فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:48
فهرست مطالب:
چکیده: 2
مقدمه: 3
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آن ها 3
تشخیص عیب های الکتریکی و رفع آن 8
موتورهای سه فازه 9
شناسایی سیم پیچ های اصلی وکمکی : 10
عیب یابی قطعات برقی : 11
عیب یابی قطعات مکانیکی. 14
پیدا کردن سرسیم های موتور آسنکرون UVW-XYZ 17
تنظیم دور موتورهای آسنکرون 18
موتور آسنکرون با روتور سیم پیچی شده (روتور رینگی) 18
روشهای راه اندازی موتورهای سنکرون: 20
تکنولوژی ساخت موتور های پله 21
انواع stepper motor ها : 22
موتور های خطی 23
موتورهای پلهای 25
موتورهای یونیورسال 25
موتور القایی تک فاز 26
موتور القایی AC فاز شکسته 27
موتور القایی با استارت خازنی 27
عیب یابی و تعیین میزان بار در ماشینهای الکتریکی به روش تحلیل ارتعاشات با استفاده از شبکه های عصبی 29
مقدمه ای بر آنالیز مدار موتور و کاربرد آن برای عیب یابی و پایش وضعیت 30
پایش وضعیت ماشینهای الکتریکی درصنعت برق 35
● روش های مراقبت وضعیت: 36
● مراقبت پیوسته 38
● مراقبت گسسته 39
● پایش وضعیت ازدیدگاه اقتصاد 39
نکاتی درمورد نگهداری ماشین های الکتریکی 43
چکیده:
تشخیص عیب و رفع آن در موتورهای الکتریکی اهمیت خاصی دارد. تشخیص عیب در اولین مرحله کار تعمیراتی است و رفع آن در مرحله بعدی قرار دارد.
یافتن عیب موتورها را می توان به تشخیص نوع بیماری یک فرد توسط پزشک تشبیه کرد تا پزشک بیماری را به درستی تشخیص ندهد، نمی تواند برای بهبود بیماری قدم بردارد وتمام نسخه هایی که می نویسد، تاثیری در بهبودی بیمار نخواهد داشت. به همین ترتیب، اگر عیب اصلی شناخته نشود یا ماشین را نمی توان تعمیر کرد و یا اگر به دلیل وجود آن عیب ، عیب دیگری پیدا شود و ما آن عیب دومی را برطرف کنیم ، موتور مجددا معیوب می شود و به همان حالت اول در می آید ، مثلا گر محور موتور لنگی داشته باشد ، بلبرنگ ها و بوش ها را خراب خوهد کرد. در اینجا اگر ، به جای رفع عیب اصلی - فقط به تعویض بلبرنگ ها و بوش ها بپردازیم ، چون محور موتور هم چنان کج است دوباره بعد از مدتی ، رتور بوش ها و بلبرنگ ها را خراب خواهد کرد.
مقدمه:
کسب مهارت در عیب یابی بیش تر در اثر تجربه عملی به دست می آید نه با خواندن کتاب و جزوه اما به هر حال ، آگاهی از برخی نکات لازم و ضروری می باشد که به بعضی از آنها مختصرا اشاره می کنیم .
موتور ها مهمترین اجزایی هستند که در لوازم برقی گردنده بکار می روند.موتور ها انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند. الکتروموتور ها را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد.1-موتور های آسنکرون 2 -موتور های یونیورسال 3-موتور با قطب چاکدار
برای تشخیص عیب ، روش های مختلفی وجود دارد. بعضی عیب ها را فقط با مشاهده ی عینی می توان تشخیص داد. تعداد دیگری را از روی تغییر خصوصیات الکتریکی و تعدادی را با صدای مخصوصی که در هنگام کار تولید می کنند. بنابرای نظریه ی عیب یابی از راه های مختلف صورت می گیرد که ما در این بخش عیب های مکانیکی از روش مشاهده ی عینی و آزمایش با دست در بخش عیب های الکتریکی از روش تغییر خصوصیات الکتریکی برای عیب یابی ماشین ها استفاده خواهیم کرد.
به طور کلی هر وسیله الکتریکی ممکن است دو نوع عیب عمده پیدا کند:
الف- عیب در قطعات مکانیکی (عیب های مکانیکی) ب- عیب در مسیر جریان (عیب های الکتریکی)
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آن ها
عیب های مکانیکی ناشی از خرابی قطعات متحرک و غیر متحرک است. این قطعات را که به دلایل مختلفی ممکن است خراب شوند، باید تعمیر یا تعویض کرد. در این جا به برخی از این خرابی ها و دلایل عمده ی آنها اشاره می کنیم .
1-شکستگی بدنه و درپوش ها (قالپاق ها)
شکستگی بدنه یا درپوش معمولا در اثر ضربه های ناگهانی ناشی از برخورد جسمی به ماشین یا فشار بیش از حد وسیله ای بر روی بدنه یا قالپاق ها آن وعواملی نظیر اینها به وجود می آید . معمولا حجم قطعه شکسته شده کمی افزایش می یابد و شکستگی قطعه ای مانند قالپاق در بعضی مواقع باعث به هم خوردن تعادل ماشین می شود و تعدادی از قطعات متحرک و بعضی قطعات غیر متحرک آن ، جا به جا می شوند.
برای تشخیص این عیب باید همه ی قسمت های بدنه و درپوش ها را دقیقا بررسی کرد، و در صورت مشاهده ترک یا شکستگی در بدنه ، آن را درصورت امکان جوش دهیم و در صورت مشاهد هی شکستگی در در قالپا ق ها باید آ، را عوض کنیم. بنابراین، در هر موتور معیوب باید ابتدا بدنه و درپوش ها را کاملا بازدید کرد و در صورت سالم بودن آنهابه سراغ قطعه های دیگر رفت.
2-خرابی بلبرنگ ها، بوش ها و یاتاقان ها:
این قطعات در موتور دو وظیفه ی مهم به عهده دارند: تکیه گاه هستند و فشار وارد شده را تحمل می کنند، دوم اصطکاک میان قطعات ثابت و متحرک را کاهش می دهند. به همین دلیل، بازرسی منظم و روغنکاری و سرویس مرتب آنها نقش مهمی در کارکرد منسب موتور دارد و امری ضروری است. تناوب روغنکاری و گریسکاری به عوامل مختلفی از جمله زمان کارکر موثر، شرایط آب و هوا و نظیر اینها بستگی دارد. معمولا کارخانه های سازنده ، دستورالعمل مربوط به فواصل منظم روغنکاری ، نوع روغن گریسکاری و نوع گریس و شرایطی که موتور برای کتر کردن در آ، ساخته شده است را در کاالوگ دستگاه ذکر می کنند. باید تا حد ممکن این دستور العمل را به طور دقیق اجرا کرد.
در صورت خرابی وسایل ذکر شده، معمئلا موتور به سختی حرکت می کند یا هنگام کار، لرزشی غیر عای دارد و ممکن است صدایی غیر عادی ایجاد کند.
خرابی بلبرنگ ها، بوش ها و یاتاقان ه به سه دلیل عمده ی زیر ممکناست اتفاق بیفتد:
الف:نرسیدن به موقع روغن یا گریس به این قطعات روغنکری یا گریسکای نامناسب.
ب: استفاده از موتور در محیطی کثیف تر از آن چه موتور برای آن ساخته شده است.
فشار بار بیش از حد روی موتور.
الف: در مورد روغنکاری و گریسکاری به موقع اولین چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد، دستورالعمل سرویس کارخانه سازنده ا ست. رونکای باید با تناوبی که در دستورالعمل و نگه داری وسیله آمده و با همان نوع روغنی که کارخانه ذکرکرده است، انجام گیرد . اگر روغن به موقع و به اندازه ی کافی و نوع مناسب به این قطعات نرسد ، ر محل سایش به یک دیگر و در اثر اصطکاک بیش از حد ، گرمای زیادی ایجاد می شود که ممکن است باعث انبساط و در نتیجه خرابی و شکستگی همان قطعات و حتی دیگر قسمت های موتور بشود.
علاوه بر رعایت فواصل منظم روغنکاری و استفاده از روغن مناسب ، عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود، چگونگی نصب موتور است. گاهی پیش می آید که علیرغم این که موتر را به طور منظم و در فواصل زمانی کم و با روغن مناسب روغنکاری می کنیم اما بلبرینگ موتور مرتبا خراب می شوند. دلیل این امر ممکن است این باشد که موتور به طور صحیح نصب نشده است .
برای مثال ، اگر موتوری را که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه ی افقی نصب کند، به دلیل غلط قرار گرفتن محفظه ی روغن، به رغم روغن کاری مرتب ، روغن به قسمت های لازم نمی رسد و در نتیجه بلبرینگ ها و سایر قطعات خراب شده باید توجه کنیم که موتور تحت همان شایطی نصب شده باشد که برای آن ساخته شده است.
برای مثال، اگر موتوری را که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه ی افقی نصب کنند، به دلیل غلط قرار گرتن محفظه ی روغن ، به رغم روغن کاری مرتب، روغن به قسمت های لازم نمی رسد و در نتیجه بلبرینگ ها و یاتاقان ها خراب می شوند. بنابراین، در مواردی قبل از تعویض بلبرینگ ها و سایر قطعات خراب شده باید توجه کنیم که موتور تحت همان شرایطی نصب شده باشد که برای آن ساخته شده است.
ب- بسته به این که موتور در چه محیطی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا درپوش ها و حفاظ موتور را متناسب با محیطی که موتور در آن مورد استفاده قرار می یرد، می سازند. مثلا نوع بدنه و در پوش موتور پمپی که باید در داخل چاه ›ب قرار گیرد و آب را پمپ کند با بدنه و درپوشهای موتور پمپ یک دستگاه شوفاز که در معرض رطوبت وآب کمتری است، متفاوت ساخته می شود و نمی توان موتوری را که برای کار اول ساخته شده است و در محیط دوم به کاربرد و به عکس یا مثلا نمی توان موتور یک دستگاه ماشین تراش را در یک دستگاه ماشین سنگ خردکنی که محیط غبار آلودی است به کاربرد؛ تی اگر قدرت آنها با هم برابر باشد.
بنبراین؛ اگر به موتوری برخوردیم که به رغم روغن کاری منظم بلبرینگ ها یا سایر قطعات آن زود خراب می شود، قبل از تعویض بلبرینگ ها و سایر قطعات باید توجه کنیم که آیا نوع بدنه در پوش ها، بلبرینگ ها با محیطی که موتور در آن کار می کند متناتسب است یا نه. ر صورت نامنسب بودن موتور$، عاقلانه ترین کار تعویض آن با موتوری است که متناسب با محیط مورد نظر باشد. در صورتی که این کار ممکن نباشد ، باید ابتدا حفاظ مناسبی برای نگهداری موتور در برابر نفوذ آب و گرد غبار وغیره تحت تثیر عوامل خارج از کنترل ما، موتور باید در شرایطی نامطلوب تر از آ، چه برای آن ساخته شده است کار کد، روغنکاری بشتر، به کارکرد بهتر موتور کمک خواهد کرد؛ گرچه این راه حل اصلی مشکل نیست.
پ: وارد شدن فشار و بار بیش از حد روی موتور، چنان چه در یک موتر بهرغم روغن کاری صحیح و کار کرئدن موتور در محیط مناسب با خراب شدن مکرر بلبرینگها و یاتاقان ها ربرو می شویم ، به ویژه اگر این امر همراه با شگستگی بلبرینگ ها و تاب برداشتن محور موتور باشد، دلیل خرابی ، به احتمال زیاد وارد آمدن بار بیش از حد روی موتور است. در این گونه موارد، باید به دو مطلب توجه کنیم : اول این که بار زیادتر از حد مجاز به موتور داده نشود و دوم این که نصب موتور چه از نظر افقی و عمودی بودن و چه از نظر محکم بودن در سرجای خود و عدم لرزش، صحیح باشد. در صورتی که موتور صحیح نصب نشده یا لرزش داشته باشد، فشار بیشتری به بلبرینگ ها و یاتاقان ها وارد می آید و موجب سوختن یا شکستگی آنها می شود. در این گونه موارئ، باید ابتدا موتور را به طرز صحیح و محکم نصب کرده و سپس قطعات خراب شده را تعویض کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده اگر بار قرار گرفته روی محور موتور دارای لنگی باشد، چنین معایبی را سبب می شود. برای تشخیص دادن خرابی بلبرینگها: بوشها و یاتاقانها رش های مختلفی وجود دارد. ابتدا با مشاهده ی عینی و نگاه کردن سالم . یا معیوب بودن ققطعات یاد شده را می توان تشخیص داد. مثلا اگر ساچمه های یک بلبرینگ ریخته باشد به وضوح مشاهده می شود که بلبرینگ خراب است تشخیص یا شکست بوش نیز به همین صورت امکان پذیر است.
در صورتی که با چشم نتوان عیب های فوق را تشخیص داد، باید با آزمایشهای سده معین کرد که این وسایل خراب هستند یا نه. برای این کار ابتدا محور موتور را به چپ و راست می چرخانیم تا ببینیم موتور به راحتی می گردد یا نه یا این که صدای غیر عادی از آن ایجاد می شود یا نه، در صورتی که حرکت رتور سخت بوده یا صدای غیر عادی داشته باشد $، امکان خرابی بوش ها یا بلبرینگ ها وجود دارد. بالاخره در مرحله آخر محور موتور را به سمت بالا یا پایین حرکت می دهیم تا ببینیم محور موتور لقی دارد یا نه (لقی حدود 39. میلی متر طبیعی است). در صورتی که لقی داشته باشد حتما یکی از وسایل آن معیوب شده است که باید آن را تعویض کرد. پس از تعویض نیز باید مجددا آنها را روغنکاری یا گریسکاری نمود و در نهایت ، عللی را که باعث خرابی آنها شده ات مانند کار زیاد از حد، بار نامتعادل روی محور رتور، زنگ زدگی و غیره ). از بین برد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:73
فهرست مطالـب:
مقدمه
تشکر و قدردانی
فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی
1-1. تاریخچه سازمان
1-2. دستاوردها و ویژگی های مهم سازمان
.3 -1محصولات شرکت
.4-1نمودار سازمانی شرکت
فصل دوم: ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته فناوری اطلاعات
2-1. جایگاه فناوری اطلاعات و شرح وظایف در شرکت پتروشیمی تند گویان
2-1-1. بخش شبکه
2-1-2. بخش سخت افزار
2-1-3. بخش نرم افزار
2-2. امور جاری در دست اقدام
2-2-1. شبکه بندی
2-2-2. مدل های شبکه
2-2-3. اجزا شبکه
2-2-4. توپولوژیهای مورد استفاده
2-2-5. ابزار های اتصال دهنده
2-2-6. ارسال سیگنال و پهنای باند
2-2-7. عملکرد شبکه
2-2-8. کابل شبکه
2-3. برنامه های آینده
فصل سوم: آزمون آموختهها، نتایج و پیشنهادات
3-1. آموزش تصویری بستن شبکه در محل کار
3-1-1. تجهیزات مورد نیاز
3-1-2. نرم افزارهای مورد نیاز
.2-3 فعالیت های انجام شده و نحوه انجام فعالیت
نتیجه گیری
پیوست ها
پیوست 1
پیوست 2
فصل اول
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
تاریخچه سازمان
شرکت پتروشیمی تندگویان با تصویب هیِت مدیره محترم شرکت ملی صنایع پتروشیمی جهت احداث طرح های تولید اسید ترفتالیک خالص (PTA) و پلی اتیلن ترفتالات (PET) در تاریخ 6/2/ 1377 تاسیس گردید . شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به مصرف محصولات این طرح در بازارهای داخلی و خارجی جهت انجام بخشی از تعهدات خود در برنامه پنج ساله دوم دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام به اجرای این طرح با اهداف ذیل نموده است :
حرکت در جهت خوداتکایی و قطع وابستگی در زمینه های مهندسی ، تجهیزات ساخت داخل ،ساختمان و نصب و صنایع پایین دستی
افزایش صادرات محصولات پتروشیمی
انتقال فن آوری و تربیت نیروی انسانی
طرح های PTA و PET فاز اول و دوم در ضلع شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان ودر منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در بندر ماهشهر ودر زمینی به وسعت 34هکتار احداث گردیده است .اسید ترفتالیک خالص PTA یکی از مهمترین مواد اولیه برای تولید زرین های پلی اتیلن ترفتالات است که روند رشد تولید و مصرف آن در جهان بسیار چشمگیر میباشد.
پلی اتیلن ترفتالات PET نیز یکی از مهمترین مواد اولیه پلی استرهای قابل استفاده در تولید الیاف و پنبه مصنوعی برای صنایع نساجی ،صنایع تولیدفیلم های پلاستیکی تولید انواع بطری های نوشابه ،قوطی و ظروف مورد استفاده در بسته بندی موادغذایی ، دارویی و بهداشتی می باشد که از روند رشد تولید و مصرف فزاینده ای برخوردار است.
این طرح با فن آوری تولید و مهندسی پایه شرکت میتسوبیشی ژاپن با ظرفیت تولید 350هزار تن اسید ترفتالیک خالص (PTA) در سال طراحی شده است.ودر یکم فروردین سال 1384راه اندازی شده است مواد اولیه و خوراک اصلی این واحد عبارتند از :
پارازایلین به میزان 235هزار تن در سال که از مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا تأمین می گردد.
اسید استیک به میزان 211هزار تن در سال که از مجتمع پتروشیمی فن آوران و واردات تأمین میگردد.
کاتالیست ها و مواد شیمیایی مورده استفاده که از خارج تأمین میشود.
دستاوردها و ویژگی های مهم سازمان :
گواهینامه های اخذ شده شرکت پتروشیمی تندگویان:
1- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت یکپارچه (Ims) به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
2- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت 2008: ISO9001 به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
3- تمدید کواهینامه سیستم مدیریت زیست محیطی 2004 : ISO 14001 به مدت 3 سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88
4- تمدید گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای 2007 : OHSAS18001 به مدت 3سال از شرکت TUV NORD ایران و آلمان در سال 88.
تقدیرهای دریافت شده:
1- گواهی یکصد شرکت برتر در سال 88 با توجه به اسناد مالی سال 87 با رتبه 76
2- گواهینامه تعهد سبز سطح 2 در سال 87
3- گواهینامه سازمان یادگیرنده سطح2در سال 87
4- گواهینامه تعهد به تعالی سازمانی در سال 87
1-1 محصولات شرکت :
محصولات این شرکت عبارتند از :
1. اسید ترفتالیک خالص
2. پلی اتیلین ترفتالات گربد بطری
3. پلی اتیلین ترفتالات گربد الیاف
4. پلی اتیلین ترفتالات گربد فیلم
5. پلی اتیلین ترفتالات گربد آمورف
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:26
چکیده:
عیب یابی موتور های الکتریکی
تشخیص عیب و رفع آن در ماشینهای الکتریکی اهمیت خاصی دارد . به همین دلیل این مبحث درکتاب حاضر در یک فصل جداگانه آمده است . تشخیص عیب در اولین مرحله کار تعمیراتی است و رفع آن در مرحله بعدی قرار دارد .
یافتن عیب موتورها را می توان به تشخیص نوع بیماری یک فرد توسط پزشک تشبیه کرد تا بیماری را به درستی تشخیص ندهد نمی تواند برای بهبود بیمار قدمی بردارد و تمام نسخه هایی که می نویسد ، تاثیری در بهبود وضع بیمار نخواهد داشت .
به همین ترتیب اگر عیب اصلی ماشین شناخته نشود یا ماشین را نمی توان تعمیر کرد و یا اگر بدلیل وجود آن عیب ، عیب دیگری پیدا شود و ما آن عیب دومی را بر طرف کنیم موتور مجدداً معیوب می شود و به همان حالت اول در می آید ؛ مثلاً اگر محور وتور لنگی داشته باشد ، بلبرینگ ها و بوش ها را خراب خواهد کرد . در این جا اگر ، رفع عیب اصلی یعنی کجی محور موتور – فقط به تعویض بلبرینگ ها یا بوش بپردازیم ، چون محور موتور هم چنان کج است و دوباره بعد از مدتی ، رتور بوش ها و بلبرینگ ها را خراب خواهد کرد .
کسب مهارت در عیب یابی بیشتر در اثر تجربه عملی به دست می آید نه با خواندن کتاب و جزوه اما به هر حال ، آگاهی از برخی نکات کلی و عمومی در این زمینه برای کسانی که تازه می خواهند این کار را شروع کنند ، بسیار مفید است .
البته به دلیل محدود بودن حجم کتاب و زمان آموزش در این جا فقط به ذکر مطالب کلی و آن هم به اختصار اکتفا شده است . لذا کسانی که مایل به یادگیری مطالب بیشتری در این زمینه هستند ، می توانند به منابع موجود مراجعه کنند .
برای تشخیص عیب ، روش های مختلفی وجود دارد . بعضی عیب ها را فقط با مشاهده عینی می توان تشخیص داد . تعداد دیگری از روی تغییر خصوصیات الکتریکی و تعدادی را با صدای مخصوصی که در هنگام کار تولید می کنند .
بنابرای ن نظریه عیب یابی از راههای مختلف صورت می گیرد که ما در این در بخش عیب های مکانیکی از روش مشاهده و آزمایش با دست و در بخش عیب های الکتریکی از روش تغییر خصوصیات الکتریکی برای عیب یابی ماشین ها استفاده خواهیم کرد .
به طور کلی هر وسیله الکتریکی ممکن است دو نوع عیب عمده پیدا کند : الف – عیب در قطعات مکانیکی (عیب های مکانیکی) ب- عیب در مسیر جریان (عیب های الکتریکی) .
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آنها
عیب های مکانیکی ناشی از خرابی قطعات متحرک و غیر متحرک است . این قطعات را که به دلایل مختلفی ممکن است خراب شوند ، باید تعمیر یا تعویض کرد .
در اینجا به برخی از خرابی ها و دلایل عمده آنها اشاره می کنیم .
شکستگی بدنه و درپوش ها (قالپاق ها) :
شکستگی بده یا در پوش ها معمولاً در اثر ضربه های ناگهانی ناشی از برخورد جسمی به ماشین یا فشار بیش از حد وسیله ای بر روی بدنه یا قالپاق های آن و عواملی نظیر اینها به وجود می آید . معمولاً حجم قطعه شکسته شده کمی افزایش می یابد و شکستگی قطعه ای مانند قالپاق در بعضی مواقع باعث به هم خوردن تعادل ماشین می شود و تعدادی از قطعات متحرک و بعضی قطعات غیر متحرک آن ، جابه جا می شوند .
برای تشخیص این عیب باید همه قسمت های بدنه و درپوش ها را دقیقاً وارسی کرد در صورت مشاهده ترک یا شکستگی در بدنه ، باید آن را در صورت امکان جوش دهیم و در صورت مشاهده شکستگی در قالپاق ها باید آنها را عوض کنیم . بنابراین ، در هر موتور معیوب باید ابتدا بدنه و در پوش ها را کاملاً بازدید کرد و در صورت سالم بودن آنها به سراغ قطعه های دیگر رفت .
خرابی بلبرینگ ها ، بوش ها و یاتاقان ها :
این قطعات در موتور دو وظیفه مهم دارند : اول ، تکیه گاه هستند و فشار وارد شده را تحمل می کنند ؛ دوم اصطکاک میان قطعات ثابت و متحرک را کاهش می دهند .
به همین دلیل ، بازرسی منظم و روغن کاری و سرویس مرتب آنها نقش مهمی در کارکرد مناسب موتور دارد و امری ضروری است . تناوب روغن کاری و گریس کاری به عوامل مختلفی از جمله زمان کارکرد موثر ، شرایط آب و هوا و نظیر این ها بستگی دارد . معمولاً کارخانه های سازنده ، دستورالعمل مربوط به فواصل منظم روغن کاری ، نوع روغن گریس کاری و نوع گریس و شرایطی که موتور برای کار کردن در آن ساخته شده است را در کاتالوگ دستگاه ذکر می کنند . باید تا حد ممکن این دستورالعمل ها را به طور دقیق اجرا کرد .
در صورت خرابی وسایل یاد شده ، معمولاً موتور به سختی حرکت می کند یا هنگام کار ، لرزشی غیر عادی دارد و ممکن است صدایی غیر عادی ایجاد کند .
خرابی بلبرینگ ها ، بوش ها و یاتاقان ها به سه دلیل عمده زیر ممکن است اتفاق بیفتد :
الف – نرسیدن به موقع روغن یا گریس به این قطعات روغن کاری یا گریس کاری نامناسب .
ب – استفاده از موتور در محیطی کثیف تر از آنچه موتور برای آن ساخته شده است
پ – فشار بار بیش از حد روی موتور
الف : در مورد روغن کاری و گریس کاری به موقع اولین چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد ، دستورالعمل کارخانه سازنده است . روغن کاری باید با تناوبی که در دستورالعمل سرویس و نگه داری وسیله آمده و با همان نوع روغنی که کارخانه ذکر کرده است ، انجام گیرد . اگر روغن به موقع و به اندازه کافی و نوع مناسب به این قطعات نرسد ، در محل ستایش به یکدیگر و در اثر اصطکاک بیش از حد ، گرمای زیادی ایجاد می شود که ممکن است باعث انبساط و در نتیجه خرابی و شکستگی همان قطعات و حتی دیگر قسمت های موتور بشود .
عوامل بر رعایت فواصل منظم روغن کاری و استفاده از روغن مناسب ، عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود ، چگونگی نصب موتور است . گاهی پیش می آید علی رغم اینکه به طور منظم و در فواصل زمانی کم و با روغن مناسب روغن کاری می کنیم اما بلبرینگ های موتور مرتباً خراب می شوند . دلیل این امر ممکن است این باشد که موتور به طور صحیح نصب نشده است .
برای مثال ، اگر موتوری را که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه افقی نصب کنند ، به دلیل غلط قرار گرفتن محفظه روغن ، به رغم روغن کاری مرتب ، روغن به قسمت های دیگر لازم نمی رسد و در نتیجه بلبرینگ ها یا یاتاقان ها خراب می شوند .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:28
فهرست مطالب:
عیب یابی الکتریکی:
رفع نقص در محل کار(میدان عملیاتی field)
تست کردن دستگاه در کارگاه (shop)
بررسی دستگاه در محل کار(Field)
کنترل کننده های موتور:
در مورد نویسنده:
تست کردن دستگاه در کارگاه (shop)
بررسی دستگاه در محل کار(Field)
کنترل کننده های موتور:
در مورد نویسنده:
عیب یابی الکتریکی:
یک کامپیوتر لپ تاب با برنامه نویسی pic ، ارتباطات وبرنامه های عملیاتی از ضروریات تجهیزات مدرن امروزی است ،مهندسان ، مدیران تولیدی، سرپرستان تعمیراتی ،تعمیرکاران فنی، تکنسین های برق ،تکنسین های کارافزار، دستگاههای تعمیراتی، همگی نیازمند به داشتن pic دانش کامپیوتری، آموزش و مهارت در عیب یابی مسائل کامپیوتری می باشد.
آموزش PIC عموما دارای تاثیر ژرفی نخواهد داشت تا زمانی که شخص مورد آموزش به درجه ای حقیی از مهارت درچندین زمینه رسیده باشد،دانش و مهارت در برق، عیب یابی و کاربری کامپیوتر(مدیریت کامپیوتر) پیش نیازمندهای ضروری برای همسان سازی موثر در آموزش PIC پایه است. نویسنده در یافته است که دوره طولانی له یادسپاری وارد مطالعهشده از یک دوره حرفه ای که در یک کالج دو ساله محلی( فوق دیپلم)گذرانده می شود، پرهزینه تر از یک دوره سریع و فشرده در یک کارخانه است.
دوره ایجاد شده توسط کارخانه ها ضرورتا همان مواردی که در یک کالج دو ساله باشد را پوشش می دهد. تفاوتهای عمده د رمیزان ساعات تدریس و زمان کارگاه می باشد. دوره JC چهار ساعت کلاس هر هفته ای برای 15 هفته بود. سرساعت زمان کارگاه برای انجام کارهای عملی عینی بر روی مسائل ومواردی که در ساعات اول مبهم به نظر می رسید بود زمانی اضافی در منزل بر روی مطالعه کارهای عملی وبرنامه ای نوشتاری سپری می شود همچننی JC شبانه زمان فوق العاده کارگاه برای PIC ها وکامپیوترها باز می بود.
بر خلاف آن دوره درون کارخانه ای 5تا8 ساعت در روز می باشد، فعالیت های کلاسی بسیار سریع و فشرده به منظور پوشش دادن مقادیری از موارد در برگرفته شده می باشد. مربی بسیار با معلومات و با تجربه بوده د رحین اینکه سعی داشتیم برنامه ها را به منظور بررسی چگونگی عملکرد آنها بر تجهیزات در میز کار آموزش قرار دهیم. مربی نیز مواد درسی دوره را پوشش می داد. در پایان هر روز ذهن های ما انباشته از اطلاعات بود و در پایان هفته همگی دوره را گذراندیم اما به یادآوری آنچه روز اول یاد گرفته بودیم بسیار سخت بود.
فنون پایه عیب یابی مسائل برای هر نوع موقعیت و حرفه ای به کار گرفته شده است.
شناخت واقعی از مسائل برای حل آنها ضروری می باشد بسیاری از اوقات یک عیب یاب بی تجربه در یک یا چندین علت از بروز مسائل دچار اشتباه خواد شد حل کردن دلایل به طور عمومی فقط مسائل را به تاریخ عقب تری به تعویق می اندازد. تا زمانی که مسائل ممکن است به ابعاد وسیع رشد یابد.
یک مثال این است که زمانی شخص سردردی را تجربه می کند و یک مسکن در معمولی مثل آسپرین استفاده می کند مساله اصلی ممکن است یکی از این مسائل باشد. چشم ها نیاز به بررسی داشته باشند با تجویز یا عدم تجویز دارو، کشیدگی عضلات، استرس، تومور، گرفتگی رگهای خونی، یک زخم کهنه، همین مساله در دستگاه نیز اتفاق می افتد، یک فیوز در مدار می سوزد و شخص تعمیر کار فیوز جایگزین را بر می دارد وداخل نگه دارنده فیوز قرار می دهد خیلی چیزها هستند که میتوانند سبب سوختن فیوز بر اساس پیچیدگی مدار آن گردند.
جریان برق بیش از حد سبب سوختن فیوز می گردد، جریان برق بیش از اندازه ممکن است دراشد: بارگیری بیش از حد بر روی سیم حامل، اتصال کوتاه بین سیم ها، سیم های اتصال به زمین (granded) مدار کوتاه در سیم حامل، بارالکتریکی اتصال به زمین تحلیل رفتن ولتاژ غیره باشد.اگر شخص تعمیر کار مشکل مدار قبلی را حل نکند برای جایگزینی فیوز و بازیابی ممکن است نتایج منفی به بار آید.
این مساله غیرعادی نیست که در فرآیند گسترش تعدادی از مسائل جزیی وتداوم عملکرد تنزیل درجه توان عملیاتی را داشته باشیم. سپس یک مساله کوچک دیگر ایجاد می شود و کل فرآیند با شکست روبرو می گردد. یافتن واصلاح آخرین مساله ضرورتا توان عملیاتی فرآیند را بازیابی نمی کند. فرآیند بازیابی بامدیریت مسائل جزیی تداوم می یابد اما مسائل جزیی ممکن است به فرآیند اجازه شروع مجدد از وقفه کامل ندهد.
تمامی مسائل قبل از اینکه فرآیندبه توانایی کامل عملیاتی مستردد گردد می بایست شناسایی اصلاح گردند.
این وضعیت در صنعت نیز همانند حالت فردی گسترش یافته است. یک شخص می تواند به فعالیت خود با تعدادی مسائل جزیی ادامه دهد به طور مثال: خستگی، مسائل فشارخون سفتی شاهرگها، گرفتگی رگها، اما یک اختگی کوچک خون در یک محل نامناسب می تواند به راحتی سبب مرگ انسان گردد از بین بردن لخته خون برای شخص راحت به نظر نمی رسد وآنها نمی توانندتوانایی کامل عملیاتی خود را مجددا به دست گیرند.
رفع نقص در محل کار(میدان عملیاتی field)
همواره از ابتدا شروع کنید مگر اینکه تجربیات قبلی چند دیگری را تجویز کنند، از متصدی تجهیزات معیوب سئوال کنید که :
-آیا زمانی که مشکل پیش می آید دستگاه به کار خود ادامه می دهد.
-آیا متصدی می داند ک دلیل مشکل چیست اگر چنین است از نظر آنها چه چیزی موجب ایجاد مشکل شده است.
-آیا دستگاه مخارج از رده است.
-بررسی کنید که آیا برق (power) وجود دارد.
-مدارشکن را روشن کنید مطمئن شوید که سوئیچ قطع برق (disconnect) موتور روشن است و دکمه شروع (start) را به کار بیندازید.
-از ولت سنج برای بررسی مسیر حرکت جریان برق در مدار شکن ها یا فیوزها استفاده کنید اطمینان حاصل کنید که ولتاژها در همه مسیرها نرمال هستند ولتاژ عبوری به زمین از هر یک از مسیرها میسر است.
-نیروی اصلی معمولا 460 ولت برق متناوب (VAC) بین فازها و 272 برق اتصال به زمین است (to ground)
-کنترل و برق (power) 24/208 بین فازها و 120 اتصال به زمین و (VAC) 120 ولت برق متناوب که به سیستم اتصال به زمین حالت خنثی ایجاد می کند.
-نیروی کنترل ولتا پایین معمولا 24 به 30 (VAC) ولت برق متناوب و یا برق باتری (VAC) بین فازها واحتمالا اتصال به زمین می باشد که معمولا قطب منفی به زمین اتصال دارد.
-حسگرها کنترلی را در ناحیه معیوب بررسی کنید، وسپس بررسی کامل روی همه حسگرها انجام دهید. سوئیچ را محدود کرده تا مطمئن شوید آنها در موقعیت صحیح قرار دارند.بررسی کنید ک آیا دارای برق هستند، برنامه ریزی شده اند، نصب شده اند، دارای عملکرد صحیح هستند.
-اگر زمانی مساله پدید آمد گرچه الکتریکی یا مکانیکی باشد مساله باید تصحیح گردد وکاوش برای حل مشکل از نو آغاز گردد. نقص ظاهرا غیرمرتبط می توان همان دلیل مشکل باشد.
-وقتی بیشتر از یک مساله وجود داشته باشد عیب یابی به صورت تصاعدی مشکل تر خواهد بودتصور نکنید که بعد از حل مشکل همه مسائل حل شده اند. مدار عملکرد سابق را برای بازگردان دستگاه به سرویس دهی بررسی کنید.
-اگر قابل حصول باشد برای رفع نقص نمودار سیم کشی و برنامه PIC را چک کنید.
-در رادیو امواج رادیویی متغیر (VFD) قادر است با خاموش کردن برق مجددا تنظیم گردد. تا زمانی که صفحه سیاه است صبر کنید وسپس برق را وصل کنید.
در بعضی از VFD ها میتوانید دکمه توقف STOP / تنظیم مجدد reset وسپس دکمه شروع start را فشار دهید.
-بررسی کنید که سیم کشی کامل انجام شده باشد، سیم ها و اتصالات بدون هیچ رشته مسی که از یک پایانه به پایانه دیگر یا از زمین (to ground) عبور می کند محکم شده باشد.
-مطمئن شوید که جوابگویی خنثی مناسب باشد واینکه حالت خنثی تکمیل است ومسیر باز ندارد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
مقدمه:
به دنبال ورود خودروهای انژکتوری به بازار این دغدغه بوجود آمده که اگر سیستم الکترونیکی این خودروها با مشکل مواجه شود چه کسی با چه تخصصی میتواند نسبت به رفع آن اقدام کند. این سؤالی بود که بسیاری از خریداران این خودروها با آن مواجه بودند. بطوریکه وقتی برای اولین بار خودرهای انژکتوری بویژه پیکان انژکتوری به بازار عرضه شد بسیاری از خریداران با مشکل عیبیابی و تعمیر آن مواجه بودند و همین موضوع موجب شد تا قیمت خودروهای انژکتوری با وجود تکنولوژی و کارآیی بالاتر از قیمت کمتری برخوردار باشند.
عیب یابی سرخود
OBD (On Board Diagnosis)
مدار کنترل الکترونیک که امروزه در خودروها بکار میشود، دارای سیستم نرمافزاری و سختافزاری پیشرفته عیبیابی سرخود میباشد. یعنی در مدار کنترل الکترونیکی قسمتهایی اضافه شده که مانند یک اهممتر – یا حتی اسیلوسکوپ – بوده و مداوم علائم مربوط به کارکرد سنسورها و عملگرها را به واحد پردازنده ارسال میکند. در عین حال نرمافزاری که در مدار کنترل پیادهسازی شده همواره این علائم را کنترل شده و مراقبت مینماید تا مبادا یکی از سنسورها در اثر معیوب شدن علائم غلط ارسال کند. ضمنا اگر یکی از عملگرها مانند انژکتور یا کوئل معیوب شده باشد به راحتی مشخص شده و به راننده هشدارهای لازم داده میشود.
عیوبی که تشخیص داده میشود به دو دسته قابل تقسیم است:
o عیوب فیزیکی
o عیوب عملکردی
عیوب فیزیکی ساده ترین نوع تشخیص عیب است که در صورت بروز خرابی آشکار در هریک از قطعات برقی موتور ظاهر میشود.
عیوب عملکردی عیوبی هستند که در درجه اول قابل تشخیص نیستند ولی در اثر عملکرد نادرست موتور مدار کنترل به وجود اشکال در قطعه موردنظر پی میبرد. مثلا اگر انژکتور در اثر کثیفی سوخت دچار اشکال شود یک ایراد غیربرقی در آن ظاهر شده و مدار کنترل از کارکرد بد موتور متوجه این نوع اشکال شده و به راننده اعلام میکند.
دستگاه عیب یاب پراید انژکتوری
با خبر شدیم دستگاه عیب یاب انژکتوری برای خودروهای جدید پراید توسط گروهی از مهندسان علاقمند و فعال در صنعت خودرو طراحی و ساخته شد. اخیرا شرکت خودروسازی سایپا خودروی پراید با سیستم انژکتوری جدید را به بازار عرضه نموده که مجهز به کاتالیزور بوده و استاندارد آلودگی EURO II را جوابگو است. مدار کنترل الکترونیک این خودرو از نوع ECU S2000 و ساخت شرکت جانسون کنترل امریکا است و نسبت به نوع قبلی مزایای بیشتری دارد و مشابه مدار بکاررفته در خودروهای پژو و سمند میباشد.
دستگاه عیبیاب ساخته شده قادر به عیبیابی خودروی پراید انژکتوری جدید بوده و میتواند در تعمیرگاهها مورد استفاده قرار گیرد. این اولین بار است که مشاهده میشود دستگاه عیبیاب یک نوع خودرو همزمان با شروع عرضه آن آماده میباشد. هنوز این دستگاه در تعمییرگاههای مجاز سایپا (سایپا یدک) در دسترس نمیباشد، اما امیدواریم با بهرهبرداری سریع از این نوع دستگاه دغدغه خریداریان خودروی پراید انژکتوری جدید رفع شده و خریداران با مشکلی مواجه نباشند.
منشا عیوب در سیستمهای انژکتوری
باید به جرأت خدمت دوستان و کسانیکه گرفتار خودروهای انژکتوری هستند عرض کنم که خرابی سیستم الکترونیک آخرین خرابی خودروی شما می تواند باشد! مطمئن باشید اگر موتور خودروی شما بد کار می کند ایراد اول آن سیستم انژکتوری نمی باشد.
درباره کارکرد موتور خودرو وسواس نداشته باشید. این نکته را به یاد داشته باشید که هدف از انژکتوری کردن موتور کاستن از آلودگی آن است هرچند که در تبلیغات به افزایش قدرت و کاهش مصرف سوخت توجه می شود. زیرا محدودیتهای اعمال شده از طرف سازمان حفاظت از محیط زیست مانع از تولید خودروهای آلوده می شود. به همین دلیل برای کم کردن آلودگی در دور آرام (آیدل) مقدار سوخت را کاهش داده و همین باعث بد کارکردن موتور می شود درحالیکه این مورد مشکلی نبوده و تنها درصورت داشتن وسواس عیب به نظر می آید.
موتورهای قدیمی مانند پیکان و پراید که آلودگی پایه آنها زیاد است بعد از نصب سیستم انژکتوری، کامپیوتر آنها طوری تنظیم میشود که آلودگی آنها در حد استاندارد باشد و چون اساس موتور قدیمی میباشد و به راحتی آلودگی آن کم نمی شود ایراداتی عملکرد آن بوجود می آید که باید بگویم طبیعی است. زیرا نمی شود شتر را با بارش خرید. یعنی هم آلودگی کم باشد و هم کارکرد موتور عالی باشد. چاره کار تنها در طراحی موتور با تکنولوژی روز است. یعنی موتور اساسا باید مطابق با استاندارد روز طراحی شود بطوریکه مجبور نباشیم موقع تنظیم کامپیوتر کارکرد موتور را فدای آلودگی کنیم.
… عیوبی که ممکن است در خودروهای انژکتوری اتفاق بیفتد اغلب از کثیفی انژکتور است. بنزینی که پالایشگاهها تولید و در پمپ بنزینها عرضه می شود فاقد استاندارد لازم برای استفاده در خودروهای انژکتوری است و اغلب گرفتگی فیلتر بنزین و سوزن انژکتورها را به دنبال دارد. پس سعی کنید فیلتر بنزین را به موقع (۲۰۰۰۰کیلومتر) تعویض کرده و از شستشو دهنده های مسیر سوخت رسانی بویژه نوع خارجی آن استفاده نمایید. شرکت سایپا مخصوص خودروهای پراید وسیله مخصوصی دارد که توسط آن انژکتورها را شستشو می دهد. بهتر است این خدمات را هنگام مرجعه به سایپا یدک درخواست نمایید.
متاسفانه در خدمات پس از فروش ایران خودرو چنین وسیله ای وجود ندارد یا اینکه استفاده نمی شود. ممکن است کسانیکه خودروی ۲۰۶ دارند از این سرویس باخبر باشند ولی تاکنون خبری از شستشوی انژکتورها در دست نیست. شستشوی انژکتور به این ترتیب است که مایع مخصوصی را در یک مخزن مانند پمپ سم پاشی ریخته و بعد شیلنگهای بنزین را از فیول ریل جدا و به پمپ شستشو وصل می کنند. بعد موتور را روشن کرده و اجازه می دهند موتور بجای بنزین از ماده شستشو دهنده استفاده کند. این عمل باعث تمیزی انژکتورها خواهد شد. اگر شما ماده تمیزکننده ای را سراغ دارید یا با روشی آشنایی دارید حتما به ما هم بگویید.
بعد از این آخرین جایی که ممکن است ایراد داشته باشد سیستم الکترونیک موتور است. ولی هیچ وقت به کامپیوتر شک نکنید زیرا خرج شما زیاد میشود و ممکن است ایراد خودرو چیز دیگری بوده باشد…
عیوب مکانیکی مقدم بر عیوب برقی
سیستم الکترونیک کنترل موتور شامل مجموعهای از سنسورها و محرکها است که همگی به یک مغز الکترونیکی به اسم کامپیوتر موتور متصل هستند. سنسورها در یک سیستم استاندارد عبارتند از:
۱٫ سنسور فشار مانیفولد یا مپ سنسور (توسط شلنگ لاستیکی یا مستقیما به مانیفولد هوا متصل است)
۲٫ سنسور دور موتور که معمولا برروی فلایول وصل میشود (در موتورهای اروپایی)
۳٫ سنسور میل بادامک که در انتهای میل بادامک وصل میشود (در موتورهای آسیای جنوب شرقی)
۴٫ سنسور دریچه گاز (که متصل به محور دریچه گاز است و در سمت دیگر قرقره سیم گاز وصل میشود)
۵٫ سنسور اکسیژن یا سنسور دود یا سنسور لامبدا (برروی مسیر مانیفولد اگزوز وصل میشود)
۶٫ سنسور دمای هوا یا فشنگی دمای هوا (که برروی مانیفولد هوا وصل میشود)
۷٫ سنسور دمای آب یا فشنگی دمای آب ( که برروی مسیر خروج آب از موتور و کنار ترموستات وصل میشود)
سنسورهای فوق که ممکن است اشکال مکانیکی پیداکنند عبارتند از:
۱٫ سنسور دریچه گاز: فقط در صورت شتاب گیری خودرو وارد عمل میشود. یعنی موقع شتاب عملکرد موتور بد میشود یا اینکه وقتی پدال گاز را کم یا زیاد میکنیم موتور مثل گذشته رفتار خوبی ندارد. مثلا ریپ میزند یا کم میآورد و امثال آن. ولی وقتی با سرعت ثابت حرکت کنیم هیچ علامتی مشاهده نمیشود. در اینصورت این سنسور ممکن است معیوب شده باشد. مفهوم دیگر این سنسور همان پمپ شتاب در کاربراتور است. یعنی هیچ کس در اثر خرابی این سنسور معتل نمیماند و فقط حالت شتاب خودرو دچار اشکال میشود.
۲٫ سنسور فشار هوا یا مپ سنسور: ممکن است درون آن آب نفوذ کرده باشد. دراینصورت موتور بد کار میکند یا به عبارتی سوخت آن زیاد یا کم شده است که توسط دستگاه تون آپ مشخص میشود. طبق دستور آورده شده در کتابهای راهنما این سنسور باید همواره رو به پایین نصب شود. یعنی سرشلنگی آن به طرف پایین باشد تا ذرات هوا به درون آن وارد نشود. ضمنا وجود سوراخ و پوسیدگی در شلنگ ارتباطی موجب بروز اشکال خواهد شد. اگر دستگاه دیاگ تولز داشته باشید متوجه خواهید شد که سنسور هنگام کارکردن موتور مقدار فشار را اشتباه نشان میدهد
. دراین صورت موتور ریچ کار میکند. یعنی سوخت آن زیاد شده و ممکن است حتی دود کند. دراین مواقع راننده از قدرت موتور راضی است ولی آلودگی و مصرف سوخت آن غیر قابل تحمل میباشد. خوشبختانه در اثر خرابی این سنسور ممکن است موتور در بدترین شرایط کاری قرار گیرد .لی اگر پدال را کمی بیشتر فشار دهین موتور روشن شده و به هرحال به تعمیرگاه رسانده میشود.
۳٫ سنسور دور موتور: اگر از نوع مغناطیسی باشد (فشنگی دور موتور) در اثر گرم شدن بیش از حد مغناطیس ضعیف شده و سنسور کارآیی خود را از دست میدهد. اگر سنسور بیش از حد به اگزوز نزدید است به این مورد شک کنید. مخصوصا در تابستان که روشن کردن کولر دمای زیر کاپوت خودرو را چندین برابر میکند. اولین اتفاقی که براثر خرابی این سنسور پیش میآید: ریپ زدن موتور، روشن نشدن هنگام استارت گرم (یعنی حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از خاموش کردن موتور گرم در تابستان بخواهیم آنرا روشن کنیم). اگر سنسور کاملا معیوب باشد موتور هرگز روشن نخواهد شد و باید بکسل شود.
۴٫ سنسور اکسیژن: در اثر معیوب بودن این سنسور چراغ عیب پشت آمپر روشن شده و راننده احساس میکند موتور بد کار میکند.
همچنین محرکهایی در یک سیستم استاندارد وجود دارند عبارتند از:
۱٫ انژکتورها (که برروی مانیفولد هوا و در نزدیکی سرسیلندر نصب میشود.)
۲٫ کوئل خشک (که برروی موتور در قسمت سرسیلندر یا حتی بدنه خودرو نصب میشود.)
۳٫ محرک تنظیم دور آرام (که متصل به دریچه گاز یا بروری مانیفولد هوا وصل میشود)
۴٫ پمپ بنزین (درون باک بنزین یا در مسیر لوله انتقال بنزین نصب میشود)
این محرکها (بجز کوئل خشک) همگی رفتار الکترومکانیکی دارند. یعنی در آنها عمل مکانیکی با استفاده از تحریک و فرمان الکتریکی انجام میشود. حساسیت بیش از حد این قطعات و بویژه ظرافت بکار رفته در طراحی و ساخت آنها، موجب شده تا بیش از هرچیز دیگری در معرض آسیب باشند. در نتیجه بیش از هر قطعه دیگری نیازمند رسیدگی هستند.
گرفتگی روزنه انژکتور همانطوریکه قبلا نیز توضیح دادم، ایراد مرسومی است. اما راه حل رفع آن بسیار ساده است. به این سادگیها انژکتور را عوض نکنید، مگر آنکه سوخته باشد
خودروهای انژکتوری یا کنترل آلودگی
آیا تاکنون از خود پرسیدهاید که علت اصلی استفاده از سیستمهای الکترونیک در خودروها چیست؟ آیا میدانید چرا سیستم کنترل الکترونیک موتور یا به عبارت سادهتر سیستم انژکتوری برروی موتور خودروها نصب میشود؟ آیا میدانید منفعت استفاده از سیستمهای پیچیده چیست و در چه شرایطی عملکرد مناسبی خواهند داشت؟
سیستمهای کنترل الکترونیک خودرو و به وپژه سیستم کنترل سوخت خودروها از زمان مورد توجه قرارگرفت که آلودگی و مصرف سوخت خودروها مشکلاتی را برای مردم بوجود آورد. یک متخصص در امور خودرو بخوبی میداند که وظیفه سیستم الکترونیک در خودرو چیست. باید بدانید که هدف از بکارگیری این سیتمها تلاش برای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی در خودروها است.
اما این وظیفه را سیستم کنترل الکترونیک و کامپیوتر خودرو به تنها قادر به انجام نیست. در خودروها قطعهای به نام مبدل سه راهه یا کاتالیزور وجود دارد که گازهای اگزوز حین عبور از آن به گازهای غیرمضر مانند آب و گازکربنیک تبدیل میشود. موتور خودرو ضمن سوزاندن بنزین با هوا مقدار زیادی گازهای سمی منوکسیدکربن، اکسیدهای ازت و هیدروکبنهای نسوخته تولید میکند که برای سلامت محیط زیست و زندگی موجودات زنده و ازجمله انسانها مضر هستند. مبدل سه راهه که محتوی مقدار زیادی مواد شیمیایی موسوم به کاتالیزور است ، این گازهای سمی را تحت تاثیر قرار داده و واکنشهای شیمیایی در آنها بوجود می آورد که موجب تبدیل گازهای سمی مذکور که گازهای غیرسمی میشود. چون سه نوع گاز سمی در دود اگزوز خودروها وجود دارد، بنابریان سه نوع کاتالیزور در مبدل پیشبینی شده تا همگی آنها را به گازهای غیرسمی تبدیل کند.
مبدل شیمیایی یا مبدل سه راهه مهمترین عضو سیستم کنترل آلودگی خودروها محسوب میشود
در خودروهای امروزی سیستمی در آنها طراحی و پیادهسازی شده که به سیستم کنترل آلودگی معروف است. این سیستم وظیفه دارد تا میزان گازهای آلاینده خروجی از خودرو را محدود کرده و به گازهای غیرمضر تبدیل کند. همانطوریکه پیشتر گفته شده مهمترین عضو تشکیل دهنده این سیستم مبدل شیمیایی است.
زیرا عمل اصلی واکنش گازهای مضر را این قطعه انجام میدهد. مبدل شیمیایی در مسیر اگزور خودرو نصب میشود و تمامی دود خروجی از موتور مجبور است از لابلای آن عبور کند. گازهای سمی حین عبور از درون روزنههای مبدل شیمیایی، واکنش نشان داده و به تدریج به گازهای غیرسمی تبدیل میشوند. در نتیجه گازهای خروجی از خودرو کم ضررتر خواهند بود. بطوریکه مقدار آنها کمتر از مقدار آلودگی مجاز استاندارد میباشد.
شکل زیر عملکرد مبدل شیمیایی را به وضوح نشان میدهد.
همانطوریکه مشاهده میشود منحنی قرمز رنگ مربوط به گازهای سمی خارج شده از اگزوز موتور است. این گازها وارد مبدل شیمیایی شده و از مقدار گازهای سمی بشدت کاسته میشود، بطوریکه منحنی سبز رنگ مقدار گازهای خروجی را پس از عبور از مبدل شیمیایی نشان میدهد. نکته فنی که در این منحنیها دیده میشود به کمیت لامبدا یا هوای اضافی مربوط است. با افزایش مقدار لامبدا یا به عبارتی همزمان با کاهش مقدار سوخت، مقدار آلودگی منوکسیدکربن و هیدروکربن نسوخته کم می شود
. همزمان با این شرایط عملکرد مبدل شیمیایی نیز بیشتر شده و گازهای مضر بیشتری را به گازهای غیرسمی تبدیل میکند. برعکس این وضعیت برای گاز سمی اکسیدهای ازت وجود دارد. به این ترتیب که با کاهش لامبدا یا افزایش سوخت، مقدار گاز سمی اکسیدهای ازت نیز کاهش یافته و همزمان اثر مبدل شیمیایی نیز بیشتر شده و اکسیدهای ازت بیشتری را به گازهای غیر سمی تبدیل میکند. مشاهده میشود که عملکرد مبدل شیمیایی برای هر سه نوع گاز سمی وقتی بهینه است که لامبدای برابر با یک باشد.
راندمان مبدل شیمیایی یا مبدل سه راهه هنگامی حداکثر است که لامبدا یا به عبارتی هوای اضافی برابر با یک باشد. به این شرایط استوکیومتریک گفته میشود.
به همین دلیل با استفاده از سیستمهای الکترونیک کنترل موتور سعی میشود مقدار لامبدا تقریبابرابر با مقدار استوکیومتری تنظیم شود تا همواره بیشترین راندمان تبدیل وجود داشته باشد و کمترین آلودگی وارد محیط زیست شود. آنچه که استفاده از سیستمهای کنترل الکترونیک را توجیه میکند دقت عمل آنها در تنظیم نسبت هوا به سوخت است. زیرا در مقایسه با سیستمهای مکانیکی مانند کاربراتور از قابلیتهای بسیار بالایی برخوردار خواهیم شد.
وظیفه سیستمهای کنترل الکترونیک سوخت در یک کلمه عبارت است تنظیم دقیق نسبت هوا به سوخت برای کارکرد بهینه مبدل شیمیایی.
به عبارت بهتر استفاده از سیستمهای الکترونیک برای کنترل موتور و به ویژه کنترل سوخت ایجاد شرایط مناسب برای کارکرد بهینه مبدل شیمیایی است.
خودروهای انژکتوری با آلودگی بیشتر!
پیشتر گفته شد که با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از مبدل شیمیایی و سیستمهای کنترل الکترونیک موتور، سعی شده تا حد امکان از آلایندگی و مصرف سوخت خودروها کاسته شود و مردم از هوای پاک بهرهمند باشند. مکررا از رسانهها به گوش مردم رسانده میشود که ایهاالناس از خودروهای انژکتوری استفاده کنید زیرا که آلودگی و مصرف سوخت کمتری دارد و به هزار و یک دلیل به نفع شماست. اولین بار شرکت ایران خودرو، پیکان را مجهز به سیستم انژکتور نمود، بدون آنکه توجه چندانی به اصل موضوع داشته باشد.
زیرا این خودروها فاقد مبدل شیمیایی بودند. که اصطلاحا به آن اوپن لوپ (بدون سنسور اکسیژن) گفته میشد. بعد از مدتی شرکت سایپا خودروی پراید سیالسی را به بازار عرضه کرد که کاربراتور (فاقد انژکتور) بود ولی از سنسور اکسیژن استفاده میکرد که مجهز به مبدل شیمیایی هم بود. به هر حال هر دوی این بزرگواران مدعی بودند که از روی ناچاری دست به این اقدام زدهاند. حال ببینیم کارکرد این دو سیستم در مقایسه با یکدیگر چگونه است و بعد به اصل موضوع خواهیم پرداخت.