فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:53
فهرست کلی مطالب:
مقدمه 1
بخش نخست: مهر و ماهیت آن
مبحث نخست: مفهوم مهر 7
مبحث دوم ـ موضوع و مقدار مهر 9
مبحث سوم ـ انواع مهر و مقایسه آنها با هم 11
بخش دوم: تعدیل مهر و محاسبه آن به نرخ روز
فصل اول: تعدیل و فلسفه آن 19
مبحث نخست ـ مفهوم تعدیل 20
مبحث دوم ـ فلسفه تعدیل 21
فصل دوم: محاسبه مهر به نرخ روز 30
مبحث نخست ـ بررسی و تحلیل حقوقی موضوع 30
مبحث دومـ بررسی رویه قضایی 36
نتیجه گیری کلی 43
پیشنهادها 44
فهرست منابع و مآخذ 49
مقدمه:
بی شک نهاد خانواده به عنوان باهویت ترین نهاد اجتماعی، از دیربازـ
خصوصاً قرون اخیرـ موقعیت ومقام ممتازی را بین کلیه ی تاسیسات حقوقی
نوین وکهن احراز کرده است. خانواده یکی از ارکان اساسی ومهمترین عناصر
تشکیل دهنده ی هر اجتماع است. بطوری که اهمیت وارزش هر قوم واجتماع،
بسته به اهمیت وارزش والای خانواده است.
با انجام عقد نکاح، بنیان واساس خانواده شکل می گیرد جهت نظم بخشی این
نهاد، یک سلسله حقوق و وظایف بر آن بار میشود، که در علم حقوق تحت
عنوان«حقوق خانواده» از آن یاد می شود.
حقوق خانواده از مهمترین بخشهای حقوق مدنی است، که تنها حقوق نیست،
بلکه آمیزه ای از مسایل اجتماعی، اخلاقی، مذهبی و اقتصادی است وبیشتر
قواعد آن مربوط به نظم عمومی و اخلاق است.
از دیر باز حقوق خانواده دارای دو ویژگی متقابل بوده است. از یک طرف
خانواده به عنوان اولین کانون همکاری وهمیاری متقابل، زندگی جمعی و
تعاون، بر مبنای مهر و محبت ونیازهای متقابل بوده و عاطفه و گذشت و
مهرورزی، حاکم اصلی بر تشکیلات خانواده قلمداد شده، از سویی دیگر، این
تعاون و همیاری، بنا به عللی به هم می خورد و مسولان نظام اجتماعی و
قانونگذاران مجبور به مداخله می شدند.
پر واضح است که از میان مسایل و موضوعات پرشمار این نهاد«مساله ی مهر»،
به عنوان یکی از مسایل« روابط مالی زوجین »، مهمترین موضوعی است که
همیشه ضمن بیان عقد نکاح متبادر به ذهن است. مضافاً این که در برزخ
اختلافات خانوادگی، اولین موضوعی که زن به رخ مرد می کشد، مساله ی مهر
و مطالبه ی آن است.
اگرچه عقد نکاح، عقدی است که با ویژگی های خود از سایر عقود و معاملات
ممتاز و متمایز است و به لحاظ جنبه های معنوی و فلسفه ی وجودی آن، نمی
توان با شائبه های مادی صرف آمیخته دانست، و هر چند که دین مبین اسلام،
مسلمانان رابه رعایت جنبه های معنوی در عقودی نظیر نکاح، بیش از جنبه
های مادی سفارش کرده، مع الوصف امروزه یکی از مسایل اصلی و اختلاف
برانگیز و گاه لاینحل در عقد نکاح، همین موضوع تعیین مهر است.
تاسیس حقوقی مهر دارای یک سابقه ی تاریخی طولانی در حقوق اسلامی و دیگر
شرایع و ملل است. این تاسیس در عقد ازدواج، موجبات جلب نظر و موافقیت
روحی طرف مقابل را برآورده می کند. سوابق تاریخی حقوق اسلامی نشان می
دهد که مهر به عنوان عوض یا یک وجه مالی در عقد ازدواج مطرح نبوده است،
بلکه نظر دین اسلام ـ به عنوان یک دین کامل ـ این بوده که با قراردادن
موضوع مهر در عقد نکاح، به رابطه ی ایجادی بین زوجین ابعاد عمیق تری ببخشد.
از جمله ی آثار مهر که مجلس پنجم قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران(
1378ـ 1375 ) جهت حفظ حقوق زنان در قالب« قانون الحاق یک تبصره به ماده
ی 1082 قانون مدنی در خصوص مهریه» در تاریخ 29/4/1376 از تصویب گذراند،
موضوع تعدیل ـ محاصبه به نرخ روز ـ مهریه ی وجه رایج است.
امروزه با مراجعه به دادگاههای خانواده، به آسانی در می یابیم که عمده
ی دعاوی مطروحه و اختلاف بین زوجین، ناشی از اقامه ی دعوی بر مبنای
مطالبه و اجرای مهر است. چه آنکه آن هنگام هم که سخن از طلاق پیش می
آید، ناگزیر از تصمیم گیری در مورد مهر و محاسبه ی آن به نرخ روز هستیم.