مقدمه :
لعاب قشر نازک شیشه ای یا شیشه مانند است که در فرآیند لعابکاری بر سطوح بعضی اجسام سرامیکی پوشش داده می شود . اصطلاح لعاب گاهی به مخلوطی از مواد بصورت پودر یا سوسپانسیون آبی ، که برای اعمال بر روی بدنه سرامیکی توسط غوطه وری ، پاشش و غیره مهیا می شود ، نیز گفته می شود . بعد از عملیات حرارتی (پخت ) ، این مخلوط زجاجی می شود و خواص مطلوب سطح بدنه آشکار می شود . لعاب همیشه در دمای کمتری نسبت به بدنه های سرامیکی ، به حالت خمیری و مذاب در می آید ، یعنی نقطه خمیری پائین تری دارد وقتی بدنه فلز باشد ، لعاب رجاجی روی آن لعاب پرسلانی یا لعاب فلز نامیده میشود . در این مورد جنس لعاب و بدنه تفاوت اساس دارد . بنابراین ، سطح مشترک بین لعاب و بدنه باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد .
لعاب در نتیجه ذوب کردن مخلوطی از سیلیکات ها در دماهای مختلف به وجود می آید . قدیمی ترین لعاب ها از دوغاب هایی درست می شدند که متشکل از سوسپانسیونی از ذرات رس در آب بودند و اغلب یک نمک یا خاکستر گداز آور به آن افزوده می شد از 4000 تا 3100 سال قبل از میلاد ، ظروف لعابدار مات در مصر ساخته می شد . در حدود سال 900 میلادی ، لعابهای مات سفید حاوی اکسید قلع ، مات کننده توسط سفالگران اسلامی کشف و ساخته شد . در سال 1900 میلادی ، ساخت لعاب سرامیکی به عنوان یک هنر توسعه یافت ، تا اینکه در دهه اول قرن فوق « هرمان زگر» (Herman seger) تحقیقاتی در این زمینه انجام داد . این تحقیقات ادامه یافت تا اینکه اخیراً لعاب های بدون سرب نیز توسعه یافت .
در طراحی یک لعاب سرامیکی و مظروف دو نوع خاصیت عمومی راباید در نظر داشت . اولین خاصیت از این حقیقت ناشی می شود که لعاب باید به پایه اتصال پیدا کند . مواد لعاب باید بطور هموژن ذوب و در دمایی مناسب به شیشه ای گرانرو تبدیل شوند تفاوت بین بلورها و شیشه ها درچگونگی تشکیل شبکه فضایی آنهاست . برای جلوگیری از تغییر شکل بدنه این دما باید با دمای پخت بدنه مساوی یاپائین تراز آن باشد . هنگام ذوب ، لعاب باید با بدنه واکنش دهد تا یک لایه ااتصالی بین آنها تشکیل شود .
هنگام سرد شدن ظروف پخته شده ، بدنه و لعاب منقبض می شوند . اگرضرایب انبساط لعاب و بدنه به اندازه کافی به هم نزدیک نباشند وتنش ها و کرنش های ایجاد شده باعث پرستدای شدن یا ترک برداشتن لعاب می شوند . انبساط حرارتی لعاب و بدنه باید نزدیک به یکدیگر باشند ، اما نه مساوی .
دومین گروه از خواص عمومی مهم ، با نوع کاربرد محصول مرتبط است . یک لعاب سرامیکی و مظروف میتواند باعث شود که بدنه در برابر نفوذ آب مقاوم تر ، از نظر مکانیکی قوی تر ، در برابر سایش و خراش مقاوم تر ، از نظر شیمیایی خنثی تر ، تمیز تر و از نظر زیبایی برای چشم و لمس کردن مناسب تر شود . تقریباً از تمامی لعاب های خارجی ، همگن صافی و سختی انتظار می رود .
لعابها پوشش هایی نازک و شفاف اند و معمولاً با ضخامت 15/0 تا 5/0 میلی متر بر روی بدنه سرامیک تشکیل می شوند . پس از ترکیب مواد خام ، این مخلوط را روی سطح سرامیک پهن می کنند و در دمای بالای کوره قرار می دهند . معمولاً در پرکردن منفذهای سرامیکها ، صاف و شفاف کردن و جهت بیشترکردن قدرت مکانیکی و مقاومت شیمیایی آنها و زیباتر ساختن ظاهر و پوشش سرامیکها از لعاب استفاه می کنند . همچنین این مواد جهت تناسب بخشیدن به بدنه های مختلف سرامیکی ، رسانیدن آنها به دماهای مختلف و ارائه خواص بسیار ویژه آنها که نشان دهنده تنوع بسیار لعابها هستند مورد نیاز می باشند .
لعابها شیشه های سیلیکاتی یا ترکیب شیمیایی نامعینی از سیلیک و سایر اکسیدها هستند . ساختار خاص شیشه را می توان بصورت شکستن ترتیبات منظم هندسی اتم ها توصیف نمود . این شیشه هنگام سرد و تبدیل شدن به جامد خصوصیات یک مایع را حفظ می کند در تشکیل شیشه ، اتم های اکسیژن با اتم های سایر عناصر پیوند می دهد و این پیوند بصورتی است که هر اتم اکسیژن فقط با دواتم دیگر تماس دارد و شکل سه بعدی را تشکیل می دهند که بجای پیوند لبه با لبه در گوشه ها به یکدیگر متصل می شوند . حداقل سه گوشه از این چند وجهی باید مشترک باشند . شمار اندکی از اکسیدها می توانند شیشه هایی از نوع را تشکیل دهنداز اکسید سیلیکاو بور در لعابهای سرامیک معمولاً به عنوان سازنده های شیشه استفاده می شود . نقطه ذوب بالای سیلیکا توسط اکسیدهای فرار اصلی نظیر و غیره کاهش می یابد و چگونگی لعاب تحت کنترل گل پاک ثابت کننده قرار دارد . لعابها شبکه بلوری متحد الشکلی ندارند و دارای خواص برابری هستند – ویژگیهای مشابه در جنبه های متفاوت ، خواص بصری خاص لعابها ، شفافیت ، انعکاس و غیره اصطلاحاً بدان دلیل است که ساختار آن بطور مداوم دچار اختلال شده و حدود و لبه های بلوری در فواصل منظمی آنها را قطع نمی کنند .
شامل 110 صفحه word
دانلود تحقیق لعاب ها