یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

یارا فایل

مرجع دانلود انواع فایل

دانلود انشا وقتی در مورد معماری مسجد و نکات ظریفی که در آن هست فکر می کنم،نکاتی به ذهنم می رسد که برخی از آنها عبارتند از...

اختصاصی از یارا فایل دانلود انشا وقتی در مورد معماری مسجد و نکات ظریفی که در آن هست فکر می کنم،نکاتی به ذهنم می رسد که برخی از آنها عبارتند از... دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود انشا وقتی در مورد معماری مسجد و نکات ظریفی که در آن هست فکر می کنم،نکاتی به ذهنم می رسد که برخی از آنها عبارتند از...


دانلود انشا وقتی در مورد معماری مسجد و نکات ظریفی که در آن هست فکر می کنم،نکاتی به ذهنم می رسد که برخی از آنها عبارتند از...

وقتی در مورد معماری مسجد و نکات ظریفی که در آن هست فکر می کنم ،نکاتی به ذهنم می رسد که برخی از آنها عبارتند از :

نقش معماری مساجد در بهداشت جسمی و روحی انسان، زمینه های بسیاری برای تحقیق و عمل مطرح است و استمداد از احکام الهی و بهره گیری از متون دینی در این زمینه بسیار راهگشاست. مکان عبادت از جایگاه والایی برخوردار است. مساجد همواره مورد توجه مسلمانان بوده است. معماری مساجد نمودهایی از این توجه را به خوبی آشکار می سازد. معماری می تواند زمینه ساز و تسهیل کننده نیل به اهداف مقدس و انسان ساز در مکان های عبادی باشد. با استفاده از متون اسلامی می توان استنتاج نمود که چنان چه مساجد با استمداد از دیدگاه های اسلام طراحی و ساخته و استفاده شود، دستیابی به سلامت جسمی و روانی مورد نظر مکتب اسلام نیز تسهیل خواهد شد. در واقع بهره گیری از دستورهای جامع نگر و انسان ساز اسلام زمینه ساز اعتلای نقش مساجد در تأمین سلامت جسم و روح انسان هاست.

این انشای بسیار زیبا در قالب ورد و قابل ویرایش است.و فرمت قابل قبول برای شرکت در مسابقات را دارا می باشد. کلیه نکات نگارشی در این انشا رعایت شده است.


دانلود با لینک مستقیم

دانلود پایان نامه معماری: بناهای اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه معماری: بناهای اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود پایان نامه معماری: بناهای اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد


دانلود پایان نامه معماری: بناهای اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

 

 

 

 

 

 

 


فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:67

فهرست مطالب:


بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد. ۲

” بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد” ۲

پیشگفتار. ۲

روش پژوهش… ۳

منابع مورد استفاده ۴

معرفی بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد. ۵

ابهام‌های تاریخی.. ۷

بررسی و مقایسه مدارک و شواهد تاریخی.. ۹

تعدد بناهای اولیه ۹

آثار مورخیّن متّقدم. ۹

آثار دیگر مورخین.. ۱۰

آراء صاحبنظران. ۱۱

رسالة ماکسیم سیرو از مسجد جمعه یزد. ۱۲

وقف نامه جامع الخیرات… ۱۴

بررسی شجره نامه آل کاکویه یزد. ۱۸

آثار مورخین.. ۱۸

بررسی های تاریخی معاصر در شجرة کاکوئیان. ۱۹

بانیان و تاریخ بنیان دو مسجد قدیمی.. ۲۵

مسجد اولیه: مسجد جمعة شهرستان؛ یا مسجد جامع عتیق. ۲۵

مسجد ثانویه: مسجد جمعه در ده، مسجد جامع قدیم، مسجد گرشاسبی.. ۲۸

جمع بندی.. ۳۰

مکان یابی تاریخی بنا ۳۰

سیر تحولات تاریخی بناهای اولیه ۳۰

بررسی نهایی و نتیجه گری.. ۴۲

خلاصه ای از مطالب : ۵۹

منابع: 67

 

 

پیشگفتار

وجود ویژگی های متنوّع در دوره های تاریخ تکوین معماریمسجد جامعع کبیر یزد از یکسو و تضادّ در نوشته ها واقوال از دیگر سو،تاریخچه ای پیچیده و مبهم از این بنای مهمرا در پیشرو قرار داده است.این امر موجب آنن شد تا با هدف رفع ابهامات تاریخی مسجد و معرفی ان در دوره های تاریخی پژوهش حاضر شود.

بنای مسجد جامع کبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایاو یا در کناربناهای متنوعی بنا گردیده که در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،مسجد جامعع عقیق،مسجد جمعه قدیم در درده،مسجد جامع نو وبناهای الحاقی آن با اسامی گوناگون از آنها یاد شده است .

در بررسی حاضر از بناهایی که در قرون اولیه اسلامی تا نیمه قرن ششم ه.ق.در این مکان احداث شده تحت عنوان »بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد« یادد شده است که آثار بسیار اندکی از آن باقی است.نکته جایز اهمیت در رفع ابهامات تاریخچه مسجد آن است که هر ساخت و ساز و اقدام تازه ای در بنا،با تعمیرات و نوسازی آثار قبلیو به عبارتی با ابقاء و احیای آثار گذ شته توام است و این امر نه تنهادر بنا به طور خاص اتفاق می افتد،بلکه همواره با تغییر و تحولات محیطی مسجد نیز همراه است تاسازمان ،فضایی شهرراکه خود نیز به آن وابسته است ،تبلور و انتظامبخشد.

این مهم در بررسی تاریخی مسجد رهنمودی است تا نهوه برخورد پیشینیان با آثار گذ شته راروشن سازد،نگرش آن ها در قالب بنای منفرد نبوده،بلکه به عنوان یک فضای شهری، با هدف پرهیزاز تخریب و انهدام محیط عمل می کرده اند تا این اقدام به بی هویتی بنا و تزلزل در نظم اندامواره بافت های قدیمی شهرها منجر نگردد.

 

روش پژوهش

بررسی های اولیه بیانگر این حقیقت بودند که نه تنها تعدد و تنوع بنا ها یاولیه مسجد زیر سئوال است بلکه بانیان بناها و تاریخ بنیان آنها نیز درپرده ای از ابهام قرار دارد.

مهمترین و پیچیده ترین بخش یافتن شجره نامه ای آل کاکویه یزد (قرون 5

و6 ه.ق )بود که در منابع تاریخی از بانیان بناهای اولیه بشمار می رود. دقت در تمامی آثار و مقایسه منابع موجود و همچنین یافتن نسبتهای فامیلی حکام کاکویی با سلاطین وقت ایران، چون کلافی سر در گم زمانی طولانی این پژوهش را متوقف ساخت که در نهابت با پژوهش های مکرر این امر میسر گردید.

 

منابع مورد استفاده

در میان مورخین، مورخین قرن نهم ه.ق جعفر بن محمد حعفری مولف تاریخ یزد به سال 844 ه. ق و احمد بن حسین بن علی کاتب مولف تاریخ جدید یزد پس سال 862 ه. ق اطلاعات ارزنده ای از مسجد را ارائه داده اند. همچنین آثار دیگر مورخینی چون محمد مستوفی بافقی، وطرب نائینی را در زمره مورخین متأخر می توان بر شمارد. مقالات و آثار ارزنده معاثری که مشخصاتی از مسجد را عرضه کرده اند واز مهمترین این آثار، یادگارهای یزد، تألیف دکتر ایرج افشار است.

مهمترین و رهگشاترین آثار، وقف نامه جامع الخیرات است که شرح موقوفات سید رکن الدین محمد بانی مسجد جامع نو و پشر ارشدش سید شمس الدین داماد رشید الدین فضل الله است. این وقف نامه در جلد دوم یادگارهای یزد به چاپ رسیده است.

علاوه بر جامع الخیرات وقف نامه هایی در کرباس ورودی اصلی مسجد فعلی به صورت کتیبه های تاریخ داری نصب است که ازمنابع مهم به شمار می روند.

 

معرفی بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد

بخش عمده بناهای اولیه به هنگام گسترش صحن مسجد جامع نو و نوساریهای عهد قاجاریه به سال1240 ه. ق تخریب شد. بقایای تاریخی این مجموعه در سمت شرقی صحن، تا قبل از تعمیرات اساسی سال 1324 ه .ش باقی بود و در این سال این اثر ارزنده تاریخی منهدم وشبستان جدیدی د رمکان آن احداث گردید. تنها اثر به جا مانده از بناهای اولیه، بخشی از جداره شمال شرقی مسجد است که احتمالاَ پئسته اصلی یا لاولیه هم نیست ولی د رتعمیرات مسجد دست نخورده باقی مانده است و شامل دو ورودی قدیمی و متروک، یکی د رسمت شمال و دیگری در سمت شرق است ( تصویر شماره یک ).

شبستان موجود در سمت غربی صحن مسجد، احتمال دارد شبستانی از مجموعه قدیمی باشد که در تغییر و تحولات 1240 ه .ق عهد قاجار، مورد تعمیر ونوسازی قرار گرفته و با تغییرات عمده ای که به ویژه در پوشش سقف به خود دیده، آن را به دوره قاجار نسبت داده اند. اما به احتمال قریب به یقین، شبستان درجایگاه طرح قدیمی است به ویژه آن که قبله آن نسبت به قبله اصلی انحراف دارد( تصویر شماره دو).

در میان افرادی که بقایای تاریخی بناهای اولیه را د رسمت شرقی صحن رویت کرده اند، ماکسیم سیرو، نقسه دقیقی ا زمسجد را در سال1317 ه .ش مطابق با 1938 م ترسیم کرده است که به خوبی آثار بناهای اولیه را نشان میدهد ( تصویر شماره سه). او همچین در این نقشه دوره تاریخی تمامی جرزهای بنا را مشخص کرده است که بسیار لرزنده است. وی البته تنها بخش شرقی صحن را از بناهای اولیه دانسته و این بخش را به طور جداگانه نیز ترسیم کرده است، اما شبستان شازده را، قاجاری معرفی کرده است که این احتمال وجود دارد که کل شبستان تخریب و بر اساس طرح قدیمی با همان انحراف قبله دوباره سازی شده باشد.

ماکسیم سیرو تصاویری از بقایای تاریخی را در انتهای گزارش خود علاوه

بر تصویر پانورامایی ارائه کرده است که به خوبی مجموعه را معرفی می کند (تصویر شماره 4).


دانلود با لینک مستقیم

دانلود تحقیق مسجد شیخ لطف الله 40 ص با پاورقی

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق مسجد شیخ لطف الله 40 ص با پاورقی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود تحقیق مسجد شیخ لطف الله 40 ص با پاورقی


دانلود تحقیق مسجد شیخ لطف الله 40 ص با پاورقی

 

 

 

 

 

 



فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:40

فهرست مطالب:
عنوان                                           صفحه
مسجد شیخ لطف الله                                   1
وجه تسمیه مسجد شیخ لطف الله                              3
خطوط بنائی در داخل مسجد شیخ لطف الله                     9
کتبه های خط ثلث در چهار گوشه داخل مسجد شیخ لطف الله             10
کتیبه های دو ضلع شرقی و غربی مسجد شیخ لطف الله                 12
نام شیخ لطف الله و باقر بنا در کتیبه های دو جانب شمالی و جنوبی مسجد     13
عمارت ساعت                                     16
بازار قیصریه و کاروانسرای شاه                             16
سردرب ضرابخانه                                     19
اقدامات شاه عباس کبیر در مورد بازار و کالاهای گوناگون             20
قیصریه                                         30
راسته‌ی بازار                                         35

 

 

 

مسجد شیخ لطف الله
یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان که هر تماشا کننده ای را خیره می کند و نسبت به هنرمندانی که در انجام آن دخیل بوده اند باظهار تحسین و اعجاب وامیدارد مسجد شیخ لطف الله است که در ضلع شرقی میدان نقش جهان مقابل عمارت عالی قاپو (دولتخوانه مبارکه) واقع شده و بواسطه کاشیکاری های معرق داخل و خارج گنبد و کتیبه های عالی که مقداری از انها بخط علیرضای تبریزی عباسی(2) است از زیبائی و ظرافت کمتر نظیر دارد. این مسجد که شاهکاری از معماری و کاشیکاری ایران در نیمه اول قرن یازدهم هجری است بفرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع‌‌  شده و سر در زیبای آن در سال 1012 هجری به پایان رسیده و سال اتمام ساختمان و تزئینات کاشیکاری آن 1028 هجری قمری است. سال اتمام سر در مسجد بموجب کتیبه ای که به خط ثلث با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی نوشته شده به شرح زیر است:
” امر با نشاء هذا المسجد المبارک السلطان الاعظم و الخاقان الاکرم محیی مراسم آبائه الطاهرین مروج مذهب الائمه المعصومین ابوالمظفر عباس الحسینی الموسوی الصفوی بهادر خان خلد الله تعالی ملکه و اجری فی بحار التأیید فلکه ب محمد و آله الطیبین الطاهرین المعصومین صلوات الله و سلامه علیه و علیهم اجمعین متبها علی رضا العباسی 1012“(1) و سال اتمام ساختمان مسجد (1028 هجری قمری) در داخل محراب کاشیکاری معرق بی نظیر آن در دو لوحه به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی بشرح زیر آمده است :
” عمل فقیر حقیر محتاج برحمت خدا محمد رضا بن استاد حسین بناء اصفهانی 1028“
در یک لوحه به خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی در بالای پنجره کاشیکاری زیبای سر در بخط علیرضای عباسی نوشته شده است:” مایه محتشمی خدمت اولاد علی است“

وجه تسمیه مسجد شیخ لطف الله
شیخ لطف الله بن عبدالکریم بن ابراهیم اصلا از مردم میس از قرای جبل عامل یعنی لبنان حالیه است و خاندان او همه از فقهای امامیه بوده چنانکه پدر و جد و حد اعلا و پسرش همه به این عنوان اشتهار داشته اند. به مناسبت سعی بی اندازه پادشاهان صفوی در ترویج احکام مذهب تشیع و تشویق و اکرام فقهای آن شیخ لطف الله میسی عاملی نیز مانند جمع کثیر دیگری از علمای بحرین و جبل عامل در اویل عمر از موطن خود به قصد ایران عازم و ابتداء در مشهد مقدس مقیم شد و در آنجا پس از استفاضه از محضر علمای ارض اقدس از جمله ملا عبدالله شوشتری از جانب شاه عباس بزرگ بخدمت آستانه رضوی برقرار گردید و تا تاریخ فتنه از بکان و دست انداری ایشان بر مشهد در آن شهر مقیم بود سپس از شر ایشان به قزوین پناه جست و در آنجا بکار تدریس مشغول شد. شاه عباس او را از قزوین به اصفهان آورد و در سال 1011 در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدی را که هنوز هم بنام او شهرت دارد برای محل تدریس و اقامت و امامت او پی نهاد و انجام این کار تا 1028 طول کشید و در حین اتمام همین ساختمان بود که شاه عباس در قسمت جنوبی میدان شاه طرح انشاء مسجد جامع عباس یعنی مسجد شاه را ریخت.
بعد از آنکه مدرسه و مسجد شیخ لطف الله برای تدریس و نماز گزاری سیخ مهیا گردید این مرد جلیل محترم در آن مدرسه مقیم و در آن مسجد و مدرسه به امامت و تدریس مشغول گردید و شاه برای وجه معاش او وظیفه ای معین و مقرر داشت شیخ در مسائل قدیمی و فتاوی شرعی بعضی آراء و عقاید خاص داشت و به گفته مؤلف ریاض العلماء با علمای هم عصر خویش در شر پاره ای از این مسائل بغیر حق مناقشه می کرد از آنجمله اقامه نماز جمعه را در غیاب امام واجب میشمرد و شخصا در مسجد خود هر جمعه به این عمل ادامه میداد و مقلدین او از وی تبعیت می کردند تألیفات شیخ بیشتر منحصر بحواشی و تعلیقاتی است که او بر کتب فقهیه علمای قبل از خود نوشته و رسائلی که بر رد فتاوی دینی معاصرین برشته نگارش در آورده است شیخ لطف الله از علوم ادبی نیز بی نصیب نبود و گاهگاهی هم بگفتن شعر طبع آزمائی می کرد.
تاریخ وفات شیخ لطف الله را مؤلف کتاب مجمل التواریخ در سال 1032 یعنی در
همان سالی که بغداد به تصرف شاه عباس در آمده است می نویسد همچنین در عالم آرای عباسی تاریخ فوت او را مؤلف این کتاب در ذیل وقایع همین سال 1032 می آورد و صریحا می گوید که شیخ لطف الله میسی عرب جبل عاملی در اوایل این سال قبل از  سفر دارالسلام بغداد که هنوز رایات جلال در ییلاقات فیروز کوه بود در اصفهان مریض گشته بعالم بقاء پیوست.


دانلود با لینک مستقیم

مقاله مسجد

اختصاصی از یارا فایل مقاله مسجد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مقاله مسجد


مقاله مسجد

 

 

 

 

 

 



فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:21

فهرست مطالب:

مقدمه
موقعیت جغرافیایی
نحوه تاسیس و سیر مراحل کار
اهداف مرکز رسیدگی به امور مساجد
اهداف کلی
اهداف جزئی
هدف ساماندهی
فعالیت های مرکز رسیدگی به امور مساجد
مشکلات مرکز
انواع شیوه های اداری مسجد
وظایف امام جماعت مسجد
منابع نیروی انسانی
وظایف خادم مسجد
وظایف مدیر مسجد
وظایف هیات امنا مسجد
اعضای هیات امنای مسجد
ساختار پیشنهادی مدیریت مسجد
وظایف ریاست مرکز :
وظایف دفتر نظارت و بازرسی
وظایف دفتر حقوقی
وظایف دفتر روابط عمومی
وظایف معاونین
معاونت طرح و برنامه
معاونت ساختمان و تدارکات
معاونت امور خواهران
معاونت ائمه جماعات
معاونت اداری – مالی
معاونت فرهنگی
معاونت حوزه ها
معاونت پژوهش
توضیحات انتقادی

 

 

مقدمه

مسجد خانه خدا و جایگاه انبیاء و رسولان وحی و مامن مومنان است. مسجد بهشت روی زمین و تنها مکانی است که انسان با حضور در آن به ساحل آرامش و اطمینان می رسد. مکانی که با حضور در آن می توان به قدرت مطلقه الهی اتکا کرد و با امید و توکل به او پله های رشد و کمال را طی نمود. آشنایی بیشتر با این مکان مقدس و شناخت ویژگی ها و احکام و مسائل پیرامون آن به انسان کمک می کند تا به نگاهی عمیق تر در این مکان حضور یابد.

از آنجا که اسلام دین انسان سازی است و هدف از تعالیم و آموزش های دینی، ساختن و تربیت انسانها است ، همه ابزارها و امکانات نیز در این جهت بکار گرفته می شوند.

مسجد نیز با داشتن جایگاهی بس رفیع در فرهنگ اسلامی خود مکان و امکانی برای ساختن و تربیت انسانهاست.

انقلاب اسلامی ایران نیز به دلیل داشتن خاستگاه و محتوای دینی، فرزند و مولود مسجد است و بی شک ادامه حیات آن نیز جز در ستیه مسجد امکان پذیر نیست. سخنان و رهنمودهای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره ) و مقام معظم رهبری حضرت ایت الله العظمی جامنه ای مدظله العالی در مورد جایگاه مسجد در اقلاب اسلامی برخاسته از همین دیدگاه مهم است.

مرکز رسیدگی به امور مساجد در راستای ترویج فرهنگ مسجد و جذب اقشار مختلف به ویژه جوانان بسوی مسجد تشکیل شده است که در این گفتار به شناسایی و مطالبی پیرامون این مرکز     پرداخته ایم.

موقعیت جغرافیایی

مرکز رسیدگی به امور مساجد واقع در تهران- خیابان جمهوری اسلامی- خیابان دانشگاه جنوبی- نبش کوچه عطار- شماره 188 می باشد.

نحوه تاسیس و سیر مراحل کار

در سال 1368 به دستور مقام معظم رهبری در طی حکمی به آیت الله العظمی مهدوی کنی دستور تاسیس و ایجاد مرکزی جهت رسیدگی به امور مساجد داده شد و مرکز تاسیس گردید.

در ابتدا ریاست مرکز به عهده آیت الله العظمی مهدوی کنی بود ولی ایشان به دلیل مشغله زیادی کار را ادامه ندادند و لذا طی حکم دیگری از سوی مقام معظم رهبری ریاست مرکز به عهده آیت الله العظمی محی الدین انواری سپرده شد. در آبان ماه سال 1381 بنا به دستور مقام معظم رهبری به منظور ایجاد تحول در ساختار اداری و عملکردی مرکز، شورای ساست گذاری تشکیل گردید.

آیت الله العظمی محی الدین انواری طی حکم رهبر ریاست شورا را به عهده گرفتند و لذا ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد آیت الله العظمی ابراهیمی سپرده شد که ایشان نیز از طریق حمک مقام معظم رهبری به این سمت گمارده شدند. طبق حکم مقام معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای شورای سیلست گذاری با 9 عضو انتخاب شدند- که اسامی اعضای این شورا عبارتست از :

  • آیت الله العظمی انواری0000 رئیس شورا
  • حجه السلام و المسلمین ابراهیمی...... رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد
  • حجه السلام و المسلمین سیدرضا تقوی....... رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه کشور
  • حجه السلام و المسلمین دعاگو........ از فرهیختگان ائمه جماعت کشور
  • حجه السلام و المسلمین ذاکری ........ نماینده مقام معظم رهبری در سازمان حج و زیارت
  • حجه السلام و المسلمین مصلحی ....... نماینده مقام معظم رهبری در بسیج
  • حجه السلام و المسلین سعیدی........ نماینده مقام معظم رهبری در سپاه پاسداران
  • جناب آقای باغبانی ...... رئیس و مسئول دیوان عالی کشور
  • جناب آقای دکتر خاموشی ..... رئیس سازمان تبلیغات اسلامی

دانلود با لینک مستقیم

دانلود مقاله نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود مقاله نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین


دانلود مقاله نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین

 

 

 

 

 

 

 


فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:15

فهرست مطالب:

نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین
تاریخچه مسجد جامع ورامین:
هنر و معماری در مسجد جامع ورامین:
گنبد و نقش های اسلیمی
گنبدهای دوپوش (دوجداره(
نقش های اسلیمی در برج تاریخی گنبد کاووس
پروفسور ارتورافام پوپ
مشخصات بنا : گنبد قابوس شامل 2 قسمت است :
شیوه معماری بنا :
معماری و نقش های اسلیمی در کرمان
مسجد امام خمینی (ملک)
منابع و مآخذ:

 

 

نقش هنر و معماری اسلامی در مسجد جامع ورامین

مسجد مهم‌ترین فضای معماری در سر‌زمین‌های اسلامی است که علاوه بر کارکرد دینی و مذهبی و معنوی همواره از نقش اجتماعی سیاسی نیز بر‌خوردار بوده است.اهمیت نقش دینی و اجتماعی مسجد موجب شده است که معماران و برخی دیگر از هنرمندان در همه دوره‌های تاریخی تلاش خود را در راه خلق فضایی مناسب و شایسته برای نیایش صرف کنند. به همین جهت است که مساجد هر دوره را می‌توان نمونه اعلای معماری و هنر آن دوره به شمار آورد. تقدیس مساجد را می‌توان مهم‌ترین عامل حفظ و بقای ساختمان مسجد‌های تاریخی دانست. ایرانیان پس از گرایش به اسلام فرهنگ مقدس اسلام را با فرهنگ غنی ایرانی عجین کردند و این شامل تمامی زمینه‌ها و از جمله معماری است. همان‌طور که گفته شد تنها چند نمونه مسجد در ایران وجود دارد که به سبک اولین مسجد اسلامی که به دست پیامبر اسلام(ص) ساخته شده، بنا شده است و پس از آن معماری ایران در مسیری شروع به حرکت کرد که زاییده آن حرکت امروزه در جای‌جای ایران به شکل بنا‌های عظیم و زیبای مسجد خود‌نمایی می‌کند.


تاریخچه مسجد جامع ورامین:

بنای مسجد جامع ورامین در زمان سلطنت سلطان محمد‌ خدا‌بنده آغاز می‌شود. در این جا قسمتی از سفرنامه مادام دیولافوا را که در هنگام بازدید از ورامین در عهد ناصر‌الدین شاه قاجار به رشته تحریر کشیده شده است را نقل می‌کنیم:«... باری پس از چهار ساعت راهپیمایی و پایمال کردن محصول مزارع و شنیدن نا‌ملایمات از زارعین بام مخروطی شکل و گنبد مینای مسجدی که در میان مزارع سر بر‌آورده بود از دور پدیدار شد. این دهکده ورامین است. کمی بعد به آنجا می‌رسیدیم و در میان باغ‌ها که دیوار‌های گلی داشتند. داخل شدیم. در این باغ‌ها درختان میوه از قبیل گیلاس و زرد‌آلو و گوجه و هلو، جنگل انبوهی تشکیل می‌دادند. خوشبختانه نظر به توصیه‌ای که دکتر تولوزان به کدخدا نوشته بود ما توانستیم در خانه او فرود آییم. پس از تعارفات معموله و کمی استراحت به تماشای مسجد جامع ورامین رفتیم. این بنا در قدیم بسیار عالی و با‌شکوه بوده ولی اکنون ویرانه‌ای بیش نیست. مومنین هم از ترس فرود آمدن طاق برای عبادت به آنجا نمی‌روندو بنابراین سیاحت آن مانعی ندارد و هر کس می‌تواند آزادانه و بدون اشکال به تماشای این خرابه بپردازد.

 

هنر و معماری در مسجد جامع ورامین:

مدخل مسجد دروازه‌ای ورودی است که تشکیل ایوان را می‌دهد که سرتاسر ضلع شمالی مسجد است و صحن مسجد حیاطی مستطیل شکل است وسط آن حوضی است که شبیه حوض‌های وسط قلعه‌های مسکونی و رباط‌‌ها است.ایوان شبستان بلند و زیبای مسجد جامع دارای کتیبه‌هایی ارزشمند است کتیبه‌های سوره جمعه در متن و در حاشیه کتیبه‌های کوفی آن از نمونه‌های خوب کتیبه‌های گچبری این عصر است. انواع طرح‌های اسلیمی و خط‌های عربی، کوفی و فارسی را دارا است.مادام دیو‌لافوا در سفر نامه خود از گنبد مینایی مسجد جامع یاد کرده است. این مسجد دارای چند کتیبه جالب است اولین کتیبه در سر در صحن مسجد واقع شده است. این کتیبه کاشیکاری بوده. کتیبه سر در حرم یا شبستان اصلی مسجد «یا ایها الذین امنو اذا نودی...» کتیبه بالای محراب و دور تا دور حرم «یسبح لله ما فی السموات و ما فی الارض...» کتیبه‌های بالای سر در ورودی از حرم به شبستان‌های شرقی و غربی ... اما کاشیکاری مسجد در قسمت‌های زیر دیده می‌شود.در قسمت سر در اصل مسجد، در زیر قوس اصلی سر در مسجد، همچنین دو ستون تزیینی که از دو طرف قوس تا بالا و راس آن ادامه پیدا کرده و در سر در حرم نیز زیر قوس نیم گنبد کاشیکاری از پایه قوس تا راس آن از دو طرف به طور کامل و همانند سردر اصلی مسجد وجود دارد.

 

بالای محراب، تا گوشوارها هیچ کاشیکاری وجود ندارد. در قسمت پایین حرم در کتیبه ۳ در ورودی به شبستان‌های شرقی و غربی که قبلا در مورد آنها صحبت کردیم نیز کاشیکاری زیبایی خودنمایی می‌کند.


دانلود با لینک مستقیم