فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:18
فهرست مطالب: صفحه
موضوع پژوهش در عمل 1
مقدمه و توصیف وضعیت موجود 2
گردآوری اطلاعات شواهد (1) 4
تجزیه و تحلیل اطلاعات 5
خلاصه ی یافته های اولیه 5
روش های فعال سازی آزمایش ها و کار های عملی درس علوم تجربی 6
انتخاب راه حل جدید و موقتی و پیشنهاد 9
چگونگی اجرای راه حل جدید 10
گردآوری اطلاعات شواهد(2) 11
تجدید نظر در روشهای انجام گرفته و اعتبار بخشی به آنها 12
نتیجه 13
منابع 15
مقدمه
توصیف وضعیت موجود
دبیر و کارشناس علوم تجربی هستم و حدود بیست سال است که در دوره ی عمومی راهنمایی در سه پایه ی تحصیلی علوم تجربی تدریس می کنم . در طول این سال های متمادی بنده از روش های مختلف تدریس مانند سخنرانی و استفاده از رسانه های آموزشی و تدریس در آزمایشگاه استفاده کرده ام و بیشتر تلاش و کوشش خود را در این موارد انجام داده ام . ولی دانش آموزان بعضی از مطالب را می فهمیدند و عده ای از دانش آموزان مطالب را در حافظه ی کوتاه مدت خود حفظ می کردند و برای خودم نیز روشن شده بود که دانش آموزان هنگام توضیح دادن و تدریس و یا انجام کارهای عملی خسته می شوند .یک حس جالبی در من ایجاد شد و تصمیم گرفتم که این مسئله را حل کنم . همواره در این فکر بودم که یک تغییر و تحولی در روش تدریس خود ایجاد کنم . در آبان ماه سال 88 یک روز این مسئله را با دانش آموزان کلاس دوم راهنمایی مدرسه نمونه دولتی بحرالعلوم گرمی در میان گذاشتم و گفتم که می خواهیم درکلاس خودمان تحول ایجاد کنیم آنها خیلی خوشحال شدند از اینکه نظر شان را بیان می کردند سوالاتی که مطرح نمودم عبارت بودند از:
1- چرا هنگام تدریس علوم تجربی در تخته سیاه عده ای از شما زود خسته شده و خواب آلود می شوید
2- چرا آزمایش های کتاب راکه انجام می دهیم خوب نمی فهمید؟
3- چرا به متن آزمایش های علوم تجربی کمتر توجه می کنید؟
4- آیا از مطالب و متن آزمایش های علوم تجربی راضی هستید وجهت بهتر شدن آن چه نظری دارید؟
همه دانش آموزان کلاس با یکدیگر صحبت و مشورت کردند چون همه ی دآنش آموزان نمونه و صاحب نظرو باهوش بودند و به راحتی سخنان خود را بیان می کردند و نظرات خود را به این شرح اعلام کردند: 3
1- دانش آموزی به نام مجید حقی با معدل 86/19 گفت:علوم تجربی علومی است که از طریق تجربه و عمل حاصل می شود زمانی که این علم کاربردی فقط منحصر به سخنرانی و تخته سیاه می شود ما گوش می کنیم و می فهمیم ولی جذابیت مخصوص خود را ندارد چون با گذشت زمان خسته می شویم و لازم است که همراه با انجام آزمایش این علم را یاد بگیریم که اگر آزمایش های کتاب را ببینیم و در کلاس انجام شودآموختن علوم تجربی برای ما آسان و ماندگار می شود.
2- یکی از دانش آموزان به نام پیام فروزنده قهرمان تکواندو ایران و آسیا که در کلاس بنده حضور داشتند گفت: که در کلاس و آزمایشگاه کار های عملی را شما انجام می دهید و ما فقط تماشاگر آن هستیم درست است که می فهمیم ولی اگر بگذارید این آزمایش ها را خودمان انجام دهیم بهتر و بیشتر یاد می گیریم و هدف و خواسته ی ما این است که خودمان کار های عملی را انجام دهیم.
3- دانش آموز دیگری به نام مهر آور که از شهرستان پارس آباد در این مدرسه مشغول تحصیل بودندگفتند که ما در دوره ی ابتدایی همه ی آزمایش ها را به راحتی خودمان انجام می دادیم ولی به آزمایش های کتاب علوم تجربی در راهنمایی نگاه می کنیم و ضمن اینکه مود شیمیایی و وسایل را نمی شناسیم از خطرات آن نیز می ترسیم به همین علت علاقه ی ما نسبت به این آزمایش ها کم شده است.
۴- امین جاوید یکی از دانش آموزان گفت : همه ی آزمایش های کتاب علوم تجربی راهنمایی را قابل انجام نمی دانیم چون در سطح ما نیستند و حالت تخصصی دارند و انجام این آزمایش ها نیاز به اطلاعات بیشتر و ایمنی زیاد دارد و ضرورت دارد که در کتاب های درسی ما تغییر ایجاد شود و آزمایش های آن به صورت ساده ترنوشته شود.
5- دانش آموز دیگری گفت آنچه در کتاب علوم تجربی می بینیم بیشترمربوط به محیط بیرون و طبیعت است وما آن را در محیط بسته می خوانیم و کار های عملی را معلم انجام می دهد و ما انجام نمی دهیم.
گردآوری اطلاعات وشواهد (1) 4
بنده پس از مشورت با دانش آموزان به دنبال منابع دیگر در جهت کسب اطلاعات رفتم ،موضوع را دردی ماه 88 در جلسه ی دبیران مطرح نمودم عده ای از همکاران گفتند که می خواهید مثلا چیزی اختراع نمایید به آنها گفتم چه اشکالی دارد دانش آموز نوع ابر را عوض تخته سیاه در آسمان ببیند و ریشه ی راست و افشان را در مزرعه بیرون آورده و نگاه کند و گل بچیند و اجزای گل را معرفی کند و لایه های رسوبی و بستر رودخانه و زغال سنگ و سنگ ها و چشمه ها را عملا ببیند و اندام قلب و کلیه و چشم را در کلاس تشریح نماید انجام این کارها که هزینه ی زیادی ندارند.مدیر مدرسه آقای محمد حسین داور پناه و دبیر حرفه وفن آقای غلامعلی تقوی با نظر بنده موافق بودندبرای اطلاعات بیشتر تاریخچه ی آموزش و پرورش کشور های پیشرفته در 50 سال قبل را مطالعه نمودم که وضعیت آزمایشگاه های دوره ابتدایی و راهنمایی آنها در پنجاه سال پیش تقریبا مشابه وضع ما بوده است آنها در آن زمان پس از مدتی دیدند که این روش در دوره عمومی(ابتدایی و راهنمایی)کارایی ندارد.افزایش فشار مادی بر آموزش و پرورش و افزایش هزینه ی وسایل آزمایشگاهی و عدم وجود آزمایشگاه های مجهز و نبود متصدی متخصص ،از جمله عواملی هستند که باعث شده است اجرایچنین روشی به صورت حقیقی میسر نشود و کار مدیران و دبیران این شده است که وسایل آزمایشگاهی به صورت منظم چیده شود و نیروی اکثرا مازاد در آنجا بنشینند و هر چند گاهی یک گزارش آزمایشگاهی نوشته شود و دانش آموزان حق دست زدن به وسایل را ندراند و معلم فقط این آزمایش ها را انجام می دهد. کشور ها چندین سال است از آن وضعیت عبور کرده اند و به نتیجه رسیده اند ما نیز با یک روش بهتر و بومی و اسلامی و با ایجاد تحول می توانیم از وضعیت فعلی خارج شویم و آن روش این است که فعالیت های عملی و زمایشگاهی به روش ساده در کلاس و یا بیرون از کلاس با استفاده از طبیعت و به صورت نمایشی و یا به صورت عملی توسط خود دانش آموزان اجرا شود.سپس این موضوع را با دبیران علوم تجربی خانم معصومه فتوحی و خانم زیبا جهانی از مدارس عشایری آنگوتلار و نجفقلی کندی در میان گذاشتم که آنها نیز ضمن موافقت با این روش و ضرورت توجه به آن نظرات خود را بیان کردند.
تجزیه و تحلیل اطلاعات
از مطالعه و تحقیق و مشورت ها و تجزیه وتحلیل به عمل آمده، مشکلات موجود در این روش ها مشخص گردید و فهمیدم که از بین روش های تدریس،روش تدریس عملی علوم تجربی با مشارکت دانش آموزان در انجام کارهای عملی ساده و در حد توان آنها موفقیت آمیز است ودانش آموزان بااجرای این روش اعتماد به نفس و قدرت و خلاقیت بیشتری پیدا می کنند و اضطراب و ترس از آزمایش در آنها از بین می رود ضمنا خلاصه ی تجزیه و تحلیل خود را از وضعیت دانش آموزان کلاس و عوامل خستگی آنها ثبت نمودم که در اکثر کلاس های منطقه مشاهده می شود چون بنده چهار سال است که سرگروه علوم تجربی هستم واز کلاس ها در شهر و روستا اطلاع دارم.