گزارش کارآموزی شرکت نوش مازندران
فهرست مطالب
فصل اول تاریخچه شرکت
تاریخچه : 2
فصل دوم ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی
مقدمه : 5
تصفیه خانه شرکت نوش : 6
سالن پاکت ساز : 8
سالن تولید : 11
چاه : 22
مخازن سختی گیر : 22
قسمت کولینگ : 25
قسمت وکیوم مرکزی : 25
سختی گیر رزینی ( Softner) : 26
سردخانه : 29
تصفیه فاضلاب : 30
تصفیه فاضلاب : 31
فصل سوم پرتقال و ویژگی آن نکتار میوه کیوی
پیشگفتار : 34
ویژگیهای میوه پرتقال : 34
نوشابه های میوه کیوی : 41
نکتار میوه کیوی : 41
آبمیوه کیوی و روش تهیه آن در صنعت : 46
تهیه کنسانتره از آبمیوه کیوی : 51
محصولات تخمیری میوه کیوی: 52
نوشابه های تخمیری: 52
فرآورده های مهم میوه کیوی : 53
میان پرده : 54
فصل چهارم طراحی ، ساخت و ارزیابی خشک کن پاششی میوه
چکیده : 56
مقدمه : 57
مواد و روش ها : 60
داده های اولیه طراحی : 60
مشخصات فرآیند : 60
نتایج حاصل از آزمایشات اولیه به شرح زیر آمده است : 61
- مشخصات کلی طراحی خشک کن : 63
طراحی اجزای خشک کن : 64
طراحی محفظه خشک کن : 64
گرمکن : 68
انتخاب فن : 73
انتخاب اتمایزر : 74
طراحی سیستم کنترلی : 75
ساخت خشک کن پاششی : 77
ارزیابی خشک کن : 78
نتیجه گیری : 80
فصل پنجم تصفیه ، رزین های مبادله کننده UF-HPLC اسیدیته
تصفیهی اولیه: 87
-آشغالگیری: 87
تصفیه ثانویه؟. 89
تصفیه نهایی: 92
رزینهای مبادله کنندهی یونی: 93
مبادله کنندههای یونی موادی هستند که دارای دو بخش: 93
رزینهای نوع قوی و نوع ضعیف: 94
-خواص مبادله کننده : 97
کروماتوکرافی یا عملکرد بالا(کروماتوکرافی یا فشار بالا، HPLC ) : 97
محتوا: 98
عملکرد: 99
تولید کنندگان کروماتوگرافیهای HPLC : 101
اولترافلیتراسیون(UF) : Ultra filtration. 102
(UF) چیست؟. 102
اسیدتیه: 103
تاثیرCO2 محلول در آب در تاسیسات صنعتی: 104
روش اندازهگیری: 105
فصل ششم آزمون ، آموخته ها و نتایج و پیشنهادات
ایمنی در آزمایشگاه : 107
مقررات کار در آزمایشگاه : 107
طبقه بندی مواد شیمیایی تجاری : 109
آشنایی با برخی از ابزارهای مهم آزمایشگاهی : 110
طرز استفاده واکنش گرها و محلول ها : 113
نشانه گذاری و تمیز کردن لوازم آزملیشگاهی : 115
محلول سازی : 116
محلول سازی از جامدات : 117
محلول سازی از مایع : 118
تعیین PH یک محلول. 119
اسیدیته کردن محلول : 122
دستگاه بریکس سنج :Brix123
تعیین درجه سختی آب : 123
آزمایش نمونه : 126
محاسبه : 126
آزمایش اسیدیته : 126
روش محاسبه : 126
آزمایش Brix : 127
آزمایش اندیس فرمالین : 128
شرح آزمایش : 129
محاسبات : 130
منابع خطا : 130
ویتامین ث : 131
نظریات و پیشنهادات : 132
منابع : 134
تاریخچه :
این شرکت به نام شرکت نوش مازندران و به آدرس استان مازندران – تنکابن – نشتارود کترا – از جاده اصلی شهر نشتارود 1700 متر فاصله دارد و واقع درشهرکی به نام کترا می باشد . در زمینی به مساحت 5/5 هکتار و در یک موقعیت جغرافیایی خوب این شرکت تأسیس شده است و از لحاظ دسترسی به مواد اولیه مصرفی که عموماً پرتقال و کیوی می باشد از خصوصیات ارزشمند احداث این شرکت می باشد . در یک منطقه خوش آب و هوا که با دریا فاصله 2 کیلومتری و با جنگل هم فاصله چندانی ندارد.
تعداد کل افراد مشغول در این شرکت 207 نفر می باشد که بیشترین افراد هم در تحت تولید مشغول به کار هستند این کارخانه در سال 1363 شروع به کار کرد اما به علت شرایط موجود (جنگ تحمیلی ) ساخت کارخانه به تاخیر افتاده در سال 1367 ماشین آلات کنسانتره و خط بسته بندی وارد شرکت شد . و با وارد کردن تجهیزات لازم و ضروری کارخانه در سال 1372 راه اندازی شد . و اولین تولید کارخانه ،کنسانتره مرکبات می باشد ، در سال 1374 خطوط تولید انواع آبمیوه در بسته بندی دو یک در وزن 200gr شروع شد .
و خطوط تولید لیمو ترش نیز با ظرفیت 400 تن در مهر ماه همان سال راه اندازی شد .در سال 1976 به دلیل مرغوبیت کنسانتره به کشورهای ترکیه و آلمان صادر شد از سال 1377 به دلیل مشکلات صادرات یک وقفه دو ساله در امر صادرات به وجود آمد . در سال 1379 به اروپا و لهستان انجام شد و در سال 1378 خط پوره میوه جات راه اندازی شد . و هم اکنون شرکت نوش مازندران دارای ماشین آلات مدرن روز دنیا می باشد که به عنوان مثال خط تولید این شرکت از فرانسه و برج تغلیظ از آمریکا ، کمپرسورهای هوا از آلمان و مجموعه تأسیسات سرد خانه و ژنراتور هااز ژاپن می باشد .
دانلود مقاله شرکت نوش مازندران با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 125
تاریخچه :
این شرکت به نام شرکت نوش مازندران و به آدرس استان مازندران – تنکابن – نشتارود کترا – از جاده اصلی شهر نشتارود 1700 متر فاصله دارد و واقع درشهرکی به نام کترا می باشد . در زمینی به مساحت 5/5 هکتار و در یک موقعیت جغرافیایی خوب این شرکت تأسیس شده است و از لحاظ دسترسی به مواد اولیه مصرفی که عموماً پرتقال و کیوی می باشد از خصوصیات ارزشمند احداث این شرکت می باشد . در یک منطقه خوش آب و هوا که با دریا فاصله 2 کیلومتری و با جنگل هم فاصله چندانی ندارد.
تعداد کل افراد مشغول در این شرکت 207 نفر می باشد که بیشترین افراد هم در تحت تولید مشغول به کار هستند این کارخانه در سال 1363 شروع به کار کرد اما به علت شرایط موجود (جنگ تحمیلی ) ساخت کارخانه به تاخیر افتاده در سال 1367 ماشین آلات کنسانتره و خط بسته بندی وارد شرکت شد . و با وارد کردن تجهیزات لازم و ضروری کارخانه در سال 1372 راه اندازی شد . و اولین تولید کارخانه ،کنسانتره مرکبات می باشد ، در سال 1374 خطوط تولید انواع آبمیوه در بسته بندی دو یک در وزن 200gr شروع شد .
و خطوط تولید لیمو ترش نیز با ظرفیت 400 تن در مهر ماه همان سال راه اندازی شد .در سال 1976 به دلیل مرغوبیت کنسانتره به کشورهای ترکیه و آلمان صادر شد از سال 1377 به دلیل مشکلات صادرات یک وقفه دو ساله در امر صادرات به وجود آمد . در سال 1379 به اروپا و لهستان انجام شد و در سال 1378 خط پوره میوه جات راه اندازی شد . و هم اکنون شرکت نوش مازندران دارای ماشین آلات مدرن روز دنیا می باشد که به عنوان مثال خط تولید این شرکت از فرانسه و برج تغلیظ از آمریکا ، کمپرسورهای هوا از آلمان و مجموعه تأسیسات سرد خانه و ژنراتور هااز ژاپن می باشد .
مقدمه :
علم شیمی به علت ارتباط نزدیکش با صنایع شیمیایی و مهندسی شیمی از اهمیت ویژه ای برخوردار است . دانش شیمی به مرحله ای از رشد رسیده است که می تواند خواص ماده ، چگونگی تغییرات و شیوه تولید آنها از هسته اتم گرفته ،تا کهکشان ها را بررسی کند . تبدیل مواد خام به فراورده های شیمیایی با ارزش افزوده و با سود دهی زیاد ، فرایند شیمیایی نامیده می شود . فرایند های شیمیایی ممکن است یا به گونه مستقیم مورد استفاده قرار گیرد و یا اینکه مواد واسطه ای برای فراورده های دیگر باشد . نیاز به مواد شیمیایی آلی و معدنی درمواد غذایی برای سلامتی بدن بر کسی پوشیده نیست . انسان برای رفع نیاز غذایی خود به کشاورزی و دامداری مشغول می باشد . یکی از این مواد غذایی مفید و با ارزش و پر طرفدار میوه و بویژه آبمیوه می باشد که به عنوان مواد غذایی درجه اول از آن یاد می شود . پس مواد شیمیایی فراوانی که در صنعت آبمیوه مورد استفاده قرار می گیرد دلیلی محکم بر رابطه صنایع شیمیایی با صنایع آبمیوه می باشد . بر خی از مواد شیمیایی نام آشنا در صنایع آبمیوه عبارتند از استون ، کلروفرم ، سود مایع ،اسید استیک اریو کروم بلاک تی ،نیترات منیزیم ، اسید سولفوریک ، نیترات نقره ، ید ،کلسیم و غیره .......
تصفیه خانه شرکت نوش :
اولین قسمتی که مورد بازدید قرارگرفت قسمت تصفیه آبهایی است که به صورت پساب های ناپاکی مانده و سرازیر شده از بخش تولید می باشند . این آبها شامل آب شستشوی پاکت آبمیوه و آبی که با آن برای خنک کردن و پایین آوردن دمای آبمیوه استفاده می شد . و آبها و مواد آبی موجود در خط تولید هم به صورت یک مسیر مشخص شده وارد یک استخر بزرگ می شدند که مراحل تشریح فاضلاب به صورت زیر می باشد:
مرحله اول : درابتدا عمل آشغالگیری انجام می شود و فاضلاب BOD( سنجش اکسیژن محلول در آب ) انجام می گیرد در این مرحله کلیه مواد جامد درشت را جدا می کنیم در آشغالگیر با ورودی 700 میلی گرم در لیتر با عبور از صافی فلزی پساب گرفته می شود و استخر متعادل سازی می شود .
مرحله دوم : در این مرحله توسط دمنده های فشرده استخر متعادل سازی می شود و بدین وسیله نوسانات PH و سنجش فاضلاب کنترل می شود ،حجم استخر متعارفی بالای 50 متر مکعب و مجهز به لجن کش و کنترل سطح مایع می باشد .
مرحله سوم : هوا دهی فاضلاب با دبی وارد استخر شده و با ظرفیت 300 متر مکعب می باشد در این استخر توسط کنترل رکورد، میزان اکسیژن داده می شود و به صورت موج درمی آید و باکتر های هوازی پرورش می یابند که با مصرف هوا تکثیر
می یابند . خاصیت این باکتری با مصرف این فاضلاب و مواد غذایی به صورت لخته در ته آب ته نشین می شود .
مرحله چهار : قیف بتنی ، فاضلاب هوا دهی شده وارد قیف می شود . فاضلاب پس از مدتی که ساکن ماند ، لجن در ته آن ته نشین می شود و آب زلال در بالا می ماند و سیستم طوری تنظیم شده که به اندازه آبی که زلال خارج می شود لجن ته نشین میگردد . و در قیف بتنی پمپ لجن کش وارد مخزن لجن می شود .
مرحله پنجم : در نهایت این لجن ها وارد حوضچه هضم لجن می شود بدون تماس اکسیژن به صورت لخته در می آید و به صورت کود می شود . یکی از کارهای همه روزه شرکت نوش ( بخش آزمایشگاه ) تعیین سختی آب می باشد که دارای 4 تانکر بزرگ آب می باشد که این آبهای تصفیه شده آبهایی هستند که در آب میوه مورد استفاده قرار می گیرند . تانکرها در کنار یکدیگر و در موازات هم قرار دارند . هر تانکری دارای یک شیر ورودی و خروجی ، یک شیر اطمینان می باشد و هر روز صبح از هر 4 تانکر یک نمونه آب برداشته و سختی آن را مشخص می کنند و گزارشات مربوط به سختی آب را به مسئول نظارت بر تصفیه ای اعلام می کنند . یک عدد چاه به عمق 700 متر هم در کنار استخرهای تصفیه آب موجود می باشد که آب را به صورت ذخیره وارد یک تانکر بزرگ کرده و در صورت نیاز وارد استخر جهت تصفیه می شود. قسمت تصفیه خانه درانتهای شرکت قرار گرفته و یک محوطه ساختمانی مخصوص کنترل پمپ ها و سیستم ها را به خود اختصاص داده و در کل 450 متر زمین را در خود جای داده است.
سالن پاکت ساز :
تمام کارهای این شرکت از این قسمت شروع می شود قسمتی که به پاکت ساز معروف است . در این قسمت پاکت های آب میوه را ساخته و بسته بندی می کنند . یک پاکت ساده آب میوه شامل سه قسمت است که به اصطلاح به آن رول گفته می شود و یک قسمت که دارای برچسب می باشند و مشخصات آب میوه از قبیل نوع آب میوه ، تر کیبات ، پروانه ساخت و... و در قسمت دیگر که پشت آب میوه می باشد ساده و بدون شکل و از یک نوه رول متفاوت می باشد . قسمت سوم که پایین آب میوه می باشد و کوچکترین قسمت را هم تشکیل داده ارتباط دهنده دو رول قبلی می باشد .
این رول ها به صورت بسیار برزگی در اختیار شرکت قرار می گیرد که البته در شرکت نوش مقداری را خود شرکت تولید و مابقی نیاز را از کشور ایتالیا ، آلمان و کره و... تامین می شود .
شرکت نوش در ابتدا طرحی در مورد شکل روی پاکت آب میوه به کشور های آلمان و ایتالیا می دهد و آنها رول های روی پاکت را ساخته و برای واحد نوش می فرستند . سپس پاکت ها در قسمت پاکت سازی شرکت نوش که به انبار ذخیره محصولات چسبیده است ساخته میشوند طریقه ساخت پاکت به این صورت است که رول های روی پاکت در قسمت بالای دستگاه پاکت ساز و رول های پشت پاکت در قسمت پایین دستگاه پاکت ساز و رول زیر پاکت در 4 رول دایره ای شکل به صورت نواری قرار دارند که با حرکت جکه،همه ی رولهای پشت و رو و زیر پاکت به سمت جلو یعنی قسمت اصلی دستگاه پاکت ساز رانده می شود .
قسمت کف دستگاه به وسیله ی دستگاه سوراخ کن به نام پانچ سوراخ کن سوراخ می شوند وسپس در قسمت جلوتر قسمت ها ی سوراخ شده پرس می شوند و در قسمت فک داغ قسمت تحتانی پاکت را پرس می کنند در قسمت جلوتر قسمتهای طولی پاکت پرس می شوند که این کار هم به وسیله ی فکهای داغ انجام می شود و چون لبه های پاکت تیز است و نیز برای جلوگیری از پاره شدن پاکتها در اثر تماس با هم و جلوگیری از صدمه به افراد چهار گوشه پاکت که نوک تیز است به وسیله ی پانچ ستارهای بریده شده و با ایجاد سوراخ کردن نیم دایره ای بدون خطر در می آید سپس اتویی در قسمت جلوتر قرار دارد که پاکت ها را اتو می کند تا صاف شوند .
چشم الکتریکی در قسمت جلوتر برای این است که اگر رول ها کمی حتی چند میلی متری جابه جا شوند عمل پرس کردن دستگاه پاکت ساز را متوقف می نماید و چشم الکتریکی به طور خود کار عمل اندازه گیری دقیق رول ها را انجام می دهد دوباره در قسمت جلوتر حلبی وجود دارد که رول های پرس شده و آماده را به وسیله چهار تیغ به چهار قسمت مساوی تقسیم می نماید در نهایت در قسمت پایانی به وسیله ی گیوتینی که وجود دارد پاکت به چهار قسمت کاملا جدا تبدیل می شود . دستگاه پاکت ساز دارای قسمت خنک کننده است که چهار فک بالا و پایین که قسمت تحتانی پاکت را پرس داغ می نماید پاکت را خنک می نماید .هرشرکتی همانگونه که گفته شد طرحی برای پاکت آبمیوه ی خود می دهد ( رول های این پاکت ها در چند سال اخیر مقداری از مشهد فرستاده می شود ) اطلاعاتی در مورد وزن ، پروانه بهره برداری ، آدرس و شماره تلفن شرکت را توضیح می دهد .
اطلاعاتی که بر روی پاکت شرکت نوش قرار دارد از این قبیل است:
نوش
200gr
پروانه ساخت : 21191
محتوی : کنسانتره آناناس ، آب ، شکر ، اسید سیتریک
کارخانه نوش مازندران – ایران
آدرس : تنکابن – کترا صندوق پستی 46815 nish kotra pinapple Drink
پروانه بهره برداری : 3866-292
سالن تولید :
سالن تولید بزرگترین سالن مجموعه نوش محسوب می شود و بیشترین کارگر رادر خود جای داده است . در این سالن که عملیات آبمیوه گیری در آن صورت می یگرد دقیقاً در مرکز محوطه شرکت نوش قرار دارد . در فصل هایی که میوه کم است و یا موجود نمی باشد از کنسانتره میوه های قبلی که قبلا ذخیره شده است استفاده می کنند ، که شرکت نوش طی سالهای آتی تمام نیاز کنسانتره را تامین می کند . بیشتر کنسانتره های این شرکت را پر تقال و نارنگی و آلبالو تشکیل می دادند . کنسانتره ها در کیسه های مخصوصی در بشکه های 200 لیتری نگه داری می شوند . وقتی بشکه ها از سردخانه به محل بازسازی برده می شود و بافرمول های آزمایشگاهی به مقدار معین آب و شکر و اسانس وسایر موارد اضافه می گردد . بعد از فرموله شدن به قسمت پاستوریزاسیون برده می شود . کنسانتره را در دمای 92 تا 85 درجه سانتیگراد حرارت می دهند و با توجه به نوع محصول دمای مربوط به پاستوریزاسیون متفاوت می باشد . به عنوان مثال در آبلیمو به علت اسیدی بودن محیط و اینکه میکروارگانیسم کمتری به داخل آن راه می یابد از دمای 86-85 درجه سانتیگراد برای پاستوریزاسیون استفاده می کنند و برای آب پرتقال از دمای 86 درجه سانتیگراد برای پاستوریزاسیون استفاده می شود . و برای آب آلبالو 92 درجه سانتیگراد استفاده می شود آب بعد از پاستوریزه شدن توسط لوله های استیل به داخل تانکهای پرکنی انتقال می یابد . به این علت از لوله های استیل استفاده می شود که لوله های استیل خوردگی و انتقال الکترون به داخل محصول آن از آهن خیلی کمتر می باشد . بعد از این عملیات شروع به پاکت زدن آبمیوه ها می کنیم . پاکت هایی که قبلا در دستگاه جدا سازی شده بودند توسط دمنده های هوا باز شده و توسط شیر پرکنی پر می شود . و در پاکت تحت شرایط خلاء و حرارت اتو می شود . و لایه های پلاستیک بهم می چسبد. سپس توسط دوشهای آب سرد خنک می گردند . و بعد از عبور تونل آب سرد دمای آن از 80-70 درجه به دمای 30-20 درجه میرسد . پاکت ها بعد از خک شدن تاریخ تولید و انقضا و سری ساخت روی آن چاپ می شود ، و بعد از بسته بندی در انبار در دمای محیط نگهداری می شود . سپس در انبارها برای مدت 10-3 روز قرنطینه شده تا آزمایشات لازم روی آن انجام پذیرد . که اگر احتمالا بار آلودگی وجود داشته باشد در این مدت نشان داده می شود و کلیه آزمایشات در داخل بچ انجام می شود . هر آب میوه ای که تولید می شود مشخصات خاص خودش را داراست اگر از نظر آزمایشات مورد مسئله ای خاص داشت در قسمت قرنطینه مجددا آزمایش لازم انجام می گیرد . در صورت عدم مشکل ، بارگیری انجام می گیرد . شرکت نوش مازندران ( سهامی عام ) یکی از شرکت های فعال در صنعت کنسانتره و آبمیوه کشور است که با 14 نوع آبمیوه تحت دو برنده نوش و سیس ، تلاش دارد جایگاه خود را در بازار ایران برجسته تر نماید .
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:172
فهرست مطالب:
فصل اول
1 – مقدمه
1 – 1 – مشخصات کارخانه 1
2 – 1 – هدف کارخانه 2
3 – 1 – نمودارهای سازمانی 4
4 – 1 – تاریخچه نوشابه سازی در جهان 9
5 – 1 – تاریخچه نوشایه سازی در ایران 12
6 – 1 – تاریخچه شرکت تولیدی نوشابه ارم نوش 13
7 – 1 – ظرفیت تولید 17
8 – 1 – ویژگی های شرکت ارم نوش 17
2 – فوچارت تولید: 21
نمودارهای جریان تولید شرکت ارم نوش 22
3 – مراحل تولید:
1 – 3 – فرایند تولید نوشابه 23
2 – 3 – تهیه مواد اولیه و آب مورد نیاز 23
3 – 3- ساخت شربت نوشابه 23
جدول 1 – 3 – خواص و طرز تهیه شربت باریکس یا بومه های متفاوت 25
نمودار 1 – 3 – مراحل تهیه شربت نهایی و شربت اولیه (نوشابه) 28
4 – 3 اختلاط شربت، آب و گاز CO2 29
5 – 3 – سرد کردن و کربناسیون 31
6 – 3 – روشهای سرد کردن و کربناسیون 36
7 – 3 – روش ساخت شربت 36
8 – 3 – روش اختلاط پیوسته یا پری میکس 37
9 – 3 – سرد کردن 38
10 – 3 – اصول کربناسیون 39
11 – 3 – کارایی کربناسیون 41
12 – 3 – هوا در نوشابه های گازدار 41
13 – 3 – هواگیری 43
14 – 3 – پر کردن و بسته بندی 44
15 – 3 – طرح کارخانه نوشابه سازی 46
شکل 1 – 3 – نقشه کارخانه نوشابه سازی 48
شکل 2 – 3 – تاسیسات مربوط به مراحل اختلاط گازدهی و بطری کردن نوشابه
16 – 3 – طریقه ضدعفونی نمودن شربت خام 49
17 – 3 – طریقه ضدعفونی مخازن شربت و دستگاه اینترمیکس 49
18 – 3 – طریقه ضدعفونی کف سالن شربت خام 50
جدول 2 – 3 – ویژگی های نوشابه های گازدار 51
پلان موقعیت
پلان طبقه همکف ساختمان تولید
جدول 3 – 3 – خصوصیات ساختمانی کارخانه 52
شکل 3 – 3 –خط تولید
شکل 4 – 3 – خط تولید 57
جداول مربوط به ماشین ها و شرح کار آنها 58
نمودار 2 – 3 – فرایند مربوط به خط تولید نوشابه های گازدار 59
نمودار 3 – 3 – دیاگرام یک کارخانه نوشابه سازی 60
فصل دوم:
ترکیبات اصلی نوشابه های گازدار 61
اجزاء تشکیل دهنده ساخت نوشابه های گازدار 61
آب 61
شیرین کننده ها 63
رنگ ها 64
اسیدها 64
طعم دهنده ها 66
دی اکسید کربن 68
آنتی اکسیدان ها 69
امولسیفایرها (امولسیون کننده ها) 70
1. اسید بنزوئیک 71
2. پارابن ها 72
3. اسید سوربیک 72
4. دی اکسید گوگرد 73
آزمایشات کنترل کیفیت 74
جداول مربوط به آزمون های فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژی 75
آزمایش شماره 1 (اندازه گیری یون سولفات (SO4-2) ) 93
آزمایش شماره 2 (اندازه گیری یون کلرید (CL-) ) 96
آزمایش شماره 3 (اندازه گیری سختی آب) 97
آزمایش شماره 4 (اندازه گیری سختی کلسیم آب) 99
آزمایش شماره 5 (اندازه گیری قلیائیت آب) 101
آزمایش شماره 6 (اندازه گیری اکسیژن محلول در آب Dissolved oxygen) 103
آزمایش شماره 7 (اندازه گیری فسفر در آب به روش رنگ سنجی) 104
آزمایش شماره 8 (اندازه گیری نیتروژن به روش کجدال) 106
آزمایش شماره 9 (اندازه گیری PH آب با استفاده از محلول های بافر) 108
آزمایش شماره 10 (اندازه گیری اندیس اشباعیت آب Saturation index) 110
آزمایش شماره 11 (اندازه گیری آب به روش پلاتین – کبالت) 111
جدول ترکیب تقریبی انواع نوشابه ها 114
جدول تکرار آزمایشات کنترل نوشابه های نرم در واحد تولیدی 115
نمودار مراحل مختلف تصفیه آب مصرفی در نوشابه سازی 116
جدول فهرست لوازم آزمایشگاهی 117
جدول خلاصه آزمایشات حسی مورد استفاده در کنترل زمره نوشابه ها 119
آزمایشات فیزیک و شیمیایی و میکروبی آب و نوشابه 120
جدول 123
آزمایشات شربت و عصاره 123
فساد میکروبی نوشابه های گازدار 125
شکل – مثلث فاکتورهای ثبات میکروبی در نوشابه های گازدار 128
مشکلات میکروبیولوژیکی نوشابه های گازدار 129
منابع میکروارگانیسم ها در نوشابه های گازدار 129
اثر تیمار حرارتی 130
میکروارگانیسم های عامل فساد در نوشابه ها 131
باکتریهای اسید استیک (استوباکتریاسه) 131
باکتریهای اسید لاکتیک 131
کپک ها 132
مخمرها 132
نمودار مراحل رشد مخمرها در نوشابه های گوارا 133
سایر باکتری ها 133
آزمایش های میکروبی اختصاصی نوشابه های گازدار 134
فلور میکروبی طبیعی در فرآورده های فاسد 135
روش های میکروبیولوژیکی 137
روش های کشت 138
جدول محیط های کشت مناسب برای آزمایش میکروبی نوشابه ها 139
روش های میکروسکوپی 139
روش های توصیه شده 139
الف – روش نمونه برداری 139
ب – روش شمارش میکروبی هوازی 139
ج – تفسیر نتایج 140
کنترل کیفیت نوشابه های گازدار 140
آماده کردن نمونه 141
وزن مخصوص 142
عصاره خشک (مواد جامد) 142
بریکس 143
خاکستر 143
اسیدیته کل 143
PH 144
قند قبل از هیدرولیز 144
قند بعد از هیدرولیز 145
گاز کربنیک 145
کافئین 146
اسید فسفریک 146
کینین 146
اسید بنزوئیک (بنزوات) 146
اسید سیتریک ( سیترات) 147
آزمایش سنجش سود کاستیک دستگاه بطری شور 148
تهیه اسید 50/1 148
آزمایش سنجش قلیائیت آب مصرفی کارخانه 148
شناسایی مقدار و اندازه گیری کلر در آب 149
سنجش و شناسایی آب مصرفی 149
آزمایشات مقدار رسوب آب 150
آزمایشات میکروبیولوژیکی 150
تست های تشخیص کدورت ثانویه 150
انبارداری 153
بازاریابی 154
فصل سوم:
امور جاری در دست اقدام در کارخانه 156
مزایا و محاسن کارخانه ارم نوش 156
فصل چهارم 158
نتیجه گیری 158
منابع 160
هدف کارخانه:
شرکت ارم نوش، تولید کننده انواع نوشابه گازدار غیرالکلی در ظروف یکبار مصرف پی ئی تی با طعم های گوناگون می باشد که با بهره گیری از فن آوری مناسب و به یاری مدیران با تجربه و دلسوز و نیز با مشارکت کارکنان خود قصد دارد ضمن رقابتی سالم در بازار، رضایت مصرف کنندگان محصولات خود را از طریق برآورد انتظارات آنها نظیر ارائه نوشابه ای سالم و بهداشتی برخورداری از طعم مطلوب و بسته بندی مناسب فراهم سازد و در عین حال برای سهامداران خود سودآوری داشته باشد در این راستا شرکت ارم نوش یک نظام مدیریت کیفیت در سازمان ایجاد نموده تا الزامات استانداردهای ایزو 9001 (ویرایش سال 2000) و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی را به نحوی اثربخش برآورده ساخته و متعهد می گردد که:
- نسبت به بهبود روز افزون نظام مدیریت کیفیت و فرهنگ ایمنی غذا تلاش کند.
- انتظارات و رضایتمندی مشتریان خود را مدنظر قرار دهد.
- به آموزش کارکنان خود جها افزایش سطح دانش، آگاهی و مهارتهای آنها اهمیت دهد.
- آراستگی و پاکیزگی محیط کار و اصول بهداشتی و ایمنی را رعایت نماید.
- کارآرایی تولید و بهره وری را ارتقا دهد.
– تاریخچه نوشابه سازی در جهان
تاریخچه نوشابه سازی اساسا به زمانی بر می گردد که بشر علاوه بر مصرف اب آشامیدنی می توانست از افزودن موادی چون طعم دهنده ها و شیرین کننده ها به آب، شربت های متعددی را تهیه کند. گرچه تاریخ پیدایش آن به درستی روشن نیست ولی تصور می رود ابتدا در خاورمیانه به ویژه در نواحی جنوب ایران روشهایی برای تهیه آن موجود بوده است. ایرانیها از 2500 سال پیش روشهایی برای حرارت دادن نیشکر و تهیه کارامل در خوزستان ابداع کرده بودند و با رقیق کردن آن شربتهایی درست می کردند که بیشتر مصارف درمانی داشت. شاید بتوان گفت که نیشکر سوخته جزء اولین نوشابه هایی باشد که حاوی کارامل و شکر است. بعدها که مصرف شیرین کننده ها متداول گشت ایرانیها طعم دهنده هایی نظیر به لیمو، آلبالو، زرشک، آلو، انجیر و بسیاری از عرقیات نظیر نعناع، آویشن، بهار نارنج و غیره را بطور طبیعی در نوشیدنی ها مصرف می نمودند. اما متاسفانه تکنیک استفاده از عرقیات و استخراج اسانس از آن که در حقیقت امولسیون طعم دهنده در آب است تا امروز در ایران پیشرفتی نکرده است.
تولید گاز کربنیک در ابتدا از طریق اسیدی کردن بی کربنات سدیم یا کربنات سدیم صورت می گرفت و نان نوشیاه های سودا که امروزه هنوز هم به آنها اطلاق می شود بهمین دلیل است. اگرچه دیگر تولید با این روش منسوخ شده است و تدریجا آب میوه ها و عصاره آنها به نوشابه ها برای معطر کردن اضافه شده است. استفاده از گاز کربنیک در آبهای معدنی و تلاش برای تهیه مصنوعی آن به قرن شانزده میلادی در اروپا بر می گردد که شروعی برای گسترش نوشابه سازی در دنیا محسوب می شود.با وجود آنکه آشامیدنی های حاوی گاز کربنیک مانند آب معدنی ها، آب چشمه ها قرن ها مورد استفاده بوده است ولی گسترش واقعی آن عملا از سال 1865 شروع شده است. بعبارتی توسعه از زمانی آغاز شد که دانشمندان به کیفیت گازدار بودن آب های معدنی علاقه مند شدند و سعی کردند در این مورد تحقیقاتی انجام دهند. در ابتدای قرن هفدهم بخاری بصورت حباب از آبهای معدنی خارج می گردید که با نام جدید گاز یا هوای محبوس شناخته شد و در سال 1772 اولین مقاله توسط یک نفر انگلیسی بنام ژوزف پریستلی منتشر گردید که در آن چگونگی تزریق هوا را در آب متذکر گردیده بود. تهیه و تولید نوشابه های غیرالکلی گازدار بصورت بهداشتی و در بسته بندی مطمئن نخستین بار توسط جان پمبرتون در شهر آتلانیا در سال 1886 جامعه عمل پوشید نام محصول کوکاکولا و فروش آن 6 بطری در روز بود و اکنون پس از گذشت بیش از صد سال نوشابه ها در انواع مختلف و روزانه چند صد میلیون بطری در سراسر جهان عرضه می شود. در اواخر قرن نوزدهم یک داروساز بنام برادهام در شمال کارولینا نوشابه ای ساخت که مردم آن را بنام نوشابه برادهام می شناختند ولی خود برادهام نام تجارتی پپسی کولا را برای نوشابه خود انتخاب نمود. بتدریج فروش بین المللی پپسی کولا همچون کولاکولا افزایش یافت. بعدها با پیشرفت تکنولوژی مصرف نوشابه های گازدار گسترش زیادی پیدا کرد و بعلت عرضه راههای امکانپذیر مختلف بر حسب ذائقه عموم استفاده نمودند و همین تنوع یکی از دلایل عمومیت پیدا کردن مصرف نوشابه بعنوان یک فراورده نیروبخش گردید یکی دیگر از دلایل عمومیت پیدا کردن مصرف نوشابه ها در دسترس بودن آن است و به سهولت در رستورانها، مغازه ها و هر کجا یافت می گردد. از دلایل دیگر افزایش مصرف، روشهای بازاریابی جدید می باشند. بعنوان مثال ماشین های فروش اتوماتیکی در سال 1937 اختراع شدند و ماشین های فروش اتوماتیک نوشابه گازدار در لیوان در سال 1954 همزمان با فروش نوشابه در قوطی به بازار آمدند. در ماشین های جدید نوشابه سازی که محتویات عصاره داخل لیوان ریخته می شود مراحل عمل کمی فرق می کند. در این نوع دستگاهها عصاره مخصوص و انیدریدکربنیک از کارخانه نوشابه سازی خریداری و جداگانه نگهداری می شوند. هنگام تقاضای نوشابه جرعه ای از عصاره به داخل لیوان پمپ و آب شهری با CO2 از طریق یک کربناتور کوچک مخلوط و وارد لیوان می شود. علاوه بر نوشابه های رژیمی تولید نوشابه های ایزوتونیک یا ورزشی بازار مناسب دیگری برای نوشابه ها بشمار می آیند.
1 – 5 – تاریخچه نوشابه سازی در ایران
سابقه نوشابه سازی به معنای جدید آن به سال 1331 بر می گردد. در این شرکت زمزم محصول تولیدی خود را بنام پپسی کولا به بازار عرضه کرد. قبل از این تاریخ نوشابه های گازدار سنتی نظیر لیموناد و غیره اغلب بصورت غیربهداشتی تهیه و به بازار عرضه می شد. و در سال 1333 کارخانه کوکاکولا و در سال 1334 شرکت ساسان تاسیس شد که محصولات تولیدی را بنام کانادادرای و سوپرکولا به بازار عرضه کردند.
نوشابه های دیگر مانند اسو، شوئپس، آلپاین و فانتا نیز به بازار عرضه شدند که پس از مدتی یا تعطیل شدند و یا در دو کارخانه زمزم و ساسان ادغام گردیدند.
همانطور که ذکر گردید حدود 50 سال پیش اولین کارخانه نوشابه سازی در ایران آغاز به کارکرد در ابتدا عدم تطبیق نوشابه با ذائقه مردم و ماهیت و وابستگی تولیدکنندگان این کارخانه ها و حکم تحریف مصرف نوشابه از گسترش بازار مصرف این کالا جلوگیری کرد. جا افتادن نوشابه به عنوان الگوی مصرف سالها طول کشید اما امروزه نوشابه یک کالای پرمصرف می باشد. مصرف نوشابه های گازدار بعد از انقلاب در داخل کشور به سرعت بالا رفت و نزدیک به دو برابر شد. در سال 1356 تولید نوشابه در سطح کشور حدود 7/1 میلیارد بود این رقم در سال 1362 به 6/2 میلیارد بطری رسید و این روند افزایش مصرف تا به امروز داشته است.
1 – 6 – تاریخچه شرکت تولیدی نوشابه ارم نوش:
شرکت تولیدی نوشابه ارم نوش (سهامی خاص) طی پروانه تاسیس شماره 24516 مورخ 24/3/76 با سرمایه اولیه ده میلیون ریال در تهران کیلومتر 10 جاده مخصوص کرج خیابان شهید عاشری بن بست اول در زمینی به مساحت یک هکتار و با زیربنای 4100 متر مربع احداث گردید. فعالیت رسمی شرکت از سال 1378 پس از نصب و راه اندازی اولین خط تولید نوشابه از شرکت ساپست ایتالیا با ظرفیت 8000 بطری 5/1 لیتری در ساعت و با نام تجاری ارم آغاز گردید.
از آذر ماه سال 1382همزمان با تغییر در مالکیت و مدیریت روند فعالیت، تولید و توسعه شرکت متحول شده و با برنامه ریزی مجدد درسه مقطع کوتاه میان و بلند مدت و با هدف رشد چشمگیر کمی و کیفی به کار خود ادامه داده است.
شرکت تولیدی ارم نوش در سال 1376 در زمینی به مساحت یک هکتار و با زیربنایی متجاور از پنج هزار متر مربع در شهر تهران تاسیس شد.
فعالیت رسمی شرکت از سال 1378 پس از نصب و راه اندازی اولین خط تولید نوشابه از شرکت SASIB ایتالیا با تولید انواع نوشابه های گازدار غیرالکلی در بطریهای یکبار مصرف PET با نام تجاری ارم آغاز گردید.
از آذر ماه سال 1382 همزمان با تغییر در مالکیت و مدیریت شرکت، روند فعالیت، تولید و توسعه متحول شده و با برنامه ریزی مجدد در سه مقطع زمانی کوتاه، میان و بلند مدت و با هدف رشد چشمگیر در ابعاد مختلف اقدامات لازم صورت پذیرفت.
شرکت ارم نوش در حال حاضر با بهره گیری از پیشرفته ترین تجهیزات و ماشین آلات و بکارگیری مدیران مجرب و پرسنل کارآمد از تولیدکنندگان موفق توانمند و معتبر نوشابه های گازدار در کشور به شمار می آید و از امکانات خاصی بشرح ذیل برخوردار است.
1. نصب و راه اندازی چهار خط تولید نوشابه کاملا اتوماتیک ساخت شرکت SIDEL GROUP ایتالیا به ظرفیت مجموع 66 هزار بطری 5/1 لیتری در ساعت مجهز به دستگاههای بلومولوینگ، تری بلاک، برچسب زن های خطی و روتاری BOPP، شرینگ رپر، کانوایرهای هوایی و سایر تجهیزات.
قابل ذکر است که خط چهارم با توجه به اتمام عملیات نصب و راه اندازی ماشین آلات مربوطه منجمله دستگاههای پالت تایزرواسترچ پالت در شرف بهره برداری قرار دارد.
2. استفاده از سه دستگاه نوشابه ساز INTERMIX ساخت شرکت SIDEL ایتالیا که امکان تولید همزمان سه نوع محصول را میسر ساخته است.
3. بکارگیری سه دستگاه بطری ساز BLOW MOULDING ساخت شرکت SIG CORPOPLAST آلمان به ظرفیت کل 64000 بطری در ساعت.
4. بهره برداری از خط تولید کانتی نیوس کاملا اتوماتیک شربت سازی ساخت شرکت VAN DER MOLEN آلمان مجهز به دستگاههای کانتی مول و پاستوریزاتور با ظرفیت ساخت 20 هزار لیتر شربت در ساعت.
5. استقرار واحد عصاره سازی با ظرفیت ذخیره سازی 160 هزارلیتر عصاره در تانکهای تماما استنلس استیل پنج و ده واحدی جهت تولید 800 هزار نوشابه.
6. نصب و راه اندازی دو خط تولید در بهای پلاستیکی DOUBLE SEAL ساخت شرکت HUSKY کانادا مجهز به دستگاه چاپ TAMPO PRINT آلمان که امکان تولید 500 میلیون درب در سال توسط قالبهای ساخت شرکت CORVAGLIA سوئیس را دارا می باشد.
7. نصب، راه اندازی و بهره برداری از تصفیه خانه آب مدرن و تماما استنلس استیل ساخت شرکت ICE فرانسه با ظرفیت پالایش یکصدمتر مکعب آب در ساعت مجهز به دستگاههای RO، ازنایزر، UV، واحد غنی سازی آب برای تولید انواع آب مصرفی برای نوشابه و آب.
8. شرکت ارم نوش جهت تامین گرمایش، سرمایش، هوای فشرده و برق مصرفی مورد نیاز از امکانات گسترده ای شامل دو دستگاه دیگ بخار 6170 پوندی، 13 دستگاه چیلر و پکیج چیلر هوا خنک، چهار دستگاه کمپرسور هوای 10 بار، دو دستگاه کمپرسور هوای 40 بار و دو واحد پست برق داخلی به سه دستگاه ترانسفورماتور KVA 1600 و یک واحد پست برق فشار قوی به قدرت 2500 کیلو وات با کلیه تجهیزات شامل سکییونر، دیژنکتور و تابلوهای اندازه گیری برخوردار است.