بررسی تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر سازگاری دانش آموزان دختر
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر سازگاری دانشآموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان رباطکریم در سال 86-85 میباشد.
روش پژوهش در این تحقیق روش آزمایشی بود. که در این پژوهش ابتدا 200 نفر با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شد که پس از انجام پیش آزمون از بین آنها دانشآموزانی که کمترین نمره سازگاری را کسب نمودند 30 نفر به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردیدند.
جهت اندازهگیری دادهها از پرسشنامهها سازگاری سینها و سینگ (1993) که شامل 60 سؤال که حوزههای عاطفی، اجتماعی و آموزشی دانشآموزان دبیرستانی را میسنجد استفاده شد و همچنین مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل در ده جلسه یک ساعت و نیم اجرا شد و در پایان نیز از هر دو گروه گواه و کنترل پسآزمون گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (جدول و نمودار) و جهت آزمون فرضیههای پژوهش از آمار استنباطی (T مستقل و کواریانس) استفاده شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که روش مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل TA بر سازگاری اجتماعی و سازگاری کل شرکتکنندگان تأثیر معنادار داشته است همچنین نتایج نشان دهنده وجود تفاوت معناداری بین سازگاری دانشآموزان پایه اول و دوم میباشد و سازگاری عاطفی و آموزشی نیز افزایش یافته است ولی معنادار نبوده است.
مقدمه
توان سازگاری[1] در انسان از جمله خصیصههایی تلقی میشود که نقش اساسی در تأمین بهداشت روانی و جسمانی او دارد، زیرا مجموعهای از کنشها و رفتارها شرایط و موقعیتهای جدید فراهم میآورد که آدمی قادر میشود با ارائه پاسخهای مناسب راه کمال را طی کند و این پیشرفت در مقوله روانی و جسمانی قابل مشاهده است، زیرا کارکرد مؤثر در نقشها و تکالیفی که فرد برای آنها اجتماعی شده را به همراه میآورد (نوربان و محمدیان شعرباف، 1376).
به تدریج که انسان رشد میکند به طور پیوسته باید ساختارهای روانی خود را از نو سازمان بدهد تا بتواند به گونهای مؤثر با محیط خود برخورد نماید. به عبارت دیگر، قدرت سازگاری خود را بالا ببرد تا بتواند با محیط هماهنگ باشد. سازگاری مستلزم تعاملی است که در آن شخص به گونهای نیازهای شخصی خود را در ارتباط عملی با انتظارات محیط هماهنگ میکند. پیاژه[2] معتقد است که این فرایند از طریق درونسازی یا جذب و برونسازی یا انطباق انجام میگیرد (وظیفهشناس، 1380).
سازگاری متشکل از دو فرایند است: منطبق کردن خود با شرایط مشخص و تغییر شرایط برای منطبق کردن آن با نیازهای خود.
منظور از سازگاری مؤثر فقدان بحران نیست، بلکه وضعیتیاست که در آن به طور معمول انتظار میرود که استرسهای زندگی مدیریت شده باشد (فنوی، 1380). مک دانلد[3] (1985) میگوید: «وقتی میگوئیم فردی سازگار است که پاسخهایی که او را به تعامل با محیطش قادر میکند، آموخته باشد و از نظر عاطفی نیز بتواند با آن تعامل نماید.» (فنونی، 1380).
بنابراین طبق نظریات فوق سازگاری برای انسان یک ضرورت و امر حیاتی به شمار میآید از آنجا که انسان در گروه متولد میشود و در گروه زندگی میکند و اجتماعی میشود و در گروه کار میکند و حتی در گروه توان سازگاری خود را از دست میدهد و ناسازگار میشود، این سؤال پیش میآید که چرا در گروه این کارکرد را دوباره به دست نیاورد و درمان نشود. بر این اساس و به لحاظ اهمیت مشاوره و روان درمانی گروهی که نقش اساسی در جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه به همراه دارد. در این پژوهش سعی بر آن است که تأثیر مشاورة گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل [4](TA) بر سازگاری اجتماعی[5]، عاطفی[6] و آموزشی[7] دانشآموزان مورد بررسی قرار گیرد.
[1] . Adjustment
[2] . Piaget
[3] . Mcdonald
[4] . Transactional Analysis
[5] . Social Adjustment
[6] . Affective Adjustment
[7] .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:42
فهرست مطالب:
چکیده:
خوشه بندی روشی است که داده های یک مجموعه داده را به گروه یا خوشه تقسیم می کند . از مرسوم ترین روش های خوشه بندی،الگوریتم های خوشه بندی k-Means وfuzzy k-Means می باشند.این دو الگوریتم فقط روی داده های عددی عمل می کنند و به منظور رفع این محدودیت، الگوریتم های k-Modes و fuzzy k-Modes ارائه شدند که مجموعه داده های گروهی (دسته ای) را نیز خوشه بندی می کنند. . با این وجود، این الگوریتم ها ،شبیه همه روال های بهینه سازی دیگر که برای مینیمم عمومی یک تابع جستجو می کنند، احتمال گیر افتادن در یک مینیمم محلی وجود دارد. به منظوردستیابی به جوبب بهینه عمومی ، الگوریتم های تکاملی مانند ژنتیک و جدول جستجو با الگوریتم های مذکور ترکیب می شوند. در این پژوهش، الگوریتم ژنتیک ، GA، را با الگوریتم fuzzy k-Modes ترکیب شده ،بطوریکه عملگر ادغام به عنوان یک مرحله از الگوریتم fuzzy k-Modes تعریف می شود. آزمایش ها روی دو مجموعه داده واقعی انجام شده است تا همراه با مثال کارایی الگوریتم پیشنهادی را روشن نماید.
مقدمه:
به عنوان یک ابزار اولیه در داده کاوی ،تجزیه و تحلیل خوشه ، که تجزیه و تحلیل سگمنت نیز نامیده می شود،روشی است که داده ها را به گروه هایی همگن تحت عنوان خوشه تقسیم می کند.در چنین روشی داده های موجود در یک کلاستر یا خوشه خیلی شبیه به هم و داده ها ی کلاستر های مختلف خیلی متفاوت نسبت به هم هستند.اغلب، شباهت بر مبنای معیار فاصله می باشد.
آنالیز خوشه،خوشه بندی، تکنیک عمومی برای آنالیز داده های آماری می باشد که در بسیاری زمینه ها مانند یادگیری ماشین ، داده کاوی ، شناسایی الگو و آنالیز تصویر کاربرد دارد.در کنار اصطلاح خوشه بندی داده (یا فقط خوشه بندی)،بعضی اصطلاحات دیگرنیزهمانند کلاس بندی اتوماتیک ،طبقه بندی عددی، آنالیز نوع شناسی ، با معنای مشابه استفاده می شود[1].
به طور کلی ،یک الگوریتم خوشه بندی خوب معمولا برای طراحی شامل چهار فاز ذیل را شامل می شود:1- نمایش داده2- مدل کردن.3- بهینه سازی.4- اعتبار سنجی[2] ..
فاز نمایش داده، تعیین می کند که چه نوعی از ساختارهای خوشه می تواند داده ها را شناسایی کند.سپس فاز مدلینگ ضوابط و معیار ها را برروی ساختار تعریف می کند بطوریکه که ساختارها ی گروه های مطلوب را از موارد نامطلوب مجزا می کند.در فاز مدلینگ ، در طول جستجو برای ساختار های مخفی در داده ،یک معیار کیفیت مانند معیار بهینه سازی یا معیار تقریب تولید می شود. بعبارتی دیگرفاز بهینه سازش،ساختار های موثرتر و بهینه تر را انتخاب میکند. از آنجا که فرآیند خوشه بندی ،یک فرایند بدون سرپرستی است فاز اعتبار سنجی خیلی ضروری است تا نتایج تولید شده به وسیله الگوریتم خوشه بندی ارزیابی شوند.
به طور کلی ،الگوریتم های خوشه بندی به دو دسته تقسیم بندی می شوند[3,4] : الگوریتم های خوشه بندی سخت و الگوریتم های خوشه بندی فازی.
در چهارچوب خوشه بندی سخت ،هر شی ء به یک و فقط یک خوشه تعلق دارد و برعکس در چهار چوب خوشه بندی فازی به هر شی ء اجازه داده می شود که توابع تعلقی به همه خوشه ها داشته باشد.هر دو روش الگوریتم خوشه بندی سخت و فازی ،مرکز های خوشه (نمونه های اولیه) را تعیین می کنند و مجموع مربع فاصله بین این مرکز ها و خوشه ها را مینیمم می کنند.
بسیاری از الگوریتم ها به منظور دستیابی به خوشه بندی سخت در یک مجموعه داده پیشرفت داده شده اند.در بین آنها الگوریتم k-meansو روش های خوشه بندی IsoData به طور گسترده ای مورد استفاده گرفته اند.این دو الگوریتم بر پایه تکرار می باشند. کاربرد مجموعه های فازی در توابع کلاس بندی موجب می شود هر داده در یک زمان به چندین کلاس با درجه های متفاوت تعلق داشته باشد[3].
معروف ترین و پرکاربردترین الگوریتم خوشه بندی فازی ،الگوریتم fuzzy C-Means [7] است. الگوریتم fuzzy C-Means با یک مقدار اولیه از Wشروع می شود و مکررا بین تخمین مراکز خوشه Z داده شده درZ و تخمین ماتریس تعلق داده شده درW تکرار می شود تا هنگامیکه دو مقدار متوالی از Z یا W مساوی شوند.
از نظر ریاضی ،یک مسئله خوشه بندی فازی را می توان به صورت یک مسئله بهینه سازی به صورت ذیل نمایش داد.[5,6]
که n تعداد اشیاء در مجموعه داده مورد بررسی وk تعداد خوشه ها است .مجموعه از n شی ء است که هر یک با d ویژگی توصیف می شوند. Z یک مجموعه با k مرکز کلاستر ، W یک ماتریس تعلق فازی و توان وزن و d معیار فاصله معین بین مرکز خوشه و شی ء می باشد.
از آنجا که الگوریتم fuzzy c-Means فقط روی داده های عددی کار می کند،یک الگوریتم fuzzy k-Modes را به منظور خوشه بندی مجموعه داده های گروهی پیشنهاد می دهیم [6-9] . با این وجود،این الگوریتم ها ،شبیه همه روال های بهینه سازی دیگر که برای مینیمم عمومی یک تابع جستجو می کنند، احتمال گیر افتادن در یک مینیمم محلی وجود دارد.
برای مسئله بهینه سازی ،یک مسئله شناخته شده وابسته به هر دو الگوریتم fuzzy C-Means و fuzzy k-Modes این است که آنها ممکن است روی بهینه محلی متوقف شوند[5] .برای رفع این مشکل و رسیدن به یک راه حل عمومی،تکنیک های بر پایه الگوریتم های ژنتیک و تابو سرچ به کار برده شده اند. برای مثال ،الگوریتم genetic k-Means،الگوریتم genetic و الگوریتمk-Means را ترکیب می کند بدین منظورکه راه حل عمومی و بهینه را پیدا کند[10].به منظور پیدا کردن راه حل بهینه عمومی برای الگوریتم fuzzy k-Modes،Ng و Wong تابو سرچ را بر پایه الگوریتم fuzzy k-Modes معرفی کردند[11].
هدف اصلی در این پروژه این است که الگوریتم genetic fuzzy k-Modes را بکار ببریم تا الگوریتم های fuzzy k-Modes و genetic را به منظور پیدا کردن راه حل بهینه در مسئله بهینه سازی ترکیب کند[5].
طرح کلی پروژه به صورت ذیل است که در قسمت 2، مروری برکارهای قبل و دیگر روش ها خواهیم داشت .بدین صورت که ابتدا الگوریتم های k-means, fuzzy C-means,k-modes,fuzzy k-modes با جزییات شرح می دهیم که مقدمه ای از روال کلی رسیدن به الگوریتم مورد بررسی در این مقاله هستند. سپس در قسمت 3 ،روش پیشنهادی مان،الگوریتم ترکیبی genetic fuzzy k-Modes را تشریح می کنیم. نتایج پیاده سازی الگوریتم برروی دو مجموعه داد ه واقعی از UCI را در قسمت 4 نشان می دهیم ودر نهایت در قسمت 5 بعضی نتایج را عنوان می کنیم.
2- مروری بر روش های قبل
1.2- الگوریتمk-means Hard
الگوریتم k-means،الگوریتمی است که n نمونه داده را بر پایه ویژگی هایشان به c قسمت (c<n) خوشه بندی می کند. الگوریتم k-means روال هایی بر پایه نمونه اولیه هستند که فاصله بین نمونه های اولیه و دیگر داده ها را به وسیله ساختار یک تابع هدف مینیمم می کند[7].بعبارتی دیگر هدف الگوریتم این است که واریانس درون خوشه ای کل ،یا تابع مربع خطا را مینیمم سازد.این الگوریتم در سال 1956 معرفی شد.
روال کلی الگوریتم بدین صورت می باشد که :
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
گروه درمانی 2
تاریخچه گروه درمانی 3
ویژیگی افرادی که تحت گروه درمانی قرار میگیرن 3
مراحل طبیعی در فرآیند گروه درمانی 4
روان درمانی گروهی 7
اطلاعاتی در مورد خدمات گروه درمانی 9
روان درمانی 14
بررسی نمونهای از روان درمانی 15
منابع 29
گروه درمانی
انسانها در گروههای اجتماعی متنوعی زندگی میکنند و فعال هستند. در این شرایط عجیب نیست که بسیاری از مسائل احساسی و عاطفی آنها از روابط مخدوش شده این گروهها ناشی میشود. با پی بردن به اهمیت روز افزون روابط اجتماعی و میان فردی در سالهای اخیر بجای توجه به عوامل درون شخصی توجه به عوامل حاکم میان افراد گروههای اجتماعی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. و بر این اساس در محیط بیمارستانهای روانی ، کلینیکها ، دفاتر مشاوره و روان درمانی و ... به شکل بندیهای گروهی توجه خاص مبذول میشود. امروزه انواع شیوههای گروه درمانی از جمله متداولترین شیوههای روان درمانی هستند. در مقابل گروه درمانی ، روان درمانی انفرادی قرار دارد.
تاریخچه گروه درمانی
استفاده منظم از گروهها در روان درمانی پدیده نسبتا تازهای است. هر چند التیام یابی گروهی سابقهای به قدمت تاریخ دارد که نمونههای بارز آن را در تعالیم مذهبی میتوان مشاهده کرد. ژوزف پرات (1974) پزشک اهل بوستون را اغلب پدر گروه درمانی میدانند، در آغاز قرن بیستم ژوزف پرات مسأله گردهم آوری بیمارن معلول و آموزش جنبههای پزشکی بیماری آنها بطور دسته جمعی را مطرح ساخت. او صرف نظر از کار تعلیم ، فضایی گروهی بوجود آورد تا بیماران در سایه آن در مقام کمک متقابل به یکدیگر برآیند. چندین سال بعد ، تعدادی از روانپزشکان آمریکایی نقطه نظرهای پرات را در زمینه درمان روانی بکار بردند.
از جمله لازل و مارش که از یک شیوه آموزشی به صورت گروهی برای درمان ناخوشیهای دماغی استفاده میکردند. این شیوه به زودی منسوخ گردید و جای آنرا روان تحلیلی گران پر کردند. فروید شخصا به کار گروه درمانی نپرداخت، اما مقالاتی که در زمینه روان شناسی گروهی و تحلیل خود منتشر کرد، حاکی از اطلاع او از اهمیت پدیده گروهی بود. آدلر شخصا از برنامههای گروه درمانی در مراکز هدایت کودکان و نیز معتادان به الکل استفاده نمود. جنگ جهانی دوم به گروه درمانی وسعت تازهای بخشید. گروه درمانی برای تودههای عظیم بیماران روانی که به ارتش بریتانیا فرا خوانده شده بودند، نقش مهم درمانی ایفا نمود. بیمارستان نظامی نورت فیلد بخصوص مرکز مهمی برای ابداع شیوههای مختلف گروه درمانی بود. از جمله سایر بانیان گروه درمانی در آمریکا میتوان به گروهی از روانشناسان اجتماعی به سرپرستی کورت لوین اشاره نمود. چه مشکلاتی با استفاده از گروه درمانی میتوانند درمان شوند؟
مشکلات و مسائلی که با استفاده از گروه درمانی قابل هستند گسترش وسیعی دارند، از جمله مشکلات مرتبط به خود انگاره ، نداشتن احساس هویت ، عزت نفس و هدف و مقصود. مشکلات نشانهای شامل اضطراب ، افسردگی روان تنی ، عملکرد ضعیف شغلی ، برخورد غیر مؤثر با فشارهای روانی ، مشکلات عاطفی ، ناتوانی در ابراز اهمیت ، ناتوانی در کنترل احساسات ، پرخاشگری ، روابط اجتماعی نامناسب ، ناراحتی در مجمع ، ناتوانی در اعتماد به دیگران ، وابستگی شدید به دیگران ، ابراز وجود بیش از حد ، ناتوانی در برقراری ارتباط با جنس مخالف ، اعتیاد ، مشکلات زنانشویی مثل اختلافات و مشاجرات همسران و ... .
ویژیگی افرادی که تحت گروه درمانی قرار میگیرند.
بسیار باید از انگیزه لازم برخوردار باشد، میل به تغییر داشته باشد و در راستای رسیدن به این هدف بکوشد. ورود به برنامه گروه درمانی باید داوطلبانه باشد و بیمار به صرف توصیه دوستان و اقوام و مسئولین روان درمانی به این کار وادار نشود. بیمار باید به گروه درمانی معتقد باشد و آنرا یک شیوه درمانی درست و مناسب بداند. معتقد باشد که گروه نیازهای او را برآورده میسازد و مفید واقع میشود.
نظر به اینکه گروه درمانی اصولا فرآیند کلامی است، بیمار باید از مهارتهای کلامی و مفهومی کافی برخوردار باشد. در گروه درمانی برای بیماران شدیدا افسرده ، بیمارن مبتلا به اسکیزوفرنی حاد ، اختلال شخصیتهای پارانوئید ، اختلال شخصیت اسکیزوئید شدید ، اختلال شخصیت جامعه ستیز ، افراد مبتلا به بیمار انگاری و اختلال شخصیت خود شیفته در صورتی که گروه درمانی بلند مدت باشد، نمیتوانند مفید باشند.
مراحل طبیعی در فرآیند گروه درمانی
در آغاز تشکیل گروه ، گروه هنوز کاملا روشن نشده است. به درمانگر وابسته است چرا که درمانگر را بوجود آورده و ادامه فعالیت گروه به نظر اعضاء گروه به درمانگر ارتباط دارد. اعضاء گروه در انتظار راهنمایی و دستور العمل درمانگر هستند. در نظر آنها درمانگر شخصی با معلومات و متخصص است و اعضاء خود را وابسته به درمانگر احساس میکنند و نیز تلاش میکنند رفتارهای مناسب داشته باشند تا بتوانند در گروه ماندگار شوند، هر چند آگاهی کامل از اهداف گروه ندارند. در مرحله دوم وابستگی تغییر شکل میدهد و گروه یاد میگیرد که وابسته به درمانگر نباشد و مسئولیت پذیر باشد.
در مرحله سوم صمیمت بیشتری بین گروه ایجاد میشود. احساسات خود را بیان میکنند و واکنشهای مناسب در مقابل احساسات دیگران نشان میدهند. درمانگر در جلسه درمان حضور دارد، اما تنها اداره کننده جلسه نیست. سعی میکند به عنوان یک عضو گروه انسجام جلسه را حفظ کند. و از تکنیکهای مختلف در مورد اعضاء گروه و واکنشهای آنها استفاده کند. ممکن است گروه درمانگر جلسه را با خطاب گروهی آغاز کند و ادامه جلسه را با تشویق و باز خورد به اعضاء تداوم بخشد.
روان درمانی گروهی
سابقه فرهنگی - تاریخی روان درمانی
بقراط روان درمانی علمی - تجربی را از پیش خبر داده بود. این روش از اواسط قرن هیجده بطور مستمر در دنیای غرب مورد استفاده قرار داشته است. آنتوان مسمر نخستین کسی بود که روش درمانی خود را استفاده علمی از خواب مصنوعی حیوان نامید. با آن که نظریههای او بیاعتبار قلمداد شدند، روان درمانی علمی - تجربی به شکل هیپنوتیزم ادامه یافت و بعد به لطف نبوغ فروید از شهرتی همگانی برخوردار گردید. در دهههای اخیر روان درمانی علمی - تجربی با استفاده از نظریههای پاولف و اسکنیر و نظریههای شناختی بیش از پیش گسترش یافته است.
انواع روان درمانی
روان درمانی انواع خاص بسیاری دارد و تقسیم بندیهای مختلفی بر مبناهای مختلف برای آن صورت گرفته است. از یک تقسیم بندی که طول زمانی روان درمانی مورد توجه بوده روان درمانی را به دو نوع بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم بندی کردهاند. در تقسیم بندی دیگری بر حسب تعداد افراد شرکت کننده در روان درمانی دو نوع روان درمانی فردی و روان درمانی گروهی را معرفی کردهاند. مهمترین تقسیم بندی بر حسب نوع رویکرد مورد استفاده در طول درمان انجام گرفته است. در این دسته روان درمانی مبتنی بر رویکرد روانکاوی ، رفتار درمانی ، شناخت درمانی و روان درمانیهای مبتنی بر روند انسان گرایانه قرار میگیرند.
چه افرادی تحت روان درمانی گروهی قرار میگیرند؟
نظر به اینکه روان درمانی یک نهاد متکی بر فرهنگ است اشخاصی که مناسب آن تشخیص داده میشوند در جوامع مختلف متفاوتند. ولی بطور کلی افراد ذیل عمدتا از روان درمانی بهره میبرند:
• روان پریشها: برای این که بتوانند با شناسایی تشویقهای خود در موقعیتی قرار گیرند تا با این استرسها برخورد موثرتری داشته باشند.
• روان رنجورها: اشخاصی که برای روبروشدن با فراز و نشیبهای زندگی تحت تاثیر تجربههای احتمالا ناخوشایند گذشته که به فرآیند رشد و یادگیری آنها لطمه زده است با دشواری روبرو میشوند. این اشخاص و همینطور اشخاصی که تحت تاثیر مشکلات موقت زندگی دچار واکنشهای روانی مثل داغ دیدگی شدهاند بزرگترین میزان افرادی را تشکیل میدهند که تحت روان درمانی قرار میگیرند.
• گروه بعد افرادی را شامل میشود که رفتار و حالات روانی آنها برای خودشان بلکه برای دیگران آزار دهنده است و اغلب از طرف اطرافیان برای درمان هدایت میشوند.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:34
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول 1
مقدمه 3
موضوع پژوهش 4
بیان مسئله 4
اهمیت موضوع پژوهش 11
ضرورت موضوع پژوهش 11
اهداف پژوهش 14
سئوالات پژوهش 16
فرضیه های پژوهش 16
پیش فرضهای پژوهش 17
تعریف متغییرهای عملیاتی 17
محدودیت های پژوهش 18
خلاصه فصل اول
19
فصل سوم 21
مقدمه 23
موضوع پژوهش 24
جامعه پژوهش 24
نمونه پژوهش 25
چگونگی نمونه گیری 25
چگونگی گردآوری اطلاعات 25
ابزار پژوهش 26
طرح آماری از روش های آماری 27
خلاصه فصل 28
مقدمه:
از آن جا که هر پژوهشی برخاسته از نظریه یا موقعیتی ویژه است که بنیاد پرسش و تلاش برای پاسخ گویی به آن را فراهم می آورد، در فصل حاضر نخست به چهارچوب نظری پژوهش پرداخته می شود و سپس، اهمیت و ضرورت پرسش و هدفهای پژوهش بازگو می شود.
موضوع پژوهش:
عنوان پژوهش: بررسی تاثیر خاطره گویی گروهی بر میزان افسردگی زنان سالمند
بیان مسأله
از میان نظریه های رشد، معروفترین آن ها با جنبه های تحولی سالمندی، نظریه اریکسون است. بر اساس این نظریه، تطابق فرد با محیط در طی مرحله های هشت گانه ای از زاد تا نرگ صورت می گیرد. هر یکی از این مرحله ها همراه با یک بحران است که در تکامل فرد تأثیر می گذارد. هر مرحله به سبب شرایط خاص خود، یک سلسله وظایف و تکالیف برای فرد ایجاد می کند که شکل پذیری عناصر مختلف شخصیت به این که فرد هر یک از وظایف خود را چگونه انجام دهد، یا با هرکدام از بحرانها چگونه برخورد کند بستگی دارد (شاملو، 1374). از جمله مراحلی که اریکسون از آن سخن می گوید مرحلة وحدت یافتگی من در برابر یأس و ناامیدی است که از پنجاه سالگی تا پایان عمر ادامه دارد و مشخص کننده دوره ی پایانی زندگی افراد است. این مرحله زمانی است که افراد به عقب برمی گردند و انتخابهایی را که انجام داده اند مرور می کنند و به موفقیتها یا شکستها و به «فراز و نشبیهایی» که زندگی اشان داشته است می اندیشند. اگر افراد از این مرور و اندیشه با این احساس بیرون آیند که زندگی آنها منظم و معنا داشته است، و از انتخابهایی که به عمل آورده و کارهایی که انجام داده اند رضایتی کامل داشته باشند، نوعی احساس یکپارچگی در شخصیت خود خواهند داشت. احساس رضایتمندی، از این که کارها بر وفق مراد صورت گرفته و حتی اگر فرد تمایل هم می داشت تغییر چندانی نمی کرد. در حقیقت سالخوردگی مرحله نهایی رشد برای بازنگری، روشن کردن و معنا بخشیدن به چگونگی گذران زندگی گذشته است (کارور و شی یر، 1995).
اریکسون از سازش پذیری فراوان بدنی و اجتماعی که سالخوردگان باید به عمل آورند و همچنین از این که نمی توانند دیگر همچون گذشته فعال باشند، آگاه است. آن چه او بر آن تأکید می کند توجه به سازش های بیرونی نیست بلکه بر کوشش های درونی، آن هم به منظور فراهم آوردن ظرفیت لازم برای تحول یافتگی و دانایی، پافشاری می کند و این کوشش را در راستای «وحدت یافتگی من و پرهیز از ناامیدی» می داند. به نظر وی، چون افراد سالخورده با مرگ مواجه می شوند و به مرور زندگی خود می پردازند و به گذشته خود می نگرند و با حیرت و تعجب از خود سوال می کنند که آیا زندگی آنان با ارزش بوده است. ممکن است پاسخ آن ها به این پرسش نومیدکننده باشد و این احساس را پیدا کنند که این زندگی آن زندگی نبوده که بایستی می بود، ولی به هر حال، زمان دیگر گذشته است و مجال و مهلتی برای امتحان کردن شیوه های دیگر و جبران گذشته نیست (احدی و جمهری، 1380). به یک سخت اریکسون تعریف وحدت یافتگی در شخصیت مشکل است ولی دربردارنده پذیرش چرخه زندگی منحصر به فرد شخص به عنوان آنچه باید به وقوع می پیوست و هیچ چیز دیگری نمی توانست جایگزین آن شود، است. وحدت یافتگی گویای این احساس است که: بلی، من خطاهایی کرده ام، ولی باید این مسئله را درنظر گرفت که در آن موقع چه کسی بوده ام و چه وضعیت ناگزیرانه ای داشته ام. بنابراین با توجه به این واقعیت ها، من آن اشتباهات را همراه با چیزهای خوب در زندگی ام می پذیرم (همان). در حقیقت ادامه رشد فرد در این دوره وقتی میسر است که فرد بتواند با واقع بینی و انعطاف پذیری خود را با دگرگونی ها و فقدان ها سازگار سازد و محصول زندگی خود در سال های گذشته را در دگرگونی ها و فقدان ها سازگار سازد و محصول زندگی خود در سال های گذشته را در این دوره از زندگی، خواه در وجود فرزندان، خواه در روابط انسانی با دیگران یا در آثار تولیدی و خدمات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی احساس کند و زندگی خود را معنی دار ببیند. در پی مرور زندگی چنین احساسی است که به یک فرد سالخورده قدرت رویارویی با کشمکش های درونی خود را می دهد. رشدیافتگی شخصیت که به توانایی رویارویی با کشمکش های درونی می انجامد برایند مثبت «مرور زندگی» در سالمندی است. برایند منفی «مرور زندگی» است (شریفی درآمدی، 1380).
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:36
مقدمه:
امروزه رسانههای جمعی ارتباطی نقش مهمی را در تمامی کشورها بر عهده دارند. درک دنیای پیرامون و اطلاع از حوادث و ریدادها، به خوبی تأثیرات وسایل ارتباط جمعی را برای ما روشن میسازد، در عصر جهانی شدن فرهنگ حالتی یکپارچه مییابد و در گذر زمان تغییر و تحولات زندگی بشر و پاسخگویی به نیازهای اساسی اندیشهها و دانستنیها اهمیت وسایل ارتباطی را محرز مینماید. آگهی سازی جامعه و آموزش همگانی و توسعة مشارکت در پرتوی رشد و شتاب روزافزون رسانهها اهمیت فراوان دارد. نقش اطلاع رسانی به مردم و بالا بردن فهم و شعور سیاسی جامعه از اهم وظایف سایل ارتباط جمعی است.در عصری که جهان پیوسته در حال کوچکتر شدن، به سوی دهکدهای جهانی پیش میرود، شناخت عملکرد و ماهیت رسانهها برای احراز هویت فرهنگی و ارزشهای اصلی نقش مؤثر و مفیدی دارد(رزاقی ، افشین، 1381). امروزه اطلاعات شاید گرانبهاترین چیز برای هر کس، سازمان و هر جامعهای باشد. با اطلاعات و کنترل آن میتوان به همه چیز دسترسی یافت. اطلاعات حلقی اتصال همة اجزاء تشکیل دهندة سیستمها، سازمانها و تمدنها است. این است که مسابقهای بیوقفه برای بدست آوردن اطلاعات و کنترل آن میان طالبان قدرت آغاز شده و همه میکوشند با تملک و در اختیار گرفتن رسانهها، که از طریق آن میتوان از یک سو به اطلاعات ناب دسترسی پیدا کرد و از سوی دیگر به کنترل اطلاعات و دروازه بانی آن توفیق یافته بردامنه قدرت خود بیافزایند. برخی نظریه پردازان ارتباطات بیان کردهاند که امروزه جهان دردست کسی است که رسانهها را در اختیار دارند. با رسانهها میتوان جامعه را جهت داد، مشتریان را وادار به خرید کرد و سیاستها و استراتژیهای بلند مدت خود را به راحتی جامعة عمل پوشاند. از این رو، بیشتر انحصارات بزرگ صنعتی، مالی و تجاری در کنار فعالیّت پیشین خود به گونهای وارد کسب و کار رسانهها شده، و با خرید و مدیریت آنها علاوه بر کسب سود، آن هم سود سرشار، کنترل جامعه و افکار عمومی را در دست گرفتهاند. نقش رسانهها در سده معاصر، هر روز بیش از بیش بر جسته شده است. رسانهها امروز به واسطه کشف و به کارگیری تکنولوژیهای جدید ارتباطی تا عمق جوامع نفوذ کرده و از تأثیر به سزا و تعیین کنندهای در جهت دهی افکار عمومی برخودار گشتهاند (حیدری، داوود،1374) .
جامعه امروز ایران، جامعهای است که نیازهای ناشی از ضرورت توسعه اقتصادی و اجتماعی خود را بر آن تحمیل میکند.
توسعه به گستردهترین معنایش، فقط نوسازی ابزار تولید و کار، انجام طرحهای عظیم صنعتی،گسترش راهها و شبکه حمل و نقل و تامین خوراک و پوشاک و مسکن برای جمعیت تیست باید پا به پای تأمین این نیازهای اساسی که بر شمردیم، گسترش فرهنگ و دانش را نیز پاس بداریم در این تلاش فرهنگی، رسانههای همگانی یکی از مکانهای مهم را به خود اختصاص میدهند و در این رهگذر نقش تکنولوژی رسانههای همگانی را در فرگشتهای فرهنگی باید در پیش چشم داشته باشیم (ژان پاره، فرانسه 1972).
ارتباطات در تحول و دگرگونی تمدنهای بشری تقش مهمی داشته است. اختراعها و اکتشافها،بی شک زندگی بیشتر انسانها را در سراسر جهان، مستقیم یا غیر مستقیم، تغییر و یا حداقل تحت تاثیر قرار داده است، به نحوی که در هر دوره شیوه زندگی جدیدی ایجاد شد و به تدریج برخوردها و ارتباطات اجتماعی و رفتارهای مربوط به آن، سنتها و آداب و رسوم (فرهنگ) و به طور کلی حیات و تمدن بشری شکل نوینی پذیرفته است. رایانه، ماهواره، تلویزیون ، رادیو، نمابر، ویدئو،دیسک تلفنهای سیار، مرزهایی را که زمانی افراد و فرهنگهای متفاوت جهانی از نظر جغرافیایی، اقتصادی یا سیاسی جدا میکرد، عملاً از بین برده است انقلاب فنآوری اطلاعات مشخصاً به تغییر، تعریف و ارزیابی مجددو تجدید سازمان جوامع بشری در سراسر جهان ادامه میدهد. فن آوریهای ارتباطات راه دور، مانند هر دگرگونی ناشی از عرضة وسیله یا فن آوری جدید در هر جامعة انسانی باعث تغییرات گسترده و دامنه داری شده است. برخی از این تعییرات، آشکار و واضحاند و برخی دیگر چندان به چشم نمیآیند( داداشی، مریم، 1376).
با توجه به تأثیر رسانهها و اهمیّت آنها بر آن شدیم تا تأثیر رسانههای گروهی را بر جامعه پذیر کردن افراد مورد بررسی قرار دهیم.
2ـ1ـ اهمیت وضرورت موضوع
تصویر ما از واقعیت در یک کشف و شهود تماشایی حاصل نمیشود. برداشت ما از واقعیّت طی روزها و سالیان دراز و اکثراً از رویدادهای پیش پا افتاده از صحنه جهان رو عالم انباشته میشود و رسانهها در این میان بیشترین سهم را دارند. دیدگاه ما از جهان واقع، تازمانی که اگلوی عادلانهای در تبیین اجزای مهم وجود داشته باشد حالتی پویا، روبه گسترش و اصلاح خود به خودی دارد. اما هنگامی که یک رشته از این اجزای مهم کنار گذاشته میشوند یا تصویر کمرنگی را آنها ارائه میشود برداشت ما از جان اجتماعی ـ سیاسی نیز ناقص میشود. شعور و درک نهایی انسان از علت معلول به دلیل اتکای آن به شناخت رویدادها،به ترتیب توالی و اهمیت وقوع آنها خدشهدار میگردد. وقتی قسمتی از حلقه ارتباطی بین علت و معلول از نظر پنهان بماند، منابع ضعف و قوت ما متزلزل خواهد شد. اشتباهات در طول سالیان متمادی تکرار میشود، چون در سلسله بداستهایی که ما برای راهنمایی رفتار اجتماعی خود از آنها بهره میگیریم یک حلقه مفقوده وجود دارد.معاشرتهای شخصی، تجربیات حرقهای و بررسیهایی که انجام شده به ما میگویند که روزنامه نگاران، هنرمندان و افرادی از این قبیل، میتوانند تصویری از واقعیت ارائه دهند که علاوه بر مسائل دیگر ضعف نظم اجتماعی را نشان دهد. ولی برای نمایاندن این تصویر متفاوت باید از طریق مؤسسات عمده و شاخههای اصلی به ارائه چنین تصویری مبادرت کنند و این مؤسسات نیز باید متعدد باشند. روزنامه، مجله، رادیو،تلوزیون، کتاب و سینما به عنوان رسانههایی که در شکلگیری دیدگاه ما از دنیای واقعی اجتماعی مهمترین نقش را ایفا میکنند بطور فزاینده به سرسختترین عوامل ذی نفع در غرض ورزی رسانههای گروهی تبدیل شدهاند(حیدری، داوود، 1374).
رسانههای گروهی امروزه نقشی قراتر از یک وسیلة سرگرم کننده یافتهاند. در واقع این وسایل به ابزاری فرهنگ ساز مبدّل شدهاند. قدرتهای مسلّط جهانی میکوشند با استفاده از این ابزار زمینههای نفوذ فرهنگی خود را در سایر جوامع فراهم آورند.
جوانان به عنوان گروهی که شخصیت آنها در حال شکلگیری است و بخش عظیمی از جمعیت کشور ما را تشکیل میدهند، مورد توجه ویژه رسانهها هستند.
رسانههای ارتباط جمعی انتقال دهندة پیامها و نمادهایی هستند که فرایند جامعه پذیری افراد و انتقال بین فرهنگها را به وجود میآورند. رسانهها امروزه نقش فرهنگ سازی به خود گرفتهاند و به افراد جوامع اثرات قابل ملاحظهای دارند و میتوانند زمینهساز بسیاری از فعالیتها و اقدامات اجتماعی باشند. جوامع دریافت کنندة این پیامها و نمادها از طریق نظام ارزشی و بازنمایی مستقیماً تحت تاثیر نظارتی جوامع تولید کنندة برنامههای تلوزیونی قرار میگیرند(دورانی، کمال، 1382).
وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلوزیون، مطبوعات، سینما،از آن جهت که با گروههای وسیع انسانی سروکار دارند و پیامهای خود را در اختیار میلیونها خواننده و شنونده و بیننده قرار میدهند، اهمیت اجتماعی خاص پیدا کردهاند. سرعت و وسعت انتقال مطالب مطبوعات و گفتارها و برنامههای رادیویی و تلوزیونی در داخل و خارج کشورها و در صحنه جهانی و روش اداره و طرز کار حساس وسایل ارتباط جمعی خصوصیات متعددی را برای آنها پدید آوردهاند(همان منبع).
3ـ1 اهداف تحقیق:
بالطیع هر کاری که انسان انجام میدهد، در جستجوی خواستههایی است که میخواهد به آن برسد.
هدف از انجام این تحقیق را میتوان به صورت ذیل بیان کرد:
هدف کلان: هدف از انجام این تحقیق «بررسی تاثیر رسانههای گروهی بر جامعه پذیری نوجوانان» میباشد که مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
اهداف خرد:
این تحقیق اهداف خردی را نیز دنبال میکند که اهّم آن عبارتند از:
بررسی تأثیر رسانهها بر ویژگیهای فردی اعم از ( سن، جنس، وضعیت تأهل ، تحصیلات و …) نوجوانان و همچنین اینکه اثرات عوامل اقتصادی، مذهبی، سیاسی رسانهها، بر جامعه پذیری نوجوانان چگونه است؟
فصل دوم
1ـ2 پیشینة تحقیق:
هیچ پژوهشی در خلأ انجام نمیگیرد، و لاجرم هر تحقیقی در ادامه پژوهشهای گذشته صورت میپذیرد. مراجعه به آثار پیشینیان، هم موجب جلوگیری از دوباره کاریها شده و هم موجبات بهرهمندی از نتایج تحقیقاتی دیگران را فراهم میسازد و این همان تراکمی و انباشتی علم است(ساروخانی، 1372).
پیشینة تحقیق خود شامل تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی میباشد.
2ـ2 پیشینه داخلی:
ــ در تحقیقی که در سال 1374 توسط مهرناز نقیبی و آمنه خاتون گرفته است، به بررسی میزان بهرهمندی جوانان از محتوای وسایل ارتباط جمعی (رادیو، تلوزیون، مطبوعات) میپردازد.
نتایج حاکی از آن است که ضرورت توجه به این تحقیق میتواند از دو جنبه مورد بررسی قرار گیرد.
نخست، یافتن شناخت علمی در زمینه میزان بهرهمندی جوانان از محتوای وسایل ارتباط جمعی، تا ضمن این شناخت از جنبة علمی برای پرسشهایی نظیر این که چرا جوانان از تلویزیون بیش از رسانههای دیگر استفاده میکنند؟ و یا چرا نسبت به برنامههای رادیویی بی اعتنا هستند؟ و …. با توجه به دستاوردهای علمی و آماری و با در نظر گرفتن ویژگیهای فردی و اجتماعی آنان، پاسخهای بهتری ارائه دهیم. دیگر اینکه در جهت تغییرات اساسی و بنیادی گام برداریم. کدر حقیقت هنگام مواجه شدن با سؤالهایی مثل علل عدم بهرهمندی جوانان از رسانهها چیست؟ و جوانان چه انتظارها و توقعاتی از رادیو و تلویزیون و مطبوعات دارند؟ میزان بهره مندی آنها چگونه است؟ با قشر عظیمی روبرو هستیم که بخش بزرگی از جمعیت کشور ما و رکن اصلی و بازوی فعال جامعه را تشکیل میدهند. بنابراین تلاشهایی که در جهت شناخت بهتر آنان و توقعات و انتظاراتشان صورت میگیرد باید به منظور مهیا ساختن برنامههایی مطابق با خواست و سلیقه و نیازهای آنان باشد. از این لحاظ بر ادارهکنندگان وسایل ارتباط جمعی و تهیه کنندگان پیامهای ارتباطی است که در خصوص آیندهنگری محتوی رادیو، تلویزیون و مطبوعات دقت بیشتری به خرج دهند.
وسایل ارتباط جمعی پیامهای متفاوت و انبوه خود را برای استفادة خوانندگان و شنوندگان و بیندگان پخش میکنند. بنابراین شناخت مخاطبان پیامها، طرز ترکیب و علایق و توقعات آنان یکی از مسایل ارتباطات جمعی به شمار میرود. شناسایی مخاطبین نه تنها از لحاظ جامعه شناسی اهمیت فراوان دارد، بلکه در اداره وسایل ارتباط جمعی و پیش بینی آیندة آن نیز نقش مهمی ایفاء میکند. پیشرفت سریع تحقیقات مربوط به استفاده کنندگان پیامهای ارتباطی در کشورهای پیشرفته خصوصاً ایالات متحده، انگلستان و فرانسه به همراه مطالعاتی که سازمان بینالمللی یونسکو در سراسر دنیا انجام داده است، به این موضوع جنبه جهانی داده است(تقیبی، مهرناز ـ خاتون، آمنه، 1374).
ــ در پژوهش که در سال 1382 توسط کمال دورانی، استادیاز دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تحت عنوان استفاده از رسانههای گروهی انجام گرفته است به بیان مطلب زیر میپردازد. پژوهش حاضر در پی بیان میزان و نوع استفاده از رسانهها توسط دانش آموزان دختر و پسر مقاطع تحصیلی راهمایی و دبیرستان است.
به همین منظور 1002 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مناطق 2، 3،6،13،16 شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق بیانگر این است که گروه نمونه از رسانه تلویزیون بیشتر استفاده میکند و نیز بهرهمندی آنها از برنامهای نمایشی و فیلم این رسانه در اولویت قرار دارد. در ادامه به بررسی مقایسهای استفاده از رسانههی بین گروههای پسر و دختر پرداخته شد. همچنین این گروهها به تفکیک مقاطع تحصیلی نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از این پژوهش علاوه براینکه به مدیران رسانهها در جهت برنامهریزی هر چه بیشتر کمک میکند، به اولیا و مربیان نیز این مکان را میدهد که اثرات تربیتی این رسانهها را بر فرزندان و دانش آموزان خود بسنجند. نتایج گویای آن است که مناطق جغرافیایی مختلف در سطح شهر از رسانههای مختلفی استفاده میکنند. به طور مثال، درصد استفاده ار ویدیو در مناطق شمال شهر بیشتر از مناطق جنوب شهر است(دورانی، کمال، 1382).
ــ در پژوهش که در سال 1356 تحت عنوان وسایل تبلیغی جدید و تأثیر آن در افکار عمومی توسط قاسم اسمعیل خان طلائی انجام گرفته است به این نتیجه رسیده است که خانواده ایرانی بوسیله تلویزیون به دنیای خارج ارتباط پیدا میکند و متأسفانه در اکثر موارد نیز اگر تنها راه ارتباط نباشد بیشترین مهم را در برقراری ارتباط بعهده دارد. در این تحقیق سعی شده است که اثرات تلویزیون را بر مبنای آمار و اطلاعات موجود باز گوشود(طلائی. قاسم اسمعیل خانی، 1356).
ــ رجبی در سال 1380 تحقیقی، تحت عنوان «تأثیر پایگاه اجتماعی بر رسانههای ارتباط جمعی» در ارومیه انجام داده است. وی پس از بررسی پایگاه اقتصادی. اجتماعی افراد، سؤالاتی در مورد استفاده از وسایل ارتباط جمعی مطرح میکند. وی مینویسد پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد تأثیر مستقیم بر استفاده از وسایل ارتباط جمعی دارند. اشخاصی که از پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بالایی برخوردار هستند، بیشتر از روزنامه، مجلههای داخلی و خارجی و رسانههای دیگر استفاده میکنند.
نتایج بررسی نشان میدهد که در میزان استفاده از رسانههای ارتباط جمعی عوامل زیر مؤثر میباشد.
الف ــ وضعیت رفاهی افراد ب ــ سطح تحصیلات ج ـ شغل افراد دـ نوع منطقه مسکونی(رجبی ، 1380).
3ـ2 پیشینه خارجی:
ــ آراهام مولز، اندیشمند فوانسوی در سال 1976 تحقیقی را تحت «رابطه میان فرهنگ و شیوههای ارتباط» انجام داده است. وی پس از بررسیهای فراوان به این نتیجه میرسد که رسانههای گروهی تأثیر بسیار عمیقی بر فرهنگ جامعه خواهند داشت وی عوامل گوناگونی را در گرایش افراد به رسانههای گروهی کتاب، رادیو، مطبوعات،سینما و تلوزیون، مؤثر میداند. مهمترین عوامل عنوان شده عباتند از: 1ـ نظامهای مالی و تشکیلاتی 2ـ نظام ارزشی 3ـ منابع طبیعی و انسانی 4ـ سیاست 5ـ منافع گروههای فشار 6ـ ساخت رقابت 7ـ معیارهای زیبائی
تمانی این عوامل در فراگرد تصمیمگیری و انتخاب محتوای پیامها و گرایش به سوی آنها مؤثر میباشند که نوع و نحوة این گرایش بر فرهنگ جامعه ناثیر مستقیم دارد(Moles , 1976).
ــ هومانس در سال 1950 در پژوهش که تحت عنوان ارتباطات جمعی انجام داد از کلمهی «ارتباطات» بیشتر مفهوم «مشارکت گروهی» را مورد توجه قرار داده و معتقد است که ارتباطات منتهی و منجر به اشتراک مساعی و فعالیتهای جمعی بین افراد یک جامعه میشود. به نظر این پژوهشگر هر چه کانال ارتباطی طولانیتر باشد اثرات ارتباطات هم به همان نسبت کاهش خواهد یافت(Homans,1950).
ـــ در سال 1982 کار ملاوسکی و همکارنش در تحقیقی که به طرح آزمایش انجام دادهاند، دو گروه از افراد را در سنین مختلف انتخاب نموده و گروه آزمایش و گروه دیگر را گروه کنترل قرار دادند. هدف از این تحقیق تأثیر محتوای برنامههای تلویزیون به افراد بوده است. از گروه آزمایش خواسته شده بود که سه ماه به طور مداوم و در ساعات تعیین شدة برنامه تلوزیونی، محتوای گوناگون را تماشا نمایند. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که در حقیقت انداره، ثبات، عمومیت و یا اعتبار بوم شناسی تأثیرها، بین گروه آزمایش و گروه کنترل آنقدر ناچیز و کوچک بود که عملکردی در زندگی روزمره نداشت. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین میزان تأثیر از برنامههای تلوزیونی در سن 19 سالگی است که در این سن جوانی به 4تا 10 درصد کل تغییر پذیری میرسد (Carmiavascy ,1982).
ــ واند(Wand) در سال 1968 نشان داد که خانوادههای آمریکایی انتخاب برنامههای تلوزیونی را کمتر تابع عقاید جمعی میدانند و این نتیجه با نتایج سالهای قبل متباین است. به نظر واند(Wand) دیگر خانوادهها برنامههای تلوزیونی را به طور دسته جمعی تماشا نمیکنند مگر زمانی که یک برنامه توجه جمع را به خود جلب نموده باشد. میتوان پرسید که آیا این تطور به افزایش تلوزیونهای کوچک نمیانجامد، مخصوصاً تعداد برنامهها و تخصصی شدن آنان به گسترش محدوده اختیار انتخاب برنامه منتهی نخواهد شد(Wand,1968).
ــ در سال 1956 لرنر بر روی 1600 نفر در خاورمیانه در مورد چگونگی استفاده از وسایل ارتباط جمعی تحقیق که به نتایج زبر دست یافتند.
الف ـ رادیو و سینما به جلب افراد با سواد پرداختهاند و از این طریق موجبات تسریع در بروز دگرگونیهای اجتماعی را با خلق عقاید نو، بیداری سیاسی و احتیاجات تازه فراهم آوردند.
ب ـ از طرف دیگر، بهرهمندی از وسایل ارتباط جمعی، موجب پیدایش انتقالی گردیده است یعنی حرکت و آیندهنگری، سوادآموزی و شهرنیشینی را مد نظر قرار میدهند(Lerner ,1950).