دانلود تحقیق نقش زنان روستایی در

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق نقش زنان روستایی در دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:  ورد ( قابلیت ویرایش ) 

---

قسمتی از محتوی متن ...

تعداد صفحات : 131 صفحه

نقش زنان روستایی در اقتصاد روستا فصل اول نقش و حیطه کارزنان در فعالیتهای غیر زراعی نقش و حیطه کارزنان در فعالیتهای غیر زراعی: اقتصاد روستا، فعالیتهایی را در بر می گیرد که هر یک بر حسب گستردگی و وسعتی که دارد در ارتقاء درآمد روستائیان مؤثر می باشد.
از این رو بررسی های انجام شده نشان می دهد که هر قدر امکان بهره گیری از منابع درآمد برای روستائیان متنوع تر و فراوانتر باشد سطح درآمد و رفاه آن جامعه بالاتر بوده است برای مثال روستاهای منطقه تالش به لحاظ برخورداری از امکان کشت محصولات متنوع (برنج، مرکبات، تنباکو) از درآمد نسبتاً بهتری برخوردار می باشند.
یا مناطق ساحلی به لحاظ همجواری با دریا قادرند از طریق فعالیتهای توریستی یا ماهیگیری درآمد حاصل از کشاورزی خود را تکمیل نمایند.
در عین حال عمده ترین فعالیتهای جانبی روستائیان که معمولاً در کنار زراعت صورت می گیرد به شرح زیر می باشد: دامداری و پرورش طیور دامداری و نگهداری از حیوانات بزرگ جثه در منطقه بسیار محدود بوده و تنها گاوداری در قسمت جلگه ای رواج دارد.
در مناطق روستایی مورد مطالعه گاوداری عمدتاً به شکل سنتی و در جوار سایر اشتغالات کشاورزی صورت می گیرد.
البته با رواج زندگی شهری و خصوصاً گسترش جاده های مواصلاتی که برای گاوهایی که در سطح روستا زندگی می کردند خطرآفرین می باشد.
از تعداد گاوهای منطقه کاسته شده است.
گاوداری در بین خانواده های نمونه نسبتاً رواج چندانی ندارد و اکثراً تنها به داشتن یک یا دو گاو اکتفا می نمایند که این گاوها تنها قادرند لبنیات خانواده را تأمین نمایند و محصولی برای عرصه به بازار از آنها بدست می آید.
در گاوداری به شکل سنتی معمولاً زن و مرد توأمان همکاری دارند لیکن برحسب نوع و وظایف سهم هر یک از آنها متغیر می باشد. جدول (5-1) سهم زنان و مردان را در گاوداری بشکل سنتی و پرورش ماکیان نشان میدهد سهم مردان و زنان از پرورش دام «گاو» و طیور به تفکیک فصول نیروی کار فصول تعلیف دام نگهداری در آغل دوشیدن شیر علف چینی پرورش طیور زن بهار 100 100 تابستان 100 100 پاییز 10 100 100 زمستان 20 100 100 بهار 100 100 تابستان 100 100 پاییز 90 100 زمستان 100 80 هر یک از مراحل دامداری 100% در نظر گرفته شده که بطور نسبی سهم زنان و مردان نسبت به این ارقام محاسبه شده است. همانطور که از جدول مستفاد می گردد اوج حجم کار مردان عمدتاً در فصول بهار و تابستان که امر علف چینی تعلیف دام می پردازند می باشد و در فصل پاییز که فصل بیکاری زراعی است نگهداری حیوان در آغل را نیز بر عهده دارند این در حالیست که در فصل زمستان که به آماده کردن زمین زراعی مبادرت می ورزند بخشی از این وظایف را به زنان محول می کنند، لیکن دوشیدن از وظایف مختص زنان است که در چهار فصل برحسب شیردهی جوان قابل انجام است. از سوی دیگر همانطور که در جدول ملاحظه می گردد، پرورش طیور از وظایف خاص زنان می باشد که عمدتاً جهت تأمین تخم مرغ و گوشت سفید خانوار بدان اقدام می ورزند و بعضاً به فروش محصولات حاصل از آن نیز می پردازند.
جالب توجه است که اصلی ترین گوشت مصرفی خانوار گوشت سفید بوده و

متن بالا فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.شما بعد از پرداخت آنلاین فایل را فورا دانلود نمایید

بعد از پرداخت ، لینک دانلود را دریافت می کنید و ۱ لینک هم برای ایمیل شما به صورت اتوماتیک ارسال خواهد شد.

دانلود مقاله کامل درباره صنعت روستایی

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله کامل درباره صنعت روستایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 52

فصل اول:

صنعت روستایی

- سازمان

- مد فرش و صنعت روستایی

- صنعت بومی

- پروژه Dobag

سازمان

در صنعت روستایی بافندگی به منظور فروش صورت می گیرد .داشتن ماشین بافندگی امتیاز بارز وآشکار دارد:بافندگی در هر زمانی امکان پذیر می باشد و همزمان می توان چشم از بچه ها برنداشت و مراقب آنها بود.داشتن شغل پاره وقت برای زنان به منظور افزایش در آمد خانواده سود مند است.مواد خام بافندگی ازطریق مختلف تهیه می شود.ممکن است خانواده دارای گوسفند باشد و مواد خام خود را از طریق دام خود تهیه کند،یا اینکه ممکن است از همسایگان خود و در آخر از بازار تهیه کننده پشمی که از بازار تهیه می شود به لحاظ کیفیت پشم خوبی نیست و اغلب (پشم پوستی )است که قبل از بافندگی از هم جدا می شود.پشم وهزینه رنگرزی آنها مستلزم هزینه زیادی است که از عهده روستاییان فقیر بر نمی آید.مخصوصا زمانیکه سه ماه بیشتر برای کامل کردن فرش وفروش آن به تاجر جهت گرفتن پول طول می کشد بافنده به جای اینکه مواد خام خود را از بازار خریداری کند نخ رنگ شده را از طرف قرار داد خود می گیرد که بابت ارسال و مراسلات فرش کامل شده به بافنده پول می پردازد.این شیوه از نیمه دوم قرن 19در ایران رواج پیداه کرده اما پیشینه دیرینه تری در ترکیه دارد.این شیوه باعث می شود که طرف قرار دارد(باسفارش دهنده)بامشخص کردن سایز،رنگ،تناسب والگو تاثیر مستقیمی در نوع کیفیت فرش داشته باشد.بنابراین در کنترل کیفیت چندان موثر نیست. به این ترتیب صنعت بافندگی به طور محسوس و قابل توجهی با کارخانه های تولیدی تفاوت دارد.کارخانه هایی که کنترل کیفیت عامل مهمی در موفقیت تجارت محسوب می شود.

این شیوه در صنعت بافندگی نسبتاً به تقاضای بازار کار پاسخگوست. زمانیکه صنعت در حال رونق باشد ماشینهای بیشتری به کار گرفته می شود .بافنده همیشه در جستجوی ایده جدیدی است.الگویهای موفق کپی برداری یاد گرفته می شود و الگوی جدید نیز آزمایش می شوند وگاهی اوقات یک فرش برای نمونه بافته می شد تا منتخبی از الگوی زمینه ها و خطوط ویا طرح جدید مثل بوته گل را نشان می دهد (تصویر1)زمانیکه تهیه می شد باید از الگوی منسوجات اروپاییان نیز باشد.باکمک چنین نمونه ای سفارش پذیرفته می شد و متقاضی اندازه ونوع زمینه و حاشیه ای را که می خواست مشخص می کرد.بافندگی از مدتها پیش مرسوم است.ازقرن 18،17قالیچه های بسیار زیادی از غرب ترکیه به اروپا صادر می شد.بسیاری از این قالیچه های صادراتی در کلیساهای نواحی ترانسلیواینای روماینا یافت می شد.(تصویر 2)این گونه فرشها کوچک بوده و به سبک خاصی بافته می شدند که بیشتر شبیه قالیچه های نواحی میلاس در قرن 19بود که هنوز هم بافندگی به این سبک ادامه دارد (تصویر3).یکی از ویژگی های این سبک این است که بسیاری از طرحهای نسخه روستایی الگوهای پخته تر بود مثل (تصویر 23) بویژه طرحهایی که در زمان عثمانی رایج بوده است.این فرش زیر آوارهای شرق ترکستان(سینک یانگ)پیدا شده که پسر آدِل اِ ستین بازمانده های فرش که متعلق به قرن 16تا19بود را پیدا کرده است.بافندگی فروش هنوز هم در این ناحیه وجود دارد.این نمونه متعلق به آبادی (خوتن) است که انتهای هرزمینه طرح اناری دارد.که داخل گلدانی در حال رشد است.این نقش قدیمی است که به معنای زندگی و فراوانی است.در فرش های قدیمی که این فرش نمونه خوبی از آنها است،از پشمهای در خشنده در رنگهای هماهنگ بر گرفته از طبیعت استفاده می شد. در این ناحیه رنگهای مصنوعی و ساختگی بین سالهای 1960،1670 یعنی اواسط قرن 19 به کار گرفته شده است. MC200×374 ،½ 7 ×174

تصویر شماره(1) الگوی فرش را به سه طریق میتوان بازسازی کرد:

1-از طریق حفظ کردن وبه خاطر سپردن (مرسوم در بافندگی های قبیله ای)

2-از طریق کپی کردن فرش دیگر (مرسوم در صنعت بافندگی)

3-با استفاده از نقشه(مرسوم در کارخانه)

در صنعت بافندگی،بافنده سعی دارد که از طرحهای جدیدی استفاده کند که ممکن است الگوی فرش کوچکی از آب در بیاید.مثل نمونه ذیل که هر نقشی در آن حداقل یک بار تکرار شده است.وسپس به کپی طرحهای قالیچه نمونه می پردازد.(بیجار،شمال غربی ایران،قرن19،CM 112× 152 / 60×60

تصویر شماره (2): در طول قرن17،یک صنعت بافندگی در غرب ترکیه بازار صادرات موفقی راه انداخت و قالیچه –های کوچک و رنگی با الگوی مبتنی بر سبک عثمانی را صادر می کرد.این قالیچه ها را در نقاشی های آمریکایی واروپایی و تقریباً در اکثر نواحی ایتالیا ،هانگاری ورومانیا می توان دید.در آن زمان در ناحیه ترانسیلوانیای و رومانیا رسم بر این بود که تجار فرش تر ک به کیلسای محل هزینه می کردند که هنوزم این فرشها در کیلساها قابل مشاهده است. ترکیه، قرن17(اغلب به عنوان ترا نسلیو یاد می شود)

46×½69 / CM177×177

مهاجرت روستائیان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی

اختصاصی از یارا فایل مهاجرت روستائیان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

مهاجرت روستائیان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی

«سیاستهایی که امکان تحرک بیشتری را برای جمعیت می پذیرند، احتمالاً با سیاست ارتقاء زندگی توده مردم هماهنگی بیشتری دارند.»

بیش از 71 درصد از فقرای جهان در اواسط دهه 1980 در ناحیة اسکاپ‌ زندگی می کرده اند که اکثریت عظیمی از آن در مناطق روستایی این ناحیه ساکن بوده اند (به نقل از گزارش بانک جهانی 1990 ). در مقایسه پدیدة فقر در مناطق شهری و روستایی، در روستاها هم از نظر دید کلی و هم ازنظر تعداد، فقر بیشتری مشاهده می شود. به این ترتیب ممکن است چنین نتیجه گیری شود که برنامه های ریشه کنی فقر می یابد در بخش روستایی متمرکز شوند. این مقاله درصدد بحث عمومی پدیده فقر نیست بلکه سعی دارد ارتباطات معنی داری که بین شهر روستا وجود دارد را مشخص نماید و ایـــــن مطلـب را خاطر نشان می سازد که هر برنامه ایکه منحصراً بر روی مناطق روستایی (یا مناطق شهری) متمرکز شود، بسیاری از نیروهای واقعی که می تواند در کاهش فقر مؤثر باشد، نادیده انگاشته است؛ نگرش به مناطق شهری و یا روستایی بصورت جداگانه کار خطائی است.ناحیة اسکاپ همچون دیگر نواحی دنیا در حال شهری تر شدن است. در سال 1970 حدود 20 درصد جمعیت آسیا (بدون ژاپن) شهری بوده اند که در سال 1990 این عدد به 29 درصد رسیده و این تنها ناحیة بزرگ جهان بوده که بین سالهای 70-1965 و سالهای 90-1985 افزایشی را در نرخ رشد جمعیت شهری اش نشان می دهد. (به نقل از گزارش سازمان ملل 1996). مهاجرت به تنهایی مهمترین یا اصلی ترین عامل افزایش جمعیت شهرها نیست؛ افزایش طبیعی جمعیت و تبدیل برخی روستاها به شهر نیز در فزونی جمعیت شهری مؤثر بوده اند.ما می دانیم که هنوز ضعف های بزرگی در خیلی از داده های مربوط به جمعیت شهری وجود دارد، این مشکلات هم برای محاسبة جمعیت شهرها، که معمولاً با کم شماری همراه است و هم جهت محاسبة نرخ رشد جمعیت آنها وجود دارد. در بعضی موارد مهاجرانی که بصورت دوره ای در شهر به سر می برند بعنوان جمعیت شهری محاسبه نمی شوند؛ ممکن است چنین تصور شود که مهاجران دوره ای که ساکنان دائم شهرها نیستند لازم نیست جمعیت شهر محسوب شوند، اگرچه این مهاجران ممکن است بعنوان ساکنان دائمی نباشند، بهرحال این گروه جمعیتی را تشکیل می دهد که نیازمند خدمات اساسی شهری است، تفکیک مهاجرانی که بصورت دوره های طولانی تر در شهر اقامت دارند از مهاجرانی که دوره های کوتاه تری در شهر هستند و مهاجران چرخشی عملاً غیرممکن است، مثل مهاجرانی که ممکن است فقط چند هفته ای را برای کار در شهر بمانند و کسانی که ممکن است یک یا دو سال را در شهر بگذارنند و برای همیشه به روستایشان برگردند. برای اطلاع بیشتر از بحث مهاجرت در کشورهای در حال توسعه به مطالب نوشته شده  توسط اسکلدون  (1986) مراجعه نمائید.

حجم مهاجرتهای کوتاه مدت دوره ای می تواند با اهمیت باشد، بعنوان مثال در چین، «جمعیت شناور» که همان مهاجران دوره ای کوتاه مدت هستند در حدود 70 میلیون نفر را شامل می شده که در زمرة جمعیت شهری هم به حساب نمی آیند (چان 1964) . مورد چین نمونة خوبی از اهمیت مهاجرتهای کوتاه مدت دوره ای است که می توان از آن نام برد. نکتة اساسی در اینجا این است که در بحث مهاجرتهای روستا به شهر غالباً رقم واقعی مهاجران دست کم گرفته می شود. یکی از گویاترین موارد کم شماری صحیح مهاجران در آسیا مورد مهاجرتهای  تایلند است. بررسی های انجام شده برمبنای اطلاعات اخذ شده از سرشماری براساس روش هایی که در آن انواع مهاجرتهای کوتاه مدت یکجا در نظر گرفته می شوند، می تواند تعداد مهاجران را دو یا حتی سه برابر نشان دهد. (چامراتریترونگ و دیگران 1995) با توجه به موارد مطرح شده در خصوص مهاجرت از روستا به شهر سئوالات کلیدی زیر می تواند مطرح شود.

1ـ آیا مهاجرت روستائیان به شهر باعث بهبود وضعیت در نواحی روستایی می شود یا اینکه این مناطق باز هم فقیرتر می شوند؟

2ـ آیا کسانی که از روستا به شهر مهاجرت می کنند وضعیت بهتری پیدا می کنند یا اینکه عملاً فقیرتر می شوند؟

3ـ آیا فقر روستایی به سادگی به بخش شهری منتقل می شود؟

4ـ جنسیت مهاجران چه تأثیری دارد؟ اثر مهاجرت زنان یا ماندن آنها در روستا چیست؟

هریک از این سؤالات بحث های مختلفی را برمی انگیزد که هنوز مدارک و شواهد کافی جهت استنتاج و اعلام نظر قطعی در مورد آنها وجود ندارد. با این حال شاید طی چندین سال اخیر بیش از پیش به سمت توافق در پاسخ به این موضوعات و سؤال ها پیش رفته ایم. یکی از مهمترین تغییراتی که در تفکر پیرامون فرآیند مهاجرت و توسعه طی سالـهای اخیـر روی داده، پذیـرش پدیـدة شهرگرائی و شهری شدن به عنوان یک موضوع، گریزناپذیر بوده است. (مک جی 1994) سالهای اخیر روی داده، پذیرش پدیدة شهرگرائی و شهری شدن به عنوان یک موضوع، گریزناپذیر، بوده است.

مهاجرت و فقر روستایی

جز در مورد مهاجرتهای اجباری که در اثر مسائل سیاسی و یا حوادث طبیعی صورت می گیرد، تمامی شواهد و مدارک حاکی از آن است که این فقیرترین افراد نیستند که مهاجرت می کنند. به نظر می رسد سطح و دامنه ای از فقر وجود دارد که پایین تر از آن مهاجرت مقدور نیست (مراجعه کنید به آلاکچی 1983) . خود مهاجرت نیاز به امکاناتی دارد نه تنها برای هزینه های سفر بلکه جهت حمایت مهاجران در مقصد تا زمانی که کار تمام وقت یا پاره وقتی پیدا کنند. عوامل دیگری نیز در مهاجرت دخیل اند، کسانیکه مهاجرت می کنند معمولاً از بین افراد تحصیل کرده تر جامعه هستند، یعنی از خانوار هائی که توان صرفنظر کردن از نیروی کار خانوادگی فرزند خود را داشته و آنها را به مدرسه می فرستند. به این ترتیب ثروتمندترین ها در هر جامعه فرزندان خود را به دنبال تحصیل و آموزش می فرستند و دقیقاً هم آنها از جملة اولین کسانی هستند که مهاجرت می کنند. افراد باسوادتر موقعیتهای شغلی را که در دیگر مناطق وجود دارد بهتر شناسایی می کنند و با موقعیتهای جدید بهتر برخورد می کنند. اولین مهاجران از هر جامعه ای به نحو تقریباً تغییرناپذیری از نخبگان آن محل هستند، به هر حال به این موضوع می باید نسبی نگریسته شود، برای مثال نخبه ایکه در یک روستای دورافتادة شمال پاکستان زندگی می کند با نخبة دیگر که در یکی از روستاهای ایالت سند زندگی می کند هم از نظر ثروت و هم ا ز نظر موقعیت کاملاً تفاوت دارد.بنابراین فقیرترین ها احتمالاً باید در بین کسانی باشند که مهاجرت نمی کنند و در روستا باقی می مانند، با این حساب  با رفتن افراد فعال تر و پرانرژی تر روستا، مهاجرت بیش از آنـکه باعـث کاهـش فقـر شود باعث تشدید فقر در روستا می شود. این بحث ممکن است مورد مهمی در برنامه های کاهش فقر باشد، به این ترتیب که با تأکید بر روی ارتقاء وضعیت روستا، مردم دیگر قصد رفتن از آنجا را نکنند و یا اینکه به فکر بهبود وضعیت زندگی مردمی که در روستا باقی مانده اند باشد. این یک پیشنهاد منطقی و سیاستی قابل فهم است، هرچند ممکن است منجر به غفلت از جنبه های قابل طرح و مهمی از فرآیند توسعه گردد. یکی از موارد نادری که در مورد مهاجرت در سطح جهان خیلی کم می توان تعمیم داد اینست که احتمالاً جوانان بیش از دیگر گروه های سنی تن به مهاجرت می دهند، و در طولانی مدت با مهاجرت آنان ممکن است تولید نسل در جامعه کاهش یابد؛ هرچند این نظریه توجهی به موضوع جریان بازگشت به روستا، یا پولهایی که بصورت حواله به روستا فرستاده می شوند، ندارد. معمولاً در مهاجرتهای خارجی و بین المللی است که حواله پول مهم فرض می شود، امّا پول نقد و اجناس از هر نوع و به هر اندازه که برای خانواده های مهاجران فرستاده می شود، در مهاجرتهای داخلی هم مهم است. در سطح کلان واقعاً فرق می کند که منبع پول حوالجاتی که می آید از داخل خود کشور است یا از خارج. وقتی که حوالجات پول از خارج فرستاده می شود بر روی موازنة ارزی تأثیر     می گذارد و لذا برای دولتهای کشورهای در حال توسعه دارای اهمیت است. وقتی که منبع پول حوالجات از داخل باشد چنین ارتباط مستقیمی با مسائل کلان کشور ایجاد نمی کند بلکه بیشتر این موضوع مطرح می شود که پول رسیده در روستا به چه مصرفی می رسد؟ چنانچه این پول ها صرف خرید کالاهای تولید خارج شود می تواند در موازنة ارزی کشور تأثیر نامطلوب برجای گذارد.کسب اطلاعات دقیق از حوالجات بی نهایت دشوار است بخصوص آنجا که نوع حوالجات با ارزهای مختلف ارسال می گردد. معهذا حوالجاتی که وارد می شود صرفنظر از اینکه در مصرف یا در سرمایه گذاری بکار افتند، اتفاق نظر هست که اثر مثبتی بر شکوفایی اقتصادی دارند. برای مثال صرف پول جهت ساخت و تعمیر ساختمانهای مسکونی که یکی از مصارف متداول پول حوالجات

تحقیق درباره کشاورزی واقتصاد روستایی

اختصاصی از یارا فایل تحقیق درباره کشاورزی واقتصاد روستایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل :word( قابل ویرایش) تعداد صفحات:168

اقتصاد روستایی

اقتصاد روستایی شاخه ای از اقتصاد است که با اقتصاد کشاورزی وابستگی متقابل دارد و در کلیت ، خود جزئی از اقتصاد ملی است. هر گونه تغییری در اقتصاد ملی باعث تغییر در اقتصاد روستایی خواهد شد. اقتصاد روستایی با اقتصاد کشاورزی دارای وجه تمایز است. زیرا در اقتصاد روستایی با مسائل فردفرد روستائیان سرو کار دارد اما اقتصاد کشاورزی به مشکلات یک کشور و یا یک واحد کشاورزی به صورت کلی رسیدگی می کند. [1]

"اقتصاد روستایی علمی است که از عوامل مختلف طبیعی، اقتصادی، اجتماعی ، سیاسی ، مالی ، تجاری و صنعتی که در وضع یک واحد کشاورزی روستایی موثر است ، بحث نموده و راه و روش اداره ، طرق استفاده و رفع نیازهای کشاورزی را با ذکر نواقص و مشکلات بیان می کند. "[2]

در اقتصاد کشور، کشاورزی و روستا در طول دوره های تاریخی بخصوص دورانی که نفت و گاز مورد بهره برداری قرار نگرفته بود، از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. تقاضای روز افزون به مواد غذایی و اهمیت استراتژیک آن، اهمیت مواد خام کشاورزی به عنوان زمینه رشد صنعت، نقش فراورده های کشاورزی و گیاهی در صادرات، استفاده از منابع پراکنده تولید در کشور و توزیع و پخش جمعیت در تمام مناطق کشور از جمله مهمترین دلایل نقش بسیار مهم کشاورزی در اقتصاد کشور است.

 

تحقیق در مورد توسعه روستایی راهکارها وچالش ها

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد توسعه روستایی راهکارها وچالش ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

توسعه روستایی چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم – فرمت فایل : word ( با قابلیت ویرایش) – تعداد صفحه : 21 صفحه -   مقدمه

انسان پیش از آموختن کشاورزی و کشف فنون و ابزارهای مختلف, برای تامین نیازهای زندگی خود به کوچ و چندجانشینی می‌پرداخت. انسان‌ها برای تامین غذای موردنیاز خود و یافتن مکانی مناسب برای سکونت, به مکان‌های مناسب دارای منابع طبیعی (مرتع, آب, حیوانات) مهاجرت می‌نمودند. از زمانی که انسان کشاورزی را آموخت و توانست ابزارهای مورنیاز زندگی خود را بسازد به یکجانشینی روی آورد و روستاها متولد شدند. روستاها یا دهات, اولین مراکز اجتماعی زندگی نوین انسان محسوب می‌شوند.

طبق تحقیقات باستان‌شناسان, قدیمی‌ترین دهکده‌های جهان که تاکنون بوسیله حفاران پیدا شده, در خاورمیانه واقع است. دو روستا در ”جارمو“ و ”تپه سربین“ واقع در ایران و عراق امروزی, نشان می‌دهد که یکجانشینی یا تشکیل اجتماعات روستایی, دست‌کم به 10000 سال پیش بر می‌گردد.

با رشد و تکامل مراکز روستایی و ظهور کسب‌وکارهایی غیرازکشاورزی (تجارت, خدمات, حکومت‌) شهرها بوجود آمدند. بخاطر تمرکز بالای جمعیت در مناطق شهری توام با رشد پرشتاب صنایع و خدمات, به سرعت شهرها توسعه پیدا کردند در حالیکه روستاها به کندی حرکت نمودند.

روستا چیست؟

”ده“ (یا ”قریه“) به معنی سرزمین است. از نظر تقسیمات کشوری, ”ده“ (یا ”روستا“ ویا ”آبادی“) در ایران, کوچکترین واحد سکونتی و اجتماعی-سیاسی است. کشور به چندین استان (دارای استاندار), هر استان به چند شهرستان (دارای فرماندار), و هر شهرستان به چند بخش (دارای بخش‌دار), و هر بخش به چند شهر (دارای شهردار) و روستا (دارای کدخدا) تقسیم می‌شود. البته به مجموعه‌ای از چندین ده هم دهستان گفته می‌شود که مسؤول آن دهیار نامیده می‌شود.

مطابق سرشماری‌هایی که در کشور انجام می‌شود, به نقاطی که کمتر از 5000 نفر جمعیت داشته باشند روستا, و به نقاط بیش از 5000 نفر شهر گفته می‌شود. البته استثنائاتی نیز (علیرغم ملاک مذکور) وجود دارد. مردم روستا, از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند به همین جهت بعدها, در تعریف روستا, شغل کشاورزی نیز به عنوان اساس کار روستاییان اضافه گردید. البته تعاریف دیگری نیز از روستا (یا ده) در کشور وجود دارد که از مجموع آن‌ها می‌توان این تعریف را ارایه نمود:

روستا, عبارت از محدوده‌ای از فضای جغرافیایی است که واحد اجتماعی کوچکی مرکب از تعدادی خانواده که نسبت به هم دارای نوعی احساس دلبستگی, عواطف و علائق مشترک هستند, در آن تجمع می یابند و بیشتر فعالیت‌هایی که برای تامین نیازمندی‌های زندگی خود انجام می‌دهند, از طریق استفاده و بهره‌گیری از زمین و در درون محیط مسکونی‌شان صورت می‌گیرد. این واحد اجتماعی که اکثریت افراد آن به کار کشاورزی اشتغال دارند در عرف محل, ده نامیده می‌شود [20].

براساس مطالعات جهانی, تعریف روستا در کشورهای مختلف,‌ دارای تفاوت‌هایی می‌باشد. مثلاً در آمریکا بیشتر بر مفهوم ”مناطق روستایی“ تاکید می‌شود که بیانگر نواحی دارای چگالی جمعیتی کم است در حالیکه در بعضی کشورهای دیگر همچون ایران نیز روستا بر اساس میزان جمعیت تعریف می‌شود. به عنوان مثال, ملاک جمعیت روستا در فرانسه 2000 نفر, در بلژیک 5000 نفر,‌ در هلند 20000 نفر و در ژاپن 30000 درنظر گرفته شده است [20].

توسعه روستایی چیست؟

از چند سده اخیر و با رشد پرشتاب صنعت و فناوری در جهان, عقب‌ماندگی مناطق روستایی بیشتر عیان گردیده است. از آن‌جاییکه عموماً روستاییان نسبت به شهرنشینان دارای درآمد کمتری هستند و از خدمات اجتماعی ناچیزی برخوردار هستند, اقشار روستایی فقیرتر و آسیب‌پذیرتر محسوب می‌شوند که بعضاً منجر به مهاجرت آنان به سمت شهرها نیز می‌شود. علت این امر نیز پراکندگی جغرافیایی روستاها, نبود صرفه اقتصادی برای ارایه خدمات اجتماعی, حرفه‌ای و تخصصی‌نبودن کار کشاورزی (کم‌بودن بهره‌وری), محدودیت منابع ارضی (در مقابل رشد جمعیت), و عدم‌مدیریت صحیح مسؤولان بوده است. به همین جهت, برای رفع فقر شدید مناطق روستایی, ارتقای سطح و کیفیت زندگی روستاییان, ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری آنان, تمهید ”توسعه روستایی“ متولد گردید.