پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات ایران

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:174

 پایان نامه دوره کارشناسی ارشد مدیریت دولتی ( منابع انسانی)

فهرست مطالب:

عنوان                                                                                                                           صفحه
فصل اول:
مقدمه                                             2
1-1 بیان مساله                                        3
1-2 اهمیت وضرورت تحقیق                                4
1-3 اهداف پژوهش                                    4
1-3-1 اهداف کلی                                     4
1-3-2 اهداف جزئی                                     4
1-4 سوالات پژوهش                                    5
1-5 فرضیات پژوهش                                     5
1-5-1 فرضیه اصلی                                     5
1-5-2 فرضیات فرعی                                     5
1-6 قلمرو تحقیق                                         6
1-7 تعاریف عملیاتی واژه های و اصطلاحات                             6

فصل دوم : ادبیات پژوهش و پیشینه تحقیق
بخش اول : فرهنگ سازمانی

مقدمه                                             10
2-1 تعریف فرهنگ                                    10

2-2 تعریف سازمان                                    12
2-3 حوزه های فرهنگ                                    12
2-4 تاریخچه فرهنگ سازمانی                                 13
2-5 منشاء و چگونگی شکل گیری فرهنگ سازمان                        14
2-6 اهمیت فرهنگ سازمانی                                 16
2-7پویایی فرهنگ سازمانی                                     17
2-8 تعاریف فرهنگ سازمانی                                 18
2-9 تقسیم بندی انواع فرهنگ سازمانی                             21
2-9- 1دسته بندی رابرت کویین و مایکل مک گارت                         21
2-9- 2فرهنگ غالب و خرده فرهنگ ها                              22
2-9-2-1 خرده فرهنگ های افقی                                 23
2-9-2-2 خرده فرهنگ های عمودی                                 23
2-9-3 دیدگاه جفری سانن فلد                                24
2-9-4 انواع فرهنگ سازمانی از طریق شخصیت الگویی                        25
2-9-5 دیدگاه چارلز هندی                                     26
2-10 سطوح (لایه های) فرهنگ سازمانی                             27
2-11 سطوح فرهنگ سازمانی ازدیدگاه ادگار شاین                        29
2-12 مدل پویائی فرهنگی مری جوهچ                             33
2-13ویژگیهای فرهنگ سازمانی ازدیدگاه نظریه پردازان مدیریت                34
2-13-1ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه رابینز                        35
2-13-2 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه آندرو دوبرین                    36
3-13-4 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه گرین برگ و بارون                38
4-13-5 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه ادگار شاین                    38
2-14 ابعاد فرهنگ سازمانی                                     40
2-15 عوامل موثربرفضای فرهنگی یک سازمان                        41
2-16 الگوهای شناخت و بررسی فرهنگ سازمانی                        42
2-16-1 الگوی (AGIL) پارسونز                                42
2-16-2الگوی ویلیام اوشی                                43
2-16-3 الگوی لیت وین و استرینگر                            45
2-16-4 الگوی مبتنی بر هفت S شرکت مشاوره ای مکنزی                    46
2-16-5 الگوی کرت لوین                                47
2-16-6 مطالعات هافستد در زمینه فرهنگ سازمانی                        49
2-16-7 مطالعات لامرز و هیکسن در زمینه فرهنگ سازمانی                51
2-16-8 دیدگاه بارون و والترز                                52
2-16-9 الگوی پیترز و واترمن                                53
2-17 مدیریت فرهنگ سازمانی                                54
2-18 فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی                            54
2-19 مولفه های فرهنگ سازمانی                                57
2-19-1خلاقیت فردی                                    57
2-20-2 حمایت مدیریت                                    57
2-19-3 تعلق سازمانی                                    58
2-19-4 سازش با پدیده تعارض                                58
2-19-5 سبک رهبری                                    58

بخش دوم: مدیریت مشارکتی
2-2-1مشارکت                                         61
2-2-2مفهوم مشارکت و مدیریت مشارکتی                             62
2-2-3سیر تکوین مدیریت مشارکتی                                 67
2-2-4سابقه اجرایی سیستم مدیریت مشارکتی در ایران                         69
2-2-5مبانی فکری مشارکت                                 70
2-2-6اهداف مدیریت مشارکتی                                 71
2-2-7انواع مشارکت                                     72
2-2-8پیش نیازهای مشارکت                                 75
2-2-9 درجات مشارکت                                     76
2-2-10 درجات مشارکت و سلسله مراتب نیازها                         79
2-2-11 عوامل اقتضایی موثر بر مدیریت مشارکتی                         81
2-2-12 ویژگی های افراد و سازمان مشارکت جو                         84
2-2-13 مهارت های لازم برای مدیریت مشارکتی                         86
2-2-14فرهنگ مدیریت مشارکتی                                 87
2-2-15 ابعاد مشارکت                                     87
2-2-16سطوح مسئولیت بخشی در سازمان مشارکتی                         90
2-2-17 اهرم های ضروری برا ی حرکت به سوی مدیریت مشارکتی                 92
2-2-18 برنامه ها و فنون مدیریت مشارکتی                             98
2-2-19 مهندسی مجدد سازمان ها و مشارکت                                 101
2-2-20 الگوی مشارکت فراگیر                                                        102
2-2-21 عملکرد مدیریت مشارکتی                                     103
2-2-22 نقش مدیریت مشارکتی در افزایش اثر بخشی کارکنان                     104
2-2-23 مزایای مدیریت مشارکتی     106
2-2-24 دیدگاههای موافقان و مخالفان مشارکت                         107
2-2-25 پیش فرضهای نادرست درباره مشارکت کارکنان                             110
2-2-26 موانع مشارکت از دیدگاه دانش مدیریت                               112
2-2-27 موانع فرهنگی مشارکت                                                                        114
2-2-28 موانع مشارکت در بخش دولتی                                               115
2-2-29 روش های غلبه نمودن بر موانع مشارکتی                                 117
بخش سوم: پیشینه تحقیق
2-3-1 سابقه تحقیقات و مطالعات انجام شده                             118
2-3-2 چهارچوب نظری تحقیق                                 119

فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه
3-1روش تحقیق                                        123
3-2 چارچوب آماری                                    124
3-3طبقه بندی تحقیقات                                      124
3-4 تحقیق میدانی                                        125
3-5 روش تحقیق همبستگی                                                                       126
3-6 متغیرهای تحقیق                                        127
3-7 روش های جمع آوری اطلاعات                                 127
3-8 روش مقیاس بندی                                     127
3-9 روایی و پایایی پرسشنامه                                 128                                    3-10 جامعه و نمونه آماری                                     129
3-11 روش های نمونه گیری                                      130
3-12روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات                             130

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها         134
مقدمه         135
آمار توصیفی         135
آمار استنباطی         139
        
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات         163
بخش اول : نتیجه گیری و پیشنهادات         163
نتیجه گیری         164
پیشنهادات         170
بخش دوم : پیشنهادات برای تحقیقات آتی و محدودیتهای تحقیق         172
پیشنهادات برای تحقیقات آتی         172
محدودیت های تحقیق         173
منابع و مأخذ         174


فهرست اشکال ، جداول و نمودارها

عنوان     صفحه                                         

شکل 2-1 : منابع و منشاء فرهنگ سازمانی        16
شکل 2-2 : ابعاد آشکار و پنهان فرهنگ سازمانی              28
شکل 2-3 : سطوح فرهنگی و تعامل آنها                 29
شکل 2-4 : مدل پویایی فرهنگی                       33
شکل 2-5 : تاثیر فرهنگ سازمانی بر عملکردو رضایت مندی         48        شکل 2-6 : فرآیند مدیریت فرهنگ سازمانی                55
شکل 2-6 : چارچوب کلی پژوهش                              121
جدول 2-1: فرهنگ سازمانی و انواع شخصیت                    26
جدول 2-2: مقایسه سه نوع فرهنگ سازمانی متفاوت             45
جدول 2-3: مفهوم مشارکت از دیدگاه های مختلف                66
جدول 2-4: نکات کلیدی در دیدگاه های فکری مشارکت           71
جدول 2-5: مشارکت در ساختارهای پنج گانه مینتزبرگ          83
جدول 2-6: نحوه تاثیر عوامل محیطی بر تصمیم گیری در سازمان         84
جدول 4-1: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت افراد            135
جدول 4-2: توزیع فراوانی مربوط به سن افراد             136
جدول 4-3: توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات افراد             137
جدول 4-4: توزیع فراوانی مربوط به میزان سابقه خدمت افراد             138
جدول 4-5: جدول توصیفی جنسیت افراد          140
جدول 4-6: جدول آزمون من ویتنی         141
جدول 4-7: جدول توصیفی سن افراد        142
جدول 4-8: جدول آزمون کروسکال والیس         143
جدول 4-9: جدول توصیفی جنسیت         144
جدول 4-10: جدول آزمون کروسکال والیس        145
جدول 4-11: جدول توصیفی جنسیت         146
جدول 4-12: جدول آزمون کروسکال والیس        147
جدول 4-13: جدول مشخصات آماری متغیرها         148
جدول 4-14: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی         149
جدول 4-15: جدول مشخصات آماری متغیرها         150
جدول 4-16: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان حمایت مدیران و مدیریت مشارکتی           150
جدول 4-17: جدول مشخصات آماری متغیرها         152
جدول 4-18: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان سبک رهبری و مدیریت مشارکتی         152
جدول 4-19: جدول مشخصات آماری متغیرها         153
جدول 4-20: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان تعلق سازمانی و مدیریت مشارکتی         154
جدول 4-21: جدول مشخصات آماری متغیرها          155
جدول 4-22: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان سازش با پدیده تعارض و مدیریت مشارکتی     156
جدول 4-23: جدول مشخصات آماری متغیرها         157
جدول 4-24: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان خلاقیت فردی و مدیریت مشارکتی         157
جدول 4-25: جدول نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن میان مدیریت مشارکتی و عوامل مرتبط با فرهنگ سازمانی         158
جدول 4-26: جدول آزمون وجود همبستگی خطی         159
جدول 4-27: جدول آزمون رگرسیون چند متغیره         160
جدول 4-28: جدول محاسبه ضریب تشخیص         161
جدول 4-29: جدول میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن به منظور بررسی عوامل مرتبط با فرهنگ سازمان     162  
جدول 4-30: جدول معنی دار بودن آزمون فریدمن         162
نمودار 2-1 :نمودار سیر تحول مدیریت مشارکتی                      68
نمودار 2-2 : نمودار درجات مشارکت                       77
نمودار 2-3 : نمودار پیوستار درجه مشارکت                   78
نمودار 2-4 : نمودار رابطه بین درجات مشارکت و نیازها بر مبنای نظریه رهبری هرسی و بلانچارد     80                         
نمودار 2-5 : نمودار رابطه درجه مشارکت با نیاز غالب           81
نمودار 2-6 : نمودار ابعاد تصمیم گیری سازمانی                 88
نمودار 2-7 : نمودار درجات تصمیم گیری مشارکتی             89
نمودار 2-8 : نمودار الگوی مشارکت فراگیر                    102
نمودار 2-9 : نمودار مدل عملکرد مدیریت مشارکتی               104
نمودار 2-10 : نمودار نقش مدیریت مشارکتی در افزایش اثربخشی کارکنان          105
نمودار 2-11 : نمودار ارتباط میان مدیریت مشارکتی و مزایای فردی و سازمانی              109
نمودار 4-1 : نمودار فراوانی بر حسب جمعیت          136
نمودار 4-2 : نمودار فراوانی بر حسب سن         137
نمودار 4-3 : نمودار فراوانی بر حسب سطح تحصیلات           138
نمودار 4-4 : نمودار فراوانی بر حسب میزان سابقه خدمتی           139
نمودار 4-5 : نمودار ضریب همبستگی بین متغیر مستقل و متغیر تابع          159

چکیده

مدیریت مشارکتی که یکی ازراههای بهبود بخشیدن به شرایط بقاء سازمان است،زمانی بطور موفقیت آمیز در سازمان اجراء می گردد که از قبل زمینه فرهنگی مناسب با این نظام بستر سازی شده باشد . چرا که هدایت نمودن مشارکت  موجود سازمان یک امر مردمی است وبه طور کامل مربوط به منابع انسانی می گردد و تابعی از فرهنگ کارکنان سازمان می باشد .
لذا سازمانها باید برای اجرای موفق مدیریت مشارکتی ، فرهنگ متناسب با آن را ایجاد نموده و بر اساس آن عمل نمایند.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان رده های تخصصی ومدیریتی در منطقه 3 شرکت مخابرات به تعداد 600 نفر می باشد.
برای گردآوری داده ها در این پژ وهش از پرسشنامه محقق ساخته ( پرسشنامه فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی ) دارای پایایی 805/0 استفاده شده است .
پاسخ دهندگان وضعیت فرهنگ سازمانی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات را متوسط ارزیابی کرده اند.  و نتایج تحقیق حاکی ازآن است که بین فرهنگ سازمانی و مولفه های آن شامل حمایت مدیران، تعلق سازمانی،سازش با پدیده تعارض وسبک رهبری با استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات رابطه مثبت معناداری وجود داشته و خلاقیت فردی با استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات رابطه معناداری وجود ندارد.


واژگان کلیدی: فرهنگ سازمانی، مدیریت مشارکتی  ، حمایت مدیران ، تعلق سازمانی ، خلاقیت فردی ،سبک رهبری ، سازش با پدیده تعارض

مقدمه

در سال های اخیر اکثرمحققان در پی شناخت دلایل موفقیت و شکست منسجم ترین شکل اجتماعات بشری ، یعنی سازمان ها هستند و در اینجا تاثیر فرهنگ سازمانی بر روی نقش های مدیریتی ، ازجمله نقش تصمیم گیری و مشارکت دادن کارکنان قابل توجه است .

موفقیت های چشمگیر سازمان هایی با حداقل امکانات مادی از یک سو و شکست سازمان هایی با بهترین توانایی های مادی از سوی دیگر ، بیانگر تصمیم گیری های نامناسب و مناسب و وجود فرهنگ های سازمانی قوی و ضعیف در سازمان می باشد .در یک سازمان ، مدیران ، تصمیم گیرنده هستند و کیفیت این تصمیمات ، تعیین کننده موفقیت سازمان درجهت رسیدن به اهداف سازمانی میباشد و هر مدیر سبک و سبک های خاصی را بنای اتخاذ تصمیم های خود قرار می دهد که یکی از این سبک ها ، مشارکت کارکنان و اختیار دادن به آنها در تصمیم گیری است که از فرهنگ سازمانی تاثیر می پذیرد . در واقع سطح مشارکت کارکنان در عین تاثیرگذاری بر اثر بخشی سازمان ، خود از عوامل مختلفی چون فرهنگ سازمانی حاکم بر سازمان تاثیر می پذیرد .

از انجا که محیط در حال تغییر و تحول دائمی است ، سازمان نیز برای ادامه حیات می باید به طور مداوم خود را منطبق و هماهنگ با تغییرات محیطی نماید . بنابراین سازمان درگیر تلاشی مستمر است که هر چه بیشتر و بهتر خود را با محیط و شرایط هماهنگ نماید و این امر نیاز به مشارکت و درگیر کردن کارمندان دارد و مشارکت موثر نیز از پیامدهای یک فرهنگ قوی و مثبت است . در این فصل ابتدا موضوع تحقیق تعریف شده و سپس به تشریح اهمیت موضوع و هدف تحقیق پرداخته میشود . در ادامه فرضیات اولیه تحقیق مطرح گردیده سپس به تعریف اصطلاحات و واژه ها پرداخته می شود .

1-1 بیان مسأله

به نظر می رسد که یکی از مهم ترین علل به نتیجه نرسیدن طرح ها ، ضعف مشارکت و درگیر نمودن کارکنان در امور است . در واقع عدم وجود شرایط و جو سازمانی مشارکتی باعث می شود که اکثر تصمیمات اتخاذ شده به اجرا درنیامده و یا در صورت اجرا به هدف مورد نظر نرسد .

امروزه مدیریت مشارکتی یکی از شیوه های انگیزشی در اداره موثر سازمان های تولیدی و خدماتی در بخش های خصوصی و عمومی است . مدیریت مشارکتی بر این منطق استوار است که افراد در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری هایی که بر سرنوشت آنان اثر می گذارند مشارکت کنند، در کارهای خود از آزادی عمل بیشتری برخوردار باشند و بر زندگی کاری خود کنترل هایی اعمال نمایند .

از طرف دیگر گسترده ابعاد فرهنگ برچرخه حیات سازمان از چنان وسعتی برخوردار است که شاید پدیده ای دیگر را مانند آن نتوان یافت . مشارکت و درگیر نمودن کارکنان به عنوان یک اصل مهم در مدیریت نیز از فرهنگ سازمان تاثیر می پذیرد .

همانگونه که تحقیقات درشرکتهایی نظیرهیولت پاکارد، هوندا، ماتسوشیتا، نشان داده است، وجود یک فرهنگ ضعیف وفاقد انعطاف درسازمان موجب می شودکه کارکنان سازمان به رویه های موجود سازمانی عادت کنند و هیچگونه تمایلی به نوآوری وخلق اید ه های جدید نداشته باشند و از طرف دیگر از تسهیم دانسته های خود با دیگران و تبدیل آن دانسته ها به مهارت هایی که بتواند در حل مشکلات سازمان مؤثر باشند ترس دارند ، در حالی که یک فرهنگ پویا و منعطف که اعضای سازمان نسبت به آن شناخت و اعتقاد دارند در برابر تغییرات سریع به خوبی از خود واکنش نشان می دهد و سازمان را در مسیر پیشرفت و ترقی قرار می دهد (رحمان سرشت" مترجم" ،1371، 28-29).

   بنابراین با توجه به اینکه امروزه مهمترین ویژگی جهان رقابت، تغییر است . سازمانها و شرکتها ناچار هستند با تکیه بر افراد سازمان بعنوان مهمترین سرمایه سازمان آنها را به درک، فهم و ارائه دانسته ها و ایده های جدید و استفادة عملی از آن ایده ها در پیشبرد مقاصد سازمان تشویق کنند و این فعالیت نیازمند این است که فرهنگ سازمانی به عنوان تشکیل دهندة شخصیت سازمانها که رفتار کارکنان متأثراز آن می باشد، فرهنگ مدیریتی و مشارکتی باشد.

با توجه به مطالب ذکر شده سؤال اصلی تحقیق این است که تا چه حد بین فرهنگ سازمانی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات رابطه وجود دارد؟

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق

شناخت فرهنگ سازمانی حاکم امری ضروری و حیاتی برای مدیریت صحیح سازمان ها می باشد . تاثیر فرهنگ سازمانی بر شخصیت و رشد نیروی انسانی ، رفتارهای فردی و اجتماعی ، عقاید ، ارزش ها و هنجارهای سازمانی باعث شده که مطالعه فرهنگ در حوزه رفتار سازمان گسترش قابل ملاحظه ای داشته باشد و از طرفی بقای یک سازمان مستلزم درگیر شدن و مشارکت کارکنان در فرایند تصمیم گیری و اجرا می باشد و مشارکت صحیح و مناسب فرهنگ سازمانی قوی را می طلبد . وجود فرهنگ صحیح باعث می شود که افراد در امور سازمان مشارکت نمایند و مسائل و مشکلات سازمانی به خوبی توسط اعضای سازمان حل شود

   اهمیت فرهنگ سازمانی و تأثیر آن بر حیات و عملکرد سازمانی بر اهل علم و اندیشه وتحقیق پوشیده نیست . از رهگذر این موضوع، سازمانهای پویا و زنده جهانی به موقعیتهای بی نظیری دست یافته اند. در کشور ما با وجود فرهنگ کهن و مواریث تاریخی به این موضوع، اهمیت کافی داده نشده است و مطالعات لازم در این زمینه به چشم نمی خورد، مدیران و رهبران سازمان می توانند در جهت ایجاد ارزشهای فرهنگی مؤثر که متعهدانه از طرف اعضاء دنبال شود، کوشش کنند .بنابراین مدیران فقط از فرهنگ پیروی نمی کنند بلکه یکی از نقش های مدیران سازمانها وضع ارزشهای فرهنگ مناسب است.این نقش امروزه با توجه به اهمیت انسانها در رویارویی با تغییرات محیط از مهمترین نقشهای رهبران سازمان است (خوارزمی، 1371 ، 16).

1-3 اهداف پژوهش

1-3-1 هدف کلی

هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و استقرارمدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران میباشد.

1-3-2 اهداف جزئی

1- شناسایی فرهنگ سازمانی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران

2- شناسایی میزان مدیریت مشارکتی در منطقه3 شرکت مخابرات استان تهران

3- شناخت میزان ارتباط فرهنگ سازمانی در منطقه 3 .

4- ارائه راهکارهای مناسب جهت تقویت فرهنگ سازمان در منطقه 3 شرکت مخابرت .

1-4 سوالات پژوهش

سؤال اصلی :

آیا بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات رابطه معناداری وجود دارد؟

سؤالات فرعی :

1-4-1 آیا بین خلاقیت فردی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد ؟

1-4-2 آیا بین حمایت مدیریت و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجو دارد ؟

1-4-3 آیا بین تعلق سازمانی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد؟

1-4-4 آیا بین سازش با پدیدة تعارض و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد؟

1-4-5 آیا بین سبک رهبری واستقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد ؟

1-5 فرضیات پژوهش

1-5-1 فرضیه اصلی

بین فرهنگ سازمانی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

1-5-2 فرضیات فرعی

1- بین سازش باپدیدة تعارض واستقرارمدیریت مشارکتی درمنطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معنا داری وجود دارد.

2- بین حمایت مدیریت و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

3- بین تعلق سازمانی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

4- بین خلاقیت فردی و استقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

5- بین سبک رهبری واستقرار مدیریت مشارکتی در منطقه 3 شرکت مخابرات استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

1-6 قلمرو تحقیق

الف ) قلمرو موضوعی

قلمرو موضوعی تحقیق مباحث مربوط به استقرارمدیریت مشارکتی و فرهنگ سازمانی می باشد .

ب ) قلمرو مکانی

قلمرو مکانی تحقیق کلیه کارکنان رده های تخصصی و مدیریتی منطقه 3 شرکـــت مخــابـرات تهران می باشد.

ج ) قلمرو زمانی

محدوده زمانی تحقیق از تاریخ دی ماه 1387 لغایت تیر ماه 1388 می باشد .

1-7 تعریف متغیر ها و اصطلاحات مورد استفاده در پژوهش

فرهنگ سازمانی : سیستمی از استنباط مشترک است که اعضاء نسبت به یک سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می شود(رابینز، 1378 ، 1059).

در این تحقیق منظور از فرهنگ سازمانی : آن جو حاکم بر منطقه 3 شرکت مخابرات تهران است که با استفاده از یک پرسشنامه توسط کارکنان مورد قضاوت قرار می گیرد، که شامل مؤلفه های، تعارض، حمایت مدیریت، تعلق سازمانی، خلاقیت فردی، سبک رهبری، که بر اساس ترکیب مؤلفه های موجوددر ادبیات تحقیق از الگوهای لیت وین و استرینگر، کرت لوین، پیترز و واترمن، ویلیام اوچی و استیفن رابینز استفاده شده است.

• خلاقیت فردی : میزان مسؤولیت ، آزادی و استقلالی که افــراد درون یک فرهنگ دارا هــستند ( رابینز،1381،95 ).
• حمایت مدیریت : میزان یادرجه ای که مدیران با زیردستان خودارتباط برقرارمی کنند و آنها را یاد می دهند(رابینز، 1374،1078)
• سبک رهبری : طریقی که رهبر، از نفوذش برای کسب اهداف استفاده می کند سبک رهبری نامیده می شود.
• تعلق سازمانی: میزان یادرجه ای که افراد کل سازمان(و نه گروه خاص یا رشته ای که فرد در آن تخصص دارد) را معرف خود می دانند.
• سازش با پدیدة تعارض : میزانی که کارکنان تشویق می شوند که عینا" تعارضات و انتقادات را بپذیرند (رابینز،1381،92 ) .
• مدیریت مشارکتی

فرآیندی است که هدفش تشویق و ترغیب کارکنان و اعضای سازمان به دادن تعهد و مشارکت هر چه بیشتر در امر موفقیت سازمان است ( رابینز، 1381،59 ) .

دانلود تحقیق تاثیر غرب زدگی بر فرهنگ جامعه

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق تاثیر غرب زدگی بر فرهنگ جامعه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:23

فهرست مطالب:
فصل اول غرب شناسی                              4
_ اهمیت مطالعات غرب شناسی در عصر حاضر          
_ هدف از مطالعات غرب‌شناسی (خلاصه از اهداف)      

فصل دوم سکولاریسم                               7          
_ واژه‌شناسی سکولاریسم                           
_ بحران دینی، سکولاریسم فراگیرترین شاخص فرهنگی مدرنیسم                                        
_ نارسایی‌ها و محدودیت‌های تناقض آفرین سکولاریسم  
_ رابطه سکولاریسم و دین حق
سکولاریسم نوعی از تهاجم فرهنگی
درمان ضعف و عقب ماندگی
پاسخ سکولاریسم‌ها و هدفشان
لاف زنی سکولاریت‌ها
فصل سوم: سکولاریسم و زمینه ورود آن به ایران     16    
_ ضرورت غرب‌شناسی و زمینه‌های ورود آن به ایران
_ شرایط تاریخی ایران و توجه به غرب
_ نگرش به غرب از تقلید تا نقد
_ تأثیر مواجهة تفکر دینی با سکولاریسم در حوزه معرف سیاسی
_ تأثیر تفکرات تاریخی در حیات فکری _ سیاسی عصر حاضر
_ اشتراکها و اختلافهای عصر مشروطیت و بازتاب آن در سدة اخیر
1_ اشتراک
2_ اختلاف
فصل چهارم: آینده‌ از آن کیست؟                   22
منابع و مآخذ:
 

فصل اول
اهمیت غرب شناسی در عصر حاضر
اهمیت و ضرورت مطالعات غرب‌شناسی به اهمیت و ضرورت آگاهی از جهان سیاسی و فرهنگی روز باز می‌گردد.
گسترش روز افزون حجم اطلاعات و سرعت شگفت‌انگیز ارسال و انتقال پیام‌های فرهنگی، سیاسی و بازرگانی، همچنین تأثیر شگرف شگردهای اطلاعاتی _ تبلیغاتی رسانه‌های عمومی غرب در عصر ارتباطات و اطلاعات، بر کسانی که با اوضاع سیاسی _ فرهنگی جهان آشنایی دارند پوشیده نیست. اینکه در جهانی بس پهناورتر از جهان سده‌های گذشته زندگی می‌کنیم. با وجود این، به هر اندازه که دنیای ما گسترده‌تر می‌گردد، ارتباط میان آحاد و جوامع بشری وسیع‌تر می‌شود. به موازات ارتباطی که روز به روز با عمق بیشتری صورت می‌پذیرد لازم است سطح آگاهی ما از خط‌مشی‌ها، شیوه‌ها و جهات ارتباطی با دیگران ارتقا یابد.

هدف از مطالعات غرب‌شناسی
در مباحث غرب‌شناسی بر آن هستیم تا دریابیم چه چیزی محور اندیشة سیاسی و فرهنگی غرب  را تشکیل می‌دهد؛ به عبارت دیگر در صددیم بدانیم هویت سیاسی و فرهنگی غرب براساس چه اصول و مبانی ویژه‌ای صورت پذیرفته است. مباحث مزبور ما را با این واقعیت آشنا می‌سازد که حاکمیت غرب اصولاً بر مبنای ماتریالیسم و سکولاریسم شکل گرفته است. در این راستا، غرب همواره با ابراز تعصب شدید نسبت به حفظ اصول ماتریالیستی، در اندیشة جلب منافع خود بوده، هیچ‌گاه در مورد اصول و مواضع خود ذره‌ای کوتاه نیامده است. بدیهی است اندیشة سکولاریستی، تفکر ماکیاولیستی و جهان‌بینی ماتریالیستی غرب هرگز از جلب منافع و مصالح غرب فراتر نرفته است. غرب با این حساب تنها در مواردی نسبت به اصول خود تساهل ورزیده است که امید داشته منافع بیشتری را جذب و جلب کند.
خلاصه‌ای از آنچه می‌تواند هدف ما از شناسایی غرب را تبیین کند، به صورت زیر نشان داده شده است:
1_ عبرت آموزی از حوادث و رویدادهایی که به انحطاط غرب و جدایی آن از اصول و موازین اخلاقی غرب گردیده است.
2_ شناخت راه‌ها و ابزارهای مناسب و کارآمدی که به گونه‌ای منجر به پیشرفت علمی و صنعتی غرب گردیده است.
3_ ایجاد مصونیت در برابر پیامدهای نامطلوب و ناخوشایند تولیدات فرهنگی غرب.
4_ شناسایی راهکردها و خط‌مشی‌های استراتژیک، اصولی و عملی که غرب در راستای گرفتار ساختن ما در دام‌های سیاسی، فرهنگی و احیاناً اقتصادی خود و در نتیجه بی‌هویت ساختن ما، طرح‌ریزی و دنبال می‌کند.
5_ تعالی اندیشه‌ها و بالا بردن میزان و سطح آگاهی‌ها نسبت به غرب به نحوی که بتوان براساس آن دشمن را از دوست باز شناخت.
6_ از جنبة انسانی، عواطف و انفعالات انسانی اقتضا می‌کند که ما از اوضاع و احوال مجموعه‌های انسانی که در بخش‌های دیگری از کرة زمین از جمله در غرب زندگی می‌کنند با خبر باشیم.

دانلود پروژه فرهنگ لغت با استفاده از نر‌م‌افزار Visual Basic

اختصاصی از یارا فایل دانلود پروژه فرهنگ لغت با استفاده از نر‌م‌افزار Visual Basic دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:60

 فهرست مطالب:

عنوان    صفحه
مقدمه    1
فصل اول :    
- معرفی نرم افزار ویژوال بیسیک    2
- ویژوال بیسیک و فرآیند برنامه نویسی     3
- آشنایی با application wizard     4
- واسط چند سندی    6
- واسط تک سندی    6
- سبک کاوشگر    6
- صفحه معرفی برنامه( Splash screen )    8
- گفتگوی ورود ( Login dialog )    8
- گفتگوی گزینه‌ها ( Option dialog )    8
- پنجره about    9
- برنامه‌نویسی رویدادگرا    10    
- پنجرة پروژه جدید    12
- میله ابزار     12
- جعبه ابزار    13
- پنجره فرم    14
- پنجره طراحی فرم    14
- پنجره پروژه    14
- پنجره خواص    17
- کمک    17
- پیشوندهای استاندارد برای اشیاء Visual basic    18
- کمک محلی    19
- پشتیبانی    20
- با محیط ویژوال بیسیک مأنوس شوید    21
- ساختن فرم    23
- با نوشتن کد برنامه را کامل کنید    26
- مروری بر کنترل‌ها     28
- خواص مشترک کنترلهای ویژوال بیسیک    30
فصل دوم :    
- بانک اطلاعاتی    31
- استفاده از بانکهای اطلاعاتی    31
- اجزاء تشکیل دهنده بانک اطلاعاتی    31
- بانک اطلاعاتی ویژوال بیسیک    32
- ساختار بانک اطلاعاتی    32
- جدول در بانک اطلاعاتی    33
- ایجاد یک بانک اطلاعاتی    33
- چاپ ساختار بانک اطلاعاتی    36
- ورود اطلاعات به بانک اطلاعاتی    36    
- تعیین رکورد جاری    36
- مرتب‌سازی رکوردها    37
- ویرایش محتویات رکورد    38
- حذف رکورد    38
- جستجوی رکورد    38
طراحی فرم    38
- مفهوم ایندکس در بانک اطلاعاتی    41
- برنامه‌نویسی و بانک اطلاعاتی    42
- اشیای بانک اطلاعات    42
- شیData    43
- شی Database     43
- باز کردن بانک اطلاعاتی    46
- حذف ایندکس    47
- نمایش محتویلات بانک اطلاعاتی    47    
- افزودن ایندکس به جدول    49
- فعال کردن یک فایل ایندکس در جدول    50
منابع    55
 
فهرست جداول

عنوان    صفحه
جدول 1-2:بعضی از خواص مهم شیء Data در بانک اطلاعاتی    44
جدول 2-2: خواص شیء Database     45
جدول 3-2: متدهای شیء Database    46
 

مقدمه:

امروزه علم کامپیوتر پیشرفت شگرفی در کلیة‌ علوم و صنایع به وجود آورده است و با پیشرفت این علوم مسائل مربوط به کامپیوتر نیز پیشرفت شگرفی داشته است از جمله می‌توان به پیشرفت در بانک‌های اطلاعاتی اشاره نمود که از جدید‌ترین و مهمترین آن‌ها می‌توان به Visual basic اشاره نمود. در اینجا سعی شده است مطالبی در جهت معرفی این نرم‌افزار تقدیم گردد.

فصل اول

نرم افزار ویژوال بیسیک

برنامه‌نویسی با Visual Basic ( آخرین ویرایش Visual Basic ) می‌تواند کار پرزحمت و خسته کننده برنامه‌نویسی را به یک تفریح تبدیل کند.

محبوبیت Visual Basic، علاوه بر گرافیکی و ساده بودن، از آنجا ناشی می‌شود که زبانی اینترپرتری ( interpreter ) و کامپایلری ( Compiler ) است. دیدکه زبانهای اینترپرتری از نظر سهول تولید و توسعه برنامه چقدر به برنامه‌نویسی کمک می‌کنند و از طرف دیگر برنامه‌های کامپایل شده بنحو چشمگیری سریعتر از برنامه‌های اینترپرتری هستند. با ترکیب این دو ویژگی Visual Basic را روانه بازارکرد، بسیاری از منتقدان شکست آن و مرگ خاندان بیسیک را پیش‌بینی می‌کردند. این مخالفان می‌گفتند که بیسیک اساساً یک زبان جدی نیست و ساختار آن ( برخلاف C و پاسکال ) به درد محیط ویندوز نمی‌خورد اما میکروسافت با ارائه Visual Basic درسهای زیادی به جامعه برنامه‌نویسان داد:

• زبانی مانند بیسیک می‌تواند قابل فهم و قوی باشد.
• Visual Basic بسته به نیاز برنامه‌نویس می‌تواند کامپایلری یا اینتر پرتری باشد.
• و Visual Basicنه تنها فراموش نشد بلکه تبدیل به محبوبترین زبان ‌برنامه‌نویسی دنیا شد.
• Visual Basic در چندین مدل مختلف عرضه می‌شود.
• مدل فوق‌العاده : محیط برنامه نویسی مناسب کارهای شبکه و برنامه‌های توزیع شده است.
• مدل آموزشی: مجموعه‌ای از ابزارهای استاندارد و هر آنچه برای شروع برنامه‌نویسی بدان نیاز دارید.
• مدل استودیوی ویژوال در این مدل Visual Basic به همراه چند زبان ویژوال دیگر

( مانند ویژوال ++ ) و ( ویژوال ++J ) در یک بسته نرم افزاری گرد آمده‌اند تا آموختن آنها متضمن کمترین زحمت برای برنامه‌نویسان باشد.

ویژوال بیسیک و فرآیند برنامه‌نویسی

برنامه‌نویسی یک کار حرفه‌ای ( یا حداقل نیمه حرفه‌ای ) است که قواعد خاص خود را دارد. البته کاربران کامپیوتر کمتر درگیر مشکلات برنامه‌نویسی می‌شوند ولی اگر فضای روزگار شمارا وارد این وادی کرده است، سعی کنیم اصول کلی ذیل را همواره مد نظر داشته باشیم:

1- درباره برنامه تصمیم بگیرید و یک طرح کلی بریزید.

2- قسمت‌های ظاهری برنامه ( پنجره‌ها، منوهاو هر آنچه را که کاربر می‌بینید ) را بوجود آوریم.

3- با نوشتن کد عناصر برنامه را به هم مرتبط کنیم.

4- برنامه‌ را تست کرده و اشکالات آن ( که در قاموس برنامه‌نویسی به آنها باگ گفته می‌شود ) را یافته و برطرف کنیم.

5- برنامه تست شده را کامپایل کنیم.

خصلت بصری برنامه‌نویسی Visual Basic مراحل طراحی برنامه را بسیار ساده و شیرین کرده است چون جای قلم و کاغذ می‌توانیم مراحل اول و دوم را روی صفحه کامپیوتر انجام دهید.

اولین برنامه:

اگر با سایر برنامه‌های ویندوز کار کرده باشیم احتمالاً با جادوگر ( wizard )ها آشنائید، جادوگر برنامه‌ای است که قدم به قدم شما را در فرآیند طراحی همراهی کرده و در پایان الگویی شایسته از آنچه در ذهن دارید برایتان خواهد ساخت. Visual Basic هم برای ایجاد برنامه‌ها دارای جادوگر برنامه ( application wizard ) است. جادوگر برنامه در پایان اسکلت یک برنامه کامل و عملیاتی را برایتان می‌سازد اما اکثر برنامه‌نویسان ترجیح می‌دهند خودشان برنامه را از صفر شروع کنند، بسیاری نیز از کپی برنامه‌های قدیمیشان استفاده کرده و با تغییر دادن در آن برنامه ‌جدیدی می‌سازند. بعد از آن که کمی Visual Basic تجربه کسب کردید احتمالاً ترجیح خواهیم داد از جادوگر برنامه استفاده نکنیم.

برای شروع کار در این قسمت برنامه‌ای با استفاده از جادوگر برنامه ایجاد خواهیم کرد. این برنامه کار چندانی انجام نمی‌دهد و فقط یک پوسته ( Shell ) است. بلافاصله بعد از شروع Visual Basic جادوگر برنامه آماده انجام وظیفه‌ است، گفتگوی پروژه جدید

( New project ) اولین چیزی است که بعد از اجرای Visual Basic خواهیم دید.

• New اجازه می‌دهد تا جادوگرهای مختلفی را به کمک احضار کرده یا برنامه را از صفر شروع کنیم.
• Existing اجازه می‌دهد تا پروژه‌های موجود را باز کنیم.
• Recent لیستی از آخرین پروژه‌های باز شده یا ایجاد شده را نشان می‌دهد.

برای بازکردن گفتگوی پروژه جدید از File New Project هم می‌توانیم استفاده کنیم، اما در این حالت برگه‌های Existing و Recent را نخواهیم دید.

پروژه ( Project ) عبارتست از مجموعه فایل‌های یک برنامه‌ هر برنامه می‌تواند چندین فایل داشته باشید. برخی از این فایل‌ها حاوی کد برنامه، برخی دیگر حاوی مشخصات ظاهری برنامه و برخی دیگر ( احتمالاً ) شامل کدهای ارتباط برنامه با سیستم عامل یا برنامه‌های دیگر هستند. اگر میل ندارید هر بار در شروع Visual Basic گفتگوی پروژه جدید را ببینید، می‌توانیم جعبه یک Don’t show this dialog box in the future را علامت بزنید.

اگر روی آیکون Visual Basic Application Wizard ( در برگه New ) کلیک کنیم جادوگر برنامه کارش را شروع خواهد کرد. صفحه اول جادوگر فقط یک خوشامد گویی و اعلام شروع بکار جادوگر است. مانند تمام جادوگرها وقتی کارتان در یک صفحه تمام شد، باید با کلیک کردن دکمه Next به صفحه بعد بروید.

مقاله رابطه حجاب با فرهنگ برهنگی

اختصاصی از یارا فایل مقاله رابطه حجاب با فرهنگ برهنگی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:21

فهرست مطالب:

مقدمه
سرمایه داری و لباس
رابطه حجاب با فرهنگ اسلامی
لباس و سر ضمیر
سخن آخر

مقدمه:
لباس پوشیدن، شأنی از شئون انسان است و پدیده ای است که تقریباً به اندازه طول تاریخ بشر سابقه و به قدر پهنه جغرافیای امروزین زمین گسترش دارد. این پدیده با خصوصیات مختلف فردی و اجتماعی انسان در ارتباط است و می‌توان آن را از دیدگاه های مختلفی از قبیل روانشناسی، اخلاق، اقتصاد، جامعه شناسی، مذهب، قانون، تاریخ و جغرافیا مورد مطالعه قرار داد و برای یافتن پاسخی به این گونه پرسش‌ها به جستجو بر آمد که :
-    چرا انسان لباس به تن می‌کند؟
-    چه رابطه ای میان نوع لباس انسان و خصوصیات روانی او وجود دارد؟
-    چه ارتباطی میان وضع مالی و طبقه اقتصادی یک انسان با نوع لباس او برقرار است؟
-    گروه های مختلف اجتماعی یک جامعه چه لباس‌هایی می‌پوشند؟
-    مذاهب مختلف درباره لباس چه گفته اند؟
-    در قوانین مدنی چه قانون‌هایی درباره پوشش مردم وضع شده است؟
-    تحولات لباس اقوام مختلف در طول تاریخ چگونه بوده و تحت تاثیر چه عواملی صورت گرفته است؟
-    در نقاط مختلف کره زمین و در اوضاع و احوال اقلیمی گوناگون، چه تفاوت‌هایی میان لباس مردم دیده می‌شود؟
پیداست که پاسخ به هر یک از این پرسش‌ها و دیگر پرسش های متعدد مشابه آن محتاج بحث های مفصل و فرصت های طولانی است. محققان رشته های مختلف درباره این مسائل به تحقیق و تفکر فراوان پرداخته و در این باره کتاب‌ها نگاشته اند.
معنی لباس را همه می‌دانیم، پس نیازی به تعریف آن نیست. اما فرهنگ را لازم است تعریف کنیم. یعنی لازم است مقصود خود را از فرهنگ بیان کنیم. فرهنگ در نظر ما و به تعریف ما عبارت است از کلی ترین بینش و نگرشی که یک جامعه نسبت به جهان دارد. این بینش و نگرش همان معنایی است که آن جامعه برای هستی و انسان قائل است و به اندازه ای کلی و جهان شمول است که همه ارزش های روش های فرد و اجتماع را در بر می‌گیرد. در این نوشته گهگاه برای توضیح بیشتر، «جهان بینی» را نیز به معنی فرهنگ و مرادف آن به کار گرفته ایم.

دانلود مقاله فرهنگ و تمدن ایرانی

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله فرهنگ و تمدن ایرانی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:55

فهرست مطالب:
مقدمه
1- سرفصل 1 – ذوالقرنین
2- تشکیلات
    قوانین
3- آداب و رسوم
4- مراسم رسمی و جشن ها
5- هنر
-    قالیبافی
-    ریخته گری
-    کنده کاری بر روی فلزات
-    هنر نمایشی
6- ساختار اجتماعی
- اقتصاد
- خط و زبان
- دانش ها و علوم
- پوشاک
7- وسعت ایران هخامنشی
8- سخن آخر ( فرهنگ ملی )
9- منابع

  مقدمه
« به خواست اهورا مزدا ، من چنینم که راستی را دوست دارم و از دروغ روی گردانم . دوست ندارم که ناتوانی از حق کشی در رنج باشد . هم چنین دوست ندارم که به حقوق توانا به سبب کارهای ناتوان آسیب برسد . آن چه را که درست است من آن را دوست دارم من دوست برده دروغ نیستم ، من بردة خشم نیستم ، حتی وقتی خشم مرا برمی انگیزاند ، آن را فرو می نشانم . من سخت بر هــوس
خود فرمانروا هستم »
                                        « داریوش »

    بی شک بخش عمده ای از فرهنگ و تمدن امروز ما ، به روزگاران و هزاره های دور باز می گردد . قرونی که بومیان فلات ایران و سپس مهاجرین به ویژه آریای ها ، با تلاش و کوششی در خور ستایش ، فرهنگ و تمدنی را آفریدند که در خدمت بشریت بوده و تمدنهای بسیاری را تا به امروز وام دار خود کرده است . روش زندگانی آنان در طی قرون موجب شکل گیری یک الگوی جهانی شد که امروزه آن را در قالب سازمان های وابسته به حقوق بشر مشاهده می کنیم .
    در حقیقت فرهنگ و تمدن ایرانی و به ویژه ایران هخامنشی ، سهم به سزایی در این رابطه دارد . به درستی این مهم بدست نیامده ، مگر در سایة خردمندی و آزادی ، که مردم ایران شهر به آن باور داشته و برای پاسداری از آن و گسترشش ، حتی از ارزانی داشتن جان خود نیز دریغ نورزیدند .
    در واقع  می توان چنین برداشت کرد که فرهنگ و تمدن ایران باستان ، به گواهی مورخان داخلی و خارجی ، بر پایة اخلاق بنا شده بود . اخلاقی که از میراث سنتی
آریایی ها و باورها و آموزه های زرتشت مایه می گرفت .
    در کتب مقدس یهودیان ، از پادشاهان هخامنشی به عنوان فرمانروایان اهورایی که خداوند آنها را برای فرمانروایی بر زمین آفریده است ، یاد شده آنان معتقد بودند که کوروش بزرگ همان مسیح وعده داده شده ، در تورات است . و در قرآن نیز فرمانروایی آرمانی خدایی در شکل ذوالقرنین نمود پیدا می کند .
قالوا یا ذالقرنین یا جوج و ماجوج مفسدون فی الارض فهل نجعل و لک خرجا
علی ان تجعل بیننا و بینهم سدا .
«  ( آن گروه به او ) گفتند : ای ذوالقرنین ! یأجوج و مأجوج در این سرزمین
فساد می کنند ، آیا ممکن است ما هزینه ای برای تو قرار دهیم که
میان ما و آنها سدی ایجاد کنی ؟ »      « کهف /94 »

     ذوالقرنین که بود : ( کهف / 94 )  
( من اعلام القرآن )  ، در این که ذوالقرنین ( صاحب دو قرن ) که در قرآن مجید آمده از نظر تاریخی چه کسی بوده است و بر کدام یک از مردان معروف تاریخ منطبق
می شود ؟ در میان مفسران گفتگو بسیار زیاد است . نظریات مختلفی در این زمینه ابراز شده که مهمترین آنها سه نظریه زیر است :
اول : بعضی معتقدند او کسی جز « اسکندر مقدونی » نیست ، لذا بعضی او را به نام اسکندر ذوالقرنین می خوانند و معتقدند که او بعد از مرگ پدرش بر کشورهای روم و مغرب و مصر تسلط یافت و شهر اسکندریه را بنا نهاد ، سپس شام و بیت المقدس را در زیر سیطرة خود گرفت و از آن جا به ارمنستان رفت ، عراق و ایران را فتح کرد ، سپس قصد « هند » و « چین  »  کرد و از آن جا به خراسان بازگشت و شهرهای فراوانی را
بنا نهاد و به عراق آمد و بعد از آن در شهر « زور »  بیمار شد و از دنیا رفت و به گفته بعضی بیش از 36 سال عمر نکرد ، جسد او را به اسکندریه بردند و در آن جا دفن کردند   ( بعضی گفته اند ، نخستین کسی که این نظریه را ابراز کرده شیخ ابوعلی سینا در کتاب الشفاء بوده است ) .
دوم : جمعی از مورخان معتقدند ذوالقرنین یکی از پادشاهان « یمن » بوده
( پادشاهان یمن به نام « تبع » خوانده می شدند که جمع آن « تبابعه » است و کلمه « ذو » عربی است و ذوالقرنین از لقب های عرب برای پادشاهان یمن بوده است . )
از جمله اصمعی در تاریخ عرب قبل از اسلام و ابن هشام در تاریخ معروف خود به نام سیره و ابوریحان بیرونی در الاثار الباقیه را می توان نام برد که از این نظریه دفاع کرده اند .
حتی در اشعار « حمیری ها » ( که از اقوام یمن بودند ) و بعضی از شعرای جاهلیت اشعاری دیده می شود که در آنها افتخار به وجود ذوالقرنین کرده اند .   
طبق این فرضیه ، سدی را که ذوالقرنین ساخته همان سد معروف « مأرب » است .
سومین نظریه که ضمناً جدیدترین آنها محسوب می شود همان است که دانشمند معروف اسلامی ابوالکلام آزاد که روزی وزیر فرهنگ هند بود در کتاب محققانه ای که در این زمینه نگاشته است آمده   است .
طبق این نظریه ذوالقرنین همان « کوروش کبیر » پادشاه هخامنشی است .
نظریه اول و دوم تقریباً هیچ مدرک قابل ملاحظه تاریخی ندارد و از آن گذشته ، نه اسکندر مقدونی دارای صفاتی است که قرآن برای ذوالقرنین شمرده و نه هیچ یک از پادشاهان یمن ، به علاوه اسکندر مقدونی ، سد معروفی نساخته ، اما سد مأرب در یمن ، سدی است که با هیچ یک از صفاتی که قرآن برای سد ذوالقرنین ذکر کرده است تطبیق
نمی کند ، زیرا سد ذوالقرنین طبق گفته قرآن از آهن و مس ساخته شده بود و برای جلوگیری از هجوم اقوام وحشی بوده ، در حالی که سد مأرب از مصالح معمولی و به منظور جمع آوری آب و جلوگیری از طغیان سیلابها ساخته شده بود که شرح آن را قرآن در سوره سبا بیان کرده است .
به همین دلیل بحث را بیشتر روی نظریه سوم متمرکز می کنیم و در این جا لازم می دانیم به چند نکته دقیقاً توجه کنیم :
الف ) نخستین مطلبی که در این جا جلب توجه می کند این است که ذوالقرنین
( صاحب دو قرن ) چرا به این نام نامیده شده است ؟
بعضی معتقدند این نامگذاری به خاطر آن است که او به شرق و غرب عالم رسید که عرب از آن تعبیر به « قرنی الشمس » ( دو شاخ آفتاب ) می کند .
بعضی دیگر معتقدند که این نام به خاطر این بود که دو قرن زندگی یا حکومت کرد و در این که مقدار قرن چه اندازه است نظریات متفاوتی است .
بعضی می گویند در دو طرف سر او برآمدگی مخصوصی بود و به خاطره آن به ذوالقرنین معروف شد .
و بالاخره بعضی بر این عقیده اند که تاج مخصوص او دارای دو شاخک بود ، و عقاید دیگری که نقل همة آنها به طول می انجامد و چنان که خواهیم دید مبتکر نظریه سوم یعنی « ابوالکلام آزاد » از این لقب ، استفاده فراوانی برای اثبات نظریه خود کرده است .