فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:23
فهرست مطالب:
مقدمه
چند گونه آن که در ایران کاشت شده است :
مشخصات ریخت شناسی :
اختصاصات تشریحی :
ترکیبات شیمیایی :
اسانس اکالیپتوس :
ترکیب شیمیایی اسانس اکالیپتوس :
خواص درمانی وموارد مصرف :
عوارض و موارد منع مصرف :
مصارف دارویی وصنعتی آن :
مصرف صنعتی :
مقدار وطرز مصرف :
کاشت وداشت اکالیپتوس :
زمان برداشت :
اهداف تولید نهال در ایران ومناطق کاشت :
موارد مصرف چوب آن :
مزایای درخت اکالیپتوس
منابع :
مقدمه
اکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus sppو نام انگلیسی Red Gum گیاهی است از خانواده myrtaceae از درختان عظیم وسریع الرشد اقیانوسیه که به نقاط مختلف دنیا نیز انتشار یافته است و جنگل های وسیعی از آن در هند ومراکش ایجاد شده است . نام علمی جنس آن از دو واژه یونانی eu به معنای خوب و Kalypto به معنای پنهان مشتق شده است . بیش از 500 گونه دارد. در حدود بیش از نیم قرن قبل به ایران وارد شده است . و در مناطق جنوب کشور که محیط مناسبی برای آن بوده است کاشته شده واکنون درختان کهنسال آن در فارس دیده می شود. در حدود سالهای 1310 گونه های مختلفی از اکالیپتوس به ایران وارد شد و در شمال کشور کشت گردید.
درختانی که در شمال کاشته شدند هرچند سال یکبار بر اثر سرمای سخت از بین میرفتند.
چند گونه آن که در ایران کاشت شده است :
1- گونه Eucalyptus camaldulensis و مترادف آن E.rostrata این درخت در شمال ایران در اوایل مرداد شکوفه می دهد وگلهای آن لیمویی رنگ است وبذر آن در اوایل زمستان می رسد در خوزستان کاشته می شود. از این درخت صمغی به نام کینوی استرالیا گرفته می شود. ضمنا در زراعت چوب مخصوصا در ایران مناسب است.
2- گونه E.globulus labill این درخت نیز حدود 50 سال قبل به ایران وارد شد و در شمال کاشته شد. مقاومت آن به سرما کم است . رشد آن در استرالیا و تاسمانی زیاد و به 100 متر می رسد اما در ایران به علت نامساعد بودن شرایط اقلیمی زیاد بلند نمی شود از این گونه هم صمغ کینو گرفته می شود.
3- Eucalyptus microtheca این گونه نیز دهها سال قبل به ایران وارد شد و در خوزستان و آبادان کاشته می شود و در مقابل شوری خاک حساسیت کمتری نسبت به سایر گونه ها نشان می دهد.
4- اخیراً گونه های دیگری نیزوارد شده و از نظر تطابق ، با شرایط اقلیمی ایران در شمال تحت بررسی است که یکی از این گونه ها اکالیپتوس لثه آبی یا درخت تب استرالیا است که شناخته ترین گونه اکالیپتوس است که مصرف پزشکی دارد . طول آن 230 پا و برگ های 12-4 اینچی سبز تند وبراق .
اگر چه اوکالیپتوس بومی اقیانوسیه است . و جنگل های وسیعی از آن در استرالیا و تاسمانی می روید اما به دلیل داشتن نرمش اکولوژیکی نسبتا وسیع امروزه در اکثر نقاط دنیا دیده می شود.
مشخصات ریخت شناسی :
چوب آن سخت وبادوام است وپوسیدگی حاصل نمی کنند. پوست ساقه آن قهوه ای مایل به زرد وبه سهولت از ساقه جدا می شود برگ آن دائمی – همیشه سبز وبرحسب اینکه متعلق به گیاه جوان یا شاخه های جوان یا مسن باشد دارای اشکال مختلف است . در شاخه های جوان برگ ها وضع متقابل ، افقی وتقریبا عادی از دمبرگ دارند گلهای آن بیضی دراز و مدور و در قسمت قاعده پهنک قرار می گیرد. کناره پهنک برگ ها صاف است طول هر برگ حدود 15-10 cm وعرض آن 8-4cm . رنگ برگ ها در ابتدا سبز مایل به آبی است ولی تدریجا به رنگ سبز مایل به سفید در می آید. و مومی می شود شاخه های حاصل این نوع برگ ها ظاهر چهار گوش وبال دار دارند. در شاخه های مسن حالت منفرد روی ساقه و هریک به یک دمبرگ باریک به طول 3-2 cm ختم می شود. پهنک برگ درختان مسن ، باریک و دراز ، عاری از تار ، منتهی به نوک باریک و دارای قسمت انتهایی خمیده است . رنگ آنها سبز یا سبز مایل به زرد در هر دو سطح پهنک می باشد طول آنها 25-16cm وعرض آنها 15-2cm ساقه حامل این برگ ها حالت مدور وبدون بال دارد. اگر برگ ها در روشنایی و در مقابل نور خورشید قرار گیرند. نقاط متعددی در آنها تشخیص داده می شود که محل کیسه های ترشحی است .
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:56
فهرست مطالب:
مقدمه 2
تاریخچه و مبدا گیاهی گیاه حنا: 6
نامهای حنا: 7
گیاهشناسی حنا 7
خصوصیات ظاهری حنا: 11
محل رویش حنا در ایران: 14
نقشه مناطق پراکندگی حنا در ایران (1) 16
خاک مورد نظر رشد گیاه حنا: 16
شرایط مطلوب برای رشد گیاه حنا: 16
انواع زراعت گیاه حنا: 18
کشت حنا در زمین اصلی: 18
کشت گیاه حنا به صورت قلمه و پاجوش: 19
کشت حنا بصورت بذر در خزانه و انتقال آنا به زمین اصلی: 19
انتخاب زمین خزانه 20
میزان بذر مورد نیاز: 21
خیساندن بذر حنا جهت کشت در خزانه: 21
زمان بذر پاشی گیاه حنا در خزانه: 22
آبیاری خزانه گیاه حنا: 22
برداشت خوشه گندم در خزانه حنا: 23
دفع علفهای هرز و ساقه های گندم در خزانه حنا: 25
کوددهی خزانه حنا: 25
آماده کردن زمین اصلی جهت کاشت نشاها: 25
بیرون آوردن نهال از داخل خزانه: 26
مقدار نهال تولید شده در خزانه حنا: 27
انتقال نهالها به زمین اصلی مزرعه: 27
آبیاری: 29
کود های مورد نیاز: 29
اولین برداشت محصول دو حالت دارد 29
دفع علفهای هرز و مصرف کود حیوانی: 30
بذرگیری از داخل مزرعه حنا: 31
زمان و نحوه صحیح برداشت محصول حنا از مزرعه: 32
مراحل برداشت حنا: 32
بریدن بوته های حنا با داس از سطح خاک 32
دسته بندی بوته های بریده شده و جمع آوری آنها 32
3- تکان دادن برگها: 33
4- کوبیدن برگهای حنا: 34
5- جدا نمودن برگ های حنا از مواد زاید: 34
سطح زیر کشت و محل های کشت حنا: 34
عملکرد حنا: 35
موارد استفاده از حنا و ترکیبات آن: 35
اثرات ضد قارچی و ضد میکروبی: 37
موارد استفاده حنا در عطر سازی: 44
موارد استفاده حنا در رنگرزی پوست و چرم و پشم: 44
موارد استفاده از حنا برای انسان و کاربرد آن: 45
موارد استفاده پزشکی از حنا در طب: 47
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه حنا: 51
منابع 56
مقدمه
استفاده از گیاهان دارویی قدمتی بر بلندای عمر انسان دارد و از آنجا که با پیدایش بشر امراض نیز متولد شده اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاریخ طب و داروسازی حاوی تجربیات و اطلاعات ارزشمند گیاه درمانی می باشد آنچه که تا چندین دهه گذشته بعنوان دارو مورد استفاده قرار می گرفت از منابع طبیعی و بطور عمده از گیاهان بدست می آمد اما پیشرفت سریع علم و تکنولوژی از یکرو و مسائل اقتصادی از سوی دیگر دست به دست هم داده و به کاهش مصرف از گیااهن داروئی منجر گشته و دارو های صناعی در اغلب موارد جایگزین گیاهان گردیده اند از سوی دیگر تجربه های مکرر و گوناگون نشان داده که علی رغم کارائی که دارو های صناعی دارند دارای اثرات نامطلوب و ناگوار بسیاری نیز می باشند و همچنین روشن گشته که کمتر ماده خالصی وجود دارد که دارای اثرات نا به هنجاری نباشد به همین دلیل بازگشت به استفاده از گیاهان داروئی امروزه مجددا مورد توجه جدی بسیاری از پژوهشگران و کارشناسان فن قرار گرفته و دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کارخانه ها و سازمان بهداشت جهانی برنامه های گسترده ای را در خصوص استفاده از گیاهان داروئی تدارک دیده اند و نقش گیاهان در جهت موارد گوناگون را در قرن آتی سرنوشت ساز تلقی نموده اند با توجه به اینکه در حال حاضر مواد اولیه داروئی در ایران ساخته نمی شود و از صنعت دارو سازی به طور ریشه ای نیازمند به این مواد می باشیم و به صورت صد در صد در این بعد قضیه وابستگی داریم استفاده از منابع فنی و خدادادی گیاهان داروئی داخلی یکی از راه های عملی و اساسی کاهش این وابستگی می باشد که از دیر زمان در کشورمان به صورت صنعتی رواج داشته و حتی در بسیاری از مقاطع زمانی تاریخ در جهان حرف اول را می زدیم لیکن امروزه بعلت مرور زمان و عدم دسترسی به منابع دقیق علمی حال و گذشته و دخالت افراد سودجود و ناآگاه استفاده مطلوب از گیاهان داروئی که مشروط به وجود اطلاعات علمی کافی می باشد منحرف گشته و افسانه ها و مطالب بدور از واقعیت با آنها ممزوج گشته و نتیجه آن بعلت عدم پاسخگویی در مورد احتیاج موجبات روی گردانی جوامع بشری امروزه از استفاده این منابع و مواهب طبیعی و الهی گشته که باید با استفاده از افراد متخصص و آگاه و صاحبنظر واقعیات مشهود گشته تا نتیجه حاصله به دلخواه مبدل گردد.
گرایش مشتاقانه عمومی با استفاده از گیاهان شفا بخش بعلت عدم شناخت کافی مردم از گونه های اصلی گیاهان داروئی موقعیت کاملا مساعدی را برای جایگزینی گونه های غیر داروئی پیش آمده و اثرات سوء ناشی از این فرصت طلبی آشفتگی بسیار نامطلوب را در عرصه گیاهان داروئی واقعی ابراز نموده است.
در ایران بعلت دارابودن شرایط اکولوژیک و اکوسیستمهای مختلف کوهستانی و بیابانی جایگاه اصلی گیاهان گوناگون که هر کدام شرایط مطلوب خاص خود را در منطقه ای پیدا نموده و در آن منطقه رشد نموده اند.
گیاهان از نظر تطابق با طبیعت سازش آشکار دارند بقول دکتر ویلسون Dr Wilson گیاهشناسی در این سازشها با عوامل محیطی ارتباط نزدیک دارد و گیاهان آگاهانه به محرکهای طبیعی واکنش نشان می دهد.
گیاهان داروئی از نقطه نظر استفاده شامل دو گروه می باشند.
در اینجا به بررسی گیاهی می پردازیم که ریشه در آداب و رسوم ملی و مذهبی ما داشته و دارای موارد مصرف زینتی و بعضا درمانی می باشد.
حنا گیاهی است قدیمی که در 3000 سال پیش شناخته شده و جزو گیاهان دارویی و صنعتی می باشد.
از خواص داروئی حنا در قدیم استفاده های زیادی می شده است.
بیشتر تولید حنای کشور به صورت خام به کشور های دیگر نظیر آلمان صادر می شود. در برنامه توسعه اقتصادی کشور یکی از اهداف افزایش صادرات غیر نفتی است.
و میتوانیم در تولید بیشتر اینگونه محصولات و صادرات آنها ارز بیشتری عاید کشورمان کنیم.(3)
تئوفراست یکی از شاگردان ارسطو بود که روش علمی استاد خود را برای جدا ساختن حقایق از خرافات در مورد گیاهان به کار بست.
جالینوسی طبیب داروساز مشهور یونانی فرمول هایی که حاوی گیاهان بود برای درمان برخی بیماری ها به کار می برد که به پاس این خدمات ارزنده واژه داروهای جالینوسی وارد فرهنگ داروئی و علوم داروسازی گردید.
کشور ما نیز در این زمینه دانشمندان برجسته ای را به جهان عرضه داشته است که کشفیات و تالیفات آنها جزو مراجع معتبر جهان است.
از جمله بو علی سینا، رازی، سی اسماعیر جرجانی که در کتاب های خود خواصی ظاهری و درمانی گیاهان را رواج داده اند.
به طور مثال ابوعلی سینا در کتاب قانون خود یا نصدوسی و هشت گیاه را ذکر کرده است و رازی جزء بیست و بیست و یکم کتاب الحاوی را به ادویه مفرده اختصاص داده است.
خوشبختانه سرزمین پهناور ایران در سینه دشت ها و جنگل های بی کران خود گیاهان گوناگون را جای داده است که عطر و رایحه آن ها یاد آور دردهایی است که در گذشته نه چندان دور با همین گیاهان درمان می شده اند ولی متاسفانه خواص درمانی بسیاری از گیاهان هنوز شناخته شده نیست در همین مورد و به منظور کشف ، تعیین مقدار، خالص سازی ترکیبات متنوع گیااهن طرح هایی همیشه مورد بررسی بوده است.
تاریخچه و مبدا گیاهی گیاه حنا:
اکثر مورخین و گیاه شناسان مبداء حنا را عربستان دانسته اند.
درحالیکه دو کایدول دانشمند فرانسوی منشا حنا را ایران می دانند.
وی معتقد است که حنا از ایران به افریقا و هند شرقی برده شده است.
اما زراعت آن همچنان که مورخین یونانی نوشته اند در قدیم الایام در میهن ما معمول بوده است.
طبق گفته آگاهان کشت حنا از دوره زندیه و حتی قبل از آن رایج بوده است و بعدا به مناطق کهنوج، ریگان، سیستان و بلوچستان، بندر عباس، شهداد، جیرفت گسترش یافته است.
چون حنا بیشتر در مناطق خشک می روید، حنای بم و شهداد بعلت گرما و خشکی هوا دارای کیفیت بسیار مطلوب است.
این گیاه گرمسیری بوده و هم اکنون در کشور هایی نظیر مراکش، مصر، تونس، الجزایر، هند و ایران و مناطق دیگر گسترش یافته است. (8)
نامهای حنا:
حنا با قدمتی دیرینه که در این بلاد دارد بوته های حنا با بیش از 50 سال سن موجود می باشد . حنا عبارت است از پودر یا خرد شده برگ های درختچه حنا یا انیی «بلوچی» ورکان «عربی» حنا الحنا در عربی می باشد و در فارسی به آن حنا و در کتب سنتی و عربی حنا الحنا Aehenn و رقول ورقان و القطب Alaatab و گل آن را قاغیه می نامند. (1)
به فرانسوی Honne و Hinne و به انگلیسی Egyptio picect Honne و Truealkannaو به آلمانی Hennabstianch Rothesalgy ptisches mundhalz و به ایتالیایی Cipro , Enneو به ترکی Hina که نام علمی گونه بدون خار آنLaw sonia. Inermisl و مترادف انLaw sonia albatlam می باشد و گونه خار دار آن Law scnia spinosa می باشد. (8)
گیاهشناسی حنا
تیره حنا: گیاهی است از خانواده Lythraceae که نام علمی گونه بدون اخر آن Lawsonia inermisl و مترادف آن Lawsonia agbatlam می باشد و گونه خاردار آن Law scnias pinsona می باشد گیاهات تیره حنا بصورت مختلف علفی، درختچه و با درخت و شامل 500 گونه در 20 تا 30 جنس می باشند انواع مختلف آنها متفاوت در نواحی بسیار مرطوب و یا در مناطق استوائی و بعضی نیز اختصاصا در نواحی گرم امریکا می رویند.
از جنس های مهم آن Cupanl (متجاوز از 200 گونه) ، Lagerstrozmia (30 گونه) و Lythram (30 گونه) را نام می بریم.
سازش بعضی از گیاهان این تیره با محیط زندگی به پایه ای است که در مناطق به صورت درختچه ولی در نواحی معتدله به صورت علفی در می آیند و می رویند.
از اختصاصات این گیاهان آن است که برگهای کامل و متقابل همراه با دو زائده کوچک و گلهای منظم و مجتمع Q بصورت نر و ماده و مجتمع به صورت خوشه یا گل زن با قطعات 4 تا 6 تایی (گاهی بیشتر) دارند جام گل آنها معمولا دارای گلبرگهائی به تعداد قطعات کاسه گل است. پرچمهای آنها به تعداد گلبرگها یا دو برابر آنها است .
مادگی آنها از 2 تا 9 برچه پیوسته به هم تشکیل می یابد، که مجموعا تخمدانی فوقانی آزاد و واقع در قاعده کاسه گل بوجود می آورند.
میوه آناه پوشینه (کپسول) و محتوی دانه های آن فاقد آلبومین یا دارای آن ولی به وضع رشد نیافته است. (3)
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:41
فهرست مطالب:
مقدمه 1
معرفی و گیاه شناسی جوجوبا: 4
شرایط زراعی گیاه جوجوبا: 8
روشهای تکثیر گیاه جوجوبا: 12
اکولوژی گیاه جوجوبا: 12
شیمی گیاه جوجوبا: 18
موارد استفاده روغن جوجوبا 21
مصارف پزشکی روغن جوجوبا 24
برشته کردن آجیل جوجوبا 26
نوشیدنی جوجوبا 26
روشهای استخراج روغن جوجوبا 27
2- استخراج به وسیله حلال 27
روش استخراج ترکیبات نامطلوب یا ترکیبات گلوکوزیدی سمی از گیاهان 29
استفاده از روغن جوجوبا به عنوان روغن سرخ کردنی برای غذاها : 30
روشهای فیزیکی تصفیه روغن جوجوبا 32
اثر ماندگاری روی کیفیت روغن جوجوبا 32
بررسی تنش تئوری در جوجوبا 35
استخراج با پرس 38
استخراج با پرس همراه با تصفیه 38
روش تصفیه به تنهایی 39
بحث و نتیجه گیری 39
نتیجه 41
مقدمه
امروزه با مشخص شدن اثرات سوء بسیاری از ترکیبات شیمیایی، توجه به تنوع تولید و بهره گیری از گیاهان موجود در طبیعت و اصلاح و کشف آنها، جزئی از مطالعات و نوآوری های مهم جوامع پیشرفته می باشد. امروزه به دلیل استفاده نادرست از منابع و عدم توجه به چرخه های اکولوژیک و مبانی تولید پایدار، کشت و پرورش گیاهان زراعی تنها به گونه های خاص محدود شده است. سازماندهی ژنتیکی این گیاهان بر اساس اقلیم و شرایط زراعی، ضمن افزایش آسیب پذیری محیط و کاهش تنوع، باعث حذف بسیاری از عوامل موثر اکولوژیک و افزایش عوامل خسارت زا گردیده لزوم برگشت به تولید اکولوژیک و حفظ توازن و ثبات چرخه های طبیعی، موضوعی است که کشورهای پیشرفته در قالب روشهای متنوع جنگل زراعی، کشت مخلوط و غیره و نیز توجه به گونه های جدید همچون کرامب، جوجوبا سعی در حصول به آن دارند. گیاه جوجوبا به دلیل ویژگی های زراعی منحصر به فرد خود از استعداد زیادی در کشت و توسعه در نواحی نیمه خشک کشور برخوردار است، ویژگی های منحصر به فرد آن باعث توجه بسیاری از محققان و حتی سوداگران به این گیاه شده است . کشورهای بزرگ تولید کننده گیاه جوجوبا ، آمریکا، استرالیا، مکزیک، کاستاریکا، برزیل، آرژانتین، پاراگوئه ، مصر، پرو، فلسطین بوده و در کشورهای عربستان سعودی، سودان کنیا و آفریقای جنوبی توسعه یافته و از تولید مطلوبی در این کشورها برخوردار است. در ایران با توجه به شرایط ویژه اقلیمی به ویژه کمبود آب، از گیاهان مناسب جهت کشت و توسعه خصوصا در نواحی جنوبی کشور و استانهای بوشهر، سیستان و بلوچستان، فارس، خوزستان و تا حدودی یزد و کرمان و اطراف کویر می بایست استفاده شود. ویژگی چند منظوره این گیاه به عنوان زراعی، صنعتی، علوفه ای و حفاظتی (موثر در کاهش فرسایش خاک) توجه جدی تر به این گیاه را می طلبد. این گیاه در پخش و کنترل سیلاب نیز نقش بسیار مهمی ایفا می نماید. گیاه جوجوبا از گیاهان بومی جنوب غرب آمریکای شمالی بوده و بذر آن حاوی 60 درصد روغن و 33-26 درصد پروتئین می باشد.
ترکیب خاص این روغن باعث تنوع در مصارف آن گردیده است. جوجوبا از جمله گیاهانی است که به دلیل ویژگی اقلیمی مناسب، قابلیت استقرار در نواحی دارای محدودیت های اقلیمی را دارد. رشد در شرایط اقلیمی گرم و خشک و دامنه حرارتی بالا (با وجود خواب تابستانی) و همچنین مقاومت گیاه به شوری همراه با تنوع موارد مصرف از ویژگی های منحصر به فرد این گیاه روغنی می باشدکه آن را مناسب به منظور کشت در مناطق محروم حاشیه کویر نموده است. تعداد کشت بخش عظیمی از زمین های حاشیه کویرها هم اینک از بازدهی بسیار اندکی برخوردارند، با کشت این گیاه علاوه بر تکمیل ظرفیت خالی کارخانجات روغن کشی، کمک به اقتصاد منطقه و کشور و اشتغال زایی، در حفظ آب و خاک کشور نیز بسیار موثر است.
گیاه جوجوبا با توجه به ریشه عمیق خود که قدرت بهره برداری بالایی از منابع آب زیر سطحی را به آن می دهد و نیز نیاز آبی خاص این گیاه و همزمانی آن با اواخر فصل زمستان و فصل پر باران سال این گاه را به پتانسیلی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی مناطق حاشیه کویر تبدیل نموده است.
معرفی و گیاه شناسی جوجوبا:
Simmond sia chinensis از خانواده simmondsiaceae و زیر شاخه Hamamelididae می باشد.
جوجوبا با نامهای دیگر دانه بزی، دانه گوزنی، دانه خوکی، فندق وحشی، هوهوبا ژوژوبا و یویوبا.
- جوجوبا بوته ای چند ساله، همیشه سبز و بومی صحرای سونوران و بادوام، دوپایه که به وسیله باد گرده افشانی می کند.
طول آن 5-1 متر و عمر ان 200-100 سال می رسد. (1) بعضی از گیاه شناسان آن را متعلق به تیره شمشاد می دانند دارای ترکیب کروموزومی 52= 2n می باشد عمر این گیاه در زیستگاه های طبیعی به 200 سال هم می رسد ولی در سایر زیستگاه ها بر حسب شرایط اکولوژیکی و میزان رسیدگی بین 30-15 سال عمر می کنند. این گیاه دو پایه با ساقه های متعدد و انشعابات یقه ای که ارتفاع آن در شرایط عادی 2/5- 1 متر و حداکثر 5 متر می رسد.
برگها متقابل بیضوی، فاقد دمبرگ به طول 4-2 سانتی متر باکوتیکون ضخیم و چربی شکل با ریشه ای عمیق قابلیت دسترسی به منابع آب زیر سطحی تا اعماق 15-10 متر را مهیا می سازد. طول ریشه بالغ تا 30 متر هم می رسد. پس از کاشتن دانه تنها یک ماه بعد، همزمان با جوانه زدن گیاه از خاک، ریشه 75 سانتی متر در زمین نفوذ کرده است. گلهای نر خوشه مجتمع سبز مایل به زرد به طول 4-3 میلی متر می باشد. گلهای ماده با 5 گلبرگ درشت، منفرد سبز رنگ نازک و مویی به طول 20-10 میلی متر بوده که روی دمگل برگشته ای قرار دارند. میوه کپسولی تخم مرغ شکل حاوی 3-1 دانه درشت قهوه ای رنگ می باشد. طول دانه حداکثر 2 سانتی متر و وزن هر دانه بین 1- 4/0 گرم متغیر می باشد. تعداد بذور هر کیلوگرم بین 5500- 650 عدد است. میزان دانه دهی هر پونه در ابتدای میوه دهی (3-2 سال پس از کاشت) 350 گرم بوده که در 10 سالگی به 5 کیلوگرم افزایش یافته، ثابت می ماند. میوه دهی اقتصادی آن از 4 سالگی به بعد بوده و این بدان معناست که تا 4 سال پس از کاشت امیدی به سودهی آن نیست. بلوغ کامل گیاه بر حسب شرایط آب و هوایی، اقلیم منطقه و نگهداری بین 12-8 سال طول می کشد. حداکثر میزان تولید آن 11-10 سالگی است. پتانسیل تولید بذر این گیاه H/ha5/ t بوده که در مقایسه با سایر گیاهان روغنی تولید کمی است. پتانسیل تولید بذر سایر گیاهان در هر هکتار عبارتند از:
بادام زمینی: t7
آفتابگردان، سویا، کلزا: t6
گلرنگ: t5
کنجد: t3
پتانسیل تولید روغن این گیاه 600 کیلوگرم از هر تن دانه بوده که در مقایسه با سایر گیاهان روغنی تولید بالایی است. پتانسیل تولید بذر سایر گیاهان روغنی از هر تن دانه عبارتست از:
کنجد: 600 کیلوگرم
آفتابگردان: کلزا، بادام زمینی: 500 کیلوگرم
گلرنگ: 450 کیلوگرم
سویا: 200 کیلوگرم
دامنه رشد جوجوبا تا ارتفاع 1800 متر از سطح دریا گزارش شده است. محدوده عرض جغرافیایی آن 23 تا 35 درجه شمالی با محدوده دمایی 9- تا 50+ درجه سانتی گراد را تحمل می نماید ولی در کمتر از C1 – گرده افشانی نمی کند و در دمای کمتر از c5- گلدهی آن تحت تاثیر قرار می گیرد.
این گیاه در خاکهای ساحلی با هدایت الکتریکی 24 میلی موس بر سانتی متر به خوبی رشد می کند. جوجوبا به خاکهای سنگین و مستعد غرقابی بسیار حساس بوده و لازمه کشت آن وجود زهکشی قوی است تا از ایجاد حالت غرقابی جلوگیری به عمل آورد. این گیاه در دامنه اسیدیته 8-5 به خوبی رشد می کند. ولی PH کمتر از 5 باعث سمیت آلومینیوم می شود بذرهای این گیاه در زمان جوانه زنی به شوری بستر حساس هستند ولی گیاه تثبیت شده میزان شوری تا 7000 میلی گرم نمک را به خوبی تحمل می کند. امتیاز این گیاه، کاهش نیاز آبی در فصل تابستان می باشد به لحاظ وجود کوتیکول ضخیم چرمی مشکل و مزوئیل دارای سلول های پاراشیمی با قابلیت ذخیره سازی زیاد و همچنین کاهش فعالیتهای متابولیکی و فیزیولوژیکی که به خواب تابستانه تعبیر می شود، توانایی مقابله با خشکی و کم آبی تابستانه را دارد. اگر چه در مناطقی با بارندگی 75 میلی متر نیز قادر به ادامه حیات می باشد اما بارندگی های کمتر از 200 میلی متر موجب کاهش شدید رشد آن می گردد گونه های زراعی این گیاه در بارندگی های کمتر از 600 میلی متر نیاز به آبیاری دارند. گلدهی و گرده افشانی آن در شرایط وجود بارندگی های پاییزه کافی و دمای مناسب بالای صفر درجه در اواخر تابستان رخ می دهد. (2)
جوانه های گیاه جوجوبا با شروع تابستان رشد می کنند و شاخه های بلوغ در هنگام سرما در آن ظاهر می شوند. و جوانه بالغ می شود بارش زمستانی بر آن اثر می گذارد. غنچه های جدید بعد از فصل سرما باز خواهند شد و در بهار شکوفه می دهند (وقتی که دمای هوا به 15 درجه برسد) آب سخت باعث استرس در گیاه می شود و مانع از باز شدن گلها می شود. زمان شکوفه زدن جوجوبا از اسفندماه تا اردیبهشت ماه می باشد.
وزن میوه جوجوبا 1- 5/0 گرم و حاوی 56- 44 درصد واکس می باشد میوه آن در بهار و نزدیک تابستان می رسد و در آخر تابستان دانه ها بر روی خاک می ریزند.
محل سکونت گیاه جوجوبا: آب و هوای گوناگون جغرافیایی و در شرایط خاکی شنی، سنگلاخ، سنگریزه با زهکشی خوب قابل رویش است.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:54
فهرست مطالب:
تقدیر و تشکر
تاریخچه و سابقة کشت چغندر قند:
تکامل گونههای مورد کشت و زرع جنس بتا:
خصوصیات گیاه شناسی:
رشد زایشی:
تولید ساقه گلدهنده و گلدهی:
تناوب زراعی:
تهیه زمین و بستر بذر:
کود شیمیایی:
کاشت:
تاریخ کاشت:
روش کاشت:
داشت:
آبیاری:
برداشت:
بیماریهای چغندرقند:
علفهای هرز چغندرقند:
اسامی مهمترین علفهای هرز زراعت چغندرقند بدین ترتیب است:
مبارزه با علفهای هرز:
مهمترین علفکشهای با دوام که قبل از سبز کردن علفهای هرز پهن برگ بکار میرود عبارتند از:
اهمیت عناصر پر مصرف در رشد چغندرقند:
عناصر فرعی یا کم مصرف:
منگنز:
روی:
منابع مورد استفاده:
تاریخچه و سابقة کشت چغندر قند:
در زمانهای بسیار قدیم در سواحل مدیترانه گونههای متفاوتی از چغندر قند را به عنوان سبزی کشت میکردند درآن زمان چغندر قند را برای مصرف برگش میکاشتند و احتمالاً شبیه گونة امروزی چغندر اسفناجی یا سوسیس چارد بوده است اسامی متعددی برای چغندر در زبانهای باستانی متفاوت آمده که ظاهراً از ریشة سیکولا مشتق شده است قدیمیترین نام یونانی برای چغندر توتلن است بعد از قرن دوم میلادی، کلمة چغندر زیر نام (بتا) به دفعات در نوشتههای رومی آمده است در پایان قرن پانزدهم کشت این گیاه در تمام اروپا متداول گشت و در همین قرن بود (1420) که برای اولین بار در انگلستان مصرف شد در قرن شانزدهم در فرانسه چغندرهای بور گاندی (از اعقاب چغندرهای سالاوی یا چغندر لبوئی فعلی) با طعم شیرین و رنگ قرمز بسیار مورد مصرف قرار گرفت چغندر در آلمان و فرانسه بصورت برگ و ریشه و بیشتر برای تغذیة دام کشت میگردید در مناطق سردسیری اروپای مرکزی بعنوان علوفه بعضی از گونهها با ریشه گوشتی سفید رنگ را برای سیلو کردن و استفاده آن در زمستان، کشت و کاری کردند.
تکامل گونههای مورد کشت و زرع جنس بتا:
در سال 1753 لینه یک گونه بنام ولگاریس و سر زیر گونه یا واریته به نامهای پرنیس از تیپ وحشی، واریتة روبرا لبوئی و واریته سیکلا از نوع علوفهای را نامگزاری نمود کونز در سال (1954 )جنس بتا را بدین ترتیب طبقهبندی نمود گروه اول و گلاره شامل گونههای ولگاریس، ماریتیما، ماکروکارپا، پاتولا،آرتیپلی سی فولیا، گروه دوم کورولینه شامل گونههای مارکروریزا، تریجینا، فولیوزا، لوما توگونا، گروه سوم نانه شامل تنها گونة نانه، گروه چهارم پاتلاره شامل گونههای پاتلاریس، پرو کامبنز و وبیانا.
چغندرهای زراعی عمدتاً در گونة ولگاریس قرار میگیرند و شامل چهار گروه بر اساس شکل ظاهری خود میباشند.
این گروه شامل دو تی بجز است چغندر اسفناجی (که برگهای آن همانند اسفنا پخته و مصرف میگردد و یا به صورت تازه برای مصرف سالاد بکار میرود) و چغندر سویس چارد یا مکم دریائی (که دمبرگها و رگبرگهای میانی که سفید رنگ، ضخیم و گوشتالود میباشند بعنوان سالاد یا سبزی بهمان نحوی که مکم دریائی خورده میشود مصرف میگردد.
انسان از ریشه این نوع چغندر که قرمز رنگ است بعنوان سبزی استفاده میکند تمامی چغندرهای باغی دارای اندام ذخیرهای غده مانند بوده (بعضی از آنها کشیده و برخی گرد و پهن میباشند ولی در بیشتر ارقام دارای شکلی گرد هستند) که در آنها مقدار کمی بافت خشتی وجود دارد و عمدتاً از هیپوکوتیل حاصل شدهاند در چغندرهای قرمز دانهای آنتوسیانین داخل سلولها سبب تولید رنگ قرمز در ریشه و اغلب قسمتهای از دمبرگ و برگهای گردند.
این چغندرها عمدتاً به مصرف دام میرسند و از مشخصه عمدة آنها کشیده بودن و دراز شدن هیپوکوتیل و طوقهها میباشند در انگلستان چغندر علوفهای به انواع چغندرهای کوچک با مادة خشک بیشتر محدود میگردد و آنهایی که دارای ریشههای بزرگ بوده و قسمت اعظم آن از خاک بیرون است بنام مانگل یا مانگوله نامیده میشوند.
قسمت اغلب ارقام گوناگون چغندرهای ریشهای که از طریق اصلاح و بدست بشر تهیه شده و از داخل گونه ولگاریس میباشند چغندهای قندی هستند.
چغندرقند، چغندر علوفهای، چغندر برگی و چغندر قرمز یا بوئی همگی از یک گونه بنام علمی Beta Vulgarisl میباشد والدین گونه چغندری است یکساله بنام Beta maritima که در نواحی ساحلی مدیترانه و آسیای صغیره میروید تفاوت اصلی بین گونه وحشی و گونة اهلی وجود برگهای مستقیم و غیر خوابیده و نیز ریشة مستقیم غدهای توسعه یافته در گونه اهلی است راندمان فتوسنتز در واحد سطح برگ گونة اهلی بیش از گونه وحشی نیست بلکه برگهای عمودیتر گونة اهلی تحت ضریب سطح برگی بالا بر روی یکدیگر سایه نیانداخته و فتوسنتز نقصان نمییابد امکان استخراج قند از چغندر تا اوایل قرن هیجدهم بر کسی آشکار نبود و نیشکر تنهت محصولی بود که در سطح تجاری برای تولید قند کشت می شد تا اینکه شمیدان آلمانی بنام مارگراف در سال 1747 میلادی کشف نمود که میتوان از چغندر نیز قندی مشابه قند نیشکر استخراج نمود اما در آن زمان میزان قند موجود در ارقام چغندر پائین و استخراج اقتصادی آن غیر ممکن بود ناپلئون بناپارت در زمان جنگ ضرورت دید که از چغندر تولید قند گردد و فرانسه از انحصار قند نیشکر که در مستعمرات انگلیس تولید میشد نجات یابد این ضرورت منجر به توسعه صنعت چغندرقند در اروپا گردید و از آنجا به سایر نواحی معتدله نیمکرة شمالی راه یافت اصلاح نباتات در اواخر قرن نوزدهم منجر به افزایش درصد قند چغندر تا میزان 16 الی 17 درصد گردید و ژنوتیپهایی از چغندرقند با توان تولید اقتصادی بوجود آمد.
اولین تلاش برای تولید قند از چغندر قند در ایران مربوط به سال 1273 است که امتیاز تأسیس یک کارخانه قند در کهریزک به یک شرکت بلژیکی واگذار گردید سپس کارخانههای مختلفی تأسیس گردید و کارخانهها از طریق عقد قرارداد، پرداخت کمکهای نقدی و غیر نقدی (کود، سم، بذر و غیره) به کشاورزان موجب توسعة کشت چغندر قند در سراسر کشور شد پتانسیل عملکرد چغندرقند بیش از 100 تن در هکتار است و عملکرد بیش از 40 تن در هکتار مطلوب است از این مقدار چغندر تا حدود 6 تن قند بدست میآید.
چغندر قند در گذشته و آینده، در طول سالها بهبود سریع در زراعت و تکنولوژی، فرآوری چغندرقند برای کشاورزان و اقتصاد ملی کشورها ارزشمند بوده است کشت چغندر قند میتواند سیاست کشاورزی منطقه را تغییر دهد این گیاه در تناوب بسیار مهم است بعد از کشت چغندرقند شرایط خاک بهتر شده و میتواند برای محصول بعدی مفید باشد فراوردههای فرعی تولید چغندرقند و قند مثل تفاله، ملاس و آهک مجدداً به کشاورزی برگشت مییابد و تولیدات دامی و حاصلخیزی خاک را افزایش میدهد امروزه کارخانههای قند از نظر فنی بهبود یافته و بزرگ شدهاند و در نتیجه در سالهای اخیر تعداد آنها بطور قابل توجهی کاهش یافته است نظیر گذشته، در آینده نیز چغندرقند و نیشکر به عنوان منبع اصلی قند باقی خواهند ماند معرفی (ایزوگلوگز) که مخلوط مایعی از فروکتوز و گلوگز است و در اثر هیدرولیز آنزیمی نشاسته از ذرت یا گندم بدست میآید، نیاز روز افزون برای تذکر سیتاله (ساکارز) را متوقف نخواهد کرد ممکن است استفاده از شیرین کنندههای مصنوعی بیشتر شده و این مواد با قند رقابت کند، باید دید که علم پزشکی این مواد را چگونه ارزیابی خواهد کرد و پذیرش آنها توسط مصرف کنندگان تا چه حد گسترش خواهد یافت سرانجام، قابل ذکر است که برخی محصولات کشاورزی به عنوان منابع قابل تجدید با ارزشی برای جایگزینی سوختهای فسیلی در نظر گرفته شدهاند محصولاتی که عملکرد زیادی از کربوهیدراتهای قابل تبدیل میکنند، اهمیت ویژهای دارند و در مناطق معتدله دنیا ممکن است گیاهان تولید کنندة قند بدین منظور کشت شوند چغندرقند گیاهی است که در شرایط مساعد 10-8 تن در هکتار قند تولید میکند که برابر با 6000-5000 لیتر در هکتار اتانول است اما در آیندة قابل پیشبینی هدف اصلی از کشت چغندرقند همچنان تولید قند کریستاله خواهد بود.
خصوصیات گیاه شناسی:
چغندرقند با نام علمی Beta vulgaris L. گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج (کنوپدیایسه) که بصورت گیاهی یکساله زراعت میشود.
چغندرقند ریشه غدهای توسعه یافته مستقیمی دارد که بسرعت رشد میکند و پس از مدت کوتاهی تا عمق 170 الی 200 سانتی متر در خاکهای نفوذپذیری یابد هنگامیکه من گیاه به 6 تا 8 هفتگی میرسد دو ردیف ریشه جانبی از داخل شیارهای طرفین ریشه ضخیم میروید که سیستم توسعه یافتهای از ریشههای کوچک را تا عمق 35 سانتی متر خاک بوجود میآورد توسعه عرضی این ریشهها به شعاع 50 سانتی متر اطراف بوته میرسد ریشههای قوی دیگری نیز از قسمتهای پائینتر ریشه اصلی انشعاب یافته و در خاک عمقی نفوز مییابد بنابراین سیستم ریشه چغندرقند از خاک سطحی و نیز عمقی به جذب آب و مواد غذائی میپردازد محصول زراعی چغندر ریشهای است بزرگ که شامل سه قسمت است.
الف) طوقه که قسمت بالای ضخیم شده محور زیر لپه است و برگها از آن در سال اول فشاء میگیرند که دارای دمبرگ نسبتاً طویلی بوده و در سال دوم ساقة گل دهنده از همانجا تولید میشود که در روی ساقة گل دهنده برگهای کوچک بیضی شکل وجود دارد.
ب) منطقه کوتاه و صافی (بدون زواید) در زیر طوقه که گردن گفته میشود گردن قطورترین نقطه ریشه بوده و از رشد محور زیر لپه بوجود آمده است.
ج) قسمت گوشتی ریشه که ذخیرة قند در آن انجام گرفته و به ریشه مستقیم و کمقطری منتهی میشود.
در مقطع عرضی ریشه چغندر 18 الی 12 حلقه هم مرکز به رنگهای تیره و روشن دیده میشود قسمت تیره شامل آوندهای چوبی است که در سمت خارجی آن آوندهای آبکشی قرار دارد در طرفین این ردیف آوندها سلولهای پارانشیمی وجود دارد که ذخیرة قند در آنها انجام میشود و قسمت روشن را تشکیل میدهد فشاء هر حلقه سلولهای مریسمی است که ابتدا تولید بافت پارانشیم نموده و سپس آوندهای چوبی (به سمت مرکز) و آوندهای آبکشی ـبه سمت خارج ریشه) را بوجود میآورد.
درصد وزن خشک ریشه بتدریج افزایش و در هنگام برداشت به 20 تا 26 درصد وزن کل بوته میسد قسمت اعظم وزن خشک را ساکارز تشکیل میدهد قندهای دیگری مانند گلوگز، فروکتوز، رافنیوز و همچنین مواد آلی و معدنی مختلفی در ریشه وجود دارد استخراج پر راندمان قند مستلزم آن است که ناخالصیها کم باشد هر کیلو ناخالصی موجود در عصاره منجر به اتلاف 5/1 کیلو قند بصورت ملاس میگردد بالاترین غلظت قند در قسمت میانی (در جهت طولی) ریشه ضخیم شده قرار دارد مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پائین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد میرسد این ارقام برای قند بیشتر و املاح کمتر انتخاب گردیدهاند.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:73
فهرست مطالب:
فصل اول :
مقدمه
فصل دوم:
استخراج روغن
فصل سوم :
معرفی خط تولید و تجهیزات آن
فصل اول :
مقدمه
مقدمه
کلزای با کیفیت کونولا یکی از دانه های هدایت کننده جهان است . روغن سویا (30%) روغن نخل، (17/16% ) ، روغن کلزا (9/13%) و روغن دانه آفتابگردان (8/13% ) و جمعا حدود75 درصد کل تولید روغن جهان هستند تولید کنندگان عمده کلزا (همه انوا آن ) چین ؛ اتحادیه اروپا (ES ) ، کانادا و هند هستند تولید جهانی کلزا در طی دو دهه گذشته بسیار سریعتر از سایر دانه های روغنی رشد داشته است .
تجارت جهانی کلزا وفرآورده های آن یعنی روغن و کنجاله نیز به رشد قابل توجهی دست یافته است . صادرات کلزا اینک دومین حجم تجارت دانه های روغنی بعد از سویات را تشکیل می دهد . کانو لا نوع ویژه ای ازذ کلزاست که با کیفیت بالای روغن و کنجاله هماره است . نام کونولا ، دانه ای را مشخص مبدل حرارتی سازد که حاوی دو درصد یا کمتر اسید روسیک در روغن و کمتر از 30 میکرو مول در گرم گلو زاینولیت در کنجاله عاری از روغن است . کلزایی که با این شاخص ها انطباق نداشته باشد نمی تواند ، کانولا خوانده شود .
اسیدهای چرب اشباع روغن کانولا از هر روغن گیاهی دیگر کمتر است (6%) سایر روغن های گیاهی و درصد اسیدهای چرب آنها عبارت است از : گلرنگ 9 درصد ، آفتابگردان 11 درصد ، ذرت 13 درصد ، زیتون 14 درصد ، بادام زمینی 18 درصد ، پنبه دانه 217 درصد ، چربی خوک 41 درصد ، نخل 51 درصد ، کره 66 درصد و روغن نارگیل 92 درصد .
دانه کانولا حاوی 40 درصد روغن است و روغن آن در سالاد و آشپزی و سایر فرآورده های غذایی مصرف می شود . کنجاله آن بعد از روغن کشی دارای جدود 37 درصد پروتئین بوده و یک منبع غذایی پر پروتئین برای تغذیه دامداریها و مرغداریهاست .
کلزا در نواحی سرد مناطق کشاورزی جهان نظیر آمریکای شمالی ، اروپای شمالی ، و چین و هند کشت می گردد روغن آن قرنها به عنوان روغن آشپزی و روشنایی در اروپا و آسیا و سپس به عنوان روان کننده و سوخت به کار رفته است .
ولی تنها در همین اواخر ارقامی با سطوح کاهش یافته اسید اروسیک و گلوکوزاینولیت موجود در روغن و کنجاله اصطلاح شده اند این پیشرفت کلزا را از نظر مصرف روغن کانولا با شدتی بیشتر از هر روغن گیاهی دیگر ی افزایش یافت و در چین ، هند ، ژاپن ف کانادا و بسیاری از کشورهای اروپایی روغن عمده خوراکی است ژاپن تنها کشوری در این گروه است که تولید کننده عمده کلزا نیست .
در ال 1985 اداره مواد غذایی و داروئی ایلات متحده (FDA)روغن کانولا را به عنوان روغن سالم (GRAS) تایید نمود . از آن پس مصرف داخلی آن به طور ثبات رشد یافته است امروزه تولید ایالات متحده تقریبا حدود 10 درصد تقاضای داخلی است .
از آنجا که اسیدهای چرب روغن آن نصف سایر روغن های گیاهی است و دارای مخلوط مطلوبی از اسیدهای چرب تک و چند غیر اشباع است و نظیر سیار روغنهای گیاهی فاقد کلسترول است مورد توجه صنایع غذایی است . تمام فراورندگان عمده مواد غذایی در ایالات متحده در حال ارزیابی یا مصرف روغن کانولا در خط روغنهای آشپزی هستند و تعداد فرآورده های غذایی در حال افزایش است . ایالت کنتاکی به نظر می رسد که بتواند از این فرصت به خوبی بهره برداری نماید .
کانولا به خوبی در سامانه های زراعی جای می گیرد زیرا می تواند با سویا به صورت دو محصول در سال کشت شود . روشهای زراعی نیازهای مربوط به ادوات هزینه های تولید و فصل رویش کانولا کاملا مشابه گندم است .
سطح برداشت شده کانولا در ایالات متحده طی سالهای 1987 ، 1988 ، 1990 ، 1991 به ترتیب 1000، 8000، 2000 ، 7000 ، 9000 ایکر بوده است .
تصمیم های مدیریتی است که زراعتی را سازگار و یا آن را حذف می کند کانولا بدون افزایش اطلاعات در مورد مدیریت کانولا و بهبودسامانه های بازاریابی موفق نخواهد بود .
1-1- تاریخچه کلزا / کانولا
تاریخ نشان می دهد که کلزا چند هزار سال با همان شکل اولیه در آسیا کشت شده است کلزا یکی از چند منبع دانه روغنی بوده است که توانسته است به صورت موفقیت آمیز در مناطق سردسیر ( معتدل) نواحی کشاورزی جهان کشت شود ، کلزا از قرن سیزدهم در اروپا کشف شده است در قرون بعدی به صورت روغن آشپزی و هم روغن چراغ بکار رفت کلزا تا کشف نیروی بخار که مشخص شد روغن آن در موتورهای بخار ویژگی روان سازی عالی دارد . مصارف صنعتی محدودی داشت در دهه 1960 بود که تولید کلزای کانادا در واکنش به تقاضا برای یک روغن روان ساز افزایش یافت لیکن در دهه 1950 این تقاضا با تغییر موتورها به موتورهای دیزل و گسترش مصرف فرآورده های نفتی کاهش یافت . روغن های گیاهی خوراکی از اجزایی که اسید های چرب نامیده می شود تشکیل شده و همین اسید هاست که مصرف خوراکی و یا صنعتی روغن های گیاهی را تعیین می کند برخی از این اسیدهای چرب در جیره غذایی انسان به عنوان اسید پایه در نظر گرفته می شوند .
روغن های کلزا به طور مشخص مقدار زیادی اسیدهای چرب زنجیره – بلند دارند که اسید اروسیک نامیده میشود .
قبل از دهه 1960 مقدار اسید اروسیک روغن کلزا به هنگام ارزیابی از نظر اهداف خوراکی و موجب نگرانی نبود ، لیکن در دهه 1960 تحقیقات دامنه داری اشاره داشتند که مصرف اسید اروسیک در روغن کلزای می تواند اثرات منفی بر سلامت به ویژه بر اختلالات قلب داشته باشد ، به دلیل سطوح بالای اسید اروسیک در روغن ارقام سنتی کلزا روغن آن از نظر مصرف انسانی سالم در نظر گرفته نمی شد نگرانی درباره اسید اروسیک به نژاد گران گیاهی کانادار به جستجوی منابع ژنتیکی جدیدی با مقدار اسید اروسیک کمتر بر انگیخت . این کار منجر به ایجاد ارقام جدید با مقدار اسید اروسیک کم در دهه 1960 و اوایل دهه 1970 گردید و بهبود کیفی عمده ای را در روغن سبب شد و امکان دارد که روغن کلزا بتواند در فرآورده های غذایی مورد استفاده انسان قرار بگیرد .
در حالیکه کیفیت روغن کلزا بهبود می یافت به نژاد گران گیاهی کانادا در حال کار جهت بهبود کیفیت پروتئین کنجاله کلزا بودند . اگر چه کنجاله کلزا منبعی عالی از پروتئین با تعادل عالی اسیدهای امینه بود ولی مصرف آن به دلیل درصد بالای گلوکوزینولیت محدود بود بیشتر گیاهان خانواده خردل دارای گلوکوزینولیت ( ترکیبهای گوگردی ) هستند . این عوامل طعم ، بو ، مزه خردل ، تربچه ، شلغم و یا سایر کلمی ها هستند . ارقام سنتی کلزا دارای درصد بالایی گلوکوزینولیت در کنجاله اند که اگر به مقدار کافی در تغذیه دام مصرف شود . سبب مشکلات تغذیه ( کاهش رشد ، کارایی کمتر تغذیه ) و تیروئید می گردد اثرات آن در حیوانات تک معده ای ( خوک و گراز ) چشمگیر تر از حیوانات نشخوار کننده است به نژاد گران گیاهی کانادا جستجو برای یافتن مواد ژنتیکی با گلوکوزینولیت کمتر را آغاز کردند و سپس در دهه 1970 آنها را به طور موفقیت آمیز برای کاستن سطح ان در حدی که کنجاله بتواند در تغذیه دامها بکار بردند در سال 1987 صنعت کلزا کانادا نام کانولا برای شناسائی ارقام کلزای جدید پذیرفت ارقامی که از نظر ژنتیکی اسید اروسیک گلوکوزینولیت کمی دارند و آنها را از کلزای معمولی متمایز می سازد نام کانولا یک علامت تجارتی ثبت شده بین المللی توسط اداره کانولا ی کاناداست .
کلزا در ایالات متحده یک زراعت جدید نیست در طی نیمه اول این قرن کلزا ( که معمولا rape نامیده می شود ) عمدتا به عنوان یک علوفه یکساله برای مصرف همه انواع دامها کشت می شد . مقدار بسیار کمی کلزا به استثنای برخی از ارقام صنعتی کشت شده است تا سال 1985 اداره مواد غذایی و داروئی ایالات متحده (FDA) فروش روغن کلزا برای مصارف انسانی را در ایالات متحده منع کرده بود زیرا ناسالم در نظر گرفته می شد . این محدودیت در دهه 1960 برقرار گردید تا امکان آلودگی روغن خوراکی را با روغن های سمی کلزا کاهش دهد .
لیکن در سال 1985 عمدتا به دلیل اصلاح روغن های خوراکی نوع کانولا FDA وضعیت GRAS ( به طور کلی سالم در نظر گرفته می شود ) را برای روغن های کم اسید اروسیک در نظر گرفت این امر نه تنها دروازه ایالات متحده به عنوان یک بازار بالقوه مهم روغن های خوراکی بلکه به عنوان یک تولید کننده کانولا برای پاسخگوئی به تقاضای بازار روغن های خوراکی نیز گشود .
کانولا چیست ؟
طبقه بندی گیاه :
کانولا به عنوان گیاه روغنی یک نمونه کلزاست که از نظر ژنتیکی تغییر و بهبود یافته است . کلزها گیاهانی یک ساله و ویژه مناطق سرد از خانواده کوریسیفر (خردل)که به جنس براسیکا تعلق دارند خانواده کوریسیفرمشتتمل بر 3000 گونه گیاهی است که عمدتا در نیمکره شمالی مشاهده می شوند نام کوریسیفر از گلبرگ های چهار تایی گلها که دو به دو روبروی یکدیگر قرار گرفته و شکل صلیب می سازند منشا دارد . جنس براسیکا بسیاری از گونه های زراعی اهلی را شامل می شود که به خاطر روغن ، دانه ، غذا ( ریشه ، ساقه ، برگها ، جوانه ها و گلها ) و یا قسمت های سبز آنها کشت می شوند کلزا به عنوان عضوی از جنس براسیکا به شدت با خردل و برخی از سبزیهای زراعی نظیر کلم ، شلغم ،گل کلم و بروکلی خویشاوندی دارد . کلمه rape در نام کلزا از لغت لاتین rapum منشا دارد که معنی شلغم است . برخی از گونه های علف خویشاوند موجود در خانواده کوریسیفر عبارتند از خردل وحشی ، کیسه کشیش و pepper grass معمولی .
ارقام دارای کیفیت کانولا در حال حاضر از دو گونه کلزای روغنی اصلاح شده اند Brassica papus ( که کلزای آرژانتینی ، کلزای تابستانه ، کلزای زمستانه و یا کلزای سوئدی هم نامیده می شود و Brassica campestris که کلزای لهستانی ، کلزای شلغمی تابستانه و خردل مزرعه نامیده می شود . ) کشاورزان ارقام کانولای حاصل از این دو گونه را کشت کرده اند لیکن به نژادگران گیاهی کانادا اخیرا خردل Brassica guncea را با کانولا تلاقی داده اند تا خردل با کیفیت کانولای نسبت به ارقام فعلی مزایای دارد تولید شود برخی از این ارقام ممکن است طی 5 تا 10 سال آینده در دسترس قرار گیرند .
ارقام کانولایی که در حال حاضر در کنتاکی کشت می شود از گونه B.napus اصلاح شده اند که برای تولید زمستانه کلزا در ایالات متحده مناسب تر است . این گونه دارای عملکرد بالقوه بالاتر و کیفیت بهتری بوده و دیررس تر از B.campestris است . این گونه تا حد زیادی خودرو و نسبتا بلند تر است ( با بلندی 50 تا 55 اینچ = 125 تا 13705 سانتی متر ) اندکی از نظر گل دهی یکنواخت تر و به هنگام رسیدن در مقابل ریزش مقاوم تر است و دانه ها معمولا درشت تر بوده و به هنگام رسیدن انها قهوه ای تا قهوه ای متمایل به سیاه است . غنچه ها در سطح بالاتر از گلهایی که شکفته است قرار می گیرند و برگهای بالایی تنها به دو رنیمی از ساقه می پیچد .
B.campestris با دوره های کوتاه رشد تابستانه کانادا سازگار است این گونه کم محصول تر است و تا حد زیادی زودتر از b.napus می رسد (10 تا 16 روز ) بلندی آن کمتر است ( حدود 60 تا 45 اینچ =100 تا 5/112 سانتی متر) یکنواختی رسیدن آن کمتر وبه ریزش مقاوم تر است دانه های یان اندکی کوچکتر ند و به هنگام رسیدن رنگ انها قهوه ای متمایل به زرد تا قهوه ای است غنچه ها در سطح پائین تری از گل هایی که به تازگی شکفته اند قرار می گیرند و قسمت های پائین پهنک برگ کامل گرداگرد ساقه را می گیرد .