30 ص
تولید پسته درایران سابقه تاریخی داردوشاید قدیمیترین سندآن رابتوان سفرنامه هرودت مورخ نامی یونان (420-480ق م)دانست که درموردپسته ووضعیت آن درایران بحث نموده است.
نام پسته درکلیه زبانهاوکشورهای مختلف ریشه فارسی آن مشتق شده است واین خودنشانه ایست برآنکه دنیا اگرپسته رامی شناسد وحتی اگرچنانچه درحال حاضرمعدودی ازکشورهای دنیا اقدام به تولید ویاصدورآن می نمایند تجربیات اولیه خودراازکشورماداشته اند.
ازجمله شواهدی که برای صدق مطالب فوق می توان ارایه داد کتیبه های موجوددرابنیه تاریخی یونان است که درآنهابه پسته اشاره شده است.
براساس اسنادموجودانتشار درخت پسته در اروپا وسواحل مدیترانه مربوط به سده اول میلادی است که بوسیله یکی از امپراطوران رم بنام (ویته لیوس)از ایران به روم وسایر نقاط اروپا برده شده است.
سیستماتیک:(Anacardiaceae)
پسته یکی ازگیاهان مهم ازتیره آناکاردیاسه می باشد.این تیره با حدود60جنس و600گونه تیره ای مهم دربین گیاهان می باشد.این تیره دارای خصوصیاتی به شرح زیر می باشد:
گیاهان این تیره اغلب بصورت درخت یا درختچه اغلب با پوست رزین دار برگهای متناوب خزان کننده یا همیشه سبز،ساده یا مرکب وسه برگچه ای یا مرکب شانه ای معمولابدون گوشوارک گلهای منظم وروی خوشه ای ساده یا مرکب،تک جنس(تک پایه یا دو پایه)کاسبرگها به تعداد سه یا پنج وگاهی وجود ندارد.معمولا درقاعده پیوسته گلبرگها سه یا پنج یا وجود ندارند.پرچمها پنج یا ده وروی یک صفحه قرار دارند.
تخمدان فوقانی ومعمولا تک خانه ،تخمک یک یا سه ومعمولا قاعده ای،خامه یک تا سه ومیوه شفت ودارای یک دانه می باشند.ازجمله گیاهان این تیره که درایران وجود دارد می توان به درخت پرRhus cotinus درختچه یا درخت کوچک سماق R.coriaria ودرخت انبه Mangifera indica وتعدادی از گونه های جنس پسته Pistacia اشاره کرد.ابتدا لازم است به اختصارخصوصیات جنس پسته بیان شده وبه گونه های مهم آن اشاره شود.
تاریخچه …….……………………………………………………………………………………1
سیستماتیک ……………………………………………………………………………. ……..1
معرفی برخی از گونه ها ی جنس پسته ………………………………………………… 3
ریشه …………………………………………………………………………………………….4
تنه و شاخه ها …………………………………………………………………………………5
برگ ………………………………………………………………………………………………6
گل …………………………………………………………………………………………………7
نیاز های گرده افشانی ……………………………………………………………………… 8
میوه …………………………………………………………………………………………….10
تشکیل میوه…………………………………………………………………………………….11
ساختمان میوه ………………………………………………………………………………..11
تنفس و تغییرات اتیلن در میوه …………………………………………………………..12
مواد تشکیل دهنده میوه پسته …………………………………………………………….13
شکوفایی آندوکارپ یا پوسته سخت ….…………………………………………………15
هورمونها ………………………………………………………………………………………16
گرده افشانی ………………………………………………………………………………….17
تغذیه ……………………………………………………………………………………………17
پارتنوکارپی ……………………………………………………………………………………18
تناوب باردهی …………………………………………………………………………………19
تاثیر عوامل محیطی روی درختان پسته ………………………………………………..20
شرایط آب و هوایی…………………………………………………………………………..20
خاک مناسب پسته کاری ……………………………………………………………………21
ازدیاد درختان پسته ………………………………………………………………………….22
ازدیاد جنسی یا بذر کاری ………………………………………………………………….22
کاشت بذر در زمین اصلی ………………………………………………………………….23
خزانه کاری پسته ……………………………………………………………………………..24
خصوصیات بذر ………………………………………………………………………………25
مشهور ترین پایه ها برای درخت پسته ………………………………………………….26
ازدیاد غیر جنسی درختان پسته ………………………………………………………….27
مراقبتهای مرحله داشت درختان پسته …………………………………………………..31
آفات مهم پسته و روشهای مبارزه ………………………………………………………..37
بیماریهای مهم درخت پسته و روشهای مبارزه ………………………………………..44
برداشت و عرضه پسته ……………………………………………………………………..52
ارزش غذایی و مصارف پسته ……………………………………………………………..56
منابع …………………………………………………………………………………………….59
11 ص
مهمترین پایه های پسته
انتخاب پایه ازمهمترین مسائل است که درزمان احداث باغ پسته باید به آن توجه شود. هرچندکه تمامی پیوندکهای ارقام پسته می توانندبرروی گونه های مختلف آن پیوند شوند ، با این وجود درایران از3 گونه پسته اهلی (P.vera) ، چاتلانقوش (P.khinjuk) و بنه (P.mutica) به عنوان پایه پسته استفاده می شود. دربیش از 99 درصد باغهای پسته از گونه اهلی به عنوان پایه استفاده می شود.
این گونه درمناطق مختلف ایران پسته دارای تنوع ژنتیکی وفنوتیپی بسیار زیادی است. رشد اولیه آن زیاد وبا پیوندکهای ارقام مختلف به خوبی سازگاری دارد ولی به نماتد مولد غده ریشه ، گموز و ورتیسیلیوم حساس است . پایه بنه به عنوان یکی از پایه های مقاوم به نماتد مولد غده ریشه پسته و چاتلانقوش به عنوان پایه ای مقاوم به خشکی و کم آبی شناخته شده است .
درسایر کشورهای جهان ازپایه های دیگری همچون P.terebinthus و P.atlantica و P. integirrima و UCBI و PGI وPGII استفاده می کنند، که3 پایه اخیر از دورگ گیری بین گونه های P.integerrima * P.atlantica بدست آمده و با نامهای تجاری به فروش می رسند. P.atlantica : به دلیل مقاومت بیشتر به سرما در مقایسه با P.integerrima متداولترین پایه مورد استفاده در ایالت کالیفرنیا می باشد. درسالهای اخیر به دلیل گسترش بیماری ورتیسیلیوم از پایه های مقاوم به آن همچون P.integerrima و دورگه های آن استفاده می شود. P.integerrima : حساسترین پایه نسبت به سرما است . تحقیقات تغذیه ای نشان داده است که کارآیی این پایه در جذب برکمتر از P.atlantica است . بعد از اینکه مشخص شد این پایه نسبت به بیماری ورتیسیلیوم مقاوم است ، کاربرد آن در باغات جدید الاحداث ایالت کالیفرنیا توسعه یافت .
دورگه های بین گونه ای : پایه های دورگه UCBI و PGII درمیزان مقاومت به ورتیسیلیوم متفاوت هستند. P.integerrima مقاومترین پایه و P.atlantica حساسترین پایه نسبت به بیماری ورتیسیلیوم است . همچنین پایه دورگه UCBI نیمه مقاوم تا مقاوم و پایه دورگه PGII نیمه حساس تا حساس می باشد. پایه PGII جذب روی ، کارآیی نسبی بیشتری درمقایسه با P.terebinthus دارد، در حالیکه P.atlantica در حد وسط آنها قرار دارد و پایه های UCBI و P.integerrima کمترین میزان جذب را دارند.
مبدا درختان پسته
به لحاظ اهمیتی که اندامهای مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و طبی و صنعتی داشته، به این معنی که انسان از میوه و پوسته و هسته و همچنین برگ وساقه و ریشه و صمغ آنها استفاده می برده از قدیم الایام به شناختن آنها متمایل بوده است. در این مبحث، تاریخچه گونه های مختلف پسته منظور نظر نیست، بلکه تنها تاریخچه درختان پسته معمولی، که مغز میوه آن مصرف خوراکی دارد، مورد توجه قرار گرفته است. مغز پسته به عنوان یکی از خوراکیهای مطبوع و مفید ونیرو بخش از زمانهای دور مورد استفاده انسان قررا گرفته، و بعدها درترکیب بعضی خوراکیها وارد شده است. علاوه بر این رنگ سبز ویژه پسته زینت بخش انواعی از شیرینی و خوراکیهای گرم و سرد بوده است. خواص (گیاه درمانی) و طبی اندامهای مختلف درخت پسته و به ویژه میوه آن مورد توجه حکمای قدیم بوده و در نوشته های آنان مغز پسته برای تقویت عمومی بدن تجویز شده و در ترکیبات دارویی و درمانی به عنوان یک ماده مولید خون و محرک نیروهای فعال بدن معرفی شده است. محمد بن جریر طبری (قرن سوم ه ق) مبدا پیدایش پسته را همزمان با استقرار حضرت آدم در کره زمین نقل کرده ونوشتهاست: (گویند میوه هایی که خداوند عزوجل هنگام هبوط به آدم داد سی جور بود: ده میوه پوست دار و ده میوه هسته دار و ده بی پوسته و بی هسته بود، پوست دار: گردو و بادام و پسته و فندق وخشاش و بلوط و شاه بلوط و انار و موز زالزالک و کندر بود. و میوهن های بی هسته: سیب بود و گلابی و انگور و توت و انجیر و اترج شاه توت و بالنگ وخیار وخربزه). مسعودی، جهانگرد و مورخ مسمان، نیز در سال 322 ه ق در مروج الذهب و معادن الجواهر پسته را ره آورد حضرت آدم از بهشت دانسته و نوشته است: (چون آدم از بهشت برون شد مشتی گندم و سی شاخه از درختان بهشت همراه داشت که از آن جمله ده میوه پوست دار بود: بادام و فندق و پسته...) را اسطوره های ایرانی نیز روایاتی از چگونگی پرورش درختان میوه نقل شده است. به روایت مندرج در کتاب نوروزنامه (منسوب به حکیم عمر خیام) کیومرث اولین کسی بود که نهال درختان میوه را در بوستان کاشت. اما منهاج سراج تاریخنگار ایرانی، صاحب کتاب طبقات ناصری، می گوید: زوبن طهماسب- که به روایتی همان سام نریمان بود- درختان بسیار و میوه های هر جنس از کوهها بیاورد و سپر غم کشت. در تورات نیز از پسته سخن به میان آمده (در باب 43 از سفر پیدایش)، گفته شده است که یعقوب (ع) هنگام اعزام فرزندانش به دربار حکمران مصر، یوسف (ع)، توصیه می کند که از محصولات سرزمین خود (فلسطین) به عنوان ارمغان برایش ببرند. در زمره این تحف از جمله به عسل و کتیرا و پسته اشاره شده است. لفظ پسته که در تورات آمده بدون هیچ تردیدی اشاره به میوه درخت دیگری از خانواده درختان پسته به نام (بان) است که به لحاظ شباهت میوه آن به پسته، سریانیها آنرا بستقی می گفته اند. (جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، کتاب 3، بخش 2، ص 72، توضیح بیشتر در همین بخش، ذیل عنوان (ریشه یابی واژه پسته) آمده است). در منابع یونانی نیز آنجا که از پسته سرزمین شام یاد شده، اشاره به میوه درخت بان است. جالینوس و دیسقوریدوس خواص وخصوصیات آن را شرح داده اند. ابن بیطار (قرن 7 ه) از قول دیسقوریدوس نوشته است که محصول پسته درختان در شام شبیه چلغوزه (میوه درخت صنوبر) است (ابن بیطار، الجامع المفردات الادویه، الجز الثانی، ص 162، و نیز ر.ک. بخش سوم، آشنایی با خواص ... پسته) درخت بان، بناست همان درختی است که انواعش در لسان عربی با نامهای بطم و حبه الخضرا و بان و غیره یاد شده و در زبان فارسی بان، بن، ون، سقز و خنجوک و غیره در ترکی چاتلانقوش نامیده شده است. وجوه تسمیه این درختان بر حسب شکل میوه (شبیه عدس یا نخود یا پسته کوچک) و نیز بر حسب نوع ضمغی که از آنها استحصال می شود تفاوت می کند. دامنه رویش این نوع درختان عمدتا در سرزمین ایران (در ناحیه کردستان) در دامنه های زاگرس است که در جانب غرب تا سواحل مدیترانه گسترش پیدا می کند. این توضیح بدان جهت ضرورت دارد که تاکیدی بر وجود نداشتن درختان پسته خودرو ( از نوع پسته معمولی) در سرزمین فلسطین شده باشد و در ضمن تاییدی بر وجود درختان بطم و حبه الخضراء به صورت خودرو و در آن نواحی از قدیم الایام تا عصر جانم به حساب آید. در منابع غربی نیز بعضا به این واقعیت که درختان پسته معمولی در سرزمین فلسطین وجود نداشته توجه شده است. در برخی از این منابع گفته شده: عقیده عمومی بر این است که پسته ای که حضرت یعقوب (ع) از آن نام برده همان است که اعراب به آن بطم می گویند. درخت بطم از درختان بومی آسیا صغیر است. این درخت مقارن سالهای نخستین تولید حضرت عیسی (ع) به سواحل مدیترانه ای اروپا منتقل شده است. از درخت بطم تئوفراستوس (Theophrastus) (در منابع اسلامی تاوفر سطس 372 تا 288 ق م) و پلینی ( در ماخذ اسلامی بلیناس 33 تا 79 م) و جالینوس (129 تا 199 م) به عنوان یکی از درختان بومی سوریه یاد کرده اند. با وجود این برخی از نویسندگان غربی در نوشته های خویش کوشش دارند که لفظ پسته مندرج در ترجمه های تورات را همان پسته معمولی توجیه کنند و اصرار می ورزند که منظور یعقوب همان پسته معمولی بوده است. برخی از نویسندگان غربی پا را فراتر گذاشته وافسانه ای نیز بریا پیشینه پسته آورده اند تا جنبه اسطوره ای پسته را آب و تاب بیشتری بدهند. آنها می گویند که ملکه سبا (بلقیس) پسته را به عنوان خوراکی بسیار مطبوع استفاده می کرد، و از این میوه نادر- که از سرزمین آشور برایش ارمغان می آوردند- خود ومهمانانش تناول می کردند (شکل 1) این نوشته ها جنبه تبلیغات تجارتی دارد که عموما برای بازاریابی پسته در امریکا و اروپا تبلیغ می شود، بنابراین اساسی برای این گونه مطالب وجود ندارد
اظهار نظر متاخران در مورد منشا درختان پست
ه در مورد مبدا اصلی درختان پسته در منابع متاخر اظهار نظرهای متفاوتی شده است در این منابع سرزمینهای بسیاری به عنوان رویشگاه اصلی اولین درختان پسته معرفی می گردد در برخی از این منابع از سرزمینهایی با اسامی آسیای مرکزی، خاورمیانه، خاور نزدیک، به عنوان مبدا اولیه درختان پسته یاد می شود، در حالی که از یک یا چند سرزمین به عنوان خاستگاه اولیه درختان پسته نام برده می شود، از جمله نام ایران، افغانستان، ترکستان، آسیای صغیر و سوریه (شام) وفلسطین ذکر می گردد. پاره ای هم سواحل مدیترانه ومخصوصا کرانه های شرقی این دریا را مبدا نخستین درختان پسته معرفی کرده اند. به طور کلی سرزمینهای فوق در قاره آسیا ودر فاصله بین کرانه رود جیحون (در شرق) تا سواحل دریای مدیترانه (در غرب) به مسافت حدود 6000 کیلومتر قرار گرفته و بین 32 تا 40 درجه عرض شمالی واقع شده است. در اینجا بدوا به پاره ای از نظریه های فوق اشاره می شود وسپس نتایجی در مورد مبدا اولیه درختان به دست داده می شود: - کارادووو (دانشمندان فرانسوی) می گوید پسته بومی ایران و عربستان و سوریه است. - در دایره المعارفها نظریات مختلفی ابراز شده: در دایره المعارف بریتانیکا پسته بومی ایران معرفی شده است. در دایره المعارف امریکانا از آسیای غربی، در لاروس از آُسیای صغیر، در دایره المعارف فارسی خاورمیانه و نواحی مدیترانه، در المنجد از ترکستان، به عنوان منشا درخت پسته یاد شده است. - نویسندگان ایرانی نیز در باب مبدا پسته اظهار نظرهای متفاوتی دارند. برخی سابقه پسته را در ایران چهار هزار سال دانسته. برخی موطن اصلی آن را حدود افغانستان و ایران و ترکیه می دانند، و بعضی انتقال آن را (از کشورهای آسیایی مزبور) به اروپا مقارن تولد مسیح دانسته اند. عده ای هم سابقه پسته را در ایران پنجهزار سال و در قزوین 1600 سال، و در اردکان 300 سال نوشته اند، و می گویند در 1200 سال قبل پسته از ایران توسط اعراب به ایتالیا برده شده است. بر تولید لوفر (ایران شناس آمریکایی که پیرامون مبادلات فرهنگی ایران و چین پژوهش داشته) در باب برخی از میوه ها و رستنیهای بومی ایران نظریاتی دارد. او که تحقیقات خود را به سال 1926 م منتشر کرده از جمله در مودر پسته چنین اظهار داشته که پسته از ادوار باستان در زندگی ایرانیان حائز اهمیت فراوان بوده است. مطابق نظر او نام درخت پسته در السنه یونانی ولاتین و سایر اروپایی و نیز در السنه عربی و ترکی و روسی و ژاپنی و غیره ماخوذ ازوجه تسمیه ایرانی این درخت است که طی ادوار مختلف به ملل دیگر معرفی شده نام این درخت در پارسی قدیم پیستاکا و در پارسی میانه (پهلوی) پیستاک بوده که در فارسی متاخر پسته تلفظ شده است. لوفر با توجه به دامنه پراکنش درختان پسته خودروی در ایالت خراسان تاریخی متذکر می شود که درخت پسته معمولی بومی نواحی سغدیان (سغد) و خراسان است که در قلمرو و فرهنگی ایران قرار داشته، و هنوز هم درخت پسته در ترکستان روسیه 0بخشی از سرزمین خراسان در دو سوی جیحون) دارای اهمیت زیاد است
فرمت ورد ورد تعداد صفحات 78
فهرست مطالب
فصل اول- طرح تحقیق 1
مقدمه 2
سؤال یا فرضیه های تحقیق: 2
تعاریف: 2
طرح تحقیق: 3
ابزارها وروش گردآوری داده ها: 3
فصل دوم- ادبیات تحقیق 4
تاریخچه پسته 5
1- مبدا درختان پسته 5
اظهار نظر متاخران در مورد منشا درختان پسته 9
نتیجه گیری درباره مبدا درختان پسته و نخستین مواضع پرورش آنها 13
نام ارقام پسته رفسنجان در سال 1335ش 27
نخستین مشکلات و توصیه ها و تبلیغات در باب بهبود صادرات پسته و خشکبار ایران 32
مبارزه با آفت پروانه چوبخوار پسته 37
پروانه جوانه خوار پسته 38
پروانه گلبرگ خوار پسته 38
پروانه پوسته خوار میوه پسته 39
مینوز پسته 39
پسیل پیچیده برگ پسته 39
کپک فرنگی پسته، یا قارچهای مولد زهرابه افلاتوکسین 40
توصیه هایی در جهت پیشگیری 44
آفات انباری پسته 46
پروانه هندی 47
پیشگیری و مبارزیه با آفات انباری پسته 47
فصل سوم- روش تحقیق 49
بازرگانی خارجی و ارزش و میزان پسته ایران از سال 1268 تا پایان سال 1367(یک قرن) 50
نخستین مشتریان پسته ایران در یک قرن گذشته 50
میزان و ارزش صادرات پسته در مقایسه با خشکبار و ارزش کل صادرات مواد غیرنفتی در یک صدسال گذشته 51
رقبای پسته ایران در بازارهای جهانی 52
امکاناتی که آمریکایی ها در صادرات پسته برای رقابت با ایران در اختیار دارند 59
دو اقدام منفی علیه بازار جهانی پسته ایران توسط امریکا بعد از قطع روابط سیاسی و اقتصادی ایران با امریکا 60
مسائل و مشکلات پسته ایران 61
چند نکته ی مهم در زمینه پایین آوردن میزان افلاتوکیس پسته: 62
آمار مقایسه ای صادرات خشکبار ایران 63
(مصاحبه ای با آقای کاظمی یکی از صادرکنندگان پسته ایران به آمریکا) 64
فصل چهارم- تجزیه وتحلیل دادهها 66
بین مشکلات پسته و میزان فروش آن در داخل همبستگی وجود دارد 67
بین مشکلات تولید پسته و میزان فروش پسته در خارج (صادرات) رابطه وجود دارد. 68
کاهش مشکلات تولید پسته می تواند موجب افزایش صادرات پسته گردد. 69
فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات 70
نتیجه گیری و پیشنهادات 71
منابع 73
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 78 صفحه می باشد.
فصل اول- طرح تحقیق ۱
مقدمه ۲
سؤال یا فرضیه های تحقیق: ۲
تعاریف: ۲
طرح تحقیق: ۳
ابزارها وروش گردآوری داده ها: ۳
فصل دوم- ادبیات تحقیق ۴
تاریخچه پسته ۵
۱- مبدا درختان پسته ۵
اظهار نظر متاخران در مورد منشا درختان پسته ۹
نتیجه گیری درباره مبدا درختان پسته و نخستین مواضع پرورش آنها ۱۳
نام ارقام پسته رفسنجان در سال ۱۳۳۵ش ۲۷
نخستین مشکلات و توصیه ها و تبلیغات در باب بهبود صادرات پسته و خشکبار ایران ۳۲
مبارزه با آفت پروانه چوبخوار پسته ۳۷
پروانه جوانه خوار پسته ۳۸
پروانه گلبرگ خوار پسته ۳۸
پروانه پوسته خوار میوه پسته ۳۹
مینوز پسته ۳۹
پسیل پیچیده برگ پسته ۳۹
کپک فرنگی پسته، یا قارچهای مولد زهرابه افلاتوکسین ۴۰
توصیه هایی در جهت پیشگیری ۴۴
آفات انباری پسته ۴۶
پروانه هندی ۴۷
پیشگیری و مبارزیه با آفات انباری پسته ۴۷
فصل سوم- روش تحقیق ۴۹
بازرگانی خارجی و ارزش و میزان پسته ایران از سال ۱۲۶۸ تا پایان سال ۱۳۶۷(یک قرن) ۵۰
نخستین مشتریان پسته ایران در یک قرن گذشته ۵۰
میزان و ارزش صادرات پسته در مقایسه با خشکبار و ارزش کل صادرات مواد غیرنفتی در یک صدسال گذشته ۵۱
رقبای پسته ایران در بازارهای جهانی ۵۲
امکاناتی که آمریکایی ها در صادرات پسته برای رقابت با ایران در اختیار دارند ۵۹
دو اقدام منفی علیه بازار جهانی پسته ایران توسط امریکا بعد از قطع روابط سیاسی و اقتصادی ایران با امریکا ۶۰
مسائل و مشکلات پسته ایران ۶۱
چند نکته ی مهم در زمینه پایین آوردن میزان افلاتوکیس پسته: ۶۲
آمار مقایسه ای صادرات خشکبار ایران ۶۳
(مصاحبه ای با آقای کاظمی یکی از صادرکنندگان پسته ایران به آمریکا) ۶۴
فصل چهارم- تجزیه وتحلیل دادهها ۶۶
بین مشکلات پسته و میزان فروش آن در داخل همبستگی وجود دارد ۶۷
بین مشکلات تولید پسته و میزان فروش پسته در خارج (صادرات) رابطه وجود دارد. ۶۸
کاهش مشکلات تولید پسته می تواند موجب افزایش صادرات پسته گردد. ۶۹
فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات ۷۰
نتیجه گیری و پیشنهادات ۷۱
منابع ۷۳
۱- پسته ایران – محمد حسن ابریشمی – ۱۳۸۰
۲- خبرنامه اتحادیه صادرات کنندگان خشکبار- هفت جلد. ۱۳۸۲٫ ۱۳۸۳٫
۳- سالنامه اتاق بارزگانی سال ۱۳۸۳٫
۴- مصاحبه با آقای کاظمی
هدف پژوهش: بررسی مشکلات تولید پسته در ایران وتأثیراتی که این مشکلات برروی فروش داخلی و خارجی آن می گذارد وارائه ی راهکارهای توسعه صادرات.
بیان مسئله: آیا پسته ایران با استانداردهای بین الملل مطابق است؟
آیا جایگاه بازارصادراتی یک قرن گذشته را هم اکنون داریم؟
بین مشکلات پسته و فروش آن در داخل همبستگی وجود دارد.
کاهش مشکلات تولید پسته می توان موجب افزایش فروش پسته در داخل کشور شود.
بین مشکلات تولید پسته و میزان فروش پسته در خارج (صادرات) رابطه وجود دارد.
کاهش مشکلات تولید پسته می تواند موجب افزایش صادرات پسته گردد.
تعریف متغیرهای مورد بررسی: تولید پسته : این بخش شامل باغداری و پرورش پسته ونحوه باروری وچیدن آن می باشد که پس از قسمت باغداری و باغ شامل شستشوی پسته وپوست کندن آن یا تفت وآماده سازی برای فروش وارائه به بازارداخلی وخارجی می باشد. توزیع داخلی (در اینجا بازار داخل کشور مد نظر می باشد) توزیع خارجی (که شامل بازارهای خارج از کشورمی باشد که پسته ایران به آن کشورها صادر می شده یا می شود.
با توجه به اینکه وضعیت پسته ایران تا بحال به صورت تمام صنعتی واتوماتیک نبوده است و نیز هم اکنون ما با تکنولوژیهای جدید ومتد مدرن روز کار نمی کنیم در نتیجه نمی توانیم کارخانه یا قسمت خاصی را برای پژوهش تعیین کنیم در نتیجه باتوجه به اینکه جامعه آماری ما تمام صنعت پسته ایران اعم از باغات و کارخانجات می باشد ونیز با توجه به گستردگی در سراسر کشور ما تحقیق را در ابتدا بصورت کتابی برای (پیشینه ی تحقیق) ودر ادامه بصورت مصاحبه ای ادامه خواهیم داد.
روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق بصورت میدانی بوده است ولی در ابتدا برای جمع آوری اطلاعات محیطی و تاریخی از روش کتابخانه ای استفاده شده وسپس برای کسب اطلاعات بیشتر وتجزیه وتحلیل مطالب از ابزار مصاحبه استفاده نموده ایم.
به لحاظ اهمیتی که اندامهای مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و طبی و صنعتی داشته، به این معنی که انسان از میوه و پوسته و هسته و همچنین برگ وساقه و ریشه و صمغ آنها استفاده می برده از قدیم الایام به شناختن آنها متمایل بوده است.
در این مبحث، تاریخچه گونه های مختلف پسته منظور نظر نیست، بلکه تنها تاریخچه درختان پسته معمولی، که مغز میوه آن مصرف خوراکی دارد، مورد توجه قرار گرفته است.
مغز پسته به عنوان یکی از خوراکیهای مطبوع و مفید ونیرو بخش از زمانهای دور مورد استفاده انسان قررا گرفته، و بعدها درترکیب بعضی خوراکیها وارد شده است. علاوه بر این رنگ سبز ویژه پسته زینت بخش انواعی از شیرینی و خوراکیهای گرم و سرد بوده است.
خواص (گیاه درمانی) و طبی اندامهای مختلف درخت پسته و به ویژه میوه آن مورد توجه حکمای قدیم بوده و در نوشته های آنان مغز پسته برای تقویت عمومی بدن تجویز شده و در ترکیبات دارویی و درمانی به عنوان یک ماده مولید خون و محرک نیروهای فعال بدن معرفی شده است.
محمد بن جریر طبری (قرن سوم ه ق) مبدا پیدایش پسته را همزمان با استقرار حضرت آدم در کره زمین نقل کرده ونوشتهاست: (گویند میوه هایی که خداوند عزوجل هنگام هبوط به آدم داد سی جور بود: ده میوه پوست دار و ده میوه هسته دار و ده بی پوسته و بی هسته بود، پوست دار: گردو و بادام و پسته و فندق وخشاش و بلوط و شاه بلوط و انار و موز زالزالک و کندر بود. و میوهن های بی هسته: سیب بود و گلابی و انگور و توت و انجیر و اترج شاه توت و بالنگ وخیار وخربزه).
مسعودی، جهانگرد و مورخ مسمان، نیز در سال ۳۲۲ ه ق در مروج الذهب و معادن الجواهر پسته را ره آورد حضرت آدم از بهشت دانسته و نوشته است: (چون آدم از بهشت برون شد مشتی گندم و سی شاخه از درختان بهشت همراه داشت که از آن جمله ده میوه پوست دار بود: بادام و فندق و پسته…)
را اسطوره های ایرانی نیز روایاتی از چگونگی پرورش درختان میوه نقل شده است. به روایت مندرج در کتاب نوروزنامه (منسوب به حکیم عمر خیام) کیومرث اولین کسی بود که نهال درختان میوه را در بوستان کاشت. اما منهاج سراج تاریخنگار ایرانی، صاحب کتاب طبقات ناصری، می گوید: زوبن طهماسب- که به روایتی همان سام نریمان بود- درختان بسیار و میوه های هر جنس از کوهها بیاورد و سپر غم کشت. در تورات نیز از پسته سخن به میان آمده (در باب ۴۳ از سفر پیدایش)، گفته شده است که یعقوب (ع) هنگام اعزام فرزندانش به دربار حکمران مصر، یوسف (ع)، توصیه می کند که از محصولات سرزمین خود (فلسطین) به عنوان ارمغان برایش ببرند. در زمره این تحف از جمله به عسل و کتیرا و پسته اشاره شده است. لفظ پسته که در تورات آمده بدون هیچ تردیدی اشاره به میوه درخت دیگری از خانواده درختان پسته به نام (بان) است که به لحاظ شباهت میوه آن به پسته، سریانیها آنرا بستقی می گفته اند. (جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، کتاب ۳، بخش ۲، ص ۷۲، توضیح بیشتر در همین بخش، ذیل عنوان (ریشه یابی واژه پسته) آمده است). در منابع یونانی نیز آنجا که از پسته سرزمین شام یاد شده، اشاره به میوه درخت بان است. جالینوس و دیسقوریدوس خواص وخصوصیات آن را شرح داده اند. ابن بیطار (قرن ۷ ه) از قول دیسقوریدوس نوشته است که محصول پسته درختان در شام شبیه چلغوزه (میوه درخت صنوبر) است (ابن بیطار، الجامع المفردات الادویه، الجز الثانی، ص ۱۶۲، و نیز ر.ک. بخش سوم، آشنایی با خواص … پسته) درخت بان، بناست همان درختی است که انواعش در لسان عربی با نامهای بطم و حبه الخضرا و بان و غیره یاد شده و در زبان فارسی بان، بن، ون، سقز و خنجوک و غیره در ترکی چاتلانقوش نامیده شده است. وجوه تسمیه این درختان بر حسب شکل میوه (شبیه عدس یا نخود یا پسته کوچک) و نیز بر حسب نوع ضمغی که از آنها استحصال می شود تفاوت می کند. دامنه رویش این نوع درختان عمدتا در سرزمین ایران (در ناحیه کردستان) در دامنه های زاگرس است که در جانب غرب تا سواحل مدیترانه گسترش پیدا می کند. این توضیح بدان جهت ضرورت دارد که تاکیدی بر وجود نداشتن درختان پسته خودرو ( از نوع پسته معمولی) در سرزمین فلسطین شده باشد و در ضمن تاییدی بر وجود درختان بطم و حبه الخضراء به صورت خودرو و در آن نواحی از قدیم الایام تا عصر جانم به حساب آید. در منابع غربی نیز بعضا به این واقعیت که درختان پسته معمولی در سرزمین فلسطین وجود نداشته توجه شده است. در برخی از این منابع گفته شده: عقیده عمومی بر این است که پسته ای که حضرت یعقوب (ع) از آن نام برده همان است که اعراب به آن بطم می گویند. درخت بطم از درختان بومی آسیا صغیر است. این درخت مقارن سالهای نخستین تولید حضرت عیسی (ع) به سواحل مدیترانه ای اروپا منتقل شده است. از درخت بطم تئوفراستوس (Theophrastus) (در منابع اسلامی تاوفر سطس ۳۷۲ تا ۲۸۸ ق م) و پلینی ( در ماخذ اسلامی بلیناس ۳۳ تا ۷۹ م) و جالینوس (۱۲۹ تا ۱۹۹ م) به عنوان یکی از درختان بومی سوریه یاد کرده اند. با وجود این برخی از نویسندگان غربی در نوشته های خویش کوشش دارند که لفظ پسته مندرج در ترجمه های تورات را همان پسته معمولی توجیه کنند و اصرار می ورزند که منظور یعقوب همان پسته معمولی بوده است. برخی از نویسندگان غربی پا را فراتر گذاشته وافسانه ای نیز بریا پیشینه پسته آورده اند تا جنبه اسطوره ای پسته را آب و تاب بیشتری بدهند. آنها می گویند که ملکه سبا (بلقیس) پسته را به عنوان خوراکی بسیار مطبوع استفاده می کرد، و از این میوه نادر- که از سرزمین آشور برایش ارمغان می آوردند- خود ومهمانانش تناول می کردند (شکل ۱) این نوشته ها جنبه تبلیغات تجارتی دارد که عموما برای بازاریابی پسته در امریکا و اروپا تبلیغ می شود، بنابراین اساسی برای این گونه مطالب وجود ندارد.