکیه بر مکمل بودن یکدیگر دارند به نحوی که هر شریک سعی میکند ضعف و نقصان دیگری را پوشش دهد تا ضرری از جانب آن نقصان متوجه گروه نشود.
هر یک از اعضای گروه از دیگر اعضاء حمایت کند و سعی کند همه افکار و گمانههای ناروا در مورد دیگر اعضاء را دور بریزد. این رویکرد را میتوان در اصاله الصحت جستجو کرد یعنی همه خوب هستند و فعالیتی صحیح دارند، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. البته این بیان هیچگاه مانع واقعبینی نیست، اما خوش گمان بودن اعضای تیم کاری به یکدیگر در تعاملات سازنده آنها غیرقابل انکار است.
اگر هر یک از اعضای گروه بر فعالیت گروه تمرکز کند، مأموریت گروه را مد نظر قرار دهد و به حاشیههای فردی فعالیتها توجه نکند، این باور موجب پیشگیری از تشتت گروه و انسجام کارکردی آنها میشود.
هر یک از اعضاء بداند که نتایج و موفقیتهای حاصل از فعالیت گروه، متعلق به همه اعضاء است و این پیروزی با کوشش و تلاش تک تک اعضاء پدید آمده است که قطعاً در فرایند فردی آن نتیجه حاصل نمیشد و یا با صرف زمان چند برابر پدید میآمد که باز هم عنصر گذشت زمان، امکان بیارزش شدن آن را تشدید میکرد.
بطور کلی رقابت معکوس از امتحان فرد را دچار اختلالات عاطفی و روانی می نماید و باعث میشود که فرد از نظر روحی و روانی و حتی جسمانی نامتعادل شود و در نتیجه نتواند به خوبی از عهده امتحان برآید فردی که مضطرب است به خوبی نمی تواند هر آنچه را آموخته است بوسیله امتحان نشان دهد؛ و چون قضاوتی که معلم درمورد یادگیری میکند بر اساس پاسخ فرد به سؤالات امتحان است بنابراین دانش آموزان رقابت گر حد نصاب نمره را برای قبولی بدست نمی آورند، لذا با توجه به اهمیت موضوع لازم دانستیم عملکرد خود را در مورد دانش آموزانی که رقابت معکوس در امتحان داشتند را ارائه دهیم که، چه عواملی در بوجود آمدن رقابت دراین افراد مؤثر بوده است؟ (اکرمی، 1378).
مسئلة این پژوهش، نیز همین مشکل است: رقابت منفی. از آنجا که هر امری برای آنکه تداوم یابد و جزو عادتهای مناسب ذهنی باشد، باید از کودکی در انسان شکل گرفته باشد و مطالعه نیز از این امر مستثنا نیست، به سراغ کودکان و نوجوانان ـ کسانی که در اولین مراحل کسب مهارت رقابت و همکاری هستند و نخستین تجربیات همکاری دسته جمعی خود را میگذرانند رفتیم تا دریابیم انگیزههای آنها برای رقابت و همکاری چیست؟ و آیا تفاوتهای فردی ناشی از جنسیت آنان، میزان برخورداری آنها از امکانات اقتصادی، مقطعی که در آن تحصیل میکنند و ... بر این انگیزهها تأثیری دارد؛ یا خیر؟
به طور اخص، آنچه این پژوهش به آن می پردازد، بررسی عوامل مؤثر بر انگیزههای رقابت در دانشآموزان کلاس اول و دوم و سوم راهنمایی شهر خوی است. عوامل مورد نظر، عبارتنداز: میزان برخورداری، جنسیت، پایة تحصیلی، وضعیت تحصیلی، روحیه رقابت و همکاری دانش آموز.
قدم اول درموفقیت این است که پیروز شدن را بخواهیم، تنها به این صورت که اصول موفقیت را به آسانی خواهیم آموخت. موفقیت درتحصیل به عوامل گوناگونی بستگی دارد واین عوامل در مجموعه ای فردی، آموزشگاهی، خانوادگی واجتماعی طبقه بندی می شود. بی تردید پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عوامل مختلفی نظیر درآمد، سطح تحصیلات والدین، رفتاروالدین، محیط خانواده، نوع مدرسه، امکانات آموزشی، رفتار معلم و... بستگی دارد.
سطح تحصیلات والدین همانند سایر عوامل موثربر پیشرفت تحصیلی به اشکال مختلف در پیشرفت تحصیلی ویا افت تحصیلی تأثیر می گذارد.
اهمیت و ضرورت پژوهش
امروزه رقابت معکوس علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنها را در مواجه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره آسیب پذیر کرده است. پژوهشهای بیشمار نشان داده اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی –عاطفی ریشه های روانی اجتماعی دارند. (قریشی، 1385)
هدف از نوشتن این تحقیق و انتخاب موضوع رقابت و همکاری مثبت و منفی بحثی است که دربین مباحث روانشناسی بیش از سایر مباحث مورد توجه میباشد و غفلت از آن باعث بیماریهای روانی میگردد؛ و درمورد دانش آموزان کاربرد بیشتری دارد و با توجه به شغل و حرفه شخصی، دانستن بعضی از این نکات برای مقابله و برطرف ساختن مشکلات دانشآموزان مؤثر است. آشنایی با دلایل بوجود آمدن رقابت معکوس ما را در بررسی این علل و درمان هر چه بهتر آن یاری خواهد رساند. (اکرمی، 1378)
به کارگیری فناوری در یاد دهی- یادگیری میتواند در زمینههایی مانند آموزش مهارتهای پایه «آموزش مهارتهای پیشرفته» و «ارزیابی آموخته ها» «همکاری و رقابت» اثر بگذارد و میزان کمی وکیفی یادگیری را بهبود بخشد و تبادل اطلاعات و ارتباطات وکسب مهارتها به کمک تکنولوژی سریع عصر امروز حاصل میگردد و از این تکتولوژی می توان در آموزش رقابت و همکاری مثبت و انتقال دانش و اطلاعات وکسب مهارت برای دانش آموزان بهره برد.
خلاقیت موهبتی الهی وهمگانی است که ظهور آن مستلزم پرورش رقابت است. این حس کنجکاوی و حقیقت جویی امری فطری است که در نهاد تک تک اعضای سالم جامعه به ودیعت نهاده شده است و می بایستی با فراهم آوردن شرایط مناسب به تدریج به فعلیت در آید. بدیهی است این استعداد ذاتی ابتدا باید در محیط خانه برای همکاری و سپس آموزشگاه برای رقابت بروز یافته و شکوفا گردد. معلمان به علت ارتباط وسیعی که با دانش آموزان دارند بیش از سایر عوامل میتوانند نقش مهمی دررشد خلاقیت رقابت مثبت دانش آموزان داشته باشند. بنابراین برآن شدیم تا به تحقیق در این زمینه پرداخته و راههای بهتر شکوفا کردن خلاقیت را دریابیم.
هدف از نوشتن این تحقیق و انتخاب موضوع آن بحثی است که دربین مباحث روانشناسی بیش از سایر مباحث مورد توجه می باشد و غفلت از آن باعث رقابت منفی میگردد و درمورد دانش آموزان کاربرد بیشتری دارد و با توجه به شغل و حرفه شخصی دانستن بعضی از این نکات برای مقابله و برطرف ساختن مشکلات دانشآموزان مؤثر است. آشنایی با دلایل بوجود آمدن رقابت منفی ما را در بررسی این علل و درمان هر چه بهتر آن یاری خواهد رساند[1].
اهداف پژوهش: هدف اساسی در این پژوهش :
کلی:
آیا کاربرد تکنولوژی در ارزیابی میزان پیشرفت تحصیلی و تاثیر آن بر رقابت و همکاری اثر میگذارد؟
بلی- با استفاده از امکانات می توان، به طور کامل تر پیشرفت فراگیران را سنجید و می توان با شرکت فعال طی یک دوره ی یادگیری و با توجه به شرایط خاص آگاهی های لازم و مربوط را به دست آورد.
اهداف ویژه:
کاربرد روشی در امر رقابت و همکاری و تاثیر مستقیم آن بر یاد دهی و یاد گیری:
الف) در آموزش مهارتهای پایه میتوان:
ـ برای طراحی و تدوین تمرینات، از آموزش مبتنی بر همکاری بهره گرفت.
ـ از فناوری در قالب نرم افزار چند رسانهای، برای انواع سبکهای همکاری در آموزش موضوعات استفاده کرد.
ـ با استفاده از دیسکهای تصویری، مهارتهای ساده و رقابت مثبت را در فراگیر تقویت کرد.
ـ در قالب شکلهای متنوع، مهارتهای همکاری جدیدی را به وجود آورد که کاربرد رقابت مثبت را آسان سازد؛ آن نوع فناوری که بر یادگیری تاثیر نمایان بگذارد.
ب) در آموزش مهارتهای پیشرفته میتوان:
ـ از فناوریهای همکاری و رقابت برای یاددهی- یادگیری تعاملی استفاده کرد. از جمله میتوان این موارد را مدنظر قرار داد.
ـ کار گروهی
ـ درخواست درسی به صورت همکاری و گروه بندی آنها برای ازدیاد رقابت تحصیلی مثبت
ـ به فراگیران در آموختن اطلاعات پیچیده و طبقهبندی و سازماندهی آنها کمک کرد و به آنها آموخت که چگونه شباهتها و افتراقها را در میان اطلاعات ارائه شده تشخیص دهند و دست به استنباط و نتیجهگیری ذهنی بزنند. همچنین در یادگیریهای ذهنی به آنها کمک کرد تا بیاموزند، چگونه میتوانند تعاملات بیشتر با یکدیگر، یافتههای خود را با استفاده از مهارتهای پیشرفته در به کارگیری رقابت مثبت، با دیگران در میان بگذارند.
ـ به فراگیران کمک کرد، مهارتهای بهتری در زمینهی سازماندهی امور و حل مسائل به دست آورند.
سؤالات پژوهش :
فرضیههای پژوهش
متغیر های تحقیق:
- متغیر وابسته: پیشرفت تحصیلی
- متغیر مستقل: کاربرد رقابت مثبت
تعریف مفهومی و عملیاتی پژوهش: روحیه
اگر چه مفهوم روحیه، در میان سایر مفاهیم مطرح شده در روابط دانش آموزی، عینیت و وضوح زیادى ندارد، تاثیر آن بر اثر بخشى مدارس کاملا روشن است. نقش روحیه در وضعیت درسی و شرایط مدارس، به نحوى که آن را در جهت ارتقاى همکاری و رقابت صحیح درسی به دانش آموز کند، کتمان ناپذیر است. روحیه عبارت است از 'نگرش رضایت بخش و علاقه به تلاش جدى رقابت و همکاری صحیح در راه هدف هاى یک گروه یا درسی.' طبعا، ایجاد چنین نگرشى نیازمند طراحى و اجراى دقیق برنامه هاى سنجش روحیه و تقویت آن است.
رقابت:
کوششی برای پس انداختن دیگری از وصول به هدفی که مورد نظر هر دو طرف است.
مفهوم رقابت:
رقابت به مفهوم یک اصل و یا ارزش پدیده ایست که در فرایند توسعه ی تحصیلی در زندگی شکل میگیرد و به عنوان یکی از پایه های توسعه در زمینه های تحصیلی و درسی و شغل آینده و موفقیت زندگی آینده و اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به حساب می آید. از رقابت با بزرگترها گرفته تا رقابت میان دانش آموزان و رقابت میان افراد در زمینه ی شغل و تحصیلات همگی مفهوم جدیدی از رقابت را نشان می دهند که در جوامع مدرن شاهد ظهور آن هستیم.
تعریف مفهومی و عملیاتی تشویق همکاری مفهومی:
عبارست از ترغیب و دلگرم کردن دانش آموزی به انجام کاری.
عملیاتی:
ارزش شمردن روحیه همکاری که یک دانش آموز انجام داده است.
پیشرفت درسی مفهومی:
عبارتست از ترقی کردن در درسها.
عملیاتی:
پیشرفت تحصیلی به معنای میزان افزایش نمرات دانش آموز در طی یک دوره معین است.
روحیه مفهومی:
عبارتست از مجموعه کیفیات نفسانی و حالات روانی یک دانش آموز.
عملیاتی:
شناخت نوع سلیقه و نگاه (به مسائل درسی و محیط) یک دانش آموز.
ناسازگاری همکاری مفهومی:
عبارتست از مخالفت و عدم موافق بودن با همکاری گروهی یا کسی.
عملیاتی:
عدم انطباق با شرایط، همکلاسی ها، معلم ها و کادر مدرسه.
جو مدرسه برای ازدیاد روحیه رقابت و همکاری:
به عنوان ترکیبی از رفتار مدیر مدرسه و رفتارهای معلمان (سیلور، 1991).
دانش آموز دوره راهنمائی:
به کسی گفته می شود که شش سال دوره ابتدایی را به پایان رسانده و اکنون در مقطع راهنمایی مشغول به تحصیل می باشد.
تحصیلات والدین (تاثیر در روحیه درسی و روحیه رقابت و همکاری):
والدین همان والداست یعنی پدر و مادر منظور از تحصیلات همان میزان تحصیلاتی است که والدین در دانشگاه یا آموزش عالی تحصیل کرده اند که دراین صورت چشم اندازی برای فرزندان خود در زمینه تحصیل یا اشتغال فراهم می آورند که می تواند متجانس از رشته تحصیلی والدین باشد بی سوادی والدین یعنی دارا نبودن والدین از تحصیلات دانشگاهی و مطالعه در زندگی.
توانایی فردی: تعریف نظری:
خصلتی با ثبات نسبت به وضعیت و کارایی دانش آموز است.
تعریف عملیاتی:
توانایی فردی در یک مدرسه را می توان به مواردی چون رقابت مثبت و درس خواندن مستمر و کار گروهی، سعی و کوشش، ذهنی، فکری، روحی، روانی و عاطفی، احساسی و ... اشاره داشت.
۲. آیا بین توانایی های مورد نیاز دبیران و ویژگی های شخصیتی مورد نیاز دبیران رابطه وجود دارد؟
کسب دانش به وسیله رقابت و همکاری تعریف نظری:
به طور کلی در اختیار داشتن روشی که موجب افزایش همکاری و رقابت در بین دانش آموزان می گردد.
تعریف عملیاتی:
مدارس بخش قابل ملاحظه ای از دانش همکاری خودشان را از تقلید همدیگر بدست می آورند. ارتباطات و روابط دوستانه با همشاگردیها، دبیران، رقبا و دوستان در قالب مدارس دارای پتانسیل بالقوه تهیه دانش همکاری می باشند. معنای این جمله این است که این دانش همکاری بسیار کم مورد استفاده کامل واقع می شود. مدارس همچنین می توانند دانشی را ارائه نمایند که خود قادر به جذب دانش آموزان موفق یا کسب نوآوری خاص برخی از دانش آموزان نمی باشد.