اختصاصی از یارا فایل
دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .
فرمت فایل : WORD , PDF
تعداد صفحات:69
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی-شیلات (M.Sc )
موضوع:
بررسی اثرات پاتولوژیک ناشی از حمام ماهی قزل آلای رنگین کمان onchorhynchus mykiss))با ماده ضدعفونی کننده آکوآجرم
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
چکیده 1
مقدمه 3
فصل اول – کلیات 6
1-1- معرفی خصوصیات ماهی قزل آلای رنگین کمان 7
1-1-1- خصوصیات مرفولوژیک 7
1-1-2- خصوصیات اکولوژیک 7
1-1-3- ارزش اقتصادی 7
1-2 - ضدعفونی کننده ها و کاربرد آنها در آبزی پروری 8
1-2-1- تعریف 8
1-2-2- هدف از ضدعفونی 8
1-2-3- ویژگیهای یک ضدعفونی کننده ایده آل 9
1-2-4- عوامل موثر بر تاثیر ماده ضدعفونی کننده 10
1-2 -5 – مکانیسم اثر ضدعفونی کننده ها 11
1-2-6- تقسیم بندی ضدعفونی کننده ها 11
1-3 - مروری بر آکوآجرم 12
1-3-1 دسته دارویی 12
1-3-2- ویژگیهای اختصاصی 12
1-3-3- خصوصیات فارماکولوژیک 13
1-3-4- طیف اثر 13
1-3-5- دوز مصرف 13
1-4- مروری بر مطالعات گذشته 13
فصل دوم: مواد و روش کار 15
2-1 - معرفی جمعیت مورد مطالعه 16
2-2- شرایط جغرافیایی مزرعه مورد مطالعه و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب 16
2-3- مواد و ابزار مورد استفاده 17
2-4- روش کار 18
2-4-1- آماده سازی حوضچه های شاهد و تیمار 18
2-4-2- تهیه محلول آکوآجرم با غلظت مورد نظر 18
2-4-3- حمام ماهیان گروه تیمار با آکوآجرم و نمونه برداری از بافتها 18
2-4-4- تهیه مقاطع میکروسکوپی در آزمایشگاه 19
2-4-5- بررسی مقاطع میکروسکپی و عکس برداری ...........................................................................19
فصل سوم : نتایج 20
3-1- علایم بالینی 21
3-2- علایم ظاهری لاشه و کالبد گشایی 21
3-3- علایم میکروسکوپی(تغییرات پاتولوژیک بافتها) 21
3-3-1- آبشش 21
3-3-2- مغز 22
3-3-3- کلیه 23
3-3-4- کبد 23
فصل چهارم: بحث 41
پیوست
مروری بر ساختمان بافت شناسی و آسیب شناسی مغز، آبشش، کبد و کلیه ماهی قزل آلای رنگین کمان 45
بافت شناسی مغز 45
تغییرات پاتولوژیک مغز 48
بافت شناسی آبشش 49
تغییرات پاتولوژیک آبشش 51
بافت شناسی کبد 52
تغییرات پاتولوژیک کبد 54
بافت شناسی کلیه 58
تغییرات پاتولوژیک کلیه..............................................................................................................................61
منابع 65 خلاصة انگلیسی 68
فهرست عکسها
عنوان صفحه
شکل 1:آبشش ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) بلافاصله پس از حمام با آکوآجرم و آبشش ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 24
شکل 2: آبشش ماهیان گروه تیمار (a,b,c,d,e) 4 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و آبشش ماهیان گروه شاهد (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 25
شکل 3: آبشش ماهیان گروه تیمار (a,b,c,d,e) 24 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و آبشش ماهیان گروه شاهد(f)بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 26
شکل 4: آبشش ماهیان گروه تیمار (a,b,c,d,e) 48 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و آبشش ماهیان گروه شاهد(f)بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 27
شکل5:مغز ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) بلافاصله پس از حمام با آکوآجرم و مغز ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 ( 28
شکل6:مغز ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 4 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و مغز ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 29
شکل7:مغز ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 24 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و مغز ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 30
شکل8:مغز ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 48 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و مغز ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 (. 31
شکل 9: کلیه ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) بلافاصله پس از حمام با آکوآجرم و کلیه ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 ( 32
شکل 10: کلیه ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e))4 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کلیه ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 ( 33
شکل 11: کلیه ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e))24 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کلیه ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 (. 34
شکل 12: کلیه ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e))48 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کلیه ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 (. 35
شکل 13: کبد ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) بلافاصله پس از حمام با آکوآجرم و کبد ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم(H&E,X40 ( 36
شکل 14: کبد ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 4 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کبد ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 (. 37
شکل 15: کبد ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 24 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کبد ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 ( 38
شکل 16: کبد ماهیان گروه تیمار a,b,c,d,e)) 48 ساعت پس از حمام با آکوآجرم و کبد ماهیان گروه کنترل (f) بدون تاثیر آکوآجرم (H&E,X40 ( 39
چکیده:
این تحقیق به منظور بررسی ضایعات بافتی احتمالی ناشی از حمام ماهیان قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)، با ماده ضدعفونی کننده آکوآجرم صورت پذیرفت. آکوآجرم یک ماده ضدعفونی کننده و آنتی سپتیک مختلط (Mixed-Oxidant Disinfectant & Antiseptic) است که برای اولین بار در ایران با قابلیت استفاده در آبزیان تولید می شود. آکوآجرم مخلوطی است از ترکیب پراکسیدهای معدنی در بافری از املاح معدنی و آلی. مکانیسم عمل این ماده بر مبنای خاصیت اکسیدانی پرسولفات بوده که در همراهی با املاح آلی و معدنی به ساختارهای حیاتی پاتوژن ها حمله کرده و قادر است در مدت 30 تا 45 دقیقه انواع ویروسها و باکتری ها و اسپور آنها را در محیط آب از بین ببرد و با اختلال در اجزای اختصاصی غشاء سلولی میکروارگانیسمها، مانع از عملکرد طبیعی آنها و در نهایت توقف رشد و یا مرگ می شود. به منظور انجام این تحقیق تعداد 40 عدد ماهی از یک مزرعه پرورش ماهی که در شرایط طبیعی و مناسب از نظر سلامت و بهداشت قرار داشتند صید و تعداد 20 عدد به حوضچه تیمار و 20 عدد به حوضچه کنترل انتقال داده شد. ماهیان دو گروه در شرایط کاملاً مشابه نگهداری شده و پس از 8 روز ماهیان گروه تیمار با ماده ضدعفونی کننده آکوآجرم دوز 2000/1 به مدت 45 دقیقه حمام داده شد. در مقاطع زمانی بلافاصله، 4 ساعت، 24 ساعت و 48 ساعت پس از حمام هر بار تعداد 5 عدد ماهی از حوضچه تیمار و 1 عدد ماهی از حوضچه کنترل صید و نمونه برداری از اندامهای آبشش، مغز، کلیه و کبد صورت پذیرفت و در فرمالین 10٪ تثبیت و به آزمایشگاه منتقل گردید. سپس با استفاده از روش استاندارد بافت شناسی مقاطع 5 میکرونی تهیه و با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. هیچگونه تغییرات رفتاری و ظاهری در ماهیان مشاهده نشد و در کالبدگشایی آنها نیز هیچگونه آثاری از علائم غیرطبیعی ملاحظه نگردید و هیچگونه تلفاتی در بین آنها رخ نداد. در بررسی های میکروسکوپی آبشش مواردی نظیر تورم و جداشدن لایه پایه در ابتدای تیغه های آبششی ثانویه ، آنیوریسم، شروع چماقی شدن در تیغه های ثانویه، تورم و اختلال در ساختار تیغه های آبششی، کوتاه و ضخیم شدن برخی رشته های ثانویه، هایپرپلازی پریکندریوم، تورم وجداشدن لایه پوششی، مشاهده گردید. از مهمترین علائم میکروسکوپیک مشاهده شده در مغز ماهیان مورد آزمایش صرفاً مختصری پرخونی در برخی عروق بود. در کلیه نیز در بعضی از موارد افزایش مراکز ملانوماکروفاژ، چروکیدگی گلومرولها و اتساع فضای بومن مشاهده شد. هیچگونه آسیب بافتی در ساختمان کبد مشاهده نگردید. بطور کلی ضایعات بافتی مشاهده شده عمدتاً عکس العمل های طبیعی اندامهای مورد مطالعه نسبت به یک ماده خارجی بوده و آسیب پاتولوژیکی جدی محسوب نمی شود. بطور قطع می توان گفت که هیچکدام از ضایعات بافتی مشاهده شده پس از 48 ساعت نیز باعث مرگ ماهیان نخواهد شد. لذا بنظر می رسد این ماده ضدعفونی کننده از نقطه نظر آسیب زدن به اندامهای حیاتی برای ماهیان ضرری ندارد.
مقدمه:
رشد سریع جمعیت درجهان و کاهش ذخایر ماهیان به دلایل مختلفی از جمله آلودگی آبها و تخریب محیط زیست ، باعث شده است که نیاز شدیدی به تکثیر و پرورش مصنوعی آبزیان احساس شود. در همین راستا با توجه به گسترش فعالیتهای تکثیر و پرورش ماهی در کشور، همچنین پرداختن به موضوع افزایش تولید در واحد سطح بعلت محدودیت منابع آبی و پرورش متراکم ماهی، نیاز به کنترل بیشتر و شدیدتر بیماریها وجود دارد، چرا که عدم توجه کافی، می تواند خسارات جبران نا پذیری به همراه داشته باشد. با ورود آلودگی به مزارع، زمینه برای ابتلای ماهی به بیماریها فراهم می شود که در صورت رخداد بیماری نه تنها مدیریت تولید با مشکل مواجه می شود بلکه در مواردی بازگشت به شرایط مطلوب را نیز غیرممکن می سازد. امروزه علاوه بر بیماریهای عفونی، باقیمانده های سموم کشاورزی، داروهای دامپزشکی، فلزات سنگین، مواد آلی و غیر آلی نیز در آبزیان از چالشهای مطرح بوده و ضروری است که تولیدات شیلاتی از هر دو نظر اقتصادی و بهداشتی مد نظر قرار گیرند. در این راستا شناخت مسائل بهداشتی و رعایت آنها، همچنین توجه به دستورالعملها و بطور کلی رعایت برنامه ایمنی زیست محیطی Biosecurity)) و استفاده صحیح از مواد ضد عفونی کننده مناسب بسیار مهم و با ارزش می باشد .ماهیان معمولا در معرض عوامل بیماریزای بالقوه قرار دارند که منجر به بروز انواع بیماریهای باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی در مراحل مختلف زندگی آبزی خواهد شد.
اساس مدیریت شایسته، استفاده مناسب از مواد شیمیائی در کاستن و یا از بین بردن عوامل بیماریزا می باشد. در این خصوص طیف وسیعی از مواد ضدعفونی کننده وجود دارد که بصورت گسترده در کنترل و کاهش عوامل بیماریزا مورد استفاده قرار می گیرد. آکوآجرم یک ماده ضدعفونی کننده حاوی ترکیبات سولفات و اسیدهای ارگانیک بوده که محصول کشور ایران می باشد. این ماده به شکل محلول جهت شستشو و ضدعفونی استخر های پرورش ماهی و وسایل و لوازم حمل تجویز می شود. اثرات ضد عفونی کننده این ماده توسط مجموعه آزمایشات انجام شده توسط سازمان دامپزشکی کشور به اثبات رسیده و مجوز ساخت و توزیع آن در تاریخ 12/09/1386 صادر گردیده است. آزمایشات صورت پذیرفته بر روی این ماده حاکی از آن است که این ماده می تواند جایگزین مناسبی برای ضدعفونی کننده هائی با اثرات سمی نظیر مالاشیت گرین باشد. استفاده از مالاشیت گرین از سال 1933 آغاز شده و این دارو یکی از مهمترین داروهای مورد استفاده در کنترل بیماریهای انگلی خارجی بویژه تریکودینا و ایکتیوفتریوس بوده است (Myeer etal., 1983). از این دارو به شکل گسترده در آبزی پروی اروپا و بعد در سراسر دنیا برای سالـها استفاده گردیـده است و اثــرات قارچ کشی آن در مــاهی کاملاً به اثبـات رسیده است Kitancharen 1997)). این ماده شیمیایی به عنوان عامل تخریب کننده آنزیم های تنفسی عمل کرده و با ایجاد اختلال در توانایی تولید انرژی سلول فرایند متابولیکی سلول را تخریب می کند، لیکن این ماده دارای خواص سرطانزایی و جهش زایی و ایجاد ناقص الخلقگی است(Myeer etal., 1983).
تخمهای قزل آلای رنگین کمان را با ما لاشیت گرین درمان نموده و مشاهده کردند که میزان بد شکلی در لاروهای درمان شده با مالاشیت گرین 3 تا 5 برابر بیشتر از گروه کنترل بوده است. محققین عقیده دارند میزان استفاده از این ماده در ضد عفونی ماهیان موجب تجمع این ماده در گوشت ماهی می گردد. لذا مصرف این دارو از طرف کمیته غذا و داروی انگلستان و نیز سازمان دارو و غذای آمریکا FDA ممنوع اعلام گردید Schreier 1995)). لذا ضروری است بتدریج این ماده از دایره مصرف حذف گردد و مواد دیگری که تاثیر ممانعتی بر رشد قارچ داشته و در عین حال اثرات مضر مالاشیت گرین را ندارند پس از انجام آزمایشات فارمی مورد استفاده قرار گیرند. در همین راستا محور تحقیق حاضر انجام بررسی های تکمیلی در خصوص ماده ضدعفونی کننده آکوآجرم با اثرات غیر سمی و غیر سرطانزایی می باشد. در تحقیق حاضر اثرات پاتولوژیک آکواجرم بر برخی از اندام های مهم ماهیان ضد عفونی شده با این ماده مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا نتایج حاصل از آن بتواند مکمل یافته های موجود بوده و منبع مناسبی را جهت ارزیابی کلی این ماده و مقایسه آن با سایر ضدعفونی کننده ها فراهم آورد. امید است نتایج حاصل از این تحقیق در کنار مطالعات انجام پذیرفته در این زمینه راهگشای پرورش دهندگان در انتخاب ضدعفونی کننده مناسب با کمترین خطرات احتمالی برای ماهی، محیط زیست و انسان به عنوان مصرف کننده نهائی باشد.
ضرورت انجام تحقیق:
نظر به گسترش روز افزون صنعت پرورش ماهی در کشور و استفاده وسیع از انواع ضدعفونی کننده ها در این صنعت، انجام تحقیقات در زمینه اثرات جانبی ناشی از مصرف این مواد در ماهیان ضروری به نظر می رسد. با توجه به اثرات غیر سمی و غیر سرطانزائی ثبت شده برای آکوآجرم(با استناد به مدارک ارائه شده توسط شرکت سازنده) و لزوم استفاده از مواد ضدعفونی کننده جدید در کشور که بتواند جایگزین نمونه های سمی و سرطانزای موجود نظیر مالاشیت گرین باشد محوریت این تحقیق بر تعیین اثرات پاتولوژیک ماده ضدعفونی کننده آکواجرم بر برخی اندامهای حیاتی ماهی به منظور تعیین نوع ضایعات احتمالی ناشی از غلظت مورد استفاده می باشد.
روش انجام کار و تحقیق:
مطالعات و بررسی های لازم جهت انجام پروژه حاضر در 5 بخش صورت پذیرفته است:
بخش اول: مطالعات کتابخانه ای
بخش دوم: ایجاد حوضچه های تیمار و کنترل و انجام نمونه برداری
بخش سوم: انجام آزمایشات مربوط به تهیه مقاطع بافتی
بخش چهارم: بررسی میکروسکوپی مقاطع بافتی و تهیه عکس از بافتها
بخش پنجم: تجزیه و تحلیل عکس ها و نتیجه گیری
