پایان نامه معادن نمک گرمسار (گنبدهای نمکی)

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه معادن نمک گرمسار (گنبدهای نمکی) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:213

پایان نامه(سمینار) برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.SC)

مهندسی معدن-اکتشاف

فهرست

فصل اول:کلیات

1-1)هدف………………………………………………………………………………………………….. 15

1-2)پیشینه و تحقیق…………………………………………………………………………………… 15

1-3)روش کار و تحقیق………………………………………………………………………………. 15

فصل دوم : اختصاصات عمومی نمکها در ایران …………………………………………. 17

الف : کلیاتی درمورد نمکها ………………………………………………………………………. 18

1-2 تاریخچه نمک …………………………………………………………………………………… 18

2-2 نمک وموارد استفاده آن …………………………………………………………………… 20

3-2 پراکندگی و مقدار تولید نمک درجهان ……………………………………………….. 20

ب: ژئو شیمی و کانی شناسی …………………………………………………………………. 27

4-2 ژئوشیمی ………………………………………………………………………………………… 27

5-2 کانی شناسی نمکی (‌هالیت )‌……………………………………………………………….. 28

6-2 کانی های همراه هالیت …………………………………………………………………….. 31

7-2 فرایندهای بعد از رسوبگذاری ………………………………………………………….. 34

پ: شرایط ومحیط تشکیل هالیت …………………………………………………………… 37

8-2 شرایط تشکیل هالیت …………………………………………………………………………. 37

9-2 محیط تشکیل نمک (‌هالیت )‌………………………………………………………………… 39

10-2 ذخایر تبخیری قدیمی و محیط تشکیل آن …………………………………………. 41

11-2 موقعیت های مناسب برای رسوب تبخیری ها …………………………………… 44

12-2 سبخا …………………………………………………………………………………………….. 46

13-2 محیط های دریایی…………………………………………………………………………… 47

14-2 نمک های غول آسا چگونه بوجود آمدهاند ؟………………………………………. 48

ث:انواع ژنتیکی کارنسارها نمک ……………………………………………………………… 53

15-2 اقیانوس ها ودریاها ………………………………………………………………………… 53

16-2 دریاچه ها ……………………………………………………………………………………… 54

17- 2 آبهای زیر زمینی (‌شورابه ها )‌……………………………………………………….. 56

18-2 حوضه های دریاچه ای نوع پلایا …………………………………………………….. 57

19-2 نهشته های نمک لایه ای …………………………………………………………………. 57

20-2 گنبدهای نمکی ………………………………………………………………………………. 59

21-2 کانی های همراه گنبدهای نمکی ……………………………………………………… 61

22-2 پدیده دگرگونی در گنبدهای نمکی ……………………………………………………. 62

23-2 چگونگی حرکت در گنبدهای نمکی ………………………………………………….. 63

ج)‌برخی از مدلهای پیدایش ذخایر تبخیری……………………………………………….. 69

24-2 مدل یا تئوری   حوضه های دارای سد (Ochsenius , 1877))………………….. 69

25-2 مدل دریاچه ای والتر ( 1903)…………………………………………………………… 70

26-2 مدل تبخیرهای آب های عمیق (Schmalz , 1969)……………………………………. 70

27-2 تئوری یا مدل حوضه خشک شده (Hus, 1972)…………………………………… 75

28-2 مدل حوضه خشک شده در درون مدل استاتیک ……………………………….. 75

29-2 مدل ولکانوژنیک نهشته های تبخیری ………………………………………………… 77

آثار ومعادن نمک ایران در دورانهای مختلف زمین شناسی ………………………. 82

30-2 نمک های پرکامبرین پسین در زون زاگرس……………………………………….. 82

31-2 گنبدهای نمکی استان هرمزگان…………………………………………………………. 86

1-31-2 گنبد نمکی قشم……………………………………………………………………………. 86

2-31-2 گنبد نمکی سیاهو…………………………………………………………………………. 88

3-31-2 گنبد نمکی گچین………………………………………………………………………….. 89

32-2 نمک های ژوراسیک فوقانی………………………………………………………………. 90

33-2 آثار و گنبدهای نمکی استان کرمان……………………………………………………. 91

1-33-2 گنبد نمکی علی آباد………………………………………………………………………. 91

2-33-2 گنبد نمکی اسماعیل آباد……………………………………………………………….. 91

3-33-2 نمک آبی راین……………………………………………………………………………… 92

4-33-2 نمک آبی کویر لوت شهداد……………………………………………………………. 92

5-33-2 نمک آبی نوق………………………………………………………………………………. 93

34-2 نمک های ائوسن در زون ایران مرکزی…………………………………………….. 93

1-34-2 زمین شناسی حوضه کلوت (شمال خاوری اردکان)………………………… 95

2-34-2 برخی از معادن و آثار نمکی اردکان یزد………………………………………… 97

3-34-2 گنبدهای نمکی حوضه یزد……………………………………………………………. 97

الف-معدن متروکه نمک حاجی آباد…………………………………………………………….. 98

ب-معدن متروکه نمک رستاق یزد………………………………………………………………. 98

ج-کانال نمک عقدا…………………………………………………………………………………….. 99

35-2 نمک های ائو-الیگوسن…………………………………………………………………….. 99

36-2 نمک های ترسیر در زون ایران مرکزی…………………………………………… 101

37-2 آثار و ذخایر نمکی ترسیر استان سمنان………………………………………….. 103

1-37-2 خلاصه ای از زمین شناسی استان سمنان……………………………………. 104

2-37-2 اندیس ها و معادن نمک در منطقه گرمسار-ایوانکی………………………. 105

الف-معدن کوه نمک……………………………………………………………………………. 105

ب-معدن تخت رستم…………………………………………………………………………… 105

ج-معدن سردره…………………………………………………………………………………. 106

د-معدن سیالک………………………………………………………………………………….. 106

ه-برونزدهای نمکی باختر و جنوب باختری گرمسار………………………………. 107

و-برونزدهای نمکی باختر کوه کلرز (شمال باختری گرمسار)…………………. 107

ز-معدن راه راهک……………………………………………………………………………… 108

ح-معدن کرند…………………………………………………………………………………….. 108

ط-معدن ناروبنه………………………………………………………………………………… 109

ی- معدن بنه کوه………………………………………………………………………………. 109

ک-معدن رودخانه شور……………………………………………………………………… 109

3-37-2 اندیس ها و معادن نمک در محدوده ده نمک گرمسار……………………. 110

الف-معدن گزوشک……………………………………………………………………………. 110

ب-معدن چاه غلغل…………………………………………………………………………….. 111

ج-معدن شهر آباد……………………………………………………………………………… 111

د-معدن حسین آباد ده نمک………………………………………………………………… 112

ه-برونزدهای نمکی لاسگرد دشت……………………………………………………….. 112

و-نمک های محدوده سرخه………………………………………………………………… 113

ز-معدن لاهورد…………………………………………………………………………………. 113

ح-برونزدهای نمکی نمکان………………………………………………………………….. 113

6-37-2 اندیس ها و معادن نمک محدوده میامی………………………………………… 119

38-2 آثار و ذخایر نمک ترسیر استان خراسان…………………………………………. 120

1-38-2 زمین شناسی استان خراسان……………………………………………………… 120

2-38-2 معادن و آثار نمکی استان خراسان……………………………………………… 122

1-معدن نمکی آبقوی………………………………………………………………………….. 122

2-معدن نمک عمارلو………………………………………………………………………….. 123

3-معدن نمک حصار یزدان…………………………………………………………………. 124

4-معدن نمک سلطان آباد……………………………………………………………………. 124

5-معدن نمک غار………………………………………………………………………………. 124

6-معدن نمک اسلام قلعه…………………………………………………………………….. 125

7-کالشور سبزوار……………………………………………………………………………… 125

8-معدن نمک آبی گدار خماری……………………………………………………………. 125

9-نمک زار سبزوار……………………………………………………………………………. 125

10-نمک آبی جاجرم…………………………………………………………………………… 126

39-2 ذخایر یا آثار نمکی میوسن……………………………………………………………. 127

1-40-2 خلاصه ای از زمین شناسی زاگرس طی نئوژن…………………………………..

الف-آثار نمکی استان لرستان………………………………………………………………….. 128

1-نمک چل قادی (سفید دشت)…………………………………………………………….. 128

2-مظهر معدن نمکی چالکل…………………………………………………………………. 128

3-نمک چم چیر (امیر آباد)………………………………………………………………….. 130

4-مظهر معدنی نمک بابا بهرام…………………………………………………………….. 130

41-2 آثار و معادن نمک زون ایران مرکزی در میوسن……………………………… 131

1-41-2 خلاصه ای از زمین شناسی ایران مرکزی در میوسن……………………. 131

الف-گنبدها یا معادن نمک محدوده قم………………………………………………………. 132

زمین شناسی نواحی قم در نئوژن و کواترنر…………………………………………….. 132

    گنبد نمکی قم یا کوه نمک………………………………………………………………. 134
    گنبد نمکی یزدان………………………………………………………………………….. 135
    گنبد نمکی آخ……………………………………………………………………………….. 136
    گنبد نمکی شیخ حاجی…………………………………………………………………… 136

3-41-2 خلاصه ای از زمین شناسی استان تهران در ترسیر و کواترنر………. 137

42-2 آثار و معادن نمک زون البرز در میوسن………………………………………… 140

1-42-2 خلاصه ای از زمین شناسی زون البرز در میوسن………………………… 140

2-42-2 گنبد ها یا آثار نمک در استان آذربایجان……………………………………… 140

خلاصه ای از زمین شناسی آذربایجان……………………………………………………… 140

1-گنبد نمک مزرعه………………………………………………………………………….. 141

2-گنبد نمکی ایوند……………………………………………………………………………. 142

3-گنبد نمکی سار…………………………………………………………………………….. 142

4-گنبد نمکی ترب…………………………………………………………………………….. 142

5-گنبد نمکی منور……………………………………………………………………………. 143

6-گنبد نمکی شوره دره……………………………………………………………………. 143

7-گنبد نمک قره آغاج تبریز……………………………………………………………….. 143

8-گنبد نمک تازه کند………………………………………………………………………… 144

9-گنبد نمک نهند………………………………………………………………………………. 144

10-گنبد نمکی داش اسپیران……………………………………………………………… 144

11-گنبد نمکی خواجه……………………………………………………………………….. 145

12-گنبد نمکی چوپانلو (دوزلاخ)…………………………………………………………. 145

13-گنبد نمکی قزلجه………………………………………………………………………… 145

14-معدن نمک هریس………………………………………………………………………. 146

15-معدن نمک قاپولوق…………………………………………………………………….. 146

16-گنبدهای نمکی اواوغلی……………………………………………………………….. 146

17-گنبد نمکی خاک مردان………………………………………………………………… 146

18-گنبد نمکی قلیچ تپه………………………………………………………………………. 146

19-گنبد نمکی زنجیره………………………………………………………………………. 148

20-گنبد نمک امیر بیک……………………………………………………………………… 148

21-گنبد نمکی شعبانلو……………………………………………………………………… 148

22-گنبد نمکی کشک سرای……………………………………………………………….. 149

23-معدن نمک مامان……………………………………………………………………….. 149

3-42-2 معادن و آثار نمک استان زنجان…………………………………………………. 150

1-معدن نمک خرم آباد(جبا)………………………………………………………………. 151

2-معدن نمک زهستر آباد…………………………………………………………………. 152

3-مظهر نمک گنبد……………………………………………………………………………. 152

4-مظهر نمک گچی قشلاق…………………………………………………………………. 152

5-نمک آبی و نمک سنگی ردوبار الموت (گرما رود سفلی)……………………. 153

6-مظهر نمک طالقان…………………………………………………………………………. 153

43-2 نمک های پلیوسن……………………………………………………………………….. 153

44-2 نهشته های نمکی کویر (هولوسن تا کنون)…………………………………… 154

1-44-2 پلایاهای خور………………………………………………………………………….. 155

2-44-2 مرداب یا باتلاق گاو خونی………………………………………………………… 157

3-44-2 چگونگی تشکیل نمک در مرداب گاو خونی………………………………….. 158

45-2 نمک های عهد حاضر……………………………………………………………………. 160

1-45-2 دریاچه های شور ایران…………………………………………………………… 160

الف-دریاچه ارومیه………………………………………………………………………….. 160

ب- دریاچه نمک………………………………………………………………………………. 162

ج-دریاچه حوض سلطان…………………………………………………………………… 163

د-دریاچه بختگان…………………………………………………………………………….. 164

ه- دریاچه مهارلو…………………………………………………………………………….. 165

9- دریاچه شورابیل اردبیل ……………………………………………………………………. 166

فصل سوم : گنبدهای نمکی گرمسار ……………………………………………………….. 167

1-3- موقعیت جغرافیایی ……………………………………………………………………….. 168

2-3- مطالعه کارهای انجام شده قبلی ……………………………………………………… 169

– زمین شناسی …………………………………………………………………………………….. 171

2-3 – زمین شناسی عمومی ………………………………………………………………….. 172

4-3- زمین شناسی شمال غرب گرمسار …………………………………………………. 172

4-3-1- نمک S ……………………………………………………………………………………. 173

4-3-2- نمک و مارن زرشکی MP-S……………………………………………………… 174

4-3-3- مارن زرشکی ……………………………………………………………………. 174

4-3-4- مارن الوان ………………………………………………………………………………. 175

4-3-5- ولکانیک …………………………………………………………………………………… 176

4-3-6- شیل سبز sh……………………………………………………………………………. 177

4-3-7- گچ وشیل sh – G……………………………………………………………………. 178

4-3-8- ژیپس توده‌ای …………………………………………………………………….. 178

4-3-9- آهک قم O-M…………………………………………………………………………… 179

4-3-10- سازند قرمز فوقانی ………………………………………………………………… 180

4-3-11-سازند هزار دره ……………………………………………………………………… 181

4-3-12- سازند کهریزک ………………………………………………………………………. 182

4-3-13- گچ کواترنر…………………………………………………………………………….. 183

4-3-14- پادگانه های آبرفتی ………………………………………………………………… 183

4-3-15- رسوبات عهد حاضر و مخروط افکنه ……………………………………….. 184

4-3-16- کفه های رسی و نمکی ……………………………………………………………. 185

4-3-17- آبراهه و کانال های رودخانه ای ……………………………………………… 185

5-3-1- زمین شناسی ساختمانی ……………………………………………………………. 186

5-3-2- گسل‌ها ……………………………………………………………………………………. 187

-معادن فعال نمک گرمسار …………………………………………………………………….. 189

3-1-معدن کوهدشت کهن ……………………………………………………………………… 190

3-2-معدن نمک قائم ……………………………………………………………………………… 192

3-3- معدن نمک غرب قائم …………………………………………………………………….. 193

3-4-معدن نمک مروارید ……………………………………………………………………….. 193

3-5- معدن نمک سالار ………………………………………………………………………….. 194

3-6- معدن نمک راهراهک …………………………………………………………………….. 195

3-7- معدن تخت رستم …………………………………………………………………………. 195

3-8-معدن نمک سیالک ………………………………………………………………………….. 196

3-9- معدن نمک میلاد …………………………………………………………………………… 199

3-10- معدن نمک صادقی ……………………………………………………………………… 201

3-11- معدن نمک سرو………………………………………………………………………….. 202

فصل چهارم : شرح کوتاهی بر فرآوری سنگ نمک …………………………………… 206

4-1- کارخانه نمک کوبی زهره……………………………………………………………….. 206

4-2- کارخانه نمک تصفیه خوراکی زهره ………………………………………………… 208

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات ……………………………………………………. 211

منابع ……………………………………………………………………………………………  213

مقدمه :

نمک ازجمله مواد معدنی است که بشر در طول تاریخ استفاده های فراوان از آن نموده است و حتی در گذشته کالایی جهت معاملات پایاپای بوده است بنده با عنایت به اینکه گنبد نمکی گرمسار جزیی از زادگاهم بوده و اینجانب در معادن مختلف آن به انحاء مختلف طی چند سال گذشته فعالیت داشته‌ام ،مرا بر آن داشت که طی این مقاله تا حدودی آنرا به علاقه مندان خصوصا مهندسین معادن و زمین شناسان محترم معرفی نمایم . امید است قدمی هر چند کوچک اما مفید در این راه برداشته باشم.

فصل اول

کلیات

    هدف:بررسی اجمالی و جمع آوری محتوای مقالات و کتب نگاشته شده در خصوص گنبد نمکی گرمسار و معرفی بهتر آن به متخصصین معدن و زمین شناس
    پیشینه و تحقیق: گنبد نمکی گرمسار و معادن نمک آن . اولاً بدلیل موقعیت جغرافیایی خاص گرمسار و نزدیکی به تهران .ثانیاً بدلیل کیفیت و ذخیره بالای نمک گنبد نمکی وهمچنین گسل های متعدد و فعال آن . ثالثاً بدلیل ذخایر نفت در منطقه گرمسار تا کنون نظر متخصصین معدن و زمین شناسان داخلی و خارجی زیادی را به خود جلب کرده است و تحقیقات گوناگون فراوانی نیز روی آن انجام شده و می شود. رابعاً بدلیل جنگ نادرشاه افشار با اشرف افغان در کوههای این گنبد نمکی حدود 280 سال پیش مورد توجه باستان شناسان نیز بوده است.
    روش کار و تحقیق: بازدید عمومی از معادن و نحوه اکتشاف و استخراج سنگ نمک مطالعه مدارک و مستندات مربوط به هر معدن و ایضاً سایر مقالات و تحقیقات محققین که در گذشته انجام شده است.

 

هدف : معرفی گنبد نمکی گرمسار بعنوان بزرگترین و با کیفیت ترین ذخایر نمک ایران و آشنائی مهندسی معدن و زمین شناسان با ساز و کار دیاپیرها

    پیشینه تحقیق : از سالیان گذشته با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی گنبد نمکی گرمسار و نزدیکی به تهران محققین و زمین شناسان و حتی باستان شناسان متعددی را به دلیل جنگ نادرشاه با اشرف افغان حدود 280 سال پیش در این منطقه به خود جذب کرده است .

 

    روش کار و تحقیق : بازدید عمومی از منطقه ومعادن فعال ‌آن و بررسی عینی نحوه‌ی استخراج و بارگیری و همچنین افراد و منابع و مأخذیی که از گذشته تا کنون در منطقه تحقیق و یا مقاله نوشته‌اند .

فصل‌ دوم‌

اختصاصات‌ عمومی‌ نمکها

الف‌ – کلیاتی‌ در مورد نمکها

1-2- تاریخچه‌ نمک‌

واژه‌ انگلیسی‌ نمک‌ (Salt) است‌ که‌ از کلمه‌ لاتین‌ Sal مشتق‌ شده‌ و هالیت‌ نیز ازهالوس‌ که‌ به‌ زبان‌ یونانی‌ به‌ معنای‌ دریا است‌، گرفته‌ شده‌ است‌. نمک‌ از زمان‌های‌ خیلی‌دور مورد استفاده‌ انسان‌ بوده‌ چنانکه‌ از حدود 3000 سال‌ پیش‌ از میلاد چینی‌ها نمک‌ رامورد شناسایی‌ قرار داده‌ بودند.

آیا می‌توان‌ چیزی‌ را بدون‌ نمک‌ خورد؟ این‌ جمله‌ اولین‌ گزارش‌ مکتوب‌ در موردنمک‌ است‌ که‌ در حود 2250 سال‌ پیش‌ از میلاد در کتاب‌ حرفه‌ها (Job) آمده‌ است‌. این‌ که‌بشر دقیقاً چه‌ زمانی‌ از نمک‌ برای‌ اولین‌ بار استفاده‌ کرده‌ و یا پی‌ به‌ نیاز خود به‌ نمک‌ برده‌،مشخص‌ نیست‌. نیاکان‌ ما احتمالاً مجذوب‌ درخشندگی‌ و جلای‌ نمک‌های‌ موجود درسواحل‌ دریاچه‌ها یا کرانه‌های‌ ساحلی‌ شده‌ و بعد تحت‌ تأثیر طعم‌ آن‌ قرار گرفته‌ و بزودی‌دانستند که‌ جویدن‌ قطعه‌ای‌ بزرگ‌ از نمک‌ ممکن‌ است‌ سبب‌ بیماری‌ آنها شده‌ اما طعم‌ غذا بامقدار کمی‌ از آن‌ خیلی‌ بهتر می‌شود.

نمک‌ در عصر حجر به‌ عنوان‌ شیئی‌ جهت‌ مبادله‌ کالا مورد استفاده‌ قرار می‌گرفته‌است‌ و جاده‌ نمک‌ در دنیای‌ قدیم‌ از هند به‌ بحرالمیت‌ کشیده‌ شده‌ بود. علاوه‌ بر آن‌ نمک‌ درگذشته‌ وسیله‌ پرداخت‌ حقوق نیز بوده‌ چنان‌ که‌ بخشی‌ از حقوق سربازان‌ سزار (Caesar)به‌ صورت‌ نمک‌ پرداخت‌ می‌شده‌ است‌.

در زمان‌های‌ قدیم‌ نمک‌ در مراسم‌ مذهبی‌ هم‌ نقش‌ داشته‌، کشتی‌ گیران‌ سامو ژاپن‌در حال‌ حاضر هم‌ پیش‌ از شروع‌ مسابقه‌ با ریختن‌ مشتی‌ نمک‌ به‌ درون‌ رینگ‌ مسابقه‌،درنظر خود ارواح‌ خبیثه‌ را دفع‌ می‌کنند.

سفیدپوستان‌ قاره‌ آمریکا نخستین‌ تلاش‌ها را در تولید نمک‌ در سال‌ 1614 میلادی‌انجام‌ داده‌اند وی‌ اولین‌ تولید تجاری‌ آن‌ در سال‌ 1753 میلادی‌ و از لیسه‌ گاه‌های‌ نمکی‌(Licks) کاناوا (Kanawha) بوده‌ است‌.

هندی‌ها پیش‌ از آمریکائی‌ها نمک‌ را از چشمه‌های‌ نمک‌ ساز بدست‌ می‌آورده‌اند.اولین‌ استخراج‌ نمک‌ از گنبد نمکی‌ جزیره‌ اوری‌ (Avery) و به‌ سال‌ 1862 میلادی‌ صورت‌گرفته‌ است‌.

نمک‌ در ایران‌ شاید از شش‌ هزار سال‌ قبل‌ از میلاد مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ باشد،از زمان‌ استقرار آریایی‌ها نمک‌ در ایران‌ مصرف‌ می‌شده‌ است‌. در دوره‌های‌ بعد در کتب‌مورخین‌ یونانی‌ (مثلاً هرودوت‌) به‌ معادن‌ نمک‌ ایران‌ اشاره‌ شده‌ است‌.

 2-2- نمک‌ و موارد استفاده‌ آن‌

نمک‌ از ضرورتی‌ترین‌ چاشنی‌های‌ غذا است‌. در طی‌ یک‌ سال‌ بطور متوسط‌ هرشخص‌ بین‌ 7 الی‌ 9 کیلوگرم‌ نمک‌ مصرف‌ می‌کند. در صنایع‌ شیمیایی‌ برای‌ تهیه‌ سودسوزآور، اسید کلریدریک‌، سدیم‌، کربنات‌ سدیم‌، کلر و… در متالوژی‌، لعاب‌ شیشه‌،نشاسته‌، منسوجات‌ نازک‌، به‌ عنوان‌ ضدیخ‌ جاده‌ها و در دباغی‌ و نیز صنایع‌ غذایی‌ (جهت‌حفظ‌ آنها) کاربرد دارد.

در آمریکا بیش‌ از 39 میلیون‌ تن‌ نمک‌ تولید می‌شود که‌ 23 میلیون‌ تن‌ آن‌ با به‌ عبارت‌دیگر 58 درصد آن‌ در صنایع‌ شیمیایی‌ برای‌ تولید کلر، سدیم‌، سود سوزآور، اسیدکلریدریک‌ و 30 ماده‌ شیمیایی‌ دیگر بکار می‌رود که‌ در واقع‌ این‌ مواد در تهیه‌ حدود 14000محصول‌ شیمیایی‌ دیگر نقش‌ اساسی‌ دارد که‌ از صابون‌ و انواع‌ پاک‌ کننده‌ها تا B,H.C ,D.D.T تتراکلرورکربن‌ و غیره‌ تغییر می‌کند.

 3-2- پراکندگی‌ و مقدار تولید نمک‌ در جهان‌

در حال‌ حاضر تقریباً در کلیه‌ کشورها نمک‌ آفتابی‌ (Solar salt) تولید می‌شود و دراکثر مناطق‌ ذخایر و انباشته‌های‌ قابل‌ توجهی‌ از نمک‌ وجود دارد. (به‌ استثناء ژاپن‌ واسکاندیناوی‌ که‌ جهت‌ صنایع‌ شیمیایی‌ خود ناگزیر به‌ واردات‌ نمک‌ هستند). برای‌ نخستین‌با رومی‌ها حدود 300 سال‌ پیش‌ از میلاد نمک‌ آفتابی‌ را از شورابه‌ (نمکاب‌های‌) بریتانیای‌کبیر استخراج‌ کردند، و در استرالیا از قرن‌ هشتم‌ و در لهستان‌ از قرن‌ سیزدهم‌ نمک‌استخراج‌ می‌شود.

انباشته‌های‌ نمک‌ در دوره‌های‌ مختلف‌ زمین‌شناسی‌ بیشتر کشورها وجود داردولی‌ بدیهی‌ است‌ که‌ عظمت‌، گستردگی‌ و حجم‌ ذخایر در زمان‌ها و نقاط‌ مختلف‌ بسیارمتغیر است‌، چنان‌ که‌ طی‌ فانروزوئیک‌ ذخایر تبخیری‌ ضخیم‌ و بسیار گسترده‌ای‌ یا به‌عبارت‌ دیگر نمک‌های‌ غول‌ آسیایی‌ بوجود آمده‌ که‌ معادل‌ امروزی‌ ندارند.

در دوره‌های‌ پیش‌ از پرمین‌ که‌ درجه‌ شوری‌ دریا کمتر بوده‌ ذخایر تبخیری‌ دردونین‌، اردویسین‌، کامبرین‌ وحتی‌ پرکامبرین‌ (ایران‌ و استرالیا) بوجود آمده‌ که‌ از اهمیت‌کمتری‌ نسبت‌ به‌ ذخایر پرمین‌ برخوردار است‌. قدیمی‌ترین‌ تبخیری‌ها را می‌توان‌ درسنگ‌های‌ رسوبی‌ موجود در نوار Isua گرینلند یافت‌ و نیز به‌ صورت‌ پسودومرف‌ و باحدود 4/3 میلیون‌ سن‌ در چرت‌های‌ استرلی‌ پول‌ باختر استرالیا وجود دارد (Lowe, 1983).

ذخایر مهم‌ و عظیم‌ نمک‌ پرمین‌ شامل‌ حوضه‌ بزرگ‌ Zechstein آلمان‌، لهستان‌ وهلند است‌. پرمین‌ به‌ دلیل‌ آب‌ و هوای‌ قاره‌ای‌ گرم‌ و طولانی‌ بزرگ‌ترین‌ ذخایر تبخیری‌ رادارد.

نمک‌های‌ تریاس‌ در آلمان‌، استرالیا و سوئیس‌ استخراج‌ می‌گردد. ذخایر نمک‌ژوراسیک‌ در آلمان‌، آسیای‌ مرکزی‌، کویت‌، عدن‌، کوبا و شیلی‌ شناخته‌ شده‌ است‌.

روی‌ ذخایر نمک‌ کرتاسه‌ موجود در آمریکا (فلوریدا)، مکزیکو، برزیل‌، شوروی‌،زئیر، آنگولا، لیبی‌، سنگال‌ و نیجریه‌ کار شده‌ است‌.

ذخایر ائوسن‌