لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
مقدمه :
بهتر ز هزار فرش اطلس نمدم
مواین نمدم به کل عالم نمدم
فرد ا که حساب خلق آیه به میون
موجز نمدم حساب دیگر نمدم
روزگاری طنین چهارپاره هایی از این دست، از میان گرد و غبار پشم کارگاههای نمدمالی گوشه و کنار ایران بلند بود و حالا دیر زمانی است که این کارگاهها متروک ماندهاند و تنها غبار زمان روی آنها نشسته است. نمد پیشینه چندین هزار ساله دارد و شاید به جرات بتوان آن را جزو اولین زیراندازهای بشری محسوب کرد . زندگی شهرنشینی امروز دیگر کمتر با چنین صنایعی گره میخورد و اگر خورد گاه از سر تفنن و تنوع سنگها و سرامیکها این روزها جای فرشهای هزار رنگ را میگیرند و موکتها و ماشین بافها میهمان چند روزه خانهها می شوند . اما در این میان هستند کسانی که تمام هم و غم شان را گذاشتهاند برای اینکه دستبافها و نمدمالها فراموش نشوند . نمدهایی که میخواهند هر طور شده با زندگی امروز پیوند بخورند، حالا به هر شکلی در اندازههای کوچکتر به رنگهای شادتر و حتی گاهی وقتها روی دیوارها شاید چیزی شبیه به تابلو فرش . هنری که به عبارتی منسوخ شده است و نام و نشاناش روز به روز کمتر میشود. نمد اصیل، نمد خوب حالا سالهاست که دیگر نیست، نمدهایی که این روزها در کارگاههای نمدمالی تولید میشوند از لحاظ کیفیت و پرداخت از کمترین کیفیت برخوردارند . درگذشتهها و حتی تا حدود 50 سال پیش هم نمد در اکثر نقاط ایران استفاده میشده و به خاطر خاصیتهایی که داشت از محبوبیت زیادی برخوردار بود، اینکه نم را به خود راه نمیداد زمستانها کف خانه را گرم میکرد و تابستانها خنک، زیباترین زیراندازهای نمدی در خانه خانهای بختیاری انداخته میشد و به همین خاطر نمدمالهای این قسمت ظرافت و سلیقه بیشتری به خرج میدادند . عامه مردم فکر میکنند نمد یکی از پستترین زیراندازهاست و در نگاه اول تنها آنها را یاد طبقه تنگدست جامعه می اندازد. زیرانداز پستی که بو میدهد، پر از پرز است و خیلی زود وا میرود. نمیدانم ولی شخصا احساس میکنم این کینهای که نسبت به نمد روا داشتهاند، ناحق است. در حالی که در گذشتههای دور نمد در خانه اعیان و اشراف هم استفاده میشد، اما حالا وقتی اسم نمد را میآوریم همه چهره در هم میکشند. البته خوشبختانه این روزها نگاه نسل جوان به نمد بهتر است. آنها راحتتر این مقوله را درک میکنند و با نمد به عنوان یک هنر برخورد میکنند با اینکه اطلاعات آنها هم درباره نمد ناقص است. اما با نمد به عنوان یک شیء تزئینی برخورد میکنند. از طرفی این روزها جایگاه نمد کم کم دچار یک جهش میشود. بسیاری از دوستداران هنر و آنهایی که نسبت به هنرهای سنتی دارای دید وسیعی هستند با نمد ارتباط برقرار میکنند و نمد را در بهترین نقطههای خانهشان پهن میکنند، در حالی که در شهرهایی که نمدمالی قدمت دیرینهای دارد؛ این روزها در بهترین حالت از نمد به عنوان پادری استفاده میکنند . به هر حال باید درباره نمد هم یک جهش صورت بگیرد تا نمد هم احیا شود. چند سال پیش گبه هم حال و روزی بهتر از نمد نداشت اما چند تن از استادکاران و تاجران دست روی این هنر گذاشتند! سرمایهگذاری کردند و حالا گبه ایرانی در خانههای اروپایی پهن است. نسل جدید در خانههایشان به جای فرشهای گرانقیمت ابریشم و فرشهای ماشینی پلاستیکی از گبههای رنگارنگ استفاده میکند. حالا همه میبیننند که گبه هیچ منافاتی با زندگی مدرن امروزی ندارد؛ قطعا نمد هم میتواند به چنین جایگاهی برسد؛ فقط باید دوباره آن را احیا کرد و روحی تازه به کالبد بیجاناش دمید. کارگاههای نمدمالی این روزها یک به یک تعطیل میشوند آنهایی هم که هستند محض خالی بودن عریضه و برای امرار معاش ادامه میدهند که نمدهایشان هم از مواد درجه3 و 4 تولید میشود. نیروی جوان هم سراغ این کار نمیرود چون هم کار بدی محسوب میشود هم درآمد ندارد . استادکارهایی بودند که تنها نقش میزدند و نمدمالها؛ نمد را میمالیدند. متاسفانه این روزها هیچ مرجعی نیست که از نمد حمایت کند؛ نه میراث فرهنگی؛ نه صنایع دستی و نه سازمان فرش؛ تنها سازمان صنایع دستی نمدهای استادکارهای قدیمی را می خرد که آب باریکهای برای آنها باشد تا طاقتشان طاق نشود. به هر حال نمدمالی کار سخت و پردردسری است و یک کار یدی و مردانه است. البته در هرات خانمهای افغانی یک نوع نمد نازک درست میکنند که روی آن گلدوزی و سوزن دوزی میشود.
شاید اگر نمدمالی یک کار زنانه بود. اوضاع و احوالش از این بهتر بود. خانمها گه گاه سراغاش میرفتند و مثل گلیم بافی درآمدش را مکمل خرج خانه میکردند؛ اما درباره مردها این طور نیست یا باید نمدمال باشند یا نباشند. و نمد از این جهت هم بدشانسی آورد که یک هنر دستی زنانه است مثل گبه و گلیم که هر روز رنگهای شادتر و ذهنی بافیهای قشنگتری به آن اضافه میشود . . .
روایت داستانی به نقل از کتاب :(سیری در صنایع دستی ایران ٬ تالیف : جی کلاگ)
به روایت داستان عامیانه ا ی که در میان نمدمالان سمنان ومازندران مشهور است ٬ پسر حضرت سلیمان ٬ چوپانی بود که می خوا ست از پشم گوسفندش برای بافتن پارچه استفاده کند پس از آن که چندین بار در این آرزو ناکام شد دست از کوشش بر داشت ٬و از روی ناامیدی پشم را مشت کوبید و اشک اندوه بر آن ریخت اشک ها به درون الیاف پشم راه یافت وآ نها را به هم چسباند آنگاه پسر حضرت سلیمان دریافت که از خیساندن و مالیدن پشم ٬پارچه ای برایش ساخته شده است بدینسان نخستین نمد ‹‹آفریده ›› شد و یاد پسر حضرت سلیمان تااین زمان به عنوان ‹‹ رب النوع ››نمد مالان ایران زنده مانده است .این افسانه درباره (آفرینش )نمد گواه آن است که نمد مالی کهن ترین شیوه شناخته شده در بافت است ونمد شاید کهن ترین شکل کفپوش دستباف است .
آیا می دانید دستان هنرمند، ذوق و سلیقه، کمپوزیسیون رنگها و شاید کنتراست رنگها توانسته اند در به وجود آمدن صنایع دستی ایران نقش مهمی را ایفا کنند؟
این عوامل باعث شده تا صنایع دستی ایران ، در جهان مطرح شود . امروزه تنها مسألهای که در دنیا نسبت به صنایع دستی وجود دارد، استفاده از طرحها و رنگهای زیباست.
نمد مالی هم از صنایعی است که مانند : قالی بافی ، گلیم بافی و … با دست صورت میگیرد و تحقیقاتی که امروزه در مورد چگونگی تولید این صنعت شده، نشانگر اهمیت این موضوع است. بیشتر بحث محققان درباره کیفیت این کالاست که در جهت توسعه صادراتی هر چه بیشتر این صنعت ، که رو به فراموشی است، صورت میگیرد . آنها کیفیت، چگونگی طرح، رنگ و اندازهها و نوع مواد اولیه آن را در نظر میگیرند.
شاید بپرسید که کاربرد نمد چیست ؟ نمد بیشتر در جاهای مرطوب ، جهت مبتلا نشدن به بیماریهای رماتیسمی و عضلانی ، در سنگبریها جهت جلا دادن به سنگهای تزئینی ، در صنعت خودرو سازی برای کف ماشینها ،برای تزئین خانهها و چوپانان برای محافظت خود از حشارت موذی در صحرا مانند ؛ عقرب و مار و… مورد استفاده قرار میگیرد.
تنها مسألهای که تولید کنندگان این صنعت را امروزه نگران کرده است ، رو به فراموشی رفتن این صنعت است. چون امروزه با روی کار آمدن انواع موکتها ، روفرشیها و حصیرها ، مشتریان کمتری به سراغ نمد میآیند.
تاریخچه نمدمالی درایران
نمد درلغت : پارچه ای کلفت که ازپشم یاکرک مالیده سازند وازآن فرش وکلاه و جامه کنند
نمدمال : آنکه پشم وکرک رابمالد ونمد سازد. نمدگر
نمدمالی ونمدگری : عمل وشغل نمد مال ونمدگر
نمد مالی