تحقیق در مورد نگارگری ایرانی 14ص

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد نگارگری ایرانی 14ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

نگارگری ایرانی

نگارگری ایرانی که به اشتباه مینیاتور نیز خوانده می‌شود شامل آثاری از دوره‌های مختلف تاریخ اسلامی ایران است که بیشتر به صورت مصورسازی کتب ادبی(ورقه و گلشاه٬کلیله و دمنه٬سمک عیار و...)٬علمی و فنی(التریاق٬الادویه المفرده٬الاغانی و...)٬تاریخی(جامع التواریخ و...) و همچنین برخی کتب مذهبی همچون خاوران نامه می‌باشد.

مشخص‌ترین سابقه نگارگری کتب در ایران به کتاب معروف ارژنگ می‌رسد(برگی از نوشته‌های مانوی به خط سغدی)

فهرست مندرجات

۱ پیشینه

۲ مکاتب

۳ مکتب بغداد

۳.۱ پیشینه

۳.۲ فرم شناسی

۳.۳ کتب مکتب بغداد

۴ مکتب سلجوقی

۴.۱ فرم شناسی

۴.۲ کتب مکتب سلجوقی

۴.۳ سفال‌های منقوش مکتب سلجوقی

۵ مکتب تبریز ۱

۵.۱ فرم شناسی

۵.۲ کتب مکتب تبریز ۱

۶ مکتب شیراز(سده ۸)

۶.۱ کتب مکتب شیراز(سده ۸)

۷ مکتب جلایری

۷.۱ فرم شناسی

۷.۲ کتب مکتب جلایری

۸ مکتب شیراز(سده ۹)

۸.۱ فرم شناسی

۸.۲ کتب مکتب شیراز(سده ۹)

۹ مکتب هرات

۹.۱ فرم شناسی

۹.۲ کتب مکتب هرات

۱۰ کمال‌الدین بهزاد(هرات ۲)

۱۰.۱ فرم شناسی آثار بهزاد

۱۱ جستارهای وابسته

۱۲ منابع

پیشینه

اولین آثاری که بتوان نام نقاشی بر آنها نهاد در غار دوشه لرستان و با حدود هشت تا ده‌هزار سال قدمت به دست آمده٬و در دوره تاریخی آنچه را که بتوان نقاشی نامید در دیوارنگاری‌های اشکانی و ساسانی می‌توان دید٬با ورود اسلام به ایران این کشور تا مدت‌ها به دست امویان و عباسیان اداره شد و از آن پس با روی کار آمدن سلسله‌های ایرانی سامانیان٬غزنویان و آل بویه استقلال از دست رفته ایرانیان تا حدودی به آنها بازگشت.

از این پس زمینه برای احیای هنر و فرهنگ ایرانی به فراهم شد و هنر ایرانی در خدمت اسلام درآمد٬عمده آثار به دست‌آمده در این دوران شامل مصور سازی کتب و کمتر شامل نقاشی دیواری کاخ‌هاست.

همچنین عنوان می‌شود که مسلمین در حین ترجمه آثار یونانی و بیزانسی تصاویر این کتب را نیز کپی برداری کرده‌اند.

مکاتب

به منظور درک و توضیح بهتر تاثیر و تاثرات نگارگری ایرانی آن را در دوره‌های مختلف حکومتی سلسله‌های ایرانی و یا پایتخت‌های همین حکومت‌ها٬همچون مکتب سلجوقی٬عباسی٬شیراز یا برای مثال هرات دسته بندی می‌کنند.

نکته:باید توجه داشت که هم‌پوشانی‌ها در تاریخ‌هایی که در پس این بخش خواهد آمد٬با توجه به پراکندگی حکومت‌ها و پایتخت‌های ایشان در قلمروی فرهنگ و هنر ایرانی و نه قلمروی سیاسی آن قابل توجیه است.

مکتب بغداد

که آن را مکتب عباسی نیز نامیده‌اند را برخلاف مکاتب دیگر مکاتب نگارگری نمی‌توان مکتبی ایرانی نامید چراکه از یک سو زیر تاثیر هنر بیزانس و از سویی دیگر در استیلای هنر ایرانی(ساسانی) است٬از این روی این مکتب را مکتب بین المللی نیز گفته‌اند.

پیشینه

با روی کار آمدن عباسیان(۶۵۶-۱۳۳ه.ق)٬بغداد به عنوان اولین مرکز مصورسازی کتب در دنیای اسلام مطرح شد و با مصورسازی کتبی که بیشتر جنبه علمی و فنی و کمتر جنبه ادبی داشتند کار خود را پی گرفت.

نگاره دو دینار از کتاب مقامات حریری -عربی-بغداد-۱۲۳۷ میلاد

فرم شناسی

نگاره‌های این مکتب ساده و زیباست٬البسه از پرداخت قابل توجهی به خصوص در چین و شکن جامه‌ها برخوردار است و همچنین استفاده از نقوش اناری٬بال‌های فرشته گون و شیوه‌های باز‌نمایی حیوانات وام گرفته شده از هنر ساسانی

تذهیب و نگارگری

اختصاصی از یارا فایل تذهیب و نگارگری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

تذهیب و نگارگری

تذهیب :

تذهیب چنانکه گفته اند از لغت عربی “ذهب “ یعنی طلا مشتق شده است و عبارتست از طرح و ترسیم و تنظیم ظریف و چشم نواز نقوش و نگاره های گیاهی و هندسی در هم تنیده و پیچان که با چرخشهای تند و کند و گردشهای موزون و مرتب و خطوط سیال و روان نقش شده باشند .

فرهنگ معین ذیل کلمه “ تذهیب “ چنین نگاشته شده است :

“ زر گرفتن – زر اندود کردن – زر کاری – طلا کاری “. در کتاب واژه نامه مصور هنرهای تجسمی برابر با لغت تذهیب آمده است :

:” تزئین نسخه های خطی با رنگ طلا و نقوش ظریف گل و گیاهی یا هندسی در هم تابیده.“شاید بهتر آن باشد که بگوئیم نسخه های خطی و کتب دست نویس بستری مناسب برای رویش و شکوفایی “ هنر تذهیب ‘ شدند.

ظرفیتهای تزئینی و اجرایی نقوش گوناگون تذهیب به حدی بود که از قرن پنجم و به ویژه اواخر قرن ششم به سرعت به عرصه هنر کاشی سازی راه یافت و سراسر خاک پهناور ایران بزرگ هر مسجد و محراب و گنبد و کتیبه رادر تسخیر خود گرفت تا عظمت و معنویت خانه های خدا را صد چندان کند . در دوران صفویه نقشهای عمدتا گیاهی (تذهیب ) و گاه نقوش هندسی بر تار و پود فرش ایران نشستند تا شناسنامه کهن و باستانی این هنر ملی را به تلریخ هنر ایران و جهان معرفی کنند . پس می توان از تذهیب به عنوان هنری مستقل که خود توانست پشتوانه شکوفایی دیگر هنرهای ایرانی باشد نیز یاد کرد . در هنرهایی چون کاشی , قالی , قلمزنی , منبت , خاتم و پارچه های زری و مخمل و …

شاید به دلیل همین ارزش و اهمیت است که در سراسر تاریخ تکامل هنر تذهیب از آغاز رسمی آن (تزئین صفحات کتاب خدا و دیگر نسخ معتبر خطی ) گرفته تا اشاعه و استقلال آن بر کاشی و قالی و حتی در ادوار کنونی همیشه و همه جا در منابع مکتوب موجود از مذهبان به عنوان هنر مندان چیره دست و خلاق طراحی یاد شده که در نقاشی و مصوری نیز مهارت و استادی داشته اند و همواره نامشان با ارزش و احترام ویژه ای در جامعه بر زبان رانده می شده است.

هنرمند مسلمان ایرانی پس از آشنایی و انس و الفت با مفاهیم انسانی و اخلاقی و دستورهای مترقی و انسان ساز قرآن و تعالیم عالیه اسلامی و به چنان اعتقاد و معرفت و ایمانی به مبانی اسلام دست یافت که این بار عاشقانه و به یاد خدا برای رضایت خاطر خدا نقش زد . چنین بود که به تلاش و کوشش مضاعف دست زد تا عالمی زیبا و بی مثال بیافریند و در واقع مؤمنانه هنر نمایی کند نه به ضروریات اجتماعی. به فرمان دل عاشق خدا و قرآن به میدا ن هنر نمایی آمده بود تا با هنرخود نشانی از عبودیت و بندگی خدای خود را جاودانه سازد.به هر تقدیر آنچه مسلم و قابل پذیرش است آنکه اسلام به برکت “ قرآن شریف “انگیزه و عامل جوشش درونی و اعتقادی هنرمندان ایرانی شد تا ما در تاریخ هنر خود شاهد تولدهنری مقدس و معنوی باشیم.

نگارگری :

از نقاشی دوره اولیه اسلام اطلاع زیادی در دست نیست , به جز آثار معدودی که در سوریه و عراق و ایران کشف شده اند.ولی همین آثار کافی هستند که رونق و ارزش نقاشی و تزئینات بر دیوار را در دوره بنی امیه و اوایل دوره عباسی آشکار سازند .

در سالهای 1936 و 1937 و 1939 میلادی , هیآت اکتشافی موزه مترو پو لیتن در نیشابور در مشرق ایران نمونه هایی از نقاشی و تزئینات دیواری اوایل دوره عباسی را کشف کرد که فصل جدیدی در تاریخ صنایع اسلام گشود . این نقاشی ها از چند بنای متعدد پیدا شده اند و می توان آنها را به دو گروه تقسیم کرد : گروه اول نقاشی های یک رنگ و گروه دوم نقاشی هایی که دارای رنگهای متعدد هستند. یکی از قدیمی ترین کتاب های خطی مصور دوره مغول نسخه معروف “منافع الحیوان “ابن بختیشوع است که درکتابخانه مورگان در نیویورک نگهداری می شود .

تحقیق وبررسی در مورد دلایل افول نگارگری در دوره ی زندیه وقاجاریه 13 ص

اختصاصی از یارا فایل تحقیق وبررسی در مورد دلایل افول نگارگری در دوره ی زندیه وقاجاریه 13 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

دانشگاه علم و هنر

دانشکده هنر و معماری اردکان

مربوط به درس :

هنر و تمدن اسلامی

موضوع تحقیق:

نگارگری عهد زند و قاجار

هدف از انجام تحقیق:

دلایل افول نگارگری در دوره ی زندیه وقاجاریه

نام استاد:

جناب آقای اشعاری

اعضای گروه:

آمنه بهادریان

مهسا زاهدی

پریسیما هوشیانی

زمستان 87

چکیده:

آغاز سبک نگارگری قاجار را باید در دوران افشار و زند پیگیر بود اما به دلیل کوتاه بودن این دوران و تسلط اشوب و بلوا بر اوضاع آثار چندانی بر جای نمانده است. از کتب تصویر شده این دوران می توان به «تاریخ جهانگشای جوینی » اشاره کرد . از استادان دوره افشاریه می توان به محمد علی بیگ ، داوود نقاش ، محمد رضا هندی و هادی نقلش اشاره کرد .

محققان ایرانی پیوستگی شیوه نگارگری اواخر دوره صفوی را به سبک قاجار محرز دانسته اند. نخست ، تاثیر پذیری از شیوه های اروپایی است که از اواخر سده یازدهم هجری قمری آغاز شده بود و توسط فرزندان و نوادگان همان هنرمندان استمرار یافت ، مانند تداوم شیوه نگارگری محمد زمان توسط پسرش محمد علی.

نگارگری سبک قاجار شامل شیوه دیوار نگاره های دوره صفویه و نقاشی کلاسیک اروپا است ، به ترتیبی که در آغاز مایه ایرانی آن بیشتر و در میانه به طور مساوی از نقاشی ایرانی و اروپایی میه می گیرد و در پایان دوره به تدریج به نفوذ سبک اروپایی در نگارگری ایرانی افزوده می شود تا جایی که به کپی برداری از آثاراستادان رنسانس می پردازند . از دوره آقا محمد خان قاجار آثار درخوری به جا نمانده اما در مقابل تعداد فراوانی تابلوی رنگ روغن از دوره سلطنت فتحعلیشاه و محمد شاه به جا مانده است.

بسیاری از این نگاره ها با موضوهایی نظیر رقاصه ها و مجالس بزم و رزم برای قهوه خانه ها و مجموعه های شخصی ساخته می شدند و چهره های شاهزادگان و موضوهای تاریخی برای کاخهای شخصی . نگارگر پرده شاهزاده قجری و خدمه تمام ویژگیهای نقاشیهای اوایل سده سیزدهم هجری را در خود جای داده است بیان ازاد کوها و حالت های برگ درختان در دور دست و فزای تعریف نشده دشت معرف عمق در تصویر است. سایه روشن کاری روی چهره و دست ها نشان از آگاهی هنرمند به هجم پردازی است. با وجود این نگاره مرکب از سطوحی است که از رنگهای درخشان ، نوارهای تزئینی الماس ، مروارید ، زمرد و کمربند یاقوت نشان ، ابزوبند و هاشیه های زینتی تشکی شده است . اگر چه این پرده جذابیت خاص خود را دارا هستند، حالت روبرو نمای اندامها چیزی را فراتر از صورت ظاهر آنها نمایان نمی سازد.

تاثیر عکاسی بر نگارگری دوره قاجار امری بلا منازع است. در نگاره هایی که خانزاد اسماعیل از ناصرالدین شاه ترسیم کرده است، شاه با همان کتی نشان داده است که در عکسی از همان دوره دیده می شود. در این نگاره نقو ش زینتی لباس به همان ظرافت نقوش قالی به تصویر در آمده اند . این گونه واقع نمایی با نگاه مستقیم خالی از فروتنی شاه که تا قبل از دوره قاجار ، در نگارگری امری غیر قابل تصور بود، همسو شده است اگر چه چهره شاه چیزی بیش از صورت ظاهر وی را آشکار نمی سازد ، اما چهره اش انسانی است نه یک چهره آرمانی .

شیوه نگارگری در این دوران در آغاز مشابهت زیادی به رنگ و روغن های دوران زند دارد. بیشترین اختلاف نقاشیهای قاجار و زند در رنگهای این تصاویر است . رنگهای قالب نقاشیهای رنگ و روغن دوران زندیه سبز و رنگهای هماهنگ با آن بود که در تصاویر رنگ و روغن قاجاری به سرخ های مختلف مبدل شد.

نگارگری قاجار:

نگارگری سبک قاجار شامل شیوهءدیوار نگاره های دورهء صفویه و نقاشی کلاسیک ارو پاست ودر پایان دوره بر نفوذ سبک ارو پایی افزوده می شود تاجایی که به کپیه برداری از آثار استادان رنسانس می پردازند.

چهرهء انسان در تصاویر این دوران نسبتا تخت است که با کمی سایه در زیرگردن وروی گونه ها دیده می شود . تمام چهره ها شبیه بهم با چشمان درشت خمار ابروهای کمانی چهره سه رخ بیضی موهای بلند چین چین و مواج با دستان ظریف حنا بسته با کمر باریک است.

در هنگام پادشاهی ناصرالدین شاه بسیاری از نقاشان به ارو پا فرستاده شدند که میرزا علی اکبر خان نقاش باشی ملقب به مزین الدوله به پاریس فرستاده شد و پس از بازگشت به

دانلود تحقیق تجزیه و تحلیل و نقد آثار تجسمی زمینه های نگارگری در ایران

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق تجزیه و تحلیل و نقد آثار تجسمی زمینه های نگارگری در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 22 صفحه       

قالب بندی : word                       

تجزیه و تحلیل و نقد آثار تجسمی زمینه های نگارگری در ایران

هنر ایران از آغاز هنری، ذهنی و معنوی بوده و گرایش به سوی انتزاع داشته است سرازیر شدن یونانیان به ایران و تحمیل عناصر عینی، مادی و طبیعت گرایی عوامل سویی در هنر ایران به جا گذاشته است که هنر سلوکی و اشکانی(226-250م) حاصل کوششهای این یونانی ماب کردم هند اصیل ایرانی است.

به هر حال شکست پیامدهایی به دنبال داشت که هنرمندان ناگزیر از پذیرفتن آن بودند. بدین معنی که هنر ایرانی که اصولا هنری تخیلی، تمثیلی، و فراخاکی بود، عواملی از هنر حقیقی طبیعت گرا و زمینی هنر هلنی با یونانی را پس از تحمل شکست در خود جای داد. به یک کلام هنر ایرانی که اصولا لاهوتی بود تأثیراتی از هنر یونان که ناسوتی بود با خود همراه ساخت و نمونه های آن هنر دوره سلوکی و سپس هنر التقاطی دوره اشکانی است (226م).

با وجودی که در پشت بسیاری از سکه های این دوره حروف یونانی به چشم        می خورد، ولی تدریجا این هنرمندان از نفوذ هنر مادی و طبیعت گرایی داشت نزدیک شدند. در دوره ساسانی (226 تا 636 م) هنر شکل اصیل خود را بازیافت و عوامل مادی، طبیعت گرا و زمینی هنر یونانی از آن دور گشت و پیوند مجدد خود را با هنر دوره هخامنشی بازیافت. به اعتقاد اغلب صاحب نظران هنر نگارگری این دوره از یک نظام دینی چون مانیگری سرچشمه می گیرد. مانی برای کتاب دینی خود ارژنگ از نگارگری سود جست. این نگاره ها ویژگی خاص هنر ایرانی را نظیر ذهن گرایی، دور شدن از تقلید محض طبیعت، و دو بعدی نمودن عوامل طبیعی، که خاص ایرانیان بوده با خود همراه داشت.

ولی مانیگری به شدت تحت پیگرد بود، و بنیانگذاران آن مانی، که به طور مستند آثاری از کتاب وی در دست است که ویژگیهای خاص هنر ایران را با خود همراه دارد، در سال 290 میلادی کشته شد و کتاب مصورش را در آتش سوزاندند. ولی نسخ دیگر این کتاب تا سده ها باقی ماند، و در واقع بر منشاء نگارگری ایران مؤثر افتاد.1

با آغاز اسلام و دعوت به توحید هنر نگارگری مجددا از هنر کشش به سوی عوامل طبیعی گرایی دور افتاد و هنرمندان کوشش نمودند تا با استفاده ار بیان تصویری فضایی مطابق با نیازهای معنوی و خلوص نفسانی رقم زنند. در این میان حکومت عباسی(656-133 ه.ق) پایگاه محکمی برای رشد و تخکیم هنرها، به ویژه هنرهایی گردید که پیوند مسلمی با هنرهای تجسمی داشتند نظیر: نقاشی، کتابت، جلدسازی، فلزکاری و غیره.

ولی اغلب هنرشناسان و صاحب نظرانی که در مورد هنر نگارگری ایران تحقیق و بررسی کرده اند از جمله بازیل گری، بر این اعتقادند که “… عربی شمردن این هنر همانقدر خطاست که ایرانی دانستن مطلق آن نادرست است”.1

بازیل گری در کتاب خود می نویسد:“ در اینکه ایرانیان تنها مردمانی بودند که اینگونه نقاشی را بین خود پرورده و از درون آن پدیده تکامل یافته تری بوجود آورده بودند تردیدی نیست. این هنر در اسپانیا سده ها متبلور ماند و شکل نازلی از آن در شمال افریقا ابقا شد.”2 بنابراین در دوره عباسیان مکتب بغداد شکل می گیرد و برای مدت شش قرن هنری در دنیای اسلام قوام می یابد که از نظر تداوم و هماهنگی و وحدت مضامین و مفاهیم کم نظیر بود.

حمله مغولها به سرزمینهای اسلامی در سال 616 ه.ق آغاز گشت. این حمله که ابتدا توسط چنگیز صورت گرفت، با حمله پی در پی، به تسلط کامل مغولها به سرزمینهای اسلامی منجر شد و با سقوط بغداد و کشته شدن آخرین خلیفه عباسی، المستعصم بالله 256ه.ق(1285 م) صورت نهایی یافت. مغولها مقر حکومتی خود را زمستانها در بغداد و تابستانها در تبریز قرار دادند. فتوحات مغولها در سرزمینهای اسلامی باعث از میان رفتن مکتب بغداد نگردید، بلکه این هنرستان بعد از آنهم همچنان فعال بود، ولی بسیاری از عناصر چینی و ایرانی در آن راه یافتند. از آنجمله است کتاب منافع الحیوان   “این بختیشوع” حدود 700 ه.ق (1300م) که دارای 94 اثر بی نظیر از حیوانات    افسانه ای و یا تغییر شکل یافته، طبیعی است. دیگری کتاب جامع التواریخ 714 ه.ق (1314م) خواجه رسیدالدین فضل الله است که در تبریز مرکزی به نام ربع رشیدی بر پا ساخت و بسیاری از مؤلفان، نقاشان، خوشنویسها و استادان پیشه و هنر را برای تدوین کتب تاریخ و طبیعی استخدام نمود و به آفرینش گماشت. در حقیقت تصاویر کتاب مزبور مجموعه ایست که در آن تقلید هنر خاور دور و هنرستان بغداد و نفوذ آن در یکدیگر به روشنی آشکار است. بازیل گری در این زمینه می نویسد:“ احتمال مقیم بودن هنرمندان چینی در کارگاه رشیدالدین کاملا وجود داشته و اینان قادر بودند نمایشگر و بیانگر سبک چینی باشند. نفوذ مستقیم چین در مورد جزئیات کار نیز به یقین بیش از میزانی است که قبلا به چشم می خورد، و معروف است که رشیدالدین از همکاری چینی ها در نگارش تاریخ خود مستفید بوده است. شک نیست که سرپرست قسمت، کوشیده است تا نوعی یکدستی در آثار این مکتب پدید آورد.”(1)

از دیگر کتابهای مشهور این دوره شاهنامه ایست که زمان آن به نیمه اول قرن هفتم  هجری(14 م) می رسد. از آنجا که شخصی به نام “ دموت” Demmote این شاهنامه را خریداری نموده و از ایران خارج کرده است این شاهنامه به شاهنامه دموت مشهور است. این شخص پس از تصاحب این مجموعه نفیس که دارای حجمی زیاد و دارای صفحات بلند و از قدیمترین و معتبرترین نسخه های موجود می باشد، آن را مثله کرده و به صورت برگ برگ درآورده و آن را به موزه ها و مجموعه های شخصی در اروپا و آمریکا فروخت. از مشخصات نقاشیهای کتاب مزبور عوامل فارسی چینی و مغولی است که در کنار هم قرار گرفته و با وجود این فضایی هماهنگ و یکپارچه بوجود آورده است.

تحقیق درباره نگار گری دوره صفویه

اختصاصی از یارا فایل تحقیق درباره نگار گری دوره صفویه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل word: (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات : 26 صفحه

نگارگری ؛ جریانی در متن فرهنگ ایرانی

دوران رونق هنر در عصر صفویه در دارالسلطنه های شهرهایی چون اصفهان و قزوین و تبریز که در آن دوران مرکزیت به حساب می آمدند، ماجراهایی دارد که در تاریخ به ثبت رسیده است. اما دوران زوال و پراکندگی هنر و حرمان و دربه دری هنرمندان تحت الحمایه دارالسلطنه های آن دوران، پس از افول عصر صفویه داستان جالب تری دارد که در نهایت به رهایی موازین هنر از قید دربار و گسترش آن به اعماق جامعه انجامید. پس از افول حکومت صفویه و استقرار سلسله افشاریه و مرگ نادر و ایجاد هرج و مرج در کشور و متعاقب آن به روی کار آمدن کریمخان زند و سلطه آغامحمدخان و استقرار سلسله قاجاریه پس از زوال عصر زندیه؛ نگارگری ایرانی نیز دستخوش تغییرات و تحولاتی در نوع نگاه، مواد و مصالح، رویکردهای اجتماعی و همچنین طرز ارائه و تکنیک می شود.

آن توجه و اهمیتی که شاهان صفوی برای هنر و هنرمند قائل بودند، از سوی کریمخان زند نسبت به هنرمندان صورت نگرفت، در نتیجه هنرمندان که حمایت دربار و رونق اقتصادی دوران صفویه را از دست داده بودند، ناگزیر شدند به طبقات پائین تر و برخی اشراف با فرهنگ و به ویژه به سمت طبقات متوسط جامعه گرایش پیدا کنند.

این رویکرد تازه در هنر، ناشی از حضور مخاطبان تازه ای بود که هنرمندان باید با سطح سلیقه و روحیات آنان خود را هماهنگ سازند.

درست است که مخاطبان برخاسته از طبقات متوسط شهری توقعات زیباشناسانه نازل تری نسبت به درباریان داشتند، اما این اختلاف سطح، تنها به حذف برخی آرایه ها و تزیینات ظاهری منجر شد. لذا عنصر مردمی و ذوق عامیانه را جایگزین درخشش بصری و ذوق فئودالی پیشین ساخت.

از درون این گرایش تازه که با روان جمعی توده ها هماهنگ بود و نوعی عامیانگی بی سابقه را به نگارگری ایرانی وارد ساخته بود؛ چیزی به دست آمد که قرن ها در پشت دیوار دارالسلطنه ها و در درون سینه مردمان عادی حبس شده بود: آن چیز، عشق سوزان مردم به حماسه های ملی در قالب شعر و همچنین ایمان آنان به شور نهفته در فلسفه عاشورا بود.

حالا دیگر، نبض دگرگونی آشکارا در قلب شهرها می تپید. برخی از هنرمندان نیز هم نفس با مردم، گوش به نقل نقالان سپرده و قهوه خانه را به دارالسلطنه ترجیح دادند.

در فرایند عبور از نگارگری عصر صفویه تا دوران قاجاریه، تغییراتی تدریجی در شگردها، ابزار کار و نوع نگاه در نقاشی ایرانی پدید آمد.

نشانه های این تغییرات را می توان در رواج یافتن نوعی شمایل کشی ردیابی کرد که در دل خود یک هنر قصه گو و روایتگر موسوم به »نقاشی قهوه خانه ای» را پرورانید. نکته حائز اهمیت آنجاست که به خاطر داشته باشیم که از صفویه به این سو، نقاشی اروپایی آرام آرام به جامعه ایرانی راه پیدا می کند و هنرمند ایرانی، بی آن که چشم بسته به پذیرش و تقلید «ایسم»های هنر غربی بپردازد؛ صرفاً از ابزارهای جدیدی مثل رنگ و روغن و بوم بهره گرفت.
اما آنچه را که با این لوازم وارداتی نقش کرد، از فرهنگ ملی و دینی، از ایمان، احساس و تخیل و ادب و تاریخ خودش سرشار بود. به گواه تاریخ هنر، تا قبل از صفویه در میان نقاشان ما رنگ و روغن و بوم مورد استفاده قرار نمی گرفته است