فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:168
پروژه مقطع کارشناسی معماری
چکیده:
این تحقیق گذری است بر یکی از موضوعاتی که چندین سالی است پیرامون آن خیلی صبحتی وجود ندارد و یا اگر باشد بسیار محدود است . هنوز هم این مکان تاریخی – مذهبی که ریشه در نگرش های دینی ما دارد و کم کم با یک سری باورها و عقاید عجین شده ، در نظر بسیاری از اهمیت خود ساقط نشده و فقط گرد و غبار زمانه بر روی آن نشسته است .
در این تحقیق سعی کردهام با کنکاشی در تاریخ مطالبی پیرامون علل پیدایش سقاخانه، معماری ظاهری آن ، عناصر ونشانههای نمادین در آن ، که هر یک برای مردم معنا و مفهومی دارد را بگنجانم و از دیگر سو به پیوند سقاخانه و هنر پرداخته و نمونه هایی از این آثار ارائه گردیده است ،که در طول این پروژه میتوانید ملاحظه فرمایید و با این آرزو که موثر واقع شود و چه بسا روزگاری ، سقاخانه نذر شما را نیز برآورده سازد.
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۱
فصل اول : نماد و نگرشی نمادین
۱-۱ نماد و نگرش نمادین به هستی ……………………………………………………………. ۶
۱-۲ نماد و نقش آن در زندگی ………………………………………………………………… ۱۰
فصل دوم : سقاخانه
۲-۱وجود افتراق فضاهای سنتی و مدرن……………………………………………………. ۱۳
۲-۱-۱ شناختی از دو واژه «نوگرایی» و «سنت گرایی»……………………………….. ۱۳
۲-۱-۲ گرایش به فضاهای شهری سنتی ……………………………………………………. ۱۴
۲-۱-۳ مقایسه فضاهای سنتی و مدرن ……………………………………………………… ۱۶
۲-۲ فرهنگ واژگانی سقاخانه …………………………………………………………………… ۱۸
۲-۳ علل پیدایش سقاخانه ……………………………………………………………………….. ۲۴
۲-۴ دو عنصر اساسی در سقاخانه …………………………………………………………… ۳۱
۲-۴-۱ آب………………………………………………………………………………………………. ۳۲
۲-۴-۱-۱ آب عنصر مقدس و مشترک در ادیان پهنه ی ایران زمین………………. ۳۴
۲-۴-۱-۲ آب در دیگر آیین های باستانی……………………………………………………. ۳۶
۲-۴-۱-۳ آب در ادیان و آیین ها……………………………………………………………….. ۳۷
۲-۴-۱-۳-۱ آب در دیانت یهود…………………………………………………………………. ۳۷
۲-۴-۱-۳-۲ آب در مسیحیت ……………………………………………………………………. ۳۸
۲-۴-۱-۳-۳ آب در آیین مندائی و صابئین ………………………………………………… ۳۸
۲-۴-۱-۳-۴ آب در اسلام ……………………………………………………………………….. ۳۹
الف : بازتاب آب در اسلام ………………………………………………………………………… ۳۹
ب: آب در عرفان اسلامی – ایرانی …………………………………………………………….. ۴۰
ج: آب ، واقعه کربلا و آب تربت …………………………………………………………………. ۴۲
د: آب و مذهب دو روی یک سکهاند در سقا خانه ………………………………………… ۴۵
۲-۴- ۲ آتش ………………………………………………………………………………………….. ۵۰
۲-۴-۲-۱ آتش و نور در ایران باستان ……………………………………………………… ۵۰
۲-۴-۲-۱-۱ اهمیت آتش و نور درجهان بینی آفرینش ایران باستان …………….. ۵۳
۲-۴-۲-۱-۲ آتش و نور واسطوره های آن در فرهنگ آریایی ……………………… ۵۳
۲-۴-۲-۲ کارکرد رمزهای آتش و نور در اسلام ……………………………………….. ۵۴
۲-۴-۲-۳ کارکرد رمزهای آتش و نور در ایران ………………………………………… ۵۵
۲-۴-۲-۴ نور و هنر ……………………………………………………………………………….. ۵۶
۲-۵ معماری سقا خانه …………………………………………………………………………….. ۵۷
۲-۶ عناصر نمادین سقا خانه ……………………………………………………………………. ۶۰
۲-۶-۱ آینه …………………………………………………………………………………………….. ۶۱
۲-۶-۲ شمع ( چراغ نفتی ، لوستر ) ……………………………………………………………. ۶۳
۲-۶-۲-۱ شعله شمع ………………………………………………………………………………. ۶۴
۲-۶-۲-۲ سوگند به نور و روشنایی و فروغ و شمع افروزی ………………………. ۶۶
۲-۶-۲-۳ شمع گردانی در مراسم مقدس …………………………………………………… ۶۷
۲-۶-۲-۴ شمع در سقا خانه : آتش و آب ………………………………………………….. ۶۷
۲-۶-۳ قفل …………………………………………………………………………………………….. ۶۸
۲-۶-۴ آدمکهای فلزی ……………………………………………………………………………… ۷۰
۲-۶-۵ پنجه ………………………………………………………………………………………….. ۷۲
۲-۶-۶ چشم …………………………………………………………………………………………… ۷۴
۲-۶-۷ ظرف سقا خانهای ………………………………………………………………………… ۷۵
۲-۶-۸ ستاره …………………………………………………………………………………………. ۷۶
۲-۷ تزئینات دیگر سقاخانه ………………………………………………………………………. ۷۶
۲-۷ -۱ کتیبه نویسی………………………………………………………………………………… ۷۶
۲-۷-۲ سنگاب…………………………………………………………………………………………. ۸۰
۲-۸ رنگ در سقاخانه ……………………………………………………………………………… ۸۱
۲-۸-۱ پیشینه ای از رنگ ………………………………………………………………………… ۸۱
۲-۸-۲ خواص رنگ سبز …………………………………………………………………………. ۸۲
۲-۸-۲-۱ مسرت بخشی و شاد آور بودن …………………………………………………. ۸۳
۲-۸-۲-۲ تقویت تحمل پذیری و صبر ……………………………………………………….. ۸۳
۲-۸-۳ رنگ سبز در سقاخانه …………………………………………………………………… ۸۴
۲-۹ معرفی تعدادی از سقاخانههای معروف
۲-۹-۱ سقاخانه عزیز الله …………………………………………………………………………. ۹۰
۲-۹-۲ سقاخانه سردر مجلسی …………………………………………………………………. ۹۲
۲-۹-۳ سقاخانه طوقچی …………………………………………………………………………… ۹۳
۲-۹-۴ سقاخانه آقا میرزا اسدالله روضاتی …………………………………………………. ۹۵
۲-۹-۵ سقاخانه در دشت ………………………………………………………………………… ۹۷
۲-۹-۶ سقاخانه حاج آقا شجاع …………………………………………………………………. ۹۹
۲-۹-۷ سقاخانه پنج شنبه دین ………………………………………………………………… ۱۰۱
۲-۹-۸ سقاخانه قدیمی رو به روی سردر مسجد جورجیو ………………………… ۱۰۳
۲-۹-۹ سقاخانههای درب امام ……………………………………………………………….. ۱۰۵
۲-۹-۹-۱ سقاخانه دالان درب امام ………………………………………………………… ۱۰۵
۲-۹-۹-۲ سقاخانه صحن شمالی درب امام …………………………………………….. ۱۰۶
۲-۹-۹-۳ سقاخانه مجاور درب امام ……………………………………………………… ۱۰۷
۲-۹-۱۰ سقا خانه مسجد حکیم ………………………………………………………………. ۱۰۸
۲-۹-۱۱ سقا خانه هارونیه …………………………………………………………………….. ۱۰۹
۲-۹-۱۲ سقاخانه درب کوشک ……………………………………………………………….. ۱۱۰
۲-۹-۱۳ سقاخانه بیدآباد ……………………………………………………………………….. ۱۱۰
۲-۹-۱۴ سقاخانه حاج محمد جعفر ………………………………………………………….. ۱۱۱
۲-۹- ۱۵ سقاخانه قصر در دشت …………………………………………………………… ۱۱۲
۲-۹-۱۶ سقاخانه گرگ یراق …………………………………………………………………… ۱۱۳
۲-۹-۱۷ سقاخانه گذرهارونیه ………………………………………………………………… ۱۱۴
۲-۹-۱۸ سقاخانه حاج علی …………………………………………………………………….. ۱۱۵
۲-۹- ۱۹ سقاخانه آقانور ……………………………………………………………………….. ۱۱۶
۲-۹-۲۰ سقاخانه ترکها …………………………………………………………………………. ۱۱۷
۲-۹- ۲۱ سقاخانه مسجد سید ………………………………………………………………… ۱۱۸
۲-۹-۲۲ سقا خانه تاج الدین ……………………………………………………………………. ۱۱۹
۲-۹-۲۳ سقاخانه مسجد لبنان ………………………………………………………………… ۱۲۰
۲-۹- ۲۴ سقاخانه مسجد ذکر الله ……………………………………………………………. ۱۲۱
فصل سوم : مکتب سقا خانه
۳-۱ مکتب سقا خانه و پیدایش آن …………………………………………………………… ۱۲۲
۳-۲ هنرمندان مکتب سقا خانه ………………………………………………………………… ۱۲۷
۳-۲-۱ منصور قندریز …………………………………………………………………………… ۱۲۷
۳-۲-۲ حسین زنده رودی ……………………………………………………………………… ۱۲۹
۳-۲-۳ پرویز تناولی ……………………………………………………………………………… ۱۳۱
۳-۲-۴ فرامرز پیل آرام …………………………………………………………………………. ۱۳۳
۳-۲-۵ ژازه طباطبایی ……………………………………………………………………………. ۱۳۴
۳-۲-۶ جعفر روحبخش …………………………………………………………………………. ۱۳۵
۳-۲-۷ مسعود عربشاهی ……………………………………………………………………….. ۱۳۵
۳-۲-۸ ناصر اویسی ……………………………………………………………………………… ۱۳۷
۳-۲-۹ صادق تبریزی ……………………………………………………………………………. ۱۳۸
۳-۳ تطبیق برخی آثار هنرمندان سقاخانه با ادعیه و طلسمات …………………….. ۱۳۹
۳-۴ نمونهای دیگر از آثار هنرمندان معاصر با نگاه سقاخانهای …………………. ۱۴۵
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………… ۱۵۲
گزارش کار عملی ………………………………………………………………………………….. ۱۵۴
منابع ……………………………………………………………………………………………………. ۱۶۵
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:85
فهرست مطالب:
مقدمه
بیان مسأله
ضرورت تحقیق
اهداف طراحی
مبانی طراحی
فصل اول
شناخت
مفهوم مسکن
تعریف سکونت
اهداف مسکن
مشکل مسکن
الگوهای سکونت
معیارهایی برای طراحی خانه معاصر
اصول طراحی مسکن
کنترل مشرفیت در واحدهای مسکونی
عوامل کلی مطلوبیت مسکن
الگوهای مسکن
فصل دوم
تحلیل
معرفی سایت
دلایل انتخاب سایت
نتیجه گیری
فصل سوم
آنالیز سایت
موقعیت سایت
سایت در شهر
جغرافیایی
اجتماعی
اقتصادی
همجواریها
دسترسیها
دید و منظر
اقلیم
توپوگرافی
هندسه سایت
عناصر شاخص
نتیجه گیری
فصل چهارم
مطالعات تطبیقی
بررسی مجتمع مسکونی تاش
بررسی نمونه های خارجی
فصل پنجم
ضوابط
ضوابط ساخت وساز در شهر بجستان
ضوابط اشرافیت
استانداردها
اجزاء پروژه
برنامه ریزی فیزیکی
فصل ششم
طراحی ایده اصلی شکل گیری طرح
ساختار کالبدی طرح
حوزه بندی سایت
فصل هفتم
طراحی معماری
بیان مسأله :
کشور ایران با نرخ رشد جمعیت 4/2 درصدی و جمعیت شهرنشین 61 درصدی با مشکل رشد بسیار سریع جمعیت و تمرکز جمعیتی در مراکز شهری روبروست و به تبع آن ضرورت تأمین مسکن به یک مسأله فراگیر و همگانی تبدیل شده است. توجه به این نکته ضروری است که روند فعلی تولید مسکن پاسخگوی حتی نیمی از نیاز موجود را برآورده کند.
عوامل بحران زایی مثل افزایش تقاضا برای مسکن، و نیاز به ارتقاء کیفی مسکن، ساخت بناهایی با تیپ یکسان، عدم دگرگونی در شیوه های ساخت ابنیه و قیمت بالای زمینهای شهری و رواج الگوهای ساخت غربی تأثیر عمده ای در بالا رفتن هزینه جاری ساخت مسکن شده اند. از طرفی هدف از تأمین مسکن نباید تأمین حداقل احتیاجات مردم باشد بلکه بایستی به خواسته آنها در چهارچوب احتیاجات اساسی توجه کرد و به این منظور باید به سیستم هایی توجه کرد که با حداقل هزینه حد متناسب آسایش را در محیط زندگی برای آنها تأمین کند.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:70
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه و بیان مساله (1-1
پیشینه تاریخی تحقیق (1-2
فصل دوم : مواد و روشهای تحقیقفصل دوم : مواد و روشهای تحقیق
1-2) نوع و روش تحقیق
2-2) فرضیه تحقیق
3-2) اهداف تحقیق
فصل سوم : یافته های تحقیق
1-3) معانی محراب در فرهنگهای لغت فارسی و عربی
2-3) محراب در ادبیات عرفانی
3-3) تقسیم بندی کلی در مورد منشا پیدایش نقوش محرابی
4-3) پوست حیوانات
5-3) محرابی در اسلام و رابطۀ آن با مهرابه ها
1-5-3) محرابهای اولیه
2-5-3) نقش محراب در مساجد و دیگر اماکن مذهبی
3-5-3) مشهورترین محرابهای جهان اسلام
4-5-3) محراب در معماری اسلامی
6-3) محراب کلیساها و وجه تشابه و تفاوت آنها با محراب مساجد
7-3) محراب در آئین مهری
1-7-3) مهرابه در آئین مهر
2-7-3) شکل مهرابه ها
3-7-3) تمثیل کشتن گاو
4-7-3) بررسی نقش غار در آئین میترا
5-7-3) مهرابه های ایران
8-3) رنگ در محراب
9-3) کتیبه های تزئینی محرابها
10-3) ارتباط نمکدانهای عشایری ایران و نقش محراب و انعکاس نقوش شبیه به آن بر روی انواع تاچه های بختیاری
11-3 ) قالیهای محرابی
1-11-3)طرح محرابی ستوندار
2-11-3) طرح محرابی قندیلی
3-11-3) طرح محرابی درختی
4-11-3) طرح محرابی گلدانی
5-11-3) طرح محرابی دورنما
6-11-3) طرح سجاده ای (طرح سجاده شاه عباسی)
7-11-3) تفاوت قالیچه های طرح سجاده ای با قالیچه های سجاده
8-11-3) طرح محرابی هزار گل (گل و بوته دار)
9-11-3) طرح محرابی باغی (محرابی چهارباغ)
10-11-3 ) طرح محرابی گنبدی (گنبددار)
11-11-3) طرح محرابی ترنجی (ترنج دار)
12-11-3) طرح محرابی تصویری (تصویردار)
13-11-3) طرح گلدانی حاج خانمی
14-11-3) طرح دو محرابه
15-11-3) طرح سجاده چند محرابه (3،5،7 یا 9 محراب)
12-3) نمونه هایی از محرابهای مختلف ( عکس )
13-3) طرح محرابی و سجاده ها در مناطق مختلف
14-3) محرابی در مناطق مختلف
15-3 ) نقش ناظم
16-3 ) نماد در قالی
1-16-3 ) نماد سرو
2-16-3 ) نماد شجره الاخضر
17-3 ) چند نمونه از قالیهای محرابی موزه فرش
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته ها
فصل پنجم : پیشنهاد و جمع بندی
فصل ششم : فهرست زیر نویسها / منابع و مآخذ
چکیده:
در این تحقیق در ابتدای امر سعی بر آن شده تا معنی و مفهوم محراب در فرهنگهای لغت و همچنین جایگاه آن در ادبیات عرفانی ارائه شود . در مرحله بعد تقسیم بندی های مختلف و نظریاتی که در مورد ریشه محراب و منشا پیدایش این نقش می باشد مورد بررسی قرار گرفته و در مورد هر کدام توضیحات لازم ارائه شده است ؛ به عنوان مثال در مورد محرابی در اسلام پس از عنوان نظریه ، به موضوعاتی از قبیل محرابهای اولیه ، نقش محراب در مساجد ، مشهورترین محرابهای جهان اسلام ، محراب در معماری اسلامی و … اشاره شده است ؛ و یا در مورد نظریه محراب و مهرابه پس از توضیح ارتباط محراب با مهرابه های آئین مهری ، به توضیح در مورد شکل مهرابه ها ، تمثیل کشتن گاو ، مهرابه های ایران و … پرداخته شده است .
پس از بررسی ارتباط نمکدانهای عشایری ایران با نقش محراب ؛ طرحهای مختلف محرابی را به همراه عکسهای مربوط به آن شرح داده ایم ؛ و در انتها نیز علاه بر بررسی نماد در قالیهای محرابی و جانمازی ، به بررسی چند نمونه از قالیهای محرابی موجود در موزه فرش پرداختیم .
با امید به اینکه تحقیق حاضر مورد توجه قرار بگیرد .
فصل اول :
مقدمه و بیان مساله (1-1
طراحی سنتی ایران اساساً پیش از تاریخ یعنی پیش از پیدایش خط – شکل گرفته است .می دانیم که بشر طراحی را از مرحله غار نشینی آغاز کرده است ، دوره ای که سنگ ساده و نتراشیده را به عنوان ابزار به کار می برد ، اما انسان این دوره دارای ره آوردهای مهم فرهنگی است که در نقش پردازی او اثر گذاشته است . همچنین دوره های نوسنگی ، مفرغ تا آهن هر یک برای انسان یا در هر دوره ای انسان برای ما دارای ره آوردهای مشخصی است که باید شناخته شود ، زیرا در هر یک از دوره ها به حسب وضع اجتماعی و اقتصادی انسان ، دسته ای از نقشها آفریده شده است . گذشته از این ، اعتقادات انسان در هر دوره هم باعث پیدایش نقشه هائی شده است که باید به آنها پرداخت .
عمده مبانی طراحی سنتی ایران مذهبی است ، اما پیش از رسیدن به آن مبناها باید گفت که حتی نخستین نقشهائی هم که انسان کشید ،بنیان مذهبی دارد ؛ یعنی به طور عمده جادوئی است . هر گونه باور به نیروئی بیرون از طبیعت یا ماوراء طبیعت ، بنیانی برای مذهب است ، ولو این که ما امروز آن گونه باورها را جزو مذهب نشماریم . مثلاً جادوگری کاری کاملاً مذهبی است و اتفاقاً همه نقاشیهای آغازین انسان هم دارای بنیاد جادوئی است ، زیرا از آن جهت نقش گاو وحشی یا گوزن را به دیواره غار کشیده اند که به آن تیراندازی کنند ، چه انسان باور داشت که اگر تصویر چیزی را تسخیر کند ، خود آن را هم تسخیر خواهد کرد . جای تیر روی نقاشی های درون غارها اندک نست . نقش کوه ، آب ، رقص مذهبی ، نمادهای آ ب ، گیاه ، حیوان و چهره ، عمده ی دست ساخته های نقش دار کهن – مثل سفال – را انباشته است . حتی بعد ها و در دوره تمدنهای پیشرفته نقشهای مذهبی بر انواع ابزارها و وسائل زندگی انسان دیده می شود . برای مثال تصویر کوزه ای را می بینیم که از مرو کشف شده است و روی آن آئین سوگ سیاوش ، که در واقع آئین عزای خدای نباتی است ، دیده می شود . البته نقشهای صرفاً تزئینی هم از زمانهای دور بر ابزارها و وسائل دیده می شود .(1 )
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:43
چکیده:
نکته 1: انسان برای انجام پیشاندیشهی کارها، نیاز به «تفکر» و «طرحریزی» دارد و همچنین، برای ساختن همهی مصنوعات بزرگ و کوچک مورد نیاز خود، نیازمند «تفکر»، «تصور» و «طراحی کردن» است. «طراحی»، وسیلهی ساختن، آبادانی و تمدن است.
نکته 2: ما می توانیم با استفاده از قدرت «حافظه» و «تخیل»، آن چه را که قبلاً دیدهایم «تجسم» کنیم و نیز می توانیم به کمک «تفکر» و «تخیل» و «قدرت خلاقیت»، دربارهی آن چه که «ممکن است باشد» تعمق کنیم و تصویری از آن چه که می تواند باشد، مجسم سازیم و آن را ترسیم نموده، با دیگران در میان بگذاریم.
نکته 3: طراحی تلاشی اندیشمندانه، خلاقانه است که از تفکر، شروع و به ارائهی محصولی زیبا، کارآمد و اصیل ختم میشود. و طرح نهایی همیشه عمق اندیشه و بصیرت طراح را در خود باز می تاباند و حکایتگر عمق اندیشه و بصیرت طراح را در خود باز می تاباند و حکایتگر عمق و سلیقهی اوست.
یکی از گیراترین و مهم ترین مباحث در مبانی طراحی معماری «روند طراحی معماری» می باشد. «هر پروژه، یک صورت منطقی و عقلانی دارد که اهداف، ویژگی های کیفی و ابعاد کمی آن را بیان می کند و اصول و احکام حاکم بر طراحی را روشن می سازد.»
یکی از روش های طراحی معماری با تأکید بر عملکرد فضا ها و روابط منطقی آن ها با دیاگرام ارتباطی فضاها شروع می شود.
در دیاگرام فضاها دارای معنای مکانی نیستند.
طراحی، یک فعالیت منظم از پیش برنامه ریزی شده نیست یک فعل شخصی و انسانی است و حالت مکانیکی ندارد.
طراحی معماری شامل انتخاب عناصر معماری و تنظیم و ترکیب آن ها برای ایجاد فضا و کیفیات مورد نظر برای تأمین عملکرد مناسب، زیبایی و انتقال مفاهیم و معانی است.