تعداد صفحات : 166
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
فهرست مطالب:
چکیده ........................................................................................................ 1
مقدمه ......................................................................................................... 2
فصل اول
طرح تحقیق
1-1بیان مساله.............................................................................................. 4
2-1 اهداف تحقیق....................................................................................................... 4
1-2-1-هدف کلی تحقیق................................................................................................4
2-2-1- اهداف اختصاصی تحقیق....................................................................................4
3-1- سئوالات تحقیق ...............................................................................................4
4-1- فرضیات تحقیق. ...............................................................................................5
5-1-ضرورت واهمیت تحقیق.........................................................................................5
6-1-پیشینه تحقیق........................................................................................................5
7-1-مسائل ومشکلات تحقیق..........................................................................................5
8-1- نوع تحقیق..........................................................................................................6
9-1- ناحیه جغرافیایی مورد مطالعه..................................................................................6
10-1- روش گرداوری اطلاعات.....................................................................................6
11-1- روش تجزیه تحلیل..............................................................................................6
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
1-2 - تعریف کشاورزی...........................................................................................8
2-2توسعه چیست ؟......................................................................................................8
3-2- توسعه کشاورزی.................................................................................................9
4-2- توسعه کشاورزی و رابطه با توسعه روستایی............................................................10
5-2- توسعه کشاورزی پایدار.......................................................................................12
6-2- ضرورت توسعه کشاورزی..................................................................................13
7-2- توسعه کشاورزی«ضرورتها و راهبردها »..............................................................14
8-2- ضرورت های توسعه کشاورزی در برنامه پنجم........................................................15
9-2- ساز و کار تولی گری توسعه کشاورزی..................................................................17
10-2- برنامه های اجرایی توسعه کشاورزی....................................................................18
11-2- نقش توسعه کشاورزی در توسعه ملی...................................................................19
12-2- دلایل رشد بطئی بخش کشاورزی........................................................................20
13-2 - اهمیت آموزش و جایگاه آن در توسعه ..................................................................22
14-2- آموزش در نظریه های توسعه ............................................................................24
1-14-2- دیدگاه نوسازی.............................................................................................24
2-14-2- نظریه نوسازی............................................................................................26
1-2-14-2- نوسازی اقتصادی......................................................................................27
2-2-14-2- نوسازی سیاسی .......................................................................................27
4-14-2- نوسازی روانی............................................................................................28
15-2- مفهوم نوآوری ............................................................................................29
1-15-2- احساس نیاز به تغییر.....................................................................................30
2-15-2- اثرات فرهنگی............................................................................................31
3-15-2- تغییر فرهنگی.............................................................................................31
4-15-2-عوامل موثر در تغییر.....................................................................................32
16-2- چشم انداز آموزش کشاورزی در قرن 21.............................................................34
17-2- بازگشت کشورهای در حال توسعه به سوی آموزشهای کشاورزی................................35
18-2- تاریخچه ی آموزشهای کشاورزی در جهان............................................................36
1-18-2- تاریخچه ی آموزش های کشاورزی در ایران.......................................................37
2-18-2- تاریخچه ی اجرای آموزش های کشاورزی در مناطق روستایی و کشاورزی .............................................................................................................................37
3-18-2- اهداف آموزش های کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی......................................38
فصل سوم
شناخت ویژگیهای جغرافیایی ناحیه مورد مطالعه
3-1- پیشینه تاریخی...................................................................................................42
2-3 - موقعیت جغرافیای شهرستان رباط کریم..................................................................44
1-2-3- تعداد شهرها و روستاها ............................................................................49
3-3- ویژگی های اقلیمی شهرستان رباط کریم...................................................................51
1-3-3- درجه حرارت (دما )..................................................................................... 51
2-3-3- میانگین دمای سالانه........................................................................................52
3-3-3- رژیم حرارتی و دمای ماهانه.............................................................................52
4-3-3- بارش ماهانه.................................................................................................53
5-3-3- جهات وزش باد..............................................................................................55
6-3-3- تیپ آب و هوایی............................................................................................57
4-3- خاک و پوشش گیاهی منطقه رباط کریم....................................................................57
1-4-3- دشت های دامنه ای ( خاک های دشت های آبرفتی دامنه ای )................................... 60
1-1-4-3- سری خاک های آدران..................................................................................60
2-1-4-3- سری خاک های رباط کریم............................................................................61
3-1-4-3- سری خاک های حصار مهتر.........................................................................61
2-4-3- دشتهای رسوبی و رودخانه ای (خاکهای مخروط افکنه ای آبرفتی سنگریزه دار) ........................................................................................................................... 62
1-2-4-3- سری خاکهای پرندک ..................................................................................62
2-2-4-3- سری خاکهای حصارساداتی...........................................................................62
5-3- پوشش گیاهی....................................................................................................64
1-5-3- گیاهان بومی.................................................................................................64
2-5-3- نباتات زراعی ............................................................................................64
6-3- ویژگیهای انسانی ............................................................................................65
1-6-3- مهاجرت......................................................................................................66
2-6-3- ساختمان جنسی.............................................................................................67
3-6-3- ساختار درونی جمعیت....................................................................................67
1-3-6-3- ساختمان سنی.............................................................................................67
2-3-6-3- خصوصیات عمده جمعیت رباط کریم ............................................................70
3-3-6-3- وضعیت سواد............................................................................................73
7-3- بررسی ویژگی های اقتصادی شهرستان رباط کریم ............................................74
1-7-3- وضعیت کشاورزی شهرستان رباط کریم..............................................................75
1-1-7-3- زراعت و باغداری......................................................................................75
2-1-7-3- بررسی وضعیت دامپروری در شهرستان رباط کریم............................................76
3-1-7-3- بررسی وضعیت صنعت شهرستان رباط کریم.....................................................78
1-1-3-1-7-3- تاریخچه منگنز رباط کریم......................................................................80
2-1-3-7-3- موقعیت جغرافیایی معدن............................................................................80
3-1-3-7-3- مصارف و کاربرد منگنز در صنعت.............................................................81
فصل چهارم
بررسی و شناخت ویژگیهای هنرستانهای کشاورزی و نقش آنها در توسعه ی کشاورزی
1-4- خلاصه ای از تاریخچه آموزش کشاورزی ............................................................83
2-4- تعریف هنرستان کشاورزی...................................................................................87
3-4- هدف از آموزش کشاورزی در هنرستانهای کشاورزی.................................................93
4-4- شاخه های تحصیلی در هنرستانهای کشاورزی..........................................................94
1-4-4- شاخه فنی و حرفه ای.......................................................................................94
1-1-4-4- زمینه صنعت.............................................................................................94
2-1-4-4- زمینه خدمات.............................................................................................94
3-1-4-4- زمینه کشاورزی.........................................................................................95
2-4-4- شاخه کاردانش ) اهداف کاردانش)...................................................................... 95
5-4- نحوه تهیه و تدوین استانداردهای آموزشی درهنرستانهای کشاورزی وادامه تحصیل فارغ التحصیلان...............................................................................................................95
1-5-4- : رشته های تحصیلی – مهارتی شاخه ی کاردانش.................................................96
2-5-4- آموزش مهارت های کشاورزی در شاخه ی کاردانش...............................................98
3-5-4- ادامه ی تحصیل فارغ التحصیلان کشاورزی شاخه ی کاردانش...................................98
6-4- قوانین آموزشی و واحدهای درسی ، عناوین و جداول درسها ........................................99
1-6-4- قوانین آموزشی ............................................................................................99
7-4-آمار هنرجویان استقبال کننده از رشته های کشاورزی در سطح استان تهران
ومنطقه رباط کریم درسال 88-1387 و 87-1386.........................................................109
1-7-4-آمار دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی (بدون بزرگسال) سال تحصیلی 88-77.................................................................................................................110
2-7-4-نسبت دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی (بدون بزرگسال) سال تحصیلی 88-87.................................................................................................................111
8-4-ویژگیهای آموزش و نقش آن در توسعه ی کشاورزی در سطح کلان وکاربرد آن درناحیه مورد مطالعه..................................................................................................................111
9-4- مفهوم آموزش بزرگسالان ..........................................................................114
1-9-4- کشورهای توسعه یافته ..........................................................................114
2-9-4- کشورهای در حال توسعه................................................................................114
3-9-4- کشورهای انقلابی.........................................................................................114
4-9-4- مفهوم آموزش بزرگسالان در ایران...................................................................115
5-9-4-آموزش بزرگسالان در بعد شغل و حرفه..............................................................115
6-9-4-آموزش کشاورزی ویژه بزرگسالان....................................................................116
10-4- اثرات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی آموزشهای کشاورزی........................................118
1-10-4- اثرات سیاسی آموزشهای کشاورزی................................................................118
2-10-4- اثرات اجتماعی آموزشهای کشاورزی ..........................................................118
1-2-10-4- آماده ساختن بزرگسالان ( یا هنرجویان )برای درک تغییرات اجتماعی................................................................................................................118
2-2-10-4- کاهش نابرابری های اقتصادی و اجتماعی ..........................................118
4-2-10-4- تحول ارتباطات......................................................................................119
5-2-10-4- هماهنگ کردن ابتکارات و رهیافتها – مسئولیت پذیری.....................................119
3-10-4- اثرات فرهنگی و روانی آموزشهای کشاورزی...................................................121
1-3-10-4- ایجاد زمینه و امکانات بهتر از دانش ،مهارتها و منابع موجود.............................121
2-3-10-4- کمک به بزرگسالان برای آگاهی از منزلت خود..............................................121
3-3-10-4- کمک به بزرگسالان برای درک مجموعه استعدادها ، توانایی ها و محدودیت های خویش...................................................................................................................122
4-3-10-4- دانش و مهارت.......................................................................................122
5-3-10-4- توصیه ها و اطلاعات فنی........................................................................122
6-3-10-4- سطوح پدیداری تغییر...............................................................................123
11-4- اثرات اقتصادی – اثرات مستقیم آموزش های کشاورزی ..........................................125
1-11-4- رابطه میان بهره وری و آموزش....................................................................125
2-11-4- کمک آموزش به رشد اقتصادی......................................................................127
3-11-4- کارکرد سرمایه گذاری آموزشی.....................................................................128
4-11-4- کشاورزی معشیتی به کشاورزی تخصصی.......................................................129
5-11-4- تلاش برای دست یافتن به استراتژی توسعه کشاورزی و توسعه روستایی..................131
1-5-11-4- عوامل پیشرفت کشاورزی در مقیاس کوچک.................................................131
2-5-11-4- شرایط پیشرفت عمومی روستا...................................................................131
3-5-11-4- تکنولوژی و نوآوری..............................................................................131
6-11-4- اثرات اقتصادی – اثرات غیر مستقیم آموزش های کشاورزی................................132
12-4- اثرات آموزش های کشاورزی بر روی وضعیت اشتغال ..........................................132
13-4- فراهم آوردن زمینه های تداوم آموزش کشاورزی برای توسعه و تثبیت شغلی..........133
فصل پنجم
1-5- نتیجه گیری....................................................................................................136
2-5- آزمون فرضیات ..........................................................................................139
3-5- پیشنهادات......................................................................................................141
4-5- نمونه پرسشنامه ها وجداول................................................................................143
5-5- منابع............................................................................................................146
فهرست جداول
____________________________________________________
1- جدول(3-1) آخرین آمار جمعیت براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن و تقسیمات کشوری سال 1385 (شهرستان رباط کریم )................................................................... 49
2- جدول (3-2)گروه سنی شهرستان رباط کریم ....................................................68
3- جدول (3-3) جمعیت استان تهران را بر حسب گروههای عمده سنی
به تفکیک جنسیتی در سال 1375 نشان می دهد.................................................................68
4-جدول (3-4) روند تحولات شهرنشینی در منطقه کلان شهر تهران طی سالهای مختلف 69
4- جدول (3-5) خصوصیات عمده جمعیتی منطقه رباط کریم برابر آمار سال 1365....................................................................................................................71
5- جدول (3-6)- مهاجرین وارد شده به شهرستان رباط کریم طی ده سال 1375 .............................................................................................................73
6- جدول (4-1) : فهرست تعدادی از هنرستانهای کشاورزی سراسر کشور در سال 1376....................................................................................................................84
7- جدول (4-2) رشته های تحصیلی – مهارتی زمینه ی کشاورزی شاخه ی کاردانش.....96
8- جدول(4-3) درسهای عمومی دوره متوسطه به تفکیک شاخه تحصیلی..................105
9- جدول (4-4)استانداردهای زمینه کشاورزی .................................................. 107
10-جدول (4-5)آمار دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی( بدون بزرگسال ) سال تحصیلی 88-87...................................................................................................................... 109
فهرست نمودارها
1-نمودار شماره ( 3-1) نمودار شیب شهرستان رباط کریم ...............................................47- 2- نمودار شماره ( 3-2) شیبهای شهرستان رباط کریم......................................................48
3-نمودار شماره (3-3) میزان بارندگی طی ده ساله 1386-1376 ایستگاه مهرآباد ..................54
4-نمودار(3-4) رگرسیون معادله خطی (ساده) میزان بارندگی در10 ساله اخیر .....................54
5-نمودار(3-5) سیر صعودی جمعیت در دهه های 50 تا 70..............................................71
6-نمودار(3-6) وضعیت اشتغال در شهرستان رباط کریم................................................... 74
فهرست نقشه ها
1- نقشه استان تهران (3-1)............................................................................43
2- نقشه تقسیمات سیاسی استان تهران (3-2).................................................................. 44
3- نقشه شهرستانهای استان تهران (3-3)......................................................... 45
4- نقشه شهرستان رباط کریم (3-4)................................................................. 46
5- نقشه شهرستان رباط کریم ( 3-5)................................................................. 46
6-نقشه شماره ( 3-6) طبقات ارتفاعی رباط کریم ..............................................................48
7-نقشه شبکه رودهای استان تهران (3-7)...................................................................... 55
6- نقشه زمین شناسی ایران(3-8)..................................................................... 58
7- نقشه توپوگرافی استان تهران(3-9)............................................................... 59
8- نقشه جهت کلی شیب زمین دراستان تهران(3-10)............................................ 59
9- نقشه زمین شناسی استان تهران(3-11).......................................................... 60
10- نقشه پوشش گیاهی استان تهران شماره (3-12)............................................... 63
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی نقش و تاثیر گذاری آموزشهای رسمی وغیر رسمی توسط هنرستان های کشاورزی برروی توسعه کشاورزی ناحیه رباط کریم صورت گرفته است .
تاشاید بتوان با تقویت نقاط قوت منطقه وبا محوریت آموزشهای نوین از طریق هنرستان کشاورزی به توسعه وپیشبرد کشاورزی منطقه دست یافت .دربحث کشاورزی سعی شده تا با بررسی موضوعاتی چون پراکنش محصولات کشاورزی ونقش آموزش وترویج درتوسعه کشاورزی به شاخصهای توسعه بپردازیم ودرخصوص هنرستان کشاورزی باید گفت با توجه به موقعیت ممتاز آن با داشتن نیروهای مجرب وکارآمد وتجهیزات مدرن کشاورزی با اموزش هنرجویان وکشاورزان منطقه درقالب آموزشهای رسمی و غیررسمی می تواند سهم عمده ای درتوسعه کشاورزی ایفا نماید.
دراین رساله به هنرستان کشاورزی وآموزشهای کشاورزی به عنوان یک سیستم نگریسته شده که می تواند با تغییر دردیدگاه کشاورزان ومسئولین ، ترویج و ارائه راهکارهای مناسب درتوسعه کشاورزی ودامپروری به شیوه نوین درمنطقه ضمن ایجاد اشتغال نقش خود را در بهره وری بیشتر ایفا نماید وباعث تغییر وتوسعه کشاورزی ودرنهایت بهبود وضعیت اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی منطقه گردد .
مقدمه:
توسعه کشاورزی به طور مشخص یکی از ویژگیهای مهم فعالیت های توسعه ای درسرار جهان است که ازسوی کارشناسان ودولت ها همیشه مد نظر قرار می گیرد ، وتوجه به شمار مردمی که دراین بخش فعالیت می کنند اهمیت این بخش را بیش ازپیش روشن می سازد .
برنامه های توسعه کشاورزی درهر کشور جزئی از برنامه های کلان اقتصادی توسعه هرکشوربه شمار می رود که برای دگرگون سازی شاخت اجتماعی واقتصادی جامعه بکار می رود (عالی پور 1376 ص 12 )
درتوسعه کشاورزی عوامل متعددی همچون آب وهوا ، مرغوبیت زمین وموقعیت جغرافیایی نقش دارند ولی آنچه دراین مقوله به آن پرداخته شده است آموزش می باشد . آموزشی که مبتنی بر مبانی نظری وعملی باشد وخود نیز الگویی برای ارائه اموزش ها به آموزش گیرندگان داشته باشد.
دراین مبحث به نقش آموزشهای کشاورزی ازسوی یکی ازنهادهای زیر مجموعه اموزش وپرورش پرداخته شده است به عنوان هنرستان کشاورزی که با توجه به قرار گرفتن درمنطقه مورد مطالعه درتمام موارد اموزشی به عنوان الگوی تولید ومزرعه ای نمونه مطرح شده ومانند سایر هنرستانهای بخش صنعت وخدمات صرفا به آموزشهای کشاورزی ودامپروری می پردازد وهدف ان تربیت نیروهای متخصص وخلاق در بخش کشاورزی می باشد . تا بتوان به مدد آموزشهای ارائه شده رسمی وغیر رسمی که با مشارکت جهاد کشاورزی صورت می گیرد درفرایند کاشت ، داشت و برداشت محصولات کشاورزی تحولی ایجاد نمود وبه هدف اساسی که همان بهره وری بیشتر است دست یافت و به رونق کشاورزی منطقه کمک نمود .
دراین مبحث اهداف زیر دنبال می شود که امید است با بررسی انها به انچه باعث شکوفایی وتوسعه کشاورزی منطقه وبالطبع استان وکشور می باشد دست یازید
1- نقش اموزشهای کشاورزی درتوسعه کشاورزی
2- نقش هنرستان کشاورزی درتوسعه کشاورزی منطقه
3- تاثیر اموزشهای هنرستان بربهره وری کشاورزی
4- تاثیر اموزشهای هنرستان برکاهش خسارتهای کشاورزی .
دانلود پایان نامه ارشد رشته ادبیات پیامبراکرم (ص) در قرآن کریم و نهج البلاغه و جلد اول تفسیر کشاف زمخشری با فرمت ورد و قابل ویرایش تعداد صفحات 155
دانلود پایان نامه آماده
چکیده :
پیامبر بزرگوار اسلام ، حضرت محمّد مصطفی (ص) که بنده برگزیده خدا ، خاتم الانبیاء ، مبلغ دین الهی ، معلم آیات حکمت و مربّی و اسوه انسانهاست در زمانی که جهل و تاریکی در حجاز سایه افکنده بود از ملکوت آسمان به زمین فرا خوانده شد و افلاکی ترین فرشته خاکی گردید و تمام عمر با برکت خود را که سرشار از فراز و نشیبهای بسیاری بود در راه هدایت و راهنمایی مردم و دعوت به دین مبین اسلام سپری نمود و با عبودیّت و بندگی ذات حق به عالی ترین درجه عبودیّت دست یافت و به قلّه رفیع کمال انسانی رسید.در قرآن کریم که معجزه جاویدان پیامبر عظیم الشّان اسلام بوده و به عنوان کتاب هدایت بشری همواره مورد توجّه بوده است درباره پیامبر اکرم (ص) بسیار سخن گفته شده است . اطاعت از پیامبر (ص) در کنار اطاعت از خدا مطرح شده است ، آزار و ایذاء پیامبر اکرم (ص) موجب عذاب دردناک و لعنت خداوند در دنیا و آخرت تلقّی شده و دوستی خداوند مشروط به اطاعت از پیامبر اکرم (ص) گردیده است . خلق و خوی الهی پیامبر اکرم (ص) و رحمت و عطوفت آن حضرت مایه انسجام و وحدت مسلمانان به شمار آمده و با تعبیر« وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظیمٍ » توصیف شده است . بنا بر آیات قرآن کریم که بیش از 500 آیه را شامل می شود ، وجود پیامبر اسلام (ص) لطفی بر بشریت ، رحمتی برای عالمیان ، الگویی ابدی برای نسل بشر و شاهدی بر همه انبیاء الهی معرّفی شده است .مولای متّقیان حضرت علی (ع) که از دوران کودکی همواره در کنار پیامبر بود در کتاب ارزشمند نهج البلاغه مراحل مختلف زندگانی آن حضرت را طی خطبه های مختلفی به تصویر کشیده و از عظمت و بزرگواری پیامبر (ص) سخن به میان آورده است.در این رساله سعی شده است تا اخلاق و رفتار و زندگانی پیامبر اکرم (ص) در کتب مقدّس قرآن کریم و نهج البلاغه و همچنین تفسیر کشاف زمخشری بررسی شود و آیات و خطبه ها و تفاسیری که در این زمینه وجود دارد آورده شود.
مقدّمه :
آنگاه که جهل و تاریکی در حجاز سایه افکنده بود، آنگاه که نوزادان دختر عرب به جرم دختر بودنشان زنده به گور میشدند، آنگاه که کعبه را بتخانه اعظم می خواندند و آنگاه که در جامعه عرب نشانی از صداقت و راستی و مهربانی نبود، مهربان ترین فرشته خاکی متولد شد، از حق آمد و به حق برانگیخت، تمام کائنات را رنگ خدایی داد، آفتاب جهان فروز وجودش، نور علم و رحمت را بر زمین گستراند، از توحید گفت و به خدای یکتا فراخواند، برف ظلمت را آب کرد و نوید بهار داد. قلب عالم امکان شد و جریده هستی. از ملکوت آسمان به زمین فرا خوانده شد و افلاکی ترین فرشته خاکی گردید، خواند:
« اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِى خَلَق، خَلَقَ الْانسَانَ مِنْ عَلَق...». بنده برگزیده حق تعالی شد و نامش بلند و دینش پاینده . آشنا ساخت انسان را با معنای واقعی اش. روشن نمود حقیقت را با آفتاب وجودش در شام تیره زندگی. نبوّت را ختم داد و قرآن را عینیّت. سخن از کیست؟ سخن از بنده برگزیده خدا ؛ حضرت محمّد مصطفی صلّی الله علیه و آله است، سخن از آخرین پیغام دار و خاتم انبیاء است.
از اسلام مطالب بسیاری درباره غذا و تغذیه موجود است که چون بررسی علمی در آنها به عمل نیامده ، بعضی را این تصور پیش می آید که نیروهای ذخیره شده نزد اسلام فقط برای صفای روح و تغذیه روان به مصرف رسیده و غذاشناسی اسلامی نمی تواند در میان کتابهای علمی غذایی جایی برای خود باز کند! و حال آنکه چنین نیست. مطا لعات دانشمندان نشان داده است زیتون و روغنی که از این میوه به دست می آید ارزش فراوان دارویی دارد و انواع موادی که از برگ آن گرفته می شود نیز دارای خواص دارویی هستند .بر اساس این تحقیق برگ درخت زیتون دارای رنگ دانه های حاوی آنزیم فلاوین ، مواد سوختی لازم برای سوخت و سازهای گیاهی و ماده اولئور ویزوئید است . هم چنین ماده های موجود در برگ زیتون نیز نقش مهمی د ر جلوگیری از بیماری های قلبی و کاهش فشار خون ایفا می کنند ، برگ زیتون علاوه بر خواص دارویی نقش مهمی در مهار بیماریهای دیابت دارد . برگهای زیتون ضد عفونی کننده و آرام بخش است . روغن زیتون به صورت موضعی در درمان سوختگی ،کوفتگی ، گزیدگی حشرات و خارش شدید به کار می رود. و ما در این مقاله برآنیم که با وجود عدم توانایی و دانایی در مقابل بیکران دانایی و توانایی خالق انسان، اندکی را از لابه لای کتابها و... و با توجه به آیات و روایات،به بیان دیدگاه قرآن کریم در خصوص زیتون ومقایسه آن با یافته های طب نوین بپردازیم.
این مقاله در 14 صفحه و به صورت PDF طراحی شده است.
دانلود پایان نامه ارشد رشته ادبیات بررسی لقمان در قرآن کریم و مثنوی معنوی مولوی با فرمت ورد و قابل ویرایش تعداد صفحات171
دانلود پایان نامه آماده
چکیده:
قرآن به عنوان کتاب هدایت بشری همواره مورد توجه بوده و به ویژه وجود شخصیت های ممتاز قرآنی، محققان را واداشته تا در مورد این اسوه ها به مطالعه بپردازند. لقمان حکیم یکی از این چهره های برجسته ی قرآن است.در این رساله لقمان از دیدگاه قرآن و مثنوی مولوی مورد بررسی قرار گرفته است. نصایح لقمان در قرآن، شامل آموزه های اخلاقی، اجتماعی و اعتقادی است که به ظاهر به فرزند خود می گوید اما، در واقع شامل همه ی افراد بشری می شود. این شخصیت قرآنی هر چند که پیامبر نیست اما از ایمان قوی برخوردار است تا جایی که حتی شیوه ی درس و پند دادن او مثل پیامبران است. بدون تردید مثنوی معنوی نیز پیرو و تالی همین قرآن مجید است و به نوعی تفسیر قرآن محسوب می شود. مولوی هر جا که توانسته از الفاظ و عبارات و مضامین قرآنی استفاده کرده است. در اکثر داستان ها و قصه های مثنوی رد پای آیات کریمه به چشم می خورد. بدون شک ارزش و اعتبار کنونی مثنوی به خاطر ارتباط تنگاتنگ این دو باهم است.
در این رساله سعی شده حکمت ها و نصایح دهگانه ی لقمان در قرآن و مثنوی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و در کنار آن احادیث و روایات مختلفی نیز در آن موارد آورده شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده.................................................................................................................................... 1
فصل اول: کلیات
1-1. مقدمه............................................................................................................................ 2
1-2. بیان مسئله..................................................................................................................... 4
1-3. هدف تحقیق................................................................................................................. 4
1-4. روش تحقیق................................................................................................................. 5
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه ی تحقیق
2-1. لقمان در قرآن .............................................................................................................. 7
2-2. لقمان در مثنوی مولوی .................................................................................... 8
2-3. پیشینه ی تحقیق............................................................................................................ 11
فصل سوم : زندگی نامه ی لقمان
3-1 . اصل و نسب ............................................................................................................... 12
3-2 . لقمان کیست ؟............................................................................................................. 13
3-3 . طول عمر..................................................................................................................... 14
3-4 . علت آزادی لقمان از بردگی ....................................................................................... 15
3-5 . نبوت یا حکمت ......................................................................................................... 16
3-6 . رمز دست یابی لقمان به حکمت ................................................................................ 18
3-7 . آرامگاه لقمان .............................................................................................................. 20
3-8 . شخصیت های تاریخی هم نام لقمان حکیم.................................................................. 20
فصل چهارم : قصص قرآنی
4-1 . قصه در قرآن .............................................................................................................. 25
4-2 . اهداف قصه پردازی در قرآن کریم ............................................................................. 26
(الف)
4-2-1 . اثبات وحی و رسالت ............................................................................................. 26
4-2-2 . وحدت ادیان و عقیده همه پیامبران ....................................................................... 27
4-2-3 . همانندی شیوه های دعوت و برخورد ................................................................... 28
4-2-4 . پیروزی نهایی پیامبران ........................................................................................... 28
فصل پنجم : سوره لقمان و معنای حکمت
بخش اول : سوره لقمان
5 -1-1 . مشخصات سوره .................................................................................................. 29
5-1-2 . فضیلت سوره ........................................................................................................ 29
5-1-3 . محتوای سوره ........................................................................................................ 30
بخش دوم : معنای حکمت
5-2-1 . معنای لغوی حکمت ............................................................................................. 31
5-2-2 . حکمت در قرآن .................................................................................................... 33
5-2-3 . اقسام حکمت ........................................................................................................ 36
بخش سوم : نمونه هایی از حکمت های لقمان
5-3-1 . نخستین حکمت لقمان ...................................................................................... 38
5-3-2 . قدرشناسی لقمان ................................................................................................... 39
5-3-3 . بهترین و بدترین عضو حیوان ............................................................................... 39
5-3-4 . دل نبستن به سخنان مردم ...................................................................................... 41
5-3-5 . اعتدال و میانه روی در کارها.................................................................................. 43
5-3-6 . سؤال بی مورد نکردن ............................................................................................ 44
فصل ششم: بررسی حکمت ها و نصایح لقمان از دیدگاه قرآن و احادیث
6-1 . شرک ورزیدن به خدا ................................................................................................. 48
6-1-1 . شاخه های توحید و شرک ..................................................................................... 49
6-1-2 . ظلم بزرگ بودن شرک ........................................................................................... 50
(ب)
6-2 . حسابرسی و حسابگری خداوند ................................................................................. 54
6-2-1 . حسابگری در آیات دیگر قرآن .............................................................................. 56
6-3 . به جا آوردن نماز ....................................................................................................... 57
6-3-1 . اهمیت نماز ........................................................................................................... 58
6-3-2 . توجه به فلسفه و آثار نماز ..................................................................................... 59
6-3-3 . شرایط قبولی نماز .................................................................................................. 60
6-4 . امر به معروف و نهی از منکر ..................................................................................... 61
6-4-1 . معنی معروف و منکر و اقسام و مراحل آن ........................................................... 61
6-4-2 . نگاهی به آیات و روایات در باره امر به معروف و نهی از منکر ........................... 63
6-4-3 . لقمان و مسئله ی امر به معروف و نهی از منکر .................................................... 66
6-5 . صبر و استقامت ......................................................................................................... 66
6-5-1 . حضرت ایوب الگوی قرآنی برای صبر در برابر حوادث ....................................... 68
6-6 . تواضع و فروتنی ........................................................................................................ 69
6-6-1 . معنی تواضع .......................................................................................................... 70
6-6-2 . اقسام تواضع........................................................................................................... 71
6-6-3 . فرق بین تواضع و ذلت پذیری و تملق ................................................................. 73
6-7 . پرهیز از رفتار و راه رفتن متکبرانه ............................................................................. 74
6-7-1 . روی گردانی توام با خشم از مردم ........................................................................ 76
6-7-2 . راه رفتن همراه با غرور ......................................................................................... 77
6-8 . اعتدال در صوت و صدا ............................................................................................ 78
6-8-1 . معنی اعتدال در صدا و صوت .............................................................................. 80
6-8 -2 . کنترل صوت از نظر قرآن .................................................................................... 81
6-9 . نصایح لقمان به فرزندش با توجه به روایات و احادیث ........................................... 83
(ج)
فصل هفتم : شیوه های تبلیغی لقمان
7-1. احساس مسؤولیت دائم براى ارشاد مردم ....................................................................... 87
7 - 2 . کاربرد وسیع تمثیل و تشبیه .......................................................................................... 88
7- 3 . دعوت به توحید و نفى شرک ........................................................................................ 89
7- 4 . استفاده بجا از فرصتها جهت ارشاد .......................................................................... 90
7-5 . مقایسه .............................................................................................................................. 90
7 -6 . حکمتهاى ظریف ......................................................................................................... 91
7-7 . وعظ جامع......................................................................................................................... 92
7 -8 . جدول مشخصات و عناصر شیوههاى تبلیغ لقمان ..................................................... 94
فصل هشتم: مولوی و مثنوی
بخش اول: مولوی
8-1-1. زندگی نامه ی مولوی ............................................................................................. 95
8-1-2. آثار مولوی ............................................................................................................. 99
8-1-2-1. غزلیات ............................................................................................................... 99
8-1-2-2. رباعیات .............................................................................................................. 100
8-1-2-3. مثنوی معنوی ...................................................................................................... 100
8-1-2-4. فیه ما فیه ............................................................................................................. 101
8-1-2-5. مکاتیب ................................................................................................................ 102
8-1-2-6. مجالس سبعه ....................................................................................................... 102
8-1-3. مذهب ................................................................................................................... 102
بخش دوم: قصه و تلمیح در مثنوی
8-2-1. قصه ....................................................................................................................... 103
8-2-2. قصه در مثنوی .......................................................................................................... 104
8-2-3. تاثیر قصه های قرآن در مثنوی ................................................................................. 105
(د)
8-2-4. تلمیح ...................................................................................................................... 106
فصل نهم: بررسی لقمان در مثنوی معنوی
بخش اول: پیوند قرآن با مثنوی
9-1-1. قرآن در مثنوی ......................................................................................................... 107
9-1-2. مقام مثنوی از دیدگاه خود مولانا ............................................................................. 109
9-1-3. لقمان در مثنوی ........................................................................................................ 110
بخش دوم: حکمتهای دهگانه ی لقمان در ابیات مثنوی مولوی
9-2-1. حکمت و شکر گزاری ............................................................................................. 121
9-2-2. شرک ورزیدن به خدا ............................................................................................... 123
9-2-3. حسابگری در دنیا و آخرت ...................................................................................... 123
9-2-4. نماز ، امر به معروف ، نهی از منکر و صبر ............................................................... 124
9-2-5. تکبّر و خودپسندی ................................................................................................... 126
9-2-6. اعتدال و صدای نیکو ................................................................................................ 126
نتیجه گیری ............................................................................................................................ 128
فهرست شکل ها، نمودار و جداول
شکل (6-1): نصایح لقمان ................................................................................................... 46
نمودار (6-2): جمع بندی سفارش های لقمان ..................................................................... 47
جدول(7-1): شیوه های تبلیغی لقمان .................................................................................. 94
منابع و ماخذ ......................................................................................................................... 130