ارزیابی اثرات توسعه صنعتی بر محیط زیست

اختصاصی از یارا فایل ارزیابی اثرات توسعه صنعتی بر محیط زیست دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تاریخچه فعالیت های صنعتی در ایران:

سرزمین ایران بدلیل موقعیت جغرافیایی زیستی و وجود سرزمین های حاصلخیز، یکی از قدیمی ترین و قدرتمندترین تمدن های بشری بوده است. اگر تعریف جامع صنعت به صورت صورت ذیل مد نظر قرار گیرد:
صنعت به کلیه فعالیت هایی اطلاق می گردد که در جهت تغییر فیزیکی یا شیمیایی مواد از طریق فرآیندهای صنعتی به منظور تبدیل و یا آماده سازی این مواد به محصولات و خدمات قابل مصرف، صورت می پذیرد ایرانیان باستان در شمار قدیمی ترین صنعت کاران و صاحبان فن قرار می گیرند. در این دوران بعلت شیوه زندگی و نوع اقتصاد و روابط اجتماعی، تولیدات صنعتی عمدتاً تامین کننده مایحتاج داخلی اقوام بوده است:
در قرون شانزدهم و هفدهم بتدریج با توسعه جوامع و تحول وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فعالیتهای تولیدی و صنعتی نیز گسترش یافت و کارگاه های صنعتی با تعداد کارگر زیاد که اغلب وابسته به حکومت و دربار بودند پدیدار گشتند. در همین دوره تحول شگرفی در صنعت جهان پدیدار گشت و رشد اقتصادی، صنعتی آنها به سرعت فزونی یافت. این زمان فرصت مناسبی جهت پیشرفت صنعتی ایران بود که متاسفانه بدلایل متعدد از جمله ضعف حکومتها، شیوه زندگی سنتی، قوم گرایی و ساختار اقتصادی چنین نشده و صنعت ایران تا یالها به همان صورت ابتدایی و غیر ماشینی و در حد تامین نیازهای داخلی، باقی ماند. در دهه 1260 هجری با جلب توجه سرمایه گذاری خارجی صنعت بصورت نوین و ماشینی بتدریج به ایران وارد شد.
در ابتدای دهه 1300 با ظهور سلسله پهلوی و بدنبال تقویت و اقتدار حکومت مرکزی و افزایش درآمدهای دولت از طریق فروش نفت سرمایه گذاری دولتی در صنایع بشدت افزایش یافت. بطوریکه در طی مدت هفت سال از 1311 تا 1317 حدود 63 کارخانه جدید با بیش از 30 هزار کارگر در کشور راه اندازی شد و روند صنعتی شدن ایران از این دوران به صورت جدی تر ادامه یافت. از مهمترین ویژگیهای صنعت در این دوران می توان به توسعه صنایع مونتاژ، عدم توجه به تربیت نیروی متخصص داخلی و اتکاء به کارشناسان خارجی و تکیه بر درآمدهای نفتی اشاره کرد.(9)
پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 اولین اولویت بخش صنعت رفع وابستگی و استقلال اقتصادی اعلام گردید. در این راستا برنامه ریزی هایی در برنامه اول توسعه صورت پذیرد که بعلت جنگ تحمیلی و محاصره اقتصادی با مشکلات زیادی روبرو شد ولیکن این اهداف در برنامه دوم توسعه تحقق یافت و اکنون نیز تمرکز اصلی برنامه سوم در بکارگیری کامل از ظرفیت های ایجاد شده در برنامه های اول و دوم توسعه می باشد.
فهرست مطالب:                                                        

مقدمه

فصل اول-نقش صنایع در رویکردهای زیست محیطی


1-1-  تاریخچه فعالیت صنعتی درایران13

2-1- توسعه صنعتی و محیط زیست 15

3-1- نمای عمومی فرایند تولید در واحدهای صنعتی 15

4-1- روشهای جلوگیری از آلودگی 16

5-1- وضعیت صنایع کشور از دیدگاه نوع صنعت و تعداد کارکنان22

6-1- فعالیت های زیست محیطی بخش صنعت و معدن 22

1-6-1-  ساختارهای حمایتی و هدایتی22

1-1-6-1- اقدامات زیست محیطی در سطح ستادی 23

2-1-6-1-  اقدامات زیست محیطی در شهرک های صنعتی23

3-1-6-1-  اقدامات زیست محیطی طرح تحقیقات صنعتی – اموزشی  اطلاع رسانی وزارت صنایع ومعادن24

2-6-1-  فعالیت های مهندسی مبتنی بر کنترل آلودگی 25

3-6-1- فعالیهای مبتنی بر پایش و پیشگیری از آلودگی 25

1-3-6-1-  ارزیابی اثرات توسعه 27

2-3-6-1-  سیستم مدیریت زیست محیطی

3-3-6-1-  بهره وری سبز 29

4-3-6-1- تولید پاکتر 29

5-3-6-1-  بازیافت مواد 30

6-3-6-1-  ممیزی محیط زیست 30

4-6-1-  فعالیتهای مبتنی بر تولید محصولات سازگار با محیط زیست 30

1-4- 6-1- زمینه سازی جهت کنترل آلودگی خودروهای تولید داخل 31
.
2-4-6-1- حذف و جایگزینی مواد مخرب لایه ازن 32

فصل دوم – راهبردهای زیست محیطی در صنعت 33

1-2- نادیده گرفتن مشکل 34

2-2- رقیق کردن34

3-2- کنترل آلودگی در انتهای خط 34

4-2- پیشگیری از آلودگی 38

5-2- شیوه های اصلی راهبرد تولید پاکتر 39

6-2- وی‍‍‍ژگی های رویکرد تولید پاکتر 40

1-6-2-تنوع و گستردگی 40

2-6-2- حفاظت محیط زیست 41

3-6-2- سادگی 41

4-6-2- خلاقیت و نوآوری 42

5-6-2- مقبولیت 42

6-6-2- بازدهی اقتصادی 43

7-2- مقایسه رویکرد کنترل آلودگی در انتهای خط و تولید پاکتر 44

8-2- تولید پاکتر و توسعه پایدار 47

9-2- دلایل سرمایه گذاری در تولید پاکتر 48

10-2- سیاست ها و اهرم های مورد استفاده برای هدایت صنایع به سمت تولید پاکتر 49

11-2- موانع و مشکلات اجرایی نمودن استراتژی های تولید پاکتر 50

1-11-2- موانع ناشی از فقدان درک صحیح 50

2-11-2- موانع ساختاری 50

3-11-2- موانع مربوط به کمبو الاعات 50

4-11-2- موانع فنی 50

5-11-2- موانع اقتصادی 50

فصل سوم –نگاهی اجمالی به محیط زیست 51

تاریخچه سازمان حفاظت محیط زیست 52

هدف53

وظایف اساسی سازمان 55

تشکیلات سازمان 55

1-3- دفاتر مستقل55

1-1-3- دفتر حوزه ریاست و دبیرخانه شورایعالی محیط زیست 55

2-1-3- اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل55

3-1-3- اداره کل نظارت و بررسی 56

4-1-3-حراست 56

5-1-3- ادارات کل استان ها56

2-3- معاونت آموزش و پرورش و برنامه ریزی 56

3-3- دفتر آموزش زیست محیطی 56

4-3- دفتر طرح و برنامه و اطلاع رسانی 57

5-3- دفتر مشارکت های مردمی 57

6-3- معاونت محیط زیست انسانی57

1-6-3- دفتر ارزیابی زیست محیطی 59

2-6-3- دفتر بررسی آلودگی هوا 59
.
3-6-3- دفتر بررسی آلودگی آب و خاک 59

4-6-3- دفتر امور آزمایشگاه ها 59
..
7-3- معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی 59

1-7-3- دفتر زیستگاه ها و امور مناطق 61

2-7-3- دفتر امور حیات وحش و آبزیان62

3-7-3- دفتر موزه تاریخ طبیعی 64

4-7-3- دفتر محیط زیست دریایی 64

5-7-3-معاونت پشتیبانی و امور مجلس64

فصل چهارم-دستورالعمل اجرایی عملی تولید پاکتر 66

1-4- فاز اول –برنامه ریزی و سازماندهی 67
..
1-1-4- کسب توافق مدیریت واحد 67

2-1-4- تشکیل تیم پروژه 68

3-1-4- توسعه سیاست ها ، اقدامات و اهداف زیست محیطی 69

4-1-4- برنامه ریزی و ارزیابی تولید پاکتر 69

2-4- فاز دوم – پیش ارزیابی 69

1-2-4- توصیف شرکت و نمودارهای جریانی 70

2-2-4- بازرسی عینی و دقیق 71

3-2-4- انتخاب نقاط تمرکز 72

3-4- فاز سوم – ارزیابی72

1-3-4- جمع آوری اطلاعات کمی 73

2-3-4- موازنه مواد74

3-3-4- شناسایی گزینه های تولید پاکتر 74

4-3-4- ثبت و مرتب سازی گزینه ها 75

4-4- فاز چهارم – بررسی و مطالعات امکان سنجی 76

1-4-4- امکان سنجی اولیه 76

2-4-4- امکان سنجی فنی 77

3-4-4- امکان سنجی اقتصادی 78

4-4—4- امکان سنجی زیست محیطی 78

5-4-4- ملاحظات مراحل ارزیابی 80

6-4-4- انتخاب گزینه ها برای اجرای نهایی 80

5-4- فاز پنجم – اجرا و استمرار 80

1-5-4-آماده سازی یک برنامه اجرایی80

2-5-4- اجرای گزینه های منتخب 80

فهرست منابع 81


این فایل به همراه چکیده، فهرست، متن اصلی و منابع با فرمت doc ( قابل ویرایش ) در اختیار شما قرار می گیرد.
تعداد صفحات:81

تحقیق ایمنی صنعتی در محیط کار

اختصاصی از یارا فایل تحقیق ایمنی صنعتی در محیط کار دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:65

 فهرست مطالب:
ایمنی صنعتی در محیط کار 1
نقش بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری در مدیریت ایمنی فرآیند: 2
نقش رهبری: 3
نقش مشارکتی: 3
نقش مشاوره‌ای: 3
تعامل جزئی (بسیار کم): 4
٢-٢ـ دانش فرآیند و مستندسازی 5
٣-٢- بازنگری پروژه‌ی سرمایه‌ای و طراحی روش‌های اجرایی 6
۴-۲ مدیریت ریسک فرایند 7
٥-٢ سلامتی تجهیزات و فرایند 8
٦-٢فاکتورهای انسانی 15
٧-٢آموزش و عملکرد 16
۸-۲ تحقیقات بروز حادثه 20
٩-٢استانداردها، کدها و مقررات 21
١٠-٢ممیزی‌ها و اقدامات اصلاح شده 21
١١-٢ارتقاء دانش ایمنی فرآیند 23
١۲-٢مدیریت تغییر 23
۱-۱۲-۲اهمیت تغییرات 25
٢-۱٢-٢نمونه‌هایی از آموزه‌های ناشی از نقص مدیریت تغییر 25
٣-۱٢-٢چه چیزی یک تغییر را تشکیل می‌دهد؟ 28
4ـ12ـ2ـ قدرت تغییر فرایند 31
13ـ2ـ خلاصه: 36
4ـ فاز ساخت واحد صنعتی: 37
1ـ4ـ نقش بخشهای عملیات و تعمیر و نگهداری 38
1ـ1ـ4ـ ارتباط و هماهنگی با تیم پروژه 39
3ـ1ـ4ـ بازرسی از نصب تجهیزات 50
2ـ4ـ مواد سازنده 51
3ـ4ـ ساخت و بازرسی تجهیزات (سفارشی) مشتری 52
4ـ4ـ نصب اجزا 53
1ـ4ـ4ـ نصب سیستم لوله‌کشی 54
2ـ4ـ4ـ مجموعه‌ی فشارشکن (تخلیه فشار) / هواکش (تهویه) 59
3ـ4ـ4ـ دیگر سیستم‌های ایمنی 61
5ـ4ـ نگهداری سوابق تجهیزات 62

نقش بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری در مدیریت ایمنی فرآیند:

در هر تأسیساتی، بخش‌های‌ عملیات و تعمیر و نگهداری، در هسته‌ی مرکزی برنامه‌ی مدیریت ایمنی فرایند قرار دارند. این بخش‌ها برای اجرای همه‌ی اجزاء برنامه‌ی مذکور، ضروری می‌باشند؛ اگرچه نوع و وسعت (میزان) تعامل آنها با هر جزء متفاوت است. فصل‌های باقی مانده از این کتاب به نقش های ایمنی فرایندِ سرپرستان خطوط اول و دوم بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری در هر فاز بخصوص از چرخه‌ی عمر واحد صنعتی، اختصاص داده شده می شوند.در مقابل، این فصل نقش بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری را در اجرای هر جزء از برنامه‌ی ایمنی فرایند (که در جدول ۲-۱ لیست شده‌اند)، به هنگام فازهای مختلف از چرخه‌ی عمر واحد صنعتی توصیف می‌کند.

مدیریت تغییر، یک جزء اصلی از برنامه‌ی ایمنی فرایند می‌باشد، و سرپرستان عملیات و تعمیر و نگهداری تنها کسانی هستند که می‌توانند تضمین کنند که، اصول و روش های اجرایی مدیریت تغییر به درستی اجرا می‌شوند.

بنابراین، قسمت عمده این فصل، به نقش این سرپرستان در اجرای فعالیتهای مدیریت تغییر تخصیص داده می شود. میزان تعامل آنها، همان طور که در زیر نشان داده شده است، به ماهیت فعالیت بستگی دارد. این تعاریف نقش‌ها فقط به عنوان مثال ذکر شده‌اند و ممکن است از یک شرکت به شرکت دیگر بسته به ساختار سازمانی مدیریت ایمنی فرایندشان، متفاوت باشد.

نقش رهبری: این نقش بالاترین میزان (سطح) تعامل و کنترل را دارد. فردی در این جایگاه، معمولاً فعالیت موردنیاز را راه‌اندازی (آغاز) کرده و همچنین ممکن است آن را پشتیبانی، کنترل و هدایت نماید.

یک مثال در این مورد، نقش رهبری سرپرستان خطوط اول و دوم در اندازه‌گیری "عملکرد ایمنی در کار" یک کارمند بخش عملیات و تعمیر و نگهداری است.

نقش مشارکتی: در این حالت، میزان تعامل زیاد اما میزان کنترل بسته به ماهیت فعالیت ممکن است از کم تا زیاد متفاوت باشد. یک فعالیت ممکن است توسط فردی دارای این نقش راه‌اندازی (آغاز) شود، اما این شخص ممکن است فعالیت مذکور را کنترل یا هدایت نکند. برای مثال، اگرچه پرسنل عملیات و تعمیر و نگهداری ممکن است درخواستی مبنی بر اجرای یک تجزیه و تحلیل چه می‌شود اگر؟ اعمال کنند و آنها همچنین ممکن است در این مطالعه شرکت کنند، اما آنها به طور خاص این مطالعه را کنترل یا هدایت نمی‌کنند. در این حالت نقش بخش های عملیات و تعمیر و نگهداری به عنوان نقش مشارکتی تعریف می‌شود.

نقش مشاوره‌ای: این نقش برای مواقعی تعریف می‌شود که، پرسنل عملیات و تعمیر و نگهداری به عنوان یک مرجع (مأخذ) برای دیگران عمل می‌کنند و زمانی که از آنها درخواست می‌شود در فعالیت مشارکت می‌کنند.برای مثال، مدیریت واحد صنعتی ممکن است نیاز به اجرای یک تجزیه و تحلیل درخت خطا را، به منظور تعیین احتمال وقوع یک واقعه‌ی خاص تشخیص دهد. در این صورت پرسنل عملیات و تعمیر و نگهداری ممکن است همه‌ی داده‌های موردنیاز تیم تجزیه و تحلیل را فراهم کنند؛ هرچند، این پرسنل در تجزیه و تحلیل واقعی نقشی ایفا نمی‌کنند. بنابراین، آنها فقط نقش مساعدت و حمایت از فعالیت را ایفا می‌کنند.

تعامل جزئی (بسیار کم): این نقش برای مواقعی تعریف می‌شود که، ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری به میزان کمی (جزئی) در راه‌اندازی، کنترل یا هدایت یک فعالیت دخیل می شوند. برای مثال، پرسنل عملیات و تعمیر و نگهداری در ارزشیابی ریسک‌های مالی بالقوه، در طی بازنگری پروژه های سرمایه‌ای نقش جزئی خواهند داشت.

۱-۲.جوابگویی: جوابگویی تعهد کارمند برای توضیح و پاسخ به اعمالی است که به انتظارات، اهداف و آرمانهای کارخانه مربوط می‌شود [2 و 1]. ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری باید مدیریت را در ایجاد و توسعه روشهای اجرایی، برای تضمین جوابگویی در طی فازهای مختلف چرخه عمر واحد صنعتی، کمک کنند.برای مثال، یک کارخانه ممکن است خطوط راهنمای مشخصی برای بهره گیری در ایجاد روشهای اجرایی متوقف کردن سیستم داشته باشد. مشارکت ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری در این فرایند دارای سه مرحله می‌باشد. ابتدا، آنها باید خطوط راهنمایی را که توسط مدیریت اتخاذ شده بازنگری و موافقت خود را با آن اعلام نمایند. اگر این خطوط راهنما مشخص نیستند، آنها باید پیش از ایجاد روشهای اجرایی اصلاح گردند. دوم، هنگامی که روشهای اجرایی بکار گذاشته شدند، سرپرستان عملیات و تعمیر و نگهداری مسئولند تا ببینند که آنها همان گونه که بیان شده، اجرا می‌شوند یا خیر. اگر روش‌های اجرایی نیاز به تغییر دارند، اختیارات مناسب (صحیح) باید احراز شود. سوم، تجاربی که از اجرای روشهای اجرایی بدست می‌آید، همچنین ناشی از هرگونه انحرافات، باید پایه پیشنهادات به مدیریت برای تغییر رسمی خطوط راهنما یا روشهای اجرایی را شکل دهد.

مدیریت، مسئول اداره‌ی طرح مدیریت ایمنی فرایند می‌باشد که به طور شفاف مسئولیت و جوابگویی همه‌ی کارکردها را مشخص می‌کند. ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری باید ورودی‌های لازم در تمام طول فرایند را فراهم کنند. طرح مدیریت ایمنی فرایند ساکن نمی‌باشد، بلکه آن در سراسر عمر واحد صنعتی تغییر پیدا کرده و به روزآوری می‌شود. سرپرستان عملیات و تعمیر و نگهداری ممکن است در زمانی که طرح مذکور نوشته و تجدیدنظر می‌شود، برای ارائه توصیه و اطلاعات فراخوانده شوند.آنها باید برای فراهم کردن اطلاعات هم در مورد خطوط مشی و شیوه‌های موفق و هم در مورد شیوه‌ها و خطوط مشی غیرکاربردی، آماده شوند. آگاهی آنها از فعالیتهای روزانه ی بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری واحد صنعتی، برای ایجاد طرحی مؤثر و کارآمد تعیین کننده می‌باشد.

٢-٢ـ دانش فرآیند و مستندسازی

جمع‌آوری (بدست آوردن) و نگهداری دانش فرایند یک جزء مهم از برنامه‌ی مدیریت ایمنی فرایند می‌باشد. همچنین، آژانس های نظم دهنده مستندسازی روشهای اجرایی و اطلاعات فرایند را لازم می دانند [3]. ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری می‌توانند در این کار مشارکت کنند و همچنین از مستندات دقیق، کامل و به روز شده‌ی فرایند، سود ببرند.

تعامل ستاد عملیات و تعمیر و نگهداری در ایجاد، پشتیبانی و استفاده از دانش فرایند مستند شده در طی هرکدام از فازهای چرخه‌ی عمر واحد صنعتی، ادامه پیدا می‌کند. در طی فاز طراحی، پرسنل عملیات و تعمیر و نگهداری ورودی‌های لازم را برای تیم پروژه درباره‌ی معیارهای خاص طراحی و دیگر ملاحظاتی که باید مستند شوند، فراهم می‌کنند. به این ترتیب، تجربه و دانش آنها از فرایند در طراحی واحد صنعتی به کار گرفته می‌شود. در مرحله‌ی ساخت، آنها باید جزئی از تیم تضمین کیفیت باشند. نظرات فنی و دانش آنها باید استفاده شود، برای تضمین: الف) اینکه تجهیزات فرایند مطابق با معیارهای طراحی ساخته و این تجهیزات به درستی مونتاژ و نصب می شوند. ب) اینکه مستندسازی هر بخش از تجهیزات یا فرایند به عنوان مرجعی برای آینده حفظ می‌گردد.

در طی طراحی و ساخت، ستاد تعمیر و نگهداری اطلاعاتی برای ایجاد برنامه‌های تعمیر و نگهداری موردنیاز، جمع‌آوری می‌کنند. به هنگام عملیاتی کردن و راه‌اندازی دستگاه در زمین سازنده، راه‌اندازی دستگاه در زمین مالک، عملیات، وغیر عملیاتی کردن/ demolitionکردن دستگاه، بخش عملیات یک نقش رهبری در پشتیبانی از دانش فرایند و مستندسازی دارد، و بخش تعمیر و نگهداری آنها را حمایت می‌کند. این نقش‌ها در طی فاز تعمیر و نگهداری برعکس می‌شود، به طوری که ستاد تعمیر و نگهداری نقش رهبری و ستاد عملیات نقش مشارکتی دارا می‌باشند. بخش عملیات نقش رهبری خود، در مورد دانش درباره‌ی خطرات مواد شیمیایی و سلامت شغلی را حتی به هنگام فاز تعمیر و نگهداری از چرخه‌ی عمر تأسیسات نیز حفظ می‌کند.

٣-٢- بازنگری پروژه‌ی سرمایه‌ای و طراحی روش‌های اجرایی

برای این جزء از مدیریت ایمنی فرایند، نمایندگان بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری در بازنگری مطالعات خطر، انتخاب مسیر طرح‌ها، بازنگری طراحی‌های فرایند، و ایجاد روشهای اجرایی هم نقش مشاوره‌ای و هم مشارکتی دارند. در مرحله طراحی، ورودی‌ها‌شان هم حمایتی و هم مشارکتی می‌باشد. شاید لازم شود، تا آنها تجربه و دانش خود را در اختیار تیم پروژه قرار دهند یا به سوالات مشخصی درباره‌ی جنبه‌های عملیات و تعمیر و نگهداری واحد صنعتی، پاسخ دهند. آنها همچنین باید در بازنگری‌های خطر، که در طی فاز طراحی برگزار می‌شود، شرکت کنند.

بازنگری پروژه‌ی سرمایه‌ای ممکن است شامل یک پروژه‌ی جدید، افزودنی‌هایی به ظرفیت اصلی، و همچنین تولید محصولات جدید باشد. پروژه‌های سرمایه‌ای همچنین ممکن است شامل اصلاحات اساسی تأسیسات باشد. چنین پروژه‌هایی ممکن است شامل انواع زیادی از تغییرات، مانند معرفی تجهیزات جدید، فرایندهای شیمیایی، کنترل‌ها، روش‌های عملیاتی، یا موجودی‌های شیمیایی باشند. نوع و میزان مشارکت بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری بسته به ماهیت پروژه و نوع تجزیه و تحلیل‌های موردنیاز، متفاوت است. جدول ۱-۲ نمونه‌هایی از فعالیت‌ها، و تعامل مربوط به بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری را نشان می‌دهد.

۴-۲ مدیریت ریسک فرایند

شناسایی و ارزشیابی مقدماتی از ریسک‌های فرایند ناشی از آتش سوزی، انفجار، انتشار گازهای سمی، از دست رفتن واکنش (افزایش دما و فشار به بیش از حد مجاز در Reactor) یا بلایای طبیعی در طی طراحی مقدماتی فرایند اجرا می‌شود. بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری در این بازنگری‌های ریسک، به عنوان عضوی از تیم بازنگری، مانند یک تیم HAZOP، شرکت می‌کنند. این تجزیه و تحلیل‌ها شامل شناسایی خطرات، ارزشیابی ریسک‌های عملیات های موجود، کاهش ریسک، و مدیریت ریسک باقیمانده می‌باشد. به هنگام عملیاتی کردن و راه‌اندازی دستگاه در زمین سازنده، راه‌اندازی دستگاه در زمین مالک، عملیات، توقف و غیر عملیاتی کردن/ demolitionکردن سیستم، بخش عملیات یک نقش رهبری در اجرای تجزیه و تحلیل‌های ریسک فرایند دارد؛ و بخش تعمیر و نگهداری یک نقش مشاوره‌ای ایفا می‌کند. اما در طی فاز تعمیر و نگهداری از چرخه‌ی عمر واحد صنعتی، تجزیه و تحلیل‌های ریسک تحت رهبری بخش تعمیر و نگهداری اجرا می‌شود. جدول ۲-۲ فازهای مختلف از چرخه‌ی عمر واحد صنعتی، انواع مختلف تکنیکهای مدیریت ریسکِ فرایندِ بکار گرفته شده، در هر کدام از فازهای چرخه‌ی عمر و میزان تعامل (مشارکت) بخش‌های عملیات و تعمیر و نگهداری را نشان می‌دهد.

پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:175

 پایان نامه دوره کارشناسی اطلاعات عملیات

عنوان  پروژه:
رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

فهرست مطالب:
 
فصل اول
1-1- عنوان تحقیق.2
1-2- مقدمه و تاریخچه.2
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق5
1-4- اهداف کلی.6
1-5- هدفهای ویژه.6
 
فصل دوم
ادبیات تحقیق.8
مقدمه.8
2-1 آشنایی با رادار مونو پالس.13
2-1-1-  اصول اولیه رادار13
2-1-2-  تکنیک های راداری.17
2-1-3- رادار جستجو و رادار تعقیب19
2-1-4- رادارهای تک پالس.21
2-1-5- فاصله یابی در رادار مونو پالس.25
2-1-6- اندازه گیری زاویه در رادار مونو پالس.35
2-2- 1-مقدمه.46
2-2-2- اقدامات پشتیبانی الکترونیکی (ESM)51
2-2-3- اقدامات ضد پشتیبانی الکترونیکی.52
2-2-4- اقدامات ضد الکترونیکی ضدضد الکترونیک (ECM-ECCM)56
2-3- آشنایی با یک نوع رادار مونو پالس.63
2-3-1- کلیات.63
2-3-2- تعقیب تلویزیونی هدف66
2-3-3- بررسی روش تغییر فرکانس67
2-4- بررسی عملکرد رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک68
2-5- اخلالگرهای فعال74
2-5-نویز نقطه ای.74
2-5-2- نویز رگباری75
2-5-3- اختلال در باند تصویر 77
2-5-4- نویز قطع و وصل شده .76
2-5-5- کشیدن دریچه فاصله به عقب 79
2-5-6- موددگان83
2-5-7- اختلال اشتراکی 85
2-5-8- شمارش معکوس87
2-5-9- اختلال کناره .88
2-5-10- پس زنی از زمین .88
2-5-11- پلاریزاسیون متعامد 90
2-5-12- چشم متعامد 93
2-6- اخلالگرهای غیرفعال .96
2-6-1- چف Chaf 96
2-6-2- چف روشن شده 100
2-6-3- دکویی 101
2-6-4- دکوی آویزان 102
2-6-5- دکوی قابل پرتاب 104
2-6-6- فیلرها .105
2-6-7- اهداف با سطح مقطع راداری کم 106
2-7- بررسی عملکرد رادار مونوپالس 107
2-8- بررسی عملکرد رادار در مقابل گیرنده ESM .111
2-8-1- بررسی توانایی گیرنده ECM در آشکار سازی رادار.113
2-8-2، بررسی توانایی گیرنده ESM در شناسایی رادار و کاهش این توانایی.117
2-9- بررسی قابلیت ECCM مگنترون های با فرکانس متغیر 119
2-10- کانال ارتباطی موشک با رادار .122
2-11- تصادفی نمودن PRF رادار .124
2-12- استفاده از APGPO126
2-13- افزایش توانایی رادار در تعقیب اهداف با RCS کم126
2-14- بررسی لزوم چگونگی انتخاب تقویت کننده127
2-14-1 فرستنده های مگنترونی.127
2-14-2 فرستنده با زنجیر تقویت کننده.128
2-5- حذف کلایر 130
2-5-1- حذب کلاتر در رادارهای با فرکانس متغیر 131
2-15-2- تغییر فرکانس بین دو دسته از پالس ها.132
2-15-3- MTI ناهمدوس133
2-15-4- روش دو پالسی137
2-15-5- روش جدا سازی.138
2-15-6- روش جبرانسازی.142
بررسی روش های مقابله با ARM….145
2-16- ARM هوا به زمین146
2-17- تکنیک های ضد ARM149
2-17-1 کشف شلیک ARM149
2-17-2- مشکل کردن کار آشیانه یاب ARM…150
2-17-3- ایجاد اختلال در درگیری رادار توسطARM .155
2-17-4 تلاش برای انهدامARM .157
2-18-1 جبران سازی شتاب.159
2-18-2- انتگرال گیری بعد از فیلتر MTI….160
 
فصل سوم
یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن168
 
فصل چهارم
یافته تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها 171
 
فصل پنجم
5-1- نتیجه گیری173
5-2- پیشنهادات.173
5-3- محدودیت ها.173
مراجع و منابع.174
اختصارات175
 

فصل اول

عنوان تحقیق:

بررسی عملکرد رادار مونو پالس در محیط جنگ الکترونیک

1-2- مقدمه و تاریخچه:

در مورد تاریخچه رادار که نمونه هایی از آن میلیون ها یال پیش در طبیعت و اطراف ما وجود داشته اند خفاش و بعضی موجودات دریایی مانند بالن دارای نوعی رادار هستند که آنها را در جهت یابی و تهیه --- میکند و به آنها کمک میکند تا از موانع موجود بر سر راه خود مطالع شوند البته رادار این موجودات امواج صوتی را ارسال می کنند که چنین امواجی در مقایسه با امواج الکترومغناطیس تولید شده توسط انسان کندتر بوده و فاصله کمتری را طی می کند.

پیدایش و توسعه رادار را نباید به یک شخص یا سازمان خاص نسبت دهیم زیرا دانشمندان با آزمایشگاه های متعددی در کشورهای مختلف بطور همزمان به پیشرفت های زیادی در زمینه توسعه رادار دست یافتند، دانشمندان زیادی در زمینه تئوری انتشار امواج بررسی ها و مطالعات گوناگونی را انجام دادند.

اگر چه با ظهور اکتشافات بتدی این تئوری ها تغییر نمود ولی این نظریه ها هنوز دارای اعتبار اساسی هستند. برای مثال در سال 1888 هنریش هرلز بیان کرد که امواج رادیویی قادرند تولید شوند، از آنتن انتشار یابند، منعکس شوند و دوباره دریافت گردند. کار هرتز با معادلات ماکسول که معادلات اساسی امواج می باشد ادغام و نظریه یکسانی در خصوص انتشار امواج الکترومغناطیس ارائه گردید.

در سال 1922 مارکونی روش کشف رادیویی را ارئه نمود که امواج می توانند از یک ایستگاه ارسال و از یک کشتی در لنگوگاه منعکس و دوباره به گیرنده باز گردند. ولی دریافت انرژی ارسالی باید به اندازه کافی قوی باشد و انتشار رادیویی در یک جهت متمرکز و گیرنده از حساسیت زیادی برخوردار و زمان تکرار بین پالس انرژی ارسالی و اکوی دریافتی بسیار کوتاه و سریع باشد با پیشرفت ارتباطات رادیویی و ایجاد طول موجهای کوتاهتری مسائل زیادی مورد توجه قرار گرفت به این مفهوم که وقتی کشتی یا هواپیما بطور تصادفی بین فرستنده و گیرنده قرار گرفته و امواج با آنها برخورد می نمود این عمل باعث ایجاد یک موج با دامنه متغیر در گیرنده می شود.

در سال 1934 رادار پالسی توسط نیروی دریایی امریکا ساخته شد که قادر به کشف هواپیما در فاصله چندین مایلی بود. واتسون وات در سال 1935 کشف هواپیما را با استفاده از یک سیستم 6 مگا هرتزی با محاسبه زمان بین اکو برگشتی و سیگنال مستقیم دریافتی امکان پذیر نمود. در ژانویه 1935 انگلستان یک تکنیک پالسی جهت اندازه گیری فاصله هواپیما هدف بکار گرفت. کشور امریکا و انگلیس در سال 1940 توانستند با همکاری هم توانستند کارخانجات تولید نموده رادار های که از لامپ قدرت مگنترون استفاده می نمود را راه اندازی کنند که مگنترون راندول و بوت با طول موج 10 سانتیمتر و قدرت یک کیلو وات کار می کرد. کشورهای دیگر از جمله المان، ایتالیا، ژاپن و شوروی نیز تحقیقات گسترده ای ما در این زمینه انجام می دادند.

در سال 1941 کشور شوروی رادار تجسس هوایی با فرکانس 80 مگا هرتز را جهت دفاع از مسکو در مقابل حمله المانها به خدمت گرفت. بعدها کاربرد رادار در دو بخش جستجو هدف و اینکه داشتن موقعیت هدف، آنرا دنبال نماید تقسیم شد.

محور اساسی کاربرد های رادار عبارتند از:

• رادارهای تجسسی
• رادارهای اخطار اولیه
• رادارهای ارتفاع یاب
• رادارهای ردیاب
• رادار اجتناب از طوفان
• رادار کنترل آتش
• رادار کنترل ترافیک هوایی،

با بوجود آمدن سیستم های نظامی جدید و خروج شیوه جنگ های از حالت دیرینه و سنتی خود و با وجود به اینکه در سیستم های جدید از علم الکترونیک و مدارات الکترونیکی بطور بسیار وسیع استفاده می شد و اینکه این مدارات بسیار حساس و آسیب پذیر می باشند دانشمندان به فکر آسیب رساندن و مختل کردن این مدارات که مغز متفکر تسلیحات می باشند اجازه ندهند این سیستم ها وظیفه خود را به درستی انجام دهند.

بتدریج جنگ الکترونیک با نامهای جنگ جادویی، نبرد الکترونیک، و دفاع الکترونیک نیز یاد شده است. مزیتهای جنگ الکترونیک بطور واضح و آشکار می باشد از همان بدو پیدایش رادار نیاز به اقدامات ضد الکترونیکی (ECM) آشکار گردید. با این حال هر زمان که (ESM) توسعه پیدا می کرد اقدامات ضد ضد الکترونیک (ECCM) نیز رو به تکامل می گذاشت. به موازات تکامل صنعت رادار اقدامات ضد ضد الکترونیکی نیز پیشرفت نموده به طوری که در سیستمها اغلب از بهترین سریع ترین کامپیوترها استفاده می گردد. در هر صورت ضرورتی ندارد که تمدیدی را با استفاده از گلوله سرکوب و منهدم نمائیم. و در صورتی که از جنگ الکترونیک به شکل خوبی استفاده شود می توان تسلیحات و مأموریتهای آنها را ناکام و بی اثر نمود.

هدف اساسی جنگ الکترونیک بهره برداری از انتشارات الکترومغناطیس دشمن در تمامی بخشهای طیف فرکانس رادیویی به منظور تأمین اطلاعات لازم در زمینه آرایش نظامی، اهداف، قابلیتها و بکارگیری اقدامات ضد الکترونیکی با هدف خنثی نمودن توان تسلیحاتی و مخابراتی دشمن می باشد.

تاریخچه: جنگ الکترونیک از گذشته های نسبتاً دور تاکنون مورد استفاده قرار گرفته بطور خیلی خلاصه اشاره می گردد: رهگیری اطلاعات از سیمهای تلگراف در جنگهای داخلی آمریکا (1865-1861)، جنگ میان روسیه و ژاپن (1905-1904)، رهگیری رادیویی پیامهای روسها توسط آلمانها در تاتنبرگ (1914)، جنگ کره (1953-1950)، جنگ ویتنام (1973-1957)، جنگ سوریه و اسرائیل (1982)، عملیات طوفان صحرا در خلیج فارس(1991-1990)،جنگ کوزوو(1999)، جنگ افغانستان(2001)، عملیات آزادسازی عراق (2003)

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: با توجه به این که کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران همواره کشوری صلح طلب بوده و قصد تجاوز به هیچ کشوری را نداشته اما بدلیل داشتن منابع سرشار همواره از شر استعمارگران و متجاوزانی که چشم طمع به این کشور را داشته اند در امان نبوده است بنابراین باید همواره آماده دفاع بوده و برای مقابله با حملات هوایی باید مجهز به سیستم های هوایی بوده که یکی از این ابزار بسیار مهم رادار می باشد و برای گسترش دادن و قدرتمند نمودن سیستم پدافندی باید انواع رادار و کاربرد آنها را بطور کامل شناخت یکی از انواع رادارهای کارآمد که از تکنولوژی پیشرفته ای سود می برد رادارهای مونو پالس می باشد. در این پروژه سعی در بررسی کاربرد، نقاط ضعف و قوت، و همچنین عملکرد این رادار در جنگهای نوین که در آن از اقدامات جنگ الکترونیکی بطور گسترده استفاده می شود، نموده ایم.

1-4 اهداف کلی: هدف این پروژه این است که عوامل کاهنده دقت رادار را به خوبی شناسایی کرده به این منظور ابتدا به شناسایی رادار مونو پالس پرداخته و همچنین با موضوع جنگ الکترونیک آشنا خواهیم شد بعد به تهدیدات مختلفی که در محیط جنگ الکترونیک بر رادار مونو پالس را بررسی می کنیم و راههای مقابله با هر یک از این تهدیدات را نیز بیان خواهیم کرد.

بعد به بررسی روشهای حذف کلاتر در رادارهای مونو پالس با فرکانس متغیر پرداخته در گام بعدی ضمن آشنایی با موشکهای ضد تشعشع(ARM) که تهدید جدی علیه انواع رادار می باشد راههای مقابله با آن در رادارهای مونو پالس و توانایی آن را در آشکارسازی(ARM) بررسی می کنیم.

1-5 هدفهای ویژه:

اهداف ویژه در این تحقیق عبارتند از:

• آشنایی با رادار.
• آشنایی با رادار مونو پالس.
• آشنایی با جنگ الکترونیک.
• رادار مونو پالس در جنگ الکترونیک.
• تهدیدات بکار رونده علیه رادار مونو پالس.    

پایان نامه بررسی محیط زیست تحت اثر و شناسایی ویژگی های سد خرسان 2 در مرحله مطالعاتی

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی محیط زیست تحت اثر و شناسایی ویژگی های سد خرسان 2 در مرحله مطالعاتی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:147

پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست

فهرست مطالب:
چکیده................................................................................................................1
مقدمه ................................................................................................................2
فصل اول – کلیات
1-1- هدف ........................................................................................................3
1-2- پیشینه مطالعاتی .........................................................................................4
1-3- روش مطالعاتی ..........................................................................................4
فصل دوم – تعاریف و اصطلاحات
2-1- ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟     5
2-2- هدف ارزیابی اثرات چیست؟     6
2-3- انواع روشهای تجزیه و تحلیل     9
2-3-1- روش Ad-Hoc     10
2-3-2- صورت ریزها – فهرست ها     12
2-3-3- ماتریس    13
2-3-4- شبکه ها     15
2-3-5- روی هم گذاری صفحات     15
2-3-6- مبانی انتخاب روش     16
2-4- نحوه تنظیم گزارش ارزیابی اثرات اجمالی     17
2-5- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی در ایران     24
2-5-1- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه های سد در ایران    24
فصل سوم - مشخصات فنی سد خرسان (2)
3-1- طبقه بندی انواع سد     26
3-2- ویژگی های طراحی، مهندسی و اجرای پروژه ساخت سد خرسان (2)     33
3-3- ویژگی های سدهای بتنی، قوسی     40
فصل چهارم – شناسایی محیط زیست منطقه
مقدمه     42
4-1- محیط زیست فیزیکوشیمیایی     49
4-1-1- وضعیت شرایط آب و هوایی     49
4-1-1-1- اقلیم     50
4-1-1-2- بارندگی     53
4-1-1-3- دما     55
4-1-1-4- روزهای یخبندان     56
4-1-1-5- نم نسبی     56
4-1-1-6- ساعات آفتابی     57
4-1-1-7- باد     58
4-1-1-8- تبخیر     60
4-1-2- هیدرولوژی و رسوب     63
4-1-2-1- مورفولوژی رودخانه     63
4-1-2-2- ایستگاههای آب سنجی منطقه    63
4-1-2-3- مشخصات توپوگرافی و فیزیوگرافی حوزه های آبریز    63
4-1-2-4- آبدهی    64
4-1-2-5- سیلاب     67
4-1-2-6- رسوب     68
4-1-2-7- کیفیت شیمیایی آبهای سطحی     69
4-1-3- زمین شناسی     69
4-1-3-1- موقعیت زمین شناسی    69
4-1-3-2-لرزه خیزی و خطر زمین لرزه    70
4-2- محیط زیست بیولوژیکی     75
4-2-1- آمار و اطلاعات فلور، فون و زیستگاه     76
4-2-1-1- آمار و اطلاعات فلور     76
4-2-1-2- آمار اطلاعات فون     81
4-2-1-3- آمار و اطلاعات زیستگاه    86
4-2-2- فهرست اسامی گونه های حساس در محدوده مطالعاتی    97
4-3- محیط زیست اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی     100
4-3-1- محیط اجتماعی     102
4-3-1-1-تسهیلات عمده مورد استفاده توسط خانوارها    102
4-3-1-1- سکونتگاهها     103
4-3-1-2- ویژگی های جمعیتی     103
4-3-2- فعالیتهای اقتصادی     115
4-3-2-1- اشتغال     118
4-3-3- محیط فرهنگی    122
فصل پنجم - بحث و نتیجه گیری
مقدمه     124
5-1- آشنایی با ارزیابی زیست محیطی با روش ICOLD     126
5-2- پیش بینی اثرات برخی شاخصهای محیط زیستی سد خرسان (2)     133
5-2-1- پیش بینی اثرات بر محیط فیزیکوشیمیایی     133
5-2-1-1- اثرات بر هوا و اقلیم     133
5-2-1-2- اثر بر روی منابع آب     134
5-2-1-3- اثرات بر فرسایش و رسوب    134
5-2-1-4- فشرده شدن خاک    135
5-2-1-5-تغییرات در شکل،زه کشی اراضی و ریخت شناسی       135
5-2-1-6- اثر بر سیلاب    135
5-2-1-7- اثرات سد مخزنی خرسان 2 در ایجاد زلزله های القایی     135
5-2-1-8- آلودگی خاک     135
5-2-2- پیش بینی و تعیین آثار بر محیط بیولوژیکی     136
5-2-2-1- اثر بر گیاهان     136
5-2-2-2- اثرات بر روی حیات وحش     136
5-2-2-3- اثرات بر اکوسیستم ها و زیستگاه ها     139
5-2-3- پیش بینی اثرات بر محیط اجتماعی، اقتصادی     140
5-2-4- جمع بندی اثرات زیست محیطی طرح     144
5-3- پیشنهادات     146
منابع و مأخذ    147



فهرست جداول
جدول شماره (4-1) : وضعیت اقلیمی ایستگاههای منطقه مورد مطالعه در اقلیم نمای آمبرژه     52
جدول شماره (4-2) : متوسط بارندگی سالانه در محل سد     53
جدول شماره (4-3) : متوسط بارندگی ماهانه حوزه آبریز سد خرسان 2     54
جدول شماره (4-4) : حداکثر بارندگی محتمل 24 ساعته در محل سد     55
جدول شماره (4-5) : پارامترهای روزهای یخبندان در محل سد خرسان 2     56
جدول شماره (4-6) : پارامترهای ساعات آفتابی در محل سد خرسان 2     57
جدول شماره (4-7) : متوسط سرعت باد در محل سد خرسان 2     59
جدول شماره (4-8) : حداکثر سرعت باد ممکن به ازای دوره برگشت های مختلف در محل سد خرسان 2    59
جدول شماره (4-9) : خلاصه پارامترهای اقلیمی در محل سد مخزنی خرسان 2    62
جدول شماره (4-10) : نتایج مشخصات فیزیکی و توپوگرافی حوزه های مورد مطالعه    64
جدول شماره (4-11) : متوسط آبدهی ماهیانه و سالیانه ایستگاههای مورد مطالعه و محور سد خرسان 2     66
جدول شماره (4-12) : نتایج محاسبات سیلاب حداکثر یکروزه و لحظه ای ایستگاههای مورد مطالعه     67
جدول شماره (4-13) : مقادیر رسوبات رودخانه خرسان در محل ایستگاه بارز و محور سد مخزنی خرسان 2     68
جدول شماره (4-14) : مشخصات زمین لرزه های روی داده در گستره پیرامون سد خرسان 2     73
جدول شماره (4-15) : ژرفای کانونی چند زمین لرزه مطالعه شده پیرامون ساختگاه در خرسان 2     74
جدول شماره (4-16) : وضعیت حفاظت گونه های جانوری محدوده مطالعاتی    98
جدول شماره (4-17) : وضعیت حفاظت گونه های گیاهی محدوده مطالعاتی     99
جدول شماره (4-18) : مشخصات عمومی شهرستان های منطقه مطالعاتی    101
جدول شماره (4-19) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد     105
جدول شماره (4-20) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد به تفکیک مناطق شهری و روستایی      106
جدول شماره (4-21) : میزان باسوادی در شهرستان های لردگان و بویر احمد     110
جدول شماره (4-22) : درصد واحدهای مسکونی موجود در منطقه بر حسب نوع اسکلت     112
جدول شماره (4-23) : میزان اشتغال و بیکاری در شهرستان های لردگان و بویر    احمد     119
جدول شماره (5-1) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط فیزیکی     130
جدول شماره (5-2) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط بیولوژیکی     131
جدول شماره (5-3) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط اجتماعی – اقتصادی    132

فهرست نمودارها
نمودار شماره (4-1) : طرح شماتیک سیستم رودخانه ای محدوده طرح             خرسان 2    48
نمودار شماره (4-2) : توزیع ماهانه متوسط تبخیر از سطح آزاد آب در محل سد  خرسان 2     61


فهرست اشکال
شکل (4-1) موقعیت محل ساخت سد خرسان2    45

چکیده:

سد خرسان 2 بر روی رودخانه خرسان از سر شاخه های رودخانه کارون واقع شده است. منطقه طرح سد مخزنی و نیروگاه برقابی خرسان 2 در جنوب غربی ایران در دامنه رشته کوههای زاگرس قرار دارد. این طرح در شهرستان لردگان و بویر احمد از دو استان چهار محل و بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد گسترش یافته است. هدف اصلی احداث سد خرسان 2 تولید انرژی برقابی بوده و کنترل سیلاب از اهداف جانبی آن به شمار می آید. نوع سد بتنی و به ارتفاع 260 متر از پی و تراز حداکثر مخزن سد حدود 1235 متر از سطح دریا خواهد بود.

طبق قوانین موجود در کشور از جمله مصوبه شماره 138 مورخ 23/1/73 شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، مجریان طرح های بزرگ عمرانی – از جمله سدهای با ارتفاع بالاتر از 15 متر – موظف به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه می باشند. با توجه به پیش توجیهی بودن مطالعات در سد خرسان 2 ، بررسی های زیست محیطی حاضر عمدتاً بر روی تبیین و تشریح وضعیت موجود محیط زیست منطقه متمرکز گردیده است. محیط زیست منطقه در ابعاد محیط زیست فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی های وضعیت موجود تشریح شده است. در خاتمه ضمن جمع بندی مطالعات، با استفاده از روش ICOLD اثرات زیست محیطی محتمل طرح پیش بینی و به صورت خلاصه ارائه گردیده است.

مقدمه

آب همیشه به عنوان یک عنصر کلیدی در شکل گیری تمدن ها و استمرار آن ها بوده و همواره عامل اساسی در توسعه کشورها به شمار می رفته است. سد به عنوان سازه ای که حجم و ارتفاع معینی از آب را در یک موقعیت مکانی خاص ذخیره و اهداف متنوعی را دنبال می کند. می تواند مسائل مختلف اکولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... منطقه را تحت تغییرات جدی قرار دهد.

طبیعت در مقابل تغییرات شگرف و سریع محیط اطراف خود واکنش نشان می دهد. گاهی اوقات عواقب این واکنشها به نحوی است که با تغییر محیط، زندگی را بر بشر سخت نموده و یا حتی اهداف یک طرح را به کلی ضایع می کند. در پاره ای از اوقات این تغییرات تدریجی بوده و اثرات نامناسب پس از یک مدت طولانی ظاهر می گردد. بعضاً تغییرات زیست محیطی ناشی از احداث یک سد چنان ناگوار و شدید است که سرمایه ملی را کاملاً ضایع می کند و مشکلات زیادی را برای مردم یک ناحیه پیش می آورد.

شناخت این اثرات می تواند خطوط راهنمایی ارزنده ای برای برنامه ریزان دولتی، طراحان و سازندگان باشد. به همین دلیل ارزیابی زیست محیطی برای حذف یا تقلیل پیامدهای نامطلوب پروژه های بزرگ ضروری تشخیص داده شده است. این مطالعات با کاهش پیامدهای نامطلوب و ارائه راهکارهای مدیریتی زمینه را برای نیل به اهداف زیست محیطی در پروژه های بزرگ را فراهم می کند.

1-1- هدف

هدف از انجام این پروژه بررسی محیط تحت اثر پروژه سد خرسان 2 و ارزیابی و پیش بینی اثرات محیط زیستی این سد که در مرحله مطالعاتی قرار دارد می باشد.

بدین ترتیب خسارات و آسیب های احتمالی بر محیط و فشارهای وارد بر منابع طبیعی، نوع معیشت و فرهنگ مردم منطقه شناسایی می گردد.

در حقیقت ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه، جهت تعیین، پیش بینی و تغییر اثرات زیست محیطی بر کل مجموعه محیط زیست، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم هایی دانست که حیات و تداوم انسانها به آنها وابسته است. بر اساس موارد فوق، اهداف زیر را برای این مطالعه می توان منظور داشت:

• شناخت مسائل و مشکلات خسارت بار زیست محیطی که احتمال وقوع آنها وجود دارد.
• محو و ترمییم خسارات وارد بر محیط زیست.
• تأمین بهداشت و رفاه انسانها و فراهم آوری زندگی سالم و فعال جهت جامعه، همگام با حفظ کیفیت محیط زیست.
• تهیه شناسنامه زیست محیطی منطقه.
• بررسی گزینه های ممکن و پیش بینی روش های تقلیل اثرات نامطلوب.

1-2- پیشینه مطالعاتی

با توجه به این که این پروژه در مرحله مطالعاتی می باشد، اطلاعات زمینه ایی موجود از شرکت مهاب قدس که مجری طرح سد خرسان 2 می باشد گرفته شده است.

اما این اطلاعات برای ارزیابی نهایی این پروژه کافی نمی باشد.

1-3- روش مطالعه

روش مطالعه در این پروژه بدین شرح است: ابتدا مطالعه بر روی نحوه کلی ارزیابی، روش های ارزیابی و نحوه ارزیابی در ایران، طبقه بندی انواع سدها، از منابع و کتاب های موجود انجام شده است. سپس مطالعه بر روی ویژگیهای فنی سد خرسان 2 و محیط زیست منطقه (فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی) انجام شده است. در آخر با روش ارزیابی کمیته بین المللی سدهای بزرگ ICOLD به پیش بینی برخی آثار محتمل پروژه پرداخته شده است.

2-1- ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟

ارزیابی اثرات زیست محیطی جریان یک فرایند رسمی است و نتایج و پیامدهای احتمالی اجرای یک طرح یا پروژه پیشنهادی را به منظور پیش بینی با دیدگاه کاهش اثرات سوء و مهم در محیط زیست بررسی می نماید. (5)

تعاریف مختلفی در ارتباط با ارزیابی اثرات زیست محیطی ارائه شده است. لیکن کلیه آنها بر موارد زیر تأکید دارند:

1- ارزیابی، یک روش است.

2- ارزیابی، یک ابزار مدیریت زیست محیطی است.

3- ارزیابی، برای شناخت اثرات احتمالی پروژه های پیشنهادی به کار می رود.

4- ارزیابی، نتایج احتمالی و پیامدهای اجرای یک پروژه را بر عناصر محیط زیست پیش بینی می کند.

5- ارزیابی، ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه است.

6- ارزیابی، در پی یافتن راه های کاهش اثرات سوء بر محیط زیست می باشد.

کلیه موارد فوق را می توان در تعاریف مختلفی که برای ارزیابی ارائه شده است جستجو نمود. بر این اساس تعاریف جامع و منتقل از یکدیگر در زیر عنوان می گردد:

• ارزیابی، پژوهش، مطالعه، شناسایی و پیش بینی اثرات پروژه ها در محیط های بیوژئوفیزیکی، بهداشت و رفاه اجتماعی بوده و به شرح و ارتباط اطلاعات درباره این اثرات می پردازد.
• ارزیابی، تکنیک مهمی است که برای اطمینان یافتن از این که اثرات احتمالی پروژه های توسعه در محیط زیست کاملاً مورد شناسایی و محاسبه قرار گرفته اند به کار می رود.
• ارزیابی، عبارت است از ارائه روشی جهت تعیین، پیش بینی و تفسیر اثرات زیست محیطی یک پروژه بر کل محیط زیست، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم هایی است که زندگی بشر به آنها وابسته است.
• ارزیابی، اثرات فعالیت های یک پروژه را با دیدگاه اجتناب و یا کاهش اثرات آنها بر محیط زیست بررسی می کند.
• ارزیابی، عبارت است از جریان یک مطالعه رسمی که به منظور پیش بینی نتایج زیست محیطی یک پروژه پیشنهادی به کار می رود. (4)

2-2- هدف ارزیابی اثرات چیست؟

بررسی سوابق موضوعی اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی در کشور نشان می دهد که در برنامه ریزی های گذشته، به مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اهمیت و ارزشهای منابع طبیعی و محیط زیست از دیدگاه تصمیم گیران پنهان بوده و بسیاری از آنها بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی طراحی و بهره برداری گردیده اند. حاصل و پیامدهای چنین اقداماتی بروز آلودگی های مختلف و تخریب و تهی سازی شدید منابع محیطی در کشور بوده است.

در حال حاضر، هدف نهایی از حفاظت محیط زیست، دستیابی به توسعه پایدار در قالب برنامه های اقتصادی هماهنگ با اصول حفاظت از محیط زیست و ممانعت از تخریب و تهی سازی منابع تجدید شونده و غیر قابل تجدید می باشد.

از این رو برای حل بنیادی مشکلات بحرانی محیط زیست می باید دیدگاه های کلان و زیربنایی توسعه منطبق با قانون مندی های حفاظت محیط زیست طراحی شود و هر گونه سیاست گذاری و برنامه ریزی های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آینده کشور بر شالوده حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و بهره وری خردمندانه از این منابع با ایجاد تعادل و تناسب بین قانون مندی های محیط زیست و توسعه پایدار صورت گیرد.

کاربرد ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست، چنان که از سه دهه قبل در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه معمول می باشد، الزام استفاده از این نگرش برای پروژه های بزرگ عمرانی نظیر سد و سازه های آبی جانبی تأکید می نماید. (5)

هدف اولیه از تهیه یک گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی اطمینان یافتن از رعایت سیاست ها و اهداف تعیین شده در برنامه ها و فعالیت های یک پروژه در راستای ضوابط ، معیارها، قوانین و مقررات زیست محیطی دولتی می باشد.

از این رو یک گزارش ارزیابی، شامل کلیه مباحث مربوط به اثرات مهم و برجسته پروژه پیشنهادی بوده و با ارائه گزینه های منطقی و مقبول که دارای حداقل اثرات و دربرگیرنده کلیه شرایط ارتقای کیفیت محیط زیست انسان ها باشد و حداکثر اعتماد و اطمینان را در سطوح تصمیم گیرندگان و مردم ایجاد نماید.

بر اساس موارد فوق اهداف را می توان در زمینه های زیر خلاصه نمود:

• محو وترمیم خسارات وارده بر محیط زیست.
• افزایش سطح آگاهی جامعه.
• استفاده از آراء و نظرات عموم جامعه در فرایند تصمیم گیری.
• شناخت مسائل و مشکلات خسارت بار زیست محیطی که احتمال وقوع آنها وجود دارد.
• پیش بینی بروز اثرات زیست محیطی مهم و پایدار.
• تعادل بخشی به اهداف بلند مدت توسعه و ضرورت برخورداری اکثریت مردم از منابع توسعه در راستای حفاظت محیط زیست.
• ازدیاد سطوح همکاری و هماهنگی بین سازمان های دولتی و خصوصی.
• به کارگیری و تلفیق معیارهای زیست محیطی در برنامه ریزی های عمرانی.
• مشخص نمودن وظایف هر یک از ارگانهای دولتی جهت حفظ محیط زیست.

10- برقراری تعادل بین جمعیت و منابع طبیعی.

11- حفظ کیفیت منابع تجدید پذیر برای بهره برداری از بیشترین بازده با نگهداشت صحیح چرخه های حیاتی.

مقاله نقش فلزات در محیط زیست

اختصاصی از یارا فایل مقاله نقش فلزات در محیط زیست دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:158

 فهرست مطالب:
چکیده 4
فصل اول:خواص و کاربرد فلزات نقره،سرب و روی 6
مقدمه 7
کاهش سمیت 8
1-2-اندازهگیری فلزات سنگین 10
1-3-روشهای حذف فلزات سنگین از آبها و فاضلاب 11
1-3-1-روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین 11
1-3-2-روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین 12
1-3-3-روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین 12
1-4-نقره 13
1-4-1-معرفی 13
1-4-2-تاریخچه 15
1-4-3-منابع 16
1-4-4-خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر نقره 18
26/1Å : شعاع یونی 19
الکترونگاتیوی:93/1 19
حالت اکسیداسیون: 1 19
3/11Kj/molگرمای فروپاشی : 19
58/250Kj/mol :گرمای تبخیر 19
0000000159/0Ohm. mمقاومت الکتریکی : 19
شکل الکترونی: s14d105 19
1-4-5-ترکیبات نقره 21
1-4-6-کمپلکس‌های نقره 22
1-4-7-کاربردها 23
1-4-8-تاثیرات نقره بر محیط زیست و سلامتی انسان 25
1-4-9-ایزوتوپ 27
نیمه عمر ایزوتوپها به صورت زیر می‌باشد: 27
1-5-سرب 30
1-5-1-معرفی 30
1-5-2-تاریخچـــــــه 31
1-5-3-منابع 32
1-5-4-خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر سرب 34
نام: Lead 34
علامت اختصاری:  Pb 34
شماره: 82 34
گروه شیمیایی: فلز ضعیف 34
گروه: 6 34
تناوب:  IVA 34
بلوک:    بلوک  p 34
جرم‌حجمی:  kg/m3 11340 34
سختی: 5/1 موهس 34
رنگ: سفید متمایل به آبی 34
1-5-5-گونه‌های آلاینده سرب 36
1-5-5-2- Pb4+ 37
1-5-6-ترکیبات آلی سرب 37
می‌شود. 38
1-5-7-کاربردها 38
1-5-11-تأثیرات سرب روی انسان 44
1-5-14-ایزوتوپهــــــــــــا 46
1-6-1-معرفی 48
1-6-2-تاریخچه 48
1-6-3-منابع 50
1-6-4-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی روی 51
عدداتمی: 30 51
جرماتمی:  409/65 51
نقطهذوب: °C  73/419 51
نقطهجوش: °C  907 51
شعاعاتمی:  Å 53/1 51
ظرفیت: 2 51
رنگ: سفید مایل به آبی 51
حالت استاندارد: جامد 51
نام گروه: 12 51
انرژی یونیزاسیون:  Kj/mol  394/9 51
شکل الکترونی: 1s22s2p63s23 p63d 104s2 51
شعاعیونی:  Å  74/0 51
الکترونگاتیوی:  65/1 51
حالت اکسیداسیون:2 51
دانسیته: 13/7 51
گرمای فروپاشی:  Kj/mol 322/7 51
گرمای تبخیر:   Kj/mol 3/115 52
مقاومت الکتریکی:  Ohm m 00000005964/0 52
گرمای ویژه:J/g oK   39/0 52
دوره تناوبی: 4 52
شماره سطح انرژی: 4 52
اولین انرژی: 2 52
دومین انرژی: 8 52
سومین انرژی: 18 52
چهارمین انرژی: 2 52
1-6-5-ترکیبات 53
1-6-6-کاربردها 55
1-6-7- اثرات روی بر روی سلامتی انسان و محیط زیست 58
1-6-8-ایزوتوپها 59
 
فصل دوم:مزوپورهاوکاربردهای آنها 61
2-1-نانوتکنولوژی و نانومواد 61
2-2-ترکیبات نانومتخلخل 67
2-4-تاریخچه 74
2-5-ترکیبات نانومتخلخل مزوپوری 79
2-6-ترکیبات مزوپوری SBA-15 80
2-6-1-ساختار حفره  SBA-15 81
2-7-سیستمهای ناهمگن و بسترها 81
2-8-نانودندریمرها 82
2-8-1-ساختمان و نحوه سنتز نانودندریمرها 83
2-8-2-دندریمر پلیآمید و آمین PAMAM 84
2-8-3-سمیت و زیستسازگاری دندریمرها 85
2-9-سنتز و مکانیسم تشکیل مزوپورها 85
2-9-1-مکانیسم کلی 86
2-9-2-استفاده از قالب کوپلیمرهای غیر یونی در تهیه مواد مزوپور 87
2-9-3-تثبیت کمپلکسهای فلزات واسطه درون مزوپورها 94
2-9-4-مکانیزم قالبگیری کریستال مایع(LCT) یا تجمع میلههای سیلیکاتی 96
2-9-5-مکانیسم چروک خوردن لایه سیلیکاتی 97
2-9-6-مکانیسم جفت شدن دانسیته بار 98
2-9-8-مکانیسم بلور مایع سیلیکاتروپیک(SLC) 100
2-9-9-مسیر سنتز و مورفولوژی ذرات SBA-15 102
2-10-کاربردهای مزوپورها 104
2-10-1-نقش کاتالیزوری 104
2-10-2-کشتی در بطری 104
2-10-3-جذب و جداسازی 105
2-11-کلیات جذب‌اتمی 106
2-11-1-اصول 108
2-11-2-تجهیزات و دستگاه‌ها در جذب‌اتمی شعله 109
2-11-3-منبع تابش 111
2-11-4-اتم‌کننده‌ها در جذب‌اتمی 112
2-11-5-مراحل و فرایندهای تشکیل اتم در شعله 114
2-11-6-تکفام سازها یاانتخاب‌گرهای طول‌موج (MMED) 117
2-11-7-آشکارسازها 119
2-11-8-مزاحمتها در AAS 122
 
فصل سوم:بخش تجربی 126
3-1-مقدمه 127
3-2-مواد و دستگاه‌های مورد نیاز 127
3-2-1-تهیه محلولها و استانداردها 127
3-3-بررسی میزان جذب فلزات سنگین مختلف توسط جاذب 128
3-4-استخراج و بازیابی نمونه 129
3-5-بررسی پارامترهای موثر بر استخراج و بازیابی 129
3-6-بررسی اثر مقدار جاذب 130
3-7-بررسی زمان استخراج 132
3-9-بررسی مقدار و نوع محلول بازیابی کننده 136
3-10-تعیین ظرفیت جاذب برای جذب  Pb2+ وZn2+ وAg+ 136
3-11-کاربرد جاذب برای پیش تغلیظ 137
3-12-گستره خطی نمودار کالیبراسیون 137
3-13-فاکتور تغلیظ 138
3-14-حد تشخیص (LOD) 139
3-15-بررسی دقت روش 142
3-16-بررسی مزاحمت‌ها 143
3-17-حذف Pb2+ و Zn2+ و Ag+ در نمونه‌های پساب 144
 
فصل چهارم:بحث و نتیجه‌گیری 146
فهرست منابع 150
 

چکیده
با گسترش صنعت و پیشرفت صنایع، خطر آلودگی فلزات سنگین در طبیعت، روز به روز در حال افزایش است. از آن جهت که امروزه پاکسازی و تصفیه فاضلاب‌ها و آبهای طبیعی از فلزات سنگین سمی و استفاده مجدد از پسابها برای مصارف صنعتی و کشاورزی مورد توجه فراوان قرار گرفته است و به لحاظ آنکه روشهای معمول حذف فلزات سنگین نظیر ته‌نشینی، الکترولیز، جذب سطحی توسط کربن فعال، فرایند تبخیر و بستر سیال ماسه‌ای کارایی لازم را نداشته و هزینه بالایی دارد، استفاده از مواد و روشهای ارزان‌قیمت و پربازده جزء اولویت‌های واحدهای صنعتی بشمار می‌آید. یکی از روشهایی که امروزه بکار می‌‌رود تبادل یونی است. در تبادل یونی، یک ماده جامد طبیعی یا سنتز شده که توانایی ویژه‌ای در تبادل کاتیون‌های خود با فلزات دیگر از جمله عناصر سنگین دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه بدین منظور از زئولیتها که دارای حجم حفره کمتر و بازدهی کمتری می‌باشند، استفاده می‌شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که موادی مشابه با نام مزوپور با حجم حفره بزرگتر و راندمان بالاتر می‌تواند جایگزین مناسبی برای زئولیتها باشد.  
مزوپور عامل‌دار شدهSBA-15  یک ماده منظم است که دارای آرایش کانالهای شش‌وجهی دو بعدی با قاعده، سطح ویژه زیاد، سایز حفره یکسان (قطر 7 تا 10 نانومتر) و سطح قابل کنترل می‌باشد. در این تحقیق، توانایی SBA-15 عامل‌دارشده با گروههای دندریمری پلی‌آمید و آمینی G1 به عنوان یک فاز جامد استخراج‌کننده برای حذف یونهای Pb2+ و Zn2+ از آب و پساب بررسی شد. از اسپکتروفتومتری جذب‌اتمی ‌شعله‌ای برای تعین غلظت یونها در محلول زیر صافی و محلول بازیابی استفاده شد. اثر چندین متغیر همچون مقدار جاذب، زمان واکنش، pH  و اثر یونهای مزاحم در استخراج و بازیابی یونهای مذکور بررسی شد. در ادامه بر روی پارامترهای موثر بر نحوه عملکرد جاذب SBA-15 همچون فاکتور تغلیظ، ظرفیت جاذب، حد تشخیص و دقت روش، منحنی کالیبراسیون بررسیهایی صورت گرفت و در پایان نیز تمامی نتایج حاصله از آزمایشات بر روی یک نمونه حقیقی اعمال و نتایج قابل قبولی بدست آمد.  

    

فصل اول

خواص و کاربرد فلزات
نقره،سرب و روی

1-1-    مقدمه
حضور مقادیر هر چند ناچیز فلزات سنگین در آب از قبیل نیکل، مس، سرب، کادمیوم باعث بروز اثرات زیست‌محیطی فراوانی خواهد شد که پیشگیری از آنها امری کاملاً بدیهی می‌نماید. فلزات سنگین که با توجه به توسعه شهرنشینی و صنایع و افزایش میزان فاضلاب و پساب، تولید گردیده است، عمدتاً از طریق دفع نادرست و غیربهداشتی فاضلاب شهری و پساب صنعتی وارد محیط زیست می‌گردد. وجود فلزات سنگین مانند سرب، جیوه، روی، نیکل، کرم، کادمیوم و غیره در غلظت بیش از استاندارد در آب شرب باعث عوارض مختلف نظیر مسمومیت، حساسیت شدید، ضایعات کروموزومی، عقب افتادگی ذهنی، فراموشی، پارکینسن، سنگ‌کلیه، نرمی استخوان و انواع سرطان از جمله سرطان پروستات می‌گردد. یکی از کارشناسان محیط زیست، آلودگی محیط خصوصاً آب با فلزات سنگین را به عنوان بزرگترین گناهی که بشر در طبیعت انجام می‌دهد ارزیابی نموده است(12).
در کتب و مراجع گوناگون، تعاریف و تفسیرهای مختلفی از فلزات سنگین بعمل آمده است. علت اطلاق لفظ سنگین، وزن‌مخصوص بالاتر از 6 گرم بر سانتی‌مترمکعب می‌باشد که این فلزات دارا هستند. این فلزات دارای نقاط ذوب و جوش بسیار متفاوت می‌باشند بطوریکه در این گروه جیوه (Hg) پایین‌ترین نقطه‌جوش یعنی 78/38- درجه سانتی‌گراد و مولیبدن (Mo) بالاترین نقطه‌جوش معادل 4612 درجه سانتیگراد را دارا می‌باشد. اکسید فلزات سنگین، در جدول تناوبی، هر چه به طرف گازهای نادر پیش برویم، در طبیعت پایدارتر است. حضور برخی از این عناصر از نظر تغذیه حائز اهمیت می‌باشد در حالیکه در شرایط مشابه حضور برخی از آنها در بافت زنده مضر است. نیاز پستانداران به روی و مس به مراتب بیشتر از ید و سلنیوم می‌باشد. فلزات سنگین نظیر آهن، روی و مس برای تعداد زیادی از آنزیمهای فلزی در حکم یک کانون فعال هستند. با وجود اینکه این فلزات در غلظت‌های پایین در بدن یافت می‌شوند ولی اثر فوق‌العاده‌ای در بدن دارند. فلزات سنگین نظیر نقره(Ag)، کادمیوم(Cd)، قلع(Sn)، جیوه(Hg)، سرب(Pb) و همچنین فلزاتی که خاصیت الکترونگاتیویته زیادی دارند مانند مس، نیکل و کبالت میل ترکیبی شدیدی با گروه‌های آمین و سولفیدریل(SH) دارند. آنزیمها به وسیله این فلزات متلاشی شده و قدرت آنزیمی خود را از دست می‌دهند. بعلاوه فلزات در عمل سوخت‌و‌ساز بدن وارد شده و عمل متابولیزم را مختل می‌نمایند. درجه سمی بودن فلزات سنگین را، از روی الکترونگاتیویته آنها می‌توان طبقه‌بندی نمود که این ترتیب با پایداری کمپلکس‌های مشتق شده از این فلزات هماهنگی می‌کند. طبقه‌بندی این فلزات بر حسب سمی بودن از چپ به راست به صورت زیر می باشد:

Hg-Cu- Sn- Pb- Ni- Co- Cd- Fe- Zn- Mn- Mg- Ca- Sr

کاهش سمیت

بطور کلی در جدول تناوبی به آن تعداد از عناصر که وزن‌اتمی بالائی داشته و در درجه حرارت اتاق خاصیت فلزی دارند فلز سنگین اطلاق می‌شود.از آنجائی که تعاریف مختلفی برای این عناصر ذکر شده و در این طبقه عناصر مختلفی قرار داده شده‌اند باید تنها از اصطلاح فلزات و یا شبه‌فلزات استفاده نمود. بر اساس این تعاریف فلزات مس تا بیسموت در جدول تناوبی که دانستیته بیشتر از 4 دارند به عنوان فلزات سنگین تعریف شده‌اند. بعبارت دیگر در جدول تناوبی به فلزات گروه 3 تا 16 در تناوب چهارم و چهارم به بعد فلزات سنگین می‌گویند.
بر اساس تعریف دیگر فلزات سنگین اصولاً‌ً به دو دسته از عناصر فلزی اطلاق می‌شوند که دارای وزن مخصوص بزرگتر از 6 گرم بر سانتی‌مترمکعب و وزن‌اتمی بیشتر از 50 گرم باشند. وجود بعضی از آنها در مقادیر جزئی در جیره غذایی انسان و سایر موجودات لازم است بهمین دلیل به آنها عناصر ضروری گفته می‌شود. مقدار این عناصر در غلظتهای بیش از حد مجاز عوارض گوناگونی هم برای انسان و هم برای سایر موجودات ایجاد کرده، ضمن آنکه آلودگی و خطرات زیست‌محیطی را بهمراه دارد(5). برخی از این عناصر نه تنها برای حیات بیولوژیکی ضروری نیستند بلکه خاصیت سمی هم دارند. ارگانیسمهای زنده به مقادیر بسیار کمی از فلزات سنگین برای ادامه رشد و بقاء نیاز دارند که به اصطلاح به آنها قلزات نادر  می‌گویند مثل آهن، کبالات، مس، منیزیم، مولیبدن، وانادیم، استرنیم و روی و اگر از آن حداقل مورد نیاز و ضروری، افزایش یابند باعث اخلال در رشد می‌گردند. سایر فلزات سنگین مانند جیوه، سرب و کادمیم عناصر حیاتی نبوده و اثرات سودمندی بر حیات ارگانیسمهای زنده ندارند.
در مبحث حفاظت محیط زیست، بهداشت و سلامت انسانها فلزاتی مانند سرب، جیوه، مس، کادمیوم، نیکل، کروم و غیره جزء گروه فلزات سنگین بوده که این عناصر و بسیاری از ترکیبات آنها به لحاظ اثرات سوء و زیانبارشان بر سلامت انسان و محیط‌زیست از سموم پرخطر پیرامون ما محسوب می‌گردند. این سموم در هوای تنفسی، آب آشامیدنی، مصالح ساختمانی، لوازم آشپزخانه و حتی البسه موجود می‌باشند. یکی از اساسی‌ترین مسائل در ارتباط با فلزات سنگین عدم متابولیزه شدن آنها در بدن می‌باشد. در واقع فلزات سنگین پس از ورود به بدن دیگر از بدن دفع نشده بلکه در بافتهائی مثل چربی، عضلات، استخوانها و مفاصل رسوب کرده و انباشته می‌گردند که همین امر موجب بروز بیماریها و عوارض متعددی در بدن می‌شود. فلزات سنگین همچنین جایگزین دیگر املاح و موادمعدنی مورد نیاز در بدن می‌گردند(1و5).
این عناصر در واکنشهای بیولوژیک و سلولهای موجودات زنده وارد شده و ایجاد مزاحمت می‌کنند و یا ممکن است باعث ممانعت برخی واکنشهای بیوشیمیایی سلولها و همچنین باعث کاهش راندمان تصفیه و در موارد حاد باعث توقف فعالیتهای بیولوژیکی سیستمهای تصفیه‌ای شوند(10).    
منابع آلاینده محیط زیست در ارتباط با فلزات سنگین عبارتند از: صنایع فلزی، ریخته‌گری، آبکاری، رنگ‌سازی، باطری‌سازی، دباغی، نساجی، کاغذ‌سازی و سایر صنایع مشابه که با دفع عناصری چون سرب، نقره، جیوه، نیکل، کرم، مس، کادمیوم و غیره در محیط زیست باعث آلودگی می‌شوند. فلزات سنگین از اجزاء بیوسفر(کره زیستی) هستند و به طور طبیعی در خاک و گیاهان نیز یافت می‌شوند(13).
1-2-اندازه‌گیری فلزات سنگین
با توجه به اینکه فلزات سنگین از جمله آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند که مواجهه انسان با آنان از طریق آب و مواد غذایی مسمومیت‌های مزمن و بعضاً حاد و خطرناکی را ایجاد می‌کند، لذا شناسایی و اندازه‌گیری مقادیر آنها در آب و موادغذایی حائز اهمیت بالایی می‌باشد. روشهای متعددی برای شناسایی و تعیین مقدار فلزات سنگین وجود دارد که در این رابطه می‌توان به جذب‌اتمی، نشراتمی، کروماتوگرافی، ولتامتری، پولاروگرافی و روشهای الکترواسپکتروسکپی، الکتروشیمی و موارد دیگر اشاره نمود.
1-3-روشهای حذف فلزات سنگین از آبها و فاضلاب
بطور کلی روشهای حذف فلزات سنگین عبارتند از:
•    روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین
•    روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین
•    روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین
1-3-1-روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین
از روشهای حذف فلزات سنگین می‌توان رسوب‌دهی شیمیایی، اکسیداسیون و احیاء و تبادل یونی را نام برد. اکثر فلزات سنگین در شرایط اسیدی محلول می‌باشند و تحت شرایط معینی از pH قلیایی به صورت رسوب درمی‌آیند و می‌توان آنها را با ته‌نشینی یا صاف‌ کردن از پساب جدا نمود. pH بهینه برای تشکیل رسوب به عوامل متعددی از قبیل نوع فلز، نوع رسوب تشکیل شده و حضور مواد کمپلکس‌ دهنده بستگی دارد. علاوه بر این، حلالیت هیدروکسیدهای مختلف متفاوت است. ترکیب شیمیایی فلزات سنگین رسوب‌دهنده معمولاً به صورت هیدروکسید می‌باشد که از طریق افزودن آهک یا سود به آنها و با تنظیم pH آنها در حدی که حداقل حلالیت را دارند، صورت می‌گیرد. همچنین فلزات سنگین ممکن است از فاضلابهای صنعتی به صورت سولفید و در برخی موارد به صورت کربنات مانند کربنات‌سدیم یافت شوند(13). برخی فلزات برای رسوبدهی نیاز به اکسیداسیون و احیا داشته تا شرایط لازم را برای رسوبدهی بدست آورند. مثل ضرورت احیاء کرم سه‌ظرفیتی به کرم شش‌ظرفیتی قبل از رسوبدهی. برای تشکیل سولفیدهای فلزی می‌توان از سولفیدسدیم   یا گاز سولفیدهیدروژن  استفاده کرد. در عمل ملاحظات اقتصادی و فنی تعیین‌کننده نوع ماده مناسب رسوب‌دهنده می‌باشند.
1-3-2-روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین
روشهای فیزیکی شامل جذب‌سطحی، اسمز معکوس، تبخیر و موارد دیگر می‌باشد. جذب‌سطحی با کربن فعال بیشتر در جهت جذب مواد آلی از فاضلاب بکار رفته‌است، اما حذف فلزات سنگین توسط این ماده در حال پیشرفت است. جهت بکار گرفتن این روش، لازم است که فرایندهای ته‌نشینی و فیلتراسیون، بمنظور حذف فلزات قابل ته‌نشینی، انجام پذیرد.
1-3-3-روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین
گونه‌هایی از میکروارگانیسم‌ها دارای خاصیت جذب برخی از فلزات سنگین می‌باشند. از این خاصیت جهت کنترل و بازیافت فلزات سنگین بخصوص در غلظتهای پایین استفاده می‌شود. بدین صورت میکروارگانیسم‌ها با توجه به فاکتورهای تغلیظ می‌توانند غلظت فلزات را در بدن خود به هزاران برابر مقدار موجود در محیط برسانند. ظرفیت طبیعی میکروارگانیسم‌ها در مورد تجمع یونهای فلزی و ذرات از محیط مایع اصطلاحاً جذب بیولوژیکی خوانده می‌شود. برای جذب فلزات توسط میکروارگانیسم‌های زنده یا مرده مکانیسم‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از:
•    خوردن ذرات یا به دام انداختن آنها با کمک خلاء ژله یا تاژکهای خارج سلولی
•    جابجایی فعال و تبادل یونی
•    ایجاد کمپلکس
•    جذب سطحی
•    ته‌نشین کردن مواد معدنی
همچنین بواسطه فعالیت بیولوژیکی گروهی از باکتری‌ها بنام باکتری‌های احیاکننده سولفات در فاضلابهای دارای فلزات سنگین که حاوی سولفات و سایر مواد معدنی سولفوره بوده و یا به صورت دستی به آن اضافه می‌گردند، سولفات و یا سایر ترکیبات سولفوره در اثر فعالیت بیولوژیکی تبدیل به سولفید شده و به صورت شیمیایی با فلزات سنگین ترکیب شده رسوب نامحلول سولفیدفلزی تشکیل داده و از محیط حذف می‌شوند.