فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:36
چکیده:
ارزن
نام علمی pancium miliaceum
انکلیسی mill
فرانسه : millet
تاریخچه و کلیات
ارزن گیاهی است که دارای دانه های خیلی کوچک بوده و دانه های آن از دانه ذرت خوشه ای به مراتب کوچکتر می باشد و در بین غلات به غله دانه ریز معروف است.
این گیاه درایران و دیگر کشورهای گرمسیر که سابقه تاریخی زیادی در امر زراعت دارند و نیز در مناطق گرم به مقدار زیاد کاشته شده و زراعت آن در مصر به زمانهای دور باز میگردد و در چین قدیم حدود 2600 تا 2700 سال قبل از میلاد ارزن ، برنج ، گندم و دیگر غلات از گیاهان زراعتی درجه اول بوده اند به روایت تاریخ زراعت ارزن در چین و روم و یونان حتی به حدود 2600 سال قبل از میلاد می رسد در حال حاضر به مقدار زیاد در آفریقا ، هندوستان چین و بعضی از کشورهای آمریکای جنوبی کاشته می شود و در ایران نیز زراعت ارزن از قرن سیزدهم متداول بوده است.
ارزن در برخی از کشورهای اروپا نیز از قدیم برای تغذیه انسان ، حیوانات و بخصوص پرندگان به مقدار زیاد کاشته می شد لکن پس از آنکه کشت سیب زمینی و ذرت در اروپا توسعه پیدا کرد سطح زیر کشت ارزن کاهش یافت و اهمیت خود را از دست داد.
مشخصات گیاه شناسی
ارزن در رده بندی گیاهی از تیره غلات gramineae بوده و دارای جنسهای مختلفی است این گیاه مانند سایر غلات دارای ریشه افشان و ساقه های ماشوره ای و بدون انشعاب و گره دار می باشد. برگهای ارزن باریک، کشیده و به طور متناوب در روی ساقه قرار دارند و به نیامی منتهی می شوند که ساقه را در بر گرفته است. گل آذین ارزن به صورت خوشه سنبل بوده، میوه آن گندمه و دارای دانه های ریز و کوچک و گرد است، دانه های ارزن به وسیله پوشینه کاملا پوشیده شده و رنگ دانه در نژادهای مختلف متفاوت است ارتفاع بوته ارزن بسته به انواع آن متفاوت بوده و بین 45 سانتی متر تا 2 متر و گاهی نیز تا 3 متر متغیر می باشد.
ارزن دارای گونه های زیادی است که مهمترین آنها عبارتند از:
1- ارزن معمولی Panicum miliaceum L
ارتفاع بوته آن نسبتا کوتاه و حدود 50/1 متر بوده. تعداد برگهای روی ساقه آن کم و گلآذین آن خوشه سنبل باز(پانیکول) و سست است.(شکل 147) دانه ها پس از رسیدن کامل در داخل پوشینه ها(گلومل ها) باقی مانده و خیلی شفافند. دانه ها به رنگهای سفید، زرد، قرمز روشن و حتی سیاه بودن و نسبتا مسطح هستند. وزن هزار دانه آنها 5 تا 7 گرم است. مبدا این ارزن از آسیا و بخصوص چین بوده و در اروپای مرکزی و روسیه نیز به مقدار زیاد کشت میگردد. همچنین زراعت آن در شرق آفریقا، آمریکا، اتازونی، بریتانیا، چین، ژاپن، کره و هندوستان رایج است. این ارزن به مصرف تغذیه انسان و حیوانات رسیده و دارای چند زیرگونه می باشد که عبارتند از:
پانیکول آن باز می باشد
Panicum miliaceum ssp . efusum
پانیکول آن فشرده بوده
Panicum miliaceum ssp . compactum
پانیکول آن نیمه فشرده می باشد(شکل 148)
Panicum miliaceum ssp. compactum
در سال 1922 دانشمندی به نام شوالیه Chevalier در هندوستان رقم دیگی از این گونه به نام Panicum miliaire بدست آورد که دارای دانه های خیلی ریز با وزن هزار دانه 2 تا 3 گرم بوده و در مقابل خشکی بسیار مقاوم می باشد.
سایر گونه های این ارزن عبارتند از :
Panicum antidotale Retz
Panicum maximum L.
2- Digitaria exilis Stap f ( Paspalum langiflorum A. Chev)
ارتفاع بوته این ارزن خیلی کم و حدود 45 سانتیمتر بوده و به ارزن کوچک موسوم است. هر گل آذین آن دارای 2 تا 4 شاخه فرعی خیلی نازک می باشد که هر یک بین 5 تا 5/12 سانتی متر طول دارند. دانه ها پوشیده و خیلی کوچکند. وزن هزار دانه آنها 5/0 تا 6/0 گرم بوده. مرکز اصلی آن از آفریقاست و در گینه، سیرالئون، سودان و شمال نیجریه نیز کشت میشود.
3- Echinochloa frumentaceum Link
Panieum frunentaceum Roxb.
ارتفاع بوته آن حدود 2 متر بوده، پانیکول آن فشرده، رنگ دانه هایش قهوه ای، وزن هزار دانه آن 3 تا 4 گرم است. این ارزن وحشی بوده و مبدا آن از آفریقاست و در چین و هند نیز کشت می شود. گیاهی است زودرس و به مناسبت آنکه دوره زندگی دو ماهه دارد به ارزن 60 روزه معروف می باشد. سرعت رشد آن خیلی زیاد است و در بعضی کشورها بخصوص در مصر جهت اصلاح زمینهای شور در تناوب قبل از برنج قرار می گیرد و در مصرف آن بیشتر برای علوفه دامها است.
4- Paspalum scrobiculatum L.
این رقم در هندوستان کشت می شود و برای رشد و نمو خود احتیاج به خاکهای قوی دارد. دانه های آن نسبتا درشت و وزن هزار دانه آن 5 تا 6 گرم است.
5- گاورس
Setaria italica Beav .
Panicum italicum L .
Panicum germanicum Moench.
این ارزن دارای ارقام مختلف است وارتفاع بوته های آن در بعضی از ارقام حدود 2 متر و در پاره ای دیگر از ارقام از 80 سانتی متر تجاوز نمی کند. گل آذین هایش (پانیکول) فشرده و بین 3 تا 30 سانتی متر طول دارد. قطر گل آذین آن بین 25/1 تا 5 سانتی متر و وزن هزار دانه آنها 6/1 تا 4 گرم است. در ابتدا به صورت علف هرز بوده ولی در حال حاضر در اروپا و اتازونی به عنوان علوفه کشت گردیده و در هندوستان و مالزی از دانه آن برای تغذیه انسان استفاده می شود. در هندوستان به ارزن کودو و در ایران به گاورس معروف است. این ارزن دیپلوئید و با 18 = n 2 کروموزوم می باشد.
6- Pennisetum americanum L
این ارزن دارای گل آذین طویل و باریک بوده و در سال 1936 دانشمندانی مانند Hutchison و Daiziel از این جنس 8 گونه تشخیص داده اند که عبارتند از :
Panicum sncylochaete
Panicum cinereum .
Panicum gambiense.
Panicum gibbosum.
Panicum leonis .
Panicum maiwa.
Panicum nigritarum.
Panicum pycnostachyum.
طول دوره رشد این ارزن ها بین 60 تا 350 روز تغییر نموده و وزن هزار دانه آنها 4 تا 8 گرم است. ساقه آنها استوانه ای بوده، گره های موجود در روی ساقه ذرت می باشد. پانیکول آنها نیز استوانه ای و طویل بوده و ارتفاع کلی ساقه به 3 متر می رسد. پانیکول ضخیم و قطر آن حدود 1 تا 7 سانتی متر و طول آن بین 5 تا 40 سانتی متر است. به علت آنکه گل آذین آن استوانه ای و طویل و شبیه شمع می باشد به ارزن شمعی موسوم شده است. مبدا آن از آفریقا بوده و منحصرا در مناطق خشک و گرم مانند هند و آفریقا کشت می شود و در هند نیز ارزن مرواریدی نامیده می شود.
7- Eleusine coracana Gaerth.
Eleusine cerealis.
ارتفاع بوته آن بین 60 تا 120 سانتی متر متغیر بوده و گل آذین آن دارای 5 تا 10 سنبلک است که هر کدام از یکدیگر کمی فاصله دارند و انتهای آنها به طرف داخل خم می شود دانههای آن رنگی و وزن هزار دانه آن 2 تا 3 گرم است. برگهای ان خیلی طویل و پهن میباشد و در مناطق گرم و معتدل رشد می نماید.
مهمترین مناطق کشت آن هندوستان، چین، ژاپن، کنگو، اتیوپی و موزامبیک است و در اتازونی به عنوان علوفه دام کشت می گردد؛ در هند نیز به ارزن راجی معروف است.
8- Eragrostis terotter
Eragrostis abyssinica Link
ارتفاع بوته آن کم و حدود 60 تا 80 سانتی متر و گل آذین آن طویل و دارای محورهای زیادی است. در روی هر سنبلک 3 تا 10 گل فشرده ظاهر می شود. دانه های آن خیلی کوچک و وزن هزار دانه آنها 3/0 تا 5/0 گرم است دوره رشد آنها 150 روز می باشد. این ارزن در جنوب آفریقا، هندوستان و استرالیا برای تهیه علوفه کاشته می شود.
9- شمال تسبیح Coix lacryma jobi L.
این ارزن خیلی سریع الرشد بوده و ارتفاع بوته آن به 120 تا 180 سانتی متر می رسد. دانههای آن خیلی سخت وسفید رنگ و گاهی اوقات رنگ دانه های آن سفید مایل به خاکستری و حتی آبی رنگ تغییر می نماید. مراکز اصلی آن ایران، هندوستان و مالزی است و در مالزی و هندوستان و ژاپن به منظور استفاده از دانه آن کشت می شود. در هندوستان علاوه بر آنکه از دانه آن استفاده می شود. برای تهیه علوفه حیوانات نیز زراعت می گردد.
مهمترین ارزن هایی که در برخی از مناطق مستعد ایران کاشته می شوند عبارتند از:
ارزن انگشتی
(Eleusine Coracana L. Gaertn)
ارزن انگشتی عمدتاً در آسیا و آفریقا زراعت می شود و در انگلستان به «پای برنده» (کوراکانا)، در زبان هندی به «راجی» (نانگلی)و در اتیوپی به «داقوزا»معروف است.
ارزن انگشتی بطور وسیع در ایالتهای کارناتاکا، آندراپرادش و تامیل نادو شبه جزیره هند بصورت دیم کشت می گردد. این نوع ارزن حدود 40 درصد میزان کل تولید ارزن های دانهریز (تقریباً معادل 2/3 میلیون هکتار) را در هندوستان شامل می شود. شایان ذکر است که سطح عملکرد ارزن انگشتی در طی چهار دهه اخیر در سایه برنامه های اصلاحی و بهبود عملیات زراعی بطور یکنواخت از حدود 650 به 1000- 750 و حداکثر 1500 کیلوگرم در هکتار افزایش پیدا کرده و گزارشات زراعتی نیز حاکی از آن می باشد که سطح عملکرد ارزن انگشتی تحت شرایط آبی تا 5/4 – 0/4 تن در هکتار نیز رسیده است. در واقع می توان گفت که با انجام تلاقی های بین ارقام ارزن انگشتی در کشور هندوستان و آفریقا ثبات عملکرد واریته های این گیاه افزایش یافته است. غذاهای کنسانتره ارزن راجی عمدتاً با ذائقه مردمان روستایی جنوب هندوستان سازگاری دارد و از نظر کربوهیدرات و مواد معدنی بخصوص کلسیم، فسفر و آهن غنی است. چون آمار میزان تولید ارزن راجی در آفریقا سایر انواع ارزن را نیز شامل می شود. لذا تعیین سهم عملکردی ارزن راجی تا حدی مشکل خواهد بود. در کل متوسط عملکرد در حالت مصرف کمتر نهاده های کشاورزی و روشهای کشت دیم و سنتی در محدوده 600-500 کیلوگرم در هکتار متغیر است. لازم به ذکر است که سطح زیر کشت ارزن انگشتی در مناطق جنوبی و شرقی آفریقا تقریباً 10 هزار هکتار می باشد.
در کشور هندوستان «راجی» به نویسندگان ادبیات سانسکریت قدیمی که به ارزن اصطلاح«راجیکا»اطلاق میکردنداشاره دارد.عقیده برایناستکهEleusine coracana یک لاین از گونه های وحشی ارزن نظیر E. Indica می باشد و توسط بشر اولیه در کشور هندوستان اهلی گردیده است. قبل از ورود آریایی ها به شبه جزیره هند کشت E. Indica در هندوستان مرسوم بود. بعضی از محققین بر این عقیده اند که منشاء E. Coracana هندوستان بوده و از آنجا به کشورهای عربی و آفریقا حدود سه هزار سال قبل گسترش یافته است. با توجه به سطح زیر کشت آن در قسمتهای جنوبی کشور هندوستان، این منطقه به عنوان خاستگاه اولیه ارزن راجی محسوب می شود. اما واویلوف حبشه را منشاء اصلی آن میداند.
ارزن انگشتی بطور وسیع در قسمتهای جنوب آسیا و شرق و جنوب آفریقا زراعت میشود. E. Coracana sub sp. Africana از نزدیکترین گونه های وحشی ارزن راجی محسوب می شود (پراسادا رائو و همکاران، 1986). از روی شکل ظاهری گل آذین می توان گونه ها و زیر گونه های ارزن راجی را از هم تشخیص داد. بعنوان مثال در زیر گونه آفریکاناساقه ها باریک و ارتفاع ساقه حداکثر 135 سانتی متر است و سنبلچه ها در دو ردیف و در دو طرف محور راکیس قرار گرفته اند. همچنین گلوم ها کوتاه تر از سنبلچه ها در دو
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:106
فهرست مطالب:
عناوین:
1. توانایی تشخیص مفهوم مدیریت و اصول آن:
- آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن (سیستمهای باز و بسته و کارکردهای آنها)
- آشنایی با مفهوم سازمان و انواع آن و کارکردهای سازمانهای رسمی و غیر رسمی.
- شناسایی سبکهای مدیریتی، آشنایی با اصول مدیریت و کاربرد آنها
2. توانایی تشخیص مفهوم مدیریت آموزشی و کارکردهای آن
- شناسایی: مفهوم آموزشی و آموزشهای رسمی و غیر رسمی سازمان نیافته.
- شناسایی ویژگیهای آموزشهای نفی و حرفهای و شناسایی نقش سازمان آموزش فنی و حرفهای در نظام آموزشی کشور
- شناسایی: مفهوم مدیریت آموزشی و اصول آن، جایگاه مدیریت آموزشی در آموزشگاههای فنی وحرفهای و آشنایی با اصول مدیریت آموزشی و کارکردهای آن.
3. توانایی اجرای مقررات و آیین نامههای موسسات کارآموزی
- شناسایی: ویژگیها، قوانین و مقررات تاسیس، فرایند اخذ مجوز و اصول اجرای مقررات و آیین نامههای تاسیس آموزشگاههای فنی و حرفهای
- آشنایی با مسایل و مسئولیتهای حقوقی مدیریت آموزشگاه.
4. توانایی برنامه ریزی و نظارت بر اجرای برنامهها
- شناسایی: دورههای آموزشی قابل اجرا در آموزشگاه، اصول تشخیص و انتخاب کادر آموزشی، آموزشگاه، فرایند برنامه ریزی آموزشی استاندارد مهارت
- شناسایی: اصول تدوین اهداف کلی و جزیی دوره آموزشی، اصول تحلیل محتوای دوره آموزشی، اصول تامین امکانات آموزشی آموزشگاه و اصول مدیریت بر اجرای دورههای آموزشی
5. توانایی ارزشیابی از دورههای آموزشی
- شناسایی: اصول ارزشیابی جامع و فراگیر (ارزشیابی پایانی، نظر سنجی از فراگیر و مدرس) اصول ارزشیابی از اثر بخشی آموزشی.
6. توانایی تهیه گزارشهای مورد نیاز آموزشگاه
- شناسایی: پایههای اساسی آیین نگارش، مقررات مکاتبات اداری، اصول استناد به قوانین و مقررات در مکاتبات اداری
- شناسایی اصول تهیه گزارشهای مورد نیاز آموزشگاه
7. توانایی برقراری روابط انسانی
- شناسایی: مفهوم ارتباط و عوامل تشکیل دهنده آن، عوامل موثر ارتباطی، موانع ارتباطی، اصول برقراری روابط انسانی
- آشنایی با اصول روانشناسی عمومی و آشنایی با جامعه شناسی عمومی
8. توانایی نظرات بر امور مالی آموزشگاه
- آشنایی: با اصول مقدماتی حسابدار عمومی، مراکز مالی و اداری مرتبط با آموزشگاه
- شناسایی: تعرفههای آموزشی، درآمد و هزینهها و اصول نظارت بر امور مالی آموزشگاه.
9. توانایی پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و بهداشت کار
- آشنایی: با حوادث شغلی و علل بروز آنها و بهداشت محیط کار، با وسایل ایمنی و بهداشت کار و کاربرد آنها
- شناسایی اصول پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و حفاظتی و بهداشت کار
- آشنایی با عوارض جانبی و اصول انجام کمکهای اولیه، آتش سوزی و اصول انجام آتش نشان.
منابع و مآخذ
توانایی تشخیص مفهوم مدیریت آموزشی و اصول آن.
آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن (سیستمهای باز و بسته و کارکردهای آنها)
آشنایی با مفهوم سازمان و انواع آن و کارکردهای سازمانهای رسمی و غیر رسمی
شناسایی سبکهای مدیریتی، آشنایی با اصول مدیریت و کاربرد آنها
مدیریت و رهبری از ارکان سازمان و جامعه است. در بین انواع مدیریتها- مدیریت آموزشی- از جایگاه ویژهای برخوردار است و جایگاه مهمی در بهسازی و توسعه جامعه دارد.
عصر حاضر، عصر مدیریت ورهبری است وموفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارآئی و اثربخشی مدیریت بستگی دارد. با آنکه همه مدیریتها به نوبه و در جای خود مهم و پردازش هستند، هیچ یک از آنها به اندازه مدیریت آموزشی حائز اهمیت نیست. ترقی هر جامعهای در گرو نوع و چگونگی فعالیتی است که در مدارس انجام میگیرد و اثر مدیریت به عنوان رهبر آموزشی در مدرسه را نمیتوان نادیده گرفت.
از آنجا که مدیریت آموزشی نیز دربردارنده مفهوم کلی مدیریت در سازمان است، قبل از تعریف مدیریت آموزشی به تعریف مفهوم کلی مدیریت میپردازیم.
صاحب نظران زیادی در حیطه مدیریتی به انتشار افکار خود پرداختهاند. از جمله استونر (stoner) میگوید: «مدیریت فرایند برنامه ریزی- سازماندهی، هدایت و کنترل کوششهای اعضایسازمان و استفاده از تمام منابع سازمان برای دستیابی به اهداف معین سازمانی است.
فلیپو (Flippo) مدیریت را «هماهنگی همه منابع از طریق فراگردهای برنامه ریزی و کنترل عملیات سازمان بطوریکه هدفها را بتوان بطور موثر و صرفه جویانه حاصل نمود» تعریف میکند.
در ارتباط با تعاریفی که از مفهوم مدیریت داریم، تعریف مدیریت آموزشی در بستر سازمان آموزشی کار مشکلی نخواهد بود. فرهنگ لغات بین المللی تعلیم و تربیت مدیریت آموزشی را بکار بردن تکنیکها و روشهای اداره سازمانهای تربیتی با در نظر گرفتن هدفها و سیاستهای کلی تعلیم و تربیت تعریف میکند.
مدیریت آموزشی فرایندی است اجتماعی که با بکارگیری مهارتهای علمی و فنی و هنری کلیه نیروهای انسانی و مادی را سازماندهی و هماهنگ نموده و با فراهم آوردن زمینههای انگیزش و رشد با تامین نیازهای منطقی فردی و گروهی معلمان، دانش آموزان و کارکنان بطور صرفه جویانه به هدفهای تعلیم و تربیت برسد.
چون مدیریت آموزش با انسانها سر و کار دارد و کار او انسان سازی است، باید رفتار انسانرا بشناسد و روشهای تغییر رفتار رابداند. مدیر باید افراد را از جنبههای مختلف روان شناختی با استفاده از علم روان شناسی و همچنین تاثیراتی که جامعه، محیط و فرهنگ به رفتار افراد دارد مورد شناسایی قرار دهد.
انجمن ملی مدیران دبیرستانهای امریکا، چند ویژگی برای مدیران آموزشی را لازم میدانند که از جمله:
الف: مهارتهای مدیریتی
1. تجزیه و تحلیل مسائل: مدیر باید بتواند به جستجوی اطلاعات برای هدف معین بپردازد و مسائل را حل و تصمیم گیری کند.
2. قضاوت: توان ارزشیابی انتقادی از ارتباطات کتبی و تصمیم گیری درباره حل و تامین نیازها را داشته باشد.
3. توانایی سازمانی: توانایی زمان بندی- برنامه ریزی- کنترل کار دیگران و مهارت در استفاده بهینه از نیروها و تواناییهای دیگران
4. مصمم بودن: درک درست و به موقع زمان تصمیم گیری یکی از ویژگیهای مهم رهبری آموزشی است.
ب: مهارتهای بین فردی
5. رهبری: توانایی تعامل موثر با گروه برای راهنمایی آنها در انجام و تکمیل کارها و مسئولیتها.
6. حساسیت: باید نسبت به نیازها- خواستهها و مشکلات شخصی اعضای زمان حساسیت داشته باشد.
7. تحمل فشار: توانایی کار کردن در شرایط تحت فشار و توانایی فکر کردن در زمان وقوع مشکلات
ج: ارتباط
8. ارتباط شفاهی: مدیر موفق باید بتواند درباره ایدهها و وقایع سخنرانی روشنی داشته باشد.
9. ارتباط کتبی: مدیر باید بتواند ایدهها و افکار خود را کتبا به روشنی در اختیار مخاطبان قرار دهد.
د: سایر جنبههای مهارتی
10. علایق مختلف: باید توانایی لازم در جهت شرکت در موضوعات و وقایع مختلف را داشته باشد. او باید توان مشارکت در موضوعات آموزشی، سیاسی، اقتصادی، وقایع جاری و غیره را داشته باشد.
11. انگیزه شخصی: باید شواهدی مبنی بر اهمیت کار برای ارضاء نیازهای شخصی داشته باشد تا بتواند موفقیتهای بیشتری کسب کند.
12. ارزشهای آموزشی: داشتن فلسفه آموزش و پرورش کاملا مستدل و روشن و توان پذیرش ایدههای جدید و تغییرات از ویژگیهای مدیران آموزشی خوب است.
انگیزه در کار: انگیزه چیزی است که فرد را وادار به انجام دادن کاری میکند و البته رفتاری هدفمند که در جهت دستیابی به مقصودی انجام میشود.
رضایت شغلی: اگر کار برآورنده نیازهای انسان است موضوع رضایت شغلی نیز خود بخود مطرح میشود. آیا افراد برای کسب درآمد کار میکنند یا اینکه کار دربر دارنده پاداشهای دیگری نیز هست؟
جذب وآموزش نیرو ازاولین شاخههای رشتهروان شناسی صنعتی بود که از خدمات روان شناسان بهره گرفت. هدف از گزینش، اجتناب از عدم تناسب بین فرد و شغل یا منصبی است که به او واگذار میشود.
یکی از تکنیکهایی که کارفرمایان برای تصویب شغل به آن متوسل میشوند تجزیه و تحلیل شغل است. تجزیه و تحلیل شغل به تعیین ویژگیهای شغل منتهی میشود که با توسل به آن کارفرما میتواند نوع مهارتها و ویژگیهای مورد نیاز را مشخص کند و کارمند یا کارگر احتمالی آینده نیز میتواند دقیقا از اقتضائات آن شغل آگاه گردد. به این ترتیب هر دو طرف در همان ابتدای امر نوعی صافی در اختیار خواهند داشت.