یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

تحقیق در مورد صائب تبریزی 17 ص

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد صائب تبریزی 17 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 17

 

صائب تبریزی

میرزا محمد علی، متخلص به صائب، از معروفترین شاعران عهد صفویه است. تاریخ تولدش معلوم نیست، و محل تولد او را بعضی در تبریز و بسیاری در اصفهان دانسته‏اند؛ اما خاندان او مسلماً تبریزی بوده‏اند.

پدرش از بازرگانان اصفهان بود و خود یا پدرش به دستور شاه عباس اول صفوی با جمعی از تجار و مردم ثروتمند و متشخص از تبریز کوچ کرد و در محله عباس آباد اصفهان ساکن شد. عموی صائب، شمس الدین تبریزی شیرین قلم، مشهور به شمس ثانی، از استادان خط بود.

صائب در سال 1034 هـ . ق از اصفهان عازم هندوستان شد و بعد به هرات و کابل رفت. حکمران کابل، خواجه احسن الله مشهور به ظفرخان، که خود شاعر و ادیب بود، مقدم صائب را گرامی داشت. ظفرخان پس از مدتی به خاطر جلوس شاه جهان، عازم دکن شد و صائب را نیز با خود همراه بود. شاه جهان، صائب را مورد عنایت قرار داد و به او لقب مستعدخان داد

(برخی بر این باورند که این لقب را درویشی به او داده است).

در سال 1039 هـ.ق که صائب و ظفرخان در رکاب شاه جهان در برهانپور بودند، خبر رسید که پدر صائب از ایران به اکبرآباد هندوستان آمده است و می‏خواهد او را با خود به ایران ببرد. صائب از ظفرخان و پدر او، خواجه ابوالحسن تربتی اجازه بازگشت خواست، اما حصول این رخصت تا دو سال طول کشید. در سال 1042 هـ.ق، که حکومت کشمیر به ظفرخان (به نیابت از پدرش) واگذار شد، صائب نیز به آن جا رفت، و از آن جا هم به اتفاق پدر عازم ایران شد. پس از بازگشت به ایران، در اصفهان اقامت گزید و فقط گاهی به شهرهایی از قبیل قزوین، اردبیل، تبریز و یزد سفر کرد. صائب در ایران شهرت فراوان یافت و شاه عباس دوم صفوی او را به لقب ملک الشعرایی مفتخر ساخت.

وفات صائب در اصفهان اتفاق افتاد. سن او به هنگام وفات از 65 تا 71 گفته‏اند. آرامگاه او در اصفهان و در محلی است که در زمان حیاتش معروف به تکیه میرزا صائب بود. تعداد اشعار صائب را از شصت هزار تا صد و بیست هزار و سیصد هزار بیت و بالاتر نیز گفته‏اند.

دیوان او مکرر در ایران و هندوستان چاپ شده است. صائب خط را خوش می‏نوشت و به ترکی نیز شعر می‏سرود.

پس از قرن پنجم هجری، زبان شعر فارسی به همت شاعران عارفی نظیر، سنایی، نظامی، مولانا، سعدی و حافظ در سبکی ویژه که بعدها سبک عراقی نامیدندش، استحاله شد. پیش از ظهور این بزرگان، شعر فارسی مبتنی بر دریافتهای حسی و بدوی از هستی بود.

حماسه و قصیده غالبترین انواع ادبی و در مرحله‏ای پس از این دو، غزل عرصه بیان احساسات و عواطف شاعران موسوم به سبک خراسانی محسوب می‏شد.

سبک خراسانی بر عناصری چون فخامت زبان و تصاویر شفاف و محسوس همراه با حس عاطفی غلیظ بنیاد گرفته بود.

جهان بینی اکثر شاعران این دوره (به استثنای یکی دو تن) بیش از آن که افلاکی و حقیقی باشد، مجازی و دنیوی بود. شعر فارسی با گذر از سبک خراسانی و حضور و ظهور خلاق شاعرانی عارف در آن، زیبایی سرشار و متعالی و ظریفی عظیم و غنی و وجوهی چندگانه پیدا کرد و اندیشه عرفانی غالبترین صبغه درونی آن شد.

هر کدام از بزرگان این سبک همچون قله‏های تسخیر ناپذیری شدند که با گذشت سالیان دراز، هنوز سایه سنگینشان بر شعر و ادب فارسی گسترده است.

در این سبک، برخلاف جهان حسی و ملموس سبک خراسانی، شعر پای در وادی مفاهیم انتزاعی گذاشت. به گونه‏ای که شاعران بزرگ، متفکران بزرگی نیز بودند.

در همین دوران بود که غزل فارسی با دستکار بزرگانی چون خافظ و سعدی به اوج حقیقی خویش نزدیک شد.

پس از قرن هشتم هجری اغلب شاعران، جز حفظ سنت و حرکت در حد و حدود و حاشیه آثار گذشتگان گامی فراپیش ننهادند. از قرن نهم به بعد، گروهی از شاعران ـ در جستجوی راهی تازه ـ کوشیدند تا شعر خود را از تقلید و تکرار رهایی بخشند.

کوششهای این گروه در بیان صمیمانه و صادقانه حس و حال درونی و زبانی سهل و ساده و دور از تکلف و مناظره عاشق و معشوق خلاصه شد.

از شاعران این گروه که در تذکره‏ها با عنوان شاعران «وقوعی» و یا مکتب وقوع نام برده می‏شوند، کسانی همچون بابافغانی، وحشی بافقی، اهلی و هلالی از بقیه معروفند.

آثار شاعران مکتب وقوع اگر چه در کنار آثار دیگر سبکها اهمیتی درخور پیدا نکرد، اما همچون پل ارتباطی بین سبک عراقی و سبک هندی زمینه‏ای برای پیدایش «طرز نو» بود. مرور این دو بیت از وقوعی تبریزی (از شاعران سبک وقوع) خالی از فایده نیست:

زینسان که عشق در دلم امروز خانه ساخت

می‏بایدم به درد دل جاودانه ساخت

چون مرغ زخم خورده برون شد ز سینه دل

آن بال و پر شکسته کجا آشیانه ساخت؟

از آغاز قرن دهم هجری تا میانه قرن دوازدهم هجری، شعر فارسی رنگ و بویی دیگر به خود گرفت و شاعران معیارهای زیبا شناختی جدیدی را مبنای آفرینش آثار خود کردند و به کسب تجربه‏هایی تازه پرداختند که بعدها این «طرز نو» به سبک هندی معروف شد.

از مهمترین علل نامگذاری این شیوه به سبک هندی، مهاجرت بسیاری از این شاعران به سرزمین اسرار آمیز هند بود. محققان دلایل بسیاری بر علت مهاجرت شاعران ایرانی به هند، ذکر کرده‏اند؛ از جمله استاد گلچین معانی مهمترین این عوامل را در «خروج شاه اسماعیل اول، سختگیریهای شاه تهماسب، فتور ارباب مناصب در زمان شاه اسماعیل دوم، قتل عام شاهزادگان که مروج و مربی شاعران بودند، فتنه‏های پیاپی ازبکان، ... دعوت شاهان هند از ایشان، همراهی


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق در مورد صائب تبریزی 17 ص

دانلود تحقیق صائب تبریزی 17 ص

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق صائب تبریزی 17 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود تحقیق صائب تبریزی 17 ص


دانلود تحقیق صائب تبریزی 17 ص

دسته بندی : علوم انسانی _ تاریخ و ادبیات، تحقیق

فرمت فایل:  Image result for word ( قابلیت ویرایش و آماده چاپ

فروشگاه کتاب : مرجع فایل 

 


 قسمتی از محتوای متن ...

 

تعداد صفحات : 17 صفحه

صائب تبریزی میرزا محمد علی، متخلص به صائب، از معروفترین شاعران عهد صفویه است.
تاریخ تولدش معلوم نیست، و محل تولد او را بعضی در تبریز و بسیاری در اصفهان دانسته‏اند؛ اما خاندان او مسلماً تبریزی بوده‏اند.
پدرش از بازرگانان اصفهان بود و خود یا پدرش به دستور شاه عباس اول صفوی با جمعی از تجار و مردم ثروتمند و متشخص از تبریز کوچ کرد و در محله عباس آباد اصفهان ساکن شد.
عموی صائب، شمس الدین تبریزی شیرین قلم، مشهور به شمس ثانی، از استادان خط بود.
صائب در سال 1034 هـ .
ق از اصفهان عازم هندوستان شد و بعد به هرات و کابل رفت.
حکمران کابل، خواجه احسن الله مشهور به ظفرخان، که خود شاعر و ادیب بود، مقدم صائب را گرامی داشت.
ظفرخان پس از مدتی به خاطر جلوس شاه جهان، عازم دکن شد و صائب را نیز با خود همراه بود.
شاه جهان، صائب را مورد عنایت قرار داد و به او لقب مستعدخان داد (برخی بر این باورند که این لقب را درویشی به او داده است).
در سال 1039 هـ.
ق که صائب و ظفرخان در رکاب شاه جهان در برهانپور بودند، خبر رسید که پدر صائب از ایران به اکبرآباد هندوستان آمده است و می‏خواهد او را با خود به ایران ببرد.
صائب از ظفرخان و پدر او، خواجه ابوالحسن تربتی اجازه بازگشت خواست، اما حصول این رخصت تا دو سال طول کشید.

  متن بالا فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.شما بعد از پرداخت آنلاین فایل را فورا دانلود نمایید

بعد از پرداخت ، لینک دانلود را دریافت می کنید و ۱ لینک هم برای ایمیل شما به صورت اتوماتیک ارسال خواهد شد.

( برای پیگیری مراحل پشتیبانی حتما ایمیل یا شماره خود را به صورت صحیح وارد نمایید )

«پشتیبانی فایل به شما این امکان را فراهم میکند تا فایل خود را با خیال راحت و آسوده دریافت نمایید »


دانلود با لینک مستقیم


دانلود تحقیق صائب تبریزی 17 ص

تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی 14 صفحه word

اختصاصی از یارا فایل تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی 14 صفحه word دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی 14 صفحه word


تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی 14 صفحه word

صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی

خدایا شاه ما را صحت کامل کرامت کن
به غیر از«درد دین»از دردها او را حمایت کن
در میان انواع و اقسام منابعى که به نحوى مى‏توان در دریافت اندیشه سیاسى یک دوره از آنها بهره گرفت، باید به شعر سیاسى توجه کامل داشت. طبیعى است که این دریافت مى‏باید با توجه به جایگاه شعر در بازگو کردن اندیشه‏هاى عامه باشد.شعر سیاسى دوره صفوى چندان گسترده نیست؛آن مقدار نیز که وجود دارد، همانند سیار منابع سیاسى این دوره، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.پیش از این، چکامه«مکافات نامه»که یک‏هزار و چهارصد بیت شعر در زمینه تعلیل سقوط دولت صفوى بود، در کتاب«علل بر افتادن صفویان»چاپ کردیم.در اینجا مرورى کوتاه بر اشعار سیاسى صائب تبریزى داریم.
میرزا محمدعلى پسر میرزا عبد الرحیم، مشهور به صائب، در اصل تبریزى است اما وى در اصفهان رشد یافت و در همانجا مدفون شد.شرح حال تفصیلى وى را استاد گلچین معانى در مقدمه«فرهنگ اشعار صائب»و نیز در«کاروان هند»آورده است.صائب لرزند یکى از تاجران تبریزى بود که به همراه پدر به اصفهان آمد.چند سالى را در عهد جوانى در هند گذراند و پس از آن به اصفهان آمده در آنجا رحل اقامت افکند.وى در شعر مقام و منزلتى بزرگ یافت و عنوان مشهورترین غزلسراى دوره صفوى و بنیان‏گذارى مکتبى نوین را به خود اختصاص داد.وى در سن نود سالگى، به سال 1087(ه.ق)در اصفهان درگذشت و در تکیه درویش صالح که معتقدش بوده، مدفون شد. (1) صائب غزلسراست و کمتر به شعر سیاسى یا حماسى و امثال ذلک توجه دارد.با این حال، در طول زندگى خویش، در برخورد با سلاطین متعدد، اشعارى در مدح و مرثیه آنان سروده است.وى در این اشعار به تمجید از شخصیت آنان پرداخته و بخش مهمى از اشعار خویش را به تمجیدان بى‏پایه، بر پایه استعارات و تشبیهات تخیلى بنا کرده است.با وجود این، مى‏توان در لابلاى اشعار او، حساسیتهاى ذهنى وى را در زمینه سیاست دریافت.این حساسیتها بازتاب افکار و اندیشه‏هاى بخشى از عامه مردم است.
اشعارى که انتخاب شده، از چند قصیده او در ستایش از سه شاه صفوى مى‏باشد.نخست شاه صفى است که از سال 1038-1052(ه.ق)سلطنت کرده است.پس از آن شاه عباس دوم است که در فاصله سالهاى 1052-1077 سلطنت کرد. سومین شاه معاصر وى، شاه سلیمان است که از سال 1077-1105 حکم راند و صائب یازده سال نخست سلطنت او را درک کرد.بر پایه شعرى از او که ماده تاریخى در تعمیر یکى از روضات متبرکه دارد، وى تا سال 1087 زنده بوده است (2) به نقل ملیحاى سمرقندى وى به سال 1087 درگذشته است.
قصیده‏هایى که اشعار مقاله ما از آنها برگزیده شده، در مجلد ششم دیوان صائب(به کوشش محمد قهرمان، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1370).
1-صفویان مدافع تشیّع دوازده امامى
نزاع دولت عثمانى و صفوى از یکسو، و نزاع ازبکان با صفویان از سوى دیگر نشان آن بود که على رغم فشار تسنن از دو سوى بر ایران، دولت صفوى حامى و حافظ تشیّع امامى است.دو دولت عثمانى و صفوى، صرف نظر از مطامع شخصى خویش، به هر روى، نشان دو گرایش مذهبى بودند.در چنین شرایطى، مردم و حتى عالمان، براى حفظ تشیع در برابر سلطه‏جویى خلافت عثمانى، خود را ملزم به دفاع از دولت صفوى مى‏دیدند.آنان، ایستادگى دولت مزبور را در برابر توسعه طلبى عثمانیان، از مهمترین دلایل حمایت خویش از دولت مزبور و مقبولیت و مشروعیت آن در میان خویش تصور مى‏کردند.صائب نیز، به همین دلیل، در ستایشهاى خود از دولت صفوى، بر این امر اصرار مى‏ورزد.او درباره شاه صفى مى‏گوید:
صاحب لواى مذهب اثنى عشر صفى
کامروز ازوست سکه دین، جعفرى عیار
خاک ره ائمه اثنى عشر تقى
کز کلک راست خانه جهان را دهد قرار
(ص 3544)
در جایى دیگر درباره همو مى‏گوید:
رواج مذهب اثنا عشر به عهده توست
بکوش و دست از این شیوه ستوده مدار
به تیغ عدل یکى کن چهار مذهب را
سفینه نبوى را ز چهار موجه برآر
(ص 3554)
و در مرثیه شاه صفى مى‏گوید:
چهارده سال هلاکى مذهب اثنا عشر
بود از شمشیر گردون صولت او پایدار
(ص 3557)
این در حالى است که شاه صفى به شاه سنى‏گرا شهرت یافته است. (3)
صائب درباره شاه عباس دوم مى‏گوید:
از رسوخ اعتقادات آسمان بنیاد شد
چون بروج آسمانى مذهب هشت و چار
(ص 3559)
و در جاى دیگر مى‏گوید:
آسمان بنیاد خواهد کرد از اقبال بلند
مذهب اثنا عشر را چون بروج آسمان
(ص 3565)

برای دانلود متن کامل این تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.


دانلود با لینک مستقیم

تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مکتب جمال در عرفان اسلامی 14 صفحه word

اختصاصی از یارا فایل تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مکتب جمال در عرفان اسلامی 14 صفحه word دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مکتب جمال در عرفان اسلامی 14 صفحه word


تحقیق آماده درس صائب با موضوع صائب تبریزی و مکتب جمال در عرفان اسلامی 14 صفحه word

 

صائب تبریزی و مکتب جمال در عرفان اسلامی

 

ء نگاهی دقیق درباره شعر صائب، چهره دیگری از او می‏نمایاند، چهره شاعری که به مدد شعر در حریم عرفان پا می‏گذارد و مسیر بزرگانی مانند سنایی و عطار و مولوی و حافظ و سعدی و جامی را پی می‏گیرد.

ء صائب می‏گوید خدا در تتق غیب نیست، بلکه «از در و دیوار در تجلی» است، اما هیهات از «اولی‏الابصار». شاعر می‏گوید: حسن معشوق حقیقی نیست در بند نقاب/ دست مژگان ترا خوان گران پیچیده است.

راه‏های رسیدن به خدا به عدد انسان‏هاست.»(1) هر انسانی براساس فطرت خداجوییش، راهی را برای رسیدن به خدا برمی‏گزیند، یکی راه دین، یکی راه اخلاق، یکی از راه عبادت، یکی از راه تعقل؛ اما به شهادت دل، کوتاهترین راه برای رسیدن به خدا، راه عشق است.(2)

عشق از انگیزه‏های بسیاری حاصل می‏شود، اما باز به گواهی دل، مهمترین محرک و برانگیزاننده عشق، جمال است؛ تا آنجا که جمال را، مادر عشق نامیده‏اند.

تسری عشق از طریق حسن در رگهای عالم و عالمیان، در میان دیربازترین آراء فلسفی غرب و شرق دیده می‏شود. نگاهی به آثار افلاطون و فلوطین(3)، یا بررسی آیین‏های کهن دینی در ایران باستان (چون آیین مهر یا میتراییسم و دین زردتشتی)(4) و بالاخره اصول عقاید مکتب جمال در عرفان اسلامی(5) به روشنی این مطلب را برای ما بازگو خواهد کرد.

مقدمه

ء صائب را بیشتر به عنوان یک شاعر می‏شناسند تا عارف؛ شهرت او بیشتر به خاطر سبک شعریش (هندی) و به خاطر «طرزنو»ش است و از او بیشتر انتظار تازه‏گویی و خیال‏بندی و نکته‏پردازی و مفردات نغز می‏رود تا عرفان.

اما نگاهی دوباره به شعر صائب، چهره دیگری هم از او می‏نماید؛ چهره شاعری که به مدد شعر در حریم عرفان پا می‏گذارد و مسیر بزرگانی چون سنایی و عطار و مولوی و حافظ و سعدی و جامی را پی‏می‏گیرد؛ او نه‏تنها از معتقدان این مکتب عرفانی، بلکه یکی از مفسران و داعیان و مبلغان بزرگ آن است.(6)

سعی ما در این مقاله، بررسی اصول عقاید مکتب جمال عرفان در شعر صائب است.

ء در یک نگاه کلی، رئوس عقاید مکتب جمال را می‏توان در سه عنوان خلاصه کرد:

وحدت وجود- زیبایی- عشق

این سه عنوان با هم، تشکیل یک چرخه را می‏دهند و چرخه از هرکجا که آغاز شود و به هر جهت که حرکت کند، به وحدت وجود خواهد انجامید.

ء در فلسفه «وحدت وجود» وجودی جز معشوق ازلی نیست، هرچه هست از من و تو، ما و شما از اوست و به او بازمی‏گردد.

صائب، مسأله وحدت وجود را بارها در شعر خود با زبانی هنرمندانه مطرح کرده است:(7)

«نیست به جز یک شراب در خم و مینا و جام/ دیده غفلت بمال، باده وحدت بنوش.» ج5 ص 2459

و این اویی که اول و آخر است(8) و ظاهر و باطن (9) و خالق مایشاء(10)، بس زیباست (11)؛ همه اسماء او زیباست(12)؛ و همه اوصافش زیباست؛ و هرآنچه آفریده زیباست.(13)

براساس داستان زیبای آفرینش، خداوند منشأ زیبایی، حسن خود را می‏دید اما چون تنها بود، مثلث عشق را کامل نمی‏یافت(14)؛ پس خداوند جهان را آفرید و جن و انس را و جمال خود و عشق را به آنان عرضه کرد (15) و همه می‏دانند تنها موجود ظلوم جهولی که زیر بار امانت سنگین عشق (که گردون هم آن را نیارد کشیدن) رفت، آدم بود.(16) صائب در این مورد طنز ظریفی به کار برده است و می‏گوید عشق از «بی‏آدمی» هم صحبتی ما را پذیرفت.(17)

به هر جهت، آدم با و جود خردیش در قیاس با افلاک و سماوات و ارض و جبار، چیزی در وجودش داشت که او را مستعد پذیرش عشق ساخت و این عشق نه‏تنها در وجود آدم، بلکه در وجود «ملک»(18) هم‏چنان شوری انگیخت، که رشک ابلیس را برانگیخت:

«عشق اول به دل سوخته آدم زد/ مایه ور شد ز دل آدم و بر عالم زد

در دل و جان ملک شور قیامت افتاد/ زان نمک کز دل خود بر جگر آدم زد

تن خاکی که همان دید ز انسان ابلیس/ مشت خاکی است که بر دیده نامحرم زد

صائب از عشق چه سان قامت خود راست کند/ که فلک از ته این بار گران پس خم زد» ج4 ص 1636

 

 

برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.


دانلود با لینک مستقیم

پایان نامه شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب


حقیق شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۱۹صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود تحقیق شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست

چکیده   ۱

مقدمه   ۲

۱- فصل اول:کلیّات

۱-۱- کلیّات تحقیق   ۵

۱-۲- بیان مسأله   ۵

۱-۳- اهداف تحقیق   ۶

۱-۴- ضرورت تحقیق   ۶

۱-۵- فرضیه‌های تحقیق   ۶

۱-۶- پیشینة تحقیق   ۷

۱-۷- روش تحقیق   ۷

۲- فصل دوم:سبک هندی

۲-۱- سبک هندی   ۹

۲-۱-۱- صائب و شعر او   ۱۱

۲-۱-۲- عوامل سازنده در دیوان صائب   ۱۳

۱- انگیزه و تخیّل شاعر   ۱۳

۲- اجتماع   ۱۴

۳- گذشتگان   ۱۴

۴- طبیعت   ۱۴

۲-۲-شکل گیری غزل.۱۴٫

۲-۲-۱- سیر غزل در شعر فارسی   ۱۵

۲-۳- درآمدی بر آرایه‌ها و مضامین مختلف در شعر صائب   ۱۹

۲-۳-۱- مضمون در دیوان صائب   ۲۳

۲-۳-۲- صائب،متأثراز مولوی و حافظ   ۲۴

۲-۳-۳- مضامین اخلاقی   ۲۶

۳-فصل سوم:صنایع معنوی

۳-۱-صور خیال و نقش آن در شعر صائب   ۲۹

۱- آشنایی زدایی   ۲۹

۲- ایجاز.۳۰

۳- تأکید   ۳۰

۴-تنبیه و تحذیر   ۳۰

۵- ابهام   ۳۱

۳-۱-۱-تشبیه   ۳۱

۳-۱-۲- استعاره   ۳۸

۳-۱-۳-تمثیل   ۴۴

۳-۱-۴-ارسال المثل   ۴۸

۳-۱-۵-کنایه   ۵۰

۳-۱-۶-تلمیح   ۵۷

۳-۱-۷-پارادوکس   ۶۱

۳-۱-۸-تناسب   ۶۴

۳-۱-۹-ایهام   ۶۷

۳-۱-۱۰-ایهام تناسب   ۶۹

۳-۱-۱۱-استخدام   ۷۳

۳-۱-۱۲-غلو   ۷۶

۳-۱-۱۳-تشخیص یا شخصیت انگاری   ۷۸

۳-۱-۱۴- تجسّم   ۸۱

۳-۱-۱۵- حس تعلیل   ۸۳

۳-۱-۱۶- ابداع   ۸۵

۴-فصل چهارم: صنایع لفظی

۴-۱- جناس   ۸۳

۴-۲- واج آرایی   ۹۲

۵-فصل پنجم:نکاتی در شناخت شعر صائب

۵-۱-جایگاه صنایع در دیوان صائب   ۹۶

۵-۲-جان بخشی متفاوت   ۹۷

۵-۳-ترکیبات تازه   ۹۸

۵-۴-ترکیبات محاوره‌ای   ۹۸

۵-۵-اشارات قرآنی و احادیث   ۹۹

۵-۶-تعقید در اشعار صائب   ۱۰۰

۵-۷-لفظ و معنا   ۱۰۱

۵-۸-تکرار مصرع‌ها   ۱۰۲

۵-۹-ردیف و قافیه

۶- فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

۶-۱-نتیجه‌گیری   ۱۰۵

۶-۲- پیشنهادها   ۱۰۶

فهرست کلمات دشوار   ۱۰۷

فهرست منابع و مآخذ(کارمایه ها)   ۱۱۰

 فهرست  منابع و مآخذ(کارمایه‌ها)

۱- قرآن کریم، ترجمة الهی‌قمشه‌ای، چ اوّل، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، قم، ۱۳۸۲٫

تبریزی ،،میرزا محمّد علی صائب،دویست و یک غزل از صائب،شرح و تفسیر دکتر امیر بانوی کریمی(امیری فیروز کوهی)چ اوّل، انتشارت  زوّار،۱۳۶۶٫

۲-تبریزی ،،میرزا محمّد علی صائب،دیوان، ( ج۱و ۲)   ، به اهتمام و تصحیح محمّد قهرمان،چ اوّل، شرکت انتشارت علمی و فرهنگی،تهران،۱۳۶۷٫

۳- ثروت، منصور، فرهنگ کنایات، چ اوّل، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۴٫

چترایی،مهرداد،سبک شناسی (شعر و نثر ‌)،چ اوّل،انتشار ات دژنپشت،اصفهان،۱۳۸۶٫

۴- حافظ، شمس‌الدین محّمد، دیوان، تصحیح قاسم غنی-قزوینی، به کوشش رضا کاکائی دهکُردی، چ سوم، انتشارات قفنوس، تهران، ۱۳۸۰٫

۵-درگاهی،محمود،نقد شعر در ایران،چ اوّل،مؤسسه انتشارات امیر کبیر،تهران،۱۳۷۷٫

۶- دریاگشت، محمد رسول، صائب در سبک هندی در گسترة تحقیقات ادبی، ، نشر قطره، تهران، ۱۳۸۰٫

۷- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ۱۴ مجلّد، چ دوم از دورة جدید انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷٫

۸-دهخدا،علی اکبر،لغت نامه (نرم افزار)،مؤسسهُ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،تهران،۱۳۷۸٫

۹-شجیعی،پوران،صور معانی شعر فارسی در مکتب درونگری،چ اوّل،انتشارات زوّار،تهران،۱۳۶۲٫

۱۰- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا، صور خیال در شعر فارسی، چ سوّم، انتشارات آگاه، ۱۳۶۶٫

۹- شمیسا، سیروس، بیان، چ نهم، انتشارات فردوس، تهران، ۱۳۸۱٫

    ـــــــــ ،سبک شناسی شعر ‌،ج دوّم، انتشارات فردوس ، تهران،۱۳۷۵٫

۱۰- ــــــــــ، فرهنگ تلمیحات، چ اوّل، انتشارات فردوسی، تهران ۱۳۶۶٫

۱۱- ـــــــــ، نگاهی تازه به بدیع، چ سوم، انتشارات فردوس، تهران، ۱۳۸۱٫

۱۲- صادقیان، محّمدعلی، زیور سخن در بدیع فارسی، چ اوّل، مرکز انتشارات علم و صنعت ایران، ۱۳۷۸٫

رزمجو،حسین،انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی،ج اول،مؤسسه جاپ وانتشارات آستان قدس رضوی،مشهد،۱۳۷۰٫

۱۳- رضانژاد «نوشین» ، غلام‌حسین، اصول علم بلاغت، چ اوّل، انتشارات الزهرا، ۱۳۶۷٫

۱۴- رودکی سمرقندی، ابوعبدالله‌جعفربن‌محّمد، دیوان، شرح و توضیح منوچهر دانش‌پژوه، چ اوّل، انتشارات توس، ۱۳۷۴٫

زرّین کوب،عبد الحسین،سیری در شعر فارسی،چ اوّل ،انتشارات نوین،۱۳۶۳٫

زاده شفق،رضا،تاریخ ادبیات ایران،چ اول؛انتشارات آهنگ،تهران،۱۳۶۹٫

عبدالله،سید،ادبیات فارسی در میان هندوان،ترج  م

ه محمد اسلم خان،چ اوّل، مجموعه انتشا ر ات ادبی و تاریخی موقو ف  ا ت  دکتر محمود افشار یز   دی،تهران،۱۳۷۱٫

۱۵- فتوحی، محمود، نقد ادبی در سبک‌ هندی، چ اوّل، نثر سخن، تهران ۱۳۸۵٫

فرشید ورد،خسرو،دربارة ادبیات ونقد ابی،ج اول،چ اول،انتشارات امیر کبیر ،تهران،۱۳۶۳٫

کزّازی،میر جلالدین،بیان(۱)،ج اول،نشر مرکز،تهران،۱۳۶۸٫

۱۷- گلچین معانی، احمد، فرهنگ اشعار صائب، ج اوّل، چ دوم، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۳٫

۱۸- محّمدی، محّمدحسین، فانوس‌های خیال، چ اوّل، انتشارات جامی، تهران، ۱۳۷۵٫

۱۹- موسوی، میر نعمت‌الله‌، فرهنگ بدیعی، چ اوّل، انتشارات احرار، تبریز، ۱۳۸۲٫

۲۰- وحشی‌بافقی، کمال‌الدین‌محّمد، دیوان، به کوشش محّمدحسین سیّدان، چ اوّل، انتشارات طلایه،تهران، ۱۳۷۴٫

۲۱- وحیدیان کامیار، تقی، بدیع از دیدگاه زیباشناسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، ۱۳۸۳٫

۲۲- هاشمی، احمد، جواهر البلاغه، چ اوّل، انتشارات مصطفوی، قم، ۱۳۶۷٫

  فهرست مقالات

۱- انوری، حسن،” قالب نحوی در شعر و تمثیل در دیوان صائب”، نشریه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، چ اوّل، ش یکم، صص ۱۱۸، ۱۳۶۹٫

۲- خیالی خطیبی، احمد،” تمثیل درادب فارسی”، کیهان فرهنگی، ش دویست‌و‌چهل‌‌ویکم، صص ۵۳ ،۱۳۸۵

۳- سنگری محّمدرضا،” غزل”، نشریة شعر،   ش چهل و ششم ،صص ۶،۱۳۸۵٫

۴- صالحی،مهدی،”تضاد یا متناقض نما”، مجلةرشد آموزش زبان و ادبیات فارسی، ش چهارم،صص۴۷ ،۱۳۸۹٫

۲-۱-سبک هندی :

حکومت سلسلة صفوی که جهان بینی شیعی داشتند از جمله عواملی است که باعث تغییر سبک شد. تغییر در تفکر وبیان از جمله عوامل مهمی  است که موجب این دگرگونی می گردد.این تغییر مذهب  است که موجب خلق عقاید نو می گردد.

     « بدیهی است که تطوّرات و تحولات  ادبی به ناگهان صورت نمی گیرد و زمانی دراز لازم است تا روش فکر تغییر پذیرد و طریق تازه ای در سخنوری معمول گردد. سبک هندی نیز از مدت ها پیش یعنی از اوایل قرن هشتم مقدماتش در هند ظاهر گردید و شعرایی از قبیل امیر خسرو دهلوی به ساختن مضامین تازه و استعمال لغات و ترکیبات  خاصی شروع کردند. پس از آن نیز هر که در سخنوری دستی داشت اختراع تازه ای نمود و مضمون جدیدی به دست آورد و شیوة نوینی به کار بست تا به تدریج سبک مخصوصی که با شیوة قدما و سخنوران سلف مباینت* داشت معمول گردید.»(دریا گشت، ۱۳۷۱،ص۴۰۲، ۴۰۳).

   از آنجایی که در این دوره، پادشاهان سرزمین هند به شاعران توجّه خاصی داشتند وصله های فراوانی به آنان می‌دادند، این امر باعث شد تا توجه شاعران به سرزمین هند معطوف گردد. زیرا در آن زمان  دولت صفویه به نوعی  نسبت به شاعران و به خصوص مدیحه سرایی های آنان  بی توجهی نشان می داد. دقت و نازک خیالی موجود در شعر شاعران آن دیار، نا خود آگاه این شاعران را نیز  به سوی نکته  سنجی و خیال پردازی های شاعرانه ای می‌کشاند که باعث پیچیدگی در شعر می شد. این نوع نازک خیالی ها در شعر شاعرانی چون بیدل دهلوی به اوج خود می رسد.

 ابته باید گفت که شاعران سبک هندی دو گونه اند :یکی بزرگانی چون صائب وکلیم که رابطة تشبیهی بین مصراع معقول و محسوس ،معتدل ولطیف است ودیگری افرادی چون بیدل وقدسی که به آنان خیال بند  ورهروان طرز خیال می گویند که معمولاً رابطة دو مصراع آنان دشوار و در زبان سهل انگارند.

   دقّت شاعر سبک هندی درآوردن مضامین نو با پیچیدگی ها و صنایع شعری فراوان، باعث  می شد شاعر سبک هندی بیشتر از آن که به سرودن یک الهام شاعرانه  بپردازد، به هنرنمایی در مورد شعر پردازی خود  توجّه کند. از این رو باید گفت که شعر شاعران سبک هندی بیشتر نتیجة یک کوشش شاعرانه است تا جوشش درونی.

  امّا آنچه که مسأله را برای ما دشوار می کند، فراوانی ابیات عارفانه وعاشقانه در شعر سبک هندی است که به نوعی برگرفته از شعر سبک عراقی می باشد و این سؤال را در ذهن پدید می آورد که آیا این شعر جنبه های عرفانی عمیق را هم که نتیجة سیر وسلوک معنوی شاعر است دارد یا نه؟

   شاعران سبک هندی همواره به مضمون سازی و نکته بینی و ترکیب سازی شهرت داشته اند. اما با دقت در آثارشان می توان مشاهده کرد که در عین مضمون سازی، بسیاری از اندیشه های شعرایی چون خواجه حافظ شیرازی، مولانا و دیگر شاعران را نیز تکرار می کنند اما این تکرار ها به گونه ای در شعر و در لابه لای تمثیل ها و کنایات و دیگر صنایع  شعری قرار گرفته که به راحتی دیده نمی شود.

   گره خوردگی عشق و عرفان و اندیشه های مادی گرایانه، ابتدا این سؤال را در ذهن پدید می آورد که این تکرارها به چه دلیل صورت گرفته؟ آیا صرفاً یک تقلید کورکورانه است؟ آیا یک نوع نمایش مهارت شعر گویی است، یا این که تنها گاهی اوقات شاعر از زندگی زمینی کناره می گرفته و مضامین عارفانه را پناه خود ساخته است؟ در جواب باید گفت شاعر نسبت به هیچکدام از این موضوعات بی توجه نیست. او به دنبال چیزی است که نو و کامل و مطابق با پسند زمانه، دیر یاب و غریب باشد. پس این مسأله را نمی توان از عیوب  شعر سبک هندی شمرد؛ اما از لحاظ هماهنگی با شعر دوران، اندکی مشکل ساز است، زیرا که شعر هر دوره یک سری ویژگی های خاص خود را دارد که بازگشتن به‌ آن نه تنها زیبا نیست، بلکه شعر را نامقبول می کند. این نوع آمیختگی مضامین را در شعر این دوره، باید از ویژگی های سبک هندی دانست. اما از این جنبه که کلمات موجود در شعر شاعران دیگر تکرار می شود، از عیوب بارز این سبک است.

   از آنجایی که در این دوران قشر تحصیل کرده، چندان میلی به شعر سرایی نداشتند و کسانی هم که میل اندکی داشتند به صورت جدّی به شعر و شاعری نمی پرداختند، شعر اندک اندک به بازار و عامة مردم راه یافت. همین امر منجر به نزدیک شدن شعر به احساس و خیال مردم عامی شد و شعر را مملو از تعابیر عامیانه کرد. در این دوره به ندرت امکان داشت که شاعران به دربار پادشاهان وقت راه یابند و بیشتر آنها صاحبان  حرفه های بازاری بودند و این انتقال شعر به میان مردم عادی، نه تنها شعر را به انحطاط نکشاند بلکه از لحاظ استفاده از لغات و تعبیرات عامیانه، وارد مسیر تازه ای کرد.

   هر چند در این دوره قالب های شعری چون قصیده، مثنوی و غزل مورد استفاده است اما آنچه که مورد توجه و مقبول شعراست، تک بیتی های از هم گسسته است که حتی در قالب هایی چون غزل، با هم ارتباط چندانی ندارند و هر کدام برای خود یک مفهوم مجزا و یا یک پند اخلاقی  رادر بر دارد.

   «ساختار بیت هندی چنین است که در مصراعی، مطلب معقولی گفته شود یعنی شعاری مطرح شود ودر مصراعی دیگر با تمثیل یا رابطة لفْ و نشری متناظر یا تشبیه مرکب، آن  رامحسوس کنند.همة هنر شاعر در این مصراع اخیر است، یعنی در مصراعی که باید معقول را محسوس کند و هرچه رابطة بین دو مصراع منسجم تر باشد، بیت دلنشین تر است» (خیالی خطیبی، ۱۳۸۵).

   از آنجایی که شاعر سبک هندی شاعری پرگوست، تنوع اندیشه نیز در آثارش فراوان  دیده می شود؛ این تنوع اندیشه و پرگویی او باعث تناقض گویی هایی شده که در دیوان  صائب تبریزی فراوان دیده می شود. از جمله ویژگی های سبک هندی می توان به مواردی چون مشکل پسندی، میل به معنی تراشی، تعقید و ابهام ، ایجاز و استفاده فراوان از کنایه و تمثیل و اسلوب معادله اشاره کرد.

   مشکل پسندی شاعران این دوره را باید ریشة بسیاری از تعقیدات و پیچیدگی های شعر این عصر  دانست. مشکل پسندی شاعران ، متعاقباً پیامدهایی را از لحاظ بیانی برای شعر به ارمغان آورده و موارد دیگری  چون استفاده فراوان از صنایع لفظی و معنوی را در بر می گیرد.

  « پس یک مشخصة مهم سبک هندی این است که محصول اندیشه و عقل است. اندیشه و عقل فردی و شخصی، اما عامل جمعی و نا خود آگاه قومی ـ نژادی در آفرینش چنین شعری دخالت چندانی ندارد. شعر سبک هندی شعری فردی و تراژیک است.» (فتوحی،۱۳۸۵،ص۴۳) .

        شاعران سبک هندی برای پذیرش یک شعر معیارهای خاصی در نظر داشتند که این معیارها در ابتدا  تنها به عنوان خصوصیاتی بود که شعر آن دوره را از شعر عصر تیموری جدا می کرد، اما بعدها این خصوصیات چنان  در مرکز توجه قرار گرفت که بیشتر توجه شاعر معطوف به آن  ویژگی ها شد. مشکل پسندی و استفاده از ارسال المثل ها و مضمون یابی های شاعران رفته رفته چنان در شعر این شعرا افزایش پیدا کرد که درک شعر را با مشکل مواجه  کرد، زیرا که شعر به جای کمال یافتن به سمت تعقید و پیچیدگی می رفت.


دانلود با لینک مستقیم