دانلود طرح کارآفرینی زنبور داری و پرورش زنبور عسل 30 ص + پاورپوینت

اختصاصی از یارا فایل دانلود طرح کارآفرینی زنبور داری و پرورش زنبور عسل 30 ص + پاورپوینت دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)+پاورپوینت

تعداد صفحات:30

فهرست مطالب:

مقدمه
توصیف  پروژه:
توجیه پروژه:
امکانات:
اشتغال زایی:
میزان اجرایی بودن طرح:
بازاریابی:
برنامه بازدید و زمان بندی در فصول مختلف:
فصل بهار:
در اوایل فصل تابستان :
بازدید پاییزه:
بازدید زمستان :
برآورد های اولیه:
هزینه های تولید سالانه:
هزینه و میانگین 100 کلنی:
سود حاصله با قیمت روز       16000000 تومان
هزینه نگهداری و تعمیرات
اهمیت پرورش زنبور عسل:
ترکیبات عسل
الف- عسل
ب- موم  
پ- موم بره
ت- ژل رویال
ث- بچه کندو
فواید زنبور عسل و فرآورده های آن
اهمیت صنعتی بره موم
اهمیت صنعتی ژله رویال
اهمیت طبی زنبور عسل
نژادها، ارقام و سویه های زنبورها
زنبورعسل کوچولو      
زمان اجرای پروژه:

مقدمه:
تاریخچه زندگی و قدمت زندگی زنبور عسل روی کره زمین ، زندگی اجتماعی زنبور عسل در یک کلنی ، نظم اجتماعی حاکم در کندو ، قدرت خارق العاده زنبور عسل در معماری و ساختن حجره های مومی شان ، موروثی بودن عموم اطلاعات کاربردی ، ویژگی های خاص زیست شناسی ، قدرت منحصر به فرد زنبور عسل در تبدیل شهد گیاهان یا شربت شکر به عسل به عنوان یک غذای پر انرژی و دارویی شفا بخش، قدرت این حشره در ساختن موم و موم بافی ، جمع آوری بره موم و کاربرد آن ، ساختن شاه انگبین و چگونگی استفاده از آن و ساختن زهر به منظور استفاده از آن در هنگام دفاع و به عنوان یک داروی مهم و از همه این شگفتی ها مهم تر ، قابلیت منحصر به فرد زنبور عسل در جمع آوری گرده گیاهان و گرده افشانی بسیاری از گیاهان گلدار که با این ویژگی، بطور مستقیم و غیر مستقیم حدود 50% غذای بشر تامین می شود و بسیاری از گیاهان و حیوانات امکان ادامه حیات می یابند.
میزان تولید محصول عسل به آب و هوا، نژاد زنبور و مدیریت زنبوردار بستگی دارد. در نقاط خوش آب و هوا، گیاهان و رستنی های فراوان می رویند و در فصل گلدهی، محصول عسل خوبی از آن نقاط برداشت می شود.همچنین نژاد های فعال زنبور عسل عمل گرده افشانی گیاهان را نیز بهتر انجام می دهند. عامل مدیریت در زنبورداری همچون سایر امور از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا یک زنبوردار ناآگاه نه تنها قادر به عسل گیری از زنبورهای عسل نخواهد بود، بلکه به راحتی کلنی های خود را به کشتن می دهد. بنابراین آشنایی به فنون زنبورداری و داشتن اطلاعات علمی و تجارب عملی از مهم ترین واجبات کار با زنبور عسل است.
میانگین تولید عسل شهد هر کندوی جعبه ای در ایران و سایر کشورهای آسیایی 7 کیلوگرم ، در کشورهای اروپایی و روسیه 10 کیلوگرم، در آمریکا 21کیلوگرم، در نیوزلند 30کیلوگرم، در استرالیا 36کیلوگرم، درکانادا 40کیلوگرم و در نقاط پرگل کانادا گاهی به 80 کیلو گرم می رسد. بدهی است مقدار تولید عسل شهد در نقاط مختلف کشور و حتی نقاط مختلف هر شهر متفاوت است و به طور عمده به فراوانی منابع شهد،شرایط آب و هوایی و مدیریت زنبوردار بستگی دارد.باید توجه داشت که علی رغم اعلام آمار میانگین 7کیلوگرم تولید عسل شهد به ازای هرکندو درسال، در برخی نقاط خوش آب وهوا سرسبز کشور، زنبورداران آگاه، باتجربه و فعال در امر کوچ دهی به موقع زنبورستان خود، توانایی تولید عسل شهد به میزان بیش از 50کیلوگرم به ازای هر کندو را دارند.
به نظر می رسد که در کشور ما، باتوجه به عدم استفاده یا استفاده ناصحیح از ظرفیت شهد دهی بسیاری از باغ هاو مزارع و نیز برخی نقاط مرتعی و جنگلی که مورد استفاده زنبورداران قرار نمی گیرد ، تاکنون از بخش قابل توجه ای از ظرفیت واقعی تولید عسل استفاده نشده است. در این سهل انگاری،زنبورداران از تولید کمتر عسل شهد خسارت می بینند. اما خسارتی که در قالب کاهش محصول و نامرغوبیت محصول به کشاورزان و باغداران و در آمد ملی وارد می شود، بسیار قابل توجه تر است. تاکنون در ایران،ازظرفیت های تولید عسل به خوبی استفاده نشده است; یعنی ، در برخی نقاط تراکم استقرار زنبورستان ها را داشته باشیم و در برخی نقاط،زنبورستان های کافی مستقر نشده است.حال آنکه برای بدست آوردن بیشترین مقدار عسل و بالاترین بازده زنبور عسل در گرده افشانی ، باید اولا هرجا که گیاهان شهدزا و نیازمند زنبور عسل می رویند، تعداد مناسب کندو مستقر کنیم و ثانیا تعداد کندوهایی که در یک منطقه یا در هر هکتار از یک باغ یا مزرعه مستقر می کنیم کمتر یا بیشتر از شمار مناسب نباشد. چنانچه شمار کندو ها دریک باغ،مزرعه یامنطقه،بیشتر یا کمتر از حد مناسب باشد؛ هم زنبوردار و هم باغ دار یا مزرعه دار به نوعی خسارت می بینند.
مسائل مربوط به زنبورداری؛ از جمله،ظرفیت تولید عسل توسط هر کندو،عسل شهد یا مخلوط شهد و شربت، قیمت عسل،درآمد زنبوردار و از همه مهمتر «نقش زنبورعسل در افزایش تولید و مرغوبیت محصولات زراعی و باغی» باید مورد مورد توجه مسئولین قرار گیرد و شرایط مناسب برای توسعه منطقی زنبورداری در ایران فراهم شود. این مورد حساس باید جدی گرفته شود تا مبادا آن که از برخورد سلیقه خریدار عسل و میزان درآمد زنبوردار،پرورش زنبورعسل و در نتیجه میزان تولید در کشاورزی و باغداری و قابلیت حفظ مراتع و جنگل ها در معرض خطر جدی قرار گیرد.
اگر به زنبورداری فقط به عنوان حرفه ای که در آن عده ای مشغول تولید عسل هستند نگریسته شود،فقط به اندازه میزان تولید عسل باید برای آن اهمیت قائل شویم؛ اما باید یدانیم که ما برای افزایش تولید و مرغوبیت بسیاری از محصولات گیاهی زنبورداری کنیم که در آن محصول عسل یک عایدی جانبی است. لذا اهمیت پرورش زنبورعسل، صدها برابر بیشتر از ایجاد شغل و تولید عسل است، زیرا حدود 80% کل تولید بسیاری از درختان میوه و محصولات بذری به گرده افشانی شدن توسط زنبور عسل بستگی دارد که در غیاب این حشره، سایر حشرات گرده افشان نیز قادر به انجام وظایف زنبور عسل نخواهند بود. ما زمانی می توانیم یک مقایسه منطقی و صحیح از ارزش فرآورده های زنبورعسل در مقابل ارزش عمل گرده افشانی این حشره داشته باشیم که بتوانیم طبیعت بدون زنبورعسل رابررسی کنیم. چراکه در طبیعت بدون زنبورعسل،نه نتها عسل تولید نمی شود و میزان محصولات زراعی، باغی،مرتعی و جنگلی به شدت کاهش می یابد،بلکه قسمت اعظم رستنی های موجود در طبیعت منقرض خواهد شد.    
     

توصیف  پروژه:
این پروژه در رابطه با پرورش زنبور عسل به عنوان یک کار تولیدی و مولد میباشد.طرحی که اگر تمامی مسائل مربوط به این رشته اعم از امکانات و مشکلات آن به دید مثبت بنگریم مطمئنا طرحی قابل توجیه هم ازلحاظ اقتصادی و هم از لحاظ ایجاد فرصت شغلی میباشد.البته باید متذکر شد که مشکلات و موانعی هم در اجرای این طرح وجود دارد که در ادامه در مورد آن بحث خواهیم کرد.
این طرح در اولین گام نیاز به داشتن اطلاعات مقدمات در مورد بیولوژی و آناتومی زنبور عسل ،نحوه زندگی در کلنی ،نحوه ارتباط جمعیت داخل کلنی بایکدیگر و غیره است که مطمئنا تا اطلاعات ،آگاهی لازم در این مورد کسب نشود طرح با مشکل و در نهایت با شکست همراه خواهد بود.
گام دوم با تهیه تعداد قابل توجهی کلنی زنبورعسل به عنوان شروع کار میباشد که اگر به صورت کلی به این طرح نگاه کنیم با ایجاد یک زنبورستان که با تعداد قابل توجهی باشد میتوان حرفه ای را ایجاد نمود که حداقل 2 یا 3 نفر می توانند در آن فعالیت اقتصادی داشته باشند.

دانلود تحقیق زنبور عسل

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق زنبور عسل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:10

فهرست مطالب:

1. توضیحاتی در باره زنبور عسل
2. تغذیه زنبور عسل
3. زندگی عجیب زنبوران
4. رنگ عسل
5. خواص غذایی عسل
6. درمان بیماریهای خون
7. خواص دارویی عسل
8. درمان بیماریهای قلبی
9. درمان بیماریهای گوارشی
10. درمان بیماریهای کبدی
11. درمان بیماریهای کلیه
12. درمان بیماریهای چشم
13. گروه زنبوران عسل مصنوعی و تغذیه آنها
14. طرح پرورش زنبور عسل

توضیحاتی درباره زنبور عسل:

زنبوران عسل معمولاً از ماده قندی مخصوصی که در ریشه گلها قرار داده شده است، می مکند و آن را جمع آوری می کنند. ولی زنبور شناسان می گویند کار زنبوران تنها استفاده از این ماده نیست. بلکه احیاناً از تخمدان گلها و ده برگها ومیوه ها نیز استفاده می کنند که قرآن از گل اینها تعبیر به " من کل ثمرات" کرده است.

جعبه عجیبی که از دانشمند زیست شناس"متر لینگ" نقل شده است اهمیت تعبیر قرآن را آشکار می سازند. آنجا که می گوید:

همین امروز اگر زنبور عسل ( اعم از اهلی و وحشی) از بین برود یکصد هزار نوع از گیاهان و گلها و میوه های ما از بین خواهد رفت. در حقیقت آنچه که زنبوران عسل از آن می خورند و انواع میوه هایی که به کمک انها شکل می گیرد و با این حال چه پر معنی است کلمه " من کل ثمرات" 1 خدا نیز در قرآن چنین می فرماید:

سپس از همه میوه ها بخور و راه پروردگارت را با اطاعت بپوی! آنگاه از شکمه های آنها شربتی شیرین به رنگهای مختلف بیرون می آید که در آن شفای مردمان است. در این برای متفکران آیتی از قدرت خدا است . و خدای شما بندگان را آفریده است و آن آنگاه می میراند و برخی از شما را به سن انحطاط پیری می رساند، تا هر چه را دانسته است فراموش می کند، که خداوند همیشه دانا و تواناست.2

تغذیه زنبور عسل:

غذای زنبور عسل از طریق طبیعی و مصنوعی تأمین می شود. در تغذیه طبیعی زنبوران عسل از گرده گل و نوش شهد استفاده می کند. بنابراین وجود گیاه و همچنین گلها در تغذیه طبیعی زنبور عسل اهمیت خاصی دارد. با فراوان شدن غذا، تخم ریزی زیاد می شود. و زنبوران با کمبود مکان مواجه می شوند و غریزه طبیعی موجب می شود که ملکه با تعدادی از زنبوران به بیرون کندو

______________________________________________

1. 1. منبع اصلی تفسیر نمونه قرآن کریم

بروند و روی شاخه ها جایی را انتخاب کنند و زنبور دار در آن محل کندو دوم را برای زنبوران می سازد و از آن به بعد زنبورهای عسل در آنجا زندگی می کنند.1

زندگی عجیب زنبوران:

در گذشته کمتر و امروزه بر اثر مطالعات زیاد دانشمندان بسیار زیاد این نکته ثابت شده است که زنبوران عسل دارای زندگی بسیار منظم و توأم با برنامه ریزی و تقسیم کار و مسئولیت و نظام بسیار دقیق است. شهر زنبوران از پاکیزه ترین و منظم ترین شهرهاست.

(مترلینگ) این دانشمند بزرگ نیز اینچنین گفته است:

ملکه در شهر زنبوران عسل آن طور که ما تصور می کنیم فر مانروا نیست بلکه او نیز مثل سایر افراد این شهر مطیع قواعد و نظامات کمی می باشد ما نمی دانیم که این قوامین و نظامات از کجا وضع می شود و به انتظار این هستیم که شاید بتوانیم به این موضوع پی ببریم و واضح این مقررات را بشناسیم ولی فعلاً به طور موقت آن را ( روح کندو) می خوانیم.

ملکه نیز مانند دیگران از روح کندو اطاعت می کند. ما نمی دانیم روح کندو در کجاست؟ ولی می دانیم روح کندو شبیه به قرینه پرندگان نیست و نیز می دانیم که روح کندو یک عادت و ارائه کورکورانه نژاد زنبور عسل نمی باشد. روح کندو وظیفه هر یک از سکنه شهر را بر طبق استعدادهایشان معلوم می کند و هر کس را به یک کار می گمارد.

ما نمی توانیم بفهمیم قوانین شهر عسل که به وسیله روح کندو وضع شده است در کدام مجمع شورا مطرح می گردد و تصمیم به اجرای آن می گیرند و کیست که فرمان حرکت را در روز معین صادر می کند آری در کندو مقدمات مهاجرت برای اطلاعات خدایی که سرنوشت زنبور عسل را در دست گرفته فراهم می شود. اگر دانشمندان به خاطر رسوباتی که از مکتب ما در فکر او وجود داشته با الهام از این مسئله سخن می گوید و ما با توجه به راهنمایی قرآن بسیار خوب درک می کنیم که این همه آوازه ها و بر نامه ها از کجاست و تنظیم کننده و فرمان دهنده کیست؟

___________________________________

1. منبع اصلی تفسیر نمونه

چه تغبیر زیبایی قرآن دارد( و او حی ربک الی النحل...! پروردگارت به زنبور عسل وحی و پیغام فرستاد.)هر چند آنچه درباره زنبور عسل ناگفته ماند بیشتر چیزی است که ما گفتیم اما روش تفسیری ما اجازه نمی داد که بیشتر از این موضوع فوق را دنبال کنیم ولی آیا همین که گفتیم برای پی بردن به عظمت پروردگار برای آنها که اهل اندیشه اند کافی نیست؟!! آری( ان فی ذلک لایه لقوم یتفکرون)1

رنگ عسل

رنگ عسل بر حسب اینکه زنبور بر چه گل و ثمره ای نشسته و از آن بهره گیری کرده باشد تفاوت می کند. به همین جهت در پاره ای از موارد قهوه ای تیره و گاهی نقره ای سفید و گاهی نقره ای بی رنگ و گاهی زرد و بعضی اوقات ممکن است مایل به سیاهی باشد! این تنوع رنگها علاوه بر اینکه گویای سرچشمه پر فایده عسل است تنوعی برای ذدوق و سلیقه ها محسوب می شود. زیرا امروزه ثابت شده است که رنگ غذا در تحریک اشتهای انسان بسیار مفید و موثر است.2

مقاله زنبور عسل و کرم ابریشم

اختصاصی از یارا فایل مقاله زنبور عسل و کرم ابریشم دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:17

فهرست مطالب:
مقدمه    1
معرفی ملکه زنبور عسل و خصوصیات رفتاری آن    2
تاریخچه پرورش ملکه    4
هدف از پرورش ملکه    5
پرورش ملکه:    6
کرم ابریشم    7

مقدمه:

زنبور عسل شاید تنها حشره اهلی جهان باشد که انسان نتواسته است در نوع زندگی آن تغییری ایجاد کند زنبور عسل به صورت اجتماعی زندگی می کند. هر یک از اجتماعات زنبور عسل در محیطی بسته به نام کندو به سر می برند و افراد ساکن در هر کندو همچون جوامع بشری به طبقاتی تقسیم می شوند و هر طبقه انجام وظایف خاصی را به عهده دارد.

کارگران زنبوران ماده ای هستند که در اثر تغذیه خاص در مراحل نوزادی و شفیره ای که به وسیله کارگران بالغ اعمال می شود دارای دستگاه تولید مثل با رشد ناقص هستند. کارگران تمامی کارهای داخل و خارج کندو را بر عهده دارند از قبیل جمع آوری غذا، پرورش نوزاد، محافظت و نگهبانی کندو در مقابل مهاجمین، نظافت، ساختن شان و ...

زنبوران نر تنها افراد ذکور کلنی هستند وکاری جز بارور کردن ملکه ندارند. غذای این زنبوران بوسیله کارگران داده می شود.

ملکه زنبور ماده ای است با دستگاه تناسی کاملا تکامل یافته که به عنوان یک ماشین تخم گذاری انجام وظیفه می کند و ژنوتیپ او ژنوتیپ همه افراد کلنی را تا حد زیادی مشخص می کند. ملکه ها به تنهایی قادر به تشکیل کلنی و حتی تغذیه خود نیستند. زنبوران عسل در تغلیظ شهد مهارت زیادی دارند و این عمل را به قدری دقیق انجام می دهند که شهد تغلیظ شده (عسل) غیر قابل فساد می شود، زنبوران عسل حجره های پر شده از شهد تغلیظ شده را بالایه ای از موم می پوشانند تا از هر نوع آلودگی درامان بمانند و در زمان نیاز بتوانند ازعسل ذخیره شده استفاده کنند. البته برخلاف تصور عموم که سودآوری اقتصادی زنبور عسل را فقط در تولیدات مستقیم آ ن جستجو می کنند، باید اذعان نمود که تولیداتی نظیر عسل، موم، ژله شاهانه و گرده در مقایسه باسود آوری زنبور عسل از جنبه گرده افشانی قابل مقایسه نبوده و تولیدات ذکر شده حداکثر 20% ارزش اقتصادی زنبور را شامل می شوند و 80% درصد سودآوری زنبور عسل مربوط به گرده افشانی گیاهان گلدار برای بدست آوردن محصولی خوب و مرغوب از محصولاتی نظیر درختان میوه، آفتابگردان، سویا، کلزا و ... است. همچنین در بذرگیری از گیاهان علوفه ای دگرگشن مانند یونجه، اسپرس وانواع شبدرها وجود زنبور عسل کاملا ضروری است.

بالاخره ضروری است که بدانیم پرداختن به زنبور عسل بدون توجه به اعضای زیادی آن یعنی مادرهای خوب و متناسب با شرایط محیطی و اب و هوایی آن، کار بیهوده ای خواهد بود. اصلاح نژاد زنبور عسل از قدم های مهم در اقتصادی کردن این ضعف می باشد. برای اصلاح نژاد هر توده زنبور عسل داشتن برنامه های به نژادی بر اساس پارامترهای ژنتیکی از مهمترین ابزار می باشد.

معرفی ملکه زنبور عسل و خصوصیات رفتاری آن

ملکه قلب کلنی است زنبورداران حرفه ای معتقدند که تهیه ملکه های خوب و نگهداری از آنها کار مشکلی است. این موضوع به ویژه به دلیل ضرورت داشتن کلنی های پرجمعیت و قوی و کوتاه بودن فصل استحصال عسل اهمیت دارد. همچنین زنبورداران معتقدند که ملکه های پرورش یافته محلی بهتر از ملکه های وارداتی هستند.

ملکه انواع مختلفی دارد و اختلاف بین انها از چگونگی تغذیه و رفتار با آنها در دوره لاروی ناشی می شود. در حالیکه زنبورداران تفاوت اندازه ملکه را مد نظر قرار می دهند، محققین تعداد تخم های یک ملکه را ملاک قرار می دهند. در کلنی زنبور عسل ملکه علاوه بر وظیفه تخم گذاری، ترشح فرمون هایی را به عهده دارد که با پخش این مواد نظم اجتماعی در کندو را سبب می شود. دانش ما هنوز از ماهیت و نوع مواد مترشحه از ملکه که باعث ایجاد یک سلسله رفتارهای خاص در بین زنبورهای یک کلنی می شود، ناقص است و در این مورد نیاز به تحقیقات بیشتری است. اما می دانیم که ترشح برخی مواد شیمیایی توسط ملکه عامل نظم اجتماعی در درون کندو می باشد. هر کلنی زنبور عسل دارای یک ملکه است وغیر از این حالت، یعنی حالات دو ملکه ای و سه ملکه ای حالت استثنا هستند. ملکه معمولا عمری طولانی تر نسبت به سایر اعضای کلنی دارد و می تواند دو تا پنج سال زندگی کند ولی طول عمر ملکه بیشتر از پنج سال نادر است.

در زنبورداری تجارتی معمولا ملکه ها هر یک تا دو سال یکبار عوض می شوند. طولانی تر بودن عمر ملکه در مقایسه با زنبوران کارگر مزرعه رو، به احتمال بسیار قوی به دلیل تغذیه ملکه از مواد مغذی تر کندو، داشتن یک زندگی آرام و پراستراحت در مقایسه با فعالیت شدید زنبوران کارگر است.

نکته دیگر اینکه زنبوران کارگر و ملکه از لحاظ جنسی همگی ماده اند واز لحاظ ژنتیکی بین آنها هیچ تفاوتی وجود ندارد. قرارگرفتن هر یک از لاروهای ماده در حجره مخصوص ملکه و پرورش خاص آن لارو با غذای مخصوص (ژله شاهانه یا ژله سلطنتی) سبب تبدیل آن لارو به ملکه می شود. این وضعیت به زنبورداران اجازه می دهد تا با انتقال لارو یا تخم هایی که در حجره های کارگری وجود دارند به حجره ای که مصنوعا برای ملکه می سازند و بعدا در کندوهای بدون ملکه قرار می دهند، ملکه های زیادی پرورش دهند.

در عمل پیوند زدن Grafting ، از لاروهای ماده باسن کمتر از 3 روز استفاده      می شود. هر چه سن نوزادی که برای ملکه شدن انتخاب می شود کمتر باشد بهتر است. معمولا نوزادانی که سن آنها بیشتر است، وقتی تبدیل به ملکه شدند، ممکن است صفات کارگری بروز دهند و پس از یکی دو ماه تخم گذاری آن ها قطع شود.

دانلود تحقیق زنبور عسل

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق زنبور عسل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:46

مقدمه :
زنبور عسل از راسته نازک بالان (Hymenoptera) است. زنبور عسل قسمت‌های دهانی جونده و مکنده ، هر دو را داراست. دگریسی آن کامل است و بطور دسته جمعی زندگی می‌کند و شامل سه دسته هستند.

۱٫ ملکه (Queen) که تخم می‌گذارد.
۲٫ نرها (prones) کارشان فقط بارور کردن ملکه‌های جدید است.
۳٫ کارگرها (Worker) که ماده عقیم هستند و اغلب متعددی دارند.
کندوی زنبور عسل یا به صورت جعبه‌های مکعبی به ابعاد ۵۰cm که کندوی modern می‌گویند و یا به بصورت سبد که کندوی بومی می‌گویند.
ملکه

ملکه مادر کندو بوده و جنسیت آن ماده می‌باشد. طول بدن ملکه هیجده میلی متر می‌باشد. بال‌های آن کوچک بوده و خرطوم آن توانایی جمع آوری شهد گلها را نداشته و درعوض دارای شکمی بزرگ‌تر از ماده‌های کارگر بوده و دو تا شش سال می‌تواند زنده بماند. ولی در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود. ملکه عسل و گرده نمی‌خورد و بجای آن ژله رویال مصرف می‌کند.

زنبور عسل در حال جمع آوری شهد گل

نیش ملکه همانند شمشیر تازی بوده و بدون خار می‌باشد.

زنبور ملکه
ملکه مادر در سر خود نشانی قرمز دارد که به معنای تاج آن است و آن را در تصویر می‌توان مشاهده کردتصویردر تصویر می‌بینید که جثه ملکه از دیگر زنبورها بیشتر است.
زنبور نر
زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بالهای بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده را نداشته و ۲۴ روز زنده می‌مانند.
زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت‌به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارورنشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.
زنبور کارگر

جنسیت زنبورهای کارگر ماده بوده. طول بدن آنها ۹ میلیمتر می‌باد. در یک کندوی قوی با تعداد ۱۰ قاب ۷۰ هزار زنبور کارگر وجود دارد. زنبورهای کارگر با اینکه ماده هستند توانایی بارور شدن ندارند. ولی در صورت نبودن ملکه در کندو می‌توانند تخم ریزی کنند. که در زنبورداری ماده تخم‌گذار گفته می‌شود. نیش زنبورهای ماده خاردار بوده و طول آن در حدود ۱ میلی متر می‌باشد. به خاطر وجود همین خارها پس از نیش زدن و ورود زهر به بدن موجوداتی که ساختار گوشتی دارد نیش در پوست گیر کرده و موجب جدا شدن کیسه زهر از زنبور می‌شود. و پس از چند دقیقه زنبوری که نیش زده خواهد مرد.
وظایف زنبورکارگر

جمع آوری شهد – گرده – آب – بره موم – پاسبانی از کندو – تولید عسل – رسیدگی به ملکه – پرورش نوزادان – رسیدگی به کندو و پاکیزه‌گی آن از بیشترین وظایف زنبورهای کارگر می‌باشد.

زنبور عسل در حال جمع آوری شهد
طول عمر زنبور نر حدود ۲۴ روز، زنبور کارگر حدود ۲۱ روز و ملکه حدود ۱۶ روز می باشد.
– زنبورها شش پا دارند که سه به سه در طرفین آنها قرار دارد.
– شاخک های آنها برای احساس کردن و دریافت اطلاعات از محیط میباشد.

– چشم آنها بصورت شبکه ای متشکل از میلیونها لنز خاکستری رنگ است و توانایی دید رنگی دارند.
– زنبورها از طریق حرکات بدنی و رقصی که انجام می دهند محل گلها را به یکدیگر اطلاع می دهند.
– معمولآ در بهار زنبورهای کارگر با انتخاب یک ملکه جدید اقدام به ساخت کندو جدید می کنند.
– عسل در واقع شکر فوق اشباع شده ای است که زنبورها از شهد گلها تهیه می کنند و کمتر از ۲۰ درصد آب دارد.
– در فصل پاییز و زمستان به علت کمبود غذا بسیاری از زنبورهای کارگر برا نجات سایر افراد کندو اقدام به خود کشی می کنند.
ساختمان مورفولوژیکی زنبور عسل

• بدن زنبور عسل بطور متراکم از موهایی پوشیده است که دارای تارهای (Barbs) جانبی کوتاهی می‌باشد. و به راحتی دانه‌ها گرده را می‌گیرند. در چشم‌های مرکب و پاها ، موهای صاف وجود دارد پاهای جلویی در حاشیه ساق (tibia) موهای راست و خشن و کوتاهی را دارد و برای تمیز کردن چشم‌ها از گرده گل بکار می‌رود و برس چشمی (Eye bursh) می‌گویند.

• بالهای زنبور در هنگام رواز بوسیله قلاب‌هایی بهم درگیر می‌شوند و یا بال به نظر می‌رسند. و نوک این بالها مسیر شکل را طی می‌کند. ممکن است ۴۰۰ بار در ثانیه مرتعش شوند. آرواره‌های زیرین mandibles در کارگران صاف برای جمع آوری گرده و ساختن شاخه‌ها بکار می‌رود. آرواره‌های زیرین maxillae مانند قاشقک‌های طویلی بوده و برای جمع آوری گرده‌های گل بکار می‌رود.

• لب تحتانی تبدیل به خرطوم شده و ضمایم حسی – بی (Cabialplas) در اطراف آن قرار دارد. مایع شهد در اثر عمل مکنده حلق به درون چینه‌دان بزرگ یا معده عسل (Money Stomash) کشیده می‌شود. چهار لب مثلثی دریچه‌ای را درست می‌کند و از ورود عسل به معده جلوگیری می‌کند. بجز موقعی که جهت تغذیه مورد نیاز است. روده زنبور عسل باریک و دراز است. و تقریبا به ۱۰۰ لوله کوچک ، مالپیکی اتصال دارد و روده راست ، بزرگ است و به مخرج ختم می‌شود. در انتهای بدن سوزن وجود دارد که فقط در کارگرها و ملکه‌ها دیده می‌شود. حس بویایی در زنبوران عسل بسیار قوی و تیز است و چشم‌ها دارای تعداد فراوانی واحدهای بینایی است و دارای مغز نسبتا بزرگ است: زنبوران عسل قادر به تشخیص رنگ قرمز و سیاه از هم نمی‌باشند.

گونه و نژادهای زنبور عسل
۱٫ زنبور هندی (Apis Indiea)
2. زنبور درشت (Apis drostata)
3. زنبور ریز (Apis florae)
4. زنبور عسل معمولی (Apis mellifera).
محصولات زنبور عسل و نحوه گردآوری آنها

می‌توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل و بره “موم” که از صمغ‌ها بوجود می‌آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد الی و ویتامین‌ها می‌باشد. گرده شامل قندهای احیا کننده می‌باشد که در کل ۳۱% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود ۲۲% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود دارد. عصاره اتری گروه حاوی چربی‌ها و روغن‌ها ، پیگمان‌ها ، دونین‌ها ، ویتامین‌ها و هورمون رشد می‌باشد. گروه حاوی ۱۳ نوع اسید چرب و دو استدول عمده بنام‌های ۲۴- متیلن کلسترول “و بی سی توسترول” است. برای جمع آوری دانه گرده می‌توان از تله گرده ، استفاده کرد، ولی اینکار توصیه می‌شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می‌کند.

بعضی از مصارف گرده زنبور عسل
دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد. در درمان بیماری‌های پروستات و آلرژی و در حال بی‌اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می‌شوند، استفاده می‌کنند. دانه گرده بعنوان مکمل غذایی بکار می‌رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه‌های صورت استفاده می‌گردد. از داروهای مشهور می‌توان به Prostaflor , Ofilorex اشاره کرد.
نیش زنبور

از نیش زنبور عسل بعلت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها ، استفاده می‌کنند.
تولید مثل
• در کارگرها تنها اثری دیده می‌شود و ولی در ملکه به خوبی توسعه یافته است. ملکه جوان ۶ روز بعد از بیرون آمدن ، با یک زنبور نر جفتگیری می‌کند، اندام‌های جفت گیری نر پاره شده و در کیسه تناسلی ماده باقی می‌ماند و تا اینکه بعد از بازگشتن به کندو ، کارگرها آنرا از بین می‌برند. اسپرماتوزوئیدهایی که بدین صورت در کیسه ذخیره اسپرم ، جای می‌گیرد، بکار همه تخم‌های لقاح یافته‌ای که ملکه خواهد گذاشت، بکار می‌رود. تخمدان‌های ملکه پر شده و شکم را پر می‌کند و ظرف دو روز ، شروع به تخم گذاری می‌کند.

• از تخم‌های لقاح نیافته ، زنبورهای‌نر (هاپلوئید ۱۶ کروموزوم) و از لقاح یافته‌ها ، زنبورهای ماده (دیپلوئید و دارای ۳۲ کروموزوم) تولید می‌شود. تخم‌ها تبدیل به لاروکرمی شکل کوچک فاقد پاها و چشم می‌شوند و از ژله شاهانه که توسط غده‌های حلقی کارگران جوان تولید می‌گردد، تغذیه می‌کنند. ولی لاروهای ملکه بیشتر به تغذیه شاهانه می‌پردازند و به همین جهت با سرعت زیاد بزرگ و تمایز می‌یابند.
• دم لارو چندین بار ، پوست اندازی می‌کند روی سلول بوسیله موم پوشیده می‌شود. و لارو در داخل آن قرار گرفته و شفیره نام دارد و دگردیسی را کامل نموده و به کمک آرواره‌های زبرین ، سرپوش حجره را پاره کرده و به شکل یک نوزاد جوان بیرون می‌آید. بعد از عمل جفت گیری زنبوران نر ، به بی‌غذایی می‌افتند و می‌میرند.
تیره شناسی زنبور

حشرات جانورانی هستند که دارای سر ، سینه و شکم بوده و دارای یک جفت شاخک هستند دارای قطعات دهانی بوده و دارای سه زوج پاهای بندبند هستند و دو زوج بال‌دار هستند دارای قلب باریک می‌باشند. تنفس آنها با لوله‌های نای منشعب و شاخه شاخه است. دفع به کمک لوله‌های مالپیگی صورت می‌گیرد. مغز در این جانوران از عقده‌های مجتمع تشکیل شده و لقاح داخلی و جنس نر و ماده جداست. تخم گذارند و رشد تخم تدریجی با دگردیسی است. حشرات را به دو زیر رده بی‌بالان یا بی‌دگردیسان و زیر رده بال‌داران یا حشرات بال‌دار تقسیم می‌کنند. حشرات بال‌دار به چندین راسته تقسیم می‌کنند که راسته زنبورها جزء بال‌داران نازک می‌باشد.

راسته نازک بالان
ضمایم دهانی خردکننده و لیسنده دارند. اغلب دارای چهار بالبند ولی بعضی بال ندارند. بالها کوچک و غشایی و دارای چند رگبال است. هنگام پرواز بالها با یکدیگر در هر طرف می‌پیوندد حیوانات ماده دارای اندام تخم گذارند و این اندام برای اره کردن ، خراشیدن یا نیش زدن می‌باشد. لاروها شبیه گرم درخشنده و گاهی فاقد پا هستند. شفیره‌ها معمولا در داخل پیله می‌باشند دگردیسی آنها کامل است. عده‌ای از این جانوران زندگی اجتماعی و بعضیها زندگی انفرادی دارند. بعضی لاروهای آنها به حالت انگلی زندگی می‌کنند.

دم درازان یا زنبورهای جنگلی
بدن آنها استوانه‌ای شکل است زنبورهای درشتی می‌باشند، شکم آنها خاردار است و ماده‌ها دارای اندام تخم ریز بلندی می‌باشند و لاروها در جنگلها و در روی درختان زندگی می‌کنند.
دله زنبوران
بلندی آنها از ۴ تا ۳۸ میلیمتر می‌رسد اندام تخم ریز در این جانوران بلند است در تالسا تا ۱۵۰ میلیمتر می‌رسد لاروها انگل پروانه‌ها و سایر حشرات هستند و انگل داخلی یا خارجی می‌باشند بدن حیوان بالغ باریک و کشیده و رگبالهای آنها زیاد است شاخکهای آنها رشته‌ای و دارای مفصلهای زیاد است.

پشه زنبوران
شبیه دله زنبوران ولی کوچکتر از آنها می‌باشند عادات و طرز زندگی آنها نیز شبیه نمونه‌های قبلی و بزرگی آنها کمتر از ۳ میلیمتر است. این جانوران معمولا در خارج از بدن میزبان به صورت شفیره درمی‌آیند تخم‌ریز آنها بلند یا کوتاه است مثال آپانتلس گنگرگاتوس.
خلکی سیان

زنبورهای کوچک و متوسطی می‌باشند شاخکهای آنها زانودار و خمیده است رنگ آنها سیاه یا فلزیست. تعداد لاروها در دانه‌ها یا ساقه‌ها وجود دارند.
مازو زنبوران
حشراتی کوچک و ریزند شکم آنها از طرفین فشرده است تخمها در بافتهای گیاهان مخصوصا در روی درخت بلوط گذاشته می‌شود و در اطراف لاروهای در حال رشد گالهای متورمی تولید می‌شود. حیوان نر آن کمیاب و تولید مثل بکرزایی در آنها زیاد است.
سیه زنبوران
حشراتی بزرگ سیا

ه رنگ و مو دارند لاروهای آنها انگل حشرات دیگرند مانند تیفیا.
طلا زنبوران
پوست آنها رنگین است و دارای رنگهای مخصوص با جلای فلزی می‌باشد و سطح زیرین شکم آنها مسطح است. لاروهای آنها در حجره‌های لانه زنبورهای عسل و زنبورهای وحشی وجود دارند.
زنبوران

این زنبورها نیش می‌زنند و نیش آنها دردناک است. ماده‌های جوان زمستان را در محل امنی می‌گذارنند و در فصل مساعد اقدام به تشکیل اجتماعی می‌کنند که یک فصل طول می‌کشد. لانه آنها از ماده‌ای شبیه کاغذ است که دارای شانه‌های افقی است و هر شانه شامل تعدادی حجره است که لاروها را دربر می‌گیرد. کارگرها زیادند و نرها در اواخر تابستان از تخمکهای لقاح نشده تولید می‌شوند. بالغها از نوش گلها یا شیره میوه‌ها تغذیه می‌کنند.
گل مالان
شکم در این زنبورها کشیده و طویل است و انتهای آن ستبر می‌باشد. لانه‌های خود را از گل بر روی زمین می‌سازند و در آن شکاری نیش خورده جهت تغذیه لاروها قرار می‌دهند.

عسل زنبور نمایان
این زنبورها در لانه‌های جداگانه ولی نزدیک به یکدیگر زندگی می‌کنند لاروها در حجره‌های روبازند و هر روز حیوان بالغ به آنها غذا می‌دهد.
تک عسل زنبوران
هر زنبور ماده یک لانه تهیه می‌کند و در آن تخم می‌گذارد و به لاروها نوش گلها و دانه‌های گرده می‌خوراند. لانه‌ها نزدیک یکدیگر قرار دارند. مدخل بعضی از لانه‌ها را یک زنبور نگهبان محافظت می‌کند.

کلان لبان
در این زنبورها دارای سر پهن ، زبان دراز و آرواره‌های زبرین آنها تیز است در ساقه گیاهان و یا در چوب یا در زمین لانه می‌سازند و لانه‌های آنها محتوی نوش گلها و دانه‌های گرده است.
درودگران
زنبورهای بزرگ و سیاه رنگ می‌باشند موهای روی بدن آنها کم است و آرواره‌های زبرین آنها قوی است و برای کندن حفره در چوبها جهت لانه سازی بکار می‌رود.
کلان عسلیان

دارای اندازه‌های متوسط تا بزرگند. روی بدن آنها موهای متراکم وجود دارد و زبان آنها طویل است و برای گرده افشانی شبدر و بسیاری از گیاهان خانواده غلات بکار می‌رود. ملکه‌های جوان که زمستان را گذرانیده‌اند اجتماعی را تولید می‌کنند که یک فصل طول می‌کشد و در این اجتماع ملکه تعدادی کارگر نرها وجود دارند. این افراد در لانه‌های موش یا سایر جوندگان لانه می‌سازند و در لانه آنها حجره‌های مومی برای دربرگرفتن لاروها و حجره‌های عسل جهت انبار کردن غذا وجود دارد.
عسل زنبوران

روی چشم این زنبورها کرک وجود دارد. کارگرها دارای سبد یا زنبیل گرده در پشت پاها می‌باشند. این زنبورها بومی دنیای قدیم‌اند و نمونه آنها آپیس ملیفرا یا زنبور عسل معمولی می‌باشد که یکی از حشرات مفید می‌باشد. زنبور عسل یکی از حشرات مفید می‌باشد که در تهیه عسل از آن استفاده می‌شود.
 
لوازم مورد نیاز برای زنبورداری
کندو
خصوصیات یک کندو ازورود زنبورهای مهاجم جلوگیری کند. مقاوم در برابر اثرات مخرب نور خورشید و باران باشد. مانع از نفوذ موریانه ها گردد. اغلب کندوها چوبی هستند و رایج ترین آنها به نامهای مدرن یا ملی هستند.
قسمتهای مختلف یک کندو از پائین به با لا تخته تحتانی – طبقه – پنجره ملکه – قابها و زیرسازی آنها – صفحه جدا کننده – سرپوش
ابزارآلات زنبورداری لباس کار زنبورداری – یک جفت پوتین یا چکمه خوب – یک جفت دستکش – توری جهت پوشاندن صورت – دودی یا دودکن – کاردک زنبورداری – کلاه – برسی یا شاه پر- قفس ملکه – بچه گیر – یک قوطی کبریت

دودی یا Smoker زنبوران عسل تندخو به سادگی به زنبوردار اجازه خارج کردن عسل از کندو را نخواهند داد. برای تخفیف دادن حملات آنها و یا اداره کردن زنبوران زمانی که کندو مورد بازدید قرار می گیرد از وسیله ای بنام دودی یا دود کن استفاده میشود. برخی از دودکن ها از قلع و برخی از مس یا استیل ضد زنگ ساخته شده اند ویک دودکن باید دمنده قوی (ماق) و مخزن آتش مناسب داشته باشد. بسته های مقوای نازک ،گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده ،تکه های پارچه یا لباس پشمی کهنه ،چوب پوسیده و پهن گاو بهترین سوختها برای دودکن به حساب می آیند.

چند نکته راجع به زنبورداری ۱-رنگ کندوها را اغلب به علت تشخیص بهتر آنها و انعکاس حرارت و جلوگیری از نفوذ گرما به داخل کندو سفید انتخاب می کنند. ۲- فضای مورد نیاز برای فعالیت هر زنبور در کندو حدود ۸ میلی متر می باشد. ۳- زنبورها از رنگهای سیاه و قهوه ای خوششان نمی آید و در هنگام کار از بکار بردن وسایل این رنگی باید خودداری کرد.
آناتومی وانواع زنبور عسل زنبور عسل موجودی است که به صورت اجتماعی زندگی می کند و به دو صورت نر و ماده می باشد که ماده ها شامل ملکه و زنبور کارگر می باشند. قسمتهای مختلف بدن یک زنبور سر: (چشمها- شاخک ها- ضمائم دهانی- مغز و غدد گوناگون ) سینه : ( بالها و پاها به آن اتصال دارند و مرکز حرکتی بدن زنبور است ) شکم: ( دستگاه گوارش – تنفس و گردش خون – نیش یا زوائد تولید مثلی است) چشمها: دوعدد چشم مرکب با چندین عدسی در دو طرف سر و سه چشم بسیار ساده کوچک بر روی فرق سر

دستگاه گوارش شامل فک و خرطوم است .
کار فک یا ماندیبول mand_ible گزش، جویدن ، مکش و عمل لیسیدن آلت چنگ زدن به منظور: جمع آوری گرده – موم کاری – تمیز کردن کندو – جنگیدن – برداشت کردن و چیدن – کار با بره موم و تثبیت آن – پرستاری نوزادان

انواع زنبور: هر کلنی شامل ملکه ، چند زنبور نر ، هزاران کارگر و نوزاد (تخم- لارو و شفیره می باشد.)
ملکه:زنبور ملکه بزرگتر از زنبور کارگر و طویل تر از زنبور نر است و تنها یکبار جهت جفتگیری از کندو خارج می شود.وظیفه عمده ملکه تخم گذاری بوده و در طول اوج فصل پرورش نوزادان بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تخم می گذارند.

جفتگیری ملکه اصطلاحا این عمل را پرواز عروسی (Neptune) می گویند که ۵ روز پس از خروج ملکه از سلول نوزادی اتفاق می افتد.ملکه به همراه بسیاری از زنبور های نر به پرواز در می آید او در ارتفاعات بالا پرواز کرده و تنها چند نر از ۵۰۰ نر موفق به جفتگیری می شوند. ارگان نرینه زنبور نر موفق, پس از جفتگیری شکسته و در ارگانلهای حیاتی ملکه گیر می کند و باعث مرگ زنبور نر می شود و ملکه ۳ الی ۴ روز بعد از جفتگیری تخمگذاری می کند.
زنبورنر:تنبل ترین زنبورهاست و تنها وظیفه آنها جفتگیری با ملکه است.

زنبور کارگر:کوچکترین و پرجمعیت ترین زنبوران عسل هستند و ۹۸ درصد جمعیت کلنی را تشکیل می دهند .
وظایف یک زنبور کارگر عمل پاکسازی و نظافت – تغذیه و مراقبت از نوزادان – شان سازی – کمک کردن به ملکه – پرواز جهت یابی – تهویه کندو – وظایف محافظتی – جاسازی عسل ، گرده ، شهد و آب در سلولها – جلوگیری از غارت
رقص زنبورچیست؟

رقص نیم دایره ای یا دم جنبان…: رقص نیم دایره که جهت آن به سوی بالا باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در جهت خورشید است.رقص نیم دایره که جهت آن به سوی پایین باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در خلاف جهت خورشید قرار دارد.رقص نیم دایره ای که در زاویه ۶۰ درجه به چپ نسبت به خط عمود انجام می گیرد به کارگران می گوید که مسیر خود رادر ۶۰ درجه به چپ در مسیر خورشید به منظورپیدا کردن غذا قرار دهند.رقص در زاویه ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خط عمود به آنها می گوید راه خویش را در ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خورشید قرار دهند.
تاریخچه ظهور و پیدایش زنبور عسل در کره زمین

بدلیل جثه کوچک زنبور عسل، فسیل های این حشره به فراوانی سایر جانوران نمی باشد. قدیمی ترین آثاروجود حشرات اولیه دردوره پیلوزوئیک pellozoic در حدود ۴۰۰ میلیون سال قبل و در عهد دونین ( Devonian)مشاهده شده است ، زنبور عسل حشره نسبتاً جدیدی است که در عهد ژوراسیک jurasicدر دوره مزوزوئیک (Mesozoic) یعنی حدود ۱۸۰ میلیون سال قبل پا به عرصه وجود گذاشته است درهمین دوره است که گیاهان گل دار و پرنده گان نیز ظاهر شده اند. اجداد زنبورعسل بدون شک زنبورهای زرد و خرمایی (( غارتگر )) یا حشراتی مشابه آنها بوده اند که مانند زنبور های وسپایده (vespidae) ( زنبورهای سرخ و زرد) امروزی لانه های خود را در جاهای سر پوشیده بنا می کردند.زنبورهای زرد (غارتگر) امروزی گوشتخوار یا گندمخوار هستند. زنبورهای اولیه و اجداد زنبورهای عسل فعلی نیز همین رفتار را داشتند .

دانلود تحقیق زنبور عسل

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق زنبور عسل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:46

مقدمه :
زنبور عسل از راسته نازک بالان (Hymenoptera) است. زنبور عسل قسمت‌های دهانی جونده و مکنده ، هر دو را داراست. دگریسی آن کامل است و بطور دسته جمعی زندگی می‌کند و شامل سه دسته هستند.

۱٫ ملکه (Queen) که تخم می‌گذارد.
۲٫ نرها (prones) کارشان فقط بارور کردن ملکه‌های جدید است.
۳٫ کارگرها (Worker) که ماده عقیم هستند و اغلب متعددی دارند.
کندوی زنبور عسل یا به صورت جعبه‌های مکعبی به ابعاد ۵۰cm که کندوی modern می‌گویند و یا به بصورت سبد که کندوی بومی می‌گویند.
ملکه

ملکه مادر کندو بوده و جنسیت آن ماده می‌باشد. طول بدن ملکه هیجده میلی متر می‌باشد. بال‌های آن کوچک بوده و خرطوم آن توانایی جمع آوری شهد گلها را نداشته و درعوض دارای شکمی بزرگ‌تر از ماده‌های کارگر بوده و دو تا شش سال می‌تواند زنده بماند. ولی در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود. ملکه عسل و گرده نمی‌خورد و بجای آن ژله رویال مصرف می‌کند.

زنبور عسل در حال جمع آوری شهد گل

نیش ملکه همانند شمشیر تازی بوده و بدون خار می‌باشد.

زنبور ملکه
ملکه مادر در سر خود نشانی قرمز دارد که به معنای تاج آن است و آن را در تصویر می‌توان مشاهده کردتصویردر تصویر می‌بینید که جثه ملکه از دیگر زنبورها بیشتر است.
زنبور نر
زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بالهای بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده را نداشته و ۲۴ روز زنده می‌مانند.
زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت‌به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارورنشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.
زنبور کارگر

جنسیت زنبورهای کارگر ماده بوده. طول بدن آنها ۹ میلیمتر می‌باد. در یک کندوی قوی با تعداد ۱۰ قاب ۷۰ هزار زنبور کارگر وجود دارد. زنبورهای کارگر با اینکه ماده هستند توانایی بارور شدن ندارند. ولی در صورت نبودن ملکه در کندو می‌توانند تخم ریزی کنند. که در زنبورداری ماده تخم‌گذار گفته می‌شود. نیش زنبورهای ماده خاردار بوده و طول آن در حدود ۱ میلی متر می‌باشد. به خاطر وجود همین خارها پس از نیش زدن و ورود زهر به بدن موجوداتی که ساختار گوشتی دارد نیش در پوست گیر کرده و موجب جدا شدن کیسه زهر از زنبور می‌شود. و پس از چند دقیقه زنبوری که نیش زده خواهد مرد.
وظایف زنبورکارگر

جمع آوری شهد – گرده – آب – بره موم – پاسبانی از کندو – تولید عسل – رسیدگی به ملکه – پرورش نوزادان – رسیدگی به کندو و پاکیزه‌گی آن از بیشترین وظایف زنبورهای کارگر می‌باشد.

زنبور عسل در حال جمع آوری شهد
طول عمر زنبور نر حدود ۲۴ روز، زنبور کارگر حدود ۲۱ روز و ملکه حدود ۱۶ روز می باشد.
– زنبورها شش پا دارند که سه به سه در طرفین آنها قرار دارد.
– شاخک های آنها برای احساس کردن و دریافت اطلاعات از محیط میباشد.

– چشم آنها بصورت شبکه ای متشکل از میلیونها لنز خاکستری رنگ است و توانایی دید رنگی دارند.
– زنبورها از طریق حرکات بدنی و رقصی که انجام می دهند محل گلها را به یکدیگر اطلاع می دهند.
– معمولآ در بهار زنبورهای کارگر با انتخاب یک ملکه جدید اقدام به ساخت کندو جدید می کنند.
– عسل در واقع شکر فوق اشباع شده ای است که زنبورها از شهد گلها تهیه می کنند و کمتر از ۲۰ درصد آب دارد.
– در فصل پاییز و زمستان به علت کمبود غذا بسیاری از زنبورهای کارگر برا نجات سایر افراد کندو اقدام به خود کشی می کنند.
ساختمان مورفولوژیکی زنبور عسل

• بدن زنبور عسل بطور متراکم از موهایی پوشیده است که دارای تارهای (Barbs) جانبی کوتاهی می‌باشد. و به راحتی دانه‌ها گرده را می‌گیرند. در چشم‌های مرکب و پاها ، موهای صاف وجود دارد پاهای جلویی در حاشیه ساق (tibia) موهای راست و خشن و کوتاهی را دارد و برای تمیز کردن چشم‌ها از گرده گل بکار می‌رود و برس چشمی (Eye bursh) می‌گویند.

• بالهای زنبور در هنگام رواز بوسیله قلاب‌هایی بهم درگیر می‌شوند و یا بال به نظر می‌رسند. و نوک این بالها مسیر شکل را طی می‌کند. ممکن است ۴۰۰ بار در ثانیه مرتعش شوند. آرواره‌های زیرین mandibles در کارگران صاف برای جمع آوری گرده و ساختن شاخه‌ها بکار می‌رود. آرواره‌های زیرین maxillae مانند قاشقک‌های طویلی بوده و برای جمع آوری گرده‌های گل بکار می‌رود.

• لب تحتانی تبدیل به خرطوم شده و ضمایم حسی – بی (Cabialplas) در اطراف آن قرار دارد. مایع شهد در اثر عمل مکنده حلق به درون چینه‌دان بزرگ یا معده عسل (Money Stomash) کشیده می‌شود. چهار لب مثلثی دریچه‌ای را درست می‌کند و از ورود عسل به معده جلوگیری می‌کند. بجز موقعی که جهت تغذیه مورد نیاز است. روده زنبور عسل باریک و دراز است. و تقریبا به ۱۰۰ لوله کوچک ، مالپیکی اتصال دارد و روده راست ، بزرگ است و به مخرج ختم می‌شود. در انتهای بدن سوزن وجود دارد که فقط در کارگرها و ملکه‌ها دیده می‌شود. حس بویایی در زنبوران عسل بسیار قوی و تیز است و چشم‌ها دارای تعداد فراوانی واحدهای بینایی است و دارای مغز نسبتا بزرگ است: زنبوران عسل قادر به تشخیص رنگ قرمز و سیاه از هم نمی‌باشند.

گونه و نژادهای زنبور عسل
۱٫ زنبور هندی (Apis Indiea)
2. زنبور درشت (Apis drostata)
3. زنبور ریز (Apis florae)
4. زنبور عسل معمولی (Apis mellifera).
محصولات زنبور عسل و نحوه گردآوری آنها

می‌توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل و بره “موم” که از صمغ‌ها بوجود می‌آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد الی و ویتامین‌ها می‌باشد. گرده شامل قندهای احیا کننده می‌باشد که در کل ۳۱% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود ۲۲% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود دارد. عصاره اتری گروه حاوی چربی‌ها و روغن‌ها ، پیگمان‌ها ، دونین‌ها ، ویتامین‌ها و هورمون رشد می‌باشد. گروه حاوی ۱۳ نوع اسید چرب و دو استدول عمده بنام‌های ۲۴- متیلن کلسترول “و بی سی توسترول” است. برای جمع آوری دانه گرده می‌توان از تله گرده ، استفاده کرد، ولی اینکار توصیه می‌شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می‌کند.

بعضی از مصارف گرده زنبور عسل
دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد. در درمان بیماری‌های پروستات و آلرژی و در حال بی‌اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می‌شوند، استفاده می‌کنند. دانه گرده بعنوان مکمل غذایی بکار می‌رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه‌های صورت استفاده می‌گردد. از داروهای مشهور می‌توان به Prostaflor , Ofilorex اشاره کرد.
نیش زنبور

از نیش زنبور عسل بعلت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها ، استفاده می‌کنند.
تولید مثل
• در کارگرها تنها اثری دیده می‌شود و ولی در ملکه به خوبی توسعه یافته است. ملکه جوان ۶ روز بعد از بیرون آمدن ، با یک زنبور نر جفتگیری می‌کند، اندام‌های جفت گیری نر پاره شده و در کیسه تناسلی ماده باقی می‌ماند و تا اینکه بعد از بازگشتن به کندو ، کارگرها آنرا از بین می‌برند. اسپرماتوزوئیدهایی که بدین صورت در کیسه ذخیره اسپرم ، جای می‌گیرد، بکار همه تخم‌های لقاح یافته‌ای که ملکه خواهد گذاشت، بکار می‌رود. تخمدان‌های ملکه پر شده و شکم را پر می‌کند و ظرف دو روز ، شروع به تخم گذاری می‌کند.

• از تخم‌های لقاح نیافته ، زنبورهای‌نر (هاپلوئید ۱۶ کروموزوم) و از لقاح یافته‌ها ، زنبورهای ماده (دیپلوئید و دارای ۳۲ کروموزوم) تولید می‌شود. تخم‌ها تبدیل به لاروکرمی شکل کوچک فاقد پاها و چشم می‌شوند و از ژله شاهانه که توسط غده‌های حلقی کارگران جوان تولید می‌گردد، تغذیه می‌کنند. ولی لاروهای ملکه بیشتر به تغذیه شاهانه می‌پردازند و به همین جهت با سرعت زیاد بزرگ و تمایز می‌یابند.
• دم لارو چندین بار ، پوست اندازی می‌کند روی سلول بوسیله موم پوشیده می‌شود. و لارو در داخل آن قرار گرفته و شفیره نام دارد و دگردیسی را کامل نموده و به کمک آرواره‌های زبرین ، سرپوش حجره را پاره کرده و به شکل یک نوزاد جوان بیرون می‌آید. بعد از عمل جفت گیری زنبوران نر ، به بی‌غذایی می‌افتند و می‌میرند.
تیره شناسی زنبور

حشرات جانورانی هستند که دارای سر ، سینه و شکم بوده و دارای یک جفت شاخک هستند دارای قطعات دهانی بوده و دارای سه زوج پاهای بندبند هستند و دو زوج بال‌دار هستند دارای قلب باریک می‌باشند. تنفس آنها با لوله‌های نای منشعب و شاخه شاخه است. دفع به کمک لوله‌های مالپیگی صورت می‌گیرد. مغز در این جانوران از عقده‌های مجتمع تشکیل شده و لقاح داخلی و جنس نر و ماده جداست. تخم گذارند و رشد تخم تدریجی با دگردیسی است. حشرات را به دو زیر رده بی‌بالان یا بی‌دگردیسان و زیر رده بال‌داران یا حشرات بال‌دار تقسیم می‌کنند. حشرات بال‌دار به چندین راسته تقسیم می‌کنند که راسته زنبورها جزء بال‌داران نازک می‌باشد.

راسته نازک بالان
ضمایم دهانی خردکننده و لیسنده دارند. اغلب دارای چهار بالبند ولی بعضی بال ندارند. بالها کوچک و غشایی و دارای چند رگبال است. هنگام پرواز بالها با یکدیگر در هر طرف می‌پیوندد حیوانات ماده دارای اندام تخم گذارند و این اندام برای اره کردن ، خراشیدن یا نیش زدن می‌باشد. لاروها شبیه گرم درخشنده و گاهی فاقد پا هستند. شفیره‌ها معمولا در داخل پیله می‌باشند دگردیسی آنها کامل است. عده‌ای از این جانوران زندگی اجتماعی و بعضیها زندگی انفرادی دارند. بعضی لاروهای آنها به حالت انگلی زندگی می‌کنند.

دم درازان یا زنبورهای جنگلی
بدن آنها استوانه‌ای شکل است زنبورهای درشتی می‌باشند، شکم آنها خاردار است و ماده‌ها دارای اندام تخم ریز بلندی می‌باشند و لاروها در جنگلها و در روی درختان زندگی می‌کنند.
دله زنبوران
بلندی آنها از ۴ تا ۳۸ میلیمتر می‌رسد اندام تخم ریز در این جانوران بلند است در تالسا تا ۱۵۰ میلیمتر می‌رسد لاروها انگل پروانه‌ها و سایر حشرات هستند و انگل داخلی یا خارجی می‌باشند بدن حیوان بالغ باریک و کشیده و رگبالهای آنها زیاد است شاخکهای آنها رشته‌ای و دارای مفصلهای زیاد است.

پشه زنبوران
شبیه دله زنبوران ولی کوچکتر از آنها می‌باشند عادات و طرز زندگی آنها نیز شبیه نمونه‌های قبلی و بزرگی آنها کمتر از ۳ میلیمتر است. این جانوران معمولا در خارج از بدن میزبان به صورت شفیره درمی‌آیند تخم‌ریز آنها بلند یا کوتاه است مثال آپانتلس گنگرگاتوس.
خلکی سیان

زنبورهای کوچک و متوسطی می‌باشند شاخکهای آنها زانودار و خمیده است رنگ آنها سیاه یا فلزیست. تعداد لاروها در دانه‌ها یا ساقه‌ها وجود دارند.
مازو زنبوران
حشراتی کوچک و ریزند شکم آنها از طرفین فشرده است تخمها در بافتهای گیاهان مخصوصا در روی درخت بلوط گذاشته می‌شود و در اطراف لاروهای در حال رشد گالهای متورمی تولید می‌شود. حیوان نر آن کمیاب و تولید مثل بکرزایی در آنها زیاد است.
سیه زنبوران
حشراتی بزرگ سیا

ه رنگ و مو دارند لاروهای آنها انگل حشرات دیگرند مانند تیفیا.
طلا زنبوران
پوست آنها رنگین است و دارای رنگهای مخصوص با جلای فلزی می‌باشد و سطح زیرین شکم آنها مسطح است. لاروهای آنها در حجره‌های لانه زنبورهای عسل و زنبورهای وحشی وجود دارند.
زنبوران

این زنبورها نیش می‌زنند و نیش آنها دردناک است. ماده‌های جوان زمستان را در محل امنی می‌گذارنند و در فصل مساعد اقدام به تشکیل اجتماعی می‌کنند که یک فصل طول می‌کشد. لانه آنها از ماده‌ای شبیه کاغذ است که دارای شانه‌های افقی است و هر شانه شامل تعدادی حجره است که لاروها را دربر می‌گیرد. کارگرها زیادند و نرها در اواخر تابستان از تخمکهای لقاح نشده تولید می‌شوند. بالغها از نوش گلها یا شیره میوه‌ها تغذیه می‌کنند.
گل مالان
شکم در این زنبورها کشیده و طویل است و انتهای آن ستبر می‌باشد. لانه‌های خود را از گل بر روی زمین می‌سازند و در آن شکاری نیش خورده جهت تغذیه لاروها قرار می‌دهند.

عسل زنبور نمایان
این زنبورها در لانه‌های جداگانه ولی نزدیک به یکدیگر زندگی می‌کنند لاروها در حجره‌های روبازند و هر روز حیوان بالغ به آنها غذا می‌دهد.
تک عسل زنبوران
هر زنبور ماده یک لانه تهیه می‌کند و در آن تخم می‌گذارد و به لاروها نوش گلها و دانه‌های گرده می‌خوراند. لانه‌ها نزدیک یکدیگر قرار دارند. مدخل بعضی از لانه‌ها را یک زنبور نگهبان محافظت می‌کند.

کلان لبان
در این زنبورها دارای سر پهن ، زبان دراز و آرواره‌های زبرین آنها تیز است در ساقه گیاهان و یا در چوب یا در زمین لانه می‌سازند و لانه‌های آنها محتوی نوش گلها و دانه‌های گرده است.
درودگران
زنبورهای بزرگ و سیاه رنگ می‌باشند موهای روی بدن آنها کم است و آرواره‌های زبرین آنها قوی است و برای کندن حفره در چوبها جهت لانه سازی بکار می‌رود.
کلان عسلیان

دارای اندازه‌های متوسط تا بزرگند. روی بدن آنها موهای متراکم وجود دارد و زبان آنها طویل است و برای گرده افشانی شبدر و بسیاری از گیاهان خانواده غلات بکار می‌رود. ملکه‌های جوان که زمستان را گذرانیده‌اند اجتماعی را تولید می‌کنند که یک فصل طول می‌کشد و در این اجتماع ملکه تعدادی کارگر نرها وجود دارند. این افراد در لانه‌های موش یا سایر جوندگان لانه می‌سازند و در لانه آنها حجره‌های مومی برای دربرگرفتن لاروها و حجره‌های عسل جهت انبار کردن غذا وجود دارد.
عسل زنبوران

روی چشم این زنبورها کرک وجود دارد. کارگرها دارای سبد یا زنبیل گرده در پشت پاها می‌باشند. این زنبورها بومی دنیای قدیم‌اند و نمونه آنها آپیس ملیفرا یا زنبور عسل معمولی می‌باشد که یکی از حشرات مفید می‌باشد. زنبور عسل یکی از حشرات مفید می‌باشد که در تهیه عسل از آن استفاده می‌شود.
 
لوازم مورد نیاز برای زنبورداری
کندو
خصوصیات یک کندو ازورود زنبورهای مهاجم جلوگیری کند. مقاوم در برابر اثرات مخرب نور خورشید و باران باشد. مانع از نفوذ موریانه ها گردد. اغلب کندوها چوبی هستند و رایج ترین آنها به نامهای مدرن یا ملی هستند.
قسمتهای مختلف یک کندو از پائین به با لا تخته تحتانی – طبقه – پنجره ملکه – قابها و زیرسازی آنها – صفحه جدا کننده – سرپوش
ابزارآلات زنبورداری لباس کار زنبورداری – یک جفت پوتین یا چکمه خوب – یک جفت دستکش – توری جهت پوشاندن صورت – دودی یا دودکن – کاردک زنبورداری – کلاه – برسی یا شاه پر- قفس ملکه – بچه گیر – یک قوطی کبریت

دودی یا Smoker زنبوران عسل تندخو به سادگی به زنبوردار اجازه خارج کردن عسل از کندو را نخواهند داد. برای تخفیف دادن حملات آنها و یا اداره کردن زنبوران زمانی که کندو مورد بازدید قرار می گیرد از وسیله ای بنام دودی یا دود کن استفاده میشود. برخی از دودکن ها از قلع و برخی از مس یا استیل ضد زنگ ساخته شده اند ویک دودکن باید دمنده قوی (ماق) و مخزن آتش مناسب داشته باشد. بسته های مقوای نازک ،گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده ،تکه های پارچه یا لباس پشمی کهنه ،چوب پوسیده و پهن گاو بهترین سوختها برای دودکن به حساب می آیند.

چند نکته راجع به زنبورداری ۱-رنگ کندوها را اغلب به علت تشخیص بهتر آنها و انعکاس حرارت و جلوگیری از نفوذ گرما به داخل کندو سفید انتخاب می کنند. ۲- فضای مورد نیاز برای فعالیت هر زنبور در کندو حدود ۸ میلی متر می باشد. ۳- زنبورها از رنگهای سیاه و قهوه ای خوششان نمی آید و در هنگام کار از بکار بردن وسایل این رنگی باید خودداری کرد.
آناتومی وانواع زنبور عسل زنبور عسل موجودی است که به صورت اجتماعی زندگی می کند و به دو صورت نر و ماده می باشد که ماده ها شامل ملکه و زنبور کارگر می باشند. قسمتهای مختلف بدن یک زنبور سر: (چشمها- شاخک ها- ضمائم دهانی- مغز و غدد گوناگون ) سینه : ( بالها و پاها به آن اتصال دارند و مرکز حرکتی بدن زنبور است ) شکم: ( دستگاه گوارش – تنفس و گردش خون – نیش یا زوائد تولید مثلی است) چشمها: دوعدد چشم مرکب با چندین عدسی در دو طرف سر و سه چشم بسیار ساده کوچک بر روی فرق سر

دستگاه گوارش شامل فک و خرطوم است .
کار فک یا ماندیبول mand_ible گزش، جویدن ، مکش و عمل لیسیدن آلت چنگ زدن به منظور: جمع آوری گرده – موم کاری – تمیز کردن کندو – جنگیدن – برداشت کردن و چیدن – کار با بره موم و تثبیت آن – پرستاری نوزادان

انواع زنبور: هر کلنی شامل ملکه ، چند زنبور نر ، هزاران کارگر و نوزاد (تخم- لارو و شفیره می باشد.)
ملکه:زنبور ملکه بزرگتر از زنبور کارگر و طویل تر از زنبور نر است و تنها یکبار جهت جفتگیری از کندو خارج می شود.وظیفه عمده ملکه تخم گذاری بوده و در طول اوج فصل پرورش نوزادان بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تخم می گذارند.

جفتگیری ملکه اصطلاحا این عمل را پرواز عروسی (Neptune) می گویند که ۵ روز پس از خروج ملکه از سلول نوزادی اتفاق می افتد.ملکه به همراه بسیاری از زنبور های نر به پرواز در می آید او در ارتفاعات بالا پرواز کرده و تنها چند نر از ۵۰۰ نر موفق به جفتگیری می شوند. ارگان نرینه زنبور نر موفق, پس از جفتگیری شکسته و در ارگانلهای حیاتی ملکه گیر می کند و باعث مرگ زنبور نر می شود و ملکه ۳ الی ۴ روز بعد از جفتگیری تخمگذاری می کند.
زنبورنر:تنبل ترین زنبورهاست و تنها وظیفه آنها جفتگیری با ملکه است.

زنبور کارگر:کوچکترین و پرجمعیت ترین زنبوران عسل هستند و ۹۸ درصد جمعیت کلنی را تشکیل می دهند .
وظایف یک زنبور کارگر عمل پاکسازی و نظافت – تغذیه و مراقبت از نوزادان – شان سازی – کمک کردن به ملکه – پرواز جهت یابی – تهویه کندو – وظایف محافظتی – جاسازی عسل ، گرده ، شهد و آب در سلولها – جلوگیری از غارت
رقص زنبورچیست؟

رقص نیم دایره ای یا دم جنبان…: رقص نیم دایره که جهت آن به سوی بالا باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در جهت خورشید است.رقص نیم دایره که جهت آن به سوی پایین باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در خلاف جهت خورشید قرار دارد.رقص نیم دایره ای که در زاویه ۶۰ درجه به چپ نسبت به خط عمود انجام می گیرد به کارگران می گوید که مسیر خود رادر ۶۰ درجه به چپ در مسیر خورشید به منظورپیدا کردن غذا قرار دهند.رقص در زاویه ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خط عمود به آنها می گوید راه خویش را در ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خورشید قرار دهند.
تاریخچه ظهور و پیدایش زنبور عسل در کره زمین

بدلیل جثه کوچک زنبور عسل، فسیل های این حشره به فراوانی سایر جانوران نمی باشد. قدیمی ترین آثاروجود حشرات اولیه دردوره پیلوزوئیک pellozoic در حدود ۴۰۰ میلیون سال قبل و در عهد دونین ( Devonian)مشاهده شده است ، زنبور عسل حشره نسبتاً جدیدی است که در عهد ژوراسیک jurasicدر دوره مزوزوئیک (Mesozoic) یعنی حدود ۱۸۰ میلیون سال قبل پا به عرصه وجود گذاشته است درهمین دوره است که گیاهان گل دار و پرنده گان نیز ظاهر شده اند. اجداد زنبورعسل بدون شک زنبورهای زرد و خرمایی (( غارتگر )) یا حشراتی مشابه آنها بوده اند که مانند زنبور های وسپایده (vespidae) ( زنبورهای سرخ و زرد) امروزی لانه های خود را در جاهای سر پوشیده بنا می کردند.زنبورهای زرد (غارتگر) امروزی گوشتخوار یا گندمخوار هستند. زنبورهای اولیه و اجداد زنبورهای عسل فعلی نیز همین رفتار را داشتند .