رشته روانشناسی
WORD
هدف این پروژه بررسی میزان استرس (فشار شغلی) بر رضایت زناشویی زوجین هر دو شاغل پرستار می باشد. برای این پروژه تعداد150 زوج به عنوان نمونه از جامعه پرستاران انتخاب شده اند. با توجه به اینکه زوجین هر دو شاغل با استرس ناشی از کار و خانواده روبرو هستند در این پژوهش پس از شناخت منابع استرس و فشار روانی و سپس تعاریف آنها به کشف و شناسایی راه کارهایی برای ایجاد رضایت زناشویی و کاهش فشار روانی در بین زوجین پرداخته است. با توجه به اینکه خانواده ی سالم جامعه ای سالم را تشکیل می دهد درمان خانواده ها و شناخت روش های درمانی از متداول ترین دیدگاه های درمانی در حوزه ی مشاور و روان درمانی است. در این پژوهش از پرسشنامه رضایت زناشویی 47 ماده ای ENRICH برای بررسی جنبه های مختلف رضایت زناشویی و پرسشنامه استرس (فشار شغلی) برای بررسی اضطراب و استرس استفاده شده است نتایج حاصل از روش تحقیق نشان می دهد که بین استرس شغلی و رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.ضریب همبستگی پیرسون 0.54- را نشان می دهد با توجه به منفی بودن این ضریب نتیجه می شود که رابطه زناشویی و استرس معکوس است. با استفاده از آزمونt و سطح معناداری (p-value) کمتر از 05/0 و t:3.980 می توان نتیجه گرفت میزان استرس در زنان شاغل پرستار بیشتر از مردان است. و برای سنجش میزان رضایت سوالات از کمیتی بنام نسبت رضایت استفاده می شود با استفاده از آماره آزمون 75/1 حاصل گشت که این مقدار از توزیع نرمال استاندارد 65/1 بیشتر است در نتیجه میزان رضایت در مجموعه ی سؤالات بالاتر از 50% می باشد.
در دهه 90 مطالعات علمی پیرامون رضایت زناشویی توجه زیادی را به خود جلب کرد در مقایسه با یافتههای علمی دهههای گذشته در دهه 90 حجم زیادی از مطالعات به جنبههای مختلف رضایت زناشویی اختصاص داشته است (برادی و دیگران 2000). درک کیفیت و ارزش ازدواج وسیلهای برای درک اثرات آن بر روی تمام فرآیندهای داخل و خارج از خانواده است. از جمله دلایل معقول و منطقی مطالعه بر روی جزئیات رضایت زناشویی، درک محوریت آن در سلامت خانواده و اشخاص(استاک واشلمان 1998). اهمیت آن برای جامعه در حالی که ازدواجهای موفق شکل میگیرد دست کشیدن از جرم (لاب،ناگین،سمپوس 1998) و نیاز به گسترش مداخلات تجربی برای زوجین به منظور جلوگیری یا کم کردن فشارهای زناشویی و طلاق میباشند (بوکام، شوهام، هیزر، دیرتو، استیکل 1998). در دهه 80-90 محققان موضوع رضایت زناشویی را با تأکید بیشتر بر جنبههایی از تعاملات زناشویی که کمتر محسوس و قابل مشاهده هستند، ادامه دادند؛ که شامل تغییر رفتارهای متقابل، هیجانات تجربه شده و پاسخهای فیزیولوژیکی به تعاملات میباشد. همچنین در این دوره به الگوهای کلی تعاملات زوجها و ابعاد اجتماعی آن که نادیده گرفته شده بود و نیز به خشونتهای زناشویی بیشتر توجه شد(برادبوی و دیگران 2000). بدیهی است که ازدواج اولین تعهد عاطفی و حقوقی است که در بزرگ سالی منعقد میگردد به گونهای که انتخاب همسر و انعقاد پیمان زناشویی نقطه عطفی در رشد و پیشرفت شخص تلقی میشود. بعضی از افراد با هدف همنشینی با فرد دیگر و دوری از تنهایی ازدواج میکنند. زوجهای امروزی به منظور به تحقق رسیدن انتظاراتشان ازدواج میکنند. شناخت انتظارات، بیان آنها، تلاش برای تحقق آنها در حد اعتدال چیزی است که خشنودی و رضایت را در رابطه زناشویی محقق میسازد، تحقق انتظارات در برابر مشکلات اقتصادی و تغییر انتظارات خانواده و اینکه زنان به منظور به ظهور رساندن توانمندیهای خود و افزایش عزت نفس و خودشکوفایی به اشتغال علاقهمند شدهاند، باعث ظهور تعداد چشمگیر خانوادهای دو شغلی که در آن هر دو همسر شغلهای تخصصی یا مدیریتی را دنبال میکنند شده است (کارسون و همکاران، ترجمه نوابی نژاد 1378). از سویی دیگر تعارض درون فردی تجربه شده به وسیله زوجهایی که هر دوی آنها به طور فعالانه هم در نقش کاری و هم در نقش خانوادگی درگیر هستند میتوانند به تعارض بین فردی در درون ازدواج تبدیل گردد (گلدنبرگ 1998).
بیان مسئله
امروزه دیدگاه زنان و مردان درباره مفهوم خود نیز تغییر کرده است همچنین ایدههای آنها درباره نقشهای سنتی زنان و مردان نیز تغییر پیدا کرده است. بین دهه 70 تا 80 تعداد زنان شاغل از 18.2 میلیون به 25.8 میلیون نفر در آمریکا افزایش پیدا کرد. امروزه در اغلب کشورها سبک زندگی از خانوادهای با یک نان آور به سمت خانوادهای با دو نفر شاغل تغییر کرده است. به گونهای که زوجین هر دو شاغل تعداد زیادی از زوجها را تشکیل میدهند (استولتزلوییک 1992).
تصویر خانواده امروز زن و مردی با مشغله زیاد یا زن و مرد شاغل بیرون از خانه را نشان میدهد که تعارضهای شدیدی را بین نقشهای خانوادگی و کاری تجربه میکنند (کوپر 1991).
درمانگران در صورتی می توانند به طور مؤثری به زوجهای امروزی کمک کنند که، مسایل خاص فراروی زوجها و خانوادهها را با توجه به زمان درک کنند. زوجهای هر دو شاغل بزرگترین گروه از خانوادههای غیر سنتی امروزی را تشکیل میدهند(پلک 1985). زندگی این زوجها استرسزا و پرانرژی است این زوجها به مهارتهای زوجی مسلط نیستند و به همین دلیل در کنترل فشارها با مشکل مواجه هستند. دوستان، همکاران، اجتماع و فرهنگ نیز عموماً از خانوادههایی که در آن زن و شوهر کار میکنند حمایت مناسبی ندارد (هافمن و هافمن 1985). در این خانوادهها چگونگی مراقبت از فرزند به عنوان یکی از مشکلات اصلی زوج را تحت فشار قرار میدهد. بعضی از مطالعات اولیه درباره زوجهای هر دو شاغل نشان دادهاند که تغییر در ساختار خانواده به وسیله شاغل شدن هر دو عضو، باعث ایجاد تعارض بیشتر و شادی کمتر در زندگی شده است و در نقشهای جنسیتی ابهام ایجاد میکند(آکسلسون 1963). این مطالعات شادی بیشتر، رضایت زناشویی بیشتر، مشارکت و لذت بیشتر را در زوجهای هر دو شاغل نشان دادهاند. بعضی پژوهشها نشان دادهاند که کیفیت زندگی زوجهای هر دو شاغل کاملاً بالاست به این دلیل که کیفیت زندگی شامل عملکرد نقشهایی است که زن و مرد ایفا میکنند. رضایت تجربه شده توسط زن و مرد در ابعاد مختلف با هم همبستگی دارد. رضایت شغلی با رضایت زناشویی، رضایت شخصی، رضایت خانوادگی و سلامت روانی رابطه دارد(بیکر و اسکات 1992). همچنین کیفیت زندگی این زوج ها به دلیل وضعیت مالی نسبتاً خوب ناشی از دو درآمد، برای زن و شوهر مطلوب است. برای زن اشتغال تأمین کننده بسیاری از نیازهایش از جمله مشغله کاری، تنوع و چالش انگیزی و قدرت است که ممکن است نقش خانه داری بااهمیتش برآورده نکند و باعث ایجاد استرس و فشار روانی شود. در دیدگاه مردان اشتغال زن به معنای ایفای نقش ها و تعهدات غیر سنتی است. در این ازدواج ها مرد به دلیل اینکه به تنهایی مسئولیت تأمین مالی خانواده را عهده دار نیست کمتر احساس فشار روانی دارد. این شیوه زندگی بر کیفیت روابط زناشویی نیز اثر مثبت دارد زیرا دراین ازدواجها تعامل بیشتری بین زن و مرد در قدرت تصمیمگیری وجود دارد، تصمیمگیریهای مشترک باعث احترام بیشتر بین زن و شوهر نسبت به یکدیگر شده است و آن دو را به هم نزدیکتر میکند. هر دوی آنها به دلیل اینکه رابطه ای منصفانه را تجربه میکنند احساس ارزشمندی و شایستگی دارند (سکاران 1986).
البته گاهی اوقات که زنان دارای مشاغلی هستند که از نظر فکری و مالی رضایت بالایی را برای آنها ایجاد میکند انگیزه کمتری برای ازدواج دارند. همچنین استقلال مالی استقلال زن را در ازدواج کردن، و تمایل او را به حل مشکلات زناشویی افزایش میدهد. به طور کلی زنان شاغل دیرتر ازدواج میکنند مردانی که همسرشان شاغل است در صورتی رضایت زناشویی بالایی دارند که از شغل همسر خود راضی باشند. اکثر مردها ترجیح میدهند که اگر همسرشان شاغل است کار نیمه وقت داشته باشد. زنان در صورتی از زندگی زناشویی خود رضایت نداشته باشند ساعات طولانی تری کار میکنند این زنان فشار و تعارض نقش شدیدتری را تجربه میکنند (ویرانف1985).
زوجین هر دو شاغل با تعارضات زناشویی بسیاری روبرو هستند که ایجاد رضایت زناشویی میان آنها و حل تعارضات توسط درمانگران امری ضروری بوده است.
موضوع :
دانلود درمان تعارض های زناشویی ارجاع شده از دادگاه با لینک مستقیم
قالب فایل : (پاور پوینت )
تعداد اسلاید : 41
رشته : روانشناسی و علوم ربیتی
تعارض زناشویی
هرنوع مبادله رفتاری و عاطفی و گفتاری منفی بین زن و شوهر است که موجب ناخشنودی استرس آور و آشفته ساز درروابط بین آنها می گردد به مرور زمان تدوام می یابد و به سایر زمینه های دیگر زندگی آنها سرایت می کند به نحوی که حتی موجب مختل شدن امور عادی زندگی می شود.
فهرست
دلایلی که زوجها به خاطر آن برای طلاق مراجعه می کنند
ویژگیهای زوجهای ارجاع شده از طرف
هدف مصاحبه انگیزشی
تعارض زناشویی چیست؟
مراحل رشد تعارض های زناشویی
پیامدها و اثرات درگیری ها و تعارضات زناشویی
موضوعات تعارض آمیز زناشوئی
رویکرد روان کاوی به تعارض های زناشویی
رویکرد بوئن
رویکرد رفتاری
نظریه اسکیز
رویکرد شناختی
انواع خطاهای شناختی
رویکرد الیس
نظریه یادگیری اجتماعی
رویکرد معاوضه اجتماعی
نظریه پردازش اطلاعات
رویکرد تحلیل روابط متقابل
تشخیص های افتراقی
شروع درمان
فنون درمان شناختی – رفتاری
رشد روان شناسی درونی
شش سوال اساسی در زوج درمانی ساخت یافته
دایره مشکل گشا
پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی
همراه با پرسش نامه
78 صفحه
چکیده:
در این پژوهش تاثیر آموزشهای شناختی – رفتاری بر میزان رضایت زناشویی والدین دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه 2 شیراز در سال تحصیلی 87-88 مورد بررسی قرار گرفته است . در این تحقیق از میان 37 مدرسه ناحیه 2 شهر شیراز به روش تصادفی خوشه ای 5 مدرسه انتخاب و سپس از میان این 5 مدرسه30 زوج (60 زن و مرد ) به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند . پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ قبل از شروع آموزش های شناختی و رفتاری در مورد هر دو گروه اجرا شد . سپس گروه آزمایش 15 ساعت ( 5 جلسه سه ساعته ) تحت آموزش های شناختی – رفتاری قرار گرفت . در این مدت به منظور حذف اثر آزماینده ( آموزشهای مربوط به موضوع ) گروه کنترل تحت آموزش های نامربوط قرار داشت ( آموزش هایی غیر از آموزش خانواده ، از قبیل نحوه مشارکت اولیاء در رفع مشکلات مدارس و غیره ). پس از اتمام دوره آموزشی مجدداً پرسشنامه رضایت زناشویی در مورد هر دو گروه اجرا شد , با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس دو طرفه یافته های حاصل از اجرای بار دوم پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج تحقیق نشان داد که آموزش های شناختی – رفتاری موجب افزایش رضایت زناشویی والدین می گردد و در سطح 0.05 معنی دار است. ( به عبارت دیگر آموزش خانواده به صورت معنی داری موجب افزایش رضایت زناشویی شده است ) ، و از دیگر یافته ها معلوم شد که جنسیت والدین تاثیری بر میزان اثر بخشی آموزش های شناختی ندارد .
کلمات کلیدی : آموزشهای شناختی – رفتاری ، رضایت زناشویی ، کلاسهای آموزشی ، خانواده
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:128
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه 2
فصل اول :گستره علمی موضوع پژوهش 5
1- موضوع پژوهش 5
2- هدفهای پژوهش 5
3- امکان بررسی موضوع پژوهش واهمیت آن 6
4- سؤالهای پژوهش 6
5- فرضیههای پژوهش 7
6- متغیرها وتعریف عملیاتی آنها 7
خلاصه 9
فصل دوم:ادبیات وپیشینه تحقیق 11
بخش اول :رضایت زناشویی 12
تعریف رضایتمندی زناشویی 13
ازدواج 13
تعریف ازدواج 13
فوائد ازدواج 14
ازدواج دختر وپسر ریشههای دوران کودکی 15
افکار مسموم 17
بهداشت روانی 17
بهداشت روانی از دیدگاه اسلام وعرفان 19
مهمترین عوامل برای ازدواجهای موفق 19
پختگی روانی ورشد عاطفی فکری طرفین 20
طرز تفکر وعقاید وتمایلات 20
طرز تلقی ونگرشها 21
عقاید مذهبی 22
اختلافات طبقاتی 22
میزان تحصیلات 22
توافق وطرز فکر درباره امورجنسی 22
تولد فرزند 23
تعداد فرزندان 24
اخلاق 24
دخالت اطرافیان وبستگان 24
تفاوت سنی بین زن وشوهر 25
رابطه با اولیا 25
ویژگیهایی که در امر زناشویی نقش منفی دارد 26
1- خست 26
2- عصبانیت 26
3- دورویی 26
4- دروغ 26
5- پنهان کاری 26
6- پرخاشگری وخشونت 26
7- لجاجت 27
8- خود بینی وتحقیر دیگری 27
9- بیانظباطی 27
وجوهی از اختلافات زناشویی 28
نیازهای احساسی زن ومرد 28
چگونه میتوان در زندگی خوشبخت بود 29
نیاز اساسی ازدواج موفق 29
نقش زن در زندگی امروز 31
زن در نقش همسری 31
موقعیت زن در اسلام 32
ازدواج از نظر اسلام 32
سختگیری در مسئله ازدواج 33
اهداف والای ازدواج در اسلام 33
معیارهای انتخاب همسر 35
خواستگاری 36
مهریه 36
جهیزیه 37
عقد وعروسی 37
حقوق زن وشوهر 39
رفتار 39
گفتار 40
هدف زندگی ازدید قرآن 40
اساس رابطه زناشویی از نظر قرآن کریم 41
خانواده 41
تیپهای خانواده 42
خانواده متزلزل . 43
خانواده متعادل 43
خانواده متکامل 43
ویژگیهای ارتباط سالم 44
ویژگیهای ارتباط ناسالم 44
توصیههایی برای زن وشوهرها 46
شیوههای کاربردی برای رسیدن به تفاهم 46
طلاق 47
خانواده گسسته 48
اختلافات خانوادگی 48
تاثیر فروپاشی ازدواج وجامعه 49
انواع عوارض بعد از طلاق 49
1- طلاق روانی 49
2- طلاق قانونی 49
3- طلاق با مسئله اقتصادی 50
4- طلاق اجتماعی 50
تدابیر اسلام برای پیشگیری از طلاق 50
بخش دوم:هوش 52
تعریف هوش 52
وضعیت هوش در سازمان واعمال ذهنی 54
هوش عملی وهوش نظری 55
هوش واستعدادهای دیگر 56
ماهیت عامل g 58
تست هوش چیست 58
بهره هوشی (هوشبهر )چیست 58
بهره هوشی وتوانائیهای دیگر ذهنی 60
ماهیت هوش 61
الف- هوش بعنوان توان درک رابطه 61
ب- هوش بعنوان توان سازگاری با موقعیتهای جدید 62
پ- هوش بعنوان ظرفیت یادگیری 62
ت- هوش بعنوان قدرت وتفکر انتزاعی 62
عوامل موثر در رشد هوش 63
نقش محیط ووراثت در تشکیل هوش 63
1- وراثت وهوش 63
2- ازدواج میان خویشاوندان وهوش 64
3- هوش چگونه به ارث میرسد 64
4- محیط وهوش 65
5- نقش زمان در تشکیل هوش 65
6- عوامل محیطی موثر در رشد هوش 66
آزمون استانداردشده هوش 67
آزمونهای هوش 68
آزمونهای گروهی 69
آزمونهای فردی هوش 70
دیدگاه نظری مختلف از مفهوم هوش 70
نظریههای معاصر هوش 71
الف: نظریههای عاملی هوش 72
نظریه دوعاملی اسپیرمن 73
نظریه سلسله مراتبی 73
نظریه چند عاملی ترستون 75
نظریه سه بعدی گیلفورد 76
نظریه کتل درباره هوش متبلور وهوش سیال 76
نظریه دوسطحی جنسن 77
ب: نظریههای فرایند مداری هوش 78
نظریه شناختی پیاژه درباره هوش 79
نظریه بازنمایی برونر 81
مروری بر نتایج تحقیقات به عمل آمده در زمینه رضامندی زناشویی درداخل وخارج کشور
خلاصه 90
فصل سوم: فرایند روش شناختی بررسی تجربه موضوع 95
1-انتخاب نمونه 96
1-1- جامعه مورد بررسی 96
2-1 روش نمونه گیری 97
3-1 نمونه منتخب 97
2-ابزار وروش اجرای پژوهش 97
1-1 ابراز پژوهش 97
2-2 آزمون رضایتمندی زناشویی ENRICH 97
3-2روش نمره گذاری پرسشنامه رضایتمندی زناشویی ENRICH 101
4-2آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN 102
5-2شیوه نمره گذاری ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN 102
6-2 روش اجرای پژوهش 103
3-طرح پژوهش وروشهای آماری 103
1-1- معرفی طرحهای پژوهش 103
1-2-روشهای آماری وتحلیل دادهها 103
خلاصه 104
فصل چهارم:ارائه وتحلیل نتایج کمی 105
1-یافتههای توصیفی 106
2-یافتههای مربوط به تحلیل نتایج در چار چوب فرضیهها 109
خلاصه 111
فصل پنجم : بحث ونتایج کمی 113
1-بحث وبررسی درباره یافتهها 114
2-تفسیر نهایی 115
3-محدودیتهای پژوهش 121
4-پیشنهادات 122
پیوستها 123
جدول دادههای خام 124
جدول نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان وزنان 126
فهرست منابع 128
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول 1-1- تفسیر کیفی معادلهای هوشبر آزمون ماتریسهای پیشرو 8
جدول 1-4- یافتههای توصیفی نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان 106
جدول 2-4 - یافتههای توصیفی نمرات رضایت زناشویی وهوش زنان 106
جدول 3-4- یافتههای توصیفی نمرات رضایت زناشویی مردان وزنان 107
جدول 4-4- یافتههای توصیفی نمرات هوش مردان وزنان 108
جدول 5-4- ضریب همبستگی بین رضایت زناشویی وهوش مردان 109
جدول 6-4- ضریب همبستگی بین رضایت زناشویی وهوش زنان 109
جدول 7-4- نتایج آزمون tمستقل برای رضایت زناشویی مردان وزنان 110
جدول 8-4- نتایج آزمون tمستقل برای هوش مردان وزنان 111
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 1-4 107 میانگین نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان وزنان
نمودار 2-4 108 میانگین نمرات رضایت زناشویی مردان وزنان
نمودار 3-4 108 میانگین نمرات هوش مردان وزنان
مقدمه
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:هیچ چیز نزد خدا محبوبتر از خانه ای که به ازدواج آباد شود نیست و هیچ چیز نزد خدا منفورتر از آشیانهای که در اسلام بوسیله طلاق از هم بپاشد نیست(مشکینی، 1359 ، ص182).
همسرگزینی، ازدواج، تشکیل خانواده، فرزند و تربیت او همه مراحلی از امتحان بزرگ الهی است که یکی پس از دیگری از راه میرسند و آدمی باکوله بار معرفت و اختیار، چنگ در ریسمان توکل الهی میزند تا به اوج قلههای پر غرور تکامل قدم نهد و خود را بر کشد ، تا در نهایت راههای پر پیچ و خم زندگی مقام والای (و رضوان من الله اکبر )را احراز نماید. ادارة زندگی مشترک و تدبیر نیکوی خانواده، همچون سایر امور نیازمند دانش کافی،دل اگاهی و بصیرت است. موفقیت در این حوزه،مجاهدت و سعی وافر میطلبد ،تا بتواند بارقههای هدایت الهی را به سوی خود جذب کند،خانواده متعادل،یکی از آرمانهای تشکیل زندگی و آرزوی برتر هر زوج جوانی است (شرفی ،1377،ص 14).
زناشویی و تاسیس زندگی مشترک خانوادگی یک خواسته طبیعی است. که غرائزش در وجود انسانها نهاده شدهاست و این خود یکی از نعمتهای بزرگ الهی است (امینی،1363،ص 3).
یکی از انگیزههای زیبا و متعالی بشر ،گرایش او به تشکیل خانواده و داشتن فرزند است . زندگی خانوادکی بشر صددرصد طبیعی است .به این معنی که آفرینش انسان به گونهای است که او را به طور فطری و طبیعی به سوی تشکیل کانون خانوادگی و داشتن فرزند سوق میدهد . شواهد تاریخی نشان میدهد که انسان در تمام طول تاریخ،زندگی خانوادگی داشته است (سادات ،1377،ص 17).
اندیشمندانی که تاریخ را از سر بصیرت مطالعه کردهاند بر این باورند که در طول تاریخ هیچ رسم و قانونی به اندازه همسر گزینی و تشکیل خانواده اهمیت نداشته است . علـت این حقیقت آن است که ازدواج یک امر نوعی است نه شخصی. یعنی هدف آن بقاوپرورش واستمرار نوع بشر است (سادات ،1377، ص 18).
پس از تشکیل خانواده زن و مرد از روی عشق و محبت در خدمت یکدیگر در میآیند و هر یک خود را وقف آسایش و راحتی دیگری میکند . در مرحلة بعد، این دو در خدمت پرورش و رفاه فرزندان قرار میگبرند وبه این ترتیب از حصار تنگ خودخواهی تنها برای خود کارکردن و جز خود کسی را ندیدن ، تا حدی خارج میشوند ، عواطف و ویژگیهای روحی آنها با قرار گرفتن در محدودة این پیوند صیقل میخورد و جز خود ، دغدغة کس دیگری نیز در درون آنها بوجود میآید . این تمرین مناسبی برای مبارزه با خودبینی و خودخواهی است که اولین شرط رشد و کمال آدمی به حساب میآید . بسیاری از نیازهای اساسی انسان در خانواده تأمین میشود : نیاز زیستی و غریزی به جنس مخالف ، نیاز به محبت ، عاطفه ، نیاز به داشتن فرزند و0000 (سادات ، 1377، ص 19 ) .
امروزه اختلال در نظام مقدس خانواده و بیاعتنایی به اصول ضروری و ارزشهای آن است که پایه های اصلی خود زمین را به تباهی کشیده و دوران معاصر را به نام (بیگانگی انسان از انسان ) که به بیماری غیر قابل علاج (بیگانگی انسان از خویشتن ) منتهی گشته است ، سزاوار نمودهاست . توقع یک جامعة صالح و مجتمع قابل تفسیر با (حیات اجتماعی معقول) بدون اصلاح نظام خانواده کاملاً بیجا و خلاف حقیقت است (انصاریان ، 1377 ، ص 3 ) .
در جامعة ما اهمیت آشنایی با و ظایف و حقوق همسران و راه و رسم زندگی زناشویی آنچنان که باید برای همگان روشن نشده و آموزش قبل از ازدواج جایگاه لازم خود را نیافته است . لازم است زوجین قبل از تشکیل خانواده با شرکت در کلاسهای آموزشی ویژه ، با مطالعه کتابهای مفید و کسب اطلاعات از افراد صاحبنظر ، آگاهیهای لازم را کسب کنند . با این گونه آموزشهای اولیه میتوان از بروز بسیاری از مشکلات در خانوادهها پیشگیری کرد (سادات ، 1377 ، ص 42 ) .
طلاق کاخ سعادت زوجین را ویران میکند و برای فرزندان محنت و رنج پدید میآورد . سرنوشت کودک تیره میشود و او از هر یتیمی ، یتیم تر میشود . امکان اینکه زوجین خود پس از طلاق به راحتی برسند ، بسیار کم است . خلاصه آنکه کودک بیشاز پدر و مادر قربانی حادثه طلاق است و بر عقل چنین والدینی که فقط به فکر خویشند و فرزند را فراموش میکنند باید شک کرد (قائمی ، 1368 ، ص 254 ) .
از نگاه نافذ امام علی (ع) مؤمن کسی است که علیرغم قلبی غمگین ، چهرهای پرنشاط دارد و این بهترین میزان و ضابطه برای ارزیابی لیاقت زن یا شوهر در زندگی مشترک است. برای تعادل در زندگی ، باید چون چشمه از درون جوشید و خرمی و زیبایی آفرید و به دیگران مسرت حیات عرضه نمود . باید دستی از آستین همت بیرون آورد و گرد و غبار افسردگی را از چهرهها (به ویژه همسر) زدود و گل لبخند را بر لبان آنان ، رویاند (شرفی ، 1377 ، ص 108 ) .
فصل اول
گستره علمی موضوع مورد پژوهش
در این فصل به بیان موضوع پژوهش و هدفهای پژوهش و همچنین اهمیت و ارزش تحقیق ، سؤالهای پژوهش و فرضیههای تحقیق پرداخته شده سپس تعاریف عملیاتی از متغیرها ارائه شدهاست . در انتهای فصل خلاصهای از مطالب مطرح شده در فصل اول ارائه میشود.
1-موضوع پژوهش
موضوع این پژوهش بررسی رابطة رضایت زناشویی و هوش همسران توسط تست رضایت زناشویی و تست پیشرونده ریون میباشد .
2- هدفهای پژوهش
اولین هدف این پژوهش بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در مردان میباشد .
دومین هدف این پژوهش بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در زنان میباشد .
سومین هدف این پژوهش بررسی تفاوت معنادار بودن رضایت زناشویی مردان و زنان میباشد .
چهارمین هدف این پژوهش بررسی تفاوت معنادار بودن هوش مردان و زنان میباشد .
3- امکان بررسی موضوع پژوهش و اهمیت آن
مفهوم ومقصود زناشویی وازدواج درطی قرنها وشرایط اقتصادی و اجتماعی وجغرافیایی و غیره پیوسته دستخوش تحول و تغییر بوده و با عوامل و نیازمندیهای گوناگون درآمیخته است . لیکن امروزه مفهوم زناشویی و ازدواج با شرایط قرن حاضر براساس محبت ، همکاری ،همدردی ، تفاهم و فداکاری متقابل و زندگی مشترک زن و مرد استوار است . عمدهترین اهدافی که تاکنون برای تحقیقات و مطالعات مختلفی که پیرامون موضوع خانواده صورت گرفتهاست مشخص نمودن ضرورت و اهمیت نقش خانواده در جوامع مختلف در جهت رشد و پیشرفت و اعتلای اهداف آرمانی آن جامعه بوده است . به عبارت دیگر محققان مختلف از ابعاد مختلف جامعهشناسی، مردمشناسی ، روانشناسی و غیره سعی نمودهاند تا با ارائه راهکارهای جدید زمینههای تداوم و انسجام بیش از پیش خانواده را مهیا سازند . زیرا امروز دریافتهاند که تنها در سایه امنیت و آرامش خانواده است که میتوان فرزندانی سـالم و پـویـا تـربیت نمود و از آنـجا کـه زن در خـانـواده نـقش مهمـی در انسـجام و شکلگیری شخصیت افراد خانواده دارد و زمانی میتواند نقش خود را کاملتر انجام دهد که دارای رضایتمندی زناشویی بیشتری باشد . لذا رضایت زن در ازدواج موضو ع مورد مطالعه تحقیقات متعدد قرار گرفته است .
4- سؤالهای پژوهش
آیا بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد؟
آیا بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد؟
آیا بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟
آیا بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟
5- فرضیههای پژوهش
بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد .
بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد .
بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .
بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .
6-متغیرها و تعریف عملیاتی آنها
متغیر پیش بینی کننده : در این پژوهش متغیر پیش بینی کننده هوش است . آلفرد بینه معتقد است که هوش توانایی فرد در قضاوت ،ادراک و استدلال درست است (اسکوئیلر و همکاران ،1372 ، ص 11 ) .
در این پژوهش متغیر هوش از طریق ماتریسهای پیشرونده ریون بزرگسالان ،60سؤالی سربهای (آ،
ب ، ت ، د ، ج ) اندازهگیری خواهدشد . جدول 1-1 تفسیر کیفی معادلهای هوشبهر آزمون ماتریسهای پیشرو را نشان میدهد .
جدول1-1 تفسیر کیفی معادلهای هوشبهر آزمون ماتریسهای پیشرو
معادل هوشبهر طبقه بندی از لحاظ هوش
149یا بیشتر
148-125
124-113
112-89
88-77
76-65
64یا کمتر حدود نابغه
بسیار ممتاز
ممتاز
متوسط
کودن(پایین تر از متوسط)
عقب مانده مرزی
عقب مانده
متغیر پیش بینی شونده : در این پژوهش متغیر پیشبینی شونده رضایت زناشوییاست.
الیس معتقد است که رضایت زناشویی احساسات عینی از خشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر است موقعی که همه جنبههای ازدواجشان را در نظر بگیرند . رضایت یک متغیر نگرشی است و بنابراین یک خصوصیت فردی زن و شوهرمحسوب میشود(ذوالفقار، 1380،ص 64).
در این پژوهش رضایت زناشویی متغیری است که بوسیله پرسشنامه رضایت زناشویی (ENRICH) ، 47 سؤالی فرم تجدید نظر شده اندازهگیری خواهد شد . پس از بدست آوردن نمره خام ، نمرهها را با استفاده از جدول نرم به نمرة t تبدیل میکنیم که در آن میانگین برابر 50 و انحراف معیار 10 می باشد.
• نمرههای کمتر از30 نشانگر نارضایتی شدید همسران از روابط زناشویی است .
• نمرههای بین 30 تا 40 نشانگر عدم رضایت از روابط زناشویی همسران اسـت .
• نمرههای بین40 تا60 نشانگر رضایت نسبی و متوسط از روابط زناشویی همسران است .
• نمرههای بین60 تا70 نشانگر رضایت زیاد همسران از روابط زناشویی است .
• نمرههای بالاتر از 70 نشانگر رضایت فوقالعاده از روابط زناشویی بین همسران است .
متغیر مزاحم :وضعیت اقتصادی ،مسائل فرهنگی ،مشکلات اجتماعی که به علـت محــدودیــت
زمانی و مکانی کنترل نشدهاند بنابراین تعمیم نتایج این پژوهش با احتیاط باید صورت گیرد .
خلاصه
در این فصل ، ابتدا موضوع پژوهش که عبارت است از بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران ، بیان شد . اهداف این پژوهش ، بررسی رابطة معنادار بودن رضایت زناشویی با هوش در مردان و در زنان میباشد . همچنین بررسی تفاوت معنادار بودن رضایت زناشویی و هوش در مردان و زنان میباشد ، عنوان گردید . با توجه به وجود پرسشنامه (ENRICH) برای سنجش رضایت زناشویی و ماتریسهای پیشرونده ریون برای سنجش هوش ، بررسی موضوع پژوهش امکان پذیر است . هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر هوش بر رضایت زناشویی است و افزایش آگاهی به جوانان در حال ازدواج ، به منظور حفظ نظام خانواده و ایجاد آرامش و تربیت فرزندان سالم و صالح و جلوگیری از طلاق اهمیت خود را آشکار میکند سؤالهای پژوهش عبارت بودنداز :
1- آیا بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد؟
2- آیا بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد؟
3- آیا بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟
4- آیا بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد؟
فرضیههای پژوهش عبارت بود از :
1- بین رضایت زناشویی با هوش در مردان رابطه معناداری وجود دارد.
2- بین رضایت زناشویی با هوش در زنان رابطه معناداری وجود دارد .
3- بین رضایت زناشویی مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد .
4- بین هوش مردان و زنان تفاوت معناداری وجوددارد .
متغیرهای پیشبینی کننده این پژوهش هوش است و آلفرد بینه معتقد است که هوش توانایی فرد در قضاوت ، ادراک و استدلال درست است . و تعریف عملیاتی هوش نمرهای است که آزمودنی از طریق ماتریسهای پیشرونده ریون بزرگسالان ، 60 سؤالی بدست میآورد . متغیر پیشبینی شونده این پژوهش رضایت زناشویی است و الیس معتقد است که رضایت زناشویی احساسات عینی از خشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر است موقعی که همة جنبههای ازدواجشان را در نظر بگیرند . رضایت یک متغیر نگرشی است و بنابراین یک خصوصیت فردی زن وشوهر محسوب میشود. تعریف عملیاتی رضایت زناشوئی نمرهای است که آزمــودنی از طــریق پرسشنامه رضایت زناشویی ، 47 سؤالی بدست میآورد.