تحلیل ژئوپلتیکی از نقش اقتصادی و سیاسی ایران در خاور میانه

اختصاصی از یارا فایل تحلیل ژئوپلتیکی از نقش اقتصادی و سیاسی ایران در خاور میانه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

73ص

ایران بر پایه تعاریف سنتی از قدرت منطقه ای که هنوز اعتبار دارد، بزرگ ترین قدرت سیاسی – اقتصادی در بخشی از جهان است که مرزهای آن از خاور مدیترانه ، شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی، جنوب خلیج فارس و شمالی‌ترین بخش های آسیای مرکزی و قفقاز می گذرد. این وضع جغرافیایی، ناگزیر به ایران ، قدرتی ژئواستراتژیک بخشیده است که کشوری بالنده و مؤثر باشد. (معین الدین؛ 1385: صص 144-143. ایران با داشتن بیش ترین همسایه در این منطقه و زمینه مناسب جهت مبادلات اقتصادی، موقعیت ارتباطی برای کشورهای محاط در خشکی و امکان دریافت حق ترانزیت کالا و خدمات و ارتباط دادن آن ها با جهان، اتصال و پیوند دادن حوزه های ژئوپلتیکی مجاور (موقعیت چهارراهی)، کوتاه ترین ، با صرفه ترین و امن ترین راه انتقال انرژی ، امکان دریافت نفت در حوزه خزر با قیمت پایین تر، فروش نفت از خلیج فارس بدون صرف هزینه انتقال، موقعیت بری و بحری توأم، در اختیار داشتن بیش ترین سواحل و ساحل شمالی تنگه هرمز، داشتن سواحل کافی در دریای خزر و امکان ارتباط آبی با چهار کشور ساحلی و... دارای امتیازات فراوان جهت احد از قدرت برتر منطقه ای است. (فیروزی؛ 1383: ص 78). در میان کشورهای منطقه خاورمیانه ایران به دلیل برخورداری از پایه های ذاتی قدرت و ویژگی های درونی ساخت قدرت و سیاست از اهمیت ویژه ای برای نظام بین الملل برخوردار است. در واقع هیچ کشوری به اندازه جمهوری اسلامی ایران در طول سه دهة گذشته موضوع صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی نبوده است به همن دلیل سرنوشت تحولات در ایران نه تنها در سطح نظام منطقه ای بلکه در سطح نظام بین المللی دارای اهمیت است. (برزگر. 1385. ص 153) این مقاله در پی تحلیل ژئوپلتیکی از نقش اقتصادی و سیاسی ایران و خاورمیانه می باشد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

چکیده .......................................................................................................... 2

مقدمه .......................................................................................................... 4

دیدگاه‌های مهم ژئوپلتیک ............................................................................ 8

جایگاه ژئوپلتیک ایران در نظریات مذکور .................................................. 13

علایق ژئوپلتیک قدرتهای جهانی نسبت به ایران در قرن بیستم................... 14

ویژگی‌ها و امتیازات ژئوپلتیک ایران در قرن بیستم ................................... 15

آثار علایق ژئوپلتیک در رفتار ابر قدرتها نسبت به ایران(نظام دو قطبی
منعطف) ............................................................................................................ 15

بررسی ویژگی‌های جغرافیای سیاسی ایران و جایگاه ژئوپلتیک، بعد از انقلاب اسلامی تا پایان جنگ سرد ........................................................................................................ 19

فرآیند شکل گیری جغرافیای سیاسی و نقش ژئوپلتیک ایران در دوران پس از جنگ سرد تا پایان قرن بیستم ....................................................................................................... 22

پیامدهای فروپاشی شوروی و تأثیرآن بر ژئوپلتیک ایران......................... 24

جهت گیریهای سیاست خارجی ایران نسبت به قدرتهای جهانی ................ 26

اهمیت ایران در نظام بین الملل ................................................................... 26

ایران یک بازیگر تعادل بخش و سازنده ..................................................... 30

منطق تلا ش ایران برای کسب نقش بیشتر.................................................. 36

اهداف امریکا در جلوگیری از افزایش نقش ایران ...................................... 40

بیضی استراتژیک انرژی (خلیج فارس و دریاچه خزر) .............................. 47

خلیج فارسی و نیازهای انرژی آسیا : تأثیرات ژئوپلتیکی ........................... 52

حوزه دریاچه خزر : انرژی و ژئوپلتیک...................................................... 56

بازگشت هارتلند به مباحث ژئوپلتیک .......................................................... 65

نتیجه گیری ................................................................................................. 68

منابع و مآخذ ............................................................................................... 71