بخشی از متن اصلی :
تقویت فشار گاز
گاز پالایش شده خروجی از پالایشگاه وارد خطوط اصلی انتقال می گردد ،اما عمدتا فاصله بین مصرف کننده تا پالایشگاه بسیار زیاد است . مصرف گاز در شهرها در طول خط وجود عوارض طبیعی اعم از کوهها و گودالها و همچنین اصطحکاک ناشی از حرکت گاز درون لوله باعث افت فشار آن می گردد بنابرین ایستگاههایی در فواصل منظم در طول خط احداث شده است که دارای چند توربوکمپرس می باشند هدف از تاسیس این ایستگاهها جبران این افت فشار می باشد .
الف ) بررسی فرآیند کمپرس گاز از شیر ورودی تا ولو خروجی:
بدین منظور یک انشعاب از خط اصلی گاز جهت ورود به ایستگاه گرفته شده است که وارد ولو اصلی ورودی می گردد .
ولوهای اصلی ایستگاه مانند ولو ورودی و خروجی را اغلب به سه طریق باز وبسته نمود :
بصورت دستی
بصورت خودکار شامل
الف)بوسیله دکمه روی سیستم ولو
ب)از راه دور اتاق کنترل
فشار مورد لزوم برای حرکت ولو در حالت اتوماتیک توسط یک لاین یک اینچ از خود گاز داخل لوله ایجاد می گردد برای این کار فشار داخل لوله جهت استفاده در عملگر توسط یک فشار شکن به 7 بار شکسته می شود این فشار به روغن داخل یک مخزن اعمال شده که این روغن باعث چرخش ولو می گردد .برای بازوبسته کردن مسیر محرک ها از سلونوکید ولوها استفاده می گردد. همچنین دو عدد میکروسوئیچ در طرفین نشانگرمشاهده باز وبسته بودن ولو رادر اتاق کنترل ممکن می سازد .در ادامه فشارگاز ورودی توسط فشار ورودی و خروجی ایستگاه دارای اهمیت بسزایی می باشد .
در ادامه فرآیند گاز وارد سافیها می گردد تا ناخالصی های آن شامل دوده و موادنفتی و سایر آلودگیهای از آن جدا گردد. اغلب اسکراپرها براساس قانون ساده فیزیکی اختلاف جرم حجمی کار می کند .
ناخالصی های جمع شده در مخازن پایین اسکراپرها چند مدت باید تخلیه گردد این کار توسط به میزان آلودگیها در شرایط مختلف متفاوت است .
در این مخازن با افزایش حجم مواد به شیرهای خودکار واقع بر لاتیهای تخلیه فرمان می دهد و عمل تخلیه در چند ثانیه انجام می پذیرد
پس از این مرحله گاز جهت اندازه گیری می گردد. اندازه گیری خلوی گازها براساس اختلاف فشار می باشد که مهمترن شکل آن استفاده از صفحه های سوراخدار می باشد .
گاز خروجی از مرحله اندازه گیری وارد خطوط تقسیم شده و این واحدها تقسیم می گردد.هر واحد شامل یک توربوکمپرسور گازی است که دارای انواع مختلف می باشد نوع مورد استفاده در ایستگاه شماره 2 از مدلهای 990 شرکت درس رند با سیستم کنترل قابل برنامه ریزی از نوع چرخش و با توربین آزاد و ددر سوخته می باشد که دارای چهار بخش اصلی می باشد
1.ژنراتور گازی 2. توربین قدرت 3.جعبه دنده کمکی
4. جعبه دنده اصلی قسمت گردنده
این توربوکمپرسور براساس سیکل باز وبا استفاده از دو محور که ارتباط مکانیکی مستقیم فیما بین ندارند کارمی کند بدین نحو که محور ژنراتور گازی میان تهی بوده و محور توربین قدرت از داخل آن عبور کرده و کمپرسور گاز متصل می باشد .
این فایل به همراه چکیده، فهرست مطالب، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمت word و قابل ویرایش در
اختیار شما قرارمی گیرد.
تعداد صفحات : 128
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:167
فهرست مطالب:
1. مقدمه
2. مزایای فیلد باس
کمیت و کیفیت اطلاعات
تعمیرات
سازگاری در کارکرد
3. تکنولوژی فیلد باس
لایه فیزیکی
سیگنال سازی در فیلد باس (31.25 Kb/S )
اترنت بسیار سریع
مجموعه ارتباطات
لایه اتصال ارتباطات
انواع تجهیزات
انتقال و ارتباط برنامه ریزی شده
انتقال و ارتباط غیر برنامه ریزی شده
نحوه عملیات LAS
فهرست CD
تعمیرات بر اساس فهرست زنده
سنکرون نمودن زمان اننتقال اطلاعات
نشانه انتقال
LAS پشتیبان
لایه فرعی دسترسی به شبکه فیلد باس
VCR نوع Client/Server
VCR نوع توزیع گزارشات
VCR نوع اعلام کننده / مشترک
مشخصات پیام فیلد باس
دستگاه واقعی در فیلد
سرویسهای ارتباط
سرویسهای OD
سرویسهای دسترسی به متغیر ها
سرویسهای وقایع
سرویسهای خواندن / نوشتن
سرویسهای کمکی برنامه
شکل و اندازه پیام
رفتار پروتکل
بکوکهای کاربردی کاربر
بلوک منبع
بلوک تابع
بلوک مبدل
تعریف دستگاه فیلد باس
4. مدیریت سیستم
برنامه ریزی بلوکها
توزیع ساعت کاربردی
تعیین آدرس دستگاها
سرویس یافتن TAG
تشریحات دستگاه
علامت گذار تشریحات دستگاه
سریسهای تشریح دستگاه
سلسله مراتب تشریح دستگاه
کارکرد دستگاههای سازندگان مختلف در یک سیستم
5. پیکر بندی سیستم
طراحی سیستم
پیکر بندی دستگاه
Foundation Fieldbus یک انتخاب صحیح
فهرست
3. تکنولوژی فیلد باس
مشخصات پیام فیلد باس
دستگاه واقعی در فیلد
سرویسهای ارتباط
سرویسهای OD
سرویسهای دسترسی به متغیر ها
سرویسهای وقایع
سرویسهای خواندن / نوشتن
سرویسهای کمکی برنامه
شکل و اندازه پیام
رفتار پروتکل
بکوکهای کاربردی کاربر
بلوک منبع
بلوک تابع
بلوک مبدل
تعریف دستگاه فیلد باس
6. مدیریت سیستم
برنامه ریزی بلوکها
توزیع ساعت کاربردی
تعیین آدرس دستگاها
سرویس یافتن TAG
تشریحات دستگاه
علامت گذار تشریحات دستگاه
سریسهای تشریح دستگاه
سلسله مراتب تشریح دستگاه
کارکرد دستگاههای سازندگان مختلف در یک سیستم
7. پیکر بندی سیستم
طراحی سیستم
پیکر بندی دستگاه
Foundation Field bus یک انتخاب صحیح
تاریخچه تندگویان :
کارخانه پتروشیمی تند گویان در ظلع شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان در منطقه ویژه اقتصادی در زمینی به وسعت 34 هکتار در تاریخ 6/2/77 به منظور ساخت محصولات تی از قبیل Pta وPet که پلی اتیلن ترفتالات می باشد قایس گردید . و دارای 1180 نفر پرسنل رسمی و بقیه پرسنل مورد نیاز به صورت پیمان کار می باشد و میزان اشتغال زایی این کارخانه در منطقه 5000 نفر می باشد .
این کارخانه در 2 قسمت فاز یک و فاز 2 تشکیل شده که در قسمت فاز یک آن واحدهای 1 Pta و 2 Pta و قسمت Cf که قسمت پس آبهای صنعتی می باشد.
مقدمه
Foundation Fieldbus را بایستی حقیقتاً یک تکامل تکنولوژیکی در زمینه ارتباطات دیجیتالی سیستمهای ابزار دقیقی و کنترل فرآیند دانست. این تکنیک اصولا با دیگر پروتکل ها و استانداردهای انتقال اطلاعات بصورت دیجیتال متفاوت می باشد زیرا بجای آنکه فقط مربوط به انتقال دیجیتال اطلاعات باشد برای اجرا و تصمیم گیری های کاربردی در کنترل فر آیند طراحی گردیده است.
آنچه که در ادامه خواهد آمد شرحی بر تکنولوژی Foundation Fieldbus تا بتوان از نتایج و دستاورد های این تکنولوژی و نیز از توانایی های آن آگاهی یافته و تا حدودی در بکار گیری فیلد باس به عنوان یک سیستم بر جسته و تکنولوژی کارا در کنترل فر آیند پیشرفت نمود .
Foundation Fieldbus چیست ؟
F.F یک سیستم تمام دیجیتال و ارتباط دو سویه است که در آن جریان بصورت سریال و با سرعت kbit/sec 31.25 و تمامی تجهیزات فیلد اعم از sensor ها و actuator ها و controller ها به یکدیگر متصل می باشد . Fieldbus همانند یک شبکه محلی LAN برای ابزار دقیق و اتوماسیون صنعتی و فرآیند است با قابلیت و ظرفیتهای برای توزیع کامل وظایف کنترل در طول شبکه
مزایای Fieldbus
مزیت قابل توجه F.F در بدست آوردن Life Cycle مناسب با استفاده از نحوه عملکرد تکنولوژی Fieldbus است .
F.F برای اجرای استراتژی های کنترل از بلوک های استاندارد FB استفاده می نماید. بلوک های عملیاتی FB واحد های استاندارد عملیات اتوماسیون می باشند و بسیاری از عملیات کنترلی سیستم مانند ورودی آنالوگ (AI ), خروجی آنالوگ(AO) کنترل های تناسبی, انتگرال گیر و مشتق گیر (PID ) می توانند با استفاده از این بلوک های عملیاتی انجام پذیرند .
سازگاری در بلوک های FB سازندگان مختلف و طراحی دقیق موقعیت FB توزیع کامل منطق و کنترل در تجهیزات درون سایت از سازندگان مختلف با یک اسلوب و طریقه کامل و بی نقص را امکان پذیر ساخته است , توزیع توابع کنترل در تجهیزات درون سایت می تواند منجر به کاهش تعداد I/O و دستگاه های کنترل کننده که خود نیاز به کارت ها , کابینت ها و منابع تغذیه دارند شود .
کیفیت و کمیت اطلاعات
در سیستم های کنترلی که تا حال مورد استفاده قرار گرفته اند میزان اطلاعاتی که در دسترس کاربر قرار می گیرد بیش از متغیر های کنترلی نیست لیکن در F.F میزان اطلاعات بیش از این است و این یکی از مزایای اصلی ارتباط و انتقال اطلاعات دیجیتالی است .
در کنار این فیلد باس ضمن داشتن دقت و وضوح بیشتر در سیگنال ها نیازی به تبدیلات A/D و D/A که خود باعث اعوجاج (Distortion ) می گردد که همین امر باعث اعتماد بیشتر در کنترل می گردد . علاوه بر اینکه نتیجه سپردن وظیفه کنترل به تجهیزات درون سایت باعث انجام وظیفه بهتر حلقه کنترلی و کم شدن Degradation کنترل می گردد .
فیلد باس این امکان را فراهم می سازد که متغیر های متفاوتی از هر دستگاه را در سیستم کنترل داشته باشیم که می توانند برای مواردی مانند ذخیره اطلاعات قبلی , تجزیه و تحلیل , مباحث بهینه سازی فر آیند و تولید گزارشات مورد استفاده قرار گیرند صحت بالا و بدون اعوجاج کاراکتر های ارتباط دیجیتال توانایی و ظرفیت سیستم کنترل را بالا برده است که نتیجه آن نهایتا کیفیت بالاتر محصول است .
تعمیرات
خاصیت خود آزمایی (Self-Test ) و ظرفیت ارتباطی تجهیزات فیلد باس که بر پایه استفاده از میکروپروسسور های قدرتمند در تجهیزات آن می باشد کمک بزرگی به حذف در سرویس نبودن تجهیزات و در نتیجه اطمینان از ایمنی واحد شده است . بعد از دریافت وضعیت غیر نرمال و یا در زمان نیاز به تعمیرات پیشگیرانه کارکنان بهره برداری و تعمیرات واحد می توانند از این وضعیت اطلاع پیدا کنند که این امر منجر به عکس العمل های صحیح سریع و ایمن می گردد
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:54
فهرست مطالب :
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول
دستگاه تراش 6
کاربرد قسمت های مهم دستگاه تراش 7
متعلقات دستگاه تراش 13
انواع رنده ها 19
عملیات تراشکاری 20
فصل دوم
صفحه تراش 22
کاربرد قسمت های مهم دستگاه صفحه تراش 22
متعلقات دستگاه صفحه تراش 26
رنده های صفحه تراش 28
عملیات صفحه تراشی 29
فصل سوم
دستگاه فرز 32
کاربرد قسمت های مهم دستگاه فرز 33
متعلقات دستگاه فرز 37
انواع تیغ فرزها 38
عملیات فرزکاری 39
فصل چهارم
دستگاه دریل 41
کاربرد قسمت های مهم دستگاه دریل 42
متعلقات دریل 44
ابزارهای برنده دستگاه دریل (مته ها) 46
عملیات دستگاه دریل 48
فصل پنجم
دستگاه سنگ زنی 51
متعلقات ماشین های سنگ زنی 54
عملیات سنگ زنی 54
مقدمه
برای تراش قطعاتی با مقطع دایره، به فرم و اندازه های مختلف از دستگاه تراش استفاده می شود.
این دستگاه از نظر نوع و ظرفیت در ده ها نمونه کوچک و بزرگ تولید شده است، اما از نظر ساختمان و نوع کار به سه دسته زیر تقسیم بندی می شوند.
-دستگاه تراش مرغک دار:
در واقع دستگاهی است که در تمام کارگاه ها و کارخانجات و حتی مراکز آموزشی، نمونه هایی از آن وجود دارد.
-دستگاه تراش پیشانی تراش :
از این دستگاه، برای تراش قطعاتی با قطر بسیار بالا استفاده می شود. چنین دستگاهی فقط در کارخانجات بزرگ ماشین سازی و تولیدات صنعتی موجود و مورد استفاده قرار می گیرد. کار کردن با آن تقریباً مشابه دستگاه تراش معمولی (مرغک دار) می باشد.
-دستگاه تراش عمودی :
برای تراش قطعات بسیار بزرگ، قطور و سنگینی که نمی توان روی سه نظام دستگاه های فوق الذکر سوار کرد، از این دستگاه، کمک گرفته می شود.
گرچه محور کار و محور دستگاه به صورت عمودی می باشد، اما کار کردن با آن چندان مشکل نبوده و به سادگی می توان آن را راه اندازی و مورد استفاده قرار داد. البته هدایت ابزار روی قطعه کار، از اهمیت خاصی برخوردار است که به مهارت و تجربه فراوان نیاز دارد.
ب) دستگاه صفحه تراش
برای تراش صفحات (قطعات) فلزی به مکعب هایی با ابعاد مختلف از صفحه تراش استفاده می شود. صفحه تراش ها از نظر سیستم حرکتی، به دو گروه زیر تقسیم می شوند:
-صفحه تراش لنگی :
دستگاهی است که تقریباً در کلیه کارگاه های قالبسازی و کارخانجات تولیدات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و با کمی تجربه، به سادگی می توان با آن کار کرد.
-صفحه تراش هیدرولیکی :
این نوع دستگاه، از نظر کار و عملیات تراش کاری، دقیقاً مشابه صفحه تراش لنگی است با این تفاوت که فشار روغن و سیلندر و پیستون ها، باعث حرکت خطی کشاب می شود.
به طور کلی صفحه تراش ها را در ابعاد و اندازه های مختلف می سازند، از طول کورس تقریباً 15 سانتی متر تا صفحه تراش های دروازه ای با طول کورس چند متر، که فقط در کارخانجات بزرگ ماشین سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
پ) دستگاه فرز
برای تراش کلیه قطعات فلزی به شکل و اندازه های مختلف، به خصوص تراش چرخ دنده ها به کار می رود. این دستگاه برای تراش قطعاتی با مقطع دایره (کاری که با دستگاه تراش به راحتی امکان پذیر است) مناسب نیست اما می توان قطعات پیچیده و مرکب را به راحتی و با کمی تجربه تراشید.
فرز، دستگاهی است که با شکل ها و انواع و اندازه های مختلف ساخته شده است و به طور خلاصه می توان گفت که فرزها از متنوع ترین دستگاه ها از نظر نوع می باشند، که گروه های زیر، از متداولترین آنهاست :
1-دستگاه فرز زانویی شامل :
-فرز افقی
-فرز اونیورسال
-فرز عمودی معمولی
-فرز عمودی با کلگی
-فرز عمودی دو محوری با میزگردان
-فرز عمودی کپی تراش
2-دستگاه فرز دروازه ای شامل :
-فرز دروازه ای یک بازویی
-فرز دروازه ای دو بازویی
3-دستگاه های فرز مخصوص
فرزهای مخصوص، معمولاً برای عملیات مشخصی طراحی و ساخته می شوند. به طور کلی می توان گفت این گونه دستگاه ها، برای کارهای مخصوصی که در کارخانجات تولیدی و ماشین سازی مورد نیاز است به کار می رود.
از بین دستگاه های مذکور، آنچه در کارگاه ها و کارخانجات نیمه متوسط دیده می شود، فرزهای افقی، اونیورسال و عمودی معمولی می باشد که در فرزهای گروه 1 قرار دارند.
-فرز افقی : محور اصلی دستگاه به صورت افقی (نسبت به میز) می باشد و میز دارای حرکت های طولی، عرضی و عمودیست.
-فرز اونیورسال : مشابه فرز افقی می باشد با این تفاوت که میز ماشین، علاوه بر حرکات سه گانه فوق، دارای چرخش بوده و می توان آن را تحت زوایای مختلف نسبت به محور کار تغییر داد.
-فرز عمودی: محور اصلی نسبت به میز عمود بوده و میز دارای حرکات سه گانه طولی، عرضی و عمودیست.
ت) دستگاه دریل
برای سوراخکاری قطعات مختلف از دریل استفاده می شود.
دریل ها را به طور عمده و صرفنظر از اندازه و ابعادشان، می توان به سه دسته زیر تقسیم نمود.
-دریل دستی :
معمولاً برای سوراخکاری قطعات بزرگ، که امکان جابجایی آن نباشد از این دریل استفاده می شود. سوراخهایی که با این نوع دریل ایجاد می شود، معمولاً با قطر کم و دقت بسیار پایینی بوده که عیب عمده این نوع ابزار است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:21
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
استفاده از هفت ابزار کنترل کیفیت در طرحریزی کنترل فرآیند 1
گامهای سیستماتک جهت طرح ریزی کنترل فرایند 1
شناخت محصول – لیست قطعات / مواد 2
تعیین سطح کیفیت قابل قبول برای محصول 3
سطح تعیین کیفیت قابل قبول برای عملیات های تولیدی 4
تعیین سطح کیفیت قابل قبول برای مواد و قطعات ورودی 5
رسم نمودارهای علت و معلول 5
تهیه برگهای کنترل 6
تکمیل برگه های کنترل برای یک دوره خاص 6
رسم هیتسوگرامهاو نمودارها 7
رسم نمودار تمرکز نقص ها 8
تعیین مشخصات کنترلی در ایستگاه 9
تعیین ایستگاههای کنترل 9
تعیین نوع ابزار کنترل برای کنترل مشخصه های هر ایستگاه 10
طراحی نمودارهای کنترل و طرجهای نمونه گیری 11
تهیه طرح کنترل (کیفیت) محصول 11
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت 12
تکنولوژی 13
ابعاد تکنولوژی 13
تکنولوژی کنترل کیفیت 14
تعریف مسئله / هدف : 14
لایه بندی و تقسیم بندی فعالیت های طرح ریزی واحد کنترل کیفیت 15
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت ( شناخت وضع موجود ) 15
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت (شناخت از دیدگاه محصولی ) 16
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت (شناخت از دیدگاه سیستمی ) 16
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( شناخت از دیدگاه عملیاتی ) 17
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( نکاتی چند در رابطه با طراحی ) 17
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( فازدوم طراحی) 18
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( طراحی از دیدگاه محصولی ) 18
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( طراحی از دیدگاه سیستمی) 19
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( طراحی از دیدگاه عملیاتی ) 19
طرح ریزی واحد کنترل کیفیت( فاز سوم اجراء ) 20
استفاده از هفت ابزار کنترل کیفیت در طرحریزی کنترل فرآیند
گامهای سیستماتیک جهت طرحریزی کنترل فرآیند
1-شناخت محصول
2-تعیین سطح کیفیت قابل قبول برای محصول
3-تعیین سطح کیفیت قابل قبول برای عملیات های فرآیند
4-تعیین سطح کیفیت قابل قبول برای مواد و قطعات ورودی
5-رسم نمودار علت و معلول
6-تهیه برگه های کنترل
7-تکمیل برگه های کنترل برای یک دوره خاص
8-رسم هیستوگرامها و نمودارهای پاره تو
9-رسم نمودار تمرکز نقص ها
10-تعیین مشخصات کنترلی در هر ایستگاه
11-تعیین ایستگاه های کنترل و مشخصه هایی که نیاز به کنترل دارند .
12-تعیین نوع ابزار کنترلی برای کنترل مشخصه های هر ایستگاه (نمودار کنترل/طرح نمونه گیری / هر دو)
13-طراحی نمودارهای کنترل و طرح های نمونه گیری
14-تهیه طرح کنترل (کیفیت) محصول
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:36
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
ابزار کاوش در اینترنت چیست ؟ 1
رویارویی انسان با محیط وب 2
نقش کتابداری در طراحی راهنماهای موضوعی 6
تقابل ماشین با محیط وب 7
مزایای راهنماهای موضوعی نسبت به موتورهای کاوش 10
محدودیت های راهنماهای وب نسبت به موتورهای کاوش 12
ابزارهای کاوش ترکیبی یا وجهی 17
ابرموتورهای کاوش 18
ابرموتورهای کاوش با فهرست چندگانه 20
نرم افزارهای کاوش 22
معیارهای انتخاب موتورهای کاوش 29
نحوة ثبت سایتها در ابزارهای کاوش 31
معرفی سایتها به راهنمایی موضوعی 33
منابع 35
ابزار کاوش اینترنت1 چیست ؟
بسیاری از ما اولین تجربه استفاده از اینترنت را از طریق ابزارهای کاوش کسب کرده ایم اما براستی ابزارهای کاوش اینترنت کا روزانه میلیون ها نفر د رسراسر جهان از آن استفاده می کنند ، چه ویژگیها و امکاناتی دارند ؟ و چگونه کار می کنند ؟
ابزار های کاوش : اینترنت ، پایگاههای اطلاعاتی قابل جستجو2 یا مرور3 هستند که با استفاده از آنها می توان به « بخشی » از اطلاعات موجود را اینترنت دست یافت . این ابزارها به دو شیوه « جستجوی کلید واژه ها » یا « مرور وانتخاب » پیوند های فرامتنی 4کاربران را به سوی اطلاعات مورد نظر ، هدایت می کنند .
ابزارهای کاوش اینترنت را می توان به دو نوع اصلی تقسیم بندی کرد : راهنمای موضوعی 5و موتورهای کاوش6 . موتورهای کاوش اینترنت و راهنمای موضوعی نسبت به یکدیگر مزایا و محدودیتهایی دارند و رویکرد آنها برای انتخاب گرد آوری و نمایه سازی اطلاعات در محیط اینترنت ، متفاوت است در این کتاب ، اصطلاح «ابزارهای کاوش اینترنت » بر دو مفهوم موتور کاوش و راهنمای موضوعی دلالت میکند .
در حال حاضر ، تقریبا کلیه ابزارهای کاوش اینترنت به منظور جستجو وبازیابی اطلاعات در محیط شبکه جهانی وب طراحی می شوند ودر دسترس قرار می گیرند به همین دلیل ، از آنها به عنوان « موتورهای کاوش وب » و«راهنماهای موضوعی وب » نیز نام برده می شود یکی از راهنماهای ابزارهای کاوش اینترنت به نام Search Engine Guide مدعی است که تاماه جولای 2001 بیش از 2500 راهنمای موضوعی و موتور کاوش را در زمینه های مختلف ، شناسایی وبه صورت موضوعی ،تقسیم بندی کرده است ( 10 ) از آنجا که ابزارهای کاوش اینترنت ، تنها راه رویارویی با حجم فزاینده ی اطلاعات در محیط وب هستند ، دور از انتظار نخواهد بود که چنین ابزارهایی بسرعت رشد وتوسعه پیدا کنند .
راهنماهای موضوعی : رویارویی انسان با محیط وب
راهنماهای موضوعی وب : پایگاههایی هستند که اطلاعات صفحات یا سایت های وب منتخب را توسط نیروی انسانی در پایگاه خودنمایه می کنند در راهنماهای موضوعی وب فرایند شناسایی بررسی ، تجزیه و تحلیل ، ارزیابی و نمایه سازی صفحات یا سایت های وب توسط نیروی انسانی و براساس معیارهای از پیش تعیین شده انجام می شود راهنماهای موضوعی وب برای در دسترس قرار دادن اطلاعات
صفحات یا سایت های وب اغلب از نظام سلسله مراتب موضوعی استفاده می کنند .
درسال 1994 اولین راهنمای قابل جستجوی وب ، تحت عنوانEINET Galaxy با این ویژگی ها در دسترس عموم قرار گرفت و کمی پس از آن ابتکار و دانشجو در ارائه یک فهرست موضوعی از سایت های منتخب ، باعث پدید آمدن ( www. Yahoo . com ) yahoo شد که هم اکنون یکی از رایج ترین و پر استفاده ترین ابزارهای کاوش اینترنت بشمار می آید . ( 14 :ص 290)
راهنماهای موضوعی ، اغلب از طریق ویراستاران یا متخصصان موضوعی به تجزیه وتحلیل محتوایی ، ارزیابی و گزینش صفحات یا سایت های وب می پردازند با اینکه راهنماهای موضوعی وب در مقایسه با موتورهای کاوش ، بخش کمی ازاطلاعات موجود در اینترنت را پوشش می دهند اما از آنجا که فرایند گرد آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نیروی انسانی انجام می شود اغلب کیفیت و ارزش نسبت بالایی دارند برای نمونه بیش از 40 هزار ویراستار و متخصص و داوطلب در سراسر جهان با راهنمای موضوعی ( http // moz ) open Directory جهت شناسایی ، انتخاب و ارزیابی صفحات یا سایت های وب همکاری دارند و راهنمای موضوعی! yahoo برای انجام فعالیتهای مشابه از بیش از 150 نفر ویراستار و متخصص موضوعی استفاده می کند ( 3) راهنماهای موضوعی وب اغلب توضیح مختصری درباره محتوای صفحات یا سایت های وب موجود در پایگاه خود که توسط ویراستاران تهیه و تنظیم شده است ارائه می دهند همین موضوع باعث می شود تا به سهولت بتوان از موضوع و محتوای صفحات یا سایت های وب آگاهی یافت دو نوع راهنمای موضوعی را می توان شناسایی کرد : راهنمای موضوعی عمومی1 : که تقریبا کلیه موضوعات و حوزه های دانش بشری را پوشش می دهند ، مانند( www . look smart . com ) look smart , open Directory , yahoo ! وراهنمای موضوعی خاص 2که منحصرا برای دسترسی به اطلاعات حوزه خاصی مانند فیزیک ، شیمی ، زیست شناسی ، کتابداری و .. ارائه می شوند برای مثال ( www . iranhoo . com ) Iranhoo یک راهنمای موضوعی به زبان فارسی مختص سایت های ایران است .
راهنماهای موضوعی ، ساختار موضوعی و سلسله مراتب منطقی دارند به طوری که از طریق موضوعات کلان می توان به موضوعات خاص تر دسترس پیدا کرد برای مثال راهنماهای موضوعی , yahoo ! دارای 14 بخش موضوعی کلان نظیر هنر و علوم انسانی ،آموزش و پرورش ، کامپیوتر و اینترنت ، علوم ، علوم اجتماعی و .. است که با انتخاب هر یک از آن ها می توان به صورت سلسله مراتبی به موضوعات خاص تر است دست یافت نمونه ساختار سلسله مراتب موضوعی برای دسترسی به مجلات حوزه کشاورزی در شکل زیر نمایش داده شده است .
Yahoo scienc > Agriculture > journals - Micro Soft Internet Explorer
File Edit View Favorites Tools Help
Address | http : // dir . yahoo . com Go
Yahoo ! compaa Help - check Email
Jobs yahoo ! careers
Search
در مثال زیر ساختار سلسله مراتبی راهنمای موضوعیyahoo !برا ی دسترسی به صفحات یا سایت های وب در زمینه برنامه های درسی و گروههای کتابداری دانشگاهها نشان داده شده است .