تاریخچه
با بررسی تاریخ صنعت در جهان متوجه می شویم که کشورهای غربی (امریکا و اروپا) به عنوان پیشرو درکل زمینه های صنعت بویژه صنعت خودرو بوده اند اما کشورهای شرقی نظیر ژاپن و ایران و دیگر کشورهای قاره آسیا در این زمینه همیشه دنباله روی کشورهای غربی بوده اند.این فاصله ی پیشرفتی در صنعت،کشورهای شرقی نظیر ژاپن را برآمد که به راهی برای کاهش این فاصله در کمترین زمان ممکن دست پیداکنند.در این راستا بطور مثال کشور ژاپن سعی کرد تا از محصولات ساخته شده توسط کشورهای غربی استفاده کند تا محصولی جدید با کیفیتی نزدیک به محصول مادر تولید کند.صنعت خودروی ژاپن در طی 90 سال اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. تولید انبوه خودرو در ژاپن قبل از جنگ جهانی دوم ودر سال ۱۹۲۰ بوسیله ی کارخانه های "ایشی کاواجیما" آغاز شد که مدل ژاپنی فورد آمریکایی را کپی کرده و به شکل تولید انبوه به بازار عرضه نمود.همچنین شورلت ژاپنی AE جزو اولین خودرو های کپی شده آمریکایی توسط ژاپنی ها بود که به تعداد زیاد تولید می شد. سپس با تلاش های فراوانی که انجام شد(آنهم در شرایط بحرانی ژاپن در آن دوره) مهمترین کارخانه‌ی خودرو سازی ژاپن یعنی "تویوتا" درسال ۱۹۳۲ فعالیت خود را با ساخت خودرویی با موتور "کرایسلر" آغاز نمود ، در سال ۱۹۳۴، نوع دیگری از خودرو را با موتور"شورلت" ساخته و وارد بازار نموده و از سال ۱۹۳۶، اولین تلاش ها برای ساخت خودروی تمام ژاپنی آغاز شد. البته تا مدت ها ژاپنی ها مشغول کپی برداری از اتومبیل های آمریکایی و اروپایی بودند.آنها خودروی پاکارد و بیوک آمریکایی و رولزرویس، مرسدس بنز و فیات اروپایی را نیز تولید کردند که همین تولیدها زمینه ساز گسترش فعالیت خودروسازی ژاپن شد و سرانجام در دهه ی ۱۹۶۰ میلادی پس از سعی و کوشش فراوان ، اولین اتومبیل تمام ژاپنی که ضمنا دارای استاندارد جهانی بود، تولید و به بازار عرضه شد.با بررسی این روند متوجه به چگونگی کارآمدی روش استفاده از محصولات تولید شده برای ساخت دوباره ی محصول جدید می شویم که بدلیل اینکه در این روش از انتهای مراحل طراحی تا تولید یک قطعه به سمت ابتدای آن می رویم این روش بنام مهندسی معکوس نامیده شد.روشی که به مرور زمان تمام کشورهای جهان سومی به آن روی آورده و خود را در بازار جهانی مطرح کردند.از دنباله رو های راه کشور ژاپن در این زمینه می توان کشورهای کره جنوبی،چین،مالزی و اخیرا هم کشورمان ایران را نام برد.
مقدمه
مهندسی معکوس برای بازیابی و تشخیص اجزای تشکیل دهند ه ی یک محصول بویژه در صورت عدم دسترسی به طراحی اولیه کاربرد داشته و برای نگهداری، گسترش و توسعه امکانات موجود و مهندسی مجدد (RE-ENGINEERING) مورداستفاده قرار می گیرد. این روش ، روش پذیرفته ای برای کشورهای درحال توسعه به شمار می رود. در این فرایند ابتدا میزان کمبود اطلاعات فنی برای پشتیبانی از تولید یک محصول معین می شود. سپس با انجام یک کار تیمی منسجم، متشکل از متخصصان و محققان رشته های مختلف علوم پایه به همراه مدیریت و سازماندهی مناسب تشکیلات تحقیقاتی و توسعه ای (R&D) سعی می شود مدارک و نقشه های خاص طراحی محصول به دست آید. با درنظر گرفتن مشخصات، هدف و شرایط طراحی محصول، استانداردهای ملی و رایج و همچنین پوشش دادن نقاط مجهول و ناشناخته سعی می شود مراحل نمونه سازی و نیمه صنعتی و در صورت لزوم ساخت و تولید محصول، انجام گردد.اولین بخش در مهندسی معکوس داده برداری است سپس استفاده از این داده ها به منظور طراحی مجدد محصول در نرم افزارهای مرتبط به میان می آید و پس از این بخش نیز به ساخت مدل طراحی شده از روی مدل مجازی طراحی شده در نرم افزارهای CAD نظیر نرم افزار CATIA,ProEngineer,… پرداخته می شود.در این مقاله ابتدا به روشهای داده برداری و انواع آن پرداخته می شود سپس با ارائه ی مثالی در صنعت خودرو،کاربرد و چکونگی مهندسی معکوس در این صنعت توضیح داده می شود.
جالب است بدانید که مهندسی معکوس حتی توسط سازندگان اصلی نیز ممکن است به کار گرفته شود . زیرا به دلایل متعدد، نقشه های مهندسی اولیه با ابعاد واقعی قطعات (مخصوصا زمانی که قطعات چندین سال پیش طراحی و ساخته و به دفعات مکرر اصلاح شده اند)مطابقت ندارد برای مثال جهت نشان دادن چنین نقشه هایی با ابعاد واقعی قطعات و کشف اصول طراحی و تلرانس گذاری قطعات، بخش میکروسویچ شرکت(Honywell) از مهندسی معکوس استفاده نموده و با استفاده از سیستم اندازه گیری CMM (Coordinate Measuring Machine) با دقت و سرعت زیاد ابعاد را تعیین نموده و به نقشه های مهندسی ایجاد شده توسط سیستم CAD منتقل می کنند.
طبقه بندی داده برداری و کارهای مرتبط
یک بخش مهم مهندسی معکوس به داده برداری است سیستم های بدست آورنده ی اطلاعات با محدودیتهای فیزیکی به منظور به دست آوردن اطلاعات از یک ناحیه محدود سطح قطعات مقید می شود بنابراین اسکن های متعدد سطح باید برای اندازه گیری یک قطعه به طور کامل گرفته شود پس از مرور مهم ترین روش های اندازه گیری مزیت های مرتبط و دشواری های مرتبط با این روش ها مورد بحث واقع می شود.نمودار زیر انواع روش های مورد استفاده برای داده برداری سه بُعدی به صورت تماسی و بدون تماس را طبقه بندی کرده است.
مهندسی معکوس در صنعت خودرو