فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:35
فهرست مطالب:
کلیات طرح تفصیلی 1
مقدمه 1
ویژگیهای نواحی و واحدها شهری در طرح تفصیلی 2
چکیده مطالعات جغرافیایی و اقلیمی 3
درجه حرارت: 3
بارندگی 3
باد 6
کنترل باد یا جریان هوا 6
تابش آفتاب و تاثیر آن بر ساختمان و محیط اطراف 8
انرژی خورشیدی جذب شده در دیوارها 8
جلوگیری از تابش نور مزاحم به وسیله کاشت درخت: 9
سطوح افقی 9
نور شمالی 9
نور جنوبی 10
کاربرد گیاهان در معماری 10
کاربرد گیاهان برای کنترل شرایط اقلیمی 10
گیاهان در معماری 11
کاهش صدا 11
ضخامت پنجرهها در 4 طرف ساختمان 11
عوامل محیطی وارد به ساختمان 11
جنس سقف خانه 11
خاک 11
انواع خاکهای منطقه گرگان: 12
توصیف ویلای یک خانواده 5 نفره 13
توصیف درباره اعضای خانواده 13
فضاهای مورد نیاز برای اعضای خانواده 13
توصیف فضای ویلا 14
توضیح مختصر دربارهی عرصه های خانه 18
1- عرصهی زندگی خانوادگی 18
2- فضای نشیمن 19
3- مبلمان 19
4- آشپزخانه 21
5- غذا خوری خانوادگی 22
6- فضای زندگی خصوصی و فردی 23
7- محل استقرار 23
8- ابعاد اتاقهای خواب 24
9- اتاق مطالعه و کار 25
10- عرصه پذیرایی و مراسم 25
11- ورودی 26
12- فضای پذیرایی 26
13- عرصه غذاخوری 27
14- فضای پارکینگ 29
15- فضای رختشویی 30
16- عرصهی فضاهای باز و حیاط خصوصی 30
17- ایوان 31
18- فضای باز عمومی 31
منابع و مآخذ
مقدمه:
در طرح جامع شهر گرگان، این شهر به سه ناحیه، 24 واحد شهری و به همین مساحت به اجزاء کوچکتری تقسیم گردید. در طرح تفصیلی با رعایت کلیات این تقسیمبندی، با توجه به وضع شهر و تغییرات ناشی از چند سال اخیر این نواحی و زیرنواحی از نظر جمعیتی و مساحت کاربریهای لازم مورد محاسبه و طراحی مجدد قرار گرفته است. مساله مهمی که مدنظر بوده، استفاده از اراضی بایر داخل شهری، عدم تخریب در اثر ایجاد یا تعویض معابر، حداکثر استفاده از معابر و کاربریهای موجود (غیرمسکونی) است. تفاوت در تراکمها و کابریها و وجود شبکههای زیربنایی موجود، تفاوتهایی در مساحت واحدهای شهری گردیده است. این امر تا آنجا که به توزیع خدمات در حد قابل قبول و دسترسی شهروندان به این خدمات صدمه چندانی وارد نساخته باشد، در طرح پیشبینی شده است.
ویژگیهای نواحی و واحدها شهری در طرح تفصیلی
همانطوری که قبلاً اشاره شد، در طرح تفصیلی گرگان سعی بر آن بوده که شبکه معابر در وضع موجود کمتر دچار تغییرات گردد و هرچه ممکن است تخریب کمتری در بافت مسکونی به وجود آید. برای بررسی دقیقتر این تغییرات، نواحی سهگانه و واحدهای شهری که تعداد آن 24 واحد است، مورد طراحی و بررسی تفصیلی قرار گرفته است. ناحیه 1 در غرب شهر و شامل 7 واحد شهری است. ناحیه شرقی شامل 9 واحد شهری است و بخش جنوبی که به صورت دنبالهای از شهر است، دارای 8 واحد میباشد.
در طرح تفصیلی نواحی سهگانه هر کدام به واحدهای شهری که تقسیمات کوچکتری است و حدود14000 نفر جمعیت را پوشش میدهد، تقسیم شدهاند. ناحیه 1 به 7 واحد شهری، ناحیه 2 به 9 و ناحیه 3 به 8 واحد شهری تقسیم گردیده و تراکم خالص 270نفر در هکتار درنظر گرفته شده است. این نواحی دارای مراکز ناحیهای خاص به خود بوده و واحدهای شهری نیز دارای مراکز شهری رده پایینتر میباشند.
چکیده مطالعات جغرافیایی و اقلیمی
شهر گرگان با مساحت 2600 هکتار، درارتفاع متوسط 155 متر از سطح دریا و در 54 درجه طول شرقی و 36 درجه عرض شمالی و در دامنه شمالی البرز واقع شده است.
شهر گرگان دارای یک ایستگاه هواشناسی سینوپتیک میباشد. مطابق آمار 12 سال متوالی این ایستگاه، خصوصیات اقلیمی این شهر به شرح زیر است:
درجه حرارت:
متوسط حداکثر 1/33 درجه سانتیگراد
متوسط حداقل 1/4 درجه سانتیگراد
متوسط روزانه 9/17 درجه سانتیگراد
حداکثر مطلق 44 درجه سانتیگراد
حداقل مطلق 2/9- درجه سانتیگراد
بارندگی
کل بارش سالانه 725 میلیمتر است که در تمام فصول اتفاق میافتد.
تعداد روزهای بارانی، 105 روز در سال
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:52
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول
چراGIS ؟ 1
GIS چیست ؟ 4
تاریخچه ایجاد GIS 5
چرا از GIS استفاده میکنیم؟ 7
عناصر اصلی تشکیل دهنده سیستمهای اطلاعات جغرافیایی 9
فرآیند تحلیل اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی 10
اهداف یک سیستم اطلاعات جغرافیایی 12
دادهها و اطلاعات 14
انواع دادهها 15
مدل رستری 16
مدل برداری 18
دادههای توصیفی 21
فصل دوم : مولفههای GIS
مولفههای GIS 24
ورودی GIS 25
مدیریت GIS 28
تحلیل GIS 29
خروجی GIS 30
کلبه GIS 31
فصل سوم : قابلیتهای GIS
قابلیتهای GIS 33
پیوند اطلاعات حاصل از منابع مختلف 33
ادغام دادهها 34
تبدیل هندسی 35
سیستم تصویری و ثبت 37
تبدیل ساختار دادهها 38
بازیابی اطلاعات 40
فصل چهارم : علوم مرتبط با GIS
علوم رایانهای 42
فصل پنجم : کاربردهای GIS
کاربردهای GIS 44
مراحل انجام کار 48
منابع و مآخذ :
چرا GIS ؟
نخستین پرسشی که ممکن است برای هر فرد در مواجهه با GIS مطرح شود این سوال است که چرا از GIS استفاده می کنیم؟ در پاسخ باید GIS مجموعه ای است از امکانات و قابلیت های ویرایشی و بروزرسانی سریع داده ها که روش های سنتی فقد آن هستند. اگر محاسبه مسیر دو شهر را بر روی نقشه خطی، یک کارکرد ساده GIS بنامیم، باید اعتراف کنیم که انجام محاسبات سریع، هم زمان و پیچیده پارامترهای مختلف، مدل سازی و نمایش الگوهای مکانی (محاسبه تراکم نسبی جمعیت دو شهر ، مقایسه میزان فضای سبز شهری، تعداد بیمارستان ها و مدارس، ویژگی های محیطی مانند درجه حرارت، ارتفاع و شیب و پیش بینی وضعیت زیست محیطی شهرها) بر پایه نقشه های مزبور دشوار است و روش های سنتی موجود به دلیل حج زیاد داده ها و نیازمندی ها، قادر به تأمین همه اهداف نیستند. لازم به یادآوری است که افزایش توانمندی بشر، از یک سو بر تعداد گزینه ها و راهکارها افزوده و از سوی دیگر نیازمندی ها را فزونی بخشیده و بهره گیری از ابزار و شیوه های نوین و کارآمد را اجتناب ناپذیر ساخته است. GIS بر خلاف روش های سنتی، داده های جمع آوری شده را به شکل رقومی ذخیره می سازد و با استفاده از روش های متنوع، داده های حاصل از منافع متفاوت (نقشه های موجود، داده های مربوط به عملیات پیمایش زمینی، داده های فتوگرامتری، سنجش از دور و ...) را ترکیب می نماید. سرعت پردازش داده ها در محیط GIS به دلیل استفاده از قابلیت های رایانه افزایش می یابد و تحلیل های بی شماری که نمی توان آن را با روش های دیگر انجام داد، ممکن می شود.
مهم ترین قابلیت GIS را باید امکان انجام تحلیل های پیچیده داده های مکانی و غیر مکانی دانست . داده های مکانی مانند موقعیت زمینی یک مجتمع مسکونی با داده های توصیفی آن (شامل تعداد خانوار ها و مشاغل آنها، ابعاد هر کدام از واحدهای مسکونی، تعداد اتاق هر واحد، زمان ساخت و ... ) در محیط GIS ترکیب و بطور همزمان تحلیل و نمایش می یابد. GIS کاربر را قادر به نمایش و تحلیل نقشه و داده های جدولی بطور همزمان می کند و از طریق یکی از آنها، دیگری را بازیابی می نمایند (شکل 1-1). همچنین می تواند به کمک توابع تحلیلی خود اطلاعات بی شماری را از داده های موجود استخراج کند و به مدل سازی و پیش بینی بپردازد. انعطاف پذیری را باید مشخصه دیگر GIS برشمرد. امکان تبدیل سریع نقشه ها، تبدیل و انتقال داده ها به قالب های مختلف، تهیه گزارش به اشکال متعدد در ردیف آن دسته از قابلیت های GIS قرار می گیرند که در گذشته به عنوان مسائلی لاینحل مطرح بودند.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:79
چکیده:
منظور از مطالعات حاضر بررسی و شناخت تحقیقات آب و هوایی و تعیین اقلیم حوضه مذکور می باشد که برای رسیدن به این مقصود لازم است آمار و اطلاعات ایستگاه های هواشناسی مجاور آن مورد بررسی و تجزیه قرار گیرد. برای تعیین پارامترهای هواشناسی از ایستگاه کلیماتولوژی فریدونشهر که در فاصله ۳۰ کیلومتری شمالشرقی ونزدیکترین و کاملترین ایستگاه به حوضة مربوطه می باشد استفاده شده است و این ایستگاه در ارتفاع ۲۴۹۰ متری نسبت به سطح آزاد دریا و بین طول ۰ عرض و ۰ در ۱۷۰ کیلومتری غرب اصفهان قرار دارد لذا پس از تحقیق و بررسی و تکمیل آمار ۲۵ سالة فریدونهشر(۱۳۵۵ – ۱۳۵۴ الی ۱۳۷۹ – ۱۳۷۸) پارامتر های هواشناسی، محاسبه و نتیجة آن در جدول شمارة(۱) درج شده است.
نگاهی به موقعیت طبیعی منطقه و عوامل اصلی که سازند های بنیادی بشمار می آیند مشخص می سازد که آب وهوای منطقة مطالعاتی متأثر از دو ویژگی اصلی است.
الف- کوهستانی بودن منطقه که تقریباً بر تمامی پدیده های هواشناسی اثر می گذارد و فاکتور اصلی تنوع اقلیمی آن به شمار می آید.
ب- بخش های غربی منطقه در معرض جریانهای مرطوبی است که از بخش شمال غربی، غرب، و جنوب غربی، منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد و در صعود هوا بر دامنة کوه ها بخش اعظم بار رطوبتی آن، بصورت نزولات جوی برف و باران تخلیه می گردد.
ج- بخش شرقی در معرض ریزشهای هوایی است که در بخش غربی، تحت تأثیر فرسایش رطوبتی پشگفته قرار گرفته است و بدین دلیل میزان بارش از غرب به شرق کاهش می یابد. بطورکلی اساس گردشهای جوی اختلاف در جه حرارت بین قطبین و استواست. محرک های اصلی جریانهای هوا در ایران مراکز کم فشار و پرفشاری هستند که نیمکره شمالی و برروی فلات ایران تشکیل می شوند مرکز پرفشار بعنوان مرکز هدایت و صدور جریانات جوی مراکز کم فشار بعنوان مرکز مکش و جذب آنها عمل می کنند. معمولاً در عرض های جغرافیایی متوسط، حرکت توده ها و جریانات هوا از باختر به خاور می باشد وکشور ایران به دلیل قرار گرفتن در عرض جغرافیایی متوسط دارای جریانات کلی باختری می باشد که سیستم فشار زیاد دینامیکی جنب حاره بر روی آن کاملاً گسترش می یابد.
۴-۲- ریزشهای جوی ماهیانه:
یکی از پارامترهای اساسی در مطالعات آبخیزداری بررسی و شناخت ریزشهای جوی ماهیانه بوده که با استفاده از آن در مدیریت آبخیزداری می توان پوشش گیاهی، آب و خاک را با برنامه ریزی و اجرای طرح های مناسب رشد و توسعه داد.
برای محاسبات ریزشهای جوی میانگین ماهیانه و سالیانه از ایستگاه کلیماتولوژی فرویدونشهر استفاده شد است. لذا بررسی توزیع بارندگی ماهیانه که نشان دهنده رژیم بارندگی هر منطقه می باشد بیانگر مدیترانه ای بودن رژیم بارندگی منطقه است این رژیم در بهار و پائیز بر بخش وسیعی از ایران حاکم است بطور کلی در این رژیم، بارندگی ماهیانه کاهش یافته و بالاخره در فروردین ماه و اردیبهشت ماه بارنگی منظم در منطقه خاتمه می یابد. از این رو حجم عمده ریزشهای جوی در فصل پائیز و زمستان متمرکز می باشد و فصل خشک سال از اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل مهر می باشد. توزیع و تغییرات بارندگی ماهیانه و فصلی فریدونشهر در جدول(۳) و نمودارهای (۱) و (۲) رسم شده است.
بررسی این نتایج که معرف رژیم بارندگی منطقه می باشد، نشان می دهند که بطور کلی بیشترین میزان بارندگی غالباً در اسفندماه ریزش می نماید و در برخی موارد بهمن ماه بعنوان پرباران ترین ماه شناخته شده است.
جدول شماره(۴) ریزشهای جوی ماهیانه فردونشهر از سال آبی ۵۵-۱۳۵۴ الی ۷۹-۱۳۷۸ درج شده است. براساس این جدول بیشترین بارندگی ماهیانه در آذرماه به میزان ۲۷۰ میلیمتر و کمترین میزان بارندگی ماهیانه در ماههای فصل تابستان که بسیار ناچیز است. همچنین طی این دوره آماری سال آبی ۷۲-۱۳۷۱ میلیمتر بارندگی مرطوبترین سال و سال آبی ۶۴- ۱۳۶۳ با ۹/۲۹۲ میلیمتر خشکترین سال می باشد.
در نمودارهای شماره(۳) و (۵) به ترتیب تغییرات ماهیانه حداقل، متوسط وحداکثر بارش – درصد تجمعی بارش ماهیانه و ضریب تغییرات بارش ماهیانه فریدونشهر ترسیم شده است.
جدول شماره(۳): توزیع بارندگی ماهیانه و فصلی ایستگاه فریدونشهر
ماه Mm بارندگی درصد ماهیانه% Mm بارندگی فصلی درصد فصلی %
فروردین ۲/۶۸ ۹/۱۲
۹۷
۴/۱۸
اردیبهشت ۲۷ ۱/۵
خرداد ۸/۱ ۳۵/۰
تیر ۱/۱ ۲۲/۰ ۱/۱ ۲/۰
مرداد ۰ ۰
شهریور ۰ ۱/۰
مهر ۹/۲۱ ۴ ۱۵۸ ۹/۲۹
آبان ۶/۶۶ ۶/۱۲
آذر ۵/۶۹ ۱۶/۱۳
دی ۶/۸۱ ۴۵/۱۵ ۳/۲۷۲ ۵۷۵۱
بهمن ۴/۹۲ ۵/۱۷
اسفند ۳/۹۸ ۶/۱۸
۴-۳- بارندگی سالیانه:
بررسی آمار و اطلاعات هواشناسی از ریزشهای جوی سالیانه ایستگاه فریدونشهر گویای آن است که طی دوره آماری کمترین بارش مربوط به سال ۱۳۶۴- ۱۳۶۳ بارندگی ۲۹۳ میلیمتر و بیشترین مقدار مربوط به ۱۳۷۲- ۱۳۷۱ با بارندگی۱۱۹۸ میلیمتر می باشد. میانگین ریزشهای جوی سالیانه فریدونشهر طی دوره آماری ۲۵ ساله حود ۴/۵۲۸ میلیمتر به دست آمد. همچنین تغییرات سالیانه بارندگی فریدونشهر در نمودار شماره(۶) ترسیم شده است.
۴-۳-۱ تغییرات بارندگی سالانه با ارتفاع:
با توجه به قانون ارتفاع و نحوه ایجاد بارندگی که در اثر صعود هوای گرم و مرطوب انم می شود، معلوم می گردد که هر قدر هوا بالاتر رود سردتر شده و بارندگی بیشتری تولید می کند و این عمل همینطور ادامه می یابد تا آنکه رطوبت هوا به مقدار زیاد کاهش یابد، در این مرحله میزان بارندگی نیز کاهش خواهد یافت. بنابراین مقدار بارندگی در یک ناحیه برحسب ارتفاع افزایش یافته تا آنکه از یک ارتفاع به بعد شروع به کاهش می کند که این ارتفاع را ارتفاع اپتیمم می نامند. بمنظور بررسی تغییرات بارندگی متوسط سالانه در هر یک از زیر حوضه های تفکیک شده اقدام به ایجاد رابطه خط بین میانگین بارندگی سالانه و ارتفاع براساس آمار ایستگاه در دوره مشترک ۲۵ ساله گردیده است. در این بررسی در مرحله اول باید با توجه به میاگین بارندگی سالیانه ۲۵ ساله ایستگاه های مذکور همراه با ارتفاع آنها رابطه همبستگی خطی ایجاد شده است.
ضریب همبستگی بین مقادیر بارندگی و ارتفاع ایستگاه ها در سطح یک درصد معنی دار می باشد و سپس اقدام به تعیین بهترین معادله خطی که از بین نقاط می گذرد گردیده است که در جدول(۵) آمار بارندگی ایستگاه های منتخب طی دوره آماری مشترک همراه با ارتفاع آنها نسبت به سطح دریا و در نمودار شماره(۷) چگونگی برازش معادله بارندگی بصورت تابعی از ارتفاع ارائه شده است.
رابطه تغییرات بارندگی سالیانه ایستگاه های منتخب برحسب ارتفاع بصورت زیر می باشد:
در این رابطه P میانگین بارندگی سالانه( میلیمتر) و H ارتفاع از سطح دریا( متر) می باشد. ضریب همبستگی در این را بطه است، لذا در بین ایستگاه های منتخلب کمترین مقدار بارش سالانه مربوط به ایستگاه خم پیچ واقع در ارتفاع ۲۰۸۰ متری با بارندگی ۷/۳۰۲ میلیمتر و بیشترین مقدار متعلق به ایستگاه فریدونشهر در ارتفاع ۲۴۹۰ متری با بارش سالانه ۴/۵۲۸ میلیمتر می باشد.
ضمناً بارندگی متوسط سالیانه همراه با حجم ریز شهای جوی در زیرحوضه ها در جدول(۶) ارائه شده است بر همین اساس بارندگی متوسط سالانه در حوضه ۶۲۸ میلمیتر و حجم نزولات جوی سالانه بطور متوسط ۴/۹۱ میلیون مترمکعب برآورد می شود.
همچنین در نقشه(۳) خطوط همبازان برای حوضه ترسیم شده است.
۵-۲- رژیم حرارتی:
رژیم حرارتی و تغییرات ماهیانه شاخص های حرارتی نشان دهنده روند تغییرات ماهیانه دما می باشند براساس آمار و اطلاعات ایستگاه فریدونشهر برای یک دوره نسبتاً طولانی ۲۵ ساله از سال ۵۵-۱۳۵۴ تا ۷۹-۱۳۷۸ متوسط دمای سالیانه هوا ۸/۹ درجه سانتیگراد است، ارقام رژیم حرارتی در جدول(۱۰) و در نمودار (۱۰) ارائه شده است.
جدول شماره(۱۰): شاخص حرارتی ماهیانه فریدونشهر
سالیانه شهریور مرداد تیر خرداد اردیبهشت فروردین اسفند بهمن دی آذر آبان مهر ماه
پارامتر
۵/۳۳ ۵/۳۳ ۵/۳۳ ۳۵ ۵/۳۳ ۲۸ ۵/۲۳ ۵/۱۷ ۵/۱۳ ۵/۱۲ ۱۹ ۱۷ ۵/۲۹ حداکثر مطلق
۶/۱۶ ۲۶ ۲/۲۹ ۶/۲۹ ۱/۲۶ ۱/۲۱ ۶/۱۴ ۵/۷ ۵/۴ ۹/۳ ۲/۷ ۹/۱۰ ۶/۱۸ متوسط حداکثر
۸/۹ ۵/۱۶ ۹/۲۱ ۹/۲۱ ۸/۱۸ ۶/۱۱ ۳/۸ ۷/۲ ۸/۰- ۷/۳- ۳/۰ ۴/۴ ۲/۱۵ متوسط
۵/۳ ۷/۹ ۴/۱۳ ۲/۱۴ ۴/۱۱ ۹/۷ ۲/۳ ۲/۳- ۲/۶- ۸- ۹/۶- ۳/۱- ۲/۷ متوسط حداقل
۲۷- ۵/۱ ۵/۸ ۹ ۴/۴ ۱- ۸- ۱۷- ۱۹- ۲۷- ۱۹- ۵/۱۱ ۵/۳- حداقل مطلق
۵-۳- تغییرات میانگین دمای سالانه:
این پارامتر به کمک و مقادیر دمای ثبت شده بوسیله دماسنج خشک و یا مقادیر دمای حداقل و حداکثر برآورد می گردد. بمنظور مطالعه پارامتر دمای سالانه از اطلاعات ۷ ایستگاه شناسایی شده در نزدیکی محدود مورد بررسی استفاده بعمل آمده است و در جدول(۱۱) مشخصه های تعریف کننده این پارامترها در ایستگاه های منتخب ارائه گردیده است. بررسی این جدول نشان میدهد که میزان متوسط دمای سالانه از حداقل ۵/۹درجه سانتیگراد ایستگاه بادیجان تا حداکثر درجه ۷/۱۱ درجه سانتیگراد و در ایستگاه شهرکرد تغییر می نماید.
۵-۴- تغییرات درجه حرارت متوسط، حداکثر و حداقل مطلق سالانه با ارتفاع
در هر منطقه با توجه به آمار ایستگاه ها، میانگین دمای سالانه براساس ارتفاع و درجه حرارت رسم می گردد که معمولاً بصورت خط مستقیم می باشد و فرمول آن بصورت کلی:
می باشد که B گرادیان حرارتی و Z ارتفاع موردنظر بوده و مقدارA بستگی به منطقه مورد مطالعه دارد. این مطالعه در حوضه مطالعاتی به صورت است. بررسی گرادیان دمای سالیانه براساس مقادیر مندرج در جدول شماره(۱) انجام گرفته است. ضریب همبستگی رابطه بدست آمده در جدول ۴/۷۹- برآورد شده است. این رابطه نشان می دهد که کاهش متوسط دمای سالانه با ارتفاع بازاء هر ۱۰۰۰متر ارتفاع در حدود ۴ درجه سانتیگراد است.
تغییرات متوسط درجه حرارت سالیانه نسبت به ارتفاع در نمودار شماره(۱۱) و خطوط همدما در نقشه شماره(۴) برای منطقه مورد مطالعه نشان داده شده است.
همچنین در جدول شماره(۱۱) برای بدست آوردن دمای حداقل و حداکثر مطلق سالانه بین ایستگاه های انتخابی و همبستگی و سپس اقدام به ایجاد معادله خط شده است که معادلات مربوطه در جدول مذکور درج گردیده است و برهمین اساس دمای حداکثر مطلق سالانه ۴/۳۴ و دمای حداقل مطلق سالانه ۵/۳۳- درجه سانتیگراد بدست آمد، و می توان تغییرات درجه حرارت را در ارتفاعات مختلف حوضه برآورد نمود، درجدول مربوط به شناسنامة اقلیمی حوضه که در آخر بخش هواشناسی آمده این نوسانات برای زیر حوضه ها ارائه شده است.
جدول(۱۱): مقادیر درجه حرارت متوسط حداکثر و حداقل مطلق سالیانه نسبت به ارتفاع در ایستگاه های منتخب حوضة مصیر
دمای حداکثر مطلق سالانه
دمای حداقل مطلق سالانه
دمای متوسط سالانه
ارتفاع
m نام ایستگاه ردیف
۳۷ ۵/۲۴- ۵/۹ ۲۳۵۰ بادیجان ۱
۵/۳۷ ۲۷- ۳/۱۰ ۲۱۰۰ چادگان ۲
۳۷ ۵/۲۳- ۹/۹ ۲۲۹۰ داران ۳
۳۷ ۵/۲۵- ۸/۹ ۲۳۰۰ دامنه ۴
– – ۷/۱۱ ۲۰۶۱ شهرکرد ۵
۵/۳۷ ۵/۲۲- ۲/۱۰ ۲۳۰۰ کردسفلی ۶
۵/۳۵ ۲۷- ۷/۹ ۲۴۹۰ فریدونشهر ۷
۳۹ ۵/۱۴- – ۱۸۶۰ پل زمانخان ۸
۵/۳۷ ۵/۲۲- – ۲۳۰۰ خوانسار ۹
معادلات دما
۴/۳۴ ۵/۳۳- ۷/۷ مقادیر سالیانه
۸- پدید ه برف:
بخش نسبتاً مهمی از ریزشه جوی منطقه مورد مطالعه را برف تشکسل میدهد و به واسطه اهمیت آن در هیدروکلیماتولوژی منطقه ارائه تخمین آن ضروری می باشد چرا که کوهها و بلندی های محدود حوضه دارای ارتفاع نسبتاً زیادی هستند و یک حوضه کوهستانی را داریم و از طرفی در داخل محدوده مورد مطالعه ایستگاه یا ایستگاه هایسی که از ارتفاع برف آن معادل حاصل از ذوب برف ونسبت ریزش برف به کل ریزش ها را اندازه گیری نماید وجود ندارد.
با توجه به اهمیت این پارامتر در مطالعات ساماندهی حوضه آبریز و بویژه فعالیت های آبخیزداری و مدیریت سیل در حوضه آبریز در مطالعات حاضر سعی گردیده است با توجه به اطلاعات موجود دامنه برف گیر در حوضه آبریز بررسی شود براساس بررسیهای صحرایی و دریافت نظرات و تجارب ساکنین منطقه پوشش برفی در بلندترین ارتفاعات منطقه در حدود اواخر خرداد تا اوایل تیر در حوضه آبریز مشاهده شده است و کلیه بارش جامد در این حوضه در صورت سنگین بودن تا اوایل تابستان ذوب می گردد و در صورتی که اختلاف دما زیاد باشد در قلل ارتفاعات حوضه از ارتفاع ۳۵۰۰ متر به بالا برق ها می ماند و با بارش های پائیزی بر روی آنها ذوب می شوند و یا به بارشهای برف سال بعد که در اواسط یا اواخر پائیز می بارد متصل می شود و تشکیل یخچال ها را می دهد.
به هر حال در جدول(۱۳) مقادیر آب معادل برف و درصد برفگیری در حوضه براساس ایستگاه فریدونشهر ارائه می شود:
جدول شماره(۱۳) تغییرات بارش( بارندگی و برف) و ضریب برف گیری در حوضه مصیر
سالیانه شهریور مرداد تیر خرداد اردیبهشت فروردین اسفند بهمن دی آذر آبان مهر ماه
پارامتر
۲/۵۸۲ ۵۰/۰ ۰ ۱۵/۱ ۸/۱ ۲۷ ۲/۶۸ ۳/۹۸ ۴/۹۲ ۶/۸۱ ۵/۶۹ ۶/۶۶ ۶/۲۱ بارشnm
272 50/0 0 15/1 8/1 4/2 7/21 2/54 7/59 8/56 4/38 6/31 6/3 آب معادل برف nm
5/51 5/1 0 0 0 7/8 8/31 1/55 6/64 6/69 3/55 4/47 7/16 ضریب برفگیری
۸-۱- خط برف:
با توجه به اهمیت این پارامتر درمطالعات ساماندهی حوضة آبخیز و به ویژه فعالیتهای آبخیرداری در حوضه آبریز در مطالعات حاضر سعی گردیده است با توجه به اطلاعات موجود دامنه برف گیر در حوضه آبریز بررسی شود براساس بررسی و تحلیل آمار و اطلاعات هواشناسی و دریافت نقطه نظرات و تجارب ساکنین منطقه پوشش برفی در بلندترین ارتفاعات منطقه آبریز مشاهده شده است در این منطقه ذخیره برفی کم و بیش وجود دارد ولی بستگی به اختلاف دما در قلل ارتفاعات دارد بمنظور تعیین خط برف از معادلات دما در ماههای مختلف( از آبان تا فرودین) و تغییرات بارش در همین ماهها استفاده شده و براساس آن خط برف در ماههای مذکور در جدول شماره(۱۴) آمده است.
جدول شماره(۱۴) مقادیر ارتفاع خط برف در ماههای مختلف در حوضه مصیر
فروردین اسفند بهمن دی آذر آبان ماه
۳۷۴۵ ۲۷۰۰ ۲۱۸۰ ۱۹۷۳ ۲۳۴۵ ۳۰۰۰ ارتفاع خط برف m
9- تبخیر و تعرق پتانسیل:
تبخیر و تعرق پتانسیل عبارت است از مقدار آب تبخیرشده از سطح زمین و آب از دست رفته توسط گیاه و روشهای مختلفی جهت محاسبه و تبخیر و تعرق پتانسیل پیشنهاد شده است لذا در حوضه آبریز مورد مطالعه از ایستگاه کلماتولوژی فریدونشهر استفاده شده است و تبخیر و تعرق پتانسیل در ما ههای مختلف در جدول شماره(۱) و تغییرات آن در نمودار شماره(۱۵) ارائه گردیده است که براساس آن تیرماه با ۸/۱۷۸ میلیمتر بیشترین و دیماه با ۴۶ میلیمتر کمترین ومیانگین تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه در محل ایستگاه فردونشهر ۱۳۰۸ میلمیتر برآورد می شود.
۹-۱- گرادیان تبخیر و تعرق:
برای برآورد میزان تبخیر و تعرق پتانسیل در ارتفاعات و نقاط مختلف حوضه اقدام به انتخاب ایستگاه های مجاور جهت ایجاد معادله گرادیان گردید که در جدول(۱۵) و نمودار(۱۶) تغییرات و تبخیر و تعرق پتانسیل نسبت به ارتفاع برای ایستگاه های منتخب وخطوط هم تبخیر و تعرق پتانسیل در نقشه((۵) براساس معادله گرادیان تبخیر و تعرق با ضریب همبستگی برآورد گردیده است و مقادیر تبخیر و تعرق متوسط سالیانه برای زیرحوضه ها در جدول شماره (۱۶) ارائه شده است. لذا تبخیر وتعرق پتانسیل متوسط در حوضه ۳/۱۱۹۸ میلیمتر برآورد می گردد.
نمودار شماره(۱۴)تغییرات میانگین تبخیر و تعرق پتانسیل ماهیانه ایستگاه فریدونشهر
جدول شماره(۱۵) تغییرات ارتفاع و تبخیر و تعرق پتانسیل ایستگاه های منتخب
تبخیر پتانسیل سالانه ارتفاع m نام ایستگاه
۱۳۲۷ ۲۳۵۰ بادیجان
۷/۱۳۳۱ ۲۳۰۰ خوانسار
۱۳۳۲ ۲۲۹۰ داران
۶/۱۳۲۱ ۲۳۰۰ دامنه
۲/۱۴۰۵ ۲۰۶۱ شهرکرد
۷/۱۳۲۹ ۲۳۰۰ کردسفلی
۱۳۰۸ ۲۴۹۰ فریدونشهر
جدول شماره(۱۶)مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل در زیر حوضه های مصیر به میلیمتر
کل حوضه M M5 M4 M3 M2 M1
2/1198 4/1267 1182 4/1352 4/1352 4/1352 5/1217
جدول شماره(۲۰) شناسنامه آب و هوایی در زیر حوضه های مصیر
کل حوضه M M5 M4 M3 M2 M1 زیرحوضه
پارامتر
۲۸۹۸ ۲۶۰۰ ۲۹۶۸ ۲۳۵۰ ۲۳۵۰ ۲۳۵۰ ۲۸۱۵ ارتفاع متوسط m
2/145 2/20 42/25 53/36 58/15 41/11 03/36 مساحت
۶۲۸ ۹/۵۱۳ ۹/۶۵۴ ۲/۴۱۸ ۲/۴۱۸ ۲/۴۱۸ ۳/۵۹۶ بارش متوسط سالانه
Mm
۲/۹۱ ۴/۱۰ ۶۵/۱۶ ۲۸/۱۵ ۵۲/۶ ۷۷/۴ ۵/۲۱ حجم نزولات سالانهM.C.M
9/7 1/9 6/7 10 10 10 2/8 دمای متوسط سالانه
۵/۳۳- ۸/۲۸ ۶/۳۴- ۹/۲۴- ۹/۲۴- ۹/۲۴- ۲/۳۲- دمای حداقل مطلق سالانه
۴/۳۴ ۸/۳۵ ۱/۳۴ ۹/۳۶ ۹/۳۶ ۹/۳۶ ۸/۳۴ دمای حداکثر مطلق سالانه
۳/۱۱۹۸ ۷/۱۲۶۷ ۱۱۸۲ ۴/۱۳۲۵ ۴/۱۳۲۵ ۴/۱۳۵۲ ۵/۱۲۱۷ حجم تبخیر و تعرق پتانسیل mm
تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه mm دمای متوسط سالانه...
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:23
چکیده:
توپوگرافی شهر خوسف
شهر خوسف در ارتفاع 1305 متری سطح آزاد دریا قرار دارد. این شهر در حاشیه شرقی رودخانه شاهرود و به موازات آن از شمال شرقی به سمت جنوب غربی کشیده شده است و دارای شیب عمومی به سمت رودخانه می باشد. در نقاط مختلف دارای شیب های متفاوتی است. از سمت شمال شرقی (قسمت نوساز در حاشیه) دارای شیب ملایم در حدود 5/1 درصد و از سمت جنوب غربی در مجاور باغات و مشرق به شاهرود شیب زیاد می شود. در داخل بافت قدیمی که بعنوان محور اصلی شهر شناخته می شود. به موازات شاهرود. خانه ها در دو قسمت محور با شیب تند و به سمت پایین گسترش یافته اند. (توپوگرافی شهر خوسف در شکل های 1 و 2 نمایش داده شده است.)
وضعیت منابع آب زیر زمینی شهر خوسف
شرکت سهامی آب منطقه ای از نظر مطالعات آبی شهرستان بیرجند را به سه دشت بیرجند، سربیشه و مختاران تقسیم کرده است و خوسف جزء دشت بیرجند و در خروجی آن قرار دارد.
حوضچه دشت بیرجند در مختصات جغرافیایی بین طول های 58 درجه و 42 دقیقه تا 59 درجه و 45 دقیقه و عرض جغرافیایی33 درجه و 35 دقیقه تا 33 درجه و 7 دقیقه قرار دارد. دشت بیرجند در شمال حوضه آبریز کویر لوت واقع شده و منطقه نسبتاً مرتفعی است که توسط رودخانه شاهرود بطول 108 کیلومتر زهکشی می شود. دشت بیرجند در بخش مشرق توسط رخساره های نئوژن که بصورت تپه های باریکی به موازات ارتفاعات جنوبی را دشت متفاوت است، تقسیم گردیده است. قسمت جنوبی بیرجند و قسمت شمالی را دشت مرک گویند.
دشت بیرجند از حوالی روستای مود تا خوسف بطول 80 کیلومتر و به عرض متوسط 7 کیلومتر به سمت غرب کشیده شده و توسط رسوبات آبرفتی که حاصل فرسایش کوههای باقران است پوشیده شده، در مجاورات روستاهای خراشاد، بیجار، نوفرست و سید آباد ضخامت آبرفت حدود 100 متر می باشد ولی به علت بالا بودن سنگ کف و شیب زیاد آن لایه آبدار تشکیل نشده است. مقاومت سنگ کف در این ناحیه زیاد بوده و از آمیزه های رنگین و سنگهای و لکانیکی و توفهای پالئوژن تشکیل گردیده که در اطراف خوسف رخنمون دارد. در حاشیه ارتفاعات به علت شیب زیاد سنگ کف لایه آبدار تشکیل نگردیده، بطوری که چاههای محصوره در جنوب غربی شمس آباد در عمق کمتر از 100 متر به سنگ کف ( توف و بارشهای سبز رنگ پالئوسن) برخورد نموده با ضخامت حدود 150 متر که توسط رودخانه شاهرود و سر شاخه های آن حمل شده پوشیده شده است. در این قسمت ضخامت لایه اشباع زیاد بوده و مناسب ترین آبخون دشت را تشکیل می دهد. کل حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 3155 کیلومتر مربع می باشد که 1045 کیلومتر آنرا دشت و 2110 کیلومتر مربع را ارتفاعات تشکیل می دهند.
حداکثر ارتفاع در کوه بندر واقع در شرق حوضه 2787 متر و حداقل آن 1370 متر در محل خروجی دشت قرار داشته و ارتفاع متوسط حوضه 1800 متر می باشد. این حوضه توسط رودخانه فصلی شاهرود زهکشی می شود.
منابع آب
1) آبهای سطحی
رودخانه اصلی دشت، رودخانه شاهرود است که به طول 108 کیلومتر از شرق به طرف غرب کشیده شده است، این رودخانه فصلی است در اغلب سال خشک می باشد و تنها در مواقع سیلابی که مازاد آب سر شاخه ها به آن می ریزد جریان دارد. سیلاب این رودخانه بعلت دانه درشت بودن رسوبات بستر رودخانه، نقش عمده ای در تغذیه سفره آب زیر زمینی دارد. (مقداری از ابتدای این رودخانه را رودخانه بیرجند می گویند. رودخانه شاهرود در خط حوضه آبریز دشت قرار دارد و ارتباط هیدرولیکی آن با سفره تحت الارضی بگونه ای است که سفره، رودخانه را تغذیه می کند, به این شکل که در جهت کاهش نسبت توپوگرافی از شرق به غرب ضخامت لایه اشباع کاهش می یابد و با بالا آمدن سنگ کف در محل این انهار مازاد آب زیر زمینی دشت را تخلیه و در منطقه به مصارف کشاورزی برسد.
مهمترین سر شاخه ها ئیکه از دامنه شمالی سر چشمه می گیرد رودخانه های بشگز، اسفزار، رق، مرک، رود شور ، سربند و رکات می باشد.
انهار پنج گانه
انهار پنج گانه خوسف بنامهای جومیان، موسیان، نزشت، کلقند و فدشک در قسمت غربی حوضه آبریز بیرجند در ناحیه خوسف و بستر طبیعی رودخانه شاهرود قرار دارد.
از نهر موسیان با حفر چاه و بوسیله موتور پمپ و خط انتقال, معادل 13 لیتر در ثانیه آب استحصال می گردد. میانگین آبدهی 5 ساله نهر جومیان 22 لیتر و نزشت 19 لیتر و فدشک 18 لیتر در ثانیه منتهی به سال 76 بوده است. در حال حاضر انهار پنجگانه بصورت دو نهر جومیان و فدشک اختصاص به روستاهای جومیان و فدشک دارد و سه نهر موسیان، نزشت، کلقند مربوط به خوسف است که کشاورزی بسیار محدودی با استفاده از آنها صورت می گیرد.
قابل به ذکر است سفره آب زیر زمینی در محل خروجی دشت، حوالی خوسف از ضخامت کم و لایه نازک اشباع برخوردار می باشد. بیرون زدگی کف در محل مقبره ابن حسام خوسفی بیانگر مطلب فوق بوده است و بطور طبیعی به شکل سد زیر زمینی عمل می نماید که به همین علت آبدهی انهار فدشک و کلقند تغییرات و کاهش زیادی نداشته و تقریباً طی چند سال گذشته آبدهی ثابتی داشته است.
بهره برداری از آبهای زیر زمینی
در حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 90% آب مورد نیاز منطقه توسط چاه, چشمه، قنات، و زهکش و از ذخایر آب زیر زمینی تامین می شود. تا قبل از سال 1335 چاه نقشی در تامین آب منطقه نداشت.
بر پایه آمار برداری از منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند در سال 1376 تعداد منابع آب زیر زمینی آن دشت 1005 عدد بوده که توسط آنها معادل 8/128 میلیون متر مکعب در سال از سفره آب زیر زمینی برداشت می گردد.. با توجه به گزارش مطالعات منابع آب زیر زمینی دشت های بیرجند، سر بیشه، مختاران، که در تیر ماه 1380 منتشر شده و توسط شرکت مهندسی مشاور طوس آب انجام گردیده نسبت به بررسی منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند که خوسف در خروجی آن قرار دارد، می پردازیم.
بهره برداری توسط چاه
در دشت بیرجند غالب بهره برداری را چاهها تشکیل می دهند. از سفره آب زیر زمینی سالانه 1/69 میلیون متر مکعب توسط 278 حلقه چاه بهره برداری می شود که 53 درصد آب قابل استحصال از سفره می باشد. حفر چاههای عمیق در این دشت از سال 1378 به بعد شروع گردیده است.
عمق برخورد به آب زیر زمینی در سال 1378 در دشت بیرجند, عمق سطح آب زیر زمینی در دامنه شمال ارتفاعات کوه باقران و دشت مرک زیاد بوده و در جهت شمال و غرب دشت از عمق سطح آب کاسته می شود. حداکثر عمق آب در دشت (جنوب علی آباد – مهدی آباد) مرک حدود 185 متر و همچنین در جنوب شهر بیرجند در دامنه ارتفاعات بیشتر از 120 متر می باشد و حداقل سطح آب کمتر از 20 متر در نواحی شمالی روستاهای سیوجان مهدیه و همچنین در خروجی دشت (حوالی خوسف) مشاهده می گردد که به طوز کلی شاهد روند کاهش در امتداد شاهرود به طرف خوسف هستیم.بطور کلی سطح آب زیر زمینی در دشت بیرجند ار حداکثر 1620 تا حداقل 1260 متر متغیر است که ازشزق (حوالی نوفرست و ...) به سمت غرب _(بیرجند) سیوجان و در نهایت بطرف جنوب غربی (خوسف) یک روند کاهشی را نشان می دهد.
محل تامین آب شرب شهر خوسف
در حال حاضر آب آشامیدنی شهر خوسف از دو حلقه چاه که در فاصله 17 کیلومتری خوسف قرار دارد، تامین می شود. چاه شماره یک به شماره پروانه بهره بر داری 78/1779 با عمق 92 متر و سطح ایستایی 55 و سطح دینامیکی 68 متر با دبی بالفعل 2/6 لیتر در ثانیه و چاه شماره 2 با عمق 87 متر و سطح ایستایی 5/67 متر و سطح دینامیکی 80 متر با دبی 5 لیتر هم اکنون بصورت شبانه روزی آب شرب شهر خوسف را تامین می کند.
کیفیت آب شرب این دو حلقه چاه بر اساس مطالعاتی که شرکت مهندسی مشاور طوس آب در گزارشات مطالعات منابع آب بیرجند ( در تاریخ آذرماه 1380)انجام داده آن منطقه را به لحاظ کیفیت مناسب جهت آب شرب بیرجند اعلام نمود که این مطلب پس راه اندازی و تحویل گیری شبکه خوسف توسط آب و فاضلاب شهری توسط مردم منطقه کیفیت آب بدلیل شوری مورد اعتراض قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از آزمایشات شیمیایی نمونه های آب شرب در منابع آب شاخص های سولفات کلرور و سختی کل از حد بالایی نسبت به حداکثر مجاز برخوردار می باشد که عمده دلیل طمم نامطلوب آب (بنا به اظهارات مردمی) می باشد. با توجه به افت آب در سفره زیر زمینی منطقه و نتایج تحلیلی آزمایشات حاکی از روند افزایش شاخص های مذکور می باشد که در آینده نیز با کاهش کیفیت آب روبرو خواهیم بود و همچنین کمیت آب با کاهش قابل ملاحظه ای از بدو تأسیس کنترل داشته و مرتباً در حال کاهش می باشد.
اگر از نوسانات سطح آب زیر زمینی نموداری داشته باشیم تا حدودی حالت سینوسی دارد و برای هر سال آبی ماکزیمم و مینیمم سطح آب زیر زمینی کاملاً مشخص است.
ماکزیمم سطح آب در اکثر سالها در اسفند ماه و بعضاً فروردین و مینیمم سطح آب در شهریور ماه اتفاق افتاده است. این وضعیت تابعی از بارندگی منطقه ای و بهره برداری از آب زیر زمینی می باشد و بر اساس جداول اعداد هیدروگراف دشت بیرجند متوسط افت 14 ساله برابر با 22 سانتیمتر در سال می باشد.
کیفیت آب شرب
در دشت بیرجند در دامنه ارتفاعات شمالی بدلایل زمین شناسی و گسترش رسوبات تبخیری نئوژن آب زیر زمینی از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و میزان شوری و املاح موجود در آن بیشتر از حد مجاز است. در دشت مراک محدوده شمال شرق و شرقی نیز به دلیل گسترش رطوبات تبخیری نئوژن میزان شوری نسبتاً بالاست و آب زیر زمینی از با کیفیت مطلوبی به لحاظ شرب برخوردار نیست.
در غرب دشت (محدوده تقاب و خوسف) نیز بدلیل نزدیکی به خروجی دشت و همچنین دانه ریز بودن در غرب رسوبات و طی مسافت زیاد آب زیر زمینی، بهره برداری زیاد به ویژه در محدوده تقاب، میزان املاح موجود در آب زیر زمینی بالا بوده در این نواحی نیز آب زیر زمینی از کیفیت خوب به لحاظ شرب برخوردار نیست در نواحی جنوب دشت دار دامنه کوه باقران بعلت تغذیه ارتفاعات به وجود مخروط افکنه های مناسب دارای آب زیر زمینی مطلوب به لحاظ مصارف شرب می باشد.
ناحیه مطالعه شده در این نقشه در شرق ایران، استان خراسان و غرب شهرستان بیرجند واقع شده است و نقشه های مجاور آن عبارتند از قائن، بیرجند، سرچاه شور و سه چنگی به ترتیب در شمال، شرق، جنوب و غرب. این منطقه بلحاظ قرارگیری در بخش شمالی لوت مرکزی شرائط خاص آب و هوایی خشک و کویری آن ناحیه را به ارث برده است.
در این منطقه رخنمونهای گسترده سنگهای رسوبی از کرتاسه پسین تا اوائل ترشیری و نیز سنگهای آتشفشانی سئوزوئیک وجود دارد.
شهر خوسف (مرکز بخش و دارای بیشترین جمعیت) در حدود 35 کیلومتری غرب شهرستان بیرجند واقع شده و راه وصول به آن از طریق بزرگراه های تهران- مشهد و مشهد- بیرجند است. بقیه نقاط منطقه دارای جمعیتی پراکنده در معدودی روستا و دهکده کوچک است. پرورش شتر، بز و کشاورزی کوچک مقیاس، عمده اشتغال منطقه به شمار می آیند. خشکی زیاد و تغییرات شدید درجه حرارت در شبانه روز و فصول مختلف سال از مشخصات آب و هوایی منطقه است. نواحی مرتفع و رشته کوهها در بخش شمالی و شمال شرقی قرار گرفته است و دیگر نقاط، تپه و ماهورهای نامنظم و دشت های آبرفتی محصور شده بین آنها، پستی و بلندیهای منطقه را تشکیل داده اند که در میان آنها مقادیری سنگهای آتشفشانی منفرد، پراکنده و مرتفع تر ممک است دیده شوند. ارتفاع منطقه مابین 2235 متر در بلندترین قله کوه کرونک تا 1042 متر در دشتهای جنوب غربی متغیر است. رودهایی نظیر رودخانه بیرجند، شاهرود، رود شور و رودخانه گاریجگان که غالبا شور هستند تنها در مسافات کوتاهی از طول مسیرشان دارای مختصری آب دائمی در سرتاسر سال هستند.
خلاصه واحدهای سنگی
قدیمی ترین سنگهای رخنموده در این منطقه به سن پالئوزوئیک بالایی می باشد و منحصر به تکه های خرد شده و گسله ای از پلاتفرم موجود در نواحی مرکزی ایران است که به شکل یک تاقدیس در مرز شمال غربی نقشه به شرح ذیل ظاهر شده است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:25
فهرست مطالب:
مقدمه
توسعه پایدار
توسعه متراکم شهر و شهر متراکم
نتیجه
منابع
مقدمه:
در دهه¬های اخیر پیشرفت کشور به سمت یک جامعه مدرن و توسعه کشور شتاب و اهمیت ویژه¬ای پیدا نموده است. یکی از شاخص های اصلی و مهم این توسعه و پیشرفت، رشد و گسترش شهرهای کشور و بخصوص شهرهای بزرگ آن می باشد. از طرف دیگر با توجه به رشد روز افزون جمعیت کشور و بخصوص افزایش جمعیت شهرهای بزرگ که علاوه بر عوامل موالید و مرگ و میر، عامل مهاجرت مردم از روستاها و شهرهای کوچک، رشد جمعیت آنها را تشدید می کند، توجه به توسعه شهر های بزرگ اهمیت دوچندانی پیدا کرده¬است. ولی آنچه در اینجا مسئله مورد سوال می¬باشد این نکته است که توسعه این شهرها چگونه و به چه صورتی باید صورت گیرد که نیاز های آینده کشور را تامین نماید. در این زمینه با مطرح شدن اصل توسعه پایدار و مباحث مربوط به آن، دیدگاه های مربوط به توسعه شهری و بهبود شهر مدرن با توجه با نیازهای آینده انسجام بیشتری پیدا نمود و سعی شد توسط این اصل برای سوال فوق پاسخ های مناسبی ارائه شود. که در نهایت به ظهور و مطرح گردیدن ایده ها و مسائل جدید در برنامه ریزی و توسعه شهری انجامید. در همین راستا با توجه به کمبود منابع (زمین، خاک، هوا و ...) و برای کاهش هزینه های توسعه شهری و ارائه خدمات مطلوب تر و مطابق با اصول توسعه پایدار و در عین حال اقتصادی، توجه به توسعه متراکم شهر، و افزایش تراکم شهر افزایش یافت و استفاده از آن در ساماندهی شهری به عنوان یکی از مهمترین مقوله¬ها در زمینه توسعه شهری مطرح گردید، که سعی دارد با تحول در نحوه نگرش به توسعه شهری زمینه پایداری بیشتر شهر را فراهم آورد.
به همین جهت در این مقاله قصد بر این داریم که به این موضوع پرداخته شود که توسعه متراکم شهر و افزایش تراکم شهر به چه معنی است و به چه شکلی باید صورت گیرد که همزمان با توسعه ،گسترش و تامین نیازهای شهر نهایت انطباق با اصول توسعه پایدار را داشته باشد. به همین منظور ابتدا مروری اجمالی بر مفهوم توسعه پایدار و اصول مربوط به آن خواهیم داشت و سپس چیستی و چگونگی توسعه متراکم شهری و شهر متراکم را بررسی نموده و در پایان به این مورد می پردازیم که این توسعه متراکم به چه نحوی باید صورت گیرد که زمینه پایداری بیشتری را برای شهر های بزرگ ایران فراهم آورد.
توسعه پایدار:
الیزابت بارتون و همکارانش در مقاله شهر متراکم و توسعه پایدار به نقل از چرچ بیان می¬کنند که «هنوز توافق چندانی در مورد ویژگیهای شهر پایدار وجود ندارد، و این پرسش نیز مطرح است که آیا چنین چیزی واقعاً ممکن است؟ شهرها پیچیده¬اند و از لایه های گوناگونی شامل سیستمهای کالبدی، تاریخی، اقتصادی و اجتماعی تشکیل شده¬اند، برای ارزیابی پایداری شهر باید این پیچیدگی¬ها را تشریح کرد و تعریف پایداری و توسعه پایدار خود یکی از این پیچیدگی¬هاست» (بارتون و همکاران، 1379 :17). پس در این بخش سعی در تشریح این تعریف و پیچیدگی های آن خواهیم کرد.
«با بروز ضایعات زیست محیطی، رهیافت توسعه پایدار به عنوان موضوع روز دهه آخر قرن بیستم از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد و با عنوان دستور کار قرن بیست و یکم در سطوح بین المللی، منطقه ای و محلی تعیین شد. به همین منظور در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد محیط و توسعه در ریودو ژانیرو، که در سال 1992 برگزار شد، بیش از 150 کشور جهان بیانیه ریو را که در آن اصولی برای دستیابی به توسعه پایدار مطرح شده امضا کردند و برنامه ای عملیاتی برای دستیابی به توسعه پایدار در قرن بعدی به سازمانهای بین المللی، ملی، دولتهای محلی و همچنین سازمانهای غیر دولتی فرستاده شد». (بارتون و همکاران، 1379 :15)
به عبارت دیگر اصل پایداری در طرح ها و برنامه های توسعه به عنوان یک هدف کلی بین المللی تعیین شده است. با وجود تمامی تأکیداتی که بر توسعه پایدار می شود ولی هنوز تعریف یگانه ای از توسعه پایدار وجود ندارد و تعاریف زیادی از توسعه پایدار وجود دارد. اما رایج ترین تعریف از توسعه پایدار تعریفی است که در کنفرانس زمین در ریو عنوان شده و بیان می دارد که: «توسعه ای پایدار است که نیاز حال را بدون به مخاطره انداختن توانایی نسل آینده برای دستیابی به نیازها و خواسته هایش برطرف کند» (بارتون و همکاران، 1379 :16)